TARIM ve KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI 2008 YILI KURUMSAL MALİ DURUM VE BEKLENTİLER RAPORU 5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanununun 30 uncu maddesinde, Genel Yönetim kapsamındaki idarelerin, ilk altı aylık bütçe uygulama sonuçları, ikinci altı aya ilişkin beklentiler ve hedefler ile faaliyetlerini kamuoyuna açıklayacakları hükme bağlanmıştır. Bu çerçevede Bakanlığımızın ilk altı aylık bütçe uygulama sonuçları, ikinci altı aya ilişkin beklentiler ve hedefler ile gerçekleştirilen faaliyetler, aşağıda açıklanmıştır. OCAK-HAZİRAN 2008 DÖNEMİ BÜTÇE UYGULAMA SONUÇLARI Bakanlığımızın Genel Bütçe uygulama sonuçları ekli tablolarda; ekonomik sınıflandırmanın ikinci düzeyinde, 2007 yılı gerçekleşmesi, 2008 yılı bütçe başlangıç ödeneği, aylar itibariyle Ek- (Tablo-1) 2007 ve 2008 yılı harcamaları, 2007 2008 yılı karşılaştırma oranları ve 2008 yılı sonu gerçekleşme tahminleri gösterilmiştir. Tablo-1 de görüldüğü üzere 2008 Yılı Bütçesinden Bakanlığımız için toplam 6.888.486.000.- YTL ödenek ayrılmış, Ocak-Haziran döneminde bu ödeneğin % 73,24 ü (5.045.166.674.-YTL) harcanmıştır. İlk altı aylık uygulamalar incelendiğinde; 2007 yılının aynı dönemine göre; Personel Giderlerinde % 10,14 Sosyal Güvenlik Kurumlarına Devlet Primi Giderlerinde % 9,38 Mal ve Hizmet Alım Giderlerinde % 16,17 Sermaye Giderlerinde ise % 29,85 oranında artış olmuş, Cari Transferlerde % 7,82 ve Borç Verme Giderlerinde de % 56,60 oranında azalma meydana gelmiştir. İLK ALTI AYLIK UYGULAMALAR ve İKİNCİ ALTI AYA İLİŞKİN HEDEFLER Bakanlığımızın yürüttüğü Projeler ve bu Projeler için 2008 yılında ayrılan ödenek tutarları aşağıdaki tabloda gösterilmiştir. SIRA NO: P R O J E A D I - 1 - ÖDENEK 1 AFET ÖDEMELERİ 30.000.000 2 ANADOLU ALACASI GELİŞTİRME PROJESİ 2.225.000 3 ANADOLU SU HAVZALARI REHABİLİTASYON PROJESİ (KKGM) 700.000 4 ANADOLU SU HAVZALARI REHABİLİTASYON PROJESİ(TÜGEM) 1.130.000 5 ARAŞTIRMALAR CARİ 3.000.000 6 AVRUPA BİRLİĞİNE UYUM KIRSAL KALKINMA PROJESİ 45.000 BALIKÇILIK SEKTÖRÜNÜN YASAL VE KURUMSAL OLARAK AB 7 MÜKTESEBATINA UYUM PROJESİ 425.000 8 BASIN CARİ 277.770 9 BİLECİK ELSANATLARI EĞİTİM MERKEZLERİ İNŞAATI PRJ. 250.000 BİTKİ GENETİK KAYNAKLARI, BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK, EX-SİTU KORUMA 10 PROJESİ 1.325.000 11 BİTKİ HASTALIK VE ZARARLILARI İLE MÜCADELE PROJESİ 4.000.000 12 BİTKİSEL ARAŞTIRMA PROJESİ 2.700.000 13 BİTKİSEL BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK VE KORUNMASI PROJESİ 240.000 14 BİTKİSEL MÜCADELE ARAŞTIRMA PROJESİ 2.300.000 15 BİTKİSEL ÜRETİMİ GELİŞTİRME PROJESİ 3.750.000 16 BİYOGÜVENLİK ARAŞTIRMA VE GELİŞTİRME PROJESİ 250.000 17 BÜYÜK ONARIM (EĞİTİM MERKEZLERİ) 800.000 18 ÇAYIR MERA YEM BİTKİLERİ ÜRETİMİNİ GELİŞTİRME PROJESİ 2.000.000 19 ÇEVRE AMAÇLI TARIMSAL ALANLARIN KORUNMASI (ÇATAK)(ARIP) 150.000 ÇEVRE AMAÇLI TARIMSAL ALANLARIN KORUNMASI (ÇATAK) (ARIP) 20 (TRANSFER) 7.000.000
21 ÇİFTLİK MUHASEBE VERİ AĞI SİSTEMİ PROJESİ (FADN) 200.000 22 DESTEKLEMELER (KKGM) 299.600.000 23 DESTEKLEMELER (SGB) 60.000 24 DESTEKLEMELER (TAGEM) 5.128.000 25 DESTEKLEMELER (TÜGEM) 4.933.212.000 26 DIŞ TEMSİLCİLİK CARİ 730.200 27 DİABK CARİ 4.184.830 28 DİYARBAKIR-BATMAN-SİİRT KALKINMA PROJESİ 3.065.000 DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ TARIMSAL ÜRETİM VE TEKNİK DESTEK 29 PROJESİ 300.000 30 EL SANATLARI CARİ 17.597.180 G.D.A.B. SULU TARIM ALANLARINDA SULAMA TEKNİĞİ VE 31 MEKANİZASYON EĞİTİM PROJESİ 1.200.000 32 GAP YÖRESİ EĞİTİM VE YAYIM PROJESİ 400.000 GIDA GÜVENLİĞİ VE KONTROL SİSTEMİNİN YENİDEN YAPILANDIRILMASI 33 VE GÜÇLENDİRİLMESİ 3.530.000 34 GIDA HİZMETLERİ CARİ 14.000.000 35 GIDA VE YEM ARAŞTIRMA PROJESİ 70.000 36 GİYİM YARDIMI 6.060.000 37 GÖKÇEADA VE BOZCAADA TARIMSAL KALKINMA VE İSKAN PROJESİ 650.000 38 HAYVAN HASTALIK VE ZARARLILARI ARAŞTIRMA PROJESİ 600.000 39 HAYVAN HASTALIK VE ZARARLILARI İLE MÜCADELE PROJESİ 23.800.000 40 HAYVANCILIĞI GELİŞTİRME PROJESİ 3.750.000 41 HAYVANCILIK ARAŞTIRMA PROJESİ 2.125.000 42 HAYVANCILIK KOOPERATİF PROJESİ 500.000 43 HAYVANCILIK KOOPERATİF PROJESİ (BORÇ VERME) 27.348.000 44 HUKUK CARİ 1.407.290 45 İL MÜDÜRLÜKLERİ CARİ 1.076.074.640 46 İLAÇ KALİTE VE BAKİYELERİNİN İZLENMESİ PROJESİ 975.000 47 İMİD CARİ 39.370.150 48 KADIN ÇİFTÇİLER TARIMSAL YAYIM PROJESİ 800.000 49 KAMULAŞTIRMA 100.000 50 KIRSAL KALKINMA YATIRIMLARININ DESTEKLENMESİ PROJESİ 93.000.000 51 KİRALAR 220.000 52 KKGM CARİ 10.387.820 53 KOOPERATİF PROJESİ 52.868.000 54 KÖY BAZLI KATILIMCI YATIRIM PROJESİ (ARIP) 32.000.000 55 KUDUZ HASTALIĞININKONTROLU PROJESİ 3.400.000 56 KURUMSAL KAPASİTE GELİŞTİRME PROJESİ(ARIP) 6.000.000 57 KUŞ GRİBİ VE İNSANLARARASI SALGINA HAZIRLIK VE MÜCADELE PROJESİ 13.630.000 58 KÜÇÜK ONARIM 700.000 59 MAKİNA VE TEÇHİZAT ALIMI (EĞİTİM MERKEZLERİ) 450.000 60 MERA HİZMETLERİ 20.500.000 61 MERKEZ VE TAŞRA TEŞ. MODERNİZASYON PROJ. 10.000.000 62 ORGANİK TARIMIN YAYGINLAŞTIRILMASI VE KONTROLÜ PROJESİ 1.600.000 63 ÖĞLEN YEMEĞİNE YARDIM (İL MÜDÜRLÜKLERİ) 2.137.000 64 ÖĞLEN YEMEĞİNE YARDIM (İMİD) 440.000 65 ÖĞLEN YEMEĞİNE YARDIM (TEDGEM) 80.000 66 ÖZEL KALEM CARİ 4.457.690 67 PERGEM KURULUŞLARA YARDIM (DERNEK,BİRLİK VB.) 140.000 68 PERSONEL CARİ 4.711.800-2 -
69 REKOLTE TAHMİN VE KURAKLIK İZLEME SİSTEMİ PROJESİ 1.366.000 70 RİZE-BAYBURT-GÜMÜŞHANE KIRSAL KALKINMA PROJESİ 16.000 71 SAVUNMA CARİ 494.160 72 SERACILIK KOOPERATİF PROJESİ 350.000 73 SERACILIK KOOPERATİF PROJESİ (BORÇ VERME) 4.000.000 74 SGB CARİ 9.612.960 75 SGB KURULUŞLARA YARDIM (DERNEK,BİRLİK VB.) 50.000 76 SINIR KONTROL NOKTALARININ YENİDEN YAPILANDIRILMASI PROJESİ 3.100.000 77 SİVAS-ERZİNCAN KALKINMA PROJESİ 3.850.000 78 SORUNLU TARIM ALANLARININ TESPİTİ VE İYİLEŞTİRİLMESİ PROJESİ 2.000.000 79 SU ÜRÜNLERİ ARAŞTIRMA PROJESİ 1.750.000 SU ÜRÜNLERİ KİRLENME VE KORUMA KONTROL HİZMETLERİNİN 80 GELİŞTİRME PROJESİ 1.550.000 81 SU ÜRÜNLERİ ÜRETİMİNİ GELİŞTİRME PROJESİ 2.120.000 SULU TARIM ALANLARINDA TARIMSAL MEKANİZASYON EĞİTİM MERKEZİ 82 PROJESİ 528.000 83 SUNİ TOHUMLAMA PRİMLERİ 200.000 84 SÜNE VE KIMIL MÜCADELESİ PROJESİ 8.500.000 85 ŞAP HASTALIĞININ KONTROLU PROJESİ 10.000.000 86 TAGEM CARİ 3.662.340 87 TARIM MÜZESİ VE YAYINI GELİŞTİRME PROJESİ 600.000 88 TARIM VE KIRSAL KALKINMAYI DESTEKLEME KURUMUNA 1.000.000 TARIMSAL COĞRAFİK BİLGİ SİSTEMLERİ VE UZAKTAN ALGILAMA 89 ARAŞTIRMA PROJESİ 500.000 90 TARIMSAL EKONOMİ ARAŞTIRMA PROJESİ 225.000 91 TARIMSAL YAYIM HİZMETLERİNİN DESTEKLENMESİ PROJESİ 1.000.000 92 TAŞIT ALIM PROJESİ 650.000 93 TEDGEM CARİ 10.566.080 94 TEFTİŞ CARİ 5.490.900 TEHDİT ALTINDAKİ BİTKİ TÜRLERİNİN BULUNDUKLARI 95 EKOSİSTEMLERİNDE KORUNMASI VE YÖNETİMİ PRJ. 350.000 96 TOHUMCULUĞUN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ 1.100.000 97 TOPRAK VE SU KAYNAKLARI ARAŞTIRMA PROJESİ 1.850.000 98 TÜGEM CARİ 10.352.810 TÜRKİYE F1 HİBRİT SEBZE ÇEŞİTLERİNİN GEL.VE TOHUMLUK ÜRE.KAMU- 99 ÖZEL SEKTÖR İŞBİRLİĞİ PROJESİ 1.100.000 100 TÜRKİYE PATENTLİ BÜYÜK EBEVEYN VE EBEVEYN GELİŞTİRME PROJESİ 620.000 101 ULUSLARARASI KURULUŞLARA ÖDEMELER (DİABK) 5.845.000 102 ULUSLARARASI KURULUŞLARA ÖDEMELER (KKGM) 731.000 103 ULUSLARARASI KURULUŞLARA ÖDEMELER (TAGEM) 1.038.000 104 ULUSLARARASI KURULUŞLARA ÖDEMELER (TÜGEM) 661.000 105 ÜLKESEL GIDA VE YEM ARAŞTIRMALARI PROJESİ 250.000 106 ÜLKESEL SÜNE PROJESİ 925.000 ÜLKESEL VE BÖLGESEL TARIM VE KIRSAL KALKINMA MASTER 107 PLANLARIN HAZIRLANMASINA PROJESİ 100.000 108 YASAL GİDERLER 878.500 109 YAYIN CARİ 2.854.380 110 YİYECEK YARDIMI 371.500 111 YURT DIŞI ÖĞRENİM 150.000 G E N E L B Ü T Ç E T O P L A M I 6.888.486.000-3 -
Bakanlığımız yukarıda belirtilen projeler kapsamında hayvancılık, bitkisel üretim, su ürünleri, organik tarım, gıda ve desteklemeler gibi çok çeşitli alanlarda faaliyetlerini sürdürmektedir. I- ALAN BAZLI TARIMSAL DESTEKLEMELER VE DOĞRUDAN GELİR DESTEKLEMELERİ Yılın ilk altı ayında Doğrudan Gelir Desteklemeleri için 2007 Yılında belirlenen, dekar başına 7,00 YTL nin yarısı (3,50 YTL) ödenmiştir. Bu çerçevede Doğrudan Gelir Desteği için; 81 ilde 2.591.975 çiftçiye 568.895.235,62 YTL, Mazot ve Gübre için ise; 81 ilde 2.850.622 çiftçiye 815.178,286,10 YTL ödeme yapılmıştır. İkinci altı aylık dönemde Doğrudan Gelir Desteğinin 2. dilim ödemeleri gerçekleştirilecektir. II- FARK ÖDEMESİ DESTEKLERİ a- Ülkemizdeki ham yağ açığının azaltılması amacıyla yağlı tohumlu bitkilerin ekilişlerinden doğan ve geçmiş yıllara ait ödemelerin yanı sıra yağlı tohumlu bitkilerin destekleme ödemelerine devam edilmiştir. 