TÜRKİYE EKONOMİSİNDE TARIM

Transkript

1 BÜGEM

2 TÜRKİYE EKONOMİSİNDE TARIM MAKRO GÖSTERGELER Türkiye TARIM Tarımın Payı (%) Türkiye TARIM Tarımın Payı (%) Nüfus (Milyon) 66,3 22,4 33,8 77,7 - - İstihdam (Milyon) 21,3 7,6 34,9 25,9 5,5 21,1 Milli Gelir (Milyar $) 230,5 23,7 10,3 799,0 57,0 7,1 Çalışan Başına Düşen GSYH ($) TARIMDA ÇALIŞAN BAŞINA DÜŞEN GSYH; Dolar Dolar Tarımda Çalışan Başına Düşen GSYH % 228 ARTTI döneminde Tarımda GSYH Cari Fiyatlarla: TL olarak % 247 Dolar olarak % 140 Sabit Fiyatlarla: TL olarak % 25,1 ARTTI BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

3 TÜRK TARIMI ARTIK KÜRESEL BİR AKTÖR TÜRKİYE DÜNYADA; 16. Büyük Ekonomi 7. Büyük Tarımsal Ekonomi TARIMSAL ÜRETİMİNDE Fındık, Kayısı, kiraz ve Vişne de EN BÜYÜK ÜRETİCİ BUGÜN TÜRKİYE TARIM ÜRÜNLERİ İHRACATINDA Fındık, Kuru Kayısı ve Üzüm, İncir ve Ayva da 1. SIRADA Kavun, Karpuz, Çilek, İncir, Nohut, Mercimek, Zeytin, Elma, Domates, Çay, Antep Fıstığı, Ceviz, Patlıcan, Koyun sütü,şekerpancarı ve Bal da 2-5. EN BÜYÜK Buğday, Arpa, Üzüm, Şeftali, Mandarin, Limon, Badem, Zeytinyağı ve Koyun Eti nde EN BÜYÜK Buğday unu, Kiraz, Yoğurt, Makarna, Mercimek, limon, Mandarin, Nohut, Portakal, Konserve Zeytin ve Domates de 2-5. SIRADA Üzüm, Tütün, Kestane, Çilek, Zeytinyağı, Yumurta, Patlıcan ve Şeftali de SIRADA BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

4 DÜNYA TOHUMCULUK PİYASASI United Kingdom; 450 Other; ; ; 14% 1% Russian Federation; 500 ; 1% Netherlands; 590 ; 1% Spain; 660 ; 1% USA; ; 27% Turkey; 750 ; 2% Italy; 767 ; 2% Argentina; 990 ; 2% Germany; ; 3% Japan; ; 3% India; ; 4% Canada; ; 5% Brazil; ; 6% Değer (USD million) France; ; 6% Chine; ; 22% Dünya tohum piyasası değeri 45 milyar dolar. (Haziran 2013 ISF) 2011 yılı tohum raporuna göre; Dünya tohum ihracatı 9,9 Milyar $ ve Tohum İthalatı da 9,1 Milyar $ dır. Dünya toplam tohumluk ihracat miktarı ise 2,7 Milyon ton ithalat miktarı ise 2 Milyon tondur yılı verilerine göre Ülkemizde üretilen tohumların ticari değeri 1,3 milyar doları aşmıştır. BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

5 TÜRKİYE TOHUMCULUK SİSTEMİNİN ULUSAL VE ULUSLARARASI TOHUMLUK TİCARETİNE ETKİSİ Tohumculuk mevzuatı AB mevzuatı ile uyumludur. Mevcut mevzuat kaliteli tohum üretiminin garantisini verir. Üretilen kaliteli tohumun sistem içerisinde sürdürülebilir iç ve dış ticareti mümkündür. Ticari kurallar ülke içi ve dışı için aynı şekilde işlemektedir. Kayıt ve tescil sistemi uluslararası alanda ticareti kolaylaştırıcı etkiye sahiptir. BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

6 TOHUMCULUK ÜRETİMİNDE GÜÇLÜ YÖNLERİMİZ İklim Özellikleri; Aynı yıl içerisinde 4 mevsimin aynı anda yaşanmasının sağladığı avantaj. (Üretimde Süreklilik) Üretim alanı ; Kamuya ait izolasyon sorunu olmayan geniş tarım işletmeleri özel şirketlere tohumluk üretimi için kiralanabilmesi, Jeopolitik Önem; Coğrafi konumu itibarıyla uluslararası ticari geçiş yolları üzerinde, Avrupa, Avrasya ve Ortadoğu daki pazarlara yakınlık, Lojistik Altyapı; Gelişmiş bir ulaşım ağı ile Avrupa nın en büyük lojistik altyapısına sahiptir, Uluslararası standartlara uyum; OECD, ISTA, UPOV üyesi Türkiye Üst düzeyde bilgi birikimi ve tecrübe;(knowhow) Tohumculuk sektöründe de örgütlü, deneyimli, gelişmiş dünya ile yakın ilişkili dinamik bir özel sektör ve nitelikli işgücü bulunmaktadır, göre çok daha dinamik davranabilmektedir. BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

7 TOHUMCULUK SEKTÖRÜNDEKİ GELİŞMELER YILLAR ÜRETİM Miktarı (ton) İTHALAT Değeri (Bin $) Miktarı (ton) İHRACAT Değeri (Bin $) Değişim (%) *Kaynak: TÜİK dönemimde tohum üretimimiz % 434 Artış ile 776 Bin ton olarak Gerçekleşmiş olup 2015 yılında 800 bin ton civarında bir üretim beklenmektedir döneminde Miktar olarak İthalat % 74 artarken, İhracat % 419 artmıştır döneminde parasal değer olarak ithalat % 241, ihracat ise % 757 artmıştır yılında 69 ülkeye 148,4 Milyon Dolar tohumluk ihracatı yapılmıştır. BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

8 ÖNEMLİ TÜRLERDE TOHUMLUK ÜRETİMİ VE 2015 TAHMİNİ TÜR ADI Tahmin Değişim % BUĞDAY ARPA PATATES PAMUK ,3 AYÇİÇEĞİ MISIR DİĞERLERİ TOPLAM BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

9 YILLARA GÖRE ÖZEL TOHUMCULUK ŞİRKETLERİNİN SAYISI (169 AR-GE Birimine sahip) BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

10 2014 YILINDA ÖNEMLİ TÜRLERDE ÖZEL SEKTÖR PAYI ÜRETİCİ KAMU ÖZEL TOPLAM Ö.S. %Sİ BUĞDAY ARPA SOYA MISIR AYÇİÇEĞİ 0, PATATES 10, PAMUK SEBZE YEM BİTKİLERİ BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

11 ÖNEMLİ BAZI TÜRLERDE TOHUM İHTİYACI Türü Üretim İhtiyacı Mahsul Ekiliş Alanı Tohumluk Durumu (Ton) Karşılama (da)* İhtiyacı **(Ton) (2014) (%) Buğday ,5 Triticale ,9 Arpa ,2 Hibrit Mısır ,4 Çeltik ,2 Nohut ,3 Kuru Fasulye ,4 Hibrit Ayçiçeği ,8 Patates ,9 Soya ,4 Kolza(Kanola) ,8 Yerfıstığı ,0 Pamuk ,1 Aspir ,7 Sebze Yonca ,2 Korunga ,9 Fiğ ,9 Sorghum ,0 Yemlik Pancar ,6 Çim ve Çayırotu Şeker Pancarı ,7 Mercimek ,7 Diğerleri TOPLAM *2014 yılı ekiliş alanları ** Yenileme Süresi dikkate alınarak hesaplanmıştır. BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

12 DESTEKLEMELER Sertifikalı Tohumluk Kullanım Desteği; döneminde 1,1 milyon çiftçiye toplam 641 milyon TL destekleme ödemesi yapılmıştır. Sertifikalı Fidan Kullanım Desteği; döneminde 70 bin çiftçiye, toplam 297 milyon TL destekleme ödemesi yapılarak 1,9 Milyon da yeni bahçe tesis edilmiştir. Sertifikalı Tohumluk Üretimi Desteği; 1,1 MİLYAR DESTEK döneminde özel sektör tohumculuk kuruluşlarına 185 Milyon TL destekleme ödemesi yapılmıştır. BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

13 TİGEM ARAZİLERİ SEKTÖRE AÇILMIŞTIR. Ülkemiz tohumluk üretiminde önemli bir aktör olan TİGEM in, geniş ve izolasyon sorunu olmayan arazileri kiralama/ortak üretim yoluyla sektöre açılmıştır. Yoğun ithalat yapılan tohumlukların üretiminde yaşanan arazi sorunlarına çözüm ortağı olacağız. Özellikle yem bitkileri, patates, baklagil ve diğer tohumlukların üretimindeki sıkıntıları gidereceğiz. BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

14 KAMU- ÖZEL SEKTÖR İŞBİRLİĞİ GTHB (BÜGEM, TAGEM, GKGM) TOHUMCULUK SEKTÖRÜ Teknik Komiteler Sertifikasyon Kayıt Araştırma ÜNİVERSİTELER ÖZEL SEKTÖR BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

15 TEKNİK KOMİTE VE GÖREVLERİ Üniversiteler, Tagem, Bügem (TTSM, TSTM), Özel sektör konu uzmanlarından oluşması, Uluslararası gelişmelerin takibi ve sektörün bilgilendirilmesi, Sorunların ve çözüm önerilerinin paydaşlar arasında tartışılması, Kararların ortak alınmasının temini, Sektörün teknik kapasitesinin güçlendirilmesi, Kamu, Özel Sektör, Üniversite koordinasyonunun sağlanması BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

16 TEKNİK KOMİTE VE GÖREVLERİ Sertifikasyon Teknik Komitesi; Tahıllar, Yem Bitkileri, Sebze, Yağlı Tohumlu Bitkiler, Meyve ana başlıklarında olmak üzere, Kayıt Teknik Komitesi; Tarla Bitkileri, Meyve, Sebze, Süs ve diğerleri, Araştırma Teknik Komitesi; Bitki gruplarına göre oluşturulması ve yılda en az 1 defa toplanılması BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

17 PROJE ÖNERİLERİ Kamu Kurumları ve Üniversitelerin Laboratuvar Altyapısının Özel Sektöre Açılmasının Desteklenmesi Kamu kurumlarına ödenekler tahsil edilerek moleküler markerlerle yapılan testlerin ücretsiz veya yurtdışından daha avantajlı ücretlere yapılması. Ülkemizin konu ile ilgili teknik kapasitesinin güçlendirilmesi Özel sektörün en önemli araştırma maliyetlerinden birinin desteklenmesi Kamu kuruluşlarının altyapılarının güçlendirilmesi Temel araştırmalar ve laboratuvar çalışmalarının kamu tarafından yürütülmesi BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

18 PROJE ÖNERİLERİ Ülkemizin ıslahçı yetiştirmekte sorun yaşadığı türlerde ıslahçı yetiştirilmesinin desteklenmesi Kamu ve özel sektörde ıspanak, bezelye, lahanagiller, havuç türlerinde ıslahçıların yetiştirilmesi için proje yapılması, alıcı kuruluş olarak Genel Müdürlüğümüzün projeyi desteklemesi a. Eksikliğimiz olan türlerde çalışmaların koordinasyonu b. Bu türlerin ikinci plana atılmaktan kurtarılması c. Hibrit sebze projesinin bu türlerle devamının sağlanması d. Bu türlerde kamu ve özel sektörde ıslahçılar yetiştirilmesi BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

19 PROJE ÖNERİLERİ Ülkemizde kayıt altına alınmış çeşitlerin moleküler karakterizasyonunun yapılması TTSM koordinatörlüğünde ülkemizde kayıt altına alınmış olan çeşitlerin moleküler olarak tanımlanması için ortak proje geliştirilmesi, yapılmış olan karakterizasyon çalışmalarının tek bir veri tabanında toplanması Kamu kuruluşlarının moleküler altyapılarının özel sektör kullanımına açılması TTSM nin moleküler olarak çeşit ayrımı kapasitesinin güçlendirilmesi Özel sektörün anlaşmazlık ve hukuki sorunlarında hızlı yol alınması Mahkemeler için referans markerlerin oluşturulması Moleküler tekniklerle çeşit kaydı konusundaki potansiyel gelişmelere hazırlıklı olunması BİTKİSEL ÜRETİM GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

20 TEŞEKKÜRLER. 20