Türkiye Konut Fiyatları. Dünya Ülkeleri Konut Fiyatları Karşılaştırma Analizi



Benzer belgeler
Tu rkiye de Iİnşaat Sekto ru. Aylık Bülten

Tu rkiye Bankacılık Sekto ru nde Krediler ve Takipteki Alacaklarım Kurumlara Go re Gelişimi Yılları Arası

Tu rkiye de Iİnşaat Sekto ru. Aylık Bülten

Tu rkiye de Iİnşaat Sekto ru. Aylık Bülten

Tu rkiye de Iİnşaat Sekto ru

Tu rkiye de Iİ nşaat Sekto ru

Aylık Kapasite Kullanım Oranı Karşılaştırması

Tu rkiye de Iİnşaat Sekto ru. Aylık Bülten

YÖNETİCİ ÖZETİ. Besfin İletişim

Tüm Sektörlerin Finansal Analizi

REIDIN EMLAKENDEKS 2018 AĞUSTOS AYI SONUÇLARI SAYI 117

Türkiye Kredi Haritası

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ 2017 EYLÜL AYI SONUÇLARI 16 EKİM 2017

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ 2017 MART AYI SONUÇLARI 17 NİSAN 2017

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ 2017 AĞUSTOS AYI SONUÇLARI 15 EYLÜL 2017

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ 2017 MAYIS AYI SONUÇLARI 15 HAZİRAN 2017

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ 2017 ŞUBAT AYI SONUÇLARI 15 MART 2017

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ 2017 HAZİRAN AYI SONUÇLARI 17 TEMMUZ 2017

Türkiye Kredi Haritası

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ 2016 ARALIK AYI SONUÇLARI 16 OCAK 2017

YATIRIM TEŞVİKLERİ, Mayıs 2018

YATIRIM TEŞVİKLERİ 2017

YATIRIM TEŞVİKLERİ, Nisan 2018

YATIRIM TEŞVİKLERİ, Haziran 2018

YATIRIM TEŞVİKLERİ, Mart 2018

TGSD-ESDH HAZIR GİYİM SEKTÖR ENDEKSLERİ EKİM 2014

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ 2016 ARALIK AYI SONUÇLARI 16 OCAK 2017

Tu rkiye de Sekto rlerin Karlılıkları. Merkez Bankası Verileri

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ 2017 TEMMUZ AYI SONUÇLARI 15 AĞUSTOS 2017

YATIRIM TEŞVİKLERİ, Şubat 2018

YATIRIM TEŞVİKLERİ Ocak 2018

Eyl.0 9. Tem. 09. Ağu.0 9. Eki.0 9

Perakende Sektörü Finansal Analizi

KONUT SEKTÖRÜ GENEL GÖRÜNÜM Nisan 2015

Türkiye Kredi Haritası

Finansal Başarı Karşılaştırması 2013/6-2015/6

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ 2017 EKİM AYI SONUÇLARI 15 KASIM 2017

BİNEK OTOMOBİL HAFİF TİCARİ ARAÇ PAZARI OCAK - MART 2010

Ekonomik Ticari Gelişmeler

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ 2017 OCAK AYI SONUÇLARI 15 ŞUBAT 2017

BİNEK OTOMOBİL HAFİF TİCARİ ARAÇ PAZARI OCAK - MAYIS 2010

OTOMOTİV PAZARI OCAK - ARALIK 2006 DÖNEMİ

BİNEK OTOMOBİL HAFİF TİCARİ ARAÇ PAZARI OCAK - TEMMUZ 2010

OTOMOTİV PAZARI OCAK EKİM

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ 2017 NİSAN AYI SONUÇLARI 15 MAYIS 2017

Vergi Oranındaki Düşüş Sermaye Maliyetlerini Artırıyor!

TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %7,88, TR21 Bölgesinde ise %7,85 olarak gerçekleşti

1. ENFLASYON. Fiyat endeksi, Eylül 2018 [2003=100]

TÜFE de Türkiye geneli yıllık enflasyon %7,76 TR21 Bölgesinde ise %7,65 olarak gerçekleşti

OTOMOTİV PAZARI OCAK ARALIK

2. TÜKETİCİ FİYAT ENDEKSİ

Dış Ticaret Verileri Bülteni

Konut Kredisi Piyasasına Bakış

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2013 OCAK AYI SONUÇLARI 15 ŞUBAT 2013

REIDIN.com KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2012 OCAK AYI SONUÇLARI 15 ŞUBAT 2012

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2013 ŞUBAT AYI SONUÇLARI 15 MART 2013

Yeni Konut Fiyat Endeksi [AVRUPA] İstanbul Şehir Geneli (Ocak 2010=100) Kasım, Ocak, Mayıs, Mart, Eylül, 2011.

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2014 OCAK AYI SONUÇLARI 17 ŞUBAT 2014

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2014 ŞUBAT AYI SONUÇLARI 17 MART 2014

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2014 NİSAN AYI SONUÇLARI 16 MAYIS 2014

15 Eylül 2015 REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2015 AĞUSTOS AYI SONUÇLARI. Yönetici Özeti

Yeni Konut Fiyat Endeksi [AVRUPA] İstanbul Şehir Geneli (Ocak 2010=100) Ekim, Ekim, Ocak, Nisan, 2012.

