2010

ii

iii

ix

xi

xii

xiii

T www.sasad.org.tr

www.sasad.org.tr www.sasad.org.tr

www.sasad.org.tr www.sasad.org.tr

www.sasad.org.tr BTT www.sasad.org.tr

www.sasad.org.tr

www.sasad.org.tr www.sasad.org.tr

www.sasad.org.tr

Grafik 1, MSB BÜTÇES, 2001 2009 X 1.000 TL 16.000 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000-2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 MSB Faaliyet Raporu 2009 MSB Faaliyet Raporu 2009 bb gggrafik 2, MSB BÜTÇES N N GSMH YA ORANLARI 3,0 3,0 3,0 2,9 2,5 2,3 2,2 2,1 2,1 2,0 1,8

- 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 MSB Faaliyet Raporu 2009 bb gggrafik 2, MSB BÜTÇES N N GSMH YA ORANLARI 3,0 3,0 3,0 2,9 2,5 2,3 2,2 2,1 2,1 2,0 1,8 1,5 1,5 1,0 0,5-2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 1

Grafik 3, SAVUNMA SANAY C ROSU, 2005-2009 Grafik 3, SAVUNMA Milyon SANAY Dolar C ROSU, 2005-2009 2.500 2.500 2.000 2.000 1.500 1.581 1.581 Milyon Dolar 2.011 1.720 2.011 1.720 2.317 2.317 2.319 2.319 1.500 1.000 1.000 500 500 - - 2005 2006 2007 2008 2009 2005 2006 2007 2008 2009 SASAD Grafik 4, 2008 C RO VER LER N N ALT SEKTÖRLERE DA ILIMI Grafik 4, 2008 C RO VER LER N N ALT SEKTÖRLERE DA ILIMI % 16 % 19 % 20 % 16 % 19 % 12 % 20 % 5 % 28 % 12 % 5 % 28 SASAD KARA ARAÇLARI ELEKTRON K S LAH MÜH MMAT ROKET KARA ARAÇLARI ELEKTRON K S LAH MÜH MMAT ROKET HAVA ARAÇLARI B L M DER HAVA ARAÇLARI B L M DER

Grafik 5, 2009 C RO VER LER N N ALT SEKTÖRLERE DA ILIMI % 27 % 16 % 6 %17 % 22 % 16 KARA ARAÇLARI HAVA ARAÇLARI S LAH MÜH. ROKET DEN Z ARAÇÇARI ELEKTRON K DER SASAD Grafik 6, YURT Ç KAR ILAMA ORANI 50,0 44,2 45,7 41,6 45,0 36,7 40,0 35,0 30,0 25,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0-2003 2006 2007 2008 2009

KARA ARAÇLARI DEN Z ARAÇÇARI HAVA ARAÇLARI ELEKTRON K S LAH MÜH. ROKET DER Grafik 6, YURT Ç KAR ILAMA ORANI 50,0 45,0 40,0 35,0 30,0 25,0 20,0 15,0 10,0 5,0-44,2 45,7 41,6 36,7 25,0 2003 2006 2007 2008 2009 SSM Faaliyet Raporu 3

Grafik 7, HRACAT Milyon Dolar 900 800 700 600 500 400 300 200 100-162 206 185 135 576 669 337 352 420 2005 2006 2007 2008 2009 S V L HAVACILIK SAVUNMA SASAD Grafik 8, 2008 HRACATININ ALT SEKTÖRLERE DA ILIMI % 9 % 9 % 7 % 29 % 13 % 33 KARA ARAÇLARI HAVA ARAÇLARI ELEKTRON K S LAH MÜH. ROKET B L M DER

300 576 200 337 352 420 100-2005 2006 2007 2008 2009 Grafik 8, 2008 HRACATININ ALT SEKTÖRLERE DA ILIMI % 9 % 9 % 7 % 29 % 13 % 33 KARA ARAÇLARI HAVA ARAÇLARI ELEKTRON K S LAH MÜH. ROKET B L M DER SASAD Grafik 9, 2009 HRACATININ ALT SEKTÖRLERE DA ILIMI % 7 % 8 % 6 % 41 4 % 33 % 5 KARA ARAÇLARI DEN Z ARAÇLARI HAVA ARAÇLARI ELEKTRON K S LAH MÜH. ROKET DER SASAD Grafik 10, ARGE HARCAMALARI 600

KARA ARAÇLARI DEN Z ARAÇLARI HAVA ARAÇLARI ELEKTRON K S LAH MÜH. ROKET DER Grafik 10, ARGE HARCAMALARI 600 500 400 300 200 100-282 299 225 4,4 228 206 79 90 120 2005 2006 2007 2008 2009 KAMU KAYNAKLARI ÖZKAYNAKLAR SASAD 5