2008 yılında yağlı tohumların desteklenmesi çerçevesinde; kütlü pamuk, yağlık ayçiçeği, soya fasulyesi, kanola ve aspir üreten üreticilere 784.001.531,97 YTL ödemesi yapılmıştır. Dane mısır ödemeleri Haziran ayı sonunda başlamış olup 26.469,39 YTL ödenmiştir. b- 2007 yılı ürünü hububat primi ödemeleri tamamlanmıştır. Buğday, arpa ve çeltik için toplam 662.385.851,49 YTL ödeme yapılmıştır. c- 1.131.529.523 kg yaş çay üretimi yapan 174.332 üreticiye 2007 yılı destekleme primi olarak 102.092.251,21 YTL ödeme yapılmıştır. İkinci altı aylık dönemde dane mısır destekleme ödemelerine devam edilecek ve zeytinyağı destekleme ödemeleri yapılacaktır. III- HAYVANCILIK DESTEKLEMELERİ Hayvancılık Destekleme Ödemeleri çerçevesinde arıcılık ve bal, ıslah amaçlı küçükbaş hayvan yetiştirici birliklerinin desteklenmesi, tiftik ve yaş ipek böceği, buzağı, damızlık büyükbaş hayvan desteği (düve), su ürünleri, suni tohumlama, sağım hijyeni ve süt kalitesi, alet makine ve yem bitkisi desteklemeleri için 765.715.965,58 YTL ödeme yapılarak bu çerçevede ayrılan ödeneğin tamamı kullanılmıştır. İkinci altı aylık dönemde hayvancılık destekleme ödemelerinden 85.728.195 YTL bekleyen hak ediş bulunmaktadır. Gerekli ödenek temin edilerek hak edişlerin ödenebilmesi temin edilecektir. IV- TARIM SİGORTASI DESTEKLEMELERİ Tarım Sigortası kapsamında bitkisel ürün sigorta desteği, süt sığırı sigorta desteği, sera sigortası desteği, kümes hayvanları sigortası desteği ve diğer tarım sigortası desteklemeleri için 53.483.926,95 YTL ödeme yapılmıştır. İkinci altı aylık dönemde poliçeler karşılığı ödemeler devam edecektir. V- TELAFİ EDİCİ ÖDEMELER 2008 yılı ilk yarısında, Çay-Kur un 2007 yılı Kasım ve Aralık ayları ile 2008 yılı Ocak ve Şubat ayları budama masrafı için 3.197.274,79 YTL ödeme yapılmıştır. İkinci altı aylık dönemde, çay budama tazminatı desteği ödemesi yapılacak ve çay budama masrafı desteği ödemelerine devam edilecektir. VI- DİĞER TARIMSAL AMAÇLI DESTEKLER a- Sertifikalı meyve-asma fidanı, çilek fidesi ile kapama bağ/bahçe tesisinin desteklenmesi amacıyla 29.711.243,78 YTL sertifikalı fidan desteği sağlanmıştır. b- Sertifikalı tohumluk kullanımının yetersiz olduğu bazı türlerde sertifikalı tohum kullanımının yaygınlaştırılması için 36.489.658,04 YTL destekleme yapılmıştır. İkinci altı aylık dönemde sertifikalı fidan için 46.500.000 YTL bekleyen hak ediş tutarı bulunmaktadır. Sertifikalı tohum kullanım desteği ödemeleri tamamlanmıştır. - 4 -
VII- TARIM REFORMU PROJESİNE İLİŞKİN HİZMETLER Çevre Amaçlı Tarımsal Alanların Korunması (ÇATAK) programı kapsamında üreticilere 605.372,46 ABD Doları karşılığı 755.378,91 YTL ödeme yapılmıştır. Yılın ikinci yarısında, Çevre Amaçlı Tarımsal Alanların Korunması (ÇATAK) programı kapsamında ödemeler devam edecektir. ANADOLU SU HAVZALARI REHABİLİTASYON PROJESİ A- REHABİLİTASYON FAALİYETLERİ 1- Nadas Azaltma: 374 ha 2- Marjinal Tarım Alanlarının Doğru Kullanımı: 181 ha 3- Orman Dışı Mera Rehabilitasyonu ve Yönetimi: 15 adet seyyar sıvat alımı 4- Demonstrasyonlar: 1 ha B-GELİR GETİRİCİ FAALİYETLER 1- Arıcılık: 27 ünite (405 adet arılı kovan) 2- Tarla Kenarı Ağaçlandırması: 8.700 adet 3- Kuru Alanlarda Bağ-Bahçe Üretimi: 25 ha 4- Sulu Alanlarda Bağ-Bahçe Üretimi: 62 ha 5- Suluda Yem Bitkisi Üretimi: 205 ha 6- Sebze Üretimi: 11 ha 7- Organik Meyve Bahçesi Tesisi: 1 ha Ayrıca projenin bilinçlendirme ve kapasite oluşturma faaliyeti kapsamında proje illerinin ihtiyaç duyduğu alet ve ekipman ihtiyacı karşılanacaktır. 2008 yılı başında hazırlanarak uygulanmaya başlanan Yıllık Faaliyet Planı çerçevesinde tarımsal girdilerin satın alma işlemlerine başlanılmıştır. Proje illerine Dünya Bankası yetkilileri, Çevre ve Orman Bakanlığı Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Genel Müdürlüğü ve Bakanlığımız merkez ve taşra teşkilatından projede görevli personelin katılımı ile bir misyon seyahati yapılarak yürütülen faaliyetler yerinde görülmüş ve orta dönem değerlendirme toplantısı gerçekleştirilmiştir. Projede görevli teknik personel için Satın Alma Usulleri, Mikrohavza Planı Yapımı Teknikleri ve İzleme-Değerlendirme konularını içeren bir eğitim toplantısı gerçekleştirilmiştir. Dünya Bankasınca düzenlenen satın alma seminerine katılım sağlanmıştır. Projenin ana faaliyetleri olan bozulmuş doğal kaynakların rehabilitasyonu ve gelir getirici faaliyetler kapsamında 2008 yılında; - 286 ha alanda nadas azaltma, - 10 ha kuru alanlarda bağ-bahçe tesisi, - 5 ha alanda sebze üretimi, - 55 ha sulu alanlarda bağ-bahçe tesisi, - 200 ha sulu alanlarda yem bitkisi yetiştiriciliği faaliyetleri gerçekleştirilmiştir. Projenin uygulandığı illerde 2008 yılı faaliyetleri çerçevesinde girdi alımları ile ilgili ihale uygulamaları ve satın alma işlemlerine devam edilmektedir. İkinci altı aylık dönemde 2008 yılı programında yer alan proje faaliyetlerinin uygulamalarına ve satın alma işlemlerine devam edilecektir. DOĞU KARADENİZ BÖLGESİ TARIMSAL ÜRETİM VE TEKNİK DESTEK PROJESİ (DOKAP) 3 Mart 2008 tarihinde Trabzon da 4. Karma Komite toplantısı yapılmıştır. Söz konusu toplantıda projenin ilerleyişi ve bundan sonra neler yapılabileceği hususlarında değerlendirmeler yapılmıştır. - 5 -
JICA tarafından proje çalışmalarında kullanılmak üzere 1 adet minibüs hibe edilmiştir. Projenin uygulandığı Trabzon, Artvin, Rize, Gümüşhane, Ordu ve Giresun illerinden, proje koordinatörleri dahil her ilden 4 ziraat mühendisi olmak üzere toplam 24 proje personeline, yayım projesi planlama semineri düzenlenmiştir. Proje kapsamında yer alan illerde, JICA tarafından verilen teknik desteğe ilişkin eğitimlere devam edilmektedir. İkinci altı aylık dönemde proje illerinde model proje alanları seçilerek, Trabzon ilindeki model proje alanlarındaki demonstrasyon bahçelerinde periyodik kontrollere devam edilecektir. Model proje alanlarında arıcılık konusunda atölye çalışması ve oryantasyon toplantıları yapılacaktır. Ayrıca bu alanlarda silaj demonstrasyonları yapılacaktır. RİZE-BAYBURT-GÜMÜŞHANE KIRSAL KALKINMA PROJESİ Proje ile Rize, Bayburt ve Gümüşhane illerinde kırsal kesimde yaşayan nüfusun yaşam standardının iyileştirilmesi amaçlanmaktadır. DİYARBAKIR, BATMAN, SİİRT KALKINMA PROJESİ Saha mühendisinin ve Proje Koordinatörünün alımına ilişkin süreç tamamlanmış olup, her iki pozisyon için atamalar gerçekleştirilerek, sözleşmeleri, görev tanımlarına uygun olarak imzalanmıştır. IFAD uzmanlarıyla üzerinde anlaşılan ve taslak haline getirilen Küçük Ölçekli Sosyal Altyapı İşleri ve Katkı Hibeleri ne ilişkin uygulama kılavuzlarının nihai hale getirilmesi için gerekli çalışmalar yapılmıştır. Proje Koordinatörü ve Saha Mühendisi ile beraber, il müdürlükleri bünyesinde çalışacak personelle tanışma ve proje üzerinde görüş alış verişinde bulunama ve talepleri belirleme amacıyla Proje illerine teknik ziyaretler gerçekleştirilmiştir. Sivas, Erzincan Kırsal Kalkınma Projesi için görevlendirilen misyon ile ayrıca bu proje için de görüşmelerde bulunulmuş, geleceğe yönelik düzenlemeler yapılmıştır. Katkı hibelerine ilişkin uygulama klavuzu taslağı üzerindeki çalışmalar devam etmiştir. İnşaat yapılacak köylerde altyapı çalışmalarına başlanmıştır. Sözleşme ile çalışacak elemanların görev tanımları üzerinde çalışılmış olup, İş Geliştirme uzmanının işe alınması için gerekli hazırlıklar yapılmıştır. İkinci altı aylık dönemde proje illerinde oluşturulan Proje Yönetim Birimlerinde görev alacak diğer sözleşmeli personelin de (proje idarecileri, finans ve satın alma uzmanları) işe alımları gerçekleştirilecektir. Küçük ölçekli sosyal altyapı tekliflerine ilişkin saha çalışmaları yapılması ve katkı hibelerine ilişkin uygulama klavuzunun tamamlanması planlanmaktadır. Ayrıca, proje ve desteklemelere ilişkin el kitabı hazırlanacak, çiftçi eğitim ve öğretim faaliyetleri gerçekleştirilecektir. Katkı hibeleri faaliyetleri kapsamında değer analizi ve tedarik zinciri çalışmalarına başlanılması ve bu 6 ay içinde bitirilmesi planlanmaktadır. Bu faaliyetler tamamlandığında Stratejik Yatırım Planları hazırlık çalışmaları yapılacaktır. Ayrıca, uzmanlarca iş gücü piyasası analizi çalışmaları yapılacak, analiz sonuçlarına göre mesleki eğitimler planlanacaktır. Bu çalışmanın da bu altı ay içinde tamamlanarak mesleki eğitimlere başlanılması planlanmaktadır. SİVAS - ERZİNCAN KALKINMA PROJESİ Proje yönetim biriminin oluşturulması kapsamında; UNDP ile yapılan hizmet anlaşması çerçevesinde, 1 izleme ve değerlendirme uzmanı, 2 satın alma uzmanı 1 inşaat saha mühendisi ve 2 tarımsal pazarlama ve tedarik uzmanı olmak üzere sözleşmeli personel alımına ilişkin ilana çıkılmış, bunlardan izleme ve değerlendirme uzmanı ile 1 tarımsal pazarlama ve tedarik uzmanı istihdam edilmiş olup, izleme değerlendirme uzmanı 3 ay deneme süresini doldurduktan sonra görevi bırakmıştır. Diğer konularda çeşitli sebeplerden (yetersiz başvuru, ücret, görev yeri v.b) dolayı sözleşmeli personel istihdam edilememiştir. Eksik kalan personellerin alımı için tekrar ilana çıkılmıştır. - 6 -
