... 1..13.13.13 1.13... 1..13.13.13 1.13... 1..13.13.13 1.13... 1..13.13.13 1.13 ÖZET Nisan ayında tüketici fiyatları yüzde 1,3 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 9,3 e yükselmiştir. Yıllık enflasyondaki artışta gıda fiyatlarının seyri belirleyici olmuştur. Bu dönemde, Türk lirasındaki değer kaybının birikimli etkileri temel mal fiyatları üzerinde gözlenmeye devam etmiş, çekirdek enflasyon göstergeleri artış eğilimini sürdürmüştür....değerlendirmeler... Nisan ayında tüketici fiyatları yüzde 1,3 oranında artmış ve yıllık enflasyon yüzde 9,3 e yükselmiştir. Bu dönemde ÖKTG-H ve ÖKTG-I endekslerinin yıllık artış oranı önceki aya kıyasla sırasıyla,53 ve, puan artarak yüzde 1,5 ve yüzde 9,7 ile tüketici yıllık enflasyonunun üzerinde gerçekleşmiştir. Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkıları incelendiğinde, en belirgin artış,7 puanla gıda grubunda gerçekleşirken temel mal grubunun katkısı da, puan yükselmiştir. Enerji ve hizmet gruplarının katkısında ise belirgin bir değişiklik gözlenmemiştir. Gıda ve temel mal gruplarının katkıları bu dönemde sırasıyla 3,3 ve,9 puan olarak gerçekleşmiştir. 1 1 TÜFE İşlenmemiş Gıda, Al. İç. ve Tütün Dışı TÜFE TÜFE ÖKTG-H ÖKTG-I Nisan ayında hizmet fiyatları aylık bazda yüzde,55 oranında artmış ve grup yıllık enflasyonu yüzde,1 ile yatay seyretmiştir. Bu dönemde, sağlık ve eğitim hizmetlerine bağlı olarak diğer hizmetler grubu yıllık enflasyonu yukarı yönlü seyrini sürdürmüştür. Öte yandan, gıda grubundaki olumsuz görünüme paralel olarak bir süredir artış eğiliminde olan lokanta-otel grubu yıllık enflasyonunda bu dönem sınırlı da olsa düşüş gözlenmiştir. Kira ve ulaştırma kalemlerinde ise enflasyon görece ılımlı bir seyir izlemiştir. Mevsimsellikten arındırılmış veriler hizmet grubunda enflasyonun ana eğiliminin Nisan ayında sınırlı bir miktar gerilemekle birlikte yüksek seviyesini koruduğuna işaret etmektedir. Temel Mal Hizmet 9 9 3 3-3 Diğer Hizmetler Ulaştırma Hizmetleri Lokanta ve Oteller Haberleşme Hizmetleri Kira I
... 1..13.13.13 1.13... 1..13.13.13 1.13... 1..13.13.13 1.13... 1..13.13.13 1.13 Temel mal grubu yıllık enflasyonu Nisan ayında 1, puanlık bir artışla yüzde 11,1 a yükselmiştir. Bu gelişmede, Türk lirasındaki değer kaybının gecikmeli etkisiyle yükselen dayanıklı tüketim malları fiyatları ön planda olmuştur. Otomobil ve beyaz eşya fiyatlarındaki artış eğilimi yavaşlarken mobilya fiyatları belirgin bir artış (yüzde 3,1) kaydetmiştir. Böylelikle, dayanıklı tüketim grubunda yıllık enflasyon yüzde,7 ye ulaşmıştır. Giyim fiyatları ise Nisan ayında yüzde 13,3 ile mevsimsel ortalamalarının üzerinde artış gösterirken grup yıllık enflasyonu yüzde 7,1 e yükselmiştir. Nisan ayı gelişmeleri, temel mal grubunda döviz kuru etkilerinin grup geneline yayıldığını göstermiştir. Bu doğrultuda, mevsimsellikten arındırılmış veriler de grup enflasyonunun ana eğiliminde yükselişin sürdüğüne işaret etmiştir. 1 3 1 1 1 5 Otomobil Elektrikli ve Elektriksiz Aletler Mobilya 1 5 - - Giyim ve Dayanıklı Hariç Temel Mallar Giyim Dayanıklı Mal Altın Hariç -5 Nisan ayında enerji fiyatları yüzde,9 oranında gerilemiştir. Bu gelişmede, Türk lirasındaki değerlenmeye ek olarak EPDK tarafından uygulanan tavan fiyat uygulamasının da etkisiyle gerileyen akaryakıt fiyatları belirleyici olmuştur. Böylelikle, enerji grubu yıllık enflasyonu yüzde, ile yatay seyrederek olumlu seyrini sürdürmüştür. 1 Gıda Enerji 5 İşlenmemiş Gıda İşlenmiş Gıda 1 5-5 Gıda ve alkolsüz içecekler grubunda yıllık enflasyon yaklaşık 3 puanlık artışla yüzde 13, e yükselirken bu gelişmede işlenmemiş gıda fiyatları ön planda olmuştur. İşlenmemiş gıda grubunda yıllık enflasyon meyve ve sebze fiyatlarındaki olumsuz görünüme bağlı olarak 5, puan artarak yüzde seviyesine ulaşmıştır. İşlenmiş gıda fiyatları, aylık artış hızı son üç aya kıyasla yavaşlasa da, yüksek oranda (yüzde 1,3) artmaya devam etmiştir. Fiyat artışlarının işlenmiş et ürünleri grubunda daha yüksek olmakla birlikte alt gruplar geneline yayıldığı görülmüştür. Bu gelişme paralelinde, işlenmiş gıda yıllık enflasyonu 1,11 puan artarak yüzde 11,3 ye yükselmiştir. II