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2013 NİSAN AYI SONUÇLARI 15 MAYIS 2013

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2013 MAYIS AYI SONUÇLARI 15 HAZİRAN 2013

REIDIN.com KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2011 ARALIK AYI SONUÇLARI 15 Ocak 2012

OTOMOTİV PAZARI OCAK MAYIS

REIDIN.com KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2012 HAZİRAN AYI SONUÇLARI 15 TEMMUZ 2012

Finansal Başarı Karşılaştırması 2014/9-2016/9

Ekonomik Veriler Ağustos 2013

KONUT SEKTÖRÜ GENEL GÖRÜNÜM Mayıs 2015

Konut Kredisi Piyasasına Bakış

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2013 AĞUSTOS AYI SONUÇLARI 16 EYLÜL 2013

REIDIN.com Konut Fiyat Endeksleri: 2011 Kasım Ayı Sonuçları

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2013 TEMMUZ AYI SONUÇLARI 15 AĞUSTOS 2013

OTOMOTİV PAZARI OCAK HAZİRAN

REIDIN.com KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2012 ARALIK AYI SONUÇLARI 15 OCAK 2013

Konut Kredisi Piyasasına Bakış

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2015 EKİM AYI SONUÇLARI 15 KASIM 2015

REIDIN.com KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2012 EKİM AYI SONUÇLARI 15 KASIM 2012

Haftalık Piyasa Beklentileri. 05 Mayıs 2014

Haftalık Piyasa Beklentileri. 21 Nisan 2014

GYODER Gösterge. Türkiye Gayrimenkul Sektörü 1. ve 2. Çeyrek Raporu. Sayı: 1

TR21 Bölgesinde ana harcama gruplarında bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %22,61 ile Alkollü İçecekler ve Tütün grubunda gerçekleşti

3Ç 2016 Türkiye nin Makroekonomik ve Gayrimenkul Piyasası Verileri

TR21 Bölgesinde ana harcama gruplarında bir önceki yılın aynı ayına göre en yüksek artış %18,44 ile Alkollü İçecekler ve Tütün grubunda gerçekleşti

REIDIN.com KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2012 NİSAN AYI SONUÇLARI 15 MAYIS 2012

REIDIN.com KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2012 MAYIS AYI SONUÇLARI 2012

Altman Z Skoru Modeli ile Finansal Başarısızlık Ölçümü: Kimya Sektörü

REIDIN.com KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2012 EYLÜL AYI SONUÇLARI 15 EKİM 2012

1. ENFLASYON 2. TÜFE ORANLARI. Tüketici fiyat endeksi, Haziran 2018 [2003=100]

Dış Ticaret Verileri Bülteni

T.C. KALKINMA BAKANLIĞI İŞGÜCÜ PİYASASINDAKİ GELİŞMELERİN MAKRO ANALİZİ

Dış Ticaret Verileri Bülteni

Dış Ticaret Verileri Bülteni

EKİM AYI FİYAT GELİŞMELERİ 5 KASIM 2013

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2015 NİSAN AYI SONUÇLARI 15 MAYIS 2015

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2015 HAZİRAN AYI SONUÇLARI 15 TEMMUZ 2015

REIDIN KONUT FİYAT ENDEKSLERİ: 2013 EKİM AYI SONUÇLARI 18 KASIM 2013

GÜNDEM. 1. Makro Ekonomik Gelişmeler ve Gayrimenkul Sektörü 2. Emlak Konut 2018 Sonuçları 3. Emlak Konut 2019 Hedef ve Stratejileri

Dış Ticaret Verileri Bülteni

Transkript:

Türkiye Konut Fiyatları Dünya Ülkeleri Konut Fiyatları Karşılaştırma Analizi

Yönetici Özeti İstanbul da konutların geri dönüş süresi 13 yıl iken m² başına konut satış fiyatı 2.800 TL, kira fiyatları ise 18 TL dir. Türkiye de konutların ortalama geri dönüş süresi İstanbul hariç tutulduğunda 17 yıla ulaşırken, bu ortalamaya İstanbul dahil edildiğinde 13 yıla düşmektedir. Türkiye konut fiyatlarına İstanbul dahil edildiğinde m² başına konut fiyatları Türkiye ortalamasını %53 oranında yükseltirken m² başına kira fiyatlarını %100 oranında yükseltmektedir. İstanbul daki konut fiyatları Türkiye ortalamasında seyretse ve İstanbul şartlarında 13 yıl geri dönüş süresi olursa m² başına düşen konut fiyatı 2.800 TL den 2.135 TL ye gerilemektedir. İstanbul da bir konut için verilen aylık kira Türkiye Kişi Başı Milli Gelirinin %10 una denk gelirken bu oran Türkiye için %9 dur. Türkiye de %9 olan Kira Tutarının Kişi Başı Milli Gelire Oranı AB ülkelerinde %4,4 ABD de ise %3,3 tür. ABD de konutların ortalama geri dönüş süresi 12 yıla ulaşırken bu süre AB ülkeleri için 32 yıldır. Türkiye de bir konutun ortalama fiyatı 130 bin USD iken Türkiye şartlarında ABD deki bir konut 49 bin USD dir. IMF Başkanı Lagarde ile başlayan konut balonu uyarısı ardından ünlü ekonomist Roubini nin de benzer bir görüşte bulunması sonucunda gündeme gelen Türkiye Konut Piyasası nın dinamiklerini Türkiye nin 5 büyük ili ve uluslararası konut piyasasının önemli ülkelerini kapsayacak şekilde inceledik. Araştırmamızda İstanbul un Türkiye konut piyasası üstündeki etkisi dikkatimizi çekerken yapılan karşılaştırmalar ile İstanbul ve Türkiye nin konut fiyatlarının Türkiye Kişi Başı Milli Gelirine göre ne kadar olabileceğini hesapladık. Besfin İletişim Ferda Besli CEO ferda.besli@besfin.com Ece Taştan Kurumsal Finans Yöneticisi ece.tastan@besfin.com 2

Konut Fiyatı Endeksi ve Makro Veriler Türkiye konut fiyat endeksine bakıldığında 2013 2014 Nisan ayları arasında bir önceki yılın aynı aynına göre yükseliş %12 ile %14 bandında hareket etmektedir. Aynı dönemde Enflasyon ise %6 ile %9 arasında hareket ederek son 1 yılda Türkiye deki konut fiyatlarının enflasyon hızlı bir şekilde yükseldiği görülmektedir. Yükselen konut fiyatlarıyla beraber %20 lik gelir gruplarına göre ayrılan tüketiciler arasından en düşük ve orta gelir grubu (1. 2. ve 3.) arasında bulunan tüketicilerin Konut ve Kira harcamalarının toplam harcamaları içindeki payı yükselmekte ve Türkiye ortalamasının üstüne çıkmaktadır. 2013 yılından itibaren konut kredisi ve mevduat faiz oranlarına bakıldığında 2013 ün 2. yarısında yükselişe geçen faiz oranları düşse de yükselen konut fiyatlarının etkisiyle piyasada kiralık konutlara talep artmakta ve bu durum konut kiralarını da yükseltmektedir. 3

İllere ve Türkiye ye Göre Konut Fiyatları Konut Ortalamaları 2014 Satılık m² fiyatı TL Yıllık Değişim Kiralık m² fiyatı TL Yıllık Değişim m² Oda Sayısı Konut Fiyatı - TL* Konut Kiraları - TL* Amortisman (Yıl) İstanbul 2.800 28% 18 29% 116 2 324.800 2.088 13 Ankara 1.390 18% 7 9% 129 3 179.310 903 16 İzmir 1.720 13% 8 8% 125 3 215.000 1.000 18 Antalya 1.348 12% 7 9% 129 3 173.892 903 17 Bursa 1.159 2% 6 2% 136 3 157.624 816 17 Türkiye 2.154 23% 14 23% 126 3 271.404 1.764 13 Kaynak: Hürriyet Emlak, REIDIN BESFİN Analiz * Türkiye ve 5 büyük ilin konutlarına bakıldığında İstanbul kira ve satış fiyatı bakımından diğer illerin oldukça üstündeyken konutların geri dönüşü 13 yılı bulmaktadır. İstanbul daki konutların geri dönüş süresinin diğer illere göre düşük olmasının başlıca sebebi İstanbul da ortalama 116 m² lik bir konut için ayda ödenen kira 2.000 TL ye ulaşırken bu değer kişi başı milli gelirin %10 una denk gelmektedir. Türkiye ortalaması içerisinde İstanbul bulunduğunda Konut Fiyatları %49 oranında artarken Konut Kiraları %94 oranında artmaktadır. Bunun sonucunda 17 yıl olan Konut Geri Dönüş süresi 13 yıla gerilemektedir. 4

Konut Fiyatları Eğrisi İstanbul un dahil olduğu konut ortalamalarına bakıldığında Ankara, Bursa, İzmir ve Antalya nın konut geri dönüş süresi 16 ile 18 yıl arasında değişirken m² başına konut kiraları Bursa da 6 TL, Ankara ve Antalya da 7 TL ve İzmir de 8 TL dir. Türkiye de ise m² başına konut kiraları 14 TL ye ulaşırken ortalamaya dahil olan İstanbul da m² başına konut kiraları 18 TL olmuştur. Bunun sonucunda Türkiye nin konut geri dönüş süresi 13 yıl olarak hesaplanmaktadır. 5

Konut Fiyatları Eğrisi İstanbul Fiyatları Hariç Türkiye ortalamasını oldukça yükselten İstanbul, Türkiye konut ortalamasından hariç tutulduğunda ise Türkiye deki konutların; Satılık m² fiyatı: 1.404 TL Kiralık m² fiyatı: 7 TL Ortalama konut büyüklüğü: 130 m² Geri Dönüş Süresi: 17 yıl olmaktadır. Böylece Türkiye de satılan bir konutun ortalama satış fiyatı 271 bin TL den 182 bin TL ye, aylık konut kirası 1.764 TL den 908 TL ye gerilerken ve Aylık Kira Giderinin Kişi Başı Milli Gelire Oranı %9 dan %4 e gerilemektedir. 6

İstanbul Konut Fiyatı Durum Senaryoları İstanbul Konut Piyasası 2014 Satılık m² fiyatı TL Kiralık m² fiyatı TL m² Konut Fiyatı - TL Konut Kiraları - TL Amortisman (Yıl) Güncel 2.800 18 116 324.800 2.088 13 Senaryo - 1 2.800 14 116 324.800 1.592 17 Senaryo - 2 3.672 18 116 425.952 2.088 17 Senaryo - 3 2.135 14 116 247.669 1.592 13 İstanbul daki konut piyasasının bu kadar yüksek olması sebebiyle Türkiye ortalamasının yükseldiği görülürken şayet İstanbul un konut piyasası Türkiye ortalamasına uygun bir şekilde hareket etseydi nasıl bir tablo ortaya çıkacaktı? Yapılan analizlerde İstanbul da kira tutarlarının ortalamanın oldukça üstünde olduğu dikkat çekerken bunun temel sebebinde artan nüfusla beraber şehir merkezlerine olan yüksek talep yatmaktadır. İstanbul da yapılan yeni konutlar genellikle şehrin dışına yapılan projeler olduğu dikkat çekerken şehir merkezlerinde bulunan yüksek kira ve satış fiyatları şehir dışında bulunan konutlarında yüksek fiyatlara ulaşmasını tetiklemektedir. İstanbul için alternatif konut fiyatları hesaplanırken 3 farklı senaryo ele alınmıştır. 1. Senaryo; Konut Geri Dönüş Süresi Türkiye ortalaması olan 17 yıl olsaydı 2.800 TL olan satılık m² fiyatıyla İstanbul daki konutların kiralık m² fiyatı 14 TL olmakta ve Aylık Kiralar 2.088 TL den 1.592 TL ye gerilemektedir. 2. Senaryo; Konutların Geri Dönüş Süresi 17 yıl ve kiralık m² fiyatları 18 TL ile sabit olsaydı konutların satılık m² fiyatı 3.672 TL olacak ve Satılık Konut Fiyatı 324.800 TL den 425.952 TL ye yükselecekti. 3. Senaryo; Türkiye ortalamasına göre hesaplanan kiralık m² fiyatı olan 14 TL ile İstanbul un günümüz koşullarına göre 13 yıl olan geri dönüş süresiyle satılık konutların m² fiyatı 2.135 TL olurken Satılık Konut Fiyatı 247.669 TL hesaplanmıştır. 7

İstanbul İlçelere Göre Satılık ve Kiralık Konut Fiyatları İstanbul da Eyüp, Şişli ve Beyoğlu ilçelerine bulunan konutların geri dönüş süresi İstanbul ortalamasının altındadır. İstanbul'un En Değerli Semtleri Sıra Satılık Kiralık 1 Bebek Bebek 2 Yeniköy Vişnezade 3 Etiler Levent 4 Arnavutköy Esentepe 5 Ulus İstinye Kaynak: Hürriyet Emlak 8

Ankara İlçelere Göre Satılık ve Kiralık Konut Fiyatları Ankara'nın En Değerli Semtleri Sıra Satılık Kiralık 1 Çukurambar Oran 2 Oran Çankaya 3 Çiğdem Üniversiteler 4 Mutlukent Altay 5 Prof. Dr. Ahmet Taner Kışlalı Çukurambar Kaynak: Hürriyet Emlak Satılık Konut Fiyatlarının Ankara da ilçelere göre ortalamasına bakıldığında Çankaya, Yenimahalle ve Gölbaşı nın Ankara ortalamasının üstünde olduğu görülmektedir. Konut Kiralarında ise Çankaya, Ankara ortalamasının üstündedir. Bu verilere göre Çankaya da bulunan Konutların Geri Dönüş Süresi 16 yıl olan Ankara dan daha kısa sürede tamamlamaktadır. 9

İzmir İlçelere Göre Satılık ve Kiralık Konut Fiyatları İzmir'in En Değerli Semtleri Sıra Satılık Kiralık 1 Ilıca Alaçatı 2 Alaçatı Alsancak 3 Mavişehir Mavişehir 4 Yenikale Kazımdirik 5 Alsancak Bostanlı Kaynak: Hürriyet Emlak İzmir de Çeşme nin Kiralık Konutları mevsimsel etkiler sebebiyle m² başına 162 TL olarak hesaplanmıştır. Konut Satış Fiyatı ve Kiraları ele alındığında İzmir de Konak ilçesinde bulunan konutların geri dönüş süresi en kısa olan ilçeler arasında ilk sırada bulunmaktadır. Bunun başlıca sebebi İzmir ortalamasının altında Konut Satış Fiyatı ve İzmir Ortalamasının üstünde Konut Kiralarından kaynaklanmaktadır. 10

Antalya & Bursa İlçelere Göre Satılık ve Kiralık Konut Fiyatları Antalya'nın En Değerli Semtleri Sıra Satılık Kiralık 1 Gürsu Fener 2 Arapsuyu Liman 3 Uncalı Şirinyalı 4 Uluç Çağlayan 5 Molla Yusuf Güzeloba Kaynak: Hürriyet Emlak Antalya Muratpaşa da bulunan konutların geri dönüş süresi Antalya ortalamasının altındadır. Bursa Osmangazi de bulunan konutların geri dönüş süresi Bursa ortalamasından daha kısadır. Bursa'nın En Değerli Semtleri Sıra Satılık Kiralık 1 Beşevler Demirtaş 2 Halitpaşa Halitpaşa 3 Demirtaş Beşevler Kaynak: Hürriyet Emlak 11

Uluslararası Piyasalar ve Türkiye Konut Fiyatları Birim USD Almanya Belçika Fransa Hollanda İngiltere İspanya İtalya Portekiz Yunanistan AB Ortalaması Rusya ABD BAE Türkiye Kiralık Konut Fiyatı (Aylık) 1.528 1.547 1.720 1.896 2.044 1.162 1.466 1.043 595 1.445 1.462 1.729 3.353 851 m² başına Konut Fiyatı 4.230 3.449 6.896 4.645 5.353 4.172 6.172 2.225 2.197 4.371 2.528 1.943 4.533 1.031 Kişibaşı Milli Gelir 39.500 37.800 35.700 41.400 37.300 30.100 29.600 22.900 23.600 33.100 18.100 52.800 29.900 9.823 Kira Gideri / Kişibaşı Milli Gelir 3,9% 4,1% 4,8% 4,6% 5,5% 3,9% 5,0% 4,6% 2,5% 4,4% 8,1% 3,3% 11,2% 8,7% Konut Fiyatı/ Kişibaşı Milli Gelir 13,5x 11,5x 24,3x 14,1x 18,1x 17,5x 26,3x 12,2x 11,7x 16,6x 17,6x 4,6x 19,1x 13,2x Amortisman (Yıl) 29 23 42 26 27 38 44 22 39 32 18 12 14 13 Kaynak: Numbeo USD Kur: 2,09017 TL *13 yıl Amortisman Süresine göre Türkiye konut fiyatlarının uluslararası çapta ülkelerle beraber değerlendirildiğinde; Kira Giderlerinin Kişi Başı Milli Gelire oranı BAE de %11 iken bu oran Türkiye için %9, Yunanistan da %2,5, ABD de %3,3, İspanya da %4, Analize dahil edilen AB ülkelerinin ortalaması ise %4,4 dür. Ortalama Konut Fiyatının Kişi Başı Milli Gelire göre oranı BAE de 19,1x iken Türkiye de bu oran 13,2x, Yunanistan da 11,7x, ABD de 4,6x, İspanya da 17,5x ve AB ülkeleri 16,6x dır. Konutların Geri Dönüş Sürelerine bakıldığında ise BAE 14, Türkiye 13, Yunanistan 39, ABD 12, İspanya 38 ve AB ülkeleri 32 yıldır. Türkiye konut sektörünün uluslararası rakiplerine göre karşılaştırmasına bakıldığında konut kiralarının karşılaştırılan ülkelerin kişi başı milli gelirine göre göreceli olarak yüksek olmasından dolayı Konutların Geri Dönüş süresinin düşük olduğu dikkat çekmektedir. Türkiye de bir kişi konut alabilmek için ülke kişi başı milli gelirinin 13,2 katı kadar ödeme yapması gerekirken bu ABD de 4,6 katı kadar olması dikkat çekmektedir. 12

Uluslararası Piyasalar ve Türkiye Konut Fiyatları Kira Giderlerinin Kişi Başı Milli Gelire oranına bakıldığında Türkiye nin ABD, Rusya ve AB ülkelerine göre yüksek bir orana sahip olduğu görülmektedir. Konut Fiyatlarının Kişi Başı Milli Gelire oranına bakıldığında ise Türkiye AB ülkeleri ortalamasının, Rusya nın ve BAE nin altında olduğu görülürken AB ülkeleri arasında Yunanistan, Portekiz ve Belçika nın üstündedir. Konutların Geri Dönüş süreleri ise Türkiye 13 yıl ile ABD nin ardından 2. sıradadır. Türkiye nin konut fiyatları ortalamasına İstanbul dahil edilmesi sonucunda değerlerin yükselmesi dikkat çekerken yüksek kira giderleri konutların geri dönüş süresini kısaltmaktadır. 13

Uluslararası Piyasalara Göre Türkiye Kiralık Konut Fiyatı Birim USD Almanya Belçika Fransa Hollanda İngiltere İspanya İtalya Portekiz Yunanistan AB Ortalaması Rusya ABD BAE Türkiye Kiralık Konut Fiyatı (Aylık) 1.528 1.547 1.720 1.896 2.044 1.162 1.466 1.043 595 1.445 1.462 1.729 3.353 851 m² başına Konut Fiyatı 4.230 3.449 6.896 4.645 5.353 4.172 6.172 2.225 2.197 4.371 2.528 1.943 4.533 1.031 Kişibaşı Milli Gelir 39.500 37.800 35.700 41.400 37.300 30.100 29.600 22.900 23.600 33.100 18.100 52.800 29.900 9.823 Kira Gideri / Kişibaşı Milli Gelir 3,9% 4,1% 4,8% 4,6% 5,5% 3,9% 5,0% 4,6% 2,5% 4,4% 8,1% 3,3% 11,2% 8,7% Konut Fiyatı/ Kişibaşı Milli Gelir 13,5x 11,5x 24,3x 14,1x 18,1x 17,5x 26,3x 12,2x 11,7x 16,6x 17,6x 4,6x 19,1x 13,2x Amortisman (Yıl) 29 23 42 26 27 38 44 22 39 32 18 12 14 13 Ülke ve Bölgelere Göre Türkiye'nin Satılık ve Kiralık Konut Fiyatları Kiralık Konut Fiyatı (Aylık) 380 402 473 450 538 379 486 447 248 429 793 322 1.102 851 Kaynak: Numbeo USD Kur: 2,09017 TL *13 yıl Amortisman Süresine göre Kiralık konutların aylık tutarlarını her ülkenin Kişi Başı Milli Geliri içerisinden Kira Giderlerinin aldığı payı Türkiye nin Kişi Başı Milli Gelirine göre USD bazından hesaplanınca; Güncel durumda 851 USD olan Türkiye nin aylık konut kirası AB ülkelerine göre 429 USD, Rusya ya göre 793 USD, ABD ye göre 322 USD, BAE ne göre 1.102 USD olarak hesaplanmıştır. Türkiye ortalamasından İstanbul hariç tutulduğunda ise Türkiye deki ortalama kira gideri 435 USD olmaktadır. İstanbul un konut değerleri Türkiye ortalamasına göre uyarlandığında ise Türkiye nin ortalama kira gideri 600 USD olarak hesaplanmıştır. 14

