II.2.SORULAR 1) Yatırım analizlerinde kullanılan başlıca oranlar hangileridir? 2) Bu tür oranlar yardımıyla bir işletme hakkında değer yargısında bulunmak ne oranda mümkündür? 3) Bu oranlar, işletme karşılaştırmalarında da kullanılabilir mi, niçin? 4) Finansal analizlerde hangi oranlar uygulanmalıdır? 5) Bu oranlar yardımıyla kesin yargılarda bulunmak, niçin mümkün değildir? 6) Öz ve tüm sermaye karlılık (ekonomik karlılık) oranlarındaki farkı nasıl açıklarsınız? 7) Karlılık üzerindeki etkenleri < Du Pont > (yatırılan sermayenin karlılığı oranı) formülü üzerinde açıklayınız. 8) < Pay başına gelir > kavramı nedir, nasıl hesaplanır? 9) İşletmede saptanan olumlu ya da olumsuz durumun özellikle nedenlerini aydınlatan oranlar hangileridir? 10) Faaliyet oranları, özellikle hangi soruları cevaplandırırlar? 11) Sermaye dönüşüm hızı ve süresi nasıl hesaplanır? 12) Stok dönüşüm hızı ile döner sermaye arasında ne tür bir ilişki vardır? 13) Alacak dönüşüm hızı yüksek olan işletmelerin borçlanma yeteneği nasıl yorumlarsınız? 14) Borçların dönüşüm hızı nasıl hesaplanır ve neye yarar? 15) Sermaye yapısı kavramı nedir, nasıl incelenir? 16) Finansal yapı oranı nedir, nasıl incelenir? 17) Borç ödeme ve faiz yükü karşılama oranları nasıl hesaplanır? 18) Likidite incelemeleri nasıl yapılır? 19) Statik ve dinamik likidite analizlerinin farkı nedir? 20) Cari oranla likidite oranı arasındaki başlıca fark nedir? 21) Finansal işletme analizleri açısından yatay finansman kuralları ne oranda elverişlidir,tartışınız. 22) Dikey finansal kuralları neyi anlatır ve hangi kurallar bu niteliği taşır? 23) Dikey finansal kurallara yöneltilecek eleştiriler nelerdir? 24) Likiditenin, işletmenin en önemli hedefi olduğu söylenebilir mi, niçin? 25) Likidite politikasını ve optimal likidite sınırı kavramını kısaca açıklayınız. 26) Dıştaki analizci bakımından Cash-Flow analizinin güçlüğü nerededir? 27) Cash-Flow ne bakımdan finansal gücün göstergesi olarak kullanılabilir? Hangi bakımdan < dönem karın> dan daha anlamlıdır? 28) Cash-Flow incelemeleri, işletmelerarası karşılaştırmalarda niçin yetersizdir? 29) Fon akışı tablosunun temel şemasını çiziniz. 30) Fon akışı tablosunun özellikle aydınlattığı konular nelerdir? 31) Brüt ve net döner sermaye kavramları arasında ne fark vardır? 32) Net döner sermaye değişiklik tablosunun fon akışı tablosundan başlıca farkları nelerdir? 33) Kısa süreli borçlardaki artma ve azalmanın net döner sermaye tablosu açısından etkisini açıklayınız. 34) Nakit akışı tablosunun fon akışı ve net döner sermaye değişiklik tablolarından farkını belirtin. 35) <Yüzde yöntemi> ve <eğilim yüzdeleri> finansal analiz tekniklerini kısaca açıklayınız. 36) Projelerin milli ekonomi açısından değerlendirilmesinde uygulanan başlıca oranlar nelerdir? 37) Kara geçiş analizlerinde ilişkisi kurulan kavramlar nelerdir? 38) Birim olarak başabaş noktası nasıl hesaplanır? 39) Satış hacmi olarak başabaş noktası nasıl hesaplanır? 40) Satış hacmi üzerinden başabaş noktası hesabının, birim üzerinden başabaş noktası hesabına göre avatanjları nelerdir?
41) Dar anlamda <Bilançonun altın kuralı>, aşağıdaki asgari oranın işletmede gerekleştirilmiş olmasını ister: a)döner varlıklarla kısa süreli borçlar arasında 2/1 lik bir oran, b)kasa, derhal likiditeye dönüştürülecek döner varlık kalemleri ile kısa süreli borçlar arasında 2/1 lik oran, c)uzun süreli sermaye ile (duran) sabit varlıklar arasında 2/1 lik bir oran, d)öz sermaye ve dış kaynak sermayesi arasında 1/1 lik bir oran 42)Finanse edilme(para bulma) kurallarının, finansal sorunların sadece bir bölümü ile ilgili olduğunun belirtilmesi neyi ifade eder? a) Finansal planın, işletmenin öteki bölüm planlarıyla bağdaştırılması olanağı kaçırılmaktadır. b) Finansman kuralları, işletme hedeflerinin karmaşıklık ve çeşitliliğini göz önünde tutmazlar. c) Bunlar, bilançonun sadece bir tarafını ilgilendiren finansman kurallarını ortaya koyarlar: d) Bu kurallarla, belirli bir grup mal varlığı kalemi açısından, bunlara ayrılan sermayenin vadesi ile,bu sermayenin işletmeye bağlanış süreleri karşılaştırılır. 43)Bilançonun tek tarafını (ya sermaye ya da varlıklar yapısını) ilgilendiren finansman kurallarındaki ana görüş şudur: a) Tesisçe yoğun (yani makine yönü ağır basan) bir işletme, mümkün olduğu kadar çok öz sermaye ile donatılmış olmalıdır. b) İşletmedeki öz sermaye miktarı, işletme bazı kayıplara uğrasa bile, kredi verenlerin istem haklarının zarar görmeyeceği düzeylerde olmalıdır. c) Dış kaynak sermayesinin vadeleri, işletme likiditesi güven altına alınacak biçimde, yatırımlarla bağdaştırılmış olmalıdır. d) Öz sermaye karlılığının yükseltilebilmesi için, düşük faizli kredilerin bulunmuş olmaları gereklidir. 44) Aşağıdaki cümlelerden hangisi,likidite açısından temel ilkeyi daha iyi açıklar: a) Bir işletmenin, borçlarını ödeyebilmesi için öngörülen miktardan fazla finansal aracı kesinlikle bulundurmaması gerekir. b) Duran(sabit) varlıkların, öz sermayeden karşılanması gerekir. c) Bir işletme, her zaman günü gelmiş borçlarını ödeyecek durumda olmalıdır. d) Kısa süreli borçların, döner varlıkların kolayca paraya dönüşebilen kalemleriyle karşılanması gerekir. 45) Şu durumlardan hangisinde,likidite darboğazı ortaya çıkacaktır: a) Ödeme güçlüğünde, işletmenin konkordatoya başvurması zorunludur. b) İşletmenini bütün yan (tali) planları, temel finansal plana uydurulmalıdır. c) Gereken krediler, ancak konulmuş olan öz sermayeden sağlanabilecek karlılık (rantabilite) oranı üstündeki bir faizle bulunabilmektedir. d) Finansal planlamada gelecekle ilgili olarak yanlış bir tutar tahmini yapılmıştır. 46) Likidite sorunu, işletme açısından finansal tasarı ve planlamalarda: a) İşletme temel fonksiyonunun ayrılmaz bir parçası, b) Etkisi, asgariye indirilmesi gereken bir değişken, c) Özen gösterilmesi gereken bir yan koşul,
d) Azamiye çıkarılması gereken bir veri olarak ele alınmalıdır. 47) Şunlardan hangisi için, likidite rezervinden söz edilebilir: a) Bir bankadan sağlanan, henüz kullanılmamış kredi vaadi, b) Aşırı karşılık ayrımı yoluyla sağlanmış gizli yedekler, c) Yedek akçeden payı olan özel kalemler, d) Özellikle gönüllü (ihtiyari) yedek akçeler 48) Oranlar yoluyla inceleme: a) İşletmelerin likidite ve rantabilite sonuçlarını açıklar, b) İlerisi için yapılacak finansal plana temel hazırlar, c) İşletmeler hakkında, kısa fakat anlamlı bilgiler verir, d) İşletmelerin özellikle finansal sorunlarına çözüm yolları gösterir. 49) Cash-Flow büyüklükleri, işletme hakkında aşağıdaki sorulardan hangisini aydınlatır? a) Belirli bir dönemin ütün ödeme akışları hakkında, b) Likidite durumu hakkında, c) Belli dir dönem içinde gerçekleşen iç finansman hakkında, d) Kasa durumundaki değişiklikler hakkında. 50) Aşağıdaki kalemlerden hangisi fon akışı tablosunun kaynaklarından sayılmaz. a) Sevkiyat borçlarındaki artış b) Amortismanlar c) Ödeme araç durumunda(kasada) artış d) Banka hesabında azalış III.SORULAR 1) Sermaye maliyeti ile ilgili kararlar, hangi alan ve konularda titiz bir denge kurulması hedefini gözetir? 2) Dış kaynak maliyetinin, ödenen gerçek faizden düşük oluşu nasıl açıklanır? 3) Öz kaynak sermayesi maliyetinin hesaplanışında, temettü değerleme modelinin temel alındığı belirtilebilir mi, niçin? 4) Öz sermaye için de bir maliyet hesaplanmasının gerekçesini açıklayınız. 5) Otofinansmana (alıkonan kara ) uygulanan sermaye maliyeti formülü hangi varsayıma dayanır? 6) Yedek akçe maliyetine uygulanan formüldeki vergi etkeni, hangi özelliği taşır? 7) Optimal sermaye yapısı kavramını açıklayınız. 8) İşletmenin borçlanarak ya da öz sermaye yoluyla para bulma yollarından hangisinin, daha elverişli olduğunun belirlenmesinde, hangi kavramdaki etkiler temel alınır? 9) Kaldıraç etkisi nedir, hangi etkenlere bağlıdır? 10) Aşağıdaki durumlardan kaldıraç etkisine uyanı hangisidir: a) Borçlanma derecesinin artırılışı sermaye maliyetinde yükselme sonucu doğurur. b) Öz sermayenin karlılığı (rantabilitesi) dış kaynak sermaye faizinden düşük olduğu sürece, daha sonraki her borçlanma tüm sermaye karlılığının yükselmesi sonucunu doğurur.
c) Borçlanma derecesinin artışıyla, işlerdeki bozukluğun öz sermaye karlılığında tatmin edici olmayan sonuçlara ulaşma riski yükselir. d) Sermaye tümünün karlılığı (rantabilitesi) dış kaynak sermaye faizinden yüksek olduğu sürece, borçlanmadaki artış, öz sermaye karlılığının yükselmesi sonucunu doğurur. 11) Optimal borçlanma derecesinin saptanmasında teorik modele göre, hangi büyüklükler arasındaki ilişkiye bakılır: a) İç karlılık oranı ve dış kaynak faizi, b) Dış kaynak/öz sermaye oranı ile ortalama sermaye maliyeti, c) Dış kaynak/ sermayenin tümü oranı ile öz sermaye karlılığı, d) Dış kaynağın miktarı ile öz kaynağın sermaye maliyeti. 12) Sermaye maliyeti kavramı yeni finansman teorisinde bir anlamda: a) Sermaye koyanın işletmeden sermayesi için beklediği karlılık (rant) oranını ifade eder. b) İşletmeye gerekli sermayenin ülkede geçerli faiz oranı üzerinden faizlendirilmesidir. c) A.Ş. in sermaye artımında ortaya çıkan bir kezlik harcamalarin tümüdür. d) Duran varlıkların amortismanıyla eş anlamlıdır. 13) Bugünkü kurumlar vergisi düzenlemesi, düşünülen borca girme açısından genel eğilim olarak: a) Kurumlar vergisi tarifesi sınıflandırması nedeniyle teşvik edicidir. b) Vergileme kaldıraç etkisini sınırlandırdığı için, engel olucudur. c) Dış kaynak faizleri işletme gideri olarak düşülebildiği için, teşvik edicidir. d) Artan faiz yükü, işletme giderlerini artıracağı için, engel olucudur. 14) Gittikçe artan borçlanmayla bağlantılı olarak, öz sermaye karlılığını tehdit eden (kaldıraç riski-leverage risk) tehlike, şunlardan hangisi ile kendisini belli eder? V.SORULAR a) Kredi sözleşmelerinin süresinden önce feshedilmeleri yoluyla, b) Asgari sermaye maliyeti sınırının taşılması suretiyle, c) Mümkün olan iç karlılık oranının dağıtılması yoluyla, d) Pay senetlerinin kur düzeyini düşürme sonucu doğuran, paydaşların pay senetleri satışları yoluyla. 1) Proje ve proje seçimi ne demektir? 2) Yatırım kararından önceki proje planlama aşamalarını sayınız. 3) Genel olarak bir projede kaç bölüm bulunur? 4) Projede ekonomik bölüm, özellikle hangi sorunları açıklığa kavuşturmalıdır? 5) Hazırlayanların kalifikasyonu bakımından projede teknik bölümün özelliklerini belirtiniz. 6) Projenin finansal bölümünde yer alan başlıca temel sorunları sıralayınız. 7) Yatırımı yapacak anonim şirketin kuruluşundaki başlıca aşamaları sırasıyla yazınız. 8) Anonim şirket kuruluşunda Ticaret Bakanlığı na hangi vesilelerle başvurulur? 9) Anonim şirketlerin tedrici kuruluşunun, ani kuruluştan başlıca formalite farkları nelerdir? 10) Türkiye uygulamasında yatırım öncesi başlıca işlemler nelerdir?
11) Denem işletmesi öncesinde Türkiye uygulamasında başkaca hangi formalitelerin yerine getirilmeleri gerekir? 12) İşletme kuruluşuyla birlikte yerine getirilmesi gereken vergi hukuku yükümlerini kısaca belirtiniz. 13) Proje değerlendirme işlemi, hangi sorunlara açıklık getirir? 14) Statik ve dinamik proje seçim yöntemleri arasındaki farkı belirleyiniz. 15) Rakamlı bir örnekte, giderleri karşılaştırma yöntemini uygulayınız. 16) Karları karşılaştırma yöntemi için sayısal bir örnek veriniz. 17) Sayısal bir örnek yardımıyla alternatif yatırımların karlılığı nasıl hesaplanır? 18) Geri ödeme süresi çerçevesinde hesaplanıp bulunmak istenen nedir? 19) Bir şema çerçevesinde statik proje seçim yöntemlerinin sakıncalarını karşılaştırınız. 20) Sermaye yatırım kararları niçin önemlidir? 21) Proje değerlendirme yöntemleri nelerdir? 22) Yıllık net verimin hesaplanmasında, amortisman niçin önemli bir etmendir? 23) Geleceğin ödeme büyüklüklerinin bugünkü değeri kavramını açıklayınız. 24) Net bugünkü değer (yatırımın sermaye değeri) kavramını ilke olarak ve matematiksel biçimde açıklayınız. 25) Sermaye değerinin ( yatırımın bugünkü değerinin) sıfır olması ne anlama gelir? 26) Sermaye değerinin (net bugünkü değerin ) eski çıkmasının yorumunu yapınız. 27) İç verim ( karlılık) oranını kavram olarak ve matematiksel ilişki içinde kısaca açıklayınız. 28) Yatırımın değerlendirilmesinde iç verim ( karlılık) yönteminin kullanışında elverişlilik koşulu nasıl ifade edilir? 29) Bulunan iç karlılık oranı, yatırımcı tarafından uygulanan hesaplama faiz (indirgeme) oranından daha düşükse, ne anlama gelir? 30) Yıllık düzgün dizi (anüite) ile belirlenen konu hangisidir? 31) Bir yatırım anüite yöntemine göre elverişliliği ne zaman anlaşılır? 32) Yıllık ortalama ödeme büyüklükleri hakkında fikir vermesi esas alınarak, hangi kara koşullarında anüite yöntemini uygulamanın amaca daha uygun düştüğünü belirtin. 33) Belirli bir yatırımın yapılması, geri ödeme süresi yöntemine göre hangi koşul altında elverişli sayılır? 34) Statik ve dinamik geri ödeme süresi yöntemleri arasındaki başlıca farkı belirtiniz. 35) Geri ödeme süresinin temel kriteri nedir? Yatırımın karlılığı ne oranda göz önünde tutulur? 36) Geri ödeme süresi yöntemine göre karar aşağıdaki kriterlerden hangisine bağlıdır: a) Yatırılan sermayenin getireceği belirli karlılık, b) Yatırımın bütün kullanım süresince sağladığı cash-flow un azamileştirilmesi, c) Yatırımın rizikosunun azaltılması, d) Yatırılan sermayenin faizlendirilmesinin azamileştirilmesi. 37) Dinamik proje değerlendirme yöntemlerinin temel özelliği: a) Yıllık ortalama giriş fazlalıklarının hesaplanmasıdır, b) Bütün girişlerin ve ödemelerin belirli bir zaman noktasına göre iskonto edilmesi veya faizlendirilmesidir, c) Çeşitli zaman noktaları itibarıyla bir tesisin bakiye satış değerini göz önünde tutmasıdır, d) Kullanım süreleri farklı birden çok yatırım projesini göz önünde tutmasıdır. 38) Anüite yönteminin tanımı şunlardan hangisine uyar?
VI.SORULAR a) İndirgenmiş değerleri toplamı, net bugünkü değere eşit olan, bütün kullanım yıllarına eşit olarak dağıtılmış bir tutar, b) Yıllık giriş ve ödemeler arasındaki fark c) Net bugünkü değerin yatırımın ömrüne (kullanım süresi) bölümünden elde edilen tutar, d) Net bugünkü değerle rant peşin değer faktörlerinin bir verisi. 1) İşletmelerde değerleme, hangi anlamlarda kullanılır? 2) Bilançoda değerleme sorunu hangi ihtiyaçtan doğar? 3) Değerlemeye konulan sınırlamalarla güdülen amaçlar nelerdir? 4) Değerleme ilkeleri yönünden Ticaret ve Vergi Hukuku ilkelerinin çatışmaları nerededir? 5) Bilanço kalemlerinin iki temel değerleme ölçüleri nelerdir? 6) Karın alıkonmasına daha çok elverişli olan değerleme ölçüsü hangisidir? 7) Stok genel kavramının alt kalemlerini sayın. 8) İşletme maddeleri ile yardımcı maddelerin başlıca farklarını sayın. 9) Özellikle stok değerlemesinde çeşitli yöntemlerin geliştirilmelerinin nedenini açıklayın. 10) Stok değerlemesine uygulanan yöntemlerin dahil edilebileceği iki temel usul hangileridir? 11) Karın alıkonması çabalarına Lifo yöntemi hangi ekonomik koşullarda katkıda bulunur? 12) Fiyatların düştüğü dönemlerde karın alıkonmasına hangi yöntem daha elverişlidir? 13) İşletmelerde tüm değerleme sorunu, hangi durumlarda ortaya çıkabilir? 14) Tüm değerleme temel güçlük nerededir? 15) İş (peştemallık) değeri, nasıl hesaplanır? 16) Yeniden değerleme sorunu nedir? 17) Yeniden değerleme sorununun vergi hukukuyla yakın bağlantısı nerededir? VII.SORULAR 1. Finansal planlamanın amacı nedir? 2. Finansal planın başlıca ödevleri nelerdir? 3. Finansal kestirimlerin en önemli araçlarını belirtiniz? 4. Sermaye bağlama planının yapı ve içeriğini açıklayınız. 5. Dinamik (kayan) finansal planlama ile kastedilen nedir? 6. Yıllık finansal planların yapılışında kullanılan başlıca kanyanklar neledir? 7. Günlük likidite statüsünün içeriği ve değeri nedir? 8. Günlük likidite düzenlemesinden neler beklenir? 9. Aşırı finansmanda başvurulacak yollar nelerdir? 10. Aksik finansmanda hangi önlemler alınabilir? 11. Finansal plan, bilançodan ne yönlerden ayrılır? 12. Yıllık planın giderler bölümü nasıl hazırlanır? VIII.SORULAR 1. Bir anonim şirketin öz sermayesi bilançonun hangi kalemlerinde görülebilir? 2. Öz sermayenin, işletmeye giriş biçimleri neler olabilir? 3. Sevkiyat kredisinde faiz unsuru nasıl açıklanır? 4. Sermaye ortaklıklarını sıralayın. 5. Kolektif ortaklıkların üç temel özelliğini sayınız.
6. Kredi ile öz sermaye ile finansman; ortaklıkla kurulan ilişki, beklenen getirinin türü, borçlardan sorumluluk yönlerinden karşılaştırın. 7. Üretim ve tüketim kredisi kavramlarını açıklayın. 8. Bir tesisin kira finansmanı ya da kredi ile alınmasının farklarını belirtin. 9. İşletme sahibinin dışa ( üçüncü kişilere ) karşı işletmenin yine tek sahibi olarak görünmek istediği işletmeler açısından katılmalı finansmanın hangi türü söz konusu olabilir? 10. Bir adi şirketin gizli ortağı, koyduğu sermaye ile hangi borç ve haklar elde eder? 11. İflas durumunda adi şirketin gizli ortağı ile komandit şirketin komanditer ortağı arasında ne fark vardır? 12. Pay senedi ile elde edilen haklar nelerdir? 13. Başkasına devir yönünden nama ve hamiline pay senetleri arasında ne gibi farklar vardır? 14. Katılmalı finansmandan ne zaman söz edilir? 15. Factoring teki temel fikri açıklayın. 16. Banka kredisi ile factoring i karşılaştırınız. 17. Hangi koşullar altında amortismanların finansman etkisi görülebilir? 18. Amortisman yönetimi seçiminin bilançodaki etkisi nedir? 19. Lohmann Ruchti etkisi amortismanla finansmanda nerede görülür? 20. Otofinansmanın enflasyona etkileri neler olabilir? 21. Gizli otofinansmanın ( açık otofinansmana göre ) işletme yönetimi açısından daha yararlı görüşünün gerekçesini yazınız. 22. Gizli otofinansmanın, yasa koyucu tarafından bilinçle özendirildiğine örnek verebilir misiniz? 23. Yasa koyucunun bazı durumlarda gizli otofinansmanı özendirmesinin gerekçesi ne olabilir? 24. Bir A.Ş bilançoda gösterilen karı, sonraki yıllarda paydaşlara dağıtır.sürekli bir karı alıkoyma söz konusu olmadığına göre, yine de zamansal bir otofinansmandan ne oranda söz edilebilir? 25. Bir işletme için otofinansmanın, kredi alınmasından daha avantajlı olabilmesinin gerekçesini açıklayın. 26. Karşılıkları, öz sermaye mi yoksa dış kaynak sermayesine mi dahil sayılırlar? 27. İç finansman açısından, karşılıklar hangi koşullar altında elverişli sayılabilir? 28. İşletme uzun süreli finansman etkisi gösterebilmesi için, emekli kesintilerinde hangi özellikler aranır? 29. Bir kar dağıtım tablosu örneğinde yedek akçe ayırımlarını gösteriniz. 30. Ayırıma karar vermek ve oran açısından olağanüstü yedek akçe ile kanuni yedek akçe arasında ne fark varıdır? 31. İrtifa senedi şu haklardan hangisini içermez: a) Bir patent satışından kendine düzen payı alma, b) A.Ş. in genel kurulunda oy hakkı, c) Yıllık kardan pay alma, d) Tasfiye halinde artan şirket servetinde pay 32. Bir emtia karşığı kredide aşağıdaki teminat ( güvence ) lardan hangisi söz konusu olur? a) Makinaların işletme rehni, b) Kefalet, c) Malların rehnedilmesi, d) Taşınmaz mal ipoteği. 33. Bir kabul kredisinde aşağıdaki yapı özelliği vardır: a) Müşteri henüz kabul edilmemiş bir poliçeyi iskontoya sunar, b) Kredi alan, kendisi tarafından kabul edilmiş poliçeyi bankaya iskontaya sunar, c) Banka, kredi alana, kabul etmesi için bir poliçe çeker; bu arada poliçe cari hesap kredisinin teminatını oluşturur.
d) Müşteri, kabul etmesi için banka üzerine bir poliçe çeker. 34. Kredi ödüncünde söz konusu olan: a) Bankanın para yerine kendi krediye yaraşırlığını müşterisinin emrine sunmasıdır ( söz gelimi kefil olarak ) b) Sevkiyatçının malı, belli bir vade ile ve mülkiyeti saklı tutarak yollamasıdır. c) Ücretsiz bir kredinin açılmasıdır. d) Müşterinin kendi bankasının, öteki kredi kurumlarının kredilerini kendisi rizikoya girmeksizin kredi lehdarına iletmesidir. 35. Rambursman kredisi: a) Teminat olarak kıymetli evrakın rehnedildiği bir kredidir, b) Kredi verenin, doğrudan borçlunun kefiline başvurabileceği bir kredidir, c) Dış ticaret finansmanının özel bir şeklidir, d) Borsada spekülasyon işlemlerinin uygulanmasına ayrılmış bir kredidir. 36. Aşağıdaki koşullardan hangisi bir senedin TCMB nezdinde reeskonta verilebilmesi için gerekli değildir: a) En az 10.000 TL lık tutarda olmak, b) Vadesine üç aydan fazla olmamak, c) Bir bankada ödenebilir olmak, d) Üç iyi imzayı taşımak. 37. Bir A.Ş nin bilançosunda açık otofinansman kendini: a) Uzun süreli karşılıkların artması yoluyla, b) Açık yedek akçelere eklenmesi biçiminde, c) Ana sermayenin yükseltilmesi yoluyla, d) Zarar kalemini kapatan mahsup yoluyla; belli eder, 38. İşletmenin bilançosu karla kapattığı varsayımı altında, aşağıdaki örneklerden hangisinde gizli otofinansman söz konusu olur: a) Gizli ortağın şirkete para koyması, b) Aktiflerin düşük değerlendirilmesi, c) Tüketime bağlı amortismanların mahsubu, d) Duran varlıklara yeni eklemeler 39. A.Ş. örneğinde daıt ve topla politikası ile anlatılan işlem şudur: a) Şirket, borsada kendi pay senetleri satın alır, b) Vergi ödeme ve bunun arkasından resmi subvansiyon alma, c) Zararları kapatmak için sermaye azaltılması ve arkasından yeni sermaye koyarak sermaye artırımı, d) Temettü (kar payı) dağıtma ve buna bağlı olarak ortaklardan yeni çıkarılan pay senetlerinden satın almalarını isteme (para koyarak sermaye artırımı) 40. Beş ekonomist arkadaş, yüksek öğretim kurumlarına meşrubat satmak üzere bir şirket kurmak istiyorlar.işletmelerine hangi şirket şekillerini seçebilirler: a) Tasarıları açısından söz konusu olabilecek şirketleri sayınız. b) Seçtiğiniz şirket şeklinin nedenlerini açıklayınız. c) Beş ortak, b) de tartışılan gerekçe karşısında finansman görüş açısı nazara alınmazsa, şirket şekli olarak hem Koll. Şt. in hem de A.Ş in durumlarına uygun olabileceği kanısındadırlar.bu iki şirket şekli için katılma ve kredi sermayesi bulunabilmesi imkanlarını tartışınız.
IX.SORULAR 1. İşletme finansmanına katkısı açısından özel birikimlerin yatırıldığı alanlardan bazılarını sayınız. 2. Taşınır değer (menkul kıymet) ve değerli kağıtlar ( kıymetli evrak) deyimleri arasındaki farkları belirtiniz. 3. İşletmenin taşınır değerler cüzdanının kaynaklarını sayınız. 4. Şirketin kendi pay senetlerine sahibi olamayışının üç istisnasını sayınız. 5. İştirakin yasal ölçüleri var mıdır? 6. Adi ve imtiyazlı pay senetleri arasındaki başlıca farkları belirtiniz. 7. Çıkarılış koşulları bakımından hamiline ve nama yazılı pay senetleri arasında ne fark vardır? 8. Pay senedi piyasasının potansiyel alıcılarının özelliklerini belirtiniz. 9. Şu deyimi açıklayınız: Pay senedi, dolaşım yeteneği ve amaca yararlılık açısından biricik finansman aracıdır. 10. Şu iddia ne derece yerindedir, açıklayınız: Rüçhan (pay senedi ön alım) hakkı, işletmenin, eski paydaşlarına bir hediyesidir. 11. Temettü ile sermaye artırımında ( dağıt-topla politikası da denir); dağıtılan temettüler, o miktardaki esas sermaye artırımı yoluyla işletmeye geri getirilir.buna karşılık karın alıkonma yönteminde, karlar hemen işletmede bırakılırlar.bu yöntemlerden her biri, vergi hukuku bakımından sermaye koyan içim daha yararlı olabilir mi? 12. İşletme değerinin belirlenmesin bakımından, aşağıdaki kavramları açıklayın ve karşılaştırın: a) Pay senedi nominal değeri, b) Pay senedi bilanço (muhasebe) kur değeri, c) Pay senedi kur(borsa) değeri. 13. Pay senedi <<bilanço kuru>> nasıl hesaplanır? 14. Dağıtılan kara göre pay senedi nasıl değerlenir? 15. İşletmenin gelişme tahminlerine göre pay senedi değerlemesine yarayan yöntemler hangileridir? 16. Tahvillerin pay senedine göre işletmeye yararları nelerdir? 17. Başlıca kamu borç senetlerini sayın ve kısaca farklarını belirtin. 18. Özel tahvil çıkarılışında üst sınır nedir? 19. Özel tahvil alıcılarına faiz dışında çıkar vaad edilebilir mi? 20. Tahvil satışını kimler yapabilir? 21. Pay senedi ile değişebilir tahvil çıkarma arasındaki farkı açıklayınız. 22. Kar ortaklığı belgelerinin özellikleri nelerdir? 23. Tahvilin gerçek geliri nasıl hesaplanır? 24. Tahvilde temel fiyat ne ifade eder? 25. Değişebilir ( konvertbl) tahviller, satın alana: a) Bununla borçlu işletmenin pay senedini alabilme, b) Sabit bir faiz geliri ile, dağıtılan temettü, miktarına bağlı bir gelir sağlama imkanları arasında seçim yapma, c) Genel kurul kararlarında oylamaya katılma, d) Aynı ödünç almanın istikrarını daha sonra çıkacak tahvillerini nominal değerin belirli bir miktar altında satın alabilme hakkını sağlar. X. SORULAR 1. Türkiye de kredilerin sektörlere dağılımını nasıl yorumlarısınız? 2. Finansal piyasa deyimi, hangi özellikteki piyasaları anlatır?
3. Örgütlenmemiş para piyasasının işlemlerine örnekler veriniz. 4. Birincil ve ikincil sermaye piyasaları kısaca açıklarsınız? 5. Türkiye de sermaye piyasasının gelişimi hangi etmenlerle gecikmiştir? 6. Sermaye piyasasını başlıca kaynaklarını yazınız. 7. Sermaye piyasasına fon sağlama açısından T.C. Emekli Sandığı ve SSK nun durumlarını karşılaştırınız. 8. Sosyal güvenliğin kurumsal yatırımcılarını sıralayınız. 9. Özellikle hangi daldaki sigorta şirketleri fonlarının sermaye piyasasına aktarılabileceği beklenir, niçin? 10. Özel emeklilik sandık ve vakıfları, fonlarının genellikle nerelerde kullanılır, niçin? 11. Türkiye de son yıllardaki mevduatın özelliklerini, sermaye piyasasına kaynak olma açısından yorumlayınız. 12. Sermaye piyasasının talep yönünü kısaca açıklayın. 13. Kamu işletmelerinin sermaye piyasasındaki istemlerinin özelliklerini belirtiniz. 14. Kalkınma bankalarının, sermaye piyasasına katkıları, başlıca hangi yollardan olur? 15. Yatırım bankası ve kalkınma bankası kavramları arasında fark var mıdır? 16. Yatırım bankalarının başlıca kaynakları nelerdir? XI.SORULAR 1. Anonim şirketler hukukun özellikle hangi hükümleri anonim şirketlerde karın kullanımını etkiler? 2. Anonim şirkette PBG 600 lira, paydaşların karlılık istemleri %9 ve iç karlılık %12 dir.(vergi unsuru hesaba katılmayacaktır.) a) Karlılık hesabı esas alınarak, - Optimal kar dağıtım oranını, - Bu kar dağıtım oranına göre pay senedi satış kurunu belirleyiniz. b) Bir örnekte, optimal olmayan kar dağıtım oranının pay senedi kuru üzerindeki etkilerini gösteriniz. 3. Bir işletmenin araştırma ve gelişim alanına yaptığı yatırımla, otofinansmanın kapması arasında bir ilişki görüyor musunuz? 4. Paydaşların görüş açısından işletme yönetiminin aşağıdaki ilkeye uygun tutumuna karşı hangi eleştiriler ileri sürülebilir? - İç karlılık oranı, dış karlılık oranından büyük olduğu sürece karı işletmede alıkoy. 5. İstikrarlı kar payı dağıtım politikasından ne anlıyorsunuz? Buna çizilen sınırlar hangileridir? 6. Bir anonim şirketin kendi pay senetlerini edinmesinin sınırları nelerdir? 7. Paydaşlar açısından kısmen de kar payı dağıtımı yerine ek pay senedi verilmesi nasıl yorumlanır? 8. En uygun otofinansman derecesi nasıl bulunur? 9. Kar tezi nedir, hangi koşullara dayanır? 10. Kar tezine karşı ileri sürülen itirazları belirtiniz. 11. Kar payı tezini açıklayınız. 12. Enflasyonist ekonomilerde otofinansmanı zorlayan nedenleri açıklayınız. 13. Kar payı dağıtım politikasını uygulamada etkileyen faktörleri kısaca sayınız. 14. Kar dağıtımıyla ilgili yasal kurallardan ikisini açılayınız. 15. Kar dağıtım tablosunda I.Kar payı ve I. Yedek akçe (esas ayırım) nasıl hesaplanır?
ÖRNEK PROBLEMLER PROBLEM:8 Aşağıdaki gerekli verileri sıralanan üretimin; a) Birim olarak ve b) Satış hacmi(tl) olarak başabaş noktasını hesaplayınız. -Toplam sabit gid. 900.000 TL -Birim satış fiyatı 3.000TL -Birim değişken gid. 1.200 TL PROBLEM:9 Aşağıdaki gerekli verileri sıralanan pamuklu sanayi işletmesinin işgücü verimliliğini(prodüktivitesini) hesaplayınız: -Harcanan toplam iş saati : 38.000 saat -Toplam iplik üretimi : 180.000 kg. -Toplam işçilik maliyeti : 28.500.000 TL PROBLEM:10 Yıllık cirosu 24 milyon lira olan bir işletmenin stok dönüşüm hızı 6 dır. Stoklamanın 45 gün olarak kalmasına çalışılmaktadır. a) Önceki stoklama süresi kaçtı? b) Önceki stoklama için sermaye ihtiyacı ne kadardı? c) Yeni hedefe göre stok dönüşüm oranı kaçtır? d) Yeni hedefe uygun sermaye ihtiyacı ne kadardır? PROBLEM:11 İşletmenin kredili satış tutarı 90.000 TL dır. Müşterilere 60 günlük ödeme süreleri tanınmaktadır. a) Ortalama alacak tutarının finansmanı için gerekli olan sermaye ne kadardır? b) Borçlular(müşteriler) işletmeye olan borçlarını 40 günlük ortalama sürede ödemiş olsalardı, sermaye ihtiyacı ne kadar olurdu? PROBLEM:12 İşletmenin yıllık satış tutarı 2.600.000 TL ve ortalama stok miktarı 300.000 TL liralıktır. İşletme mallarını %20 kar marjıyla satmaktadır. Bu işletmede stok dönüşüm hız ve süresini hesaplayın.
