YAPAN YATIRIM KAZANIR! İSTANBUL A AĞAOĞLU CEO SU HASAN RAHVALI: KONUT FİYATLARI İKİYE KATLAYACAK

AĞAOĞLU CEO SU HASAN RAHVALI: KONUT FİYATLARI İKİYE KATLAYACAK İSTANBUL A YATIRIM YAPAN KAZANIR! İstanbul da önümüzdeki 3 yılda konut fiyatları ikiye katlayacak. Konut alırken merkezi lokasyonları tercih edin. İstanbul da Maslak, Bakırköy, Ataşehir öne çıkıyor. 84 85

RÖPORTAJ /BİLAL KOÇAK Rahvalı: Kentsel dönüşüm İstanbul da olmazsa olmazdı. Hızlı bir dönüşüm başladı. Şu anda İstanbul da 62 binin üzerinde konut yıkılıyor. Vatandaşlarımız merkezi yerlerde yeni yapılan binalarda daha sağlıklı binalara kavuşacak. Niteliksiz yapılan binalarımız yenilenmiş olacak. Önümüzdeki 5-10 yıl içinde İstanbul un siluetinin değişmiş olduğunu göreceğiz. T ürkiye de 33 yıldır inşaat, turizm ve enerji alanında yatırımlarda bulunan Ağaoğlu Şirketler Grubu, geçtiğimiz yıl yabancı ülke vatandaşlarına gayrimenkul satışının önünün açılması üzerine yüzünü yurt dışına çevirdi. Katıldığı uluslararası fuarların yanı sıra Dubai de bir de ofis açan Ağaoğlu, ikinci yurt dışı temsilciliğini geçtiğimiz aylarda Berlin in en merkezi bölgelerinden Potsdamer Platz da açarak yurt dışında da hedef büyüttü. Ağaoğlu Şirketler Grubu CEO su Hasan Rahvalı, Avrupa da yaşayan Türkleri ve yatırımcıları İstanbul a davet ediyor. Hasan Rahvalı, konut sektöründeki gelişmeleri, yurt dışı hedeflerini ve kamuoyunda büyük ses getiren son kampanyaları ile ilgili Ekovitrin e özel açıklamalarda bulundu. İLK 9 AYDA 860 BİN KONUT SATILDI 75 milyonun üzerinde bir nüfus ve nüfusun çoğunluğu gençlerden oluşuyor. Sürekli hareket halinde. Şehirleşme hızlı. Bunun getirdiği bir canlılık söz konusu. Bu 15 yıl daha böyle gider. Ağaoğlu Şirketler Grubu, çok önemli projelere imza atıyor. Özellikle İstanbul merkezli projeleriniz öne çıkıyor. Bunlardan bahsedelim. Kampanyalarınız var. Bunları da konuşacağız ama öncelikle sizin Türkiye deki konut ve inşaat sektöründeki deneyimlerinizi bildiğim için bu konuda sormak istiyorum ilk olarak. Türkiye de konut sektörünün gelişimi nedir, özellikle İstanbul merkezli olarak değerlendirme yapar mısınız? Türkiye de konut sektörü oldukça canlı. İstanbul da da Anadolu da da öyle. Bunun temel nedeni demografik yapımız. Bizim genç ve dinamik bir nüfusumuz var. 75 milyonun üzerinde bir nüfus ve nüfusun çoğunluğu gençlerden oluşuyor. Sürekli hareket halinde. Şehirleşme hızlı. Bunun getirdiği bir canlılık söz konusu. Bu 15 yıl daha böyle gider. Rakamlarla anlatırsak eğer konut üretimi ve satımı konusunda Türkiye de 2013 yılının ilk 9 ayında 860 bin konut satıldı. Geçen yıl 701 bin konut satıldı. 2012 yılının tamamında 701 bin konut, 2013 yılının 9 ayında 862 bin konut. Yılsonuna kadar 1 milyon 100 bin konut satışıyla 2013 yılını kapatmış olacağız. Bu bir önceki yıla göre yüzde 50 artış demek anlamına geliyor. Geriye doğru baktığımızda 2011 ile 2012 arasında bir duraklama var. O da 700 binler civarında. Çok büyük bir farkı yok. Konut talebinin bir-iki yıla bakarak değerlendirilmesi çok doğru değil. Bizler 5 yıllık periyotlara bakarak değerlendirmeler yaparız. Burada da istikrarlı bir trend gözüküyor. Peki niçin 5 yıla bakıyoruz? Geçici olarak psikolojik faktörler, piyasa faktörleri, dolayısıyla konut alışları ancak ertelenebilir. Asla o ihtiyacı yok edemezsiniz. Siz bugün akşam yemeğini dışarıda yemekten vazgeçerseniz evinizde yemeğinizi aldığınızda restoran bir müşterisini kaybedebilir, ama konut satışında öyle değil. Bugün konut almadığınız zaman seneye almak durumunda kalacaksınız. Çocuğunuzu evlendiriyorsunuz, mutlaka Türk kültüründe evlilikle birlikte yeni bir hane açılır, bizim en iyi göstergelerimiz, temel dayanağımız demografik yapı, evlilik istatistikleridir. Çünkü çocuk doğduğu zaman ev lazım değil, çocuk evlenirken bize mutlaka yeni veya kullanılmış bir ev lazım. Kullanılmış evi kiralık dahi alsak orada daha önce oturan bir ev ya satın alacaktır ya başka bir eve geçecektir. Dolayısıyla yeni bir hanenin açılmış olması çok önemli. Bu konunun üzerinde duruyoruz. Bu rakamı paylaşmak istiyorum. Son beş yılın istatistikleri hiç değişmedi. 700 bin çift evlendiriyoruz senede, takriben 90 bin boşanan var ve bu boşanmalarda ev ihtiyacı doğuyor, daha küçük boyutlarda. Göçler, şehirleşme, artı eski konutların yenilenme ihtiyacından gelen taleple beraber Türkiye nin global konut ihtiyacı yıllık 1 milyon civarında. Peki biz bu 1 milyon konutu üretebiliyor muyuz? Hayır asla o rakama ulaşamadık. KONUT ÜRETİMİMİZİ ARTIRIYORUZ Arz, talebin gerisinde kalıyor diyebilir miyiz? Talep fazla, o nedenle de arz ortaya çıkıyor. Yani bizler satamazsak eğer çıkarttığımız ürünü üretime devam edemeyiz. Her geçen gün üretim miktarımızı arttırıyoruz. Şu anda Ağaoğlu olarak aynı anda 10 binin üzerinde konutu inşa ediyoruz. 5 şantiyede faaliyetimiz var. Bundan 5 sene evvel bu rakamların 3 te 1 indeydik. Veya yüzde 40 ındaydık. Artan talebe paralel olarak biz de işlerimizi genişletiyoruz. Bu ne kadar İSTANBUL UN SİLUETİ 10 YIL İÇİNDE DEĞİŞECEK 86 87