Uluslararası Piyasalara Göre Türkiye Satılık Konut Fiyatı Birim USD Almanya Belçika Fransa Hollanda İngiltere İspanya İtalya Portekiz Yunanistan AB Ortalaması Rusya ABD BAE Türkiye Kiralık Konut Fiyatı (Aylık) 1.528 1.547 1.720 1.896 2.044 1.162 1.466 1.043 595 1.445 1.462 1.729 3.353 851 m² başına Konut Fiyatı 4.230 3.449 6.896 4.645 5.353 4.172 6.172 2.225 2.197 4.371 2.528 1.943 4.533 1.031 Kişibaşı Milli Gelir 39.500 37.800 35.700 41.400 37.300 30.100 29.600 22.900 23.600 33.100 18.100 52.800 29.900 9.823 Kira Gideri / Kişibaşı Milli Gelir 3,9% 4,1% 4,8% 4,6% 5,5% 3,9% 5,0% 4,6% 2,5% 4,4% 8,1% 3,3% 11,2% 8,7% Konut Fiyatı/ Kişibaşı Milli Gelir 13,5x 11,5x 24,3x 14,1x 18,1x 17,5x 26,3x 12,2x 11,7x 16,6x 17,6x 4,6x 19,1x 13,2x Amortisman (Yıl) 29 23 42 26 27 38 44 22 39 32 18 12 14 13 Ülke ve Bölgelere Göre Türkiye'nin Satılık ve Kiralık Konut Fiyatları Kiralık Konut Fiyatı (Aylık) 380 402 473 450 538 379 486 447 248 429 793 322 1.102 851 Satılık Konut Fiyatı 132.529 112.929 239.073 138.853 177.625 171.558 258.067 120.270 115.206 163.438 172.859 45.554 187.618 129.848 Kaynak: Numbeo USD Kur: 2,09017 TL *13 yıl Amortisman Süresine göre Analize dahil edilen ülkelerin Kira Giderlerinin Kişi Başı Milli Gelire göre oranından Türkiye Kişi Başı Milli Gelirine göre hesaplanan Kira Aylık Tutarlarının her ülkenin Konut Geri Dönüş Süresine göre Satılık Konut Fiyatlarına bakıldığında; 130 bin USD olan Türkiye deki ortalama konut Satış Fiyatı AB ortalamasına göre 163 bin USD Rusya ya göre 173 bin USD BAE ne göre 188 bin USD ABD ye göre 46 bin USD çıkmaktadır. Türkiye ortalamasından İstanbul hariç tutulduğunda ise 130 bin USD olan ortalama konut satış fiyatı 87 bin USD ye gerilemektedir. 15

Uluslararası Piyasalara Göre Türkiye Satılık Konut Fiyatı Birim USD Almanya Belçika Fransa Hollanda İngiltere İspanya İtalya Portekiz Yunanistan AB Ortalaması Rusya ABD BAE Türkiye Kiralık Konut Fiyatı (Aylık) 1.528 1.547 1.720 1.896 2.044 1.162 1.466 1.043 595 1.445 1.462 1.729 3.353 851 m² başına Konut Fiyatı 4.230 3.449 6.896 4.645 5.353 4.172 6.172 2.225 2.197 4.371 2.528 1.943 4.533 1.031 Kişibaşı Milli Gelir 39.500 37.800 35.700 41.400 37.300 30.100 29.600 22.900 23.600 33.100 18.100 52.800 29.900 9.823 Kira Gideri / Kişibaşı Milli Gelir 3,9% 4,1% 4,8% 4,6% 5,5% 3,9% 5,0% 4,6% 2,5% 4,4% 8,1% 3,3% 11,2% 8,7% Konut Fiyatı/ Kişibaşı Milli Gelir 13,5x 11,5x 24,3x 14,1x 18,1x 17,5x 26,3x 12,2x 11,7x 16,6x 17,6x 4,6x 19,1x 13,2x Amortisman (Yıl) 29 23 42 26 27 38 44 22 39 32 18 12 14 13 Ülke ve Bölgelere Göre Türkiye'nin Satılık ve Kiralık Konut Fiyatları Kiralık Konut Fiyatı (Aylık) 380 402 473 450 538 379 486 447 248 429 793 322 1.102 851 Satılık Konut Fiyatı* 57.984 61.364 72.246 68.671 82.170 57.893 74.244 68.283 37.801 65.435 121.100 49.110 168.163 129.848 Kaynak: Numbeo USD Kur: 2,09017 TL *13 yıl Amortisman Süresine göre Analize dahil edilen ülkelerin Kira Giderlerinin Kişi Başı Milli Gelire göre oranından Türkiye Kişi Başı Milli Gelirine göre hesaplanan Kira Aylık Tutarlarının Türkiye nin Konut Geri Dönüş Süresine göre Satılık Konut Fiyatlarına bakıldığında; 130 bin USD olan Türkiye deki ortalama konut Satış Fiyatı AB ortalamasına göre 65 bin USD Rusya ya göre 121 bin USD BAE ne göre 168 bin USD ABD ye göre 49 bin USD çıkmaktadır. İstanbul un konut değerleri Türkiye ortalamasına göre uyarlandığında ise Türkiye nin ortalama konut satış fiyatı 120 bin USD olarak hesaplanmıştır. 16

