Makroekonomik Değerlendirme, İhracat Performansımız ve Bölgesel Gelişmeler. 13 Kasım 2013

Transkript

1 Makroekonomik Değerlendirme, İhracat Performansımız ve Bölgesel Gelişmeler 13 Kasım

2 AJANDA 1) Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Görünüm 2) Dış Ticaretteki Gelişmeler 3) Bölgesel Gelişmelerin Dış Ticaret Üzerine Etkisi 4) İhracat Artışına Yönelik Aksiyon Maddeleri 2

3 KÜRESEL BÜYÜME TAHMİNLERİ 0.2 PUAN AŞAĞI REVİZE EDİLDİ ve GEÇEN SENEKİ BÜYÜME SEVİYESİNİN ALTINA ÇEKİLDİ Dünya Ekonomisindeki Reel Büyüme Dünya Ekonomisindeki 2013 Reel Büyüme Tahminleri 3 2,5 2 1,5 1 2,8 2,3 3 2,5 2 1,5 1 Haziran'daki tahmin Yenilenen tahmin 2,4 2,8 2,2 2,3 0,5 0, Dünya Bankası IMF Kaynak: Dünya Bankası 3

4 Yarı 15 PARASAL GENİŞLEME DÖNEMİ NORMAL KÜRESEL EKONOMİDE SON 12 YIL OLAĞANÜSTÜ PARASAL GENİŞLEME DÖNEMİ YENİ NORMAL ,8 4,1 9,4 8,4 6,2 6,9 5,3 4 3,9 4 4,74 1,5 1,9 2,6 0,9 1,5 9,2 8,5 4,1 3,7 2,6 2,2 2,5 2, ,4 Kaynak: IMF, Dünya Bankası Türkiye Büyüme Hızı (%) Dünya Ekonomisi Büyüme (%) -2,2-4,7 4

5 ARASINDAKİ BÜYÜME TEMPOMUZU KÜRESEL KRİZİN DE ETKİSİYLE ARASINDA -3.9 p. DÜŞÜRDÜK Reel Ortalama GSYH Büyümesi %2, % Ortalama Reel Büyüme 7,2 5,2-3.9 p 3,

6 KİŞİ BAŞI GAYRİ-SAFİ YURTİÇİ HASILA GELİŞİMİ ($ Birim Milli Gelir) Kişi Başı GSMH Büyümesi Kişi Başı GSMH Büyümesi Ortalama Nominal %20 Artış Ortalama Nominal %0.2 Artış

7 DOĞRUDAN YABANCI SERMAYE GİRİŞLERİ DE YAKALADIĞI MOMENTUMU KAYBETMİŞ DURUMDA yıllık ortalama 20,6 Milyar $ 22,0 20,2 19,5 16, yıllık ortalama 11,5 Milyar $ 12, ,0 8,4 9,0 5 1,1 1,7 3 yıllık ortalama 4,8 Milyar $ 2, Ortalama

8 ,2 10,7-0,4 5,8 4,1 2,9 1,4 0,8 1,5 BÜYÜMEYE İÇ VE DIŞ TALEP KATKILARI (PUAN, Ç 2.Ç) 0,3-5,8-3,0 İç Talep İhracat İthalat Ç Ç2 0-2,1-3,5 Kaynak: TÜİK 8

9 ANA SEKTÖRLERİN MİLLİ GELİRE KATKISI (PUAN) 14 Tarım Puan Katkısı İnşaat Puan Katkısı Sanayi Puan Katkısı Hizmetler Puan Katkısı ,0 4,7 5,3 6,3 5,5 5, ,7 4,3 2,6 1,8 2,9 4,2 2,5 2,1 3,4 1,6 2,0 1,8 0,9 1,0 0,9 0,4 1,4-0,1 2,5 0,3 3,0 0,9-2 Ç1 Ç2 Ç3 Ç4 Ç1 Ç2 Ç3 Ç4 Ç1 Ç2 Ç3 Ç4 Ç1 Ç Sanayinin büyümeye katkısı son derece azalmış durumda. 9

10 SANAYİ ALT SEKTÖRLERİNİN MİLLİ GELİR İÇİNDEKİ PAYI (%) YILLAR MADENCİLİK İMALAT ELEKTRİK SU SANAYİ GAZ TOPLAM ,0 20,1 1,97 23, ,9 19,1 2,36 22, ,9 17,8 2, ,0 17,7 2,16 20, ,1 17,4 1,91 20, ,2 17,3 1,84 20, ,2 17,2 1,77 20, ,3 16,8 1,91 19, ,4 16,2 2,17 19, ,5 15,2 2,4 19, ,4 15,7 2,32 19, ,5 16,2 2,22 19, ,5 15,6 2,28 19,32 10

11 AJANDA 1) Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Görünüm 2) Dış Ticaretteki Gelişmeler 3) Bölgesel Gelişmelerin Dış Ticaret Üzerine Etkisi 4) İhracat Artışına Yönelik Aksiyon Maddeleri 11

12 İHRACAT PERFORMANS KARŞILAŞTIRMASI (TÜRKİYE GÜNEY KORE) & İHRACATIN MİLLİ GELİRE KATKISI İhracat Gelişimi (Milyar $) İhracat / GSYİH (%) Güney Kore Güney Kore % 45% 40% 35% 30% 25% 20% 15% 10% 5% 0% 19% 42% 44% Türkiye Almanya Güney Kore 12

13 2013 İHRACAT HEDEFİ 2023 İHRACAT HEDEFİ 2013T 153,5 İhracat Geliri (Milyar $) 2023H 500 % 0,83 Dünya Pazar Payı (%) % 1, % 14 Yıllık Ort. Artış Oranı (%) %12 13

14 Milyar $ TÜRKİYE NİN İHRACAT GELİŞİMİ VE 2023 HEDEFİ (MİLYAR$) %14, Gerekli Artış Hızı % Trilyon $ lık milli gelir için yıllık % 9,4 büyüme gerekli. 14

15 47,3 69,3 63,2 97,5 73,5 116,8 85,5 139,6 107,3 170,1 132,0 202,0 102,1 140,9 113,9 185,5 134,9 152,5 240,8 236,5 206,8 321,5 321,9 448,4 500,0 625, YILLARI DIŞ TİCARET VERİLERİ VE İHRACATIN İTHALATI KARŞILAMA ORANLARI İhracat (Milyar $) İthalat (Milyar $) Karşılama Oranları (%) 68,1 64,8 62,9 63,1 61,3 65,4 72,5 61, ,5 64,3 71,

16 CARİ AÇIK VE FİNANSMANI (MİLYAR $, ) ,5 14,2 7,6 14,7 9,4 10,0 1,7 3,9 2,8 31,8 37,8 40,5 11,4 2,8 20,2 22,0 19,8-3,8 75,1 47,7 45,4 38,1 12,2 19,3 19,6 2,9 16,0 8,7 9,0 12, DYY Portföy Cari Açık Cari açık sürdürülebilir olmayan bir şekilde finanse ediliyor. Kaynak: TCMB 16

17 2013 SENELİK İHRACAT ÖNGÖRÜSÜ: BAZ SENARYO Varsayım 1: TİM in sektörel ihracatı, kalan 2 ayda geçen seneye göre %10 artar. Varsayım 2: Birlik kaydından muaf ihracat kalan 3 ayda, ilk 9 ay ortalamasında kalır. Sonuç: 2013 toplam ihracatı yüzde 0,6 artarak 153,3 milyar dolara yükselir. Senelik toplam mal ihracatı ise yüzde 6 lık bir artış sergiler Değ% TİM 10 ay Gerçekleşme ,2 TİM Kalan 2 ay Projeksiyon* ,0 TİM Sektörel İhracat ,0 Birlik Kaydından Muaf İhracat 9 Ay ,4 Birlik Kaydından Muaf İhracat 3 Ay Projeksiyon* ,2 Toplam İhracat ,6 17