Mayıs içerisinde IFAD denetleme misyon heyeti sahada ve merkezi düzeyde ziyaretlerde bulunmuştur. Proje kapsamında yapılacak alt yapı (kanalizasyon sistemi) için 2008 ve 2009 yıllarını kapsayan ihale sonuçlanmış olup, 2008 yılı için 9 köyde (5 Erzincan 4 Sivas) kanalizasyon sistemi ( foseptik çukuru, doğal arıtma, boru hattı) inşaatına başlanılmıştır. Proje illerinin ihtiyacı olan yem bitkileri (yonca, korunga, silajlık mısır) tohumluğu alınmış proje illerine gönderilmiştir. Projenin 2007 yılına ait Yıllık İlerleme Raporunun hazırlanmıştır. Projenin İkraz anlaşması hükümlerine göre yıllık denetimi için hazine kontrolörlerine mali tablolar hazırlanmış olup, bu çerçevede projenin 2007 yılına ait; gelir gider durumu, projenin işleyişi v.b kriterler doğrultusunda bağımsız hazine denetçileri tarafından denetlenmiştir. Projenin ikrazda yer alan avans hesabının açılması ve kullanılmasına ilişkin yönerge hazırlanmış ve illere gönderilmiştir. UNDP ile yapılan hizmet anlaşması kapsamında; proje yönetim biriminde görevli personellerin maaş, yolluk, harcırah v.b işlerin düzenlenmesine yönelik yönerge hazırlanmış olup UNDP ye gönderilmiştir. İkinci altı aylık dönemde tedarik zinciri analizine dayalı Stratejik Yatırım Planlarının hazırlanması ile ilgili analizler ve çalışmalar yürütülecektir. Proje yönetim birimlerindeki eksik personelin istihdamı sağlanacaktır. Proje illerinde 9 adet köyün kanalizasyon sistemi inşaatı tamamlanacaktır. BİTKİSEL ÜRETİMİ GELİŞTİRME PROJESİ Projenin 2008 yılı bütçesi 3.750.000 YTL olup, bunun % 36 sı (1.350.000 YTL) harcanmıştır. 6.000 adet elisa test kiti alımı gerçekleştirilmiştir. Program çerçevesinde toplam 1 milyon adet fidan, fide, aşı gözü ve aşı kalemi üretimi gerçekleştirilmiş, mevcut anaç ve kalemlik meyve bahçelerinin bakım işleri yapılmıştır. Üretimi geliştirmeye yönelik çalışmalar yıl sonuna kadar devam edecektir. 5 dekar damla sulama tesisi kurulmuş, 100 dekar sulama sistemleri, 500 m2 sera modernizasyonu gerçekleştirilmiştir. 348 adet kimyevi gübre analizi gerçekleştirilmiştir. Kimyevi gübre denetimleri yapılmıştır. 300 m2 tel sera tesis edilmiştir. 2 adet bilgisayar alımı yapılmıştır. İkinci altı aylık dönemde çöğür olarak dikilen fidanların aşılama işleri gerçekleştirilecektir. Tohumluk üretim çalışmaları devam edecektir. Mevcut anaç ve kalemlik meyve bahçelerinin bakım işleri ile üretimi geliştirmeye yönelik faaliyetler devam edecektir. Kimyevi gübre denetim ve analiz çalışmaları devam edecektir. 15 adet bilgisayar alımı yapılacaktır. ÇEVRE AMAÇLI TARIMSAL ARAZİLERİN KORUNMASI (ÇATAK) PROGRAMI Proje kapsamında yapılan uygulamalara yönelik olarak, 2008 yılı için tahsis edilen ödenek 7 Milyon YTL dir. Yatırım ödeneği ise 150 bin YTL dir. İlk altı aylık dönemde 73 bin YTL kaynak kullanılmıştır. Bunun 51,5 bin YTL si projenin uygulandığı İlçe Müdürlüklerine tahsis edilmiş olup, kalan 21,5 bin YTL lik kısım ise Proje kapsamında Mayıs ayı sonunda yapılan toplantı giderleridir. İkinci altı aylık dönemde 2006 yılında projeye müracaat eden üreticilere yapılacak 1 milyon ABD Doları (yaklaşık 1,55 milyon YTL) ve 2007 yılında alınan müracaatlara ilişkin 2008 yılı taksitleri olarak 1,7 milyon ABD Doları (2,6 milyon YTL) olmak üzere yaklaşık 4,2 milyon YTL ödeme yapılacaktır. Yatırım ödeneğinden kalan kısım Temmuz ayında Tarım İlçe Müdürlüklerine gönderilmiştir. HAYVANCILIĞI GELİŞTİRME PROJESİ Sığırcılığın ve Koyunculuğun Suni ve Tabii Tohumlama Yolu İle Islahı: Bakanlığımızca suni tohumlama uygulamalarının özel sektöre devredilmesi işlemlerine devam edilmekle beraber 2008 Haziran ayı itibariyle Bakanlık ve özel sektöre ait ekipler tarafından 908.109 baş sığıra suni tohumlama yapılmıştır. Diğer yandan, 2008 yılında koyunculuğun yoğun olarak yapıldığı 8 ilimizde koyunların - 7 -
ıslahı amacıyla koç, 2 ilimizde de yine keçilerin ıslahı amacıyla damızlık saanen tekesi dağıtılmaktadır. Döl Kontrolü Faaliyetleri: Hayvan ıslahında en güvenilir ve en yaygın metot döl kontrolü faaliyeti ile her yıl kayda alınan populasyonun niteliği arttırılacağından hayvancılığımız açısından bu çalışma süreklilik arz etmektedir. Bu nedenle Döl Kontrolünden geçmiş Siyah Alaca-Holstein boğa spermasına sahip olmak ve her yıl 25 civarı boğanın katılımını sağlamaktır. Önsoykütüğü Faaliyetleri: Soykütüğünde kayıtlı sığır sayısının artırılması, tohumlanan sığır varlığımızın tespiti, suni tohumlama faaliyetlerinin disipline edilmesi ve tohumlama kayıtlarının planlamalarda kullanılır hale getirilmesi, hayvan hareketlerinin takibi ve ihtiyaç duyulan çalışmalarda kullanılmak üzere belgelendirmenin yapılabilmesi amaçlarıyla Önsoykütüğü Sistemi TDSYMB ile işbirliği yapılarak 81 ilde faaliyetlere devam edilmekte olup 2008 Yılı Haziran ayı itibariyle sistemde toplam 3.982.656 baş dişi sığır kayıtlı bulunmaktadır. Soykütüğü Faaliyetleri: Soykütüğü sistemi halen (Haziran 2008) 74 ilde yürütülmekte olup 1.482.479 baş dişi sığır kayıtlı bulunmaktadır. Hayvancılığın Desteklenmesine İlişkin Karar: Ülkemiz hayvancılığının geliştirilmesi ve hayvansal üretimin artırılması amacıyla, genetik ıslahı daha etkili ve yaygın hale getirmek için suni tohumlama ile soykütüğü kayıtları tutulması ve belgeli damızlık kullanımının teşvik edilmesi, hayvan varlığımız içerisinde genetik yönden ilerleme sağlayarak üstün verimli hayvanlar elde etmek ve suni tohumlama oranını yükseltmek için, suni tohumlama uygulamasının ve soy kütüğü ve ön soy kütüğü sistemine kayıtlı hayvanlardan suni tohumlama sonucu doğan buzağıların desteklenmesi, küçükbaş hayvancılığın geliştirilmesi ve kayıt altına alınması, ipekböcekçiliğinin ve tiftik üretiminin ile arılı kovan desteklenmesini sağlamak amacıyla bu proje devam etmektedir. 2008 yılının ikinci yarısında da faaliyetlere devam edilecektir. ÇAYIR MERA VE YEM BİTKİLERİ ÜRETİMİNİ GELİŞTİRME PROJESİ 4342 sayılı Mera Kanunu kapsamında 35 bin Hektar alanda tespiti, 5 bin Hektar alanda mera tahdidi yapılmıştır. 35850 Da yonca ekilişi 21000 Da korunga ekilişi 50000 Da yerli fiğ ekilişi 55000 Macar fiği ekilişleri yapılmıştır. 48000 Da alanda mera ıslahı başlatılmıştır. 2008 yılının ilk altı ayında 65 adet köy/belediyede ıslah edilen 351 bin Da alanda meranın otlatma açılışı yapılmış, toplam 636 projenin 2.857.226 Bin Da alanda mera ıslahına devam edilmiştir. Buna ilave olarak 2008 yılın ilk altı ayında 18 köy/belediye 87.471 Da alanda yeni ıslah projesi programa alınmış olup, 65 adet köy/belediyede 351 bin Da alanda mera açılışı yapılmıştır. arazi etüt ve projelendirme çalışmaları devam etmektedir. 2008 yılının ikinci yarısında da ilk yarıda belirtilen faaliyetlere devam edilecektir. SU ÜRÜNLERİ ÜRETİMİNİ GELİŞTİRME PROJESİ Su Ürünleri Üretimini Geliştirme Projesi kapsamında, 2008 yılının ilk 6 aylık döneminde 12.932.000 adet yavru levrek, 83.000 adet yavru çipura, 55.750 adet yavru sazan, 94.750 adet yavru alabalık, 4 ton porsiyonluk balık, 68.945 adet süs balığı, 100 adet kalkan balığı üretimi gerçekleşmiştir. Su kaynaklarının 3.500.000 adet yavru balık ile balıklandırılması çalışmaları tamamlanmıştır. GAP Bölgesinde avcılığı yapılan alternatif ekonomik tatlı su balıklarının üretim - 8 -
imkanlarının araştırılması faaliyetleri, Uluabat ve İznik göllerinin kerevit ve ekonomik balık stok tespiti ve araştırılması faaliyetleri, karadeniz alabalığı üretim ve yaygınlaştırma faaliyetleri, kalkan balığı üretim ve yetiştiriciliğini yaygınlaştırma faaliyetleri konusunda çalışmalar yapılmıştır. Ayrıca illerdeki tesislerin denetimi yapılmış olup, su ürünleri yetiştiricilik talepleri değerlendirilmiştir. Bu kapsamda 208 adet işletmeye yetiştiricilik belgesi verilmiştir. 2008 yılının ikinci yarısında da ilk yarıda belirtilen faaliyetlere devam edilecektir. ORGANİK TARIMIN YAYGINLAŞTIRILMASI VE KONTROLÜ PROJESİ 2008 yılı bütçesi 1.600.000 YTL olan proje 25 İl ve 24 Müessesede yürütülmektedir. 1) Organik bitkisel üretimi geliştirmek amacıyla 25 ilde; 2501 da alanda demonstrasyonlar kurulmuş ve organik hayvansal üretimi geliştirmek amacıyla ise 2480 büyükbaş ve küçükbaş, 500 kanatlı ve 2260 kovanda organik arıcılığı geliştirme faaliyetleri yürütülmektedir. 2) Organik tarımsal üretimle ilgili olarak 23 Araştırma Enstitüsünde; meyve, sebze, hububat, yemeklik dane baklagiller, patates, pamuk, balık ve koyun olmak üzere 34 üründe, birleştirilmiş 26 projede araştırma faaliyetleri devam etmektedir. 3) Nevşehir ve Eskişehir'de programlanmış olan organik tarım eğitimleri yapılmış olup, toplam 225 kişi eğitilmiştir. 4) Araştırmacılar için 23 28 Mart 2008 tarihleri arasında Antalya'da "Organik Tarım Araştırmaları Programı Değerlendirme Toplantısı" düzenlenmiştir. 5) İzmir İl Kontrol laboratuarı bünyesinde kurulan organik tarım bölümüne 1 adet LC- MS/MS cihazının ihale işlemleri ile ilgili çalışmalar devam etmektedir. 2008 yılının ikinci yarısında organik bitkisel, hayvansal ve arıcılık üretimini geliştirme faaliyetlerine devam edilecektir. 25 Araştırma Enstitüsünde 29 birleştirilmiş projede organik bitkisel ve hayvansal araştırma projelerinin yürütülmesine devam edilecektir. Proje kapsamındaki illerde üreticilere yönelik eğitim, yayım, kurs, seminer ve toplantılar düzenlenecektir. Organik ürünlerde kalıntı analizi yapabilmek için İzmir İl Kontrol Laboratuvarı na 1 adet LC-MS/MS cihazı satın alınacaktır. AB destekli Organik Tarımın Geliştirilmesi ve Mevzuatın AB Mevzuatı ile Uyumlu Hale Getirilmesi Projesi nin; mevzuat uyumu, demonstrasyon kurumu ve veri tabanı oluşturma faaliyetleri sonuçlandırılacaktır. GÖKÇEADA VE BOZCAADA TARIMSAL KALKINMA VE İSKAN PROJESİ 2008 yılı bütçesi 650.000 YTL olan proje kapsamında, 2008 yılının ilk altı ayında toplam 423.620 YTL ödenek gönderilmiş olup, bunun 48.356 YTL'si harcanmıştır. Kümülatif nakdi gerçekleşme oranı % 11.4'dür. Gökçeada ilçesinde; 1) Meyveciliği geliştirme projesi kapsamında; 30 da alanda ceviz bahçesi tesisi amacıyla 400 adet ceviz fidanı alımı yapılmıştır. 50 da alanda badem bahçesi tesisi amacıyla 1.000 adet badem fidanı alımı yapılmıştır. 20 da alanda nar bahçesi tesisi amacıyla 800 adet nar fidanı alımı yapılmıştır. 5 da alanda kivi bahçesi tesisi amacıyla 500 adet kivi fidanı alımı yapılmıştır. 13.700 adet aşılı asma fidanı alınarak bağ tesisi yapılmıştır. 2) Zeytinciliği geliştirme projesi kapsamında 500 lt organik ilaç alımı için ihale yapılmıştır. 3) Hizmet alımı ve araç kiralama işlemleri yapılmıştır. 4) Sertifikasyon işlemleri için ihale hazırlık çalışmaları devam etmektedir. 5) Organik hayvancılığı geliştirme kapsamında hayvancılık projesi için 75 çiftçinin müracaatı bulunmaktadır. Müracaatta bulunan üreticilerin tesisleri ve yem bitkisi ekiliş alanları kontrol edilmiş ve istenilen şartlara uygun çiftçilere hayvan alımı yapıldığında dağıtımları - 9 -
yapılacaktır. Bu kapsamda büyükbaş gebe düve ve küçükbaş (keçi) hayvan alımı ihale aşamasındadır. İkinci altı aylık dönemde Organik Arıcılığın Geliştirilmesi, Organik Zeytin ve Zeytinyağının Geliştirilmesi (7500 da zeytin sineği ilaç alımı), Organik Bağcılığın Geliştirilmesi (60 da), Organik Meyveciliğin Geliştirilmesi (Badem Bahçesi Tesisi (50 da) Ceviz Bahçesi Tesisi (20 da) Kivi Bahçesi Tesisi (5 da) Nar Bahçesi Tesisi (20 da),yabani Meyve Ağaçlarının Aşılanması, Organik Hayvancılığın Geliştirilmesi (50 Büyükbaş gebe düve ve 100 baş Saanen Keçi alımı, 400 da yonca ve fiğ tohumluğu alımı) ve sertifikasyon ücretlerinin ödenmesi işlemleri gerçekleştirilecektir. Organik tarım konusunda eğitim çalışmaları yapılacaktır. Bozcaada ilçesinde; Organik bağcılığın geliştirilmesi kapsamında organik salkım Güvesi Feromon Yayıcısı Alımı (350.000 adet) için ihale çalışmaları devam etmektedir. İkinci altı aylık dönemde Organik Bağcılığın Geliştirilmesi (7500 da organik salkım Güvesi Feromon Yayıcısı Alımı (350.000 adet) ve organik gübre alımı), Organik Zeytinciliğin Geliştirilmesi (500 da Zeytin Sineği ve Pamuklu bit için ilaç alımı), Organik Arıcılığın Geliştirilmesi (Varroa mücadele ilacı alımı) faaliyetleri yürütülecek, hizmet alımı ve araç kiralama işlemleri yapılacaktır. Organik tarım konusunda eğitim çalışmaları yapılacaktır. SORUNLU TARIM ALANLARININ TESPİTİ VE İYİLEŞTİRİLMESİ PROJESİ -İl Müdürlüklerine STATIP konusunda eğitimler verilmiştir. -Tüm ülkemizin köy sınırları belirleme çalışmaları tamamlanmıştır. -2000 yılı LANSAT uydu görüntüleri kullanılarak 2000 yılı CORİNE tamamlanarak Arazi Kullanımları tespiti tamamlanmıştır. -Tarım Havzalarının Tanımlanması, Talep Tahmini ve Tarımsal Destek-Karar Destek Sisteminin Oluşturulması işi ihalesi tamamlanmıştır. Bu kapsamda, 24 Nisan 2008 tarihinde ihale sonuçlandırılmış, 22 Mayıs 2008 tarihinde ise yüklenici firma ile sözleşme yapılarak çalışmalar başlatılmıştır. -İl Müdürlükleri bazında her hafta 8 il den STATİP ile ilgi olan personel Uzaktan Algılama ve Tarım arazileri Bilgi Merkezi-UTABİM e çağrılarak, yaptıkları çalışmaların son kontrolleri yapılmaktadır. İkinci altı aylık dönemde; -Temmuz sonu itibariyle il bazında STATİP çalışmalarının Ülkesel düzeyde birleştirilmesine başlanılacaktır. -Temmuz 2008 tarihi itibarı ile CORINE projesinin 2006 aşamasına geçilecektir. Bu proje çalışma ile 2000 2006 yılı arasında gerçekleşen Arazi Kullanım Değişiklikleri belirlenecektir. Bu şekilde Arazi Kullanım Değişiklik trendleri belirlenebilecektir. -Tarım Havzalarının Tanımlanması, Talep Tahmini ve Tarımsal Destek-Karar Destek Sisteminin Oluşturulması işi sözleşme gereği tamamlanacaktır. BİTKİ HASTALIK VE ZARARLILARI İLE MÜCADELE PROJESİ VE SÜNE MÜCADELE PROJESİ Süne Mücadelesi Projesi kapsamında; 2008 yılında 16.537.500 dekar alanda programlanmış olup, 1.743 teknik eleman, 563 ekip, 922 vasıta, 4.000 civarında zirai mücadele aleti ve 250.000 litre EC formülasyonlu ilaç kullanılarak yürütülmektedir. Haziran ayı sonu itibariyle 11.995.747 dekar alanda ilaçlı mücadele tamamlanmıştır. Süne Mücadelesinde Biyolojik Mücadeleye Destek Amaçlı Ağaçlandırma Projesi kapsamında 2008 yılı Haziran ayı sonu itibariyle 1.315.000 adet fidan dikilmiş, ayrıca Süne Mücadelesinde Biyolojik Mücadele çalışmaları kapsamında da 10.375.000 adet yumurta parazitoitinin (Trissolcus spp.) salımı gerçekleştirilmiştir. Süne Mücadelesi projesinden 2.700.000 YTL harcanmıştır. - 10 -
Bitki Hastalık ve Zararlıları İle Mücadele Projesi kapsamında; 2008 yılı ilk altı ayında Yönetimli Çiftçi Mücadelesi, 65.000.000 dekar alanda, 130.000.000 adet ağaçta, 2.500.000 adet fidanda ve 1.600.000 ton tohum ve üründe, Entegre Mücadele, 16 üründe 550.000 dekar alanda, 500.000 adet ağaçta, Tahmin Erken Uyarı Çalışmaları, elmada 9.330.000 adet ağaçta, bağda 800.000 dekar alanda ve sebzede 35.000 dekar alanda, Çekirge Mücadelesi, 25.000 dekar alanda mücadeleler gerçekleştirilmiştir. İkinci altı aylık dönemde Yönetimli Çiftçi Mücadelesi, 114.659.306 dekar alanda, 222.749.175 adet ağaçta, 5.605.500 adet fidanda ve 1.781.651 ton tohum ve üründe, Entegre Mücadele, 15 üründe 869.450 adet ağaçta ve 1.065.606,5 dekar alanda, Tahmin Erken Uyarı Çalışmaları, Elmada 15.987.510 adet ağaçta, Bağda 1.438.445 dekar ve sebzede 60.556 dekar alanda, Çekirge Mücadelesi, 175.600 dekar alanda mücadele yapılacaktır. Bitki Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele Projesi kapsamında; 2008 yılı için hedeflenen çalışmalar tamamlanacaktır. Ayrıca çiftçi eğitim çalışmaları devam etmektedir. Bitki Hastalık ve Zararlıları İle Mücadele Projesinden 950.000 YTL harcanmıştır. Süne Mücadelesi çalışmaları Temmuz ayı içerisinde tamamlanacak olup, yıl sonuna kadar 2009 yılı mücadele çalışmalarının hazırlıklarına başlanacaktır. Bu amaçla eğitim ve arazi çalışmaları devam etmektedir. KUŞ GRİBİ VE İNSANA TESİR EDEN SALGINA KARŞI HAZIRLIK VE MÜCEDELE PROJESİ (AIHP) Dünya Bankası tarafından sağlanan kredi kapsamında yılın ilk altı aylık döneminde, Kuş Gribi tazminat ödemeleri, yürütülmekte olan AB destekli Kuduz ve Şap projeleri kapsamında kullanılmak amacıyla üretilmiş yazılı ve görsel iletişim materyallerinin basımı ile satın alımı 2007 yılı sonunda gerçekleştirilmiş ancak teslimi 2008 yılında yapılmış olan araç yıkama makinalarına ait mal ve hizmet alım bedelleri ödemeleri gerçekleştirilmiştir. Yılın ikinci yarısında gerçekleştirilecek çalışmalara yönelik proje raporları, teknik şartname ve iş tanımları hazırlanmıştır. Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) tarafından sağlanan hibe anlaşması çerçevesinde ise, planlanan pilot çalışmalardan Mobil Bilgi Büfeleri satın alımı, Köy Tavukçuluğunda Risk Azaltma Projesi çerçevesinde belirlenmiş pilot illerin pilot köy yerleşimlerinde tam ve kısmi kapalı kümes yapımları ile Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelerin personeline yönelik eğitimler gerçekleştirilmiştir. Hibe kapsamında Kuş Gribi iletişim çalışmaları çerçevesinde yazılı ve görsel iletişim materyallerinin master kopyaları hazırlanmış ve Kuş Gribi portalı oluşturulmuştur. Dünya Bankası tarafından sağlanan kredi kapsamında ikinci altı aylık dilimde, Kuş Gribi iletişim materyallerinin basım ve dağıtılması, TURKVET Veterinerlik Bilgi Sisteminin destek, bakım ve geliştirme hizmeti alınması, imha işlemlerinde kullanılmak amacıyla ülkemiz koşullarına uygun yakma fırınları (incinerator) satın alımı, Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüleri Kuş Gribi Laboratuvarlarının Bio Güvenlik 2 ve 3 seviyesine yükseltilmesi amacıyla yapılacak rehabilitasyon çalışmaları ile yıllık değerlendirme toplantısının gerçekleştirilmesi beklenmektedir. İlk altı ayda projenin Dünya Bankası tarafından sağlanmış olan kredi kapsamında 190,744.21 AVRO tutarında dış kaynak kullanımı gerçekleştirilmiştir. Aynı dönemde Amerika Birleşik Devletleri Uluslararası Kalkınma Ajansı (USAID) tarafından sağlanan hibe kapsamında ise, 959, 879.24 ABD Doları tutarında hibe kullanılmıştır. Hibe Anlaşması kapsamında ödemesi yapılamayan her türlü vergi vb. ödemeler karşılığı 143,634.21 YTL tutarında iç kaynak kullanımı gerçekleştirilmiştir. BALIKÇILIK SEKTÖRÜNÜN İDARİ KAPASİTESİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ Ülkemiz su ürünleri sektörünü Avrupa Birliği Müktesebatına uyumlu hale getirmek amacıyla Karaya Çıkış Noktaları, Su Ürünleri Bilgi Sistemi (SUBİS) ve bu sistemle bağlantılı olarak balıkçı gemilerinin uydular aracılığı ile izlenebildiği bir Gemi İzleme Sistemi (GİS) kurulmuştur. - 11 -
2008 yılı proje bütçesinden 108.000 YTL ödenekle İstanbul ve Çanakkale de olmak üzere iki adet binanın bakım ve onarımı yapılarak Balıkçılık İdari Binasına çevrilmesi planlanmıştır. Söz konusu binaların bakım ve onarım işlemleri için ihale çalışmaları devam etmektedir. SUBİS ve GİS sistemlerinin Bakanlığımız taşra teşkilatının kullanımına açılması aşamasında ve sonrasında meydana gelebilecek aksaklıkların giderilmesi ve veri tabanı yazılımının güncellenmesi için hizmet alımı amacıyla 76.000 YTL ödenek ayrılmıştır. Bu ödeneğin 17.170 YTL si kullanılmış olup, sistemin geliştirilmesi için ek ödeneğe ihtiyaç duyulmaktadır. Proje çerçevesinde kurulan 30 adet Balıkçılık İdari Binalarının haberleşme giderleri ve çevre düzenlenmesi için planlanan 166.000 YTL ödenekten İlk altı ayda 21.000 YTL harcanmıştır. Kurulacak iki adet ve kurulan Balıkçılık İdari Binalarına tefrişat ve bilgisayar alımları için 75.000 YTL ödenek ayrılmış serbest kalan ödenek ölçüsünde alımlar gerçekleşmektedir. Söz konusu proje çerçevesinde tertiplerde bulunan ödeneklerle planlanan faaliyetler ikinci altı aylık dönemde gerçekleşecektir. SU ÜRÜNLERİ KİRLENME VE KORUMA KONTROL HİZMETLERİNİN GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ Kaynaklarımızın sürdürülebilir kullanımını sağlamak amacıyla 1380 sayılı Su Ürünleri Kanunu ve Yönetmeliği gereğince iki yılda bir ilan edilen tebliğler ile getirilen yasaklama, sınırlama ve yükümlülüklerin takip ve kontrolleri sürdürülmekte, su ürünleri mevzuatı ile getirilen hükümlere uymayanlar hakkında yasal işlemler uygulanmaktadır. Bu çerçevede, denizlerde ve iç sularda 2008 yılının ilk altı aylık döneminde 21069 kontrol yapılmıştır. Su Ürünleri Toptan ve Perakende Satış Yerlerinde ilk dört ayda 5.500 denetim gerçekleştirilmiştir. Su ürünleri işleme ve değerlendirme tesisleri gerek Bakanlığımız merkez gerekse taşra teşkilatı elemanlarınca yoğun olarak denetlenmekte ve her türlü hijyen ve kalite şartlarına uyumları kontrol edilmektedir. 2008 yılının ilk 3 ayında ise 335 denetim yapılmıştır. AB ne yönelik yapılan su ürünleri ihracatı için 8 adet tesise onay numarası verilmiş, 7 adedinin ise onay numarası iptal edilmiştir.ab dışı ülkeler için ise 30 adet tesise onay numarası verilmiş olup, onay numarası verilen tesisi sayısı 162 adede yükselmiştir. Bu doğrultuda, merkez ve taşra elemanlarının harcırahı, araç ve teknelerin akaryakıt ihtiyaçları proje çerçevesinde karşılanmaktadır. İlk altı ayda İl Müdürlüklerimizde bulunan 28 kontrol teknesinin bakım ve onarım ihtiyacı ve yedek parça alımı raporu hazırlanmıştır. Su kirliliğinin ölçülmesi amacıyla laboratuvarlarda kullanılmak üzere 2008 yılı ilk altı ayında 15 adet taşınabilir (portatif) çoklu ölçüm cihazı (oksijen, ph ve su sıcaklığı ölçebilen) alımı gerçekleştirilmiştir. İkinci altı ayda kontrol ve denetimler sürdürülecek, 28 kontrol teknesinin yedek parça alımı ve bakım-onarımı yaptırılarak faal hale getirilecektir. Su kirliliği ölçümleri için projenin bütçe tertibinde bulunan ödenekle laboratuar cihazları ve kimyevi madde alımı devam edecektir. SINIR KONTROL NOKTALARIN YENİDEN YAPILANDIRILMASI PROJESİ 30.06.2008 tarihi itibarıyla Merkezi Finans ve İhale Birimi nden alınan sonuçlara göre AB hibesinden 3.581.025 YTL., ulusal fondan 1.193.677 YTL harcanmıştır. Yeni Veteriner Sınır Kontrol Noktası inşaatlarının % 60 ı bitmiş olup, ekipman alımına başlanmıştır. Eylül 2008 tarihi itibarıyla inşaatların bitirilmesi öngörülmektedir. Temmuz ayında projenin alt komponentlerinden olan Eşleştirme Projesi sona erecektir. Kurulacak olan Veteriner Sınır Kontrol Noktalarında yürütülecek olan işlemlerin Avrupa Birliği Veteriner Sınır Kontrollerine uyumu için mevzuat çalışmalarına başlanmıştır. ANADOLU SU HAVZALARININ GELİŞTİRİLMESİ PROJESİ 2 adet Merkez tipi katı ve sıvı gübre atık deposu inşaatı, Organik bahçe koruma çiti inşaatı, İki kepçeli traktör, 1 adet traktör, 3 adet gübre karıştırıcı, 1 adet vidanjör, Laboratuar - 12 -
Cihazları ve Analiz Kimyasalları Alımı, 3 danışman ve 1 kontrol mühendis alımı, Organik çiftçi sertifikasyon firma seçimi Araç kiralanması planlanmış olup İlk altı ayda 2008 yılı bütçesinden 181.368 YTL harcanmıştır. Organik bahçe koruma çiti inşaatı, 1 adet danışman alımı, kimyasal madde alımı ve 5 adet araç kiralanması alımı gerçekleştirilmiştir. İkinci altı ayda projenin 2008 yılı faaliyetlerinde kalan işlerin tamamlanması hedeflenmektedir. ANADOLU ALACASI GELİŞTİRME PROJESİ 2008 yılında bu proje için 2.225.000 YTL ödenek ayrılmış ve bu ödeneğin 937.159 YTL si (% 42) harcanmıştır. Dondurulmuş embriyolardan elde edilen damızlık boğalara Damızlık Belgesi çıkarttırılmıştır. 2008 yılı içerisinde dondurulmuş embriyodan doğan düvelerden 7 başı ve taze transferden doğan düvelerden 2 başı doğum yapmıştır. Bu 9 baş ineğin ve diğer sağmal ineklerin süt verim ve süt verim komponentleri ile somatik hücre sayımları laktasyonlarının 50. gününden itibaren düzenli olarak yapılmış ve yapılmaya devam etmektedir. Bu dönem içinde; 18 embriyo toplama ve transfer protokolü yapılmış, 84 embriyo toplanmıştır. Toplanan embriyolardan transfere uygun olanların 31 adedi taze transferde kullanılmış ve 15 adedi sonradan transfer edilmek üzere dondurulmuştur. Sürü ve hayvan sağlığını koruma çalışmaları düzenli olarak yapılmış ve bu dönemde ciddi bir hastalık sorunuyla karşılaşılmamıştır. Bu dönemde yapılan tüm proje çalışmaları bilgisayar ortamında kayıt altına alınmış ve düzenli olarak takip edilmiştir. Doğum, ölüm, aşım, süt verimleri vb. tüm işletme kayıtları Adana Damızlık Sığır Yetiştiricileri Birliği Soy kütüğüne düzenli olarak gönderilmiştir. Proje kapsamında eğitim çalışmalarına devam edilmiştir. Hayvan materyali ve embriyo transferlerinden elde edilen buzağı sayısı aşağıdadır. Donör : 32 baş Taşıyıcı : 507 baş Transferlerden doğan buzağı : 129 baş Hayvan materyalinin ihtiyaç duyduğu bakım, besleme ve sağlık gibi giderler karşılanmıştır. Bu amaçla hizmet alımı, 70 baş düve alımı (İhalesi yapılmıştır), Hassas terazi (İşlemleri tamamlanmıştır), Laboratuar sarf malzemeleri, Sağımhane dezenfektanları, hayvan sağlığı ilaçları, aşı lar, süt ve kan analiz giderleri, yonca kuru otu (bir kısmı işletme içerisinden bir kısmı ihale yolu ile) satın alınmıştır. 2008 yılı Yatırım Programı bütçesinden sağlanan 2.225.000 YTL ödenek ile Anadolu Alacası Geliştirme Projesinde öncelikle tüm hastalıklardan ari hayvan materyalinin tamamlanması, hayvan materyalinin ihtiyaç duyduğu yem, sağlık gibi giderlerin karşılanması, embriyo üretimi ve nakli ile ilgili ihtiyaç duyulabilecek laboratuvar araç ve gereçlerinin alımı, sarf malzemelerinin alımı (hormon, ilaç, tıbbi gereç gibi), veri toplama ve değerlendirmeyle ilgili alet, ekipman ve yazılım alımı, kan tahlil ücretleri, araştırmaların yürütülmesi ile ilgili hizmet alımı, projenin yürütüldüğü enstitülerin enerji, yakıt ve haberleşme giderleri, yurt içi ve yurt dışı eğitim ve seyyar görev giderleri karşılanacaktır. Bu amaçla 2008 yılı bütçe gerçekleşmesinin 2.225.000 YTL olacağı düşünülmektedir Temmuz-Aralık 2008 döneminde Proje kapsamında elde edilen boğalar için boğa test ahırı inşaatı etüt çalışmalarına başlanılacak, embriyo transfer ve eğitim çalışmalarına devam edilecektir. Sürüdeki hayvanlarda periyodik ( 3 ve 6 aylık ) olarak hastalık taraması yapılacaktır. Proje yürütme giderleri karşılanacaktır. - 13 -
BİTKİSEL ARAŞTIRMA PROJESİ KAPASİTESİNİN DESTEKLEME PROJESİ Tarla Bitkilerinde Mart ayı içerisinde 7 program değerlendirme toplantısı (endüstri bitkileri, pamuk, serin iklim ahılları, sıcak iklim tahılları, yemeklik tane baklagiller, doğal kaynaklar ve çayır mera yem bitkileri), bahçe bitkilerinde ise 5 program değerlendirme toplantısı (bağcılık, sebzeler ve süs bitkileri, ılıman iklim meyveleri, narenciye-incir-zeytin ve organik tarım) yapılmakta olup, bu toplantılarda yürütülmekte olan, yeni ön teklif ve sonuçlanacak projelerin değerlendirilmesi yapılmakta ve bilgi paylaşımı sağlanmaktadır. 2007 yılı toplantılarında tarla ve bahçe bitkileri araştırmalarına ait 528 devam eden proje, 138 sonuçlanan proje görüşülmüş olup, görüşülen 90 adet yeni teklif proje ar-ge bilim kurullarında görüşülerek 2008 yılından itibaren yürütülmesine karar verilmiştir. Bu proje kapsamında Tarla ve Bahçe Bitkileri Araştırmalarına ait 2007 yılı itibariyle, 28 araştırma enstitüsünde 499+138 (637) adet proje sonuçlandırılmıştır. Araştırma Enstitülerimizce, Adi Fiğ 4, Ayçiçeği hattı 6, Chufa 2, Çayır Üçgülü 2, Çerezlik ayçiçeği 1, Ekmeklik Buğday 2, Kuru Fasulye 1, Macar Fiği 1, Makarnalık Buğday 3, Mısır hattı 1, Mısır silajlık 2, Nohut 1, Pamuk 1, Soya 2, Yonca 1 olmak üzere toplam 30 çeşit geliştirilip 2008 yılında tescil ettirilmiştir. Program değerlendirme toplantıları yapılmıştır. Çeşit geliştirme çalışmalarına devam edilmiştir. Yağlı tohumlu bitkiler, tıbbi bitkiler, çayır mera ve yem bitkileri, yemeklik tane baklagiller, ve serin iklim tahılları araştırmaları gezici çalışma grubu toplantıları gerçekleştirilmiştir. Devam eden proje çalışmalarında ıslah, yetiştirme tekniği ve bitki sağlığı araştırma projeleri faaliyetlerine devam edilmiştir. Program değerlendirme toplantılarında görüşülen ve ar-ge bilim kurullarında kabul edilen yeni projelerin hazırlık çalışmaları yapılmaktadır. 11 haziran 2008 tarihinde leblebilik nohut paneli Uşak ta gerçekleştirilmiştir. 02 05 haziran 2008 tarihlerinde Konya Bahri Dağdaş Uluslararası Tarımsal Araştırma Enstitüsünde Ülkesel Tahıl Sempozyumu gerçekleştirildi. Ülkesel Pamuk Çeşitleri Geliştirmede Moleküler Yöntemlerin Kullanılması alt projesinde eğitim çalışmalarına devam edilmekte olup; oluşturulan melez kombinasyonlar tarla sonuçlarıyla karşılaştırılmak üzere polimorfizm gösteren primerlerin belirlenmesi çalışmaları sürdürülmektedir. Bahri Dağdaş Uluslararası Yüksek Alanlar Tarımsal Araştırma Merkezi alt projesi kapsamında kulanılan laboratuar, sera ve benzeri tesislerin tadilatı ve yenileme çalışmaları gerçekleştirildi. Ayrıca Kazakistan, Özbekistan, Azerbaycan ve Tacikistan dan gelen uzmanlara eğitim çalışması düzenlenmiştir. Devam eden proje çalışmalarında ıslah, yetiştirme tekniği ve bitki sağlığı araştırma projeleri faaliyetleri, çeşit geliştirme çalışmalarına devam edilecek, gezici çalışma grubu toplantıları ve program değerlendirme toplantıları yapılacak, program değerlendirme toplantılarında görüşülen ve ar-ge bilim kurullarında kabul edilen yeni teklif projelerin hazırlık çalışmaları yapılacaktır. BİYOGÜVENLİK ARAŞTIRMA GELİŞTİRME PROJESİ Taraf olduğumuz Cartagena Biyogüvenlik Protokolü nün 20. maddesine göre, genetik yapısı değiştirilmiş organizmalarla (GDO) ilgili bilimsel, teknik, çevresel ve yasal deneyimlerin alışverişini sağlamak ve protokol ün uygulanmasında taraf ülkelere kolaylık sağlamak amacıyla; UNEP/GEF tarafından ulusal seviyede ihtiyaç duyulan biyogüvenlik takas mekanizmalarının kurulması için 50.000 ABD Doları hibe desteği sağlanmış ve Ulusal Biyogüvenlik Çerçevelerinin Geliştirilmesi Projesi nin bir alt projesi olan Biyogüvenlik Takas Mekanizması projesi kabul edilmiştir. Projenin başlama tarihi 2008 olup 2009 yılında tamamlanacaktır. "Ulusal Biyogüvenlik Kanun Taslağı" paralelinde "Ulusal Biyogüvenlik Çerçeveleri Uygulama Projesi" UNEP/GEF e teklif edilecektir - 14 -
Tekirdağ Bağcılık Araştırma Enstitüsüne biyoteknoloji laboratuvaru için alet ekipman alımı yapılacaktır. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü ve Ankara İl Kontrol Laboratuarı tarafından ortak olmak üzere iki adet eğitim programı planlanmaktadır. BİTKİSEL BİYOLOJİK ÇEŞİTLİLİK VE KORUNMASI PROJESİ Toplama yapılamayan kış aylarında materyallerde karakterizasyon, üretim/yenileme; Gen Bankasında bazı vejetatif olarak üretilebilen bitki türlerinin in situ muhafazası için in vitro çalışmaları devam etmiştir. İlkbahar ile birlikte genetik kaynaklar üzerine çalışan enstitülerin arazide toplama yapması; vejetatif olarak üretilen meyve/bağ materyallerinin koleksiyon bahçelerinin oluşturulması; pasaport bilgilerinin standart formlara kaydedilmesi; veri tabanı oluşturulması için gen bankasına materyal gönderme işlemleri tekrar başlamıştır. Türkiye florası, toplanmayan bitki genetik kaynakları açısından taranmasına devam edilmiştir. Geçmiş yıllarda devam eden ve süreklilik arz eden çalışmaların devamı (karakterizasyon, üretim/yenileme, in vitro çalışmaları, toplama, pasaport bilgilerinin standart formlara kaydedilmesi gibi) sağlanmıştır. Projenin başlangıcından bu güne kadarki olan dönem içerisinde, değişik baskılar altında nesli tehlikeye giren, endemik veya genetik kaynak olarak ekonomik değeri olan türlerin muhafaza altına alınmasıyla tüm canlı yaşamı için değeri olan biyolojik çeşitliliğin korunması ve ıslah programları için gerekli materyalin hem in-situ hem de ex-situ muhafazası çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Toplaması yapılmış genetik kaynakların, morfolojik ve moleküler karakterizasyon, değerlendirme, tanımlama ve koleksiyon bahçelerinde korunumu çalışmaları yapılmıştır. Bugüne kadar toplanmadığı belirlenen bitki genetik kaynaklarının toplama ve muhafazası planlanmıştır. Türkiye Bitki Genetik Kaynakları ağının tamamlanması için çalışmalara devam edilmiştir. Proje kapsamında Doğal Kaynaklar ve Çevre Araştırma Fırsat Alanı (AFA) Çalışma Grubunun Mart 2008 de gerçekleştirdiği program değerlendirme toplantılarında 2008 yılı itibariyle 2 proje sonuç, 57 proje devam eden ve 5 adette yeni başlaması planlanan projelerle birlikte toplam 64 proje görüşülmüştür. Ege TAE herbaryumunda saklanan toplam herbaryum örneği sayısı bu yılki örneklerle birlikte 30725 e ulaşmıştır. Başlangıçtan 2007 yılına dek Ulusal Gen Bankası koleksiyonu içinde toplam 2692 türe ait 54523 örnek muhafaza edilmektedir. 2005 yılında Ulusal Gen Bankasının iyileştirme çalışmalarına başlanmış ve soğutma sistemleri modernleştirilmiştir. Çoruh vadisinde tespit edilen yaklaşık 30 kadar üzüm çeşit veya tipinin kalemleri alınarak koleksiyona katılacaktır. 14.06.2006-24.06.2006 tarihleri arasında Çoruh vadisinde Süs bitkileri ve Tıbbi bitkiler şubesi ile birlikte bir survey ve toplama programı düzenlenmiştir. Erik, kayısı, kiraz, şeftali ve armutlardan 32 tip/yerel tip belirlenmiştir. Çoruh Vadisi-Artvin de 58 fasulye ve 1 nohut örneği toplanmıştır. Çoruh Havzası na 15-22/06/2006 tarihlerinde Meyve ve Süs Bitkileri Şubeleri ile ortaklaşa düzenlenen toplama programında, Artvin İli ve yöresinde 95 adet herbaryum örneği toplanmıştır. Sebze Genetik Kaynakları Projesi kapsamında 2006 ve 2007 yıllarında toplama programı Çoruh Vadisi ve Trakya olarak değiştirilmiştir. Çoruh Vadisi nde 33 türde 362, Trakya dan ise 21 türde 303 adet materyal toplanmıştır. Bitki genetik kaynaklarının exsitu ve in situ kapsamında yapılan her türlü çalışması süreklilik gerektiren uygulamalardır. Bu nedenle Proje içerisinde belirtilen amaç ve hedefler doğrultusunda planlanan çalışmalara 2008 yılı boyunca devam edilecektir. BİTKİ GEN KAYNAKLARI EX-SİTU KORUMA PROJESİ Proje kapsamında Ankara Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü bünyesinde yapılması planlanan Gen Bankası için 2007 yılında proje çizimi tamamlanmış olup 2008 yılı içerisinde Ankara İl Özel İdaresine ödenek aktarımı gerçekleştirilerek Bayındırlık ve İskan İl Müdürlüğü kontrolünde inşaatına başlanacaktır. Proje kapsamında 2008 yılı içerisinde henüz harcama yapılmamıştır. - 15 -
BİTKİSEL MÜCADELE ARAŞTIRMA KAPASİTESİNİN DESTEKLENMESİ PROJESİ Bitkisel Mücadele Araştırma Projesi kapsamında ilgili projenin yıllık 2.300.000 YTL lik ödeneğin olan 920.000 YTL (% 40) bir harcama yapılmıştır. Ülkemizde kültür bitkilerine arız olan hastalık, zararlı ve yabancı otlar ile mücadelede, modern metot ve teknikleri kullanarak bol, kaliteli ve sağlığa zararsız ürün elde edilmesi sağlanmış, Mecbur kalmadıkça kimyasal ilaç kullanmamak, ya da en uygun ilacı tercih etmek ve bunları, en uygun zamanda ve dozda kullanmak suretiyle zirai mücadele girdileri azaltılmış, Zirai mücadele ilaçlarının doğal dengeyi bozması, insan ve sıcakkanlılara olumsuz etkisi, çevrekirlenmesi, kalıntı ve zararlılarda direnç oluşturması gibi olumsuz etkileri en aza indirilmeye çalışılmış, Hastalıklardan temiz üretim materyali elde etmeye yönelik araştırmalar yapılmış, Zirai karantina tedbirlerini belirleyerek, Ülkede bulunmayan hastalık, zararlı ve yabancı otların, her türlü bitki ve tohumlarla ülkemize girmesini engellemek; girmiş olanların yayılmalarını önlemek ve bunlarla en iyi şekilde mücadele etmek için gerekli araştırmaları yapılmış, Üreticinin gelirini arttırmak, milli ekonomiye ve bilime katkıda bulunulmuştur. Yılın ikinci yarısında; Ülkemizde kültür bitkilerine arız olan hastalık, zararlı ve yabancı otlar ile mücadelede, modern metot ve teknikleri kullanarak bol, kaliteli ve sağlığa zararsız ürün elde edilmesini sağlanacak, Mecbur kalmadıkça kimyasal ilaç kullanmamak, ya da en uygun ilacı tercih etmek ve bunları, en uygun zamanda ve dozda kullanmak suretiyle zirai mücadele girdilerini azaltılacak, Zirai mücadele ilaçlarının doğal dengeyi bozması, insan ve sıcak kanlılara olumsuz etkisi, çevre kirlenmesi, kalıntı ve zararlılarda direnç oluşturması gibi olumsuz etkilerini en aza indirilecek, Hastalıklardan temiz üretim materyali elde etmeye yönelik araştırmalar yapılacak, Zirai karantina tedbirlerini belirleyerek, Ülkede bulunmayan hastalık, zararlı ve yabancı otların, her türlü bitki ve tohumlarla ülkemize girmesini engellemek; girmiş olanların yayılmalarını önlemek ve bunlarla en iyi şekilde mücadele etmek için gerekli araştırmaları yapılacak, Üreticinin gelirini arttırmak, milli ekonomiye ve bilime katkıda bulunulacaktır. GÜNEYDOĞU ANADOLU BÖLGESİ SULU TARIM ALANLARINDA SULAMA TEKNİĞİ ve MEKANİZASYONU PROJESİ Genel Müdürlüğümüze bağlı olarak Şanlıurfa ilinde faaliyet gösteren Toprak Su Kaynakları Araştırma Enstitüsü ile GAP Eğitim Yayım ve Araştırma Merkezi (GAPEYAM) bölgeye yönelik çalışmaların tek merkezde toplanması ve etkinliklerinin artırılması amacıyla birleştirilmiş olup Güneydoğu Anadolu Projesi Toprak- Su Kaynakları ve Tarımsal Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü adı altında faaliyetlerine devam edecektir. Bölge enstitülerince geliştirilerek 2008 yılında tescil ettirilen çeşitler aşağıdaki tabloda verilmektedir. Çeşit Adı Türü Tescil Yılı Cemre Ekmeklik Buğday 2008 Eyyubi Makarnalık Buğday 2008 Artuklu Makarnalık Buğday 2008 Şahinbey Makarnalık Buğday 2008 Yeni tahıl çeşitlerinin bölgede ekilmesi, baklagillerde istenen çeşitlerin tohumluklarının üretilmesi, GAP Bölgesinin makarnalık Buğday ve Kırmızı Mercimek üretimi için bir marka olarak - 16 -
