Kelime anlamı olarak kanser, bir organ veya dokudaki hücrelerin düzensiz bir şekilde bölünüp çoğalmasıyla ortaya çıkan kötü urlara denir.

Transkript

1

2 Kelime anlamı olarak kanser, bir organ veya dokudaki hücrelerin düzensiz bir şekilde bölünüp çoğalmasıyla ortaya çıkan kötü urlara denir. Genel anlamda ise kanser, hücrelerde DNA'nın hasarı sonucu hücrelerin kontrolsüz veya anormal bir şekilde büyümesi ve çoğalmasıdır.

3 Kanserin belirtilerini bilmek hastalığın erken teşhisi açısından önemlidir, ancak bu belirtilerin birine veya daha fazlasına sahip olmak kişinin kanser olduğu anlamına da gelmez. Açıklanamayan kilo kaybı Ateş Halsizlik Ağrı Memede veya vücutta hissedilen kitleler Cilt değişiklikleri Kanama Dışkılama veya idrar yapma alışkanlığında değişiklik Öksürük ve horlama Ben ve siğillerdeki değişiklikler

4 Belli bir tür kansere yakalanma olasılığını artıran her şey risk faktörüdür. Risk faktörlerinin bilinmesi önemlidir. Sigara, alkol vb. gibi risk faktörleri kontrol edilebilirken, yaş, genetik özellikler gibi bazı risk faktörleri de kontrol edilememektedir. Akrabalarında kanser öyküsü olan genç insanlar daha yüksek riske sahiptir.. Kanser öyküsü olanların, daha erken dönemde ve daha sık aralıklarla tarama testlerinden geçmesi faydalı olacaktır.

5 Risk faktörleri dört grupta toplanabilir. Davranışsal Risk Faktörleri Sigara kullanımı, diyet, egzersiz ve alkol tüketimi gibi değiştirebileceğiniz risk faktörleridir. Sigarayı bırakmak veya düzenli egzersizlerle kansere yakalanma riskinizi azaltabilirsiniz. Biyolojik Risk Faktörleri Yaş, cinsiyet ve ırk gibi fiziksel özelliklerdir. Fiziksel ve biyolojik özelliklerin, kanser için risk faktörü olup olmayacağı, kanserin tipine bağlıdır.

6 Çevresel Risk Faktörleri Yaşadığınız ya da çalıştığınız çevre koşulları kanser gelişimi için risk faktörü olabilir. Ev ya da iş yerinde bulunan bazı maddeler, kanser riskini artırır. Asbest, radon, hava kirliliği, UV radyasyon, sigaraya maruz kalma çevresel risk faktörlerindendir. Yine diyetle alınan bazı besinler kanser gelişim riskini artırırken, bazıları da koruyucu olabilmektedir. Genetik Risk Faktörleri Genetik Risk Faktörleri, aileden kalıtımsal olarak geçen genlerle ilişkilidir. Aile bireyleri arasından birden fazla kişide aynı tip kanser olsa bile bu kalıtımsal olmayabilir. Kanserin kalıtımsal olduğundan şüphe ediliyorsa genetik tarama testleri yapılmalıdır.

7 Kanser hem dünyada hem de ülkemizde kalp damar hastalıklarından sonra ikinci ölüm nedenidir. Son yıllardaki verilere bakıldığında kanser bir toplum sağlığı problemi olarak ortaya çıkmaktadır. Yapılan çalışmalar ve yürütülen tarama programları ile özellikle bazı kanser türlerinin ortaya çıkışının önlenebildiği, erken tanı ile ölümün yok edilebildiği ve erken tedavinin yaşam kalitesine çok şey katabildiği görülmektedir.

8

9 Dünya Sağlık Örgütünün taranmasını önerdiği kanserler ; meme, serviks (rahim ağzı) ve kolorektal (kalın bağırsak) kanserlerdir. Ülkemizde de bu kanserlere ait Ulusal tarama standartları belirlenmiştir ve yaş grubuna giren kişilere ücretsiz olarak uygulanmaktadır. Kolorektal kanser taramaları; yaş kadın ve erkeklerde iki yılda bir, gaitada gizli kan testi (GGT) ile, Serviks kanseri taramaları; yaş kadınlara 5 yılda bir, HPV testi ve smear ile, Meme kanseri taramaları; yaş kadınlarda 2 yılda bir mamografi ile yapılmaktadır.

10

11

12

13 Halen Ankara da bulunan Dr. Abdurrahman Yurtaslan KETEM (Demetevler) (Tel: ), Ahmet Andiçen KETEM (Kolej) (Tel: ), Etlik KETEM (Keçiören) (Tel: ) ve Etimesgut KETEM de (Etimesgut) (Tel: ) erken teşhis amaçlı tarama faaliyetleri ücretsiz olarak sürdürmektedir. Tarama faaliyetlerinden yararlanmak için KETEM telefonlarından randevu alınabilir ya da tüm İl ve İlçelerimizde hizmet vermekte olan Toplum Sağlığı Merkezlerine, AÇS-AP Merkezlerine ve aile hekimlerine başvurulabilir. Ankara Dışındaki Yararlananlarımız için KETEM adres ve telefonları;

14 Detaylı Bilgi İçin; Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanlığı