Müşteri : Kozyatağı Mahallesi Sarı Kanarya Sok. No: 14 K2 Plaza Kat: 11 Kadıköy 34742 İstanbul Türkiye Konu : Seçilen Yakıt Özelliklerin Belirlenmesi için Dizel Yakıtlara İlişkin Testlerin, Doğrulanması Test kuruluşu : TÜV Rheinland Kraftfahrt GmbH Technology Center Traffic Safety (TVS) 51105 Cologne Hazırlayan : Heinz-Werner Stiehl Proje Lideri : Thomas Kampmann TVS Başkanı : Gunnar Pflug TÜV Rheinland Kraftfahrt GmbH Technology Center Traffic Safety Page 1 of 5
1 Kapsam Yakıtların, üreticinin belirttiği özellikleri karşılayıp karşılamadığının, ilgili test prosedürleri ve testlere dayanılarak doğrulanması. Bu doğrulama, dizel yakıtlara ilişkin karşılaştırma testleri standardını içermektedir. Testler iki kategori içerisinde alt bölümlere ayrılmıştır. İlk olarak, dizel yakıta ilişkin 942/7164481-00 numaralı dan alınan test sonuçları yinelenmiştir. İkincil olarak, yeni testler belirlenmiştir 2 Seçilen Yakıt Özelliklerinin Belirlenmesi İçin Yapılan Testlerin Kapsamı 2.1 Önceki Testlerin Kapsamı 2.1.1 Anti-Köpüklenme Katıksız dizel yakıtlar, araç tankı dolu haldeyken, tankta köpük oluşturma eğilimi göstermiştir. Bu köpük, makul bir sure içerisinde yakıt tankının kapasitesine kadar dolmasını engeller. Müşteri tarafından geliştirilen katıklar, köpük oluşumunu önemli ölçüde engellemek ve köpüğün çökmesini hızlandırmak amacı gütmektedir. Fransız test metodu NF M07-075, bu özelliği ölçmek için kullanılmaktadır. Bu metoda göre, belirlenmiş bir hacimdeki yakıt, sabit sınır şartları altında dereceli bir silindir içerisine dökülür. Döküldükten sonra köpük yüksekliği ve çökme zamanı ölçülür. 2.1.2 Anti-Korozyon Katıksız dizel yakıt, yağ taşıyan parçaların çelik olan yüzeylerinde korozyona sebebiyet verebilir. Bu türden bir korozyon, parçaların aşınmasını arttırabilir ve hatta tahribata yol açabilir. Müşteri tarafından geliştirilen katıklar bu türden bir korozyonu önemli ölçüde engellemek amacıyla tasarlanmıştır. Bu özellik, ISO 7120 ye veya ASTM D655 e uygun olarak ölçülür. Orada tarif edilen test koşulları, dizel yakıta uyarlanmıştır. Dizel yakıtlarla yapılan uygulamada, korozyona uğramış yüzeyin görsel değerlendirilmesi dördüncü seviyeden onuncu seviyeye kadar arttırılmıştır. 2.1.3 Enjektör Tortuları Sabit basınç püskürtme sistemli dizel motorlarda, yakıt enjektör ucunundelikleri içerisinde tortular oluşabilir. Bu da, motor kontrol ünitesi tarafından müsaade edilen süre içinde daha az yakıtın enjekte edilebilmesi anlamına gelir. Bu durum, maksimum motor gücünün azalmasına neden olabilir. BP Ultimate Euro Diesel de kullanılan katıklar, tortu oluşumunu engellemek ve aynı zamanda var olan tortuyu azaltmakiçin tasarlanmıştır. Uygun bir test metodu, Yakıtların, Yağların ve Diğer Sıvıların Taşınması İçin Gereken Performans Testleri Geliştirilme Avrupa Birliği Koordinasyon Konseyi (CEC) tarafından geliştirilmiş ve CEC F-98-08 olarak gösterilen test metodudur. Bu metot, motor gelişiminde, mineral yağ endüstrisinde ve diğer sıvılar arasında karşılaştırmalı ölçüm metodu olarak kullanılmaktadır. TÜV Rheinland Kraftfahrt GmbH Technology Center Traffic Safety Page 2 of 5
Bu metodun amacı, belirli tipteki bir motora ilişkin detaylandırılmış kurallarla belirlenen bir test çerçevesinde, katıklı ve katıksız dizel yakıtların kullanımı sırasındaki maksimum motor gücündeki farklılıkları ölçmektir. 2.1.4 Enjektör Ucunda Kok Oluşumu İğne enjektörlü dizel motorlarda, katıksız yakıtların yanması sırasında, enjektör nozullarında kok oluşumu meydana gelebilir. Bu kok oluşumu; enjektörden akışı azaltır, karışımın oluşumunu ve gaz emisyonunu negatif olarak etkiler. Koklaşmanın etkisini ölçmