İlkbahar Dönemi Çalışmaları
İlkbaharda Yapılacak İşlemler Hava sıcaklığının +14 0 C üzerine çıktığı zaman kovanlarda ilk kontroller yapılır. İlk kontroller kısa ve seri bir şekilde yapılarak yavruların üşümesi engellenir.
İlk Kontrol
Yapılacak İşler Ana Arı Kontrolü Besin Kontrolü Hastalık ve Zararlı Kontrolü Teşvik Beslemesi Oğul Çalışmaları Yağmacılık Engelleme
Ana Arı Kontrolü
Ana Arı Kontrolü Ana arının varlığı ve performansı gözlenir. Genç ve sağlıklı ana arı varsa, gözlere düzgün yumurta atıyorsa sorun yok demektir.
Ana Arı Kontrolü
Yumurta Atılmış Petek
Sağlıklı Petek
Ana Arı Kontrolü Ana arı yaşlı ve dağınık yumurta atıyorsa, genç bir ana arı ile değiştirilmeli veya genç analı zayıf bir koloni ile birleştirilmelidir.
Ana Arı Kabullendirme (1/2) 5-6 çerçevelik orta kuvvetteki bir koloniye ana arı vermek için önce eski ana arı öldürülür. 6 gün anasız bir şekilde bekletilir. 6. gün sonunda kontrol yapılarak tüm yüksükler bozulur. Kafes içerisindeki refakatçi işçi arılar çıkarılarak peteklerin ortasına kafeste ana arı verilir. 1 gün sonra ana arı salınır. Eğer kabul etmedilerse tekrar kafese konularak bir gün daha beklenir ve sonra salınır.
Ana Arı Kabullendirme (2/2) Güçlü kolonilere yeni ana arı kabullendirmek ise çok zordur. Bu durumda koloni ikiye bölünerek anasız kalan kısma 6 gün sonra kafeste ana arı verilerek kabullendirilir. Daha sonra eski ana arı öldürülerek, bölünen iki koloni birleştirilir.
Ana Arı Verirken Dikkat! Kovanda Ana arı olmamalı Yalancı ana olmamalı Ana memesi olmamalı Günlük yumurta olmamalı Kovan oğula yatmış olmamalı
Ana Arı Kazandırma
Kafeste Ana Arı Verirken! Kek kısmı aşağı bakacak şekilde, yavrulu alanın orta kısmındaki çerçevelerin arasına ve kafes içindeki refakatçi arılar çıkarılarak konulmalıdır.
Kafeste Ana Arı Verilmesi
Kafeste Ana Arı Verilmesi
Kafeste Ana Arı Verilmesi
Yalancı Analı Koloni Koloni ana arısını kaybettiği, üç hafta veya daha fazla anasız kaldığı durumda işçi arıların yumurtalıkları gelişir ve ana arı gibi yumurta atmaya başlar. İşçi arı çiftleşmediği için atılan yumurtaların tamamı dölsüz olup hepsinden erkek arı çıkacaktır. Daha ileriki aşamalarda ise koloni tamamen yok olacaktır.
Yalancı Analı Koloni
Yalancı Analı Koloni
Yalancı Analı Koloniyi Kurtarma (1/3) Yalancı analı koloninin bulunduğu kovan yerinden kaldırılarak 50 metre uzaklığında bir yere götürülüp tüm arılar silkelenir. Yerine boş ve temiz bir kovan konulur. Bu kovana silkelenen arıların girişi takip edilir. Arılar kovan üst tahtasına oğul gibi asılır. 1 gün bu şekilde kalmaları sağlanır ve aç kalıp kovanı terk etmemeleri için şurup verilir.
Yalancı Analı Koloniyi Kurtarma (2/3) 2. gün arıların üzerlerine biraz şurup püskürtülür, yeni ana arı kovan giriş deliğinden içeri bırakılır. Ana arı bırakıldığının ertesi günü ana arının kabul edilip edilmediği kontrol edilir. Yeni örülmüş petekler koloniye verilir. Kovan; ballı petek, polenli petek ve kabarmış petek şeklinde düzenlenir.
Yalancı Analı Koloniyi Kurtarma (3/3) Elde ana arı yok ise; Eldeki güçlü bir koloniden pupalı bir çerçeve ve günlük yumurtalı bir çerçeve alınarak koloni bölmek suretiyle yeni bir koloni hazırlanır. Bölme yaptığımız kolonide 2 gün sonra ana arı memesi yapıldığı görülür. 3. gün yalancı analı koloniye ve yeni koloniye gülsuyu serpilir ve yalancı ana arılı koloni arılıktan biraz uzağa silkilir. Yeni hazırlanan koloni, yalancı analı koloninin yerine konur. Yalancı analı koloninin işçi arıları bu yeni koloniye dahil olur ve iki koloni birleştirilmiş olur. Şurupla beslemeye devam edilir.
Zayıf Koloni Varsa Arılıkta bulunan zayıf koloniler birleştirilmelidir. Birleştirme için en basit yöntem olan gazete kağıdı kullanarak birleştirme yöntemi uygulanmalıdır.
Gazete Kağıdı İle Arı Birleştirme Analı kovan alt kata, anasız kovan üst kata konulur. Araya da gazete kağıdı konularak kovan kapatılır. 3-4 gün sonra gazete parçacıkları atılır ve iki kovan tek kata toplanır.
Besin Kontrolü
Besin Kontrolü Kış çıkışında kolonilerde kontroller yapılarak erken ilkbaharda arıların ihtiyacı olan besin olup olmadığı kontrol edilir. Besin yetersiz ise elde olan ballı petekler ile koloni takviye edilir. Ballı petek yoksa bal ve pudra şekerinden yapılan kek hazırlanarak verilir.
Kek Verme Koşulları Ana arı yetiştiriciliğinde Geç sonbahar ve erken ilkbaharda Açlık tehlikesi Havanın uygun olmadığında uzun süre kovan kontrolü yapılamadığında Arının suya ihtiyacının en az olduğunda
Kek Yapımı 3 kg pudra şekeri, 1 kg bal hamur haline gelecek şekilde elde veya hamur yapma makinesinde karıştırılarak hamur haline getirilir. Ekmek hamuru kıvamına gelen kek naylon poşetlere sarılır. Poşet kovana temas edecek yerinden yırtılarak yemleme deliği veya petekler üzerine konur.
Kekle Besleme
Kekle Besleme
Kekle Besleme
Hastalık ve Zararlı Kontrolü
Hastalık ve Zararlı Kontrolü Tüm kolonilerde hastalık ve parazitlerle mücadele yapılmalıdır. Kullanılacak ilaçların bal arılarına tescilli olmasına, doğru zamanda ve dozda kullanılmasına dikkat edilmelidir.
Kolonilerin İlaçlanması
Teşvik Beslemesi
Teşvik Beslemesine Başlama Teşvik beslemesi, koloninin ana nektar akımına bol tarlacı arı kadrosuna sahip olarak girmesini sağlar. Teşvik beslemesine yöredeki ana nektar akımından en az 5-6 hafta önce başlanmalıdır.
Teşvik Beslemesini Bitirme Şuruplama, yöredeki nektar akımının başlamasından 7 gün öncesine kadar yapılabilir. Nektar akımının başladığı dönemde şuruplama yapılmamalıdır.
Nektar Akımı ve Koloni Besleme
Tarlacı İşçi Arıların Bal İçin Yetiştirilme Zamanı Tarlacı Arı Düzeyi İlkbahar Destekleme Dönemi 6 Hafta Bal Mevsimi Başlangıcı Kuluçka Üretim Düzeyi
Bal Akımından Yararlanacak İşçi Arıların Yaşamı Yararlanma Sonu Yaklaşık 4 Hafta Boyunca Bırakılan Yumurtalardan oluşan İşçi Arılar Bal Akımından yararlanırlar. Bal Akımından Yararlanamayan İşçi Arılar Bal Akımının 2. Haftasından Yararlanan İşçi Arılar 2 Hafta Yağmacı Bal Akımının Tümünden Yararlanan işçi Arılar 1 Hafta Yağmacı Bal Akımının 1.Haftasından Yararlanan İşçi Arılar Bal Akımından Yararlanamayan İşçi Arılar Kuluçka Dönemi Kovan içi Dönemi Tarla Dönemi Asıl Bal Akımı (3 Hafta) (3 Hafta) (2 Hafta) (2 Hafta)
Petek İşletme Ana nektar akımından 1 ay önce petek işletmeye başlanmalı ve ana nektar akımına hazırlıklı olunmalıdır.
Ana Arı Izgarası Kullanma Zamanı Ana nektar akımından 20-25 gün önce ana arı ızgarası konulmalıdır.
Teşvik Beslemesi Koloniler 1:1 şeker şurubu (1 lt su + 1.5 kg şeker) veya çeşitli karışımlarla yapılan kek ile ana arı yumurtlamasını teşvik etmek için beslenmelidirler. Arılar tükettikçe ve koloni içerisinde kullanılan yemliklerle verilmelidirler.
Koloni Besleme
Koloni Besleme
Koloni Besleme
Koloni Besleme
Populasyon kontrolü Kuluçka Üretimi Koloni Populasyonu Kış Erken İlkbahar İlkbahar
Koloni Mevcudu ve Verimlilik 80.000 ergin arı = 2-3 katlı koloni
Populasyon Düzeyi İle Bal Verimi İlişkisi Beklenen verim düzeyi Oluşan verim düzeyi 40.000 80.000 160.000 Populasyon Düzeyi
80.000 ergin arı = 2-3 katlı koloni
İnvert Şeker Kullanımı ABD'de invert şuruptaki HMF ve kullanılan asitler yüzünden zehirlenmeler olmuş, toplu koloni ölümleri yaşanmıştır. Bu yüzden asitler ve ısıtılarak yapılan invert şurup risklidir. Enzimle yapılan invert şuruplarda HMF ve asit zehirlenmesi riski yoktur. Ancak pahalıdır. İnvert şeker arı beslemede kullanılmamalı ve çay şekeri kullanımına devam edilmelidir.
İnvert Şeker Hazırlama Su kaynatılır, şeker katılarak şurup hazırlanır. Hazırlanan şurup 30-35 derece civarına soğutulur. Ilık 25 litre şuruba 5 gram (bir ölçek) BEE- ZYME (İnvertaz+vitamin) adlı enzim eklenir. Enzim katılan şurup 48 saat oda sıcaklığında dinlenmeye bırakılır ve arada bir karıştırılır.
Güçlü Kolonide Düşük Verim!? Kovanda bol miktarda yavru olduğu durumda, ergin arılar yavru bakımına ağırlık vereceğinden dolayı tarlacı arı azalacak ve bal verimi düşecektir.
Oğul Çalışmaları
Oğul Nedir Bal arısı kolonilerinin çoğalma içgüdüsü ile yeni bir koloni oluşturmak üzere, ana arının bir kısım işçi arı ile birlikte kovanını terk etmesidir.
Oğul Çeşitleri Bal arısı kolonileri çoğalma içgüdüsü ile oğul verme olayını yapacakları gibi kontrollü koşullarda arıcı da oğul üretimi yapabilmektedir.
Oğul Verme Nedenleri Arıların çoğalma içgüdüsü. Kovan havalandırmasının yetersizliği. Kovan içerisinde yer darlığı. Ana arı feromonunun dengesiz dağılımı. Kovanın aşırı güneş altında kalması. Ana arının yumurtlayacağı alan kalmaması.
Oğul Verme Oğul gözü denilen ana arı yüksükleri yapılır. Bu gözlere yumurta bırakılır ve larva gelişir. Ana arı gözünün sırlandığı 9. günde eski ana arı bir miktar ergin arı ile birlikte çıkar. Yeni ana gözden çıkar ve çiftleşerek kovana hakim olur. Kapalı göz bulunan kovandan oğul çıkmıştır.
Oğul Verme Koloni oğul vermeye devam edecekse birinci oğul dışındaki oğullar, genç ana arılarla çıkarlar. En son çıkan oğulda kovandaki dölsüz ana arıların tamamı bulunur. Bu ana arıların sadece bir tanesi çiftleşerek ana arı görevi yapacaktır. Ancak son çıkan oğullar çok küçüktür.
