Türkiye de Kanser Taramalarında Yeni Stratejiler
Sunum Planı A Türkiye de Kanser 2-5 B Kanser Taraması 6-31 B1 - AB de Durum 6-8 B2 - Ülkemizdeki Durum 9-17 B3 - İhtiyaçlar 18-24 B4-2013 de Yapacaklarımız 25-26 B5- Gezici Cihaz Örnekleri 27-30 1
A Türkiye de Kanser 2
A Türkiye de Kanser Türkiye Kanser İnsidansları Kadın Akciğer 69,2 8,2 Erkek Prostat 37,6 0,0 Mesane 21,7 3,0 Kalın Bağırsak 20,8 13,2 Mide Gırtlak Kan Kanseri Beyin Pankreas Tiroid Meme Rahim Ağzı 18,0 9,1 6,9 6,1 6,1 5,8 3,9 0,8 0,0 7,7 0,5 5,0 4,4 3,3 3,0 4,1 16,2 40,7 Yumurtalık Rahim 0,0 0,0 6,9 8,6 Kadınlarda Görülen Kanserlerin %20-25 i Meme Kanseridir 3
A Türkiye de Kanser Türkiye Kanser İnsidansları 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0 2004 2005 2006 2007 2008 Meme Tiroid Kalın Bağırsak Rahim Akçiğer Mide 4
A Türkiye de Kanser Ulusal Kanser Kontrol Programı Kayıt Önleme Tarama Tedavi Kayıt Önleme Tarama Tedavi Toplum Bazlı Aktif Kayıt Merkezleri Epidemiyolojik Çalışmalar Tütün Kontrolu Obesite Kontrolü Çevresel Etkiler Sağlığın Teşviki Meme Rahim Ağzı Kalınbağırsak Tedavi Palya-Türk 5
6
B1- Taranabilen Kanserler Meme Rahim Ağzı Kalınbağırsak Kadının kendini muayenesi 20 Yaş üzeri, ayda bir Doktorun meme muayenesi 20 Yaş üzeri, 2 yılda bir 40 Yaş üzeri, yılda bir Mamografi 50-69 yaş arası, 2 yılda bir Smear Testi 30-65 Yaş arası, 5 yılda bir HPV Testi 30-65 Yaş arası, 5-10 Yıl Dışkıda Gizli Kan Testi 50-69 Yaş arası, yılda bir Kolonoskopi 50-69 Yaş arası, 10 yılda bir
B1- Avrupa da Durum % 70 Avrupa da 12 Ülke Belçika, Kıbrıs Rum K Estonya Finlandiya Fransa Almanya Macaristan Lüksemburg Hollanda İspanya İsveç İngiltere Meme % 70 Avrupa da 8 Ülke Finlandiya İsveç Danimarka Hollanda İngiltere Macaristan Slovenya Almanya Rahim Ağzı Henüz Tamamlayan Yok İngiltere Fransa İtalya Finlandiya bitirmek üzere Kalınbağırsak
B2- Türkiye de Durum % 20 % 15 % 30 Meme Rahim Ağzı Kalınbağırsak
B2 - Hedefimiz 2015 sonuna kadar kanser taramalarını hedef grubun tümüne ulaştırmak - Kolon kanseri taramasında AB de ilk olmak AB kalite kriterleri - Gelişmiş her ülke gibi düzenli kalite değerlendirmeleri yapılan tarama programlarını ülke genelinde yaymak 2023 yılında kanseri kontrol altına alabilmek - Tütün ve obezite ile mücadele en önemli stratejiler 10
B2 - Ülkemizde Bir Yılda Görülen Yeni Olgu (100.000 de, 2007) ÇİN HİNDİSTAN TR GLOBOCAN TR SB BREZİLYA ARJANTİN AMERİKA AB27 İNGİLTERE ALMANYA AVUSTURALYA FRANSA MEME 0 50 100 150 11
B2 - Ülkemizde Bir Yılda Görülen Yeni Olgu (100.000 de, 2007) TR GLOBOCAN TR SB AVUSTURALYA AMERİKA ALMANYA FRANSA İNGİLTERE AB27 ARJANTİN ÇİN BREZİLYA HİNDİSTAN SERVİKS RAHİM AĞZI 0 5 10 15 20 25 30 12