EKLER Hesaplama Yöntemi Birim USD Almanya Belçika Fransa Hollanda İngiltere İspanya İtalya Portekiz Yunanistan AB Ortalaması Rusya ABD BAE Türkiye Kiralık Konut Fiyatı (Aylık) 1.528 1.547 1.720 1.896 2.044 1.162 1.466 1.043 595 1.445 1.462 1.729 3.353 851 m² başına Konut Fiyatı 4.230 3.449 6.896 4.645 5.353 4.172 6.172 2.225 2.197 4.371 2.528 1.943 4.533 1.031 Kişibaşı Milli Gelir 39.500 37.800 35.700 41.400 37.300 30.100 29.600 22.900 23.600 33.100 18.100 52.800 29.900 9.823 Kira Gideri / Kişibaşı Milli Gelir 3,9% 4,1% 4,8% 4,6% 5,5% 3,9% 5,0% 4,6% 2,5% 4,4% 8,1% 3,3% 11,2% 8,7% Konut Fiyatı/ Kişibaşı Milli Gelir 13,5x 11,5x 24,3x 14,1x 18,1x 17,5x 26,3x 12,2x 11,7x 16,6x 17,6x 4,6x 19,1x 13,2x Amortisman (Yıl) 29 23 42 26 27 38 44 22 39 32 18 12 14 13 Ülke ve Bölgelere Göre Türkiye'nin Satılık ve Kiralık Konut Fiyatları Kiralık Konut Fiyatı (Aylık) 380 402 473 450 538 379 486 447 248 429 793 322 1.102 851 Satılık Konut Fiyatı 132.529 112.929 239.073 138.853 177.625 171.558 258.067 120.270 115.206 163.438 172.859 45.554 187.618 129.848 Satılık Konut Fiyatı* 57.984 61.364 72.246 68.671 82.170 57.893 74.244 68.283 37.801 65.435 121.100 49.110 168.163 129.848 Kaynak: Numbeo *13 yıl Amortisman Süresine göre USD Kur: 2,09017 TL Konut Fiyatı/Kişibaşı Milli Gelir: m² başına Konut Fiyatıyla Türkiye'deki Ortalama konut büyüklüğü olan 126 m²'nin çarpımıyla bulunan Ortalama Satılık Konut Fiyatının Kişibaşı Milli Gelire oranı. Amortisman: 126 m²'lik bir konutun m² başına Konut Fiyatıyla bulunan Satılık Konut Fiyatının, Yıllık Kiralık Konut Fiyatına bölünmesiyle bulunmaktadır. Ülke ve Bölgelere Göre Türkiye'nin Satılık ve Kiralık Konut Fiyatları Hesaplaması; Kiralık Konut Fiyatı (Aylık): Türkiye'deki Kişibaşı Milli Gelirin ilgili ülkelerin Kira Gideri / Kişibaşı Milli Gelir Oranına çarpılmasıyla bulunmaktadır. Satılık Konut Fiyatı: Ülkelerin Kira Gideri/Kişibaşı Milli Gelir oranından hesaplanan Türkiye'nin ilgili ülke şartlarına göre Kiralık Konut Fiyatının yıllık baza çevirip, ilgili ülkenin Konut Geri Dönüş Süresiyle (Amortisman) çarpılmasından bulunmaktadır. Satılık Konut Fiyatı*: Ülkelerin Kira Gideri/Kişibaşı Milli Gelir oranından hesaplanan Türkiye'nin ilgili ülke şartlarına göre Kiralık Konut Fiyatının yıllık baza çevirip, Türkiye'nin Konut Geri Dönüş Süresiyle (Amortisman) çarpılmasından bulunmaktadır. 17

EKLER Temel Veriler Satılık Konut m² Fiyatı TL Haz.13 Tem.13 Ağu.13 Eyl.13 Eki.13 Kas.13 Ara.13 Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 CAGR İstanbul 2.200 2.250 2.294 2.375 2.450 2.500 2.586 2.632 2.685 2.733 2.778 2.800 2,22% Ankara 1.191 1.208 1.222 1.250 1.273 1.292 1.308 1.320 1.343 1.353 1.375 1.390 1,41% İzmir 1.531 1.552 1.571 1.600 1.611 1.615 1.615 1.630 1.667 1.684 1.710 1.720 1,06% Antalya 1.218 1.214 1.194 1.192 1.182 1.170 1.167 1.200 1.227 1.277 1.319 1.348 0,93% Bursa 1.143 1.143 1.114 1.100 1.088 1.107 1.113 1.144 1.164 1.196 1.167 1.159 0,13% Kaynak: Hürriyet Emlak Kiralık Konut m² Fiyatı TL Haz.13 Tem.13 Ağu.13 Eyl.13 Eki.13 Kas.13 Ara.13 Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 CAGR İstanbul 14 15 15 16 16 16 16 16 17 17 18 18 2,31% Ankara 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 0,00% İzmir 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 0,00% Antalya 6 6 6 7 7 7 6 6 6 6 7 7 1,41% Bursa 6 6 6 6 5 5 5 6 6 6 6 6 0,00% Kaynak: Hürriyet Emlak Satılan Konut Adedi Haz.13 Tem.13 Ağu.13 Eyl.13 Eki.13 Kas.13 Ara.13 Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 İstanbul 19.357 20.668 14.930 18.514 14.866 20.935 23.922 17.489 17.121 17.718 17.130 17.852 Ankara 11.692 12.428 9.636 12.206 8.231 11.981 12.285 10.141 9.386 10.693 9.249 11.004 İzmir 6.379 7.010 4.961 5.969 4.599 6.202 6.903 5.300 5.128 5.851 5.181 5.877 Antalya 4.581 5.202 3.857 4.830 3.866 5.416 6.055 5.105 4.503 4.692 4.807 5.007 Bursa 3.466 3.928 2.874 3.396 2.647 3.694 4.110 3.426 3.104 3.225 3.100 3.197 Kaynak: TÜİK 18

