Lim an G ölü (Bafra-Sam sun) Epifitik D iatom e Florası

Benzer belgeler
Hazar Gölü (Suluçayır Düzü) Epifitik Diyatome Florası

Liman Gölü (Bafra-Samsun) Epifitik Diatome Florasý

Orduzu Baraj Gölü (Malatya, Türkiye) Bentik Diyatome Florası. Benthic Diatom Flora of Orduzu Dam Lake (Malatya, Turkey)

Keban Baraj Gölü Epilitik Diyatomeleri ve Mevsimsel Değişimleri

Journal of FisheriesSciences.com E-ISSN X

MURAT ÇAYI (KÜTAHYA) EPİLİTİK DİYATOMELERİ. Cem TOKATLI, Hayri DAYIOĞLU

Hazar Gölü ne Dökülen Kürk Çayı nın (Elazığ) Epipelik Diyatome Florası. Epipelic Diatom Flora of Kürk Stream (Elazığ) Flowing into Lake Hazar

Bir Balık Üretim Tesisi Toprak Havuzlarda Yetişen Ceratophyllum Demersum L. un Epifitik Algleri

Tersakan Çayı (Samsun-Amasya, Türkiye) Epilitik Alglerinin Bazı Fizikokimyasal Değişkenlerle İlişkisi

Yukarý Porsuk Çayý (Kütahya) Epilitik Diyatomeleri

1. Adı Soyadı : Arif GÖNÜLOL 2. Doğum Tarihi : Unvanı : Prof.Dr.

Tortum Çayı'nın (Erzurum) Epipelik Diyatomeleri ve Bazı Fizikokimyasal Özellikleri ile İlişkisi

Peri Çayı (Tunceli/Türkiye) Epilitik Diyatomeleri ve Mevsimsel Değişimleri

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ

Vesile Yıldırım Accepted: March ISSN : vyildirim@firat.edu.tr Elazig-Turkey

DİPSİZ - ÇİNE ÇAYLARININ (MUĞLA-AYDIN) EPİLİTİK DİYATOMELERİ

Melendiz Çay n n (Aksaray-Ihlara) Epipelik Diyatome Floras n Mevsimsel De imi

SARIKUM (SİNOP-TÜRKİYE) LAGÜNÜNÜN BENTİK ALGLERİ

Pınarbaşı Göleti (Elbistan, Kahramanmaraş) nin Planktonik ve Bentik Alglerinin Araştırılması

Yazışma Adresi: İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi. İçsular Biyolojisi Anabilim Dalı Ordu Cad. No: Laleli / İstanbul

Arzu Morkoyunlu Yüce, Tekin Yeken. Kocaeli Üniversitesi, Hereke Ö.İ. Uzunyol MYO. Giriş

Porsuk Göleti (Erzurum, Türkiye) Bentik Alg Florası Üzerinde Kalitatif ve Kantitatif Bir Araştırma

NAZİK GÖLÜ (BİTLİS, TÜRKİYE) FİTOPLANKTONUNUN MEVSİMSEL DEĞİŞİMLERİ

Porsuk Baraj Gölü Epipelik Diyatome Frustullerinde Makro ve Mikro Element Konsantrasyonlarının Belirlenmesi

Suğla Gölü (Seydişehir / Konya) Bentik Algleri Üzerine Araştırmalar

KILIÇÖZÜ DERESİ (KIRŞEHİR) EPİLİTİK ALGLERİ ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA

Tödürge Gölünün (Sivas) Epilitik Diatom Florasının Mevsimsel Değişimi

Hasan KALYONCU DETERMINATION OF WATER QUALITY IN ISPARTA STREAM ACCORDING TO PHYSIOCHEMICAL PARAMETERS AND EPILITHIC DIATOME

4. Öğrenim Durumu : Derece Alan Üniversite Yıl Lisans. Fen Bilim. Gazi Üniversitesi Biyoloji Gazi Üniversitesi Eğitimi

ADIYAMAN ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ YÜKSEK LİSANS TEZİ

DARIÖREN DERESİ VE ISPARTA ÇAYI (ISPARTA) NIN EPİLİTİK ALGLERİ VE MEVSİMSEL DAĞILIMLARI

Porsuk Göleti (Erzurum, Türkiye) Fitoplankton u Üzerine Bir Araştırma

Beşgöz Gölü (Sarayönü/Konya ) Alg Florası II: Epilitik ve Epifitik Algler

Uluabat Gölü Epifitik Diyatomelerinin Uzun Dönemdeki Değişimi

Tortum Çayý'nýn (Erzurum) Epipelik Diyatomeleri ve Bazý Fizikokimyasal Özellikleri ile Ýliþkisi

T.C. SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

Sazlıdere Barajı (İstanbul) nda Fitoplankton Biyoması ve Bunu Etkileyen Fizikokimyasal Faktörlerin İncelenmesi

TEZ ONAYI Göksal SEZEN tarafından hazırlanan Sarımsaklı Baraj Gölü (Kayseri) Fitoplanktonu ve Su Kalitesi Özellikleri adlı tez çalışması 10/10/2008 ta

SAKARYA NEHRİ KİRLİLİĞİ VE ALGLER

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Uzmanı Olduğu Bilim Dalları: Tatlısu Algleri Taksonomisi ve Ekolojisi, Limnoloji, Hidrobotanik