Problem: 16 Aşağıdaki finansal tablo işletmenin faaliyet sonuçlarını göstermektedir: Gelir tablosundan yer alan maliyet ve giderler de (sabit ve değişken olarak) aşağıdaki gibidir: Yukarıdaki verilerden yararlanarak: a) İşletmenin sattığı mamul için başa baş noktasını grafik olarak çizin ve önemli bölümlerini işaretleyin; b)birim ve satış hacmi olarak BNN nı hesaplayın. Çözüm : 16a)
İstenen Başabaş noktası grafiği aşağıdadır. Problem: 17 Aşağıdaki verileri sıralanan işletmelerin kapasitelerini hesaplayınız: Problem: 18 İşletmenin verileri aşağıdadır: Sg: 280.000 TL Bf: 1.000 TL Dg: 800 TL olsa ve işletmenin yıllık kapasitesi 2.000 adet ise, işletmenin fiili kapasitesi (uğraş derecesi) nedir?
PROBLEMLER Problem: 1 Şirketin toplam sermayesi 150.000.000 liradır.yeni yılda şirket, sermayesini 210.000.000 liraya çıkarmayı planlamaktadır. Mevcut sermaye yapısının bileşim biçimi şöyledir: Yeni borç (tahvil) için %18 faiz ödenecektir.1000 itibari değerli imtiyazlı pay senetleri için %20 oranında kar payı istenmektedir.pay senedinin her biri 500 liraya satılacak ve satış masrafları çıkarıldıktan sonra, işletmeye kalacak net tutar 450 lirayı bulacaktır. a) Şirketin bugünkü sermaye yapısını koruyabilmek için, ne kadar pay senedi çıkarılmalıdır? b) Dış kaynaktan sağlanacak sermaye tutarı ne kadardır? c) Ortalama sermaye maliyeti nedir? Problem: 2 Şirketin PBG i (pay başına geliri ) 200 liradır. Bunun 160 ını temettü olarak dağıtmakta ve payları da 1.600 den satmaktadır. Şirketin kar, temettü ve pay senedi fiyatları yılda %5 lik bir büyüme göstermektedir. Ve bu büyüme oranının sonsuza kadar böyle devam edeceği beklenmektedir. Şirketin yatırım uzmanına göre ; yeni çıkarılacak pay senetlerinin net 1.000 TL dan satılması mümkündür. a) Bu durumda şirketin dağıtılmayan kar maliyetini hesaplayınız.(vergi faktörü bir yana, istenen karlılık oranı ile) b) İşletme, karları hiç alıkoymasaydı(yani 200 temettü dağıtmış olsa idi ve bu yüzden de sıfır büyüme oranını göze alsaydı) pay senedi sahiplerinin bekleyebilecekleri karlılık oranı ne olurdu? (hesaplamada orijinal pay senedi fiyatını kullanın) Problem: 3 İşletmenin pay senetleri nominal değeri 1.000 TL olmakla birlikte, para değerindeki düşüş ve özellikle karlılığı %25 olarak hesaplanan işletmenin yeni büyük yatırım projesi nedeniyle, pay senetleri piyasa alım satım değeri %300 artmıştır. PBG 300 liradır ve bunun yarısı fiilen dağıtılmaktadır. Buna göre öz sermaye maliyetini hesaplayınız. Çözüm:3 Öz sermaye maliyeti formülünün uygulanabilmesi için önce b nin bulunması gerekmektedir: b= Dk. k Dk ( dağıtılmayan kar oranı ) : 300 (PBG) X ½ = 150 Dağıtılan T yü vermektedir. b = ½ x 0,25 = 0,125 = % 12,5 Mö= T/K+ b=150/3.000+ 0,125=0,05+0,125=0,175=%17,5 300 150 = 150 Alıkonan kar (oran olarak Dk: ½ )
Bu durumda öz sermaye maliyeti % 17,5 olmaktadır. Problem: 4 İşletme bilançosunun kaynaklar bölümünün görünümü şöyledir: (000 TL ) Tahvillerin faiz oranı %18, uzun süreli banka kredilerininki, %10 ve kısa süreli banka kredilerininki %19 dur.pay senetlerinin piyasa değeri 1.200 lira ve pay senedi başına düşen kar payı (PBG) 90 liradır.kar payı dağıtım oranında ertesi yıl için %25 K.V. ne tabidir.(dağıtılmayan karlar için vergi etkeni hesaba katılmayacaktır.)bu koşullar altında işletmenin sermaye maliyetini hesaplayınız. Çözüm:4 a) Öz (ödenmiş) sermaye ve dağıtılmamış karların maliyeti: 1.000 TL nominal değerli pay senetlerinin piyasada 1.200 e satılması, bunların maliyetini düşürmektedir: Mö= T/K+ b= 90/1.200+ 0,05=0,075+0,05=0,125=% 12,5 Dağıtılmamış karların maliyeti bakımından vergi etkeninin hesaba katılmaması öngörüldüğünden, otofinansman maliyeti de öz sermaye maliyetinden farklı olmayacaktır; yoksa vergi etkeni de hesaba katılsaydı bu, maliyeti düşürücü bir rol oynayacaktı.söz gelimi dağıtılmayan kardan yararlanması söz konusu paydaşın gelir dilimi oranı % 50 olsaydı dağıtılmayan karların maliyeti şöyle bulunacaktı: Mö= T/K+ b ( 1 Gv = 90/1.200+ 0,05( 1 0,50=0,125+0,50=0,0625=% 6,25 b) Tahvilin maliyeti: Mb=f (1 Kv) = 0,18( 1 0,25) = 0,135=% 13,5 c) Sanayi finansmanı kredi maliyeti : Mb=F ( 1 Kv) = 0,19 ( 1 0,25) =% 14.25 İŞLETMENİN AĞIRLIKLI SERMAYE MALİYET ORTALAMASI
( Yukarıda anılan koşullarda otofinansman ayrıca göz önünde tutulsaydı, bağımsız sermaye maliyeti sütununa yedek akçe karşısına 0,0625 ve son sütuna da 0,00625 koymak gerekecek ve bu da sonucu % 11,45 olarak değiştirecekti.) Problem: 5 Çıkarılması düşünülen tahvil banka garantisi altında, 7 yıl süreli nominal tutarı 2,5 milyon TL nominal değeri 1.000 er TL, yıllık %18 faizlidir.tahvilin çıkış tarihinde ikinci elden satışından piyasada 940 TL değer bulacağı hesaplanmaktadır. Bu verileri kapsayan formülle tahvil maliyetini bulunuz. Çözüm:5 Tahvilmaliyeti = fxnd(1 KV ) + [( ND K )/(n m)](1 KV ) ND + K 2 f: Faiz ND: Nominal değer KV: Kurumlar vergisi n: itfa süresi m:bakiye yıl (Hesaplama çıkarma yılında yapıldığı için göz önünde tutulmayacaktır.) K: Borsa kuru TahvilMaliyeti = 0,18x1000x0,60 + (1000 940)/ 7x0.60 1000 + 940 2 Çıkarılması düşünülen tahvilin maliyeti: = 0,1167 ki buradan % 11,67 bulunacaktır.