KÖRFEZ ÜLKELERİNDEN CİDDİ TALEPLER ALIYORUZ Tüm dünyanın gözünün üzerinde olduğu İstanbul, dünya başkenti olma yolunda hızla ilerlerken Ağaoğlu projeleri Ortadoğu ve Körfez ülkeleri başta olmak üzere yabancı yatırımcıların ilgi odağı haline geldi. Şu ana kadar yabancı alıcılara 800 milyon doları aşan satış realize ettik. devam eder? Bu kentsel dönüşüm, şehirleşmenin tamamlanması, 30 yıl önceki yüksek nüfus artış hızının ihtiyacına biz bugün cevap veriyoruz, yani bugünkü Türkiye nin nüfus artış hızıyla 30 yıl önceki doğan çocuklara ev sattığımız için 30 yıl önceki nüfus artış hızının talebidir bu. 30 yıl sonra doğum oranları azaldığı için yüzdesel olarak bu kadar talep olmayacak. 15 yıl boyunca bu talep devam edecek, hatta yabancı talebi buna eklendi mesela. İstanbul, Londra nın alternatifi oldu. Niçin? Londra da bir tane daireyi gezdik. 156 milyon pounda satıldı bu daire, merak ettik baktık. Yaklaşık 300 metrekarenin üzerinde ama ne olursa olsun 156 milyon pound dediğiniz zaman 500 milyon lira para, yani şirket sermayesi gibi bir para. İstanbul da özellikle Boğaz da nasıl bir mülk alınır, fiyatlar nasıl? Bunu Boğaz la ölçmeyelim. Proje yapabilir, fabrika kurabilirsiniz. Büyük bir yatırım. Mülke yatırım Londra da yüksek. Londralının kendisi veya İngiliz vatandaşları değil, Çinliler, Hintliler, Ruslar, Körfez ülkeleri vatandaşları ve diğer Arap vatandaşlarının talepleri gayrimenkul fiyatlarını bugünkü seviyelere taşıdı. Türkiye de ise Körfez ülkelerinden gelen talep fiyatları yukarıya taşıdı. Dizi filmlerin ve siyasi yakınlaşmaların da etkisiyle Türkiye ye ilgi arttı ve büyüyen bir pazar oluştu. Körfez ülkelerinden ciddi talepler alıyoruz. Körfez ülkeleri Mütekabiliyet Yasası ndan sonra pazara ivme kazandırdı. Bu yasayla yabancıların konut almasının önü açıldı. Şimdi rahatlıkla bir Suudi Arabistan vatandaşı gelip daire alabiliyor. Senenin birkaç ayı burada konaklayıp gidiyor. Bu aynı zamanda diğer sektörlere de katkı sağlıyor. Mobilya, perakende, yeme-içme sektörlerini de olumlu etkiliyor. Biz, İstanbul için gelecekte büyük fırsatlar olacağına inanıyoruz. Halen İstanbul metropoller içerisinde gayrimenkul bakımından en ucuz şehirlerden biri. Mesela Paris te şöyle bir şey yaşadım; bir gazete editörü, emekliliği yaklaşmış, bir hafta evvel de İstanbul daymış. Dedi ki, Emekli olur olmaz İstanbul a yerleşeceğim. Neyi planlıyorsunuz? dediğimde, Burada bir dairem var. Onu satacağım. İki buçuk milyon avro veriyorlarmış. Orada, İstanbul da bu parayla hem ev hem araba alırım. Buradaki emekli maaşımın satın alma gücüyle İstanbul da daha iyi şartlarda yaşama imkanı bulurum. Sağlık hizmetleri de Avrupa yı aratmıyor. Dolayısıyla kültür, sanat ve tarih her şey var. Coğrafya var, iklim güzel, İstanbul a yerleşeceğim. Büyük bir dairem var dedi. Eviniz kaç metrekare dedim, cevap olarak 52 metrekare dedi. Yani 52 metrekare büyük olarak görülüyor orada ve 2 buçuk milyon avro. Ama Paris in merkezinde. Şunu söylemek istiyorum, yani bunları karşılaştırdığımızda biz öyle 2,5 milyon avroya satın alabileceğimiz daireleri düşünebiliyor musunuz? Boğaz manzaralı daire alırsınız. Bizim şu anda İstanbul da satış fiyatlarımız metrekarede 3-4 bin TL de yoğunlaşıyor. 4 bin TL nin üzerindeki daire sayısı çok özellikli. Mesela Bakırköy projemiz. Bu tip dairelerin sayısı yüzde 5 ler, 10 lar civarında. Daha fazla değil. Dolayısıyla yurt dışındaki piyasaya göre fiyatlarımız ucuz. Müşteri hiçbir zaman sizin fiyatınıza ucuz demez ama bizden her alışveriş eden fiyatlarınız çok ucuz diyor. Dolayısıyla alanın da kazanacağı bir fiyat segmenti var şu anda. Gelecekte hem Türk alıcıları hem de yabancılar İstanbul da büyük kazançlar elde edecekler. Ben şuna inanıyorum, çok yakın bir gelecekte orta vade diyebiliriz. Önümüzdeki 5-6 yıl gibi bir sürede İstanbul dahil gayrimenkul fiyatlarının Londra ve Paris e yakın fiyat seviyelerine ulaştığını görmüş olacağız. GAYRİMENKUL ÇEŞİTLİLİK ARZ EDİYOR Ev almayı düşünenlere ne gibi tavsiyelerde bulunmak istersiniz? Tabii ki gayrimenkule yatırımı tavsiye ediyoruz. Ama gayrimenkul çeşitlilik arz ediyor. Ofis, konut olabilir. Fakat konut seçerken de merkezi lokasyonları seçmek lazım. Şehrin merkezine yakın, alışveriş merkezlerine, hastanelere yakın olan lokasyonları seçmek lazım. İfade ettiğiniz yerlerde fiyatlar yüksek değil mi? Evet, fiyatlar yüksek ama getirisi de yüksek. Yani, önemli olan pirimi ve geri dönüşü. İstanbul la ilgili gayrimenkul sektörüyle ilgili söylenebilecek önemli şeylerden birisi de İstanbul da bir finans merkezinin yapılıyor olması. Bu proje Türkiye için çok önemli. Hem Türkiye ekonomisi hem de yatırımcılar için önemli. Türkiye ekonomisine baktığımızda dünyada nüfusta 17 nci, gayri safi milli hasılada yine 17 nci sıralarda olduğunu görüyoruz. İnşallah hükümetin programı 2023 yılında dünyanın 10 uncu ekonomisi olmayı hedefliyoruz. Peki, buradaki eksiğimiz ne? Dinamik bir nüfusumuz var, her şeyimiz var, müteşebbis insanımız var. İnsan kaynağımız nitelikli, eğitimli. Buna rağmen eksik olan şeylerden birisi yüksek teknolojiyi kullanmak, marka yaratmak ve bir de finansa ihtiyacımız var tabii. Dünyada trilyon dolarlar ışık hızıyla el değiştiriyor, iki tuşla milyar dolar bir taraftan diğer tarafa gidiyor. Hemen yanımızda petrol, değerlendirilecek kapital var. Ama biz buradan yeterince pay alamıyoruz. İstanbul Finans Merkezi projesi bize bunu sağlayacak. Dolayısıyla gelecekte Türkiye ekonomisine inancımız tam. İnanıyoruz ki Türkiye, 2023 yılında dünya ülkeleri içinde ekonomide 10 unculuğu yakalayacak. İstanbul u baz alalım, diyelim ki yatırımcı İstanbul da bir daire aldı ve kiraya verdi. Bu yatırımın geri dönüşü kaç yıl? Avrupa da kira geliri 10-12 yıl ile çarpılıyor. Türkiye de nasıl? 10-12 yıl göstergesi vardır ama buradaki asıl kazanç doğru yerde yatırım yapıp gayrimenkulün değer artışından pirim elde etmektir. Gelecekteki projeksiyonu iyi tahmin edip, onun için az evvel merkezi lokasyonu tercih etmeli yatırımcı demiştim. FİYATLAR 2-3 YIL İÇİNDE İKİYE KATLAYACAK Hangi bölgeler mesela? Mesela, İstanbul Finans Merkezi nin yapılacağı bölge. Bu projenin etrafında kısa vadede 50 bin konuta ihtiyaç olacak. 50 bin konutun şu anda karşılanma ihtimali yok. O zaman ne olacak? İnsanlar daha uzak alanlara ulaşacak. Hemen yakınındaki yerlerde. Bu bölgede metrekare fiyatları 5 6 bin lira civarında. Çok yakın bir zaman içinde 10 bin ve üzerindeki fiyatları göreceğiz ve bu ne zaman derseniz 2015 yılı sonları 2016 yılı başları. Yani 2,5 yıl süreyle bu rakamları Ataşehir de göreceğiz. Bu sadece Ataşehir için geçerli değil. Mesela Avrupa Yakası nda da Maslak ta bir artış olacak. Maslak ta, büyük bir projeler var. Şu anda devam 88 89

eden projemiz, 1453 örneğini vermek istiyorum; 1453 te fiyatlar 5-6 bin lira civarında. 2015 te 6 bin dolarların üzerine çıkacak. Maslak ta şu anda 8 bin dolara satılan gayrimenkul var. İstanbul un mega projeleri var. Yabancıların ilgisi bu ivmeyi tetikleyen faktörlerden biri. Bugüne kadar 3 bine yakın konut sattık, 750 milyon dolar hasılat elde ettik. Gelen müşteri sizin malınız çok uygun fiyatta diye söyler mi? Özellikle yabancı alıcılar bu kalitede bu fiyata inanamıyoruz diyorlar. Gayrimenkul sektörünün oyuncularının Körfez bölgesine odaklanması lazım. Yani sadece konut olarak da değil, uzun bir süre o tarafa sırtımızı döndüğümüz için büyük fırsatlar kaçırdık. Suudi Arabistan örneğini vermek istiyorum, 2009 yılından bu yana Körfez le ilişkilerimizi geliştirdik. Bugün son derece iyi noktadayız, Suudi Arabistan 28 milyon nüfusu olan bir ülke. 2013 yılının ihracat rakamı sadece petrolden 213 milyar dolar. Bu yılı 270 milyar dolarla kapatacak. Diğer ürünlerin ihracatıyla birlikte 320 milyar dolar ihracat. Düşünebiliyor musunuz? 28 milyon nüfuslu bir ülkenin ihracatı bu. Bu rakamlar bize oldukça net bir tablo sunuyor. MÜTEKABİLİYET YASASI Geç de olsa Ağaoğlu bu konuda önemli bir adım attı Yasalar ancak izin verdi bize. Mütekabiliyet Yasası 1,5 yıl önce onaylandı. Bu sayede biz de yeni pazarlara konut satabildik. Daha önce yasalaşsa iyi olurdu. Tabii Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa ülkeleri yıllar önce böyle bir mütekabiliyet şartı koşmamıştı. Onlar bunun avantajını yıllarca kullandılar. İspanya çok iyi bir örnek bu konuda. sadece yurt dışına 650 milyar dolar gayrimenkul satışından kaynak elde etmiş. Yani bunun geri dönüşü olmayan bir giriş. Üstelik de bağımlı turizm potansiyeli yaratıyorsunuz. Bu anlamda biz Londra da, Berlin de, Dubai de ofisler açıyoruz. En son Berlin de bir ofis açılışı oldu. Burada hem Alman KONUT SEKTÖRÜNDEKİ GELİŞMELERİ ANLATTI Ağaoğlu Şirketler Grubu CEO su Hasan Rahvalı, Ekovitrin Genel Yayın Yönetmeni Bilal Koçak ın sorularını cevaplandırdı. Rahvalı, konut sektöründeki gelişmeleri ve yatırımcılara tavsiyelerini anlattı. HANE HALKINDAKİ KÜÇÜLME KONUT TERCİHİNİ DEĞİŞTİRDİ En çok tercih edilen konut tipi 2+1 ve 3+1. Genellikle çocuksuz aileler 2+1, genç evliler, orta yaş üzerindeki aileler bu tür daireleri tercih ediyorlar. Çocuklu aileler de 3+1 daire tipini tercih ediyorlar. vatandaşlarına hem Türk vatandaşlarına projelerimizi tanıtıyoruz. Yatırımcıların eğilimleri hangi yönde gelişiyor? Ağırlıklı olarak bir defa metrekare tercihleri giderek küçülüyor. Ailelerin daha çekirdek aile olmasından kaynaklanıyor, hane halkı sayısı azalıyor. Mesela Türkiye den örnek vermek istiyorum; Avrupa zaten öyleydi, hane halkı sayısı Türkiye nin gerisindeydi. Bizim daha önceki yıllarda hane halkı sayısı 4 ün üzerindeydi. Her on yılda hane halkı yüzde 5 küçüldü. Hane halkı küçüldükçe konutlardaki tercihler de küçülü- yor. Yani insanlar büyük evler alalım demiyorlar. Körfez ülkelerinden gelen yatırımcılar satın almayı düşündükleri dairelerin 5-6 odalı olmasını istiyorlar. Biz o yüzden 1453 projesinde bir bloğu komple 5 ve 6 odalı proje tadilatı yaptık. Ama Türk müşteriler yavaş yavaş daire taleplerini 120 metrekarelere doğru geri çekiyorlar. Bahsettiğim Fransız örneğindeki 52 metrekarelik daire gibi biz de giderek Avrupa trendine yaklaşıyoruz. Gerçi 50 metrekarelere inemeyiz. Ama belki 100 metrekarelerde oturur. Sonuç olarak burada en çok tercih edilen konut tipi 2+1 ve 3+1. Genellikle çocuksuz aileler 2+1, genç evliler, orta yaş üzerindeki aileler falan bu tür daireleri tercih ediyorlar. Çocuklu aileler de 3+1 daire tipini tercih ediyorlar. Fiyat açısından bir değerlendirme yapmanız mümkün mü? Metrekare fiyatları 3 bin TL nin üzerinde. Nitelikli konutlarda, yani markalı bir konutu satın almak için 3 bin liranın üzerinde metrekare fiyatı olması lazım. Bu da şu demek, 500 bin liraya iyi bir konut alabilirsiniz. PROJEDE ASIL MALİYET ARSADIR Konut metrekare maliyetleri ne oluyor? Maliyet denince; akla çimento, demir gibi şeyler geliyor. Ama aslında öyle değil. Bizde en büyük maliyet arsa. Size Ataşehir projemizle ilgili bir örnek vermek istiyorum. Ataşehir de bizim konutlarımızın ortalama satış fiyatı 760 bin lira. Burada tabii 1 milyonluk konut da var, 400 bin liralık konut da var. Ortalama 760 bin lira. Biz her sattığımız 760 bin liranın yüzde 47 sini arsa sahibine veriyoruz. Bu da 370 bin lira civarında bir para. Bu sadece arsaya giden para. Üzerine bir de inşaat maliyetini koyduğunuz zaman 500 bin lira. Genel gider payı, inşaat ruhsat harcı, muhtelif harçlarla birlikte bir bakıyorsunuz ki maliyet gelmiş 600 bin liraya. Dolayısıyla bizim sektörümüzdeki asıl maliyet arsa maliyetidir. DEVLET, DAR GELİRLİLER İÇİN SIFIR MALİYETLİ ARSA TEMİN ETMELİ Gayrimenkulde en büyük maliyet arsadır. Dar gelirli vatandaşları 10 bin lira peşinle ayda 500-600 lira taksitlerle ev sahibi yapma imkanı var. Bunun için arsa maliyetini ortadan kaldırmamız lazım. Sıfır maliyet olmalı. Bu da aslında devletin anayasal görevlerinden biri. Nasıl bir formülle