ORSAM BÖLGESEL GELİŞMELER DEĞERLENDİRMESİ No.37, ARALIK 2015 ORSAM bölgesel gelişmeler değerlendirmesi Ramadi nin Geri Alınması ve ABD nin Irak ta IŞİD e Karşı Savaşının Geleceği Othman Ali Prof. Dr. Othman Ali, Erbil Selahaddin Üniversitesi Modern Kürt Tarihi Bölümü nde görev yapmaktadır. Lisans ve yüksek lisansını Guelph Üniversitesi ve Toronto Üniversitesi nde tamamlamıştır. İngilizce, Arapça, Türkçe ve Kürtçe yi ana dil seviyesinde okuyabilmekte, yazabilmekte ve konuşabilmektedir. Ayrıca Fransızca yı, Farsça yı ve Osmanlı Türkçesi ni okuyabilmektedir. Othman Ali, Sakarya Üniversitesi Ortadoğu Enstitüsü nde misafir araştırmacı olarak bulunmaktadır. Ramadi nin geri alınması, yaklaşık yedi ay önce IŞİD in şehri ele geçirmesi ile büyük prestij kaybeden Irak Ordusu nun itibarını iade etmiş, aynı zamanda Obama yönetiminin Irak ta verdiği ve ağır bir biçimde eleştirilen IŞİD e karşı savaş politikasında da kritik bir dönüm noktası haline gelmiştir. Bu bağlamda, Anbar için verilen savaşın, gelecekte IŞİD le mücadeleye yönelik pek çok farklı yansıması olacaktır. Bu çalışma, Ramadi nin yeniden ele geçirilmesinin ABD önderliğindeki koalisyon ve Irak taki Abadi hükümeti için yarattığı fırsatları ve zorlukları ele almaktadır.
Ramadi nin Geri Alınması ve ABD nin Irak ta IŞİD e Karşı Savaşının Geleceği 2 Irak ın batısındaki Anbar Vilayeti için yapılan muharebenin pek çok sonucu olmakla birlikte, bu muharebe ABD öncülüğündeki, Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) karşıtı koalisyonda yeni bir döneme işaret etmektedir. Terör örgütüne bağlı milislerin Anbar ve çevresinden uzaklaştırılması, ABD Hava Kuvvetleri, Irak Ordusu ve Aşiret Toplulukları/ Yığınları (Hashd al Ashairi) adı verilen Sünni Arap aşiretlerine bağlı güçlerin görevlendirilmesiyle ulaşılmış bir başarıdır. Bu muharebede kullanılan taktiklerin, elbette, Irak ve Suriye içerisinde bazı etkileri olacaktır. Zira bu muharebe, IŞİD in güçlü olduğu yerlerden biri olan Felluce de IŞİD e karşı verilen savaşta uygulanabilir bir yol göstermekle kalmayıp, Irak düzenli ordu birliklerinin de IŞİD in son kalesi olan Musul da savaşabilmesine imkân tanıyacaktır. Bunların yanı sıra, Irak Ordusu na ait birliklerin Anbar ı, IŞİD e karşı savaşmaları için 2014 yılında kurulan Şii milis gücü Haşdi Şaabi nin büyük bir katkısı olmadan geri alması, ABD tarafından eğitilen Irak düzenli ordusuna önemli bir psikolojik ve askeri destek sağlamıştır. Ramadi nin Önemi Irak taki en büyük Sünni Arap şehri olan Ramadi, askeri karakterli bir aşiret nüfusuna sahiptir. Ramadi, Irak ta Sünni Üçgeni olarak bilinen bölgenin en büyük ilidir ve Bağdat, Selahaddin, Şiilerin kutsal mekânlarını barındıran Kerbela ve Musul gibi birçok ille sınır komşusudur. Vilayet, ayrıca IŞİD in çöl boyunca kullandığı iletişim hattı olarak görev görmüştür. Ramadi yi kaybetmesi, IŞİD in son zamanlarda Suriye ve Irak taki etkisini giderek yitirmesi genel bağlamında ele alınmalıdır. IŞİD, Bağdat ve Irak Kürt Bölgesel Yönetimi nin (IKBY) 18 ay önce gerçekleşen yıkıcı IŞİD saldırısının ardından yeniden savaşmaya başlamasıyla, bazı kilit kasabaları kaybetmiştir. 1 Ramadi nin düşmesi, şehrin Şii kutsal mekânlarıyla iç içe geçen topraklarını kurtarmak için tüm kaynaklarını seferber etmeleri için Şii kanaat önderlerini harekete geçirmiştir. Sonuç olarak, IŞİD in yedi ay önce Ramadi yi ele