AKYATAN VE TUZLA LAGÜNLERİNİN (ADANA, TÜRKİYE) FİTOPLANKTONU VE MEVSİMSEL DEĞİŞİMİ

ÇEV 219 Biyoçeşitlilik. Ötrofikasyon. Ötrofikasyon

ÖZET YÜKSEK LİSANS TEZİ

SAKARYA NEHRİ KİRLİLİĞİ VE ALGLER

Yrd. Doç. Dr. Nurhayat DALKIRAN

DERBENT BARAJ GÖLÜ (SAMSUN, TÜRKİYE) nün PLANKTONİK ALGLERİ

GİRESUN ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ BİYOLOJİ ANABİLİM DALI YÜKSEK LİSANS TEZİ SERA GÖLÜ (TRABZON) FİTOPLANKTONU VE MEVSİMSEL DEĞİŞİMİ

EĞİTİM BİLGİLERİ. Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Fakültesi Su Ürünleri Fakültesi 1992

TÜRKİYE BİLİMSEL VE TEKNİK ARAŞTIRMA KURUMU

A review of investigations on diatoms (Bacillariophyta) in Turkish inland waters

Murat Nehri (Elazığ) nin Bazı Fizikokimyasal Parametreler Açısından Su Kalitesinin Belirlenmesi

KULLANILMASI: GÜRLEY K ÇAYI ÖRNE (ESK EH R) USE OF SOME DIATOM INDICES FOR EVAULATING WATER QUALITY:

Adres : Sinop Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Osmaniye Köyü Nasuhbaşoğlu Mevkii Sinop

Tersakan Çayı (Samsun-Amasya, Türkiye) Fitoplanktonunun Mevsimsel Değişimi ve Kirlilik Düzeyinin Belirlenmesi

Yazışma Adresi: İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi. İçsular Biyolojisi Anabilim Dalı Ordu Cad. No: Laleli / İstanbul

Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi 7(1), , Karadeniz Fen Bilimleri Dergisi The Black Sea Journal of Sciences ISSN (Online):

Yedigöller ve Abant Gölü (Bolu) Fitoplankton unun Mevsimsel Değişimi ve Klorofil-a Değerlerinin Karşılaştırılması

Hirfanlı Baraj Gölü nde Yaşayan Siraz Balığı [Capoeta sieboldii (Steindachner, 1864)] nın Beslenme Rejimi

Journal of FisheriesSciences.com

Atatürk Baraj Gölü nde Yaşayan Bizir, Carasobarbus luteus (Heckel,1843) un Sindirim Sistemi İçeriği

Abant Gölü (Bolu) Bentik Algleri

İZNİK GÖLÜ SU KALİTESİNİN FİTOPLANKTON GRUPLARINA GÖRE BELİRLENMESİ

Grup KARDELEN. Grup Üyeleri Menduh ÖZTÜRK (Kocasinan YİBO-Kayseri) Hüseyin YILMAZ (M.100.Yıl YİBO-Ağrı)

HİRFANLI BARAJ GÖLÜ ALGLERİ

EKOLOJİ EKOLOJİK BİRİMLER

Celal Bayar Üniv. Fen Bilimleri Enst (Manisa)

2(3): (2008) DOI: /jfscom.mug Journal of FisheriesSciences.com ISSN X

Seyhan Baraj Gölü nde (Adana) Yaşayan Kadife Balığı (Tinca tinca L., 1758) nın Beslenme Rejimi

Prof. Dr. Şükran DERE

Bir Balık Üretim Tesisi (Elazığ) ndeki Balık Havuzlarında Su Kalitesi ve Mevsimsel Değişimleri

FİTOPLANKTONİK ORGANİZMALARIN GENEL ÖZELLİKLERİ

Necla İpek Accepted: July ISSN : ssaler@firat.edu.tr Elazig-Turkey

KEMER BARAJ GÖLÜ NDEKİ SAZANIN (Cyprinus carpio L., 1758) GONADOSOMATİK İNDEKS DEĞERİ VE ET VERİMİ

Büyük Lota Gölü (Hafik/SİVAS) nün Fitoplankton Toplulukları ve Su Kalitesi

Derece Bölüm/Program Üniversite Yıl

SU BİTKİLERİ 3. Prof. Dr. Nilsun DEMİR

Ahi Evran Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Biyoloji Bölümü, Bağbaşı Yerleşkesi, 40100, Kırşehir Telefon : Mail

Topçu Göleti (Yozgat) Alg Florası I: Epilitik ve Epifitik Algler

POLLUTION AND ALGAE OF ANKARA STREAM

Keban Baraj Gölü nde Yaşayan Barbus rajanorum mystaceus (Heckel, 1843) ün Geri Hesaplama Yöntemiyle Uzunluklarının Belirlenmesi

ZEYNEP (YURTKURAN) ÇETEREZ

YABANI MEYVELER ve KULLANıM ALANLARı. Araş. Gör. Dr. Mehmet Ramazan BOZHÜYÜK

KENTLERDE SU YÖNETİMİ İLE UYUM POLİTİKALARI. Dr. Tuğba Ağaçayak

10. SINIF KONU ANLATIMI. 48 EKOLOJİ 10 BİYOMLAR Sucul Biyomlar

Determining some heavy metal concentrations in water and sediments samples taken from Gediz River. Title Institution / University Year

Karamuk Gölü (Afyonkarahisar) Fitoplankton Kommunitesinin Mevsimsel Değişimi ve Bazı Fiziko-kimyasal Özellikleri

Ötrifikasyon. Ötrifikasyonun Nedenleri

BOĞAZİÇİ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ KÜTÜPHANESİ DERGİLER (MAYIS 2012)

BİYOMLAR SUCUL BİYOMLAR SELİN HOCA

Karagöl ün (Dağ Gölü, İzmir-Türkiye) Alg Florası ve Çevresel Koşullarının Mevsimsel Değişimi

Ülkemizde ve Diğer Ülkelerde Balık Çiftliklerinin Su Kalitesi Üzerine Etkisinin Değerlendirilmesi. Doç.Dr.Güzel YÜCEL GIER

Hazar Gölü'nde M evsimsel Olarak Ortaya Çıkan Cladophora glomerata da Bazı Ağır Metal D üzeyleri

KEMER BARAJ GÖLÜ'NDEKİ Cypr nus carpio L., 1758'NUN BAZI BİYOLOJİK ÖZELLİKLERİ

Seli Çayı (Elazığ-Türkiye) Rotifer Faunası ve Bazı Biyoçeşitlilik İndeksleri ile Analizi

Türk Tarım - Gıda Bilim ve Teknoloji Dergisi

YABANCI DİL BİLGİSİ Yabancı Dil / Derecesi KPDS ÜDS TOEFL IELTS İngilizce GÖREV YERLERİ (Tarih/ Unvan/ Kurum)

BALIK GÖLÜ (KIZILIRMAK DELTASI, SAMSUN) SU KALİTESİNİN KONUMSAL ANALİZİ

Length-Weight and Length-Length Relationships of Common Carp (Cyprinus carpio L., 1758) Inhabiting Inland Waters of Samsun Province

ÇEVRE OLÇUM VE ANALİZLERİ ON YETERLİK BELGESİ

YÜZEYSEL SULARDA İZLENMESİ GEREKEN KALİTE ELEMENTLERİ

Transkript:

(JL 20, 79, 57-62 (2011) ^ doi: 10.5053/ekoloii.2011.797 1991 Lim an G ölü (Bafra-Sam sun) Epifitik D iatom e Florası E lif Neyran SOYLU**, Faruk MARAŞLIOĞLU2, A rif GÖNÜLOL2 1 Giresun Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, G iresun- TÜRKİYE 2 Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi, Biyoloji Bölümü, Samsun- TÜRKİYE Corresponding author: enkutluk@ om u.edu.tr Özet Liman Gölü epifitik diatome florasını belirlemek amacıyla gölden aylık peryotlarla Ocak 2001-Kasım 2001 tarihleri arasında Potamogeton perfoliatus Linnaeus ve Mart 2001-Mayıs 2001 tarihleri arasında Potamogeton pectinatus Linnaeus üzerinden örnekler alınmıştır. Araştırma alanında epifitik diatome florasına ait P perfoliatus üzerinde 30 takson, P pectinatus üzerinde ise 23 takson tespit edilmiştir. Epifitik algler içerisinde Navicula gregaria, N. rhyncocephala, N. radiosa, Ulnaria ulna, Cymbella ventricosa ve Diatoma vulgaris önemli olmuşlardır. P pectinatus diğer bitki türlerinden daha düşük epifiton yoğunluğu ve yüksek Cocconeisplacentula bolluğu ile ayırt edilmektedir. Anahtar Kelimeler: Diatome, epifitik, Liman Gölü, Potamogeton perfoliatus, Potamogeton pectinatus. Epiphytic Diatom Flora o f Liman Lake (Bafra-Samsun) Abstract The samples were taken monthly from the lake between January 2001- November 2001 from the surface of Potamogeton perfoliatus Linnaeus, between March 2001-May 2001 from Potamogeton pectinatus Linnaeus to determine the epiphytic diatom flora. There have been 30 taxa on P perfoliatus, 23 taxa on P pectinatus belonging to epiphytic diatom flora in the study area. Navicula gregaria, N. rhyncocephala, N. radiosa, Ulnaria ulna, Cymbella ventricosa and Diatoma vulgaris were found to be important among the epiphytic algae. Comparing P pectinatus with other species, it is characterized by low epiphyton diversity and high Cocconeis placentula dominance. Keywords: Diatom, epiphytic, Liman Lake, Potamogeton perfoliatus, Potamogeton pectinatus. Soylu EN, Maraşlıoğlu F, Gönülol A (2011) Liman Gölü (Bafra-Samsun) Epifitik Diatome Florası. 20 (79): 57-62. GİRİŞ D iatom eler aquatik habitatlardaki çevresel tahribatları belirlem ede en u y gun biyolojik bileşenlerden biridir ve su kalitesinin belirlenm e sinde biom onitor olarak kullanılm aktadır (Charles ve ark. 1994). D iatom elerin nehirlerde ve derelerde çevresel şartların indikatörü olarak kullanılması üç tem el sebepten dolayı önem lidir. B unlardan birincisi ekosistem lerde önem li o luşu, ikincisi çevresel şartların indikatörü olarak kullanılabilirliği, üçüncüsü de kullanım ındaki kolaylıktır (M ayer ve Likens 1987, Lamberti 1996, Stoerm er ve Smol 2004). D iatom eler su kimyasındaki değişimlere karşı çok hassastırlar ve lotik çevrelerde çok geniş çeşitlilikte niş teşkil ederler. Büyük çoğunluğu bağlı ya kayalar üzerine tutunarak (epilitik), ya bitkiler üzerinde (epifitik) ya çam ur ve silt üzerinde (epipelik) ya da kum (episam m on) üzerinde yaşarlar. Bağlı Angiospermler, su kuşları, balık ve diğer organizm alar için ö n em li bir beslenm e ve konaklama alanlarıdır. Türkiye'de Potam ogetonun 15 türü bilinm ektedir (C irik ve ark. 2001). Liman Gölü Kızılırmak Deltasında yer alan bir göldür. Kızılırmak Deltasında epifitik alglerle ilgili ilk araştırma G önülol (1993) tarafından yapılmıştır. Türkiye'de yapılan diğer çalışmalar da M ogan Gölü (Obalı ve ark. 1989) ve İznik Gölü (Albay ve Aykulu 2002) epifitik alg floraları, Akşehir Gölü kıyı bölgesi alg florası (Elmacı ve Obalı 1998), Porsuk Göleti bentik alg florası (G ürbüz ve ark. 2002), Abant Gölü bentik algleri (Atıcı ve ark. 2005), Nuphar lutea L. üzerindeki epifitik diatom eler (Soylu ve ark. 2005), Ladik Gölü epifitik diatom leri (M araşlıoğlu ve ark. 2007) olm uştur. Epifitik algler özellikle sığ göllerin alg florasının çoğunluğunu oluşturm akta ve göllerin verimliliğine büyük ölçüde katkıda bulunm aktadır. Bu araştırm ada, Lim an G ölü'nde Potamogeton perfoliatus ve Potamogeton pectinatus üzerinde epifitik olarak yaşayan diatom e türlerinin belirlenm esi ile epifitik diatom e türlerinin dağılışına ve bolluğuna etki eden faktörlerin incelenm esi amaçlanmıştır. Geliş: 05.07.2010 / Kabul: 24.11.2010 No: 79, 2011 57