B2 Ülkemizde Durum KETEM (Kanser Erken Teşhis Tarama ve Eğitim Merkezi) 124 2002 ye kadar kurulan 11 KETEM varken, 2003-2012 arasında KETEM sayısı 124 e çıkarıldı. 11 2002 2012 KETEM 13
B2 - Ülkemizde Durum - KETEM 14
B2 - Ülkemizde Durum Ulusal Tarama Standartları Meme Kanseri 50-69 Yaş, Her 2 yılda Mamografi çekilmesi Rahim Ağzı Kanseri 30-65 yaş arası, her 5 yılda bir smear alınması Kalınbağırsak Kanseri 50-69 yaş, her 2 yılda Dışkıda Gizli Kan Testi yapılması Her 10 yılda bir kolonoskopi yapılması 15
B2 - Ülkemizde Durum 6000000 5000000 MAMOGRAFİ 4000000 3000000 2000000 1000000 0 16
B2 - Ülkemizde Durum 5000000 4500000 4000000 3500000 SMEAR 3000000 2500000 2000000 1500000 1000000 500000 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 Yıllık Hedef 17
B3 İhtiyaçlar TÜRKİYE de CİHAZ ALT YAPI SORUNU YOKTUR Türkiye 1 / 6.743 MAMOGRAFİ CİHAZ SAYISI TARANACAK KADIN SAYISI DSÖ Önerisi 1 / 10.000 18
Yetersiz sayıda uzman kaynağı Patolog ve radyolog sayısında azlık Hizmete erişim B3 İhtiyaçlar Türkiye ye özel veriler Farkındalığın ve toplumsal önderliğin artırılması 19
B3- İhtiyaçlar Yetersiz sayıda uzman kaynağı SB Üniv. Özel Toplam Genel Cerrahi 2413 576 1338 4327 Radyodiagnostik 1518 457 1050 3025 Patoloji 738 338 151 1227 Röntgen Teknisyeni 9366 917 1998 12281 Kadın Doğum 2002 444 2469 4915 Sağlık Hizmetleri GM, Temmuz 2012 20
Hizmete erişim B3 İhtiyaçlar Kırsal yörelerde tarama süreci uzun İklim ve nüfusun coğrafi dağılımı Evde Sağlık ve Mobil hizmetler 21
0-4 5-9 10-14 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65-69 70-74 75-79 80-84 85+ B Kanser Taramaları B3-İhtiyaçlar Türkiye ye Özel Veriler 700 600 500 400 300 200 100 0 Meme Tiroid Mide Kalın Bağırsak Rahim Akciğer Türkiye de Meme Kanseri Genç Yaşlarda Görülmektedir. 22
B3 İhtiyaçlar Farkındalığın ve Toplumsal Önderliğin Artırılması Farkındalık AB Deneyimleri: 10-15 yıl Türkiye de Farkındalık: % 5 in altında Toplumsal Önderlik ve Kansere Karşı Toplumsal Hareket 23
B3 İhtiyaçlar Farkındalığın Arttırılması, Toplumsal Önderlik 24
B4-2013 te YAPACAKLARIMIZ Mobil KETEM ler (Gezici Cihazlar) - 81 İlde 120 Adet Mobil KETEM Aile Hekimlerinin Tarama Programlarına Katılması Kalite Kriterlerinin Denetlenmesi ve Programların Organizasyonunun Sağlaması 25
B4-2013 te YAPACAKLARIMIZ Ulusal Mamografi Raporlama Merkezi Smear Yerine HPV Testleri Türkiye de Pozitiflik % 3-4 Dışkıda Gizli Kan Kart Testleri Sivil Toplum Kuruluşları ve Toplumsal Liderlik 26
B5 - Gezici Cihaz Dünya Örnekleri 27
B5 - Türkiye Gezici Cihaz Örnekleri ve Ankara Merkezi Okuma Birimi 28
B5-Türkiye Gezici Cihaz Örnekleri 29
TEŞEKKÜRLER. 30