tanıtımının yapılması yönünde çalışmalar başlatılmış olup, mercimek ve makarnalık buğday üretiminde artış sağlanmıştır. Bölgenin ekiliş ve üretim rakamları makarnalık ve ekmeklik olarak ayrı ayrı kayıt altına alınmadığından dolayı kesin rakamlara ulaşılamamaktadır. Bununla birlikte Makarnalık Buğday veriminde lokasyona ve uygulanan yetiştirme tekniğine göre değişmekle beraber verimde 10 15 kg artış olduğu tahmin edilmektedir. Yağlı tohumlu bitkilerin, özellikle Kolza nın, bölgede adaptasyonu ile ilgili çalışmalar tamamlanmış olup çiftçi tarafından yetiştirmeye başlanmıştır. İşleme sanayinin gelişmesi durumunda önemli üretim rakamlarına ulaşılacağı beklenmektedir. Soya fasulyesinin pazarlama ve çeşit sıkıntısı giderilmesi durumunda bölge de soya üretiminde de önemli gelişmeler sağlanabilecektir. Bu kapsamda bölge için çeşit geliştirme çalışmalarına ağırlık verilmektedir. Hayvancılığa bağlı olarak artan yem bitkileri yetiştiriciliği, sırta ekim yönteminin sağlayacağı su tasarrufu ve bakım (ilaçlama, çapalama vs) kolaylığı, yeni sulama tekniklerinin benimsetilmesi yönünde araştırma ve eğitim çalışmaları sonuç olarak oldukça büyük bir ekonomik, sosyal ve çevresel kazanç olarak geri dönüşü sağlanabilen katma değer olarak değerlendirilebilir. -Enstitülerce yürütülen proje faaliyetlerine devam edilmektedir, -Bilgi Alış Veriş toplantılarına devam edilmektedir, -Çeşit tanıtımı ve yetiştirme tekniği çalışmaları tanıtımı için tarla günleri ve demonstrasyonlar yapılmaktadır, -2008 Ar-Ge Bilim Kurulunda kabul edilen ve 2009 yılında başlanacak projeler için hazırlık çalışmalarına devam edilmektedir. GIDA VE YEM ARAŞTIRMA PROJESİ Bu projenin ilk altı aylık bütçe gerçekleşmesi 20.000 YTL düzeyindedir. Bu proje kapsamında yürütülen 6 adet alt proje sonuçlandırılmış olup 2008 yılı sonunda yayınlanacaktır. Bu alt projelerle değişik gıda yem maddelerinde gıda güvenliği yönünden risk oluşturan unsurların nedenleri ve önleme yöntemleri belirlenmiş, projelerin yürütüldüğü araştırma enstitüleri ve laboratuvarlarda, proje bütçesi ile alınan alet, ekipman ve cihazlarla yapılması gerekli analizler uluslar arası kabul görmüş metotlarla yapılarak oturtulmuş, metot karşılaştırmaları yapılarak en uygun metotlar belirlenmiştir. İkinci altı ayda ise devam eden 8 adet alt projenin sorunsuz bir şekilde devam etmesi hedeflenmektedir. HAYVANCILIK ARAŞTIRMA KAPASİTESİNİN DESTEKLENMESİ PROJESİ Öncelikle enstitülerde tüm hastalıklardan ari hayvan materyalinin tamamlanması, belli bir noktaya kadar gelen alt yapının ve çevre düzenlemesinin tamamlanması, Hayvan materyalinin ihtiyaç duyduğu yem, sağlık gibi giderlerin karşılanması, Embriyo üretimi ve nakli ile ilgili ihtiyaç duyulabilecek laboratuar araç ve gereçlerinin alımı, sarf malzemelerinin alımı (Hormon, ilaç, tıbbi gereç gibi),veri toplama ve değerlendirmeyle ilgili alet ekipman, hayvan kimliklendirme ve tanıma sistemi, yazılım alımı, Kan tahlil ücretleri, araştırmaların yürütülmesi ile ilgili hizmet alımı, Projenin yürütüldüğü enstitülerin enerji, yakıt ve haberleşme giderleri, yurt içi ve yurt dışı eğitim ve seyyar görev giderleri karşılanması çalışmaları yürütülmüştür. Bu proje kapsamında yürütülen bazı önemli projeler ve yapılan faaliyetler şunlardır: Anadolu Esmeri Geliştirme Projesi: Proje kapsamında eğitim çalışmalarına devam edilmiş, Bugüne kadar 35 buzağı elde edilmiştir. Sürüdeki hayvanlarda periyodik (3 ve 6 aylık) olarak hastalık taraması yapılmıştır. Görülen bazı hastalıklarla ilgili eradikasyon çalışmaları sürdürülmektedir. Hayvan materyalinin ihtiyaç duyduğu bakım, besleme ve sağlık gibi giderler karşılanmıştır. Alt yapının bakım ve tamiratının bir kısmı yapılmıştır. İvesi Koyunlarının Süt Verimlerinin Artırılması Projesi: Bu proje kapsamında Hayvan materyalinin ihtiyaç duyduğu bakım, besleme ve sağlık gibi giderler karşılanmıştır. Süt verim kontrolleri tamamlanmış olup, damızlık koç adaylarının 2. yıl kızlarının verim kayıtları tutulmuştur. Geçen yıl ve bu yılki veriler dikkate alınarak koçların damızlık değer tahminleri yıl içinde yapılacaktır. Bu projeden test adayı koçların döllerinden oluşan 80 baş koç Şanlıurfa ilindeki ivesi - 17 -
koyunu yetiştiriciliği yapan yetiştiricilere dağıtımı yapılmıştır. Yüksek verim kabiliyetine sahip koçların yetiştirici elindeki sürülerde kullanılması ile mevcut süt verim seviyelerinin en az % 50 artırılması hedeflenmektedir. Ülkesel Merinos Geliştirme Projesi: 2007 doğum yılı için damızlık değerlerine göre koç seçimi ve 2008 yılı doğum, sütten kesim ve 6. ay canlı ağırlık tartımı yapılmıştır. Elit ve ıslah sürülerinde 2008 yılında doğan kuzular entansif besi yapılmış olup veriler değerlendirilmektedir. Elit sürü ve ıslah sürülerinde 2008 yılı için koç katımı devam etmektedir. Proje kapsamında hizmet satın alınmış, bakım, besleme ve sağlık gibi giderler karşılanmış ve personelin harcırahları için harcamalar yapılmıştır. Halk Elinde Ülkesel Küçükbaş Hayvan Islahı Projesi: Proje yürütme kurul toplantıları yapılmış, Islah çalışmalarında kullanılacak olan verimlere ait veriler toplanmış, Enstitülerde bulunan elit sürülerin ihtiyaç duyduğu bakım, besleme ve sağlık gibi giderler karşılanmış, ve personelin harcırahları için harcamalar yapılmıştır. Kanatlı Projeleri: Hayvan materyalinin ihtiyaç duyduğu bakım, besleme ve sağlık gibi giderler ile ihtiyaç duyulan analizler ve personelin harcırahları için harcamalar yapılmıştır. Arıcılık Projeleri: Yerli genotiplerin belirlenmesi ve ıslahı ile ilgili yürütülen proje ile İzmir Yöresi Bal Arılarında Saf Hat Oluşturma Çalışmaları Projesi kapsamında 170 adet koloni alınmıştır. Ayrıca arıcılık projelerinin materyallerinin bakım, besleme, sağlık giderleri ve personelin harcırahları için harcamalar yapılmıştır. Diğer Araştırma Projeleri: Hayvancılık Araştırma Projesi altında 2008 yılı itibariyle toplam 28 proje devam etmekte olup, 8 proje sonuçlanmış ve 10 yeni teklif proje 2009 yılında uygulanmak üzere kabul edilmiştir. 2008 yılı Yatırım Programı bütçesinden sağlanan 2.125.000 YTL ödenek ile Hayvancılık Araştırma Projesinde öncelikle tüm hastalıklardan ari hayvan materyalinin tamamlanması, belli bir noktaya kadar gelen alt yapının ve çevre düzenlemesinin tamamlanması, Hayvan materyalinin ihtiyaç duyduğu yem, sağlık gibi giderlerin karşılanması, Embriyo üretimi ve nakli ile ilgili ihtiyaç duyulabilecek laboratuvar araç ve gereçlerinin alımı, sarf malzemelerinin alımı (Hormon, ilaç, tıbbi gereç gibi),veri toplama ve değerlendirmeyle ilgili alet ekipman, hayvan kimliklendirme ve tanıma sistemi, yazılım alımı, Kan tahlil ücretleri, araştırmaların yürütülmesi ile ilgili hizmet alımı, Projenin yürütüldüğü enstitülerin enerji, yakıt ve haberleşme giderleri, yurt içi ve yurt dışı eğitim ve seyyar görev giderleri karşılanacaktır. Bu amaçla 2008 yılı bütçe gerçekleşmesinin 2.125.000 YTL olacağı düşünülmektedir. Anadolu Esmeri Geliştirme, İvesi Koyunlarının Süt Verimlerinin Artırılması, Embriyo Transfer Çalışmaları, Anadolu Merinosu Geliştirme, Halk Elinde Ülkesel Küçükbaş Hayvan Islahı, Kanatlı ve Küçük evciller Araştırmaları konularında Proje ve faaliyetlerine devam edilecek olup; öncelikle tüm hastalıklardan ari hayvan materyalinin tamamlanması, belli bir noktaya kadar gelen alt yapının ve çevre düzenlemesinin tamamlanması, Hayvan materyalinin ihtiyaç duyduğu yem, sağlık gibi giderlerin karşılanması, Embriyo üretimi ve nakli ile ilgili ihtiyaç duyulabilecek laboratuvar araç ve gereçlerinin alımı, sarf malzemelerinin alımı (Hormon, ilaç, tıbbi gereç gibi) veri toplama ve değerlendirmeyle ilgili alet ekipman, hayvan kimliklendirme ve tanıma sistemi, yazılım alımı, Kan tahlil ücretleri, araştırmaların yürütülmesi ile ilgili hizmet alımı, Projenin yürütüldüğü enstitülerin enerji, yakıt ve haberleşme giderleri, yurt içi ve yurt dışı eğitim ve seyyar görev giderleri karşılanması çalışmaları yürütülecektir. HAYVAN HASTALIK VE ZARARLILARI ARAŞTIRMA KAPASİTESİNİN DESTEKLENMESİ PROJESİ Daire Başkanlığımız Koordinatörlüğünde yürütülmekte olan Hayvan Hastalık ve Zararlıları Araştırma Kapasitesinin Desteklenmesi Projesi nin 2008 Ocak Haziran dönemine ilişkin ilk 6 aylık dönemde bütçe gider gerçekleşmesi % 33.3 oranında olmuştur. Proje kapsamında, hayvan sağlığı araştırmaları alanında faaliyet gösteren Ankara Etlik Veteriner Merkez Kontrol Araştırma Enstitüsü, Pendik - İstanbul, Bornova İzmir, Adana, Elazığ, - 18 -