Grafik 11, GELM ÜLKELERDE SAVUNMA BÜTÇES NDEN ARGE YE AYRILAN PAY

Grafik 12, KÜRESEL SAVUNMA HARCAMALARI (2000 2009) Milyar Dolar 1.600 1.400 1.200 1.000 800 600 400 200-1.484 1.531 1.329 1.371 1.418 1.053 2000 2005 2006 2007 2008 2009 Harita 1, BÖLGESEL SAVUNMA HARCAMALARI AMER KA 2008 680 Milyar $ 2009 738 Milyar $ AVRUPA 2008 413 Milyar $ 2009 386 Milyar $ AFR KA 2008 26 Milyar $ 2009 27 Milyar $ ASYA/OKYANUSYA 2008 254 Milyar $ 2009 276 Milyar $ ORTA DO U 2008 98 Milyar $ 2009 103 Milyar $

1.000 800 600 400 200-2000 2005 2006 2007 2008 2009 Harita 1, BÖLGESEL SAVUNMA HARCAMALARI AVRUPA 2008 413 Milyar $ 2009 386 Milyar $ ASYA/OKYANUSYA 2008 254 Milyar $ 2009 276 Milyar $ AMER KA 2008 680 Milyar $ 2009 738 Milyar $ AFR KA 2008 26 Milyar $ 2009 27 Milyar $ ORTA DO U 2008 98 Milyar $ 2009 103 Milyar $ 7

Harita 2, AFR KA NIN SAVUNMA HARCAMALARI Harita 3, AMER KA NIN SAVUNMA HARCAMALARI Harita 4HARCAMALARI

Harita 3, AMER KA NIN SAVUNMA HARCAMALARI Harita 4HARCAMALARI 8

Harita 5, AVRUPA NIN SAVUNMA HARCAMALARI

Harita 5, AVRUPA NIN SAVUNMA HARCAMALARI SIPRI 2010 9

Harita 6, ORTA DO U NUN SAVUNMA HARCAMALARI Grafik 13, HRACATTA LK 10 ÜLKEN N DA ILIMI SVEÇ TALYA 2% 2% SPANYA 3% Ç N 3% DERLER 12% TÜRK YE, % 1,2 ABD 30%

Mi

Grafik 13, HRACATTA LK 10 ÜLKEN N DA ILIMI TALYA 2% SVEÇ 2% TÜRK YE, % 1,2 HOLLANDA 3% SPANYA 3% Ç N 3% DERLER 12% ABD 30% NG LTERE 4% FRANSA 7% ALMANYA 11% RUSYA 23% Grafik 14, EN FAZLA THALAT YAPAN 10 ÜLKEN N DA ILIMI 10

SSM

YUNAN STAN 4% BAE 4% AVUSTURALYA 3% S NGAPUR 4% CEZAY R 3% ABD 3% TÜRK YE, % 2 PAK STAN 5% GÜNEY KORE 6% DERLER 53% Ç N 6% H ND STAN 9%.Grafik 15, ENDÜSTR YEL GER DÖNÜ ÜM 2009 TOPLAM: 3.781,30 Milyar TL 30 26,91 378,28 Milyon TL 25 20 15 12,6 12,1 10 10 8,23 4,47 5 0 ALMANYA ABD MACAR STAN TÜRK YE TALYA FRANSA 11

SSM

SIPRI

Ç N 6% H ND STAN 9%.Grafik 15, ENDÜSTR YEL GER DÖNÜ ÜM 30 25 26,91 2009 TOPLAM: 3.781,30 Milyar TL 378,28 Milyon TL 20 15 10 12,6 12,1 10 8,23 5 4,47 0 ALMANYA ABD MACAR STAN TÜRK YE TALYA FRANSA NAMSA Grafik 16, TÜRK YE N N NAMSA ALIMLARI TUTARI 30 28,61 2009 TOPLAM: 3.745,10 Milyar TL 25 20 211,21 Milyon TL 11 15 12,4 10 8,85 6,45 5,64 5,51 5 0 ABD ALMANYA FRANSA TALYA TÜRK YE NG LTERE NAMSA Grafik 17, TÜRK YE N N R FAKTÖR DEM 1,8 1,76

30 28,61 2009 TOPLAM: 3.745,10 Milyar TL 25 20 211,21 Milyon TL 15 12,4 8,85 10 6,45 5,64 5,51 5 0 ABD ALMANYA FRANSA TALYA TÜRK YE NG LTERE Grafik 17, TÜRK YE N N R FAKTÖR DEM 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0,2 0 1,76 1,32 0,96 0,97 0,22 2006-2007 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 NAMSA 12

SSM

Grafik 18, YURT Ç KAR ILAMA ORANI 60,0 50,0 40,0 36,7 41,6 44,2 45,7 52,1 30,0 25,0 20,0 10,0-2003 2006 2007 2008 2009 2010 SSM Grafik 19, SAVUNMA SANAY C ROSU (DOLAYSIZ) 3,00 2,50 2,01 2,00 1,72 2,32 2,32 2,73

- 2003 2006 2007 2008 2009 2010 Grafik 19, SAVUNMA SANAY C ROSU (DOLAYSIZ) 3,00 2,73 2,50 2,00 1,72 2,01 2,32 2,32 1,50 1,00 0,50-2006 2007 2008 2009 2010 SASAD Grafik 20, MALAT SANAY /SAVUNMA SANAY ENDEKS 3,00 120 Milyar Dolar 2,50 2,00 1,50 1,00 0,50 malat Sanayi Endeksi 115 110 105 100 95 13 0,00 2006 2007 2008 2009 2010 90 SASAD Grafik- 21, SAVUNMA SANAY HRACATI (2006 2010) 700,00 600,00 576,34 669,18 634,19

Grafik 20, MALAT SANAY /SAVUNMA SANAY ENDEKS 3,00 120 Milyar Dolar 2,50 2,00 115 110 1,50 105 malat 1,00 Sanayi 100 Endeksi 0,50 95 0,00 90 2006 2007 2008 2009 2010 Grafik- 21, SAVUNMA SANAY HRACATI (2006 2010) 700,00 600,00 576,34 669,18 634,19 500,00 400,00 300,00 200,00 100,00 351,99 420,41-2006 2007 2008 2009 2010 SASAD

SASAD Grafik 22, TÜRK YE GENEL/SAVUNMA SANAY ENDEKS SASAD 800 Milyon Dolar 700 600 800 Milyon Dolar 500 700 400 600 300 500 200 400 300 100 200 0 100 Grafik 22, TÜRK YE GENEL/SAVUNMA SANAY ENDEKS Türkiye Türkiye 2006 2007 2008 2009 2010 140 130 140 120 130 120 110 Milyar Dolar 100 110 90 100 80 90 Milyar Dolar SASAD SASAD 0 2006 2007 2008 2009 2010 80 SASAD Grafik 23, SAVUNMA SANAY HRACATI (SAVUNMA + HAVACILIK) Grafik 23, SAVUNMA SANAY HRACATI (SAVUNMA + HAVACILIK) Milyon Dolar 900 800 700 600 500 400 300 200 100-900 800 700 600 500 400 300 200 100 - Milyon Dolar 162 206 214 162 214 206 185 135 185 135 669 576 634 420 669 352 576 634 420 352 2006 2007 2008 2009 2010 2006 2007 2008 2009 2010 S V L HAVACILIK S V L SAVUNMA HAVACILIK SAVUNMA

Grafik 24, HRACATIN YAPILDI I BÖLGELERE GÖRE DA ILIMI UZAK DO U ve DER 13% AFR KA 4% KUZEY AMER KA 37% ORTA DO U 19% AVRUPA 26% GÜNEY AMER KA 1% SASAD Grafik 25, HRACATIN BÖLGELERE DA ILIMI DEM (2009 ve 2010) Milyon Dolar 40 35 30 35 37 26 27 25 20 15 21 19 14 13 10 5 3 5 - KUZEY AVRUPA AMER KA ORTA DO U UZAK DO U - ORTA ASYA AFR KA- DER

AVRUPA 26% GÜNEY AMER KA 1% Grafik 25, HRACATIN BÖLGELERE DA ILIMI DEM (2009 ve 2010) Milyon Dolar 40 35 30 35 37 26 27 25 20 15 21 19 14 13 10 5 3 5 - KUZEY AMER KA AVRUPA ORTA DO U UZAK DO U - ORTA ASYA AFR KA- DER SASAD Grafik 26, ÖZ-KAYNAK / KAMU TE V K / TOPLAM ARGE HARCAMALARI 700,00 666 Milyon Dolar 600,00 500,00 400,00 300,00 200,00 367 510 505 100,00 0,00 2007 2008 2009 2010 SASAD Grafik 27, C RONUN ALT SEKTÖRLERE DA ILIMI S LAH- B L M 4% ARGE

0,00 2007 2008 2009 2010 Grafik 27, C RONUN ALT SEKTÖRLERE DA ILIMI S LAH- MÜH MMAT- ROKET-FÜZE 18% B L M 4% ARGE 3% ELEKTR K- ELEKTRON K 28% KALIP-PARÇA- DER 4% KARA ARAÇLARI 12% HAVACILIK VE UZAY 18% DEN Z ARAÇLARI 13% SASAD Grafik 28, HRACATIN ALT SEKTÖRLERE DA ILIMI S LAH- MÜH MMAT- ROKET-FÜZE 19% B L M 5% ARGE 0% ELEKTR K- ELEKTRON K 13% DEN Z ARAÇLARI 6% KALIP-PARÇA- DER 7% KARA ARAÇLARI 19% HAVACILIK VE UZAY 31% SASAD SASAD