ORSAM bölgesel gelişmeler değerlendirmesi geçirmesi, itibarı zaten yerle bir olmuş düzenliye orduya ve güvenlik güçlerine bir darbe indirmiş ve ABD nin kendilerini destekleme yaklaşımındaki eksiklikleri gözler önüne sermiştir. Hem Washington hem de Bağdat hükümeti, bu yenilginin sorumluluğunu üstlenmeleri konusunda oldukça büyük baskıya maruz kalmıştır. Şehrin geri alınmasına yönelik operasyonların başlamasından bir hafta önce, Anbar Operasyon Komutanlığı nın başında bulunan Tümgeneral İsmail Mahlavi şunları dile getirmiştir: Ordu, geçmişte bir yenilgiler ordusuydu, ancak artık kurtuluş ordusu olacağız... Bu muharebe, Irak Ordusu na yeniden prestij kazandırabilmek için, yalnızca Irak Ordusu nun yer aldığı bir muharebe olmalıdır. 2 Irak Başbakanı Haydar El- Abadi, İran yanlısı çevrelerce, etkisiz kalmak, ABD önderliğindeki koalisyon tarafından yanlış yönlendirilmek ve Irak taki IŞİD tehdidini bitirmeye yönelik hiçbir politika sahibi olmamakla eleştirilmiştir. Buna ek olarak, Bağdat taki siyasi tartışmada, özellikle 60,000 kişilik Haşdi Şaabi güçleri arasında, eski başbakan Nuri el-maliki nin etkisi yeniden artmaya başlamıştır. Bağdat taki ABD yetkilileri bu gelişmeleri büyük bir endişe ile takip etmişlerdir. 3 Ramadi nin IŞİD in eline geçmesi üzerine, Obama yönetiminin Irak taki IŞİD e karşı savaş politikası da ağır bir biçimde eleştirilmiştir. Örneğin, Cumhuriyetçi Senatör John McCain, ABD yönetiminin stratejisini, doğası bakımından etkisiz ve tepkisel olarak değerlendirmiştir. Ramadi nin yeniden ele geçirilmesi, böylesi kritik bir zamana denk gelmiştir. Ramadi Muharebesi nin Doğası Ramadi yi geri alabilmek için verilen mücadele çeşitli aşamalardan geçmiş ve koalisyon güçlerini birtakım zorluklarla karşı karşıya bırakmıştır. Geçtiğimiz Mayıs ayında başlayan operasyon, yaşanan birtakım aksaklıklardan dolayı Ekim ayına kadar bir duraklama dönemine girmiştir. Yaşanan sorunlar o denli ciddi bir hal almıştır ki operasyonları yöneten subay bir yıl içerisinde üç kez değiştirilmiş ve iki üst düzey general savaş Ramadi, Irak ta Sünni Üçgeni olarak bilinen bölgenin en büyük ilidir ve Bağdat, Selahaddin, Şiilerin kutsal mekânlarını barındıran Kerbela ve Musul gibi birçok ille sınır komşusudur. 3
Ramadi nin Geri Alınması ve ABD nin Irak ta IŞİD e Karşı Savaşının Geleceği 4 alanında öldürülmüştür. ABD önderliğindeki koalisyon, bu operasyonlarda da önemli bir rol almıştır. ABD önderliğinde Irak ta bulunan koalisyon güçlerinin sözcüsü Steve Warren yaptığı açıklamada koalisyonun, Ramadi nin geri alınmasında Iraklı askerlere yardımcı olabilmek için, IŞİD hedeflerine 630 hava saldırısı gerçekleştirdiğini dile getirmiştir. Irak kuvvetleri, başlangıçta Anbar vilayetinin başkenti Ramadi yi kuşatabilmek amacıyla kuzeyindeki ve batısındaki bazı bölgeleri ele geçirmiştir. Bu, ABD liderliğindeki koalisyonun hava saldırılarıyla desteklenen 10,000 Irak askerinin yalnızca 1,000 IŞİD militanına karşı yürüttüğü bir operasyon olmuştur. Operasyonun ilk aşamasında, kent yakınlarındaki bazı yerler IŞİD den geri alınmıştır. İkinci aşama ise ağır hava bombardımanıyla başlamış ve IŞİD in üst düzey komutan ve militanlarından en az 100 kişi öldürülmüştür. Nihayetinde IŞİD, şehri terk etmeye zorlanmış ve militan-
ORSAM bölgesel gelişmeler değerlendirmesi larını civardaki farklı yerlere konuşlandırmak zorunda kalmıştır. 4 Söz konusu operasyon, kendisinden önce gerçekleşmiş operasyonlardan farklı olarak ele alınabilir. Ramadi deki muharebe, Irak terörle mücadele kuvvetleri tarafından yönetilmiş ve ABD liderliğindeki koalisyonun düzenlediği hava saldırıları ile federal polis, ordu mensupları ve aşırılık karşıtı Sünni aşiretler tarafından desteklenmiştir. Çoğunluğu Şii olan Haşdi Şaabi paramilisleri Tikrit ve Beyci gibi kasabaların alınmasına önemli ölçüde katkıda bulunmuşlardır, ancak ABD nin baskısı sonucunda Ramadi Muharebesi nin dışında tutulmaları gerekmiştir. ABD nin ilk olarak Anbar operasyonlarında görülen bu politika değişikliğinin bir nedeni de konuyu Washington la görüşen birçok Sünni Iraklının ve bölgesel liderin itirazlarıdır. Örnek vermek gerekirse, Anbar vilayetinin güçlü aşiretlerinden biri olan Duleym aşiretinin liderlerinden Şeyh Abdul Rezak, Aralık ayında Washington a düzenlediği ziyarette Şayet böyle gidecek olursa, bu durum bir iç savaşa yol açacaktır Sünni aşiretler Anbar a İran tarafından gönderilen Şii milislerle birlikte savaşmayacaklardır diyerek, ABD li yetkilileri uyarmıştır. 5 Fırsatlar ve Zorluklar Ramadi nin yeniden ele geçirilmesi, ABD önderliğindeki koalisyon ve Irak taki Abadi hükümeti için fırsatları ve zorlukları beraberinde getirmektedir. Böylesi büyük bir zafer, IŞİD tehdidinin sonlandırılması sürecini hızlandırabilecek etkiye sahiptir. Musul un kurtarılması, Irak makamlarının Anbar daki evlerine geri dönmek isteyen yerel halk için kolaylaştırıcı bir rol oynayacağına dair iyi bir emsal olacaktır. Bunun için, şehrin altyapısı dâhil harap olmuş bütün yapıların, mümkün olan en kısa sürede onarılması gerekmektedir. Operasyonun başarısı, Şii ağırlıklı Bağdat Hükümeti nin Anbar daki yerel Sünni nüfusu dışarıda bırakacak bir güvenlik aygıtı oluşturmak isteyen politikasını da zorlayacaktır. Sünni nüfusun yabancılaştırılması ve IŞİD idaresinden kaynaklanan hayal kırıklıkları, IŞİD in kaybetmesinde, ilave önemli bir faktör olmuştur. Ramadi deki muharebe, Irak terörle mücadele kuvvetleri tarafından yönetilmiş ve ABD liderliğindeki koalisyonun düzenlediği hava saldırıları ile federal polis, ordu mensupları ve aşırılık karşıtı Sünni aşiretler tarafından desteklenmiştir. 5
Ramadi nin Geri Alınması ve ABD nin Irak ta IŞİD e Karşı Savaşının Geleceği Anbar aşiretlerinin IŞİD e yönelik başlangıçtaki sadakati değişmiş ve IŞİD yönetiminin izlediği sert politikalar açığa çıktıkça, azalmıştır. IŞİD, yerel şeyhlerin aşiretler üzerindeki etkisini azaltmaya çalışmıştır. Halk aynı zamanda mevcut katı polis devleti uygulamaları nedeniyle de yabancılaştırılmıştır. 6 Musul un kurtarılmasına yönelik olası operasyonlar görüşülürken, IŞİD ve halk arasında gittikçe derinleşen anlaşmazlıkların da altının çizilmesi gerekmektedir. Musul dan gelen bilgilere göre, başlangıçta IŞİD i Musul da memnuniyetle karşılayan Baas yanlısı gruplar ve Baas döneminde Irak ın Musul ordusunun başında bulunan üst düzey generaller de örgüte çoğunlukla yabancılaşmıştır. Yerel halk, IŞİD in üzerlerinde yürüttüğü püriten Selefi doktrine karşı olan tepkisini gittikçe artan bir biçimde göstermiştir. 7 Bu yeni durum, Irak Hükümeti ve ABD önderliğindeki koalisyon için faydalanılabilecek bir fırsat sağlamaktadır. Şayet tarih bir şekilde bize yol gösteriyorsa, Bağdat taki İran destekli milislerin ve politikacıların Ramadi de izleyecekleri yol, hiç şüphesiz son zamanlarda hükümetin kontrolüne geçen diğer Sünni bölgelerde daha önce izledikleri politikalarından farklı olmayacaktır. İran destekli milislerin yoğun baskısı altında olan Abadi hükümeti, Musul un Haşdi Vatani milis güçleri olarak seferber olmuş Sünni unsurları barındırma konusun- 6
ORSAM bölgesel gelişmeler değerlendirmesi da istekli görünmemektedir. Bahsi geçen bu grup, Türkiye ve IKBY tarafından desteklenmektedir. Türkiye ve Irak arasında, Musul yakınlarındaki Başika da 1,000 Türk askerinin konuşlandırılmasına ve bu askerlerin Sünni Arap ve Kürt güçlerini Musul u yeniden alabilmeleri için eğitmesine yönelik son anlaşmazlık, çoğunluğu Şii olan ve Şebekler, Yezidiler ve Telaferli Türkmenlerden 8 oluşan 20,000 kişilik bir grubu çoktan hazırlamış olan Abadi hükümeti ve Iraklı milislerin, bu işi tek başına yapmak istemelerinin bir belirtisidir. 9 Bu tasarı, Bağdat hükümetinin Musul un kurtuluşunda Şii milislerin oynayacağı herhangi bir role karşı çıkan eski Musul valisi Esil Nuceyfi yi görevden azletmesi yönündeki planların kısmen bir parçasıydı. 10 Bu süreç içerisinde, eğer ABD liderliğindeki koalisyon, Türkiye ve IKYB nin iddialı rolü olmazsa, daha önce Tikrit te tanık olunan fiyasko ve yaygın yıkım Musul da yeniden yaşanacaktır. Şayet Kürtler ve Sünni unsurlar Musul operasyonunun dışında bırakılırsa, Bağdat ve İran ın bölgede yeniden ele geçirilecek alanları Suriye rejim güçlerine ve PKK ya tedarik sağlamak için kullanması söz konusu olabilir. Türkiye bu nedenle, Musul un IŞİD den geri alınmasına yönelik gelecek planlarına kayıtsız kalamayacaktır. Buna ek olarak, Haşdi Şaabi güçlerinin gelecekte Musul daki varlıkları, IKYB ile karşı karşıya gelme ihtimallerini arttıracaktır. IKBY, Musul un kurtuluşundaki rollerinin küçümsenmesi nedeniyle hâlihazırda Bağdat hükümeti ile bir tartışma yaşamaktadır. Bu durum, merkezi hükümetin IKBY ye doğrudan silah gönderilmesine karşı neden bu kadar hassas olduğunun bir başka açıklamasıdır. Anbar da elde edilen zafer, birçok zorluk da ortaya çıkarmıştır. IŞİD, özellikle Irak Ordusu ve Haşdi Şaabi tarafından kuşatılan Felluce gibi Ramadi nin çevresindeki bölgelere zorlu kuvvetler yerleştirecektir. Operasyonların tamamıyla milis güçlere bırakılması, bu güçlerin intikam hırsıyla hareket etmeleri ve kasabada daha büyük yıkımlara yol açmaları ihtimalini taşımaktadır. Anbar daki kazancın dışında bırakılmaları nedeniyle küskün olan Bağdat taki İran yan- Sünni nüfusun yabancılaştırılması ve IŞİD idaresinden kaynaklanan hayal kırıklıkları, IŞİD in kaybetmesinde, ilave önemli bir faktör olmuştur. 7
Ramadi nin Geri Alınması ve ABD nin Irak ta IŞİD e Karşı Savaşının Geleceği 8 lısı çevrelerin, Felluce de daha büyük bir rol arayışına girmeleri olasıdır. Uzmanlara göre Iraklı güçlerin, özelde Ramadi nin genelde ise Anbar ın güvenliğini sağlamadan, herhangi bir saldırıyı sürdürmeleri ve hatta düşünmelerinin imkânı yoktur. Musul halkı Tikrit te yaşanan yıkımların Musul da yeniden sahnelenmesi veya yerel Sünni halkın kendi kendini yönetmesi ihtimallerinden hangisinin gerçekleşeceğini zamanla görecektir. 11 Anbar zaferinden sonra Iraklı ve müttefik güçler tarafından yapılan tüm açıklamalar, bu zaferi Irak ve Suriye deki IŞİD varlığının sona ermesinde bir başlangıç olarak değerlendirmiştir. Ancak ABD nin, Anbar da elde edilen ivme üzerinden ilerleyebilmesi için İran ın Irak yönetimi üzerindeki artan etkisiyle yüzleşmesi gerekebilir. Tahran ın yoğun etkisi altında olan Haşdi Şaabi milisleri, IŞİD e karşı savaş için çoktan 90,000 kadar ve iyi donanımlı asker hazırlamıştır ve uzmanlara göre bu askerlerin, düzenli ordunun gücünü baltalaması mümkündür. 12 Son olarak, Anbar cephesinde gittikçe artan Amerikan katılımı, Rusya nın çok cepheli Suriye Savaşı na Beşar Esad ın yanında katılması ve bölgedeki, Bağdat Hükümeti de dâhil, İran yanlısı güçleri desteklemesi ile aynı zamana denk gelmiştir. Şayet ABD önderliğindeki koalisyon Anbar daki zaferini güçlendi-
ORSAM bölgesel gelişmeler değerlendirmesi rirse, Rusya ve müttefiklerinin ABD pahasına Irak a müdahil olması ihtimali zayıflayacaktır. Rusya nın Iraklılarla çoktan ortak bir operasyon merkezi kurmuş olması ve Türkiye yanlısı Sünniler ile IKBY yi açıkça bu ortak çabanın dışında bırakmak istemesi, dikkate değer bir gelişmedir. Bağdat taki İran yanlısı çevreler son zamanlarda Rusya nın IŞİD e karşı savaşa dâhil olmasını istediklerini yüksek sesle dile getirmişlerdir. 13 Örneğin önde gelen Şii bir politikacı ve Irak Parlamentosu Güvenlik ve Savunma Komisyonu Başkanı olan Hakim el Zamili, Reuters haber ajansına şunları söylemiştir: Gelecek birkaç gün veya hafta içerisinde Irak, Suriye deki başarısına bağlı olarak, Rusya ya Irak ta IŞİD e karşı hava saldırısı gerçekleştirip gerçekleştiremeyeceğini sormak zorunda kalacaktır. 14 Iraklı Şii grupların birçoğu Rusya nın IŞİD e karşı savaşta rolünü arttırmasını isterken, ABD öncülüğündeki koalisyonun rolünün artmasına karşı çıkmaktadırlar. Zaten Abadi, Pentagon un IŞİD e karşı mücadeleyi hızlandırmak için ABD savaş helikopterlerinin kullanılması ve Amerikalı danışmanların Irak taki üstlerde sınırlandırılmak yerine savaş alanında Iraklı tugaylarla birlikte hareket etmeleri teklifini geri çevirmiştir. 15 Bazı Şii milisler ise Irak ta daha fazla Amerikan varlığına karşı savaşacakları tehdidinde bulunmuştur. Bazı uzmanlara göre Irak lı milislerin bu çıkışı, İran ın daha önce dile getirdiği ABD ve müttefiklerinin Irak ı bölmek için IŞİD e gizlice yardım ettikleri söyleminin yansımasıdır. 16 Sonuç Anbar zaferinin IŞİD in Irak taki hâkimiyetinibitirebilmek için kullanılabilecek yeni fırsatlar doğurduğu açıkça ortadadır. Öte yandan bu gelişme, üzerinde durulması gereken birtakım zorlukları da beraberinde getirmiştir. ABD önderliğindeki koalisyonun ve Bağdat hükümetinin karşı çıktığı Kürt ve Sünni grupların etkili bir rol oynamasının önündeki engeller kaldırılmadıkça Irak ın kaderini belirleyecek muharebenin bir provası olan Musul da IŞİD in hâkimiyetine sona erdirecek bir planın yakın zamanda ortaya çıkması mümkün görünmemektedir. Şayet Kürtler ve Sünni unsurlar Musul operasyonunun dışında bırakılırsa, Bağdat ve İran ın bölgede yeniden ele geçirilecek alanları Suriye rejim güçlerine ve PKK ya tedarik sağlamak için kullanması söz konusu olabilir. 9
Ramadi nin Geri Alınması ve ABD nin Irak ta IŞİD e Karşı Savaşının Geleceği 10 NOTLAR 1 Tom Vanden Brook, Iraqi forces engage fierce fight with ISIS for Ramadi, USA Today, 23 Aralık 2015, http://www.usatoday.com/ story/news/2015/12/23/iraq-islamic-state-ramadi/77843676/ 2 Iraqi forces preparing for assault on IS-held Ramadi, Strategic Culture, 14 Ekim 2015, http://www.strategic-culture.org/ news/2015/10/14/iraqi-forces-preparing-for-assault-on-is-held-ramadi.html 3 Shiite official: 60,000 ready to fight for Anbar, Mosul, Rudaw, 11 Nisan 2015, http://rudaw.net/english/middleeast/iraq/11042015 4 Voice of Iraq, 28 Aralık 2015, http://www.sotaliraq.com/newsitem.php?id=312446#ixzz3vdh7q3lg 5 Rod Nordland, After Victory over ISIS in Tikrit, Next Battle Requires a New Template, New York Times, 7 Nisan 2015, http:// www.nytimes.com/2015/04/08/world/middleeast/iraq-isis-anbar-sunni-shiite.html?_r=0 6 Erin Cunningham, In Ramadi, the Islamic State settles in, fixing roads and restoring electricity, The Washington Post, 2 Temmuz 2015, https://www.washingtonpost.com/world/middle_east/in-ramadi-the-islamic-state-settles-in-fixing-roads-and-restoring-electricity/2015/07/01/db32ccec-19e2-11e5-bed8-1093ee58dad0_ story.html 7 Life under ISIS in Raqqa and Mosul: We re living in a giant prison, The Guardian, 9 Aralık 2015, http://www.theguardian.com/ world/2015/dec/09/life-under-isis-raqqa-mosul-giant-prison-syria-iraq 8 http://www.alliraqnews.com/modules/news/article.php?storyid=23269 9 http://www.afkarhura.com/index.php?option=com_content&- view=article&id=11021:2015-03-06-16-14-20&catid=1:akbar&itemid=21 www.,... دشحلا ايشيلم كارشإ هضفر ببسب هتلاقإ ببس 10 iraqakhbar.com/iraq-news/89228.html 11 Chris Lake, Why is Ramadi Important in the Fight Against Islamic State?, The Inquistir, http://www.inquisitr.com/2660815/ why-is-ramadi-important-in-the-fight-against-islamic-state/#om- 2BTdooVJgtxzJJ.99 12 Ali Khedery, Iran s Shiite Militias Are Running Amok in Iraq, Foreign Policy, 19 Şubat 2015, http://foreignpolicy.com/2015/02/19/ irans-shiite-militias-are-running-amok-in-iraq/
ORSAM bölgesel gelişmeler değerlendirmesi 13 Iraq Seeking Russia s Help in War on ISIS: Badr Commander, ShiiteNews, 06 Ekim 2015 http://www.shiitenews.org/index.php/ iraq/item/18844-iraq-seeking-russia-s-help-in-war-on-isis-badrcommander/18844-iraq-seeking-russia-s-help-in-war-on-isisbadr-commander 14 Ahmed Rasheed and Saif Hameed, Iraq leans towards Russia in war on Islamic State, Reuters, 07 Ekim 2015, http://www.reuters.com/ article/us-mideast-crisis-iraq-russia-iduskcn0s112120151007 15 Islamic State in Iraq and Syria, New York Times, http://topics.nytimes.com/top/reference/timestopics/organizations/a/al_qaeda_in_ mesopotamia/index.html?inline=nyt-org 16 Son dipnotu kopyalayamadım, siz ingilizce halinden alıp yapıştırabilir misiniz? ORSAM is an independent think-tank specializing on Middle Eastern affairs. ORSAM seeks to diversify sources of knowledge on the region and establish a channel of communication between the local experts and Turkish academic and policy circles. Toward that end, ORSAM facilitates the exchanges of officials, academics, strategists, journalists, businesspeople and members of civil society from the region with their Turkish counterparts. ORSAM conducts studies on the regional developments and disseminates their results to the policy and academic circles as well as the wider public through various publication outlets. ORSAM publications include books, reports, bulletins, newsletters, policy briefs, conference minutes and two journals Ortadoğu Analiz and Ortadoğu Etütleri. Content of this report is copyrighted to ORSAM. Except reasonable and partial quotation and use under the Act No. 5846, Law on Intellectual and Artistic Works, via proper citation, the content may not be used or re-published without prior permission by ORSAM. The views expressed in this report reflect only the opinions of its authors and do not represent the institutional opinion of ORSAM. Ortadoğu Stratejik Araştırmalar Merkezi (ORSAM) Süleyman Nazif Sokak No: 12-B Çankaya / Ankara Tel: 0 (312) 430 26 09 Fax: 0 (312) 430 39 48 www.orsam.org.tr 11