Erzurum, Konya ve Samsun Veteriner Kontrol ve Araştırma Enstitüleri ile Ankara Şap Enstitüsünde yürütülen araştırma faaliyetleri desteklenmektedir. Ocak Haziran 2008 dönemi içerisinde, Tarımsal Araştırma Mastır Planında belirtilen büyükbaş, küçükbaş, kanatlı ve su ürünleri hastalıkları araştırma programları içerisinde yer alan 17 adet araştırma projesi desteklenmiştir. Bu projelerde, hayvan hastalıklarına karşı yapılacak mücadele stratejilerinin oluşturulmasına katkıda bulunulması, hayvanlarda bakteriyel, viral, paraziter, fungal ve diğer etkenlerden ileri gelen hastalıkların yayılışlarının belirlenmesi, hastalık teşhis metotlarının geliştirilmesi, etken izolasyonu ve tanımlanması konularında araştırma geliştirme projelerinin hazırlanması, hastalıklara karşı aşı serum ve biyolojik madde üretiminde kalite geliştirme, yeni ürün elde etme ve kontrol tekniklerinin geliştirilmesine yönelik konular araştırılmaktadır. Proje kapsamında, yukarıda belirtilen Araştırma Enstitülerinde hayvan sağlığına ilişkin araştırma programları içerisinde yer alan araştırma projelerinin desteklenmesine devam edilecektir. TARIMSAL COĞRAFİ BİLGİ SİSTEMLERİ VE UZAKTAN ALGILAMA ARAŞTIRMA PROJESİ a)edirne ilinde ürün deseninin belirlenmesi ve ayçiçeği verim tahmini projesi, verimle ilgili çalışma yeniden yapılarak proje tamamlanacaktır. b) TÜBİTAK tarafından desteklenen Türkiye Agroekolojik Bölgelerin Belirlenmesi Projesinde, agroekolojik bölge haritası elde edilecek, arazi doğrulama çalışmaları tamamlanacak, belirlenen ürünlerin en iyi yetiştirilebileceği bölgeleri gösteren haritalar elde edilecektir. c) Seyhan Havzasında iklim isteklerine göre kiraz yetiştirmeye uygun alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri yöntemleri kullanılarak belirlenmesi projesi ile ilgili çalışma alanına ait uydu görüntüsünün alımı ve planlanan arazi çalışmaları başlatılmıştır. d) Büyük Menderes-Işıklı Gölü Havzası nda YETKE-Bitki Örtüsü ve Yönetimi Faktörünün Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Yöntemleri ile Saptanması Projesi; ilk dönem arazi çalışmaları tamamlanmış olup verilerinin değerlendirilme kısmı planlanmıştır. e) Ulusal Mera Kullanım ve Yönetim Projesinde; bölümümüz tarafından yapılması planlanan çalışmalar devam etmektedir.(tübitak Projesidir) 2008 Yılında; a)edirne ilinde ürün deseninin belirlenmesi ve ayçiçeği verim tahmini projesi, çalışmalarında ise TÜİK' dan gelecek verilerle diğer bir yöntem olan agrometeorolojik similasyon yöntemiyle verim tahmini çalışması yapılmış ancak veri yetersizliği nedeni ile istenilen sonuç alınamamıştır.verimle ilgili istatistiki kısmı yeniden yapılacaktır. b) TÜBİTAK tarafından desteklenen Türkiye Agroekolojik Bölgelerin Belirlenmesi Projesinde Agroklimatik zon haritası elde edilmiştir. Ürün uygunluk haritalarıyla ilgili ürün danışmanlarından gerekli veriler toplanmış model oluşturulması çalışmalarına başlanmıştır. c)seyhan Havzasında iklim isteklerine göre kiraz yetiştirmeye uygun alanların Coğrafi Bilgi Sistemleri yöntemleri kullanılarak belirlenmesi projesi hazırlıkları Seyhan Havzasında iklim faktörleri göz önüne alınarak kirazın yetiştirilebileceği uygun alanların belirlenmesi amacıyla Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğünden meteoroloji istasyonlarının veriler alınmıştır. Fenolojik verilerin analizi çalışmaları devam etmektedir. Fenolojik değerler ile Verilere ait sorgulamalar için özel algoritmalar hazırlanmıştır. d) Fındık Alanlarının Uzaktan Algılama ile Tespit Edilmesinde Arazi Topoğrafyasının Etkisinin İncelenmesi ve Alternatif Tarım Ürünlerine Uygunluğunun Belirlenmesi Projesi Projenin ikinci altı ayında; GPS verileri ve ilgili parselin sınırları görüntüler üzerinden çizilerek proje amacına yönelik olarak örnek kadastro parselleri oluşturulacaktır. Arazi yükseklik modelinden oluşturulacak bakı ve eğim parametrelerine göre fındık bahçelerinin uygunluk analizi yapılacak ve alternatif tarım ürünleri için uygun alanların belirlenmesine çalışılacaktır. e) Ulusal Mera Kullanım ve Yönetim Projesi 01.01.2007 tarih itibariyle TÜBİTAK tarafından kabul edilmiş ve bölümümüz tarafından yapılması planlanan çalışmalar başlatılmıştır. Proje ile ilgili; bölümümüzün çalışmaları devam etmektedir. Araziye çıkacak arkadaşlara altlık olarak haritaların - 19 -
hazırlanması, uydu görüntülerinin güncellenmesi ve verilerin işlenmesi yoğun bir şekilde devam etmektedir. f) Büyük Menderes-Işıklı Gölü Havzası nda YETKE-Bitki Örtüsü ve Yönetimi Faktörünün Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Yöntemleri ile Saptanması Projesi başlama tarihi 01.06.2007olduğu için ikinci altı aylık çalışmalar projenin hazırlık aşamasını kapsamaktadır. Çalışma Alanına ait drenaj, bakı, akım haritalarının oluşturulması, elimizde mevcut uydu görüntülerin sayısallaştırılması ve görüntü düzeltmelerinin yapılması çalışmalarının bir kısmı tamamlanmış olup halen proje çalışmaları devam etmektedir. REKOLTE TAHMİN ve KURAKLIK İZLEME SİSTEMİ PROJESİ Proje Coğrafi Bilgi Sistemleri ve Uzaktan Algılama Projesi nin alt projesi olup 2008 yılında başlamıştır. Proje kapsamında İstanbul Teknik Üniversitesi ile İşbirliği Protokolü imzalanmıştır. Sistemin satın alınması, kurulumu ve kullanıcıların eğitimi görevleri bu İşbirliği Protokolü ile İstanbul Teknik Üniversitesine verilmiştir. Proje çerçevesinde satın almaların yapılabilmesi için 1.141.694 YTL ödenek İstanbul Teknik Üniversitesi ne aktarılacak olup halen 2008 yılı içerisinde harcama yapılmamış olup yıl sonuna kadar % 100 gerçekleşme sağlanacaktır. TEHDİT ALTINDAKİ BİTKİ TÜRLERİNİN BULUNDUKLARI EKOSİSTEMLERİNDE KORUNMASI VE YÖNETİMİ Ekonomik önemi olan yabani türlerin envanteri, seleksiyonu, seçimi, yerinde muhafaza yöntemi ve izlenmesi için en iyi uygulamalara dayalı Ulusal Plan ve metodoloji geliştirilmesi konusunda çalışmalara hız verilmiştir. Uluslararası Bitki Genetik Kaynakları Enstitüsü (IPGRI) tarafından Gıda ve Beslenme için Genetik erozyon ve Biyolojik çeşitlilik/ GEF 4. IPGRI Project proposals on Genetic erosion and Biodiversity for Food and Nutrition for GEF Phase 4 başlığı kapsamında iki konu üzerine proje önerisi yapılmıştır. Bu projeler; Gıda ve Beslenme için Biyoçeşitlilik: Yerel Tarımsal Biyoçeşitlilik Kapsamında Beslenme Konusunda Global Problemlerin Çözümü Sosyo -Ekonomik Olarak Önemli Ürün ve Bunların Yabani Akrabalarının Genetik Erozyonunun Çiftlik Koşullarında In-Situ Korumasının Değerlendirilmesi ve Uzun Dönem İzlenmesi Bu projeler daha sonra GEF önerileri doğrultusunda İnsan Refahı ve Beslenmesinin İyileştirilmesi için Biyoçeşitlilik Koruma ve Sürdürülebilir Kullanımın Düzenlenmesi (Mainstreaming biodiversity conservation and sustainable use for improved human nutrition and wellbeing) olarak birleştirilmiş ve tek bir proje haline getirilmiştir. Küresel ölçekte yürütülmek üzere belirlenen proje; Brezilya, Kenya, Güney Afrika ve Türkiye tarafından yürütülecektir. Özellikle GEF 4 uygulamaları kapsamında Biyolojik çeşitlilik ve Genetik kaynaklarla ilgili olarak GEF tarafından belirlenen öncelikli konuların başında, bu kaynakların toplum yararına kullanılması, bunun yapılabilmesi için de genetik kaynaklara üretimde kullanılacak özellikler kazandırılmasına ihtiyaç vardır. Diğer yandan da, özellikle yerinde korumanın (in-situ) önemli bir unsuru olan çiftçi elinde korunması uygulanması ve bunun takibinde önemli bir unsur olan gösterge (Indikatör) türlerin belirlenmesi önem taşımaktadır. Buna ilaveten, her iki konunun da Bakanlığımız Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü Araştırma Master Planında öncelikli konular arasında yer alması, tarafımıza önerilen projelerin yürütülmesi, Ülkemizin bu alandaki faaliyetlerine önemli katkıları olacağı düşünülerek olumlu görülmüştür. Ayrıca proje kapsamında Atatürk Orman Çiftliği arazisi içerisinde Milli Botanik Bahçesi kurulumu için planlamalar yapılmış olup 2008 yılı içerisinde Master Planı hazırlanacak olup 2009 yılında kuruluş için çalışmalara başlanacaktır. Proje Kapsamında 2008 yılı içerisinde henüz harcama yapılmamış olup yıl sonuna kadar % 100 gerçekleşme sağlanacaktır. - 20 -