Soylu ve ark. MATERYAL VE M ETO T Bafra Balık Gölleri, Kızılırm ak'ın doğusunda kuzeyden itibaren Liman Gölü, C ernek Gölü, Gıcı Gölü, Tatlı Göl, Balık G ölü ve U zu n G öl'den ibaret kıyı kordonları ile denizden ayrılmış lagünlerdir. Bu göller Sam sun iline bağlı Bafra ilçesinin doğusunda ilçe m erkezine 10 km uzaklıktadır, 41 42' 17'', 41 31' 46'' N enlemleriyle, 36 05' 40'', 36 03' 01'' E boylam ları arasında olup, K ızılırm ak'ın doğu sahillerinde yer alırlar (Şekil 1). Lim an G ölü Kızılırmak D eltasının kuzey-batı ucunda yer alan bir lagün gölü olup dar bir kum sal bariyeri ile Karadeniz'den ayrılmıştır. G ölün güneyinde yer alan drenaj kanalı ile tarımsal alanlardan gelen suyun fazlası göle boşalm aktadır. Bu nedenle gölün kuzeyinden deniz suyu girişine karşın güneyinden sürekli olarak tatlısu girdisi olm akta ve farklı kimyasal yapıda olan iki su katm anı karışık m esohaline karakterde bir acısu zonunun ortaya çıkm asına neden olm aktadır. Göl suyunun tuzluluğu %o 1,96 ve % o 4,06 arasında değişm ektedir. Çalışma alanı Karadeniz iklim rejim inin etkisi altındadır. Yağış m iktarı Şubat (102.4 m m ) ve Aralık aylarında artar (68.0 m m )(A nonim 2002). A raştırm a alanının epifitik diatom elerini belirlem ek amacıyla gölden bir örnek alma istasyonu belirlenm iştir. Bu istasyondan aylık peryotlarla R ound (1953) m eto d u n a uygun olarak bitki örnekleri alınmıştır. H azırlanan geçici preparatlarda alglerin sayımları yapılmış ve algler teşhis edilmiştir. D iyatom elerin teşhisi ise devamlı preparat haline getirildikten sonra yapılmıştır. Alglerin teşhisinde K ram m er ve Lange-Bertalot (1991a, 1991b, 1999a, 1999b); R ound ve ark. 1990, Sims 1996 eserlerinden yararlanılmıştır. Sıcaklık, ph, elektriksel iletkenlik ve çözünm üş oksijen C onsort m arka cihaz kullanılarak ölçülm üştür. A lkalinite, Sertlik, Fosfat, A zot (N H 3-N, N O 2-N ve N O 3-N ) Sam sun DSI Laboratuvarında standart m etotlara göre yapılm ıştır (Anonymous 1998). Su analizi sonuçları m inim um, m aksim um ve ortalam a olarak Tablo 1'de verilmiştir. BULGULAR Lim an Gölü epifitik diatom florasını belirlem ek amacıyla gölden O cak 2001-Kasım 2001 tarihleri arasında aylık peryotlarla P perfoliatus ve M art 2001- Mayıs 2001 tarihleri arasında P pectinatus üzerinden örnekler alınmıştır. Alınan bitki örnekleri üzerinde yaşayan algler yıkanıp kazınarak elde edilmiştir. Araştırm a alanında epifitik diatom e florasına ait Tablo 1. Yüzey suyunda yapılan bazı analizlerin minimum, maksimum ve ortalama değerleri. Ç ö z ü n m ü ş 0 2 ( m g l4 ) M inim um M aksim um Ortalama 3.35 8.45 6.7 P H 7.8 9.0 8.6 T o p la m Ç ö z ü n m ü ş K a tila r ( m g l"1) 5300 7360 5800 İletkenlik (fis c m '1) 7211 10757 7757 A lk a lin ite ( m g l-1 C a C 0 3) 1 90 2 7 5 2 3 3 S e r tlik ( m g l"1 C a C 0 3) 1020 1390 1100 C a 2+ ( m g 1~1) 5 5 1 1 9 10 9 M s U m s U 187,2 267,5 215 P 0 43 ( m g l"1) 0 0.04 0.014 N H. - N ( m g l"1) 0 0.5 0 0.1 6 N O y - N Ç m g l - 1) 0 0.1 0 6 0.22 N C V - N ( m g l"1) 0 0.91 0.22 P. perfoliatus üzerinde 30 takson, P. pectinatus üzerinde ise 23 takson tespit edilm iştir. Epifitik algler içerisinde Navicula gregaria D onkin, N. rhyncocephala Kützing, N. radiosa Kützing, Ulnaria ulna (N itzsch) P. C om pere in Jahn et al., Cymbella ventricosa Agardh ve Diatoma vulgaris Bory önem li olmuşlardır. Tespit edilen taksonlar Tablo 2'de verilm iştir. Lim an G ölü'nde araştırma süresince en düşük su sıcaklık değeri Şubat ayında 9 C olarak ölçülm üştür. En yüksek sıcaklık değeri ise Ağustos ayında 25 C olarak ölçülm üştür. Araştırma süresince elektriksel iletkenlik değeri 7211 ^S /cm ile 10757 ^S /cm arasında değişim göstermiştir. Göl yüzey suyunun p H değerleri 7,8 ile 9,0 arasında bulunm uştur. Lim an G ölü epifitik alglerinden P. perfoliatus üzerinde yaşayanlar küm elem e analizi ile benzerlik seviyelerine göre gruplandırıldığında en düşü k benzerlik seviyesinde iki grup ayırt edilmektedir. I. grup kış ve ilkbahar örneklerini içerirken, II. grup sonbahar örneklerini içermektedir. M art ve N isan aylarında en fazla benzerlik görülm ektedir. Bu aylarda R. abbreviata tü rü n ü n dom inantlığı söz 58 No: 79, 2011

Liman Gölü (Bafra-Samsun) Epifitik Diatome Florası konusudur. Ekim ve Kasım ayları % 50'lik benzerlik seviyesinde diğer gruba bağlanmaktadır. Bu grup Cymbella affinis K ützing tü rü n ü n bolluğundaki artışla diğer gruptan ayrılm aktadır (Şekil 2). Shannon tü r çeşitliliği ve düzenlilik indeksi (evenness) benzer bir değişim gösterm iştir. E n d ü şü k düzenlilik indeks değeri Kasım ayında kaydedilmiştir. D üzenlilik indeks değerinin bu ayda 0'a yaklaşması düşük düzenliliği gösterm ektedir (Tablo 3). TARTIŞMA VE SO N UÇ Lim an G ölü epifitik diatom florasını belirlem ek amacıyla gölden O cak 2001-Kasım 2001 tarihleri arasında aylık peryotlarla P ve M art 2001- Mayıs 2001 tarihleri arasında P pectinatus üzerinden örnekler alınarak epifitik algler incelenm iştir. Epifitik alg florasının bollukları mevsimsel olarak gözlenen azalıp çoğalmaları, çevre faktörlerinden su sıcaklığı, kimyasal param etreler ve ışık şiddetinin değişimine bağlı olm uştur. Epifitik alg florasının bollukları incelendiğinde P perfoîiatus üzerinde O cak 2001'de m evcut diyatom elerin %32'sini D. vuîgaris % 22'sini N. gregaria, % 13'ü n ü Rhoicosphaenia abbreviata (C. A gardh) Lange B ertalot, % 12'sini Cocconeis pîacentuîa E hrenberg oluşturm uştur. M art 2001'de araştırm a süresince en yüksek epifitik diyatom e bolluğuna rastlanm ıştır. Bu ayda C. pîacentuîa toplam diyatom elerin % 43'ünü oluşturarak dom inant organizm a olm uştur. Aynı ayda R. abbreviata %26, N. gregaria %23 ile subdom inant olm uşlardır. N isan 2001'de m evcut diyatom elerin R. abbreviata %29, U. uîna %17 ile önem li bulunm u ştu r. M ayıs 2001'de D. vuîgaris m evcut diyatom elerin % 28'ini oluşturm uştur. Ekim 2001'de Encyonema prostratum (Berkeley) Kützing %26 ile, Kasım 2001'de ise N. gregaria ve C. affinis sırasıyla %32 ve %30 ile dom inant organizmalar olm uşlardır. A raştırm a süresince epifitik diyatom eler içinde Cycîoteîîa oceîîata Pantocsek, Cyclotella meneghiniana var. kutzingiana (Thwaites) Playfair, Navicuîa eîginensis (Gregory) Ralfs var. eîginensis, N. radiosa, Cocconeis pedicuîus Ehrenberg, Cymbeîîa cistuîa (Ehrenberg) Kirchner, Amphora ovaîis (Kützing) Kützing, Surireîîa ovaîis B rebisson ve Dipîoneis pseudovaîis H u sted t bollukları d ü şük seviyelerde bulunm uştur. P. pectinatus diğer bitki türlerin d en daha d ü şü k epifiton yoğunluğu ve yüksek C. pîacentuîa bolluğu ile ayırtedilir (Blindow 1987). Araştırma alanında da benzer sonuç elde edilm iştir. C. pîacentuîa araştırm a süresince m evcut Tablo 2. Liman gölü epifitik algleri. Takson P. perfoîiatus P. p eä in a tu s Bacillariophyta Centrales Cyclotella ocellata Pantocsek + + C yclotella m eneghiniana var. k u tzin g ia n a (Thw aites) Playfair Pennales A m p h o ra ovalis (Kützing) Kützing + Caloñéis silicula (Ehrenberg) Cleve + Cocconeis p ediculus E hrenberg + + Cocconeis placeniula E hrenberg + + Cratícula cuspidata (Kützing) D. G. M ann + Cymbella affinis Kützing + + Cymbella cistula (Ehrenberg) K irchner + + Cym bella ventricosa C. Agardh + + Diatoma vulgaris Bory + + D ipioneis pseudovalis H ustedt + + E n cyo n em a m in u tu m (Hisle) D.G. M ann + Encyonema prostratum (Berkeley) Kützing + + Epithem ia sorex Kützing + + G om phonem a helveiicum Brun + G o m p h o n e m a otivaceum (H om em ann) Brebisson var. olivaceoides (H ustedt) + Lange-Bertalot G om phonem a parvulum (Kützing) Kützing + + Gyrosigma strigiie (W. Sm ith) Cleve + Navícula cari Ehrenberg + N a v íc u la elginensis (G regory) Ralfs var. + + elginensis N a vícu la gregaria D onkin + + N a v íc u la tripunctata (O. F. M üler) Bory + N a v íc u la radiosa Kützing + + N a v íc u la rhyncocephala Kützing + + N itzschia palea (Kützing) W. Sm ith + + N itzschia dissipata (Kützing) G runow + + Rhoicosphaenia abbreviata (C. Agardh) Lange Bertalot + + Surirella ovalis Brébisson + + Tryblionella apiculata Gregory + V in a ria u ln a (N itzsch) P.C om pére in Jahn et al. + + Tablo 3. Potamogeton perfoîiatus üzerinde yaşayan alglerin Shannon Çeşitlilik ve Düzenlilik indeksi in d e k s O c a k M a r t N is a n M a y ıs E k im K a sım S h a n n o n Ç e ş itlilik ( D iv e rs ity ) 0,8 6 7 0,9 0 5 0,9 3 4 0,9 4 5 1,0 0 6 0,8 6 7 D ü z e n lilik ( E v en n ess) 0,678 0,6 9 6 0,707 0,727 0,801 0,667 Şekil 2. Liman Gölü epifitik alglerinin Bray-Curtis benzerlik indeksi kullanılarak Kümeleme Analizi ile gruplandırılması + No: 79, 2011 59