arsa maliyetleri düşürülür? İnsanlar daha kolay ev sahibi yapılabilir? Sektöre daha sosyal bir yaklaşımla bakacak olursak, şu anda tabii orta ve üst gelir grubunun konut fiyatlarına erişmesinde bir sıkıntı yok. Krediler çok uygun, makul faiz oranlarıyla 10-15 yıl vadeler yapılıyor. Fakat dar gelirli vatandaşlarımızın konut ihtiyaçlarını düşünmek zorundayız. Burada devlete bazı görevler düşüyor. Şu anda kamunun elinde arazi var. Dünya ülkeleri arasında en büyük mülkiyet sahibi ülke orantısal olarak Türkiye. Burada sosyal amaçlı konutların bedelsiz olarak arsasının verilmesi bu arsaların da inşaat ihaleleri yapılarak dar gelirli vatandaşları 10 bin lira peşinle ayda 500-600 lira taksitlerle ev sahibi yapma imkanı var. Bunun için arsa maliyetini ortadan kaldırmamız lazım. Sıfır maliyet olmalı. Bu da aslında devletin anayasal görevlerinden biri. Yani insanların sağlam konutlarda oturmasını sağlamak. Dolayısıyla bunun mutlaka yapılması lazım. Sektör adına devletin yaptığı güzel işler var aslında. Son dönemde kentsel dönüşüm projelerinin yapılıyor olması çok olumlu. Yabancıya konut alımının önünün açılması da keza öyle. Türkiye ye katma değer yaratan faktörlerden biri. Kentsel dönüşüm İstanbul da olmazsa olmazdı. Orta vadede bir deprem ihtimali var. Korkmamak lazım. Japonya da her gün deprem oluyor, ama insanlar çay bardaklarına sarılıyorlar sadece. Masanın üzerine çay dökülmesin diye. İstanbul da da hızlı bir dönüşüm başladı. Rakamlarla söyleyeyim size; İstanbul da 62 binin üzerinde konut şu anda yıkılıyor. Bu çok ümit verici bir rakam. Gaziosmanpaşa da, Fikirtepe de, Sarıyer de başlatılan bu dönüşüm olayından Türkiye başarıyla çıkacak. Bunlar merkezi yerlerde yeni yapılan binalarda daha sağlıklı binalara kavuşacak vatandaşlarımız. Niteliksiz yapılan binalarımız yenilenmiş olacak. Şehircilik Bakanlığı nın da hakkını teslim etmemiz gerekiyor. Bu konuda çok ciddi çalışmalar yapıldı, süratli kararlar alındı. Bürokrasi ki en çok şikayet ettiğimiz şeydi, o da ortadan kalktı. Önümüzdeki 5-10 yıl içinde İstanbul un siluetinin değişmiş olduğunu göreceğiz. SEKTÖR, 3 MİLYON KİŞİYİ İSTİHDAM EDİYOR Bu durum ekonomiyi de çok olumlu etkileyecek değil mi? inşaat sektörü beraberinde farklı sektörleri de tetikliyor çünkü. Birçok sektörü etkilediği gibi emek yoğun bir sektör. 2 milyon insanın doğrudan çalıştığı bir sektör. Bir de bize mal satan tedarikçilerimiz var. Kapı, parke yapıp satıyor mesela. Bize mal satan sanayicilerimizi de eklersek eğer bu sayı 3 milyonun üzerinde kişiye istihdam sağladığımızı ortaya koyar. Bu yönüyle önemli. Tabii en önemlisi de şu; Türkiye cari açığı olan bir ülke. Cari açıkla ne alakası var konut sektörünün diyen olabilir. Cari açığa olumlu yönde katkı sağlıyor bu sektör. Birincisi yabancıya konut satıyoruz, döviz girdisi sağlıyoruz. Cari açığımızla enerji sarfiyatımız birbirine eşit. Yeni yapılan binalarda enerji verimliliğine dikkat ediliyor. Bu noktada enerji tasarrufu da sağlanmış oluyor. Öte yandan tabii yenilenebilir enerji kaynaklarını da devreye aldığımızda Türk ekonomisinde beklentilerimiz olumlu. 90 91

Ağaoğlu Bakırköy 46 Projesi Ağaoğlu Küçük Maslak Projesi Ağaoğlu My World Europe Projesi Ağaoğlu Maslak 1453 Projesi PROJELERİMİZİN ÇOĞU KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJESİ Küçük Maslak projemizin bulunduğu yer Askeriye bölgesiydi. Gecekonduların işgaline uğramıştı. Milli Emlak ihaleye çıkardı. Ağaoğlu ihaleyi kazanıp 850 konutluk bir proje gerçekleştirdi. Bu kentsel dönüşüme güzel bir örnektir. Bakırköy 46 projemizin arsasında metruk fabrika binaları vardı. Yıktık modern bir proje oluşturduk. Ağaoğlu projelerinin yarısından çoğu kentsel dönüşüm projesidir aslında. Özellikle İstanbul da görünümü hoş olmayan binalar sık sık gözümüze çarpıyor. Kentsel dönüşüm projeleriyle bu görüntüler ortadan kalkacak değil mi? Tabii ki, şehircilik anlayışı bakımından parklar, spor alanları, çocuklar için oyun alanları, bunlar daha önce dip dibe binalarda bu imkanlar yoktu. Sokaklara arabalar bırakılıyordu, şimdi modern şehirlerde, mesela bizim içinde bulunduğumuz site içerisinde 4 bin civarında konut var ve bir tane arabayı site içinde toprak üstünde göremezsiniz. Yer altında birkaç kat otopark yapılıyor. İnsanlar araçlarını oraya park ediyor ve asansörüyle dairesine çıkıyor. Ağaoğlu olarak kentsel dönüşüm projeleri içerisinde yer alıyor musunuz? Bugünkü yasalarla kentsel dönüşümün önü açıldı. Kolaylıkla yapılabiliyor artık. Biz bu yasalar çıkmadan da kentsel dönüşümü yaptık. Mesela Küçük Maslak projemiz var. Orada 850 konut var. Yani konut sektörünün de nereye geldiğini göstermek için söylüyorum. 850 konut için küçük diyoruz. Çünkü büyüğünde 4.800 daire, artı 1,5 kilometrelik cadde var. 1453 ismi de oradan geliyor. Yani bin 453 metre boyunda bir caddesi var ve aynı zamanda İstanbul un fethiyle de alakalı. 4 bin 800 konut artı mağazalardan oluşan yapı. Bin 453 metre ne kadardır dediğinizde bir örnek olsun diye söylüyorum; Taksim le tünelin arası bin 350 metre, yani oradan 100 metre daha uzun bir caddede yürüyorsunuz ve iki tarafınız mağazalar, sanat atölyeleri, restoranlar, belli sektörlerin bir arada olduğu arastalar olacak ve 2015 yılının sonuna kadar da bu projeyi yetiştireceğiz. Küçük Maslak projemizin bulunduğu yer askeri bir bölgeydi. Askeri bölgeyi 45 yıl önce vatandaşlarımız artık konut sıkıntısı onları o kadar bunaltmış ki; askeri bölgeye gecekondu yaparak oraları işgal etmişler. Biz bir proje ortaya çıkarttık. Ne yaptık? Orada vatandaşlar tapusuz oturuyorlardı. Her an tehdit altındaydılar. Birincisi devlet her an gelip yıkabilirdi, ikincisi de deprem yıkabilirdi. Her halükarda yıkılmaktan kurtuluş yoktu. Biz bunlara bir kooperatif kurduk. Genelkurmay Başkanlığı ile yazışmalar yaparak kooperatif adına buranın Milli Emlak a geçişini sağladık. Milli Emlak ihaleye çıkardı, ondan sonra yeri kat karşılığı aldık. Şimdi her birinin ikişer üçer daireleri var orada. Yani vatandaşa rantı sağlamış olduk ama o vatandaş kendi eliyle boşalttı orayı. İki ay sonra teslim olacak. Onların bir çoğu o dairelerini sattılar sermaye yaptılar. Biz de Ağaoğlu Şirketler Grubu olarak güzel bir projeye imza attık. Bu kentsel dönüşüme güzel bir örnek. Yine bizim My World Europe diye bir projemiz var. 3 bin 100 konutlu bir proje. Bir site. Burada da 200 civarında gecekondu vardı. Burası da kentsel dönüşüm projesi. Başakşehir Belediyesi ne bağlı, daha önce Küçükçekmece Belediyesine bağlı bir bölgeydi. Belediyelerin gayreti, TOKİ nin işbirliği ile ihaleye çıkıldı. Biz talip olduk, yarıştık ve kazandık. 3 bin 100 konut yaptık, anahtarları da teslim ettik. Bakırköy 46 projemiz de yine kentsel dönüşüm projesidir. 5 tane fabrikanın yerini kısmen parayla kısmen daire karşılığında aldık. Fare yuvası olan o bölgede, metruk bir yer olan fabrika binalarını yıkarak modern bir proje oluşturduk. Şu anda da inşaatı hızla devam ediyor. Beklediğimizin üzerinde ilgi gördü proje. Bakırköy, artık şehrin göbeği. Hemen yakınında alışveriş merkezleri, parklar, deniz, havalimanı, ulaşım imkanları geniş, tahminimizin üzerinde bir talep aldık orada. Yani projelerimizin yarısından çoğu kentsel dönüşüm projesi aslında. 50 BİN KİŞİYİ KONUT SAHİBİ YAPTIK Ağaoğlu köklü bir kuruluş. Bugüne kadar kaç kişiyi ev konut sahibi yaptınız? 50 bini aştık... Şu anda 10 binin üzerinde konut inşaatı aynı anda devam ediyor. Zaten 4 bin 800 tanesi 1453 projemizde. My Home, Küçük Maslak projemizde 3 bin 100 daire, Bakırköy bin 200 daire Doğu Ataşehir de My Towerland projemizin anahtarlarını verdik. Orada 2 bin daire. Aynı anda bütün bunları yürütüyoruz ve bir yandan da İstanbul Finans Merkezi ni inşa ediyoruz ve bu 92 93

İstanbul un mega projesi. 8 milyon metreküp hafriyatı olan bir proje. Yani ateşten gömlek diyebileceğimiz bir işi üstlendik. Allaha şükür çok da iyi gidiyor. Bu projeyi sadece gayrimenkul projesi olarak görmüyoruz İKİNCİ KUŞAĞA EV SATIYORUZ Ev sahibi olmak herkesin hayali. Bugüne kadar çok sayıda aileyi ev sahibi yaptınız. Bu insanlar ne tür duygular içerisinde? Bu konuda örnek olarak verebileceğiniz bir olay var mı? Çok örnek var. Bizi en çok mutlu eden, motive eden, teşvik eden duygu da bu zaten. Ağaoğlu 33 yıllık bir firma. Benim de 30 yılım geçti burada. Biz artık ikinci kuşağa ev satıyoruz. Bir memnuniyet var k;i bu devam ediyor. Bizde şöyle bir iş yapma ilkesi var. Konutu sattık ve bir daha sizi tanımıyoruz deme şansımız yok. Bizden kurtulamıyorsunuz. Yani biz de sizden ayrılmak istemiyoruz. Musluğunuzda bir arıza oldu, 7/24 hizmet veren çağrı merkezini arıyorsunuz, hemen arkadaşlarımız gelip tamiratı yapıyorlar ve ücret almıyorlar. Ağaoğlu Şirketler Grubu müşteri memnuniyetini ön planda tutuyor Kesinlikle Siz bir tane musluk için İstanbul gibi bir yerde malzeme, usta arayacaksınız; vakit çok dar tabii. Alışveriş merkezi kapanmadan alışverişinizi yapmanız, diğer ihtiyaçlarınızı gidermeniz lazım ve daha birçok konuyla uğraşacaksınız Arkadaşlarımız sizin nerede oturduğunuzu ve hangi malzemelerle konutunuzun yapıldığını zaten biliyor. Bu bakımdan pratik bir şekilde sizin ihtiyaçlarınızı giderebiliyorlar. TÜRKİYE, İNŞAAT SEKTÖRÜNDE DÜNYA İKİNCİSİ Ağaoğlu Şirketler Grubu nun inşaat teknolojisi de sanıyorum üniversitelerde konu oldu İnşaat sektöründe sadece Ağaoğlu değil, Türkiye inşaat teknolojisinde dünyada ilk sırada belki. Ama yaptığı iş hacminde de ikinci sırada. Birinci sırada Çin, ikinci sırada Türk müteahhitleri. Bu oldukça gurur verici. Biz başka bir sektörde ikinci miyiz, bilmiyorum. Hem yetişmiş insan kaynağımız bakımından hem de en ileri teknolojiyi kullanma bakımından sektörümüz çok iyi bir konumda. Bu bizi gururlandırıyor. Size bir rakam vereyim, mesela 320 adet mimar mühendisimiz var. Ağaoğlu nda maaşlı çalışan 320 mimar ve mühendis var. Bunun en az yüzde 50 si uluslararası bir projede mutlaka görev aldı. Deneyimli bir kadroya sahibiz. Teknolojimiz de oldukça gelişmiş durumda. En basit bir örnekle; 1453 projesinde 49 kule vinç çalışıyor. Düşünün yani Bu sayı bir iki ay sonra 61 e çıkacak. 61 tane kule vinç olan şantiyeyi düşünün. Günde binlerce kamyonun girip çıktığını düşünün, burası sadece inşaat teknolojisi değil iş idaresi ve organizasyon bakımından da örnek alınması gereken bir proje. 1453 projesinde yurt dışında tanınmış bir mühendis dostumuz, Ben bu projede bedava çalışmaya razıyım. Bu kadar keyifli, bu kadar teknolojiyi bir arada kullanan, bu kadar büyük organizasyonu koordine eden bir yapının parçası olmak isterim demişti. Dolayısıyla Türkiye, dünyada ikinci sırada olmanın gereğini her yönüyle yerine getiriyor. Son dönemin en dikkat çekici kampanyasını yaptık Öncelikle insan odaklı bir yaklaşımla hareket ediyoruz. Yani bu yaptığımız faaliyetler insanların ihtiyaçlarını karşılamak için. Onların erişebileceği imkanları araştırıyoruz. İnsanlara nasıl bir evde yaşamak istiyorsunuz diye soruyoruz. Bunu araştırıyoruz. Ağaoğlu çok güzel projelere imza atıyor. Sektöre de ivme kazandırıyor aynı zamanda. Kampanyalarınız da var. İlginç kampanyalarınız var. Bu konuda reklam çalışmaları da yapıyorsunuz. Burada da bir zevk ve estetik var Onun da hareket noktası şu; öncelikle insan odaklı bir yaklaşımla hareket