18 2013 OCAK-EYLÜL DÖNEMİ ALTIN İHRACAT İTHALAT DEĞİŞİMİ Altın ihracatındaki kritik düşüş (ilk 9 ayda %71) ve altın ithalatındaki artış (%81) cari dengeye -13 milyar $ negatif etki yapmış durumda. Altın ihracatı düşüşü toplam ihracat artışını 6,1 puan aşağı çekmektedir. Eğer altın ihracatı geçen sene ile aynı seviye olsaydı Türkiye nin ihracatı yılın ilk 10 ayında yüzde 0,2 gerilemek yerine yüzde 5,9 artacaktı. Ocak-Eylül (Altın, Milyar $) Değ% İhracat 10,7 3,1-71% İthalat 6,7 12,1 81% 18

19 AJANDA 1) Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Görünüm 2) Dış Ticaretteki Gelişmeler 3) Bölgesel Gelişmelerin Dış Ticaret Üzerine Etkisi 4) İhracat Artışına Yönelik Aksiyon Maddeleri 19

20 DÜNYA GENELİNDE İHRACATIMIZIN BÖLGESEL DAĞILIMI 2013 OCAK-EKİM(%) Amerika %6,4 Avrupa %45,4 Asya Uzak Doğu %19,5 Afrika %10 Orta Doğu %18,7

21 EN ÇOK İHRACAT YAPTIĞIMIZ İLK 10 ÜLKE (OCAK-EKİM) Ocak-Ekim İhracat (Milyon $) Değ% ALMANYA ,5% IRAK ,4% BİRLEŞİK KRALLIK ,1% RUSYA ,2% İTALYA ,3% FRANSA ,2% ABD ,1% İSPANYA ,4% ÇİN ,2% HOLLANDA ,2% Kaynak: TİM 21

22 PAZAR ÇEŞİTLENDİRMESİ İHRACATTA AB PAZARINA BAĞIMLILIĞIMIZI AZALTTI PAZARLARIN İHRACATIMIZDAKİ PAYI % 70,0 60,0 50,0 40,0 56,6 48,0 AB Pazarı 38,8 42,6 30,0 20,0 26,1 36,6 28,7 10,0 14,2 Ortadoğu ve Afrika Pazarı 0,0 22

23 ORTADOĞU İHRACATINDAKİ GELİŞMELER (Ocak-Ekim Dönemi, Milyar $) 11,0 9,0 8,7 9, ,0 5,0 3,0 1,0 1,9 2,9 3,1 3,2 2,5 2,1 2,4 2,7 2,8 2,1-1,0 IRAK İSRAİL B. A. E. İRAN MISIR SUUDİ ARABİSTAN 23

24 2,5 2,0 2,3 2,3 ÜLKELERE YAPILAN İHRACATIN TOPLAM MAL İHRACATI BÜYÜME HIZINA KATKISI (PUAN, İLK 10 AY) (Ocak-Ekim) 1,5 1,3 1,0 0,5 0,9 0,9 0,8 0,8 0,5 0,6 0,5 0,5 0,0-0,5-1,0-0,3-0,3-0,3-0,1-0,6 IRAK SUUDİ ARABİSTAN MISIR İRAN Kaynak: TİM 24

25 IRAK A İHRACATIN GELİŞİMİ Irak'a İhracatta Artış Hızı (Ocak-Ekim,%,yıllık) 37,8 31, Sektörel İhracatlarımızda Irak'ın Payı (%, ) ,6 9,

26 Demir Çelik Demir Çelik Elektrik Makine ve Hayvansal Plastik ve Mobilya Nişasta Buğday Kıymetli Taşlar Et Ürünleri IRAK VE ALMANYA İHRACATI SEKTÖREL KIRILIMI 11,0 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 3,0 Irak'a İhracatta Sektörlerin Payı (%) 10,4 7,9 7,8 6,7 5,5 5,3 4,7 4,3 3,9 3, Almanya'ya Yapılan İhracatta Sektörlerin Payı (%, 2013 Ç1&2) 16,8 16,1 12,4 7,0 6,2 Irak a yapılan ihracatın %60 ı 10 sektörden, Almanya ya yapılan ihracatın %60 ı, 5 sektörden oluşuyor. 26

27 MISIR A İHRACATIN GELİŞİMİ Mısır'a İhracatta Artış Hızı (Ocak-Ekim, %, yıllık) 21,2 32,8-13, Yıllık Bazda İhracat Gelişimi Milyon $

