SORU - YANIT YANIT SORU VE???
316
MAL ÇÖZÜM Say : 96-2009 Soru - Yanıt SORU 1 Sabit k ymetlerimizin icradan zarar na sat lmas durumunda sat fl zararlar n gider yazabilirmiyiz? YANIT 1 5520 Say l Kurumlar Vergisi Kanununun 6 nc maddesinde; kurumlar vergisinin, mükelleflerin bir hesap dönemi içinde elde ettikleri safi kurum kazanc üzerinden hesaplanaca ve safi kurum kazanc n n tespitinde Gelir Vergisi Kanununun ticari kazanç hakk ndaki hükümlerinin uygulanaca hüküm alt na al nm flt r. Safi kurum kazanc n n tespitinde hangi giderlerin has lattan düflülece i, gerek 193 say l Gelir Vergisi Kanunu, gerekse 5520 say l Kurumlar Vergisi Kanununun ilgili maddelerinde say lm fl olup, söz konusu Kanunlarda amortismana tabi iktisadi k ymetlerin sat fl zararlar n n do rudan gider yaz labilece ine iliflkin herhangi bir hükme yer verilmemifltir. Di er taraftan, 213 Say l Vergi Usul Kanununun, Amortismana Tabi Mallar n Sat lmas bafll kl 328 inci maddesinde; Amortismana tabi iktisadi k ymetlerin sat lmas halinde al nan bedel ile bunlar n envanter defterinde kay tl de erleri aras ndaki fark kar ve zarar hesab na geçirilir. flletme hesab esas nda defter tutan mükelleflerle serbest meslek kazanç defteri tutan mükellefler bu fark defterlerinde has lat veya gider kaydederler. Amortisman ayr lm fl olanlar n de eri ayr lm fl amortismanlar düflüldükten sonra kalan mebla d r hükmüne yer verilmifltir. Bu hükümlere göre, icra yoluyla sat lan flirketinize ait makine, tesis, tafl t ve demirbafl gibi amortismana tabi iktisadi k ymetlerin envanter defterindeki kay tl de erlerinden, bu k ymetler için ayr lm fl amortismanlar n düflülmesi suretiyle bulunacak bedel ile söz konusu k ymetlerin sat fl bedeli aras ndaki bakiye tutar n do rudan gider yazarak de il, kar/zarar hesaplar na aktar larak muhasebelefltirilmesi gerekir. 317
MAL ÇÖZÜM Say : 96-2009 SORU 2 Y l sonunda fiili envanter say m s ras nda hasarl oldu unu tespit etti imiz emtian n bedelini gider yazabilirmiyiz.ayr ca indirim konusu yapt m z Katma De er Vergisini indirimlerden ç karmam z gerekirmi? YANIT 3 Bilindi i üzere; 213 say l Vergi Usul Kanununun K ymeti Düflen Mallar bafll kl 278 nci maddesinde; Yang n, deprem ve su basmas gibi afetler yüzünden veyahut bozulmak, çürümek, k r lmak, çatlamak, paslanmak gibi haller neticesinde iktisadi k ymetlerinde önemli bir azal fl vaki olan emtia ile maliyetlerin hesaplanmas mutad olmayan hurdalar ve döküntüler, üstüpü, defle ve skartalar emsal bedeli ile de erlenir. hükmü yer almaktad r. Bu hükme göre, emtian n k ymeti düflen mal olarak emsal bedeli ile de erlenebilmesi için iktisadi k ymetindeki önemli azal fl n yang n, deprem, su basmas gibi tabi bir afet veya bozulmak, çürümek, k r lmak, çatlamak, paslanmak gibi haller nedeniyle olmas gerekir. Bu maddede k ymetin azal fl nedenleri say lm fl ve bunlar n sonuna gibi eklenerek, benzeri durumlar nedeniyle emtian n de erinde önemli miktarda azalma oldu u takdirde emsal bedeli ile de erleme yap laca belirtilmifltir. Emsal bedeli uygulamas nda ise Vergi Usul Kanununun 267 nci maddesinin 3 üncü s ras nda yer alan takdir esas na göre de erleme yap lmaktad r. Bunun için de Vergi Usul Kanununun 72 nci maddesinde yer alan takdir komisyonlar na baflvurulmas gerekir.de eri düflen mallar n takdir komisyonunca takdir edilecek emsal bedeli ile mallar n maliyet bedeli aras ndaki tutar n stok maliyetlerinden indirilerek dönem hesab na gider yaz lmas mümkündür. Di er taraftan, 3065 say l Katma De er Vergisi Kanununun 30/c maddesinde; deprem, sel felaketi ve Maliye Bakanl - n n yang n sebebiyle mücbir sebep ilân etti i yerlerdeki yang n sonucu 318
MAL ÇÖZÜM Say : 96-2009 zayi olanlar hariç olmak üzere, zayi olan mallara ait katma de er vergisinin indirim konusu yap lamayaca hükme ba lanm flt r. Buna göre, hasarl mal n zayi olan ve Takdir Komisyonunca bedeli belirlenen k sm na iliflkin olarak yüklenilen KDV, zayi olma nedeniyle indirilemeyecek KDV niteli ine dönüfltü ünden, bu k sma isabet eden ve daha önceki dönemlerde indirim konusu yap lan verginin, mal n zayi oldu u dönem beyannamesinin ilgili sat r nda gösterilerek hesaplanan KDV ye lave Edilecek Katma De er Vergisi sütununa ilave edilmek suretiyle beyan edilmesi gerekmektedir. SORU 3 flveren taraf ndan sigortal ya yap lan ödemelerde sigorta primine tabi tutulacak ve tutulmayacak kazançlar nelerdir? YANIT 3 5510 say l Sosyal Sigortalar ve Genel Sa l k Sigortas Kanununun 4.maddesinin birinci f kras n n (a) bendi kapsam nda sigortal olanlar bak m ndan prime esas kazançlar n hesab nda hak edilen ücretlerin, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeflit istihkaktan o ay içinde yap lan ödemelerin ve iflverenler taraf ndan sigortal lar için özel sa l k sigortalar na ve bireysel emeklilik sistemine ödenen tutarlar n, idare veya yarg mercilerince verilen karar gere ince ücret, prim ile ikramiye niteli inde olmak üzere sigortal lara o ay içinde yap lan ödemelerin brüt toplam esas al nmakta, Ayni yard mlar ve ölüm, do um ve evlenme yard mlar, görev yolluklar, seyyar görev tazminat, k dem tazminat, ifl sonu tazminat veya k dem tazminat mahiyetindeki toplu ödeme,keflif ücreti, ihbar ve kasa tazminatlar ile Kurumca tutarlar y llar itibar yla belirlenecek yemek, çocuk ve aile zamlar, iflverenler taraf ndan sigortal lar için özel sa l k sigortalar na ve bireysel emeklilik sistemine ödenen ve ayl k toplam asgari ücretin % 30'unu geçmeyen özel sa l k sigortas primi ve bireysel emeklilik katk paylar tutarlar, sigorta primine esas kazanca tabi tutulmamaktad r. 319
320