ediyoruz. Yani bu yaptığımız faaliyetler insanların ihtiyaçlarını karşılamak için. Onların erişebileceği imkanları araştırıyoruz. İnsanlara nasıl bir evde yaşamak istiyorsunuz diye soruyoruz. Bunu araştırıyoruz. İnsanlar nasıl bir evde yaşamak isterler ve hangi imkanlarla buraya erişmek isterler? Bütün bunları araştırıyoruz. Mesela 1,5 aydır yaptığımız bir çalışma var. 23 bin insanla birebir görüşülerek yapılan bir anket. Bu çok kolay bir anket değil. Bunu rapora dökmek ve bunun sonucunda da bir kampanya oluşturmak. Şu son yaptığımız kampanyanın temelini bu 23 bin kişilik anketin verileri oluşturdu. Proje üretmeden önce bir araştırma yapıyorsunuz öyle mi? Evet, projeyi üretmeden satış aşamasında, anket yapıyoruz. Dolayısıyla son yaptığımız anket maddi imkanlar bakımından nereye erişilebilir, satın alma güçleri, insanların taksit ödeme imkanları neler Ortaya çok ilginç bir şey çıktı. Şu anda biz yüzde 2 peşinle daire satıyoruz. Sıfır faizle daire satıyoruz. Mesela Türk insanı banka ile ilgili prosedürü sevmez. Tabii banka ekonominin olmazsa olmazı. Az önce 860 bin daire satışıyla ilgili bir istatistik paylaştım. Bunun yarısı banka kredili değil. Vatandaşlarımızın yarısı diyor ki benim şu kadar param var, ayda da bu kadar öderim, bu ödemeyi kabul ederseniz alıyorum diyor. Bizim istatistiklerden çıkan sonuç bu. Biz 36 ay bu kampanyada, belli bir peşinatla sıfır faizli ödeme planı hazırladık. Bir başka projede banka kredisi kullanacaksak taksitler düşük olması için maksimum kredi miktarını yüzde 58 olarak belirledik. Bankalar aslında yüzde 75 e kadar kredi veriyorlar, ama taksitler büyümesin diye düşük tuttuk, yüzde 2 sini de peşin versin dedik ve daireyi verelim. Peki, yüzde 40 ı nasıl ödeyecek, onu da iki senede altışar ayla yüzde 10 ödemelerle yapsın. Bu kampanya oldukça ilgi gördü. Son dönemin en canlı kampanyasını yaşıyoruz. Sabah biz gelmeden önce müşteriler geliyor. İlgi çok fazla. 3 YILDA YÜZDE 30 PRİM ARTIŞI Alıcılara başka ne gibi fırsatlar sunuyorsunuz? Onlardan bahseder misiniz? Her şeyden önce sıfır faiz çok iyi bir fırsat. Bir istatistik söyleyeyim; uluslararası bir kurum var gayrimenkul endekslerini bütün dünyada araştırıyor ve yayınlıyor. 36 ayda Türkiye deki gayrimenkul fiyat endeksi yüzde 30 oranında bir artış göstermiş. Siz bugün sıfır faizle daireyi satın aldığınız zaman 36 ay sonra bu dairenin fiyatı yüzde 30 yukarı çıkacak. 500 bin liraya daireyi sıfır faizle aldınız diyelim. 36 ay sonra o daire minimum 650 bin lira. Dolayısıyla kazancınızı düşünün siz o parayı bir seferde ödemiyorsunuz. Taksitlerle ödüyorsunuz. Dolayısıyla sıfır faiz büyük bir avantaj. İkinci olarak da banka kredilerinin bir kısmının faizsiz olması faiz oranını, faize gidecek paranın yüzde 30 daha azaltılmasını sağlıyor. Yani biz orada bir karma yaptık. Yüzde 40 a sıfır faiz yapalım, geri kalan yüzde 58 i kredi yapalım demekle aslında bankaya ödenecek faiz oranını azaltmış oluyoruz. Mesela bir örnek; size 3+1 daire öneriyor olayım ve dairenin fiyatı 644 bin lira. 12 bin 880 lira peşin veriyorsunuz ve daire sizin. Bitmiş daire bu, anahtar teslim ve tapusunu da alıyorsunuz. Banka kredisi kullanıyorsunuz ve ödeyeceğiniz taksitler 5 bin liranın altındadır. 4.900 lira taksit. Maslak taki bir daire bu. Bunu kiraya verseniz en az 2 bin 500-2 bin 800 lira arasında kira getirir. Yani diyelim ki ihtiyacınız yok, Almanya da yaşıyorsunuz, dolayısıyla kiraya verseniz sıfır faizin da altına gelir. Çünkü bunun içindeki faiz miktarı bu taksitin içindeki olsun olsun 150 liradır. Siz eğer 2 bin 500 lira kira alıyorsanız esasen sıfır faizin de altında almış oluyorsunuz. Banka kredisi kullanmadan olursa da şu şekilde oluyor; 36 ayda o zaman da 8 bin 900 lira taksit ödüyorsunuz. Yüzde 2 değil de bu sefer minimum yüzde 25 yapıyoruz. Bu şunu getirir; mesela 660 bin liralık bir dairenin aylık fiyat artışı yüzde 1 olsa, ki Maslak bölgesinde ben şunu taahhüt ediyorum; üç yılda yüzde 100 pirim yapar. Çünkü Maslak merkezi bir bölge. Bütün gökdelenlerin olduğu, uluslararası şirketlerin yer aldığı bir bölge. Şu anda 8 bin dolara satılan daireler var. Bizde daire sayısı fazla. İki projemizde 6 bine yakın konut var. Elimizde çok fazla daire olduğu için sürümden kazanıyoruz. Sadece 300 daire yapmış olsaydık bu fiyatlara veremezdik. Çünkü genel giderlerden birime düşen maliyet çok yüksek olacaktı. Özetle aylık yüzde 1 fiyat artışı olsa bu dairenin aylık fiyat artışı 6 bin 500 lira olur zaten. 8 bin küsur lira taksit ödediği zaman vatandaş aslında değer artışını ödüyor. Verdiği peşinatla dairenin sahibi oluyor. Bu imkanlar tabi her zaman yaptığımız şeyler değil. Bu kampanyada hangi projeler var? Kampanyanın dahilinde Bakırköy deki projemiz, sahil yoluna çok yakın ve deniz manzaralı daireler, bunun dışında Ataşehir deki My Towerland projemiz var. Bunlar kat planlarıyla cazip, İstanbul Finans Merkezi nin hemen yanında yer alan bir proje. Maslak projesi de bu kampanyaya dahil olarak alıcıların beğenisine sunuluyor. 94 95

