CERRAHİ TARİHİ Dr. Sdullah GİRGİN
Kheirurgia: El ile yapılan iş (Eski Yunanca) Latince. Chirurgia Arapça..Amelbi l yed yada amel ül yed Zamanla.ameliyat Cerh: Yaralanma, çürütme, kabul etmeme (Arapça) Cerrah: Ameliyat yapan Cerrahi: Ameliyat uygulamalarını kapsayan bilim dalı
Elde kanıt olan ilk cerrahi tedavi kraniyel dekompresyondur. Kafatasının bir kısmının çıkartılması kafa travması, epilepsi tedavisi için oldukça sık uygulanan bir tedavi biçimiydi. Bu yüzyılın başına kadar bazı ilkel kabilelerde bu yöntem halen kullanılmaktaydı.
Susruta Samhita bilinen ilk cerrahi kitap (pek çok hastalığın cerrahi tedavisi ve kullanılan aletler tanımlanmıştır.) Yazarı: Eski Hindistanda (MÖ.600) Ganj nehri kıyısında (Benares) yaşayan Susruta
Cerrahi bir kanadı bilim, bir kanadı sanat olan bir kuşa benzer. Bir kanadı olmadan uçamaz Susruta
Eski Yunan ve Roma da cerrahlar var. En tanınmışları Hipokrat ve Galen Hipokratın yazdığı Cerrahi üzerine (MÖ-400) başlıklı kitabında bir cerrahın bilmesi gerekenler, tedavi yöntemleri, kırık, çıkık ve sargı yöntemleri tanımlanmıştır. Primum nil nocere - Hipokrat
HIPOKRAT (KOS, 460-377 MÖ) HASTAYI TEDAVİ ET HASTALIĞI DEĞİL HERŞEYDEN ÖNEMLİSİ ZARAR VERME!!!! GÖZLEM FİZİK MUYANENİN İLK BASAMAĞIDIR
Operatif cerrahinin ayrıntılarılarıyla inceleyen ilk cerrah:ebu El Kasım Halefi bin Abbas El Zehravi (936-1013) (Avrupa kaynaklarında Albucasis, Alzahravi) Koter kullanımının ilk tanımlayan El tasrif (30 cilt), son 3 cildinde cerrahi(kitab ül cerrahiye)
11.yüzyılın sonunda cerrahlar kendi loncalarını kurmaya başladılar. Ancak bunlarla birlikte daha da az eğitim görmüş cerrahlar yani berberler ortaya çıktı. 1 1745 de berberler ve cerrahlar ayrılarak cerrahi bir meslek dalı olarak kabul edildi.
Rönesans- güzel sanatlar Mikelanjelo, Donatella, Leonarda Da Vinci, Rembrant insan vücudu anatomisine ve anatomik diseksiyonlara ilgi Barutun bulunması ile savaş yaralanmalarının artması cerrahiye ilgi
Paracelsus ve Harveyanatomi Padua Üniversitesinde Cerrahi ve Anatomi Profesörü olan Andreas Vesalius 1543 yılında ilk anatomi kitabını (Fabrica) yazdı.
XVI. yy en tanınmış cerrahı, dört krala hizmet eden, savaş cerrahisi üzerine 20 kitap yazan Ambroise Pare (1510-1590). Napolyon döneminin ünlü cerrahı ise, ilk kez kalça amputasyonu ameliyatını yapan Domique Larrey Ephraim Mc Dowell ise (1809 yılında Kentucky ormanları yakınındaki küçük bir kasabada Noel öncesi, genç bir kadının karnındaki boğulmuş over kistini çıkartan) ilk laparatomi yapan cerrah (Ağrı kesici ve anestezinin bulunmasından 40 yıl, enfeksiyona karşı koruyucu önlemlerin alınması ve sterilizasyondan 60 yıl önce)
Modern cerrahi Anestezi Antisepsi Asepsi Hemostaz Antibiyotikler
Joseph Pristley 1772- nitröz oksit Humprey Davy kendi üzerinde denemiş -1799, ancak bulgularını 1849 da yayınlamış Horace Wells nitröz oksidi diş çekiminde kullanmış sonra eteri denemiş -1844 Eter genel cerrahi de kullanılmış-1846 Godeckle erytroxylon cocayı bulmuş- 1855 Niamano saf alkaloidi izole etmiş -1860
Karl Koller kokain %2 lik sol. ile tavşan gözünde tam anestezi yapmış -1884 W.S. Halsted kokain enjeksiyonunun sinir trunkusunda iletimi kestiğini göstermiş 1885 Epinefrin eklenmiş-1903 Prokain keşfedilmiş-1905
İgnacz Philipp Semmelweis (1818-1865) El yıkama Joseph Lister (1827-1912) Antisepsi- karbolik asit-1860-65 Robert Koch (1843-1910) Hastalık etkeni olan bakterileri tespit eder. 1876 da vücut dışında ürettiği patojen mikroorganizmalarla hayvanlarda hastalık yapar Buhar ve sıcak havanın dezenfektan etkisini bulur arkadaşları ile-1885
Anton von Eiselberg (1860-1939)- çeşitli salgı ve ortamlardan mikroorganizma izolasyonu Mickulicz- antisepsiden asepsiye geçiş, yara örtüleri ve dezenfektanların yara iyileşmesini kötü etkilediği Halsted cerrahide (!)eldiven kullanıyor- 1890 Hunter Robb jinekolojide-1894 C. Bloogood genel cerrahide eldiven kullanıyor C. Fluegse- damlacıklar-bakteri-ağız Mickulicz- ağız bağı-1899 Maske kullanımı 1930 dan sonra yaygınlaşmış
İlk penset M.Ö. 3000 yılında Sümer şehri Ur kalıntılarında saptanmış Kanamanın penslerle durdurulması El Zahravi Bugünkü pens ve klemplerin ilk şekillerini Alsaceli Eugene Koeberk (1828-1915) kullanmış Pens kullanımının yaygınlaşması Jules Pean Sir Thomas Spencer Wells- kilitli Hawskley- 30 derece açılı Halsted- çok sayıda Cushing- masquito
Von Bergmann- Beyaz önlükler, beyaz.. De Mortel mavi.. Berkely George Andrew Moynihan- yeşil El Zahravi ilk dikiş materyali- katgüt Halsted- krome katgüt-1913
İlk mide rezeksiyonu-1881 Billroth(Tip 1), 1885 de tip 2 İlk total gastrektomi- Carl Schlatter- 1897 İlk başarılı barsak anastomozları Salerno Tıp okulunda(adale-arap, Elinus-Yahudi, Pontus-Rum, Solernus- Latin)-9-13.yy 1824 Jobert, 1826 Lembert anastomoz teknikleri Carl Johann August Langenbuch-1882- ilk başarılı kolesistektomi
Eduardo Bassini- Modern fıtık ameliyatları- (1844-1924) Gertrude Herzfed: İndirek inguinal herniprocessus vaginalis- 1925!!!!!!! Patalog Regionald Heber Fitz a.appandisiti tanımlamış-1886 Cladius Amyand a.appandisit perfore olmadan appendektomi uygulamış Mc Burney kesisi ilk kez Dr Lewis Mc Arthur tarafından uygulanmış
Deneysel tıbbın kurucusu Fransız cerrahı Claude Bernard sonra fizyolojiye geçiyor Alexander Flemming cerrahiden sonra mikrobiyolojiye geçiyor-1919-antiseptikler yara iyileşmesine (-) etkili, 1926 penisilin Cerrah Carl Tierche kanserin epitel dokudan kaynaklandığını saptıyor İlk böbrek nakli Joseph Murray-1954 İlk Karaciğer nakli Thomas Starzl-1963
Nobel ödülleri ve cerrahlar Emil Theodore Kocher- 1909 Troidektomi-hormon replasmanı Alexis Carrell- 1912 Modern vasküler cerrahi Frederick G. Banting-1923 Tıp öğrencisi Charles Herbert Best ve Kanadalı fizyolog Macleod ile birlikte insulinin keşfi
Nobel ödülleri ve cerrahlar Antonio Egan Moritz- 1949 Prefrontal leukotominin etkileri Charles Huggins- 1966 Kanser gelişliminde endokrin organların etkisi Prostat kanseri tedavisinde adrenalektomi Joseph Murray-1990 Böbrek transplantasyonu ve immünolojisi
Mitoloji ASKLEPIOS (Aesculapios)Asklepios, sağlık tanrısı özelliği de olan Apollon'un oğludur. Sağlık ve hekimlik tanrısıdır. Yunan mitolojisinde olduğu kadar Roma tarafından da çok benimsenmiştir. Asklepios'un yılanlarla sarılmış asası bugün de hekimliğin simgesidir.
ideal cerrah Apollo beyinli Aslan yürekli Hanım elli John Bell
SURGERY THE SURGEON GIVES LIFE FROM HIS OWN