Aylık Yüzde Değişim Yıllık Yüzde Değişim Nisan 1 Nisan 13 Nisan 1 Nisan 13 TÜFE 1,3, 9,3,13 1. Mallar 1,,3 9,7 5,73 Enerji -,9 -,9,,9 Gıda ve Alkolsüz İçecekler 1, -1,3 13,,3 İşlenmemiş Gıda 1,3 -,79,3,5 Taze Meyve-Sebze, -7,9 7,,7 Diğer İşlenmemiş Gıda, 1,5 1,7 3,79 İşlenmiş Gıda 1,3,3 11,3, Ekmek ve Tahıllar 1,1,71 13, 11,53 Diğer İşlenmiş Gıda,99 -,39 1,1,31 Enerji ve Gıda Dışı Mallar 3,,3 9,5 5, Temel Mallar 3,9,9 11,1 3,1 Dayanıklı Mallar,5 -,,1,35 Dayanıklı Mallar (Altın Hariç),9,1,7,9 Alkollü İçecekler ve Tütün,, 3,13 1,5 Altın -,37 -,3, -,. Hizmetler,55,5,1 7, Kira,,5,51 5,9 Lokanta ve Oteller,7,79,,97 Ulaştırma Hizmetleri,5,7, 7, Haberleşme Hizmetleri,,3,5 7,71 Diğer Hizmetler*,9,51 11,19,9 3. Temel Göstergeler İşlenmemiş Gıda, Al. İç. ve Tütün Dışı TÜFE 1,3,91,99 5,7 ÖKTG-H 1,9 1,3 1,5, ÖKTG-I, 1,73 9,7 5, Kaynak: TÜİK, TCMB. *Diğer hizmetler: Kira, lokanta ve oteller, ulaştırma ile haberleşme hizmetleri dışında kalan hizmet endeksi. III
... 1..13.13.13 1.13... 1..13.13.13 1.13... 1..13.13.13 1.13... 1..13.13.13 1.13 Yİ-ÜFE Yİ-ÜFE Nisan ayında yatay seyretmiş ve grup yıllık enflasyonu yüzde,9 e yükselmiştir. Bu dönemde Türk lirasında kaydedilen değerlenme ile petrol ürünleri ve ana metal fiyatlarında düşüş kaydedilmiştir. Petrol ve ana metal hariç imalat sanayi fiyatlarında ise artış eğilimi sürmüş ve grup yıllık enflasyonu yüzde 13, ye yükselmiştir. Nisan ayında imalat sanayinde özellikle gıda fiyatlarında kaydedilen artışın yansımaları tüketici fiyatlarında da gözlenmiştir. 1 1 1 1 Yİ-ÜFE İmalat 1 Ana Metal ve Petrol Hariç İmalat Ana sanayi gruplarına göre incelendiğinde, Nisan ayında dayanıksız tüketim malları fiyatlarında artış kaydedilirken diğer ana gruplarda fiyatlar düşmüştür. Büyük ölçüde gıda ve giyim ürünlerini kapsayan dayanıksız tüketim malları grubunda yıllık enflasyon yüzde 13, ye yükselmiştir. Dayanıklı tüketim mallarında ise yıllık enflasyon yılın ilk çeyreğindeki yüksek artışın ardından Nisan ayında gerilemiştir. Sonuç olarak, imalat sanayi fiyatlarının seyri tüketici fiyatları üzerindeki maliyet yönlü baskıların sürdüğüne işaret etmektedir. 1 1 1 1 1 Ara Malı Sermaye Malı 1 1 Dayanıksız Tüketim Malları Dayanıklı Tüketim Malları - - IV
...TABLOLAR Nisan Ayı TÜFE ve Alt Kalemler (Yüzde Değişim) Ağırlık 1 13 Aylık Yıllık Aylık Yıllık TÜFE 1 1,3 9,3,,13 Gıda ve Alkolsüz İçecekler,5 1, 13, -1,3,3 Alkollü İçecekler ve Tütün 5,9, 3,13, 1,5 Giyim ve Ayakkabı 7,17 13,1 7,3,75,1 Konut 1,1,,9,1, Ev Eşyası 7,5 1,57,,,11 Sağlık,,93 7,,33 1,3 Ulaştırma,5 -,5 13, -,3 3,9 Haberleşme,7,13,,1,5 Eğlence ve Kültür 3,3,9 7,31,71 1, Eğitim,,97 1,37,1 5,1 Lokanta ve Oteller,5,7,,79,97 Çeşitli Mal ve Hizmetler, -,1,11 -,9,9 Kaynak: TÜİK. Nisan Ayı Yİ-ÜFE ve Alt Kalemler (Yüzde Değişim) Ağırlık 1 13 Aylık Yıllık Aylık Yıllık Yİ-ÜFE 1,9,9 -,51 1,7 Madencilik 3,97 -,59,,7,73 İmalat 5,93,1 13,51 -, 1,77 Elektrik, Gaz Üretimi ve Dağıtımı 9,31 -,3 1,9-1,39 13, Su Temini,79,3 9,17,7 11,5 Kaynak: TÜİK. Bu rapor, fiyat istatistiklerinin Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yayımlanmasını izleyen iş günü içinde yayımlanmakta ve TCMB nin bir önceki ayın enflasyon rakamlarına ilişkin ilk görüşlerini ifade etmekte olup, resmi fiyat istatistiklerinin açıklanması ile Para Politikası Kurulu toplantısı arasında geçen süre zarfında aylık enflasyon gelişmelerinin kamuoyu tarafından daha sağlıklı biçimde yorumlanmasına katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. V