Soylu ve ark. diyatom ele-rin % 20'sini oluşturarak dom inant olm uştur. P pectinatus üzerinde daha d ü şük epifiton yoğunluğu olm asının bir başka nedeni de m akrofitin ürettiği toksik bileşikler olabileceği ileri sürülm üştür (Blindow 1987). Kufel ve ark. (2007) P lucens'in bazı fitoplankton türlerinin hem kom m unite hem de biom as yapılarını etkileyen allelokim yasalları üretebileceğini bildirm iştir. Bunlardan başka, ışık yoğunluğundaki değişimler m akrofitler üzerindeki epifitik alglerin bolluklarını, tü r zenginliğini ve biom asını değiştirebilir (Albay ve Aykulu 2002). Lim an G ölü'nde tespit edilen algler kıyı bölgesinin incelendiği çalışmalarda tespit edilen alglerle tü r çeşitliliği bakım ından benzerlik gösterm ektedir (G önülol 1985, A ltuner ve Aykulu 1987, Obalı ve Atıcı 1997, Elmacı ve Obalı 1998, Dalkıran 2000, Kıvrak ve G ürbüz 2010). Y urdum uzun diğer bölgelerindeki göl, gölet ve baraj göllerinin b entik alglerinin belirlendiği çalışm alarda planktonik form lar olarak bilinen C entrales üyeleri sedim anlar üzerinde tespit edilm işlerdir (Şahin 2000, G önülol 1987, Ç etin ve ark. 2003). Liman G ölü'nde de sentrik diyatom elerden C. ocellata'ya ve C. meneghiniana var. kutzingiana'ya rastlanmıştır. Bu türlerin bollukları % 1,3 ve %2 arasında olm uştur. Epifitik alg topluluğunda gerçekte ortam larına bağımlı türlerden U. ulna, Gomphonema parvulum (K ützing) K ützing, Gomphonema olivaceum (H ornem ann) Brebisson var. olivaceoides (H ustedt) Lange-Bertalot, C. affinis, C. ventricosa, C. placentula araştırma süresince devamlı m evcut ve yoğun türler olm uşlardır. Bu türler dışında Navicula ve Nitzschia tü rleri ile C entrales'ten planktonik tü r olan C. ocellata devam lı gözlenen türler olm uşlardır. R ound (1953) tarafından epifitik ve epilitik organizmalar olarak bilinen Epithemia sorex K ützing türü de bu florada önem li olm uştur. Türkiye'de kıyı bölgesi incelen göllerden A ltınapa Baraj G ölü (Yıldız 1986) ve M ogan G ölü'nde (Obalı ve ark. 1989) epifitik flora bağım lı diyatom elerden oluşm am ıştır. T ortum G ölü'nde (A ltuner 1984) epifitik ve epilitik florada b u lu n a n alglerden dom inant türlerin gerçekten ortam larına bağımlı yaşayan organizmalar olduğu belirtilm iştir ve bu flora içinde C. affinis, Synedra rumpens K ützing ve Gomphonema türleri yaygın olarak bulunm uştur. Bafra Balık G öllerinde (G önülol 1993) epifitik ve epilitik alg florasında C. placentula, C. pediculus, C. ventricosa, G. olivaceum, N. gregaria, Nitszchia palea (Kützing) W. Sm ith ve U. ulna türlerinin dom inant oldukları bildirilm iştir. Lim an G ölünden elde edilen dendrogram da belirli aylar arasında organizm a sayısı bakım ından benzerlikler görülm ektedir. M art ve N isan aylarında en fazla benzerlik görülm ektedir. Bu aylarda R. abbreviata tü rü n ü n sayısında artış görülürken, D. vulgaris türünde düşüş söz konusudur. Lim an G ölü'nde ph değerleri 7,8 ile 9,0 arasında değişm iştir. Bu değerlere göre göl suyu alkali özelliktedir. Alkalinite diyatom eler için sınırlayıcı olabilm ektedir. Amphora, Fragilaria ve Nitzschia tü rlerin in alkali ortam larda yaygın olduğu belirtilm iştir (G önülol 1985). Çeşitlilik indeks değerleri gölün trofik yapısının belirlenm esinde de kullanılm aktadır. M argelef (1964) ötrofik göllerde çeşitliliğin birim hücre başına 1 ile 2 b its.m m -3 arasında değiştiğini, oligotrofik ve distrofik olanlarda ise hücre başına 4,5 bits.m m -3 değerine çıktığını bildirm iştir. Lim an G ölü'nde shannon çeşitlilik indeksi 0,867 ile 1,006 bits.m m -3 arasında değişmiştir. En düşük düzenlilik indeks değeri ise Kasım ayında kaydedilm iştir. D üzenlilik indeks değerinin bu ayda 0'a yaklaşması d ü şü k düzenliliği gösterm ektedir. M art ayında C. placentula tü rü n ü n %43 bolluğa ulaşm ası, düzenlilik indeks değerini düşürm üştür. Yüksek çeşitlilik indeks değerleri yoğun, iyi dengelenmiş kom m uniteleri gösterirken, düşük değerler stres ve olum suz etki olduğunu gösterm ektedir. Lim an G ölü'nde tespit edilen d ü şük çeşitlik indeks değerleri olum suz etkinin, stresin ve ö tro f d urum un olduğunu gösterm ektedir. Lim an G ölü için en önem li stres kaynakları organik zenginleşm e (arıtılm am ış atıkların boşaltılm ası), nutrientler, pestisitler, herbisitler, sedim ent yükü ve kanalizasyondan kaynaklanan fiziksel değişimlerdir. KAYNAKLAR Albay M, Aykulu G (2002) Invertabrate Grazer-Epiphytic Algae Interactions on subm erged macrophytes in a m esotrophic Turkish Lake. Ege U niversity Journal o f Fisheries and Aquatic Sciences 19(1-2): 247-258. 60 No: 79, 2011

Liman Gölü (Bafra-Samsun) Epifitik Diatome Florası A ltuner Z, Aykulu G (1987) Tortum G ölü epipelik alg florası üzerinde bir araştırma. İstanbul Üniversitesi, Su Ü rünleri Dergisi 1 (1): 120-132. A ltuner Z (1984) Tortum Gölü epifitik ve epilitik algleri üzerinde bir araştırma. A tatürk Ü niversitesi Fen Bilim leri Dergisi 1(4): 50-59. A nonym ous (2002) M eteoroloji Bülteni, O rtalam a ve ekstrem sıcaklık ve yağış değerleri. Türkiye C um huriyeti Başbakanlık D evlet M eteoroloji İşleri G enel M üdürlüğü, Ankara. A nonym ous (1998) Standart M ethods for the Exam ination o f Water and Wastewater, 20th ed., APHA, AWWA, W ashington. Atıcı T, Obalı O, Elmacı A (2005) Abant Gölü (Bolu) bentik algleri. 14(56): 9-15. Blindow I (1987) T he com position and density o f epiphyton on several species o f subm erged m acrophytes-the neutral substrate hypothesis tested. Aquatic Botany 29, 157-168. Ç etin AK, Şen B, Yıldırım V Alp T (2003) O rduzu Baraj Gölü (Malatya, Türkiye) Bentik D iyatom e Florası. Fırat Ü nivertsitesi Fen ve M ühendislik Bilim leri Dergisi 15(1): 1-7. C irik S, C irik S, C onk-d alay M (2001) Su Bitkileri II (İçsu Bitkilerinin Biyolojisi,, Yetiştirme Teknikleri). Ege Ü niversitesi, Su Ü rü n leri Fakültesi Yayınları, İzmir. Dalkıran N (2000) U luabat (Bursa) G ölü'nün epipelik, epifitik ve epilitik alglerinin mevsimsel değişimi. Yüksek Lisans Tezi, U ludağ Ü niversitesi, Fen Bilim leri E nstitüsü, Bursa. Elmacı A, O balı O (1998) Akşehir G ölü kıyı bölgesi alg florası. Turkish Journal o f Biology 22, 81 98. G önülol A (1985) Ç ubuk-i Baraj Gölü algleri üzerinde araştırmalar. II. Kıyı bölgesi alglerinin kom pozisyonu ve mevsimsel değişimi. Doğa Bilim Dergisi A2, 9(2): 253-268. G önülol A (1987) Studies on the Benthic Algae o f Bayındır D am Lake. Doğa Turkish Journal Botany 11(1): 38-55. G önülol A (1993) T he benthic algal flora o f Bafra Fish Lakes (Fish Lake, U zu n Göl). İstanbul U niversity Journal o f Aquatic Products 1(2): 31-56. G ürbüz H, Kıvrak E, Sülün A (2002) Porsuk Göleti (Erzurum, Türkiye) bentik alg florası üzerinde kalitatif ve kantitatif bir araştırma. Ege Ü niversitesi Su Ü rü n leri Dergisi 19(1-2): 41-52. Kıvrak E, G ürbüz H (2010) Tortum Ç ayı'nın (E rzurum ) Epipelik D iyatom eleri ve Bazı Fizikokimyasal Özellikleri ile İlişkisi. 19 (74): 102-109. K ram m er K, Lange-Bertalot H (1991a) Süßwasserflora van M itteleuropa. Bacillariophyceae, 3. Teil. C entrales, Fragillariaceae, Eunoticeae. G ustav Fischer-Verlag, Stuttgart. K ram m er K, Lange-Bertalot H (1991b) Süßwasserflora van M itteleuropa. Bacillariophyceae, 4. Teil. A chnanthaceae. Gustav Fischer-Verlag, Stuttgart. K ram m er K, Lange-Bertalot H (1999a) Süßwasserflora van M itteleuropa. Bacillariophyceae, 1. Teil. Naviculaceae Spectrum Academ ischer Verlag, Berlin. K ram m er K, Lange-Bertalot H (1999b) Süßwasserflora van M itteleuropa. Bacillariophyceae, 2. Teil. Bacillariaceae, Epithem iaceae, Surirellaceae. Spectrum Academ icher verlag Berlin. Kufel L, Pasztaleniec A, Czapla G, Strzalek M (2007) C onstitutive allelochemicals from Stratiotes aloides L. affect both biomass and com m unity structure o f phytoplankton, Polish Journal o f Ecology 55 (2): 387-93. Lamberti GA (1996) T he role o f periphyton in benthic food webs. In: Stevenson RJ, Bothwell M, Lowe RL (eds), Algal Ecology: Freshw ater Bethic Ecosystems, Academic Press, San Diego, 533-72. M araşlıoğlu F, Soylu E N, G önülol A (2007) Seasonal variation and occurence o f diatoms in mats o f Cladophoraglomerata (C hlorophyta) in Lake Ladik, Turkey. C ryptogam ie Algologie 28(4): 373-384. M argalef D R (1964) C orrespondence betw een the classic types o f lakes and the structural and dynam ic properties of their population. V erhandlungen Internationale Vereinigung für Theoretische und Angewandte Limnologie 15, 169-175. M ayer M S, Likens GE (1987) T he im portance o f algae in a shaded headwater stream as food for an abundant caddisfly (Trichoptera). Journal o f the N o rth Am erican Benthological Society 6, 262-269. No: 79, 2011 61

Soylu ve ark. Obalı O, G önülol A, D ere S (1989) Algal flora in the littoral zone o f Lake M ogan. O ndokuz Mayıs U niversity Journal o f Science 1(3): 33-53. Obalı O, Atıcı T (1997) Susuz Göleti (Ankara) Diyatom eleri. In: Salman S (ed), III. U lusal ve Çevre Kongresi, 3-5 Eylül 1997, Kırşehir, 16-20. R ound FE (1953) An investigation o f two benthic algal com m unities in M alharm Tarn, Yorkshire. Journal o f Ecology 20, 57-64. R ound FE, Craw ford RM, M ann D G (1990) T he Diatom s - Biology & M orphology o f the genera. Cam bridge U niversity Press, Cam bridge. Sims PA (1996) An Atlas o f British Diatom s. Biopress Ltd., Dorchester. Soylu E N, M araşlıoğlu F, G önülol A (2005) Epiphytic diatoms on Nuphar lutea L. in three shallow Turkish lakes. Journal o f Freshw ater Ecology 20(44): 791-792. Stoerm er EF, Smol JP (2004) T he Diatom s: Applications for the Environm ental and Earth Sciences. Cam bridge U niversity Press, Cam bridge. Şahin B (2000) Algal flora o f Lakes Aygır and Balıklı (Trabzon, Turkey). Turkish Journal o f Botany 25, 187-194. Yıldız K (1986) Altınapa Baraj G ölü alg toplulukları üzerinde arastırmalar Kısım III: Tas ve bitkiler üzerinde yasayan alg toplulugu. Gazi Ü niversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Fen Bilim leri Dergisi 4, 147 155. 62 No: 79, 2011