Biz öne çıkacağını düşündüğümüz için Ataşehir e, Maslak a ve Bakırköy e yatırım yaptık. Tavsiye edeceğim yerler bu ilçeler olur. Onlar mesela 1 milyon lira yatırırken bizim mesela 1453 projemiz 4-5 milyar dolarlık bir proje. Bu bölgelerin geleceğine inandığımız için bu kadar büyük bir riskin altına giriyoruz. Batı Ataşehir de 4 bin konut yaptık, 2 bin 500 konut Doğu Ataşehir de yaptık. Toplamda 6 bin 500 konut ediyor. İstanbul Finans Merkezi ni yapıyoruz 2 milyar dolarlık dev bir proje. Bunları Ataşehir e inandığımız için yapıyoruz. KONUT TERCİHİNDE LOKASYON ÖNEMLİ Ana merkezlere yakın lokasyonlarda hangi proje olursa olsun, sadece bizim projelerimiz için söylemiyorum, mutlaka merkezi lokasyonlar tercih edilmeli. Etrafında okul, hastane, ulaşım, ana arterler olmalı Metro çok önemli. Bundan sonra İstanbul da kitle ulaşımı oranı artacak. Diyelim ki ben bir müşteriyim ve herhangi bir tercihim yok. Konut almak istiyorum, ama zarar etmek istemiyorum. Siz bu konun uzmanı olarak ne öneriyorsunuz? Birincisi merkezi lokasyondan alacaksınız. Dünya metropollerinden bahsettik, Londra dedik mesela, 500 milyon TL karşılığında daire satıldı dedik. Dünyada ekonomik kriz oldu. Fakat Londra da konut fiyatları düşmedi. Yani İstanbul da böyle bir yer. Eğer siz şehrin 10 km dışında uygun fiyatlı diye bir yer alsanız kiraya verdiğinizde orada kim oturacak, satmaya kalksanız zorlanabilirsiniz ama, merkezin talebi hiçbir zaman bitmez. Ana merkezlere yakın lokasyonlarda hangi proje olursa olsun, sadece bizim projelerimiz için söylemiyorum, mutlaka merkezi lokasyonlar tercih edilmeli. Etrafında okul, hastane, ulaşım, ana arterler olmalı Metro çok önemli. Bundan sonra İstanbul da kitle ulaşımı oranı artacak. ATAŞEHİR, MASLAK VE BAKIRKÖY ÖNE ÇIKIYOR Özellikle İstanbul u baz aldığımızda konut tercihinde hangi semtler öne çıkıyor? KONUT ALIRKEN GÜVENİLİR FİRMALAR TERCİH EDİLMELİ Sizin gibi büyük ve kurumsal firmaların dışında daha küçük çaplı firmalar da farklı projeler yapabiliyor. Maketten ev satışları yapılıyor. Konut yatırımcılarına bu konuda bir tavsiyeniz var mı? Bu çok önemli bir konu. İnsanlarımız parayı çok zor koşullarda kazanıyor. Dolayısıyla yanlış bir yatırım yapmamalılar. İnce eleyip sık dokumalılar. Burada güven çok önemli. Yani firma bakıyorsunuz iki yıllık firma ama proje yapmış ve satıyor. Bunlara dikkat etmek lazım. Ağaoğlu gibi 33 yıllık firmaları, birkaç gün sonra ortadan kaybolma şansı olmayan firmaları tercih etmekte fayda var. İkinci olarak da daireyi aldıktan sonraki hizmetler çok önemli. Oranın iyi yönetilmesi lazım. Bizim sadece teknik eksikliğin olmaması yetmez. İnsanın insana ihtiyacı var. Sosyal bir yaşam olması lazım. Bizim sadece bu işler için bir şirketimiz var. Satıştan sonraki yaşamın insan ihtiyaçlarına yönelik taleplerin karşılanması amacıyla site yönetimleri yapan. Burada amacımız kar yapmak değil. Ağaoğlu markasını yaşatmak, onun değerini korumak, sürdürmek adına elimizi sitelerden çekmiyoruz. Gayet anlayışla, empati yaparak istenen şeylere kulak vererek oradaki yaşayan insanların ih- tiyaçlarına kulak vermeye çalışıyoruz. Konuta katma değer kazandıran şey sanıyorum o konutun bulunduğu sitelerin bir yaşam merkezi, sosyal yaşam alanlarının olması Şöyle düşünün Mesela, çocuklarımız var ve onların güvenli bir ortamda, bahçede emin bir şekilde oynayabilmelerini istersiniz. Bizim My konseptiyle ürettiğimiz projelerde 14 yıldır hiçbir tane adi suçla karşılaşmadık. Hatta geçenlerde yaşadığımız bir olay var; bir site sakinimiz uçağa yetişebilmek için apar topar çıkarken anahtarı kapının üstünde bırakmış. 7 gün tatil yapıyor. Geliyor bir bakıyor ki kapının üstünde anahtar. Yani o kadar güvenli. Çocuklarınızı şehirde tek apartman olan bir yerde caddede sokağa bırakabilir misiniz? Bırakamazsınız. Ama bahsettiğim bu güvenli sitelerde hiçbir sıkıntı yok. Üstelik çocukların sosyalleşmesi adına buna ihtiyaç var. Kendi yaşıtlarıyla tanışması, sportif faaliyetlere karışması, onların bir koordinasyon içinde yürütülmesi bunlar çok önemli. Keza büyükler için de komşuluk ilişkileri, bizde bir söz vardır, Ev alma, komşu al diye. Biz bu modern sitelerde kültürümüzde olan eski komşulukları yaşatmayı başardık. Şu anda komşular bir arada seyahatler düzenliyorlar. Kültürel aktiviteler düzenliyorlar. Aile toplantıları yapılabiliyor. Çocuklar arkadaş oluyorlar. Onlar vesilesiyle de büyükler bir araya gelebiliyorlar. Dolayısıyla bizim çocuklukta yaşadığımız komşuluk ilişkileri bugün sitelerde yaşanıyor. PROJELERİMİZ KENDİ ENERJİSİNİ KENDİ ÜRETİYOR Tasarruf çok önemli. Son dönemlerde yaptığınız projelerde yeşil enerji konusuna da önem veriyorsunuz Çevre ve Şehircilik Bakanlığı bu konunun üzerinde duruyor. Biz çok önceden başlatmıştık buna. Yeşil bina dediğiniz uluslararası sertifikalandırma kuruluşları tarafından denetlenen ve sertifikaya bağlanan bir sistem var. Biz ona bağlıyız, aynı zamanda da binaların enerji kimlik belgesi var. İzolasyonu iyi yaparsanız, mesela size içinde bulunduğumuz My World projemizde... Burada yaşayan ev sahipleri kışın ayda 300 liraya ısınabiliyor. Mutfağınızdaki gaz dahil. Yani bu şu anlama geliyor; minimum, hatta hiç yakmasanız bile ısı hiçbir zaman 20 derecenin altına inmiyor. Enerjinin, ışığın tasarruflu kullanılması, atıkların değerlendirilmesi, dolayısıyla bu anlamda makroekonomiye de katkı sağlıyoruz. Bundan sonraki bütün projelerimizde kojenerasyon ve trijenerasyon dediğimiz sistemlerimiz var. Projelerimiz kendi elektriğini kendi üretiyor. Artı olarak enerjinin fazlası ile de sıcak su imkanı sağlıyoruz. Dolayısıyla daha ucuz maliyette elektrik ve sıcak suyu konut sahiplerine sağlamış oluyoruz. 96 97

AĞAOĞLU PROJELERİYLE AVRUPA YA AÇILIYOR Ağaoğlu Şirketler Grubu, Dubai de açtığı ilk yurt dışı ofisinin ardından ikinci temsilciliğini geçtiğimiz aylarda Berlin in en merkezi bölgelerinden Potsdamer Platz da açarak yurt dışında da hedef büyüttü. Ağaoğlu Şirketler Grubu CEO su Hasan Rahvalı, Avrupa da yaşayan Türkleri ve yatırımcıları İstanbul a davet ediyor. Ağaoğlu Şirketler Grubu olarak Körfez ülkelerine önemli bir açılım yaptınız. Ardından da Avrupa ya açılım gerçekleştirdiniz. Berlin de bir ofis açtınız. Avrupa dan beklentileriniz nelerdir? Önce can, sonra canan deriz ya Önce Türk vatandaşlarımız Avrupa daki hedefimiz öncelikle Türk vatandaşlarımızın doğru yere yatırım yapmalarını sağlamak. Çünkü gurbetçi vatandaşlarımızın gönlünde sıla, memleket hasreti var. Günün birinde memleketime döneyim diyorlar. Avrupa ya bir ihtiyaçtan gittiler. Nedir bu iş imkanı? Daha iyi sosyal şartlar, daha iyi eğitim imkanları var. Ama bugün geldiğimiz noktada inşallah Avrupa yı geçeceğiz. Oradaki vatandaşlarımızın çocukları da kendi öz kültürleriyle yetişecekler. İyi eğitim imkanlarına burada kavuşmaları mümkün. Satın alma paritesi olarak burada Avrupa daki harcayacakları paranın çok daha altında para harcayacaklar. Tüm bunlardan hareketle diyoruz ki; öncelik Türk vatandaşları hedefimiz. Ben Türk vatandaşlarına hizmet etmekten bahsediyorum. Bu bizi mutlu eder. Almanlardan yoğun talep geliyor. Fransızlardan, İngiltere den talep var. Biz Avrupalıların yanında esasen Türk vatandaşlarını daha ön planda tutuyoruz. İSTANBUL PRİM VADEDEN BİR METROPOL Peki, siz Ağaoğlu olarak onlara ne gibi avantajlar sağlayacaksınız? İstanbul u pirim vadeden bir metropol olarak görüyorum. Bu sadece benim görüşüm değil. Uluslararası birçok araştırma kuruluşu dünyada pirim vadeden şehirleri sıraladığında İstanbul son 5 yıldır ya birinci ya da ikinci çıkıyor. Şu an İstanbul daki gayrimenkul fiyatları fırsat sunuyor. Bunu sadece kendi projelerimiz için değil genel olarak söylüyorum. Mesela birçok proje var. Pahalı mı, değil mi diye bakıyoruz. Bizim satış fiyatlarımız Avrupa nın maliyet fiyatında. İstanbul da orta vadede 5 yıl içinde göreceksiniz hemen hemen Paris, Londra standartlarına yaklaşacak. İngiliz vatandaşları başta olmak üzere Avrupalılar, İstanbul dan yoğun bir şekilde daire satın alıyorlar. 5 yıl kiraya veriyor ve sonra satıyorlar. Kazandığının üzerine bir o kadar daha koyuyor Ben ona bonus diyorum. Kira geliri bir şey değil aslında. Bir malın 3-5 yılda getireceği kira geliri bellidir. Eğer 5 senede aldığı gayrimenkul ikiye katlarsa bu ciddi bir getiri. Üstelik siz bunu borçlu aldıysanız. Yani varsayalım banka kredisiyle aldıysanız, yüzde 2 peşin verdiyseniz, yüzde 58 kredi kullandınız. Bir taraftan ödüyorsunuz, 10 yılda borcunuzu kapatacaksınız Sizin ödediğiniz paradan daha fazla pirimi borcunuzun yarısına geldiğinizde gayrimenkulü elde etmiş oluyorsunuz. Bugün geldiğimiz noktada inşallah Avrupa yı geçeceğiz. Oradaki vatandaşlarımızın çocukları da kendi öz kültürleriyle yetişecekler. İyi eğitim imkanlarına burada kavuşmaları mümkün. Satın alma paritesi olarak burada Avrupa daki harcayacakları paranın çok daha altında para harcayacaklar. Tüm bunlardan hareketle diyoruz ki; öncelik Türk vatandaşları hedefimiz, onlara hizmet edeceğiz. AVRUPALI TÜRKLER TÜRKİYE YE GÜVENSİNLER Avrupa daki vatandaşlarımıza yönelik neler söylemek istersiniz? Türkiye ye, Türkiye ekonomisine güvenmelerini öneriyorum. Sektörün dışında bir tavsiyede bulunmak istiyorum. Türk kökenli vatandaşlarımız mutlaka Türkiye den bir bireysel emeklilik poliçesi satın alsınlar. Bizim sigorta şirketimiz yok ama ben bunu vatandaşlarımızın kazanmaları için söylüyorum. Şimdi her yatırdığınız paranın yüzde 25 i kadarını devlet fonunuza ekleme yapıyor. Yani yılda 10 bin lira pirim öderseniz 2 bin 500 lira da devlet veriyor. Artı 12 bin 500 liranın geliri yine sizin. Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir şey yok. Ben mutlaka Türkiye ye gayrimenkul yatırımı ve böyle bir sigorta poliçesi yapmalarını öneriyorum. Siz peki Ağaoğlu ndan ev alanlar için böyle bir iyilik yapabilir mısınız? Bireysel emeklilik gibi bir kampanya Ağaoğlu olarak var mı aklınızda? Bu çok dikkat çekici bir öneri. Bunu düşünelim. Ev alana bir tane 10 bin liralık yıllık bireysel emeklilik poliçesi hediye etmek... Sizin öneriniz oldu ama bir düşünelim bunu. Uygulanabilir bir şeyse yaparız. Neden olmasın Gurbetçi vatandaşlarımıza yönelik güzel bir jest olur. Siz Almanya deneyimlerinizden onların beklentilerini de iyi biliyorsunuz. Ben gerçekten bunu gönülden söylüyorum. Oradaki vatandaşlarımız birikimlerini doğru yerde kullanmalı EN KARLI YATIRIM GAYRİMENKUL Zamanında çok aldatıldılar, çok kandırıldılar Bu bahsettiğim konu zaten devletin güvencesinde. Avrupa da bugün paranızı nereye koyarsanız koyun yıllık getirisi yüzde 5 olur mu bilemem ama yatırdığınız paranın yüzde 25 ini alıyorsunuz. Artı 100 lira yatırıyorsanız 25 lira da devlet veriyor. Toplamda 125 liranın kazancı yine sizin. Bu büyük bir şey. Dünyanın hiçbir yerinde böyle bir fırsat yok. Bunu neden öneriyorsunuz diye sorarsanız eğer hem vatandaşlarımızın iyi bir getiri elde etmesi için hem de ülkemizin böyle bir sermayeye ihtiyacı var. Dünyada sigorta şirketleri bankaların sahipleri konumunda. Bizde ise bankalar sigorta şirketlerinin sahipleri. Yani tam tersi. Biz bu konuda da çok geç kaldık. Nasıl ki konut sektöründe mortgage kredilerinde geç kaldık, sigorta sektörünün gelişmesinde de geç kaldık. Üstelik bir şey daha ifade etmek istiyorum, vatandaşlarımızın büyük bir bölümü faize karşı duyarlılar. Bu sigorta fonlarını İslami enstrümanlarda değerlendiren sigorta şirketleri de var. Devlet kurumu olanlar da var. Özel kurum olanlar da var. Yatırılan fonlar da yine faizsiz sistemlerde değerlendirilerek nemalandırılıyor. Ben onun için hararetle bunu tavsiye ediyorum. Gayrimenkulü de öneriyorum bir tane de bireysel emeklilik poliçesi öneriyorum. Ağaoğlu ndan daire alanlara bu poliçenin hediye edilmesi teklifinizi arkadaşlarımla çalışacağım. Bu güzel sohbet için size teşekkür ederim. Ben teşekkür ederim. 98 99