28 SUUDİ ARABİSTAN A İHRACATIN GELİŞİMİ S. Arabistan'a İhracatta Artış Hızı (Ocak-Ekim, %, yıllık) Milyon $ Yıllık Bazda Gelişim

29 İSRAİL E İHRACATIN GELİŞİMİ 29

30 BİRLEŞİK ARAP EMİRLİKLERİ NE İHRACATIN GELİŞİMİ B.A.E. ne İhracatta Artış Hızı (Ocak-Ekim, %, yıllık) Milyon $ Yıllık Bazda Gelişim , ,

31 AJANDA 1) Dünya ve Türkiye Ekonomisindeki Görünüm 2) Dış Ticaretteki Gelişmeler 3) Bölgesel Gelişmelerin Dış Ticaret Üzerine Etkisi 4) İhracat Artışına Yönelik Aksiyon Maddeleri 31

32 ,55 6,03 5,35 4,9 8,08 6,93 İLK 1000 İHRACATÇI FİRMANIN YILLARA GÖRE KARLILIK DEĞİŞİMİ İlk İkinci 500 Ortalama Karlılık (%) 7,48 4,9 5,22 5,52 6,35 5, İLK 500 (%) İKİNCİ 500 (%) 32

33 T T DFİF KAYNAKLARI / GENEL İHRACAT ORANININ DEĞİŞİMİ Milyar $ İhracat % 0,5 0,5 0,4 0,4 0,3 0,3 0,2 0,2 0,1 0,1 0,0 0,46 DFIF / İhracat (%) 0,37 0,32 0,27 0,30 0,18 0,37 0,25 0,23 33

34 DFİF KAYNAĞI İHRACATI GELİŞTİRMEYE YÖNELİK ÖNERİLER (1) Yüksek katma değerli ihracat için DFİF kaynağına 300 Milyon TL ilave yapılması Münhasıran yüksek katma değerli ihracatın artırılması için DFİF kaynağının ihracatın % 1 seviyesine çıkarılması DFİF karar sürecindeki bürokrasinin azaltılması 34

35 MAKRO ÖNERİLER İHRACATI GELİŞTİRMEYE YÖNELİK ÖNERİLER (2) İhracat kredilerine teminat verilmesi amacıyla Kredi Garanti Fonu kurulması EXIMBANK a risk sigortası konusunda destek verilmesi Deniz aşırı pazarlara ihracata yönelik navlun desteğinin sağlanması KDV iade sürecinin hızlandırılması 35

36 İHRACATI GELİŞTİRMEYE YÖNELİK ÖNERİLER (3) ENERJİ İhracatçı eğilim anketlerinde en önemli sorun enerji maliyetleri olarak çıkmaktadır Enerji tasarrufu yatırımı yapan firmalara yatırım bedelinin 2 katı kadar kurumlar vergisi matrahından muafiyet sağlanması 36

37 İŞGÜCÜ PİYASASI İHRACATI GELİŞTİRMEYE YÖNELİK ÖNERİLER (4) İş gücü piyasalarındaki katılığın giderilmesi ve esnek çalışmanın mümkün kılınması Yeni iş kanununa göre sendika üyeliğinin şahsen yapılmasının sağlanması Kıdem tazminatı fonunun kurulması 37

38 TASARIM, AR-GE ve INOVASYON Şirketlerin tasarım ve ürün geliştirme faaliyetleri harcamalarının AR-GE teşviki kapsamı dışında, benzer bir Tebliğ ile teşvik edilmesi, Inovasyona yönelik harcamaların kurumlar vergisi matrahından iki katının düşürülmesi Yurtdışında yapılacak marka yatırımlarının kurumlar vergisi matrahından düşürülmesi İHRACATI GELİŞTİRMEYE YÖNELİK ÖNERİLER (5) 38

39 TEKNOLOJİ ve İNOVASYON (A) İHRACATI GELİŞTİRMEYE YÖNELİK ÖNERİLER (6) Ulusal Yatırım Fonu oluşturulması, yüksek teknoloji ve yüksek katma değer üreten firmalara yönelik (örn. yerli otomobil) Banka, Sigorta Şirketleri ve Kamu fonlarının kaynak aktarımı ile fon oluşturulması İhracata Dayalı Büyüme modeli için yüksek-katma değerli odak sektörlerin belirlenmesi ve bu sektörlere TÜBİTAK ın teknoloji yenileme, teknoloji transferi ve Ar-Ge harcamalarında %75 e varan destek vermesi 39

40 TEKNOLOJİ ve İNOVASYON (B) İHRACATI GELİŞTİRMEYE YÖNELİK ÖNERİLER (7) Her sektöre yönelik teknoloji ve inovasyon desteği için 2 şer üniversitenin görevlendirilmesi, teknoloji transferinin desteklenmesi, Teknoparklarda teknoloji transfer ofisleri Teknoparklarda Sanayi/Üniversite işbirliğinin işlevselleştirilmesi KOBİ ler için inovasyon destekleme programının oluşturulması Üniversite mezunlarına Ar-Ge merkezlerinde çalışma öncesi Ar-Ge yüksek lisans eğitimi verilmesi 40

41 İMALATÇI İHRACATÇILAR İHRACATI GELİŞTİRMEYE YÖNELİK ÖNERİLER (8) İlk defa ihracat yapan yeni ürün ihraç eden yeni pazara ihracat yapan şirketlerden ihracat gelirine ilk yıl kurumlar vergisi istisnası 41

42 MÜCEVHER SEKTÖRÜ İHRACATI GELİŞTİRMEYE YÖNELİK ÖNERİLER (9) Üretimi tamamlanmış mücevherde ÖTV uygulanmıyor, ancak hammaddeye ÖTV uygulanıyor, bu da üretimi ve ihracatı etkiliyor Mücevherin hammaddesi çıplak pırlanta ithalatından alınan % 20 ÖTV nin kaldırılması ÖTV kalkarsa 20 milyar $ lık ihracat potansiyeli var Elmas Borsa sı 2 yıldır atıl, işler hale getirilmesi 42

43 TARIM SEKTÖRÜ İHRACATI GELİŞTİRMEYE YÖNELİK ÖNERİLER (10) Tarım sektöründe Dahilde İşleme İzin Belgeleri (DİİB) kapanma sürelerinin uzatılması DİR kapsamında zeytinyağı ithalatına (ihracat kaydıyla) izin verilmesi 43

44 EMEK-YOĞUN SEKTÖRLER İHRACATI GELİŞTİRMEYE YÖNELİK ÖNERİLER (11) Emek-yoğun sektörlerin 6. Bölge deki yatırımlarında mevcut makine parkının yatırımda kabul edilmesi Şirketlerin tasarım yatırımları ve tasarıma yönelik istihdam (modelhane vb.) ve tasarım harcamaları desteklenmelidir 44

45 MADENCİLİK İHRACATI GELİŞTİRMEYE YÖNELİK ÖNERİLER (12) 2023 hedefleri için metal ana sanayi girdisinin içeriden üretilmesi gerekiyor Yeni bir madencilik politikasına ihtiyaç var Madencilik ruhsatlarının uzatılmasında sorunlar yaşanıyor Başbakanlıkta bekleyen yenilenme taleplerine yönelik işlemlerin gözden geçirilmesi 45

46 TÜRKİYE TİCARET MERKEZLERİ İHRACATI GELİŞTİRMEYE YÖNELİK ÖNERİLER (13) Yurtdışında pazara giriş ve tutundurmada etkili olacak Türkiye Ticaret Merkezleri Tebliği nin mümkün olan en kısa sürede çıkarılması 46

47 KİMYA İHRACATI GELİŞTİRMEYE YÖNELİK ÖNERİLER (13) Plastik yatırımlarının 6. bölge dışında da desteklenmesi Takas imkanının İran dışında Orta Afrika ülkeleri ile de mümkün kılınması Re-export sonrasında millileştirme için ödenen Gümrük Vergisi ve ÖTV nin KDV gibi iadesi Kızılay dışında kan ürünü üretme izni verilmesi. 47

48 Teşekkür ederiz. twitter.com/turkihracat facebook.com/ihracatcilarmeclisi 48