EKLER Temel Hesaplar Satılan Konut Geliri - TL Haz.13 Tem.13 Ağu.13 Eyl.13 Eki.13 Kas.13 Ara.13 Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 Toplam İstanbul 4.939.906.400 5.394.348.000 3.972.932.720 5.100.607.000 4.224.917.200 6.071.150.000 7.176.025.872 5.339.601.568 5.332.506.660 5.617.102.104 5.520.108.240 5.798.329.600 64.487.535.364 Ankara 1.796.347.188 1.936.680.096 1.518.999.768 1.968.217.500 1.351.670.127 1.996.849.308 2.072.872.620 1.726.809.480 1.626.096.342 1.866.324.141 1.640.541.375 1.973.127.240 21.474.535.185 İzmir 1.220.781.125 1.359.940.000 974.216.375 1.193.800.000 926.123.625 1.252.028.750 1.393.543.125 1.079.875.000 1.068.547.000 1.231.635.500 1.107.438.750 1.263.555.000 14.071.484.250 Antalya 719.775.882 814.664.412 594.078.282 742.699.440 589.479.948 817.436.880 911.537.865 790.254.000 712.748.349 772.927.236 817.915.857 870.677.244 9.154.195.395 Bursa 538.782.768 610.599.744 435.422.496 508.041.600 391.671.296 556.139.088 622.122.480 533.030.784 491.375.616 524.565.600 492.007.200 503.923.928 6.207.682.600 Satılan Konut Başına Gelir - TL Haz.13 Tem.13 Ağu.13 Eyl.13 Eki.13 Kas.13 Ara.13 Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 Ortalama İstanbul 255.200 261.000 266.104 275.500 284.200 290.000 299.976 305.312 311.460 317.028 322.248 324.800 292.736 Ankara 153.639 155.832 157.638 161.250 164.217 166.668 168.732 170.280 173.247 174.537 177.375 179.310 166.894 İzmir 191.375 194.000 196.375 200.000 201.375 201.875 201.875 203.750 208.375 210.500 213.750 215.000 203.188 Antalya 157.122 156.606 154.026 153.768 152.478 150.930 150.543 154.800 158.283 164.733 170.151 173.892 158.111 Bursa 155.448 155.448 151.504 149.600 147.968 150.552 151.368 155.584 158.304 162.656 158.712 157.624 154.564 Kiralanan Konut Geliri - TL Haz.13 Tem.13 Ağu.13 Eyl.13 Eki.13 Kas.13 Ara.13 Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 Toplam İstanbul 31.435.768 35.962.320 25.978.200 34.361.984 27.591.296 38.855.360 44.399.232 32.459.584 33.762.612 34.939.896 35.767.440 37.274.976 412.788.668 Ankara 10.557.876 11.222.484 8.701.308 11.022.018 7.432.593 10.818.843 11.093.355 9.157.323 8.475.558 9.655.779 8.351.847 9.936.612 116.425.596 İzmir 6.379.000 7.010.000 4.961.000 5.969.000 4.599.000 6.202.000 6.903.000 5.300.000 5.128.000 5.851.000 5.181.000 5.877.000 69.360.000 Antalya 3.545.694 4.026.348 2.985.318 4.361.490 3.490.998 4.890.648 4.686.570 3.951.270 3.485.322 3.631.608 4.340.721 4.521.321 47.917.308 Bursa 2.828.256 3.205.248 2.345.184 2.771.136 1.799.960 2.511.920 2.794.800 2.795.616 2.532.864 2.631.600 2.529.600 2.608.752 31.354.936 Amortisman Süresi - Yıl Haz.13 Tem.13 Ağu.13 Eyl.13 Eki.13 Kas.13 Ara.13 Oca.14 Şub.14 Mar.14 Nis.14 May.14 Ortalama İstanbul 13 13 13 12 13 13 13 14 13 13 13 13 13 Ankara 14 14 15 15 15 15 16 16 16 16 16 17 15 İzmir 16 16 16 17 17 17 17 17 17 18 18 18 17 Antalya 17 17 17 14 14 14 16 17 17 18 16 16 16 Bursa 16 16 15 15 18 18 19 16 16 17 16 16 17 19

Besfin Finansal Hizmetler Danışmanlık ve Tic. A.Ş. Tel: +90 212 609 83 50 Faks: +90 212 609 83 49 Avrupa Rezidans Karayolları Mah. Abdi İpekçi Cad. No:30 27. Kat 34250 Küçükköy Gaziosmanpaşa İSTANBUL www.besfin.com Bu çalışma, Besfin tarafından özel olarak hazırlanmıştır. Çalışmanın içeriği Besfin in bilgisi dışında kopyalanıp yayınlanamaz. Çalışmanın kapsadığı görüşler ve yorumlar genel kabul görmüş teorik yaklaşımlar olup, gerçekleşmeleri koşullara bağlıdır. Çalışmanın içeriğinin Besfin bilgisi dışında direkt kullanımından doğacak olan zararlardan Besfin ve çalışanları sorumlu tutulamaz. 2014 Besfin Finansal Hizmetler Danışmanlık ve Tic. A.Ş.