Oğul Verme İlk çıkan oğula birinci oğul denir. Birinci oğuldan 7-8 gün sonra 2. oğul, ikinci oğuldan 3-5 gün sonra 3. ve yine 2-3 gün ara ile 4., 5. oğullar çıkabilir. Bu oğullar kovana alınınca ana arılardan bir tanesi koloni tarafından benimsenir, diğerleri öldürülür. Kabul edilen bakire ana arı çiftleşme uçuşuna çıkar ve yumurtlamaya başlar.
Oğul Verme
Oğul Yüksükleri
Oğul Çıkışı
Oğul
Oğulun Alınması İçerisinde başka kovanlardan arıları silkelenerek toplanmış ballı, polenli ve yavrulu 5-6 çerçeve bulunan boş kovan hazırlanır. Oğulun bulunduğu yerin altına bu kovan konularak ani bir vuruşla oğul, arada bırakılan boşluğa düşürülür ve kovan kapatılır. Bir müddet sonra temel petekli çerçeve verilerek arıların işlemesi sağlanır.
Oğulun Alınması
Oğulun Alınması
Oğulun Alınması
Oğula Engel Olmak İçin... Yaşlı ana arı değiştirilmelidir. Oğul veren koloniden ana arı yetiştirilmemelidir. Koloniler sık sık kontrol edilmelidir. Kolonilerin genetik yapısı iyileştirilmelidir. Gelişen kolonilerden yapay oğul alınmalıdır. Kuluçkalığa işlenmiş boş petek verilmelidir. Ana arı belirli bir süre kafese alınmalıdır. Kovanlar üzerinde gölgelik oluşturulmalıdır. Kapalı çerçeveler zayıf kolonilere verilmelidir.
Yapay Oğul Üretimi Güçlü arı kolonilerinden toplama yolu ile yapay olarak yeni bir koloni oluşturmadır. Kolonilerden alınacak birer adet ballı, arılı-yavrulu ve arılı-günlük yumurtalı çerçeveler ile oluşturulur. Bu koloniye varsa ana arı veya yüksüğü verilir.
Yapay Oğul Üretimi Güçlü arı kolonilerinden bölme yolu ile de yapay olarak oğul oluşturulabilir. Güçlü koloni eşit iki parçaya ayrılır ve ayrı kovanlara konulur. Koloninin birine ana arı/yüksük verilir veya kendi anasını kendisi yapması sağlanır. Tarlacı arıların eşit dağılımı için eski kovanın uçuş deliğinin hizası, yan yana konulan iki kovanın arasına getirilir.
Yapay Oğul Alınması
Oğul Arısı İle Gösteri
Ana Yenileme (Süpersedure) Yaşlı anaların genç bir ana arıyla değiştirilmesi amacıyla "peteklerin ortasına" bir kaç tane aynı yaşta larvalardan yapılmış memeler bulunur. Aynı zamanda çerçevelerde günlük yumurtada vardır.
Ana Yenileme (Süpersedure)
Ana Yenileme (Süpersedure)
Yağmacılığı Engelleme
Yağmacılık Ana nektar akımından önce ve yazın nektarsız geçen günler gibi nektar toplamanın olmadığı zamanlarda zayıf, anasız, hasta arı kolonilerine kuvvetli kolonilerin besinlerini almak için saldırmasıdır.
Yağmacılığa Karşı Uçma delikleri daraltılmalıdır. Şuruplama kovan içinden yapılmalıdır. Arılıkta etrafa şurup bulaştırılmamalıdır. Kovanlar uzun süre açık tutulmamalıdır. Kovanlar gölgelik yere konulmalıdır. Bal bulaşıklığı olan malzemeler açıkta tutulmamalıdır. Kovandaki çatlak ve delikler kapatılmalıdır.
Yağmacılığa Önlem Uçuş deliğinden uzaklaşan koloni, yağmaya yapılması gereken savunmayı yapmakta zorluklar yaşıyor ve sonuçta yağmaya karşı koyamıyor.
Yağmacılığa Önlem