Problem: 6 Şirketin sermaye yapısı aşağıdaki gibidir: Pay senetleri piyasada 2.000 TL etmektedir.pay senetleri fiyatında büyüme her yıl %10 dur. Son yılda T= 400 TL dır. Kişinin gelir vergi oranı 0,60 KV 0,50 ise ortalama sermaye maliyeti kaçtır? Çözüm:6 Tahvil: 0,12(1-0,50)= 0,12 x 0,50 =0,06 = %6 Öz sermaye :400/2.000+0,10=0,20+0,10=0,30 = %30 Otofinansman : 0,30 x (1-0,60) = 0,1200 =%12 Ağırlıklı ortala maliyet: %16.8 Problem: 7 0,06 x 0,25 = 0,015 0,300 x 0,35 = 0,1050 0,120 x 0,40 = 0,0480 0,168 Pay başına karı 336 TL olan büyüme halindeki bir işletmenin pay senetleri, piyasaya 4.000 TL dan alınıp satılmaktadır. Bu işletmede öz sermaye maliyeti %18 dir. İşletmenin büyüme oranı nedir? Çözüm:7 Mö= T/K+ b = ( 0,18-(336/4.000) b=0,18 336/4.000 b=0,18-0,084 =0,096=%9,6 Problem: 8 Sermayesi; her biri 4.000 er liralık 1.000 tane pay senedinden oluşan ve %18 faizli 5.000.000 TL lık sınai finansman kredi borcu olan işletme; tutarı 3.400.000 lira olan yeni bir projeyi gerçekleştirmek istemektedir. Bu yeni yatırımdan beklenen yıllık brüt karın 2.000.000 TL yı bulacağı
hesaplanmaktadır. Şirket bu yatırımı %12 faizli tahvil çıkararak mı( ki vergi oranı %20 bulmaktadır.); yoksa nominal değerden satılabilecek pay senediyle mi gerçekleştirmelidir? Çözüm:8 Problem: 9 Şirket toplam yatırım tutarları 7.500.000 TL tutan A yatırımından yıllık 2.400.000 ve B yatırımından 2.900.000 TL lık brüt kar hesaplamaktadır. Şirketin her biri 10.000 er liralık 1.000 pay senedi ve %12 faizli 5.000.000 TL lık yatırım kredisi borcu vardır. K.V. %20 ü buluyorsa, şirket bu finansman ihtiyacını %22 faizli yeni tahvil çıkararak mı, yoksa nominal değerden satılabilecek yeni pay senetleri çıkararak mı karşılamalıdır? Çözüm:9
(B yi seçmek ve pay senedi çıkararak para derlemek isabetli olacaktır.) V.PROBLEMLER Problem: 1 Yatırım tutarı 1.232.000 lirayı tutan bir projenin beklenen nakit girişleri aşağıda gösterilmiştir: %7,%8 ve %9 a ait bugünkü değer faktörlerini göz önünde tutarak bu yatırımın iç verim oranını bulunuz. Çözüm: 1
Bu durumda IVO yaklaşık olarak %8 dir. Problem: 2 İşletmenin halen kullandığı makine, vaktiyle 150.000 TL ya satın alınmıştı. Makine 5 yıldır işletmede kullanılmakta ve satılırsa, 30.000 TL sağlayacak bir değere sahiptir.ancak bu makinenin 10 yıllık eşit oranlı bir amortisman sonunda hurda değeri sıfır olacaktır.yönetim, maliyeti 30.00 TL yı bulacak ve hurda değeri sıfır olan, yeni bir makineyi satın almayı tasarlamıştır.yeni alımın yapılması halinde işletme giderlerinde yıllık 18.000 TL lık bir tasarrufun sağlanması beklenmektedir.yeni makine de eşit oranlı amortismana tabi tutulacaktır ve teknik ömrü de 5 yıl, sermaye maliyeti %15 tir.işletmenin vergi oranı %50 dir. a) Eski makinenin satılarak yenisinin satın alınması halinde işletmenin net nakit çıkışları ne olacaktır? b) İşletmeye net girişlerin bugünkü değeri nedir? Çözüm: 2 a) (*): Vergi tasarrufunun hesabı şöyle yapılmaktadır: 150.000 TL değerli, 10 yıllık eşit oranlı amortismana tabi makinanın yıllık amortisman indirim tutarı 15.000 TL dır.makina 5 yıl kullanılmış olduğuna göre, bakiye muhasebe değeri 75.000 TL dır.30.000 TL sı satıştan sağlandığına göre, satış halinde zarar 45.000 (75.000-30.000=45.000) ve dolayısıyla vergi tasarrufu ( 45.000 x 0,50)=22.500 TL dır. b)bugünkü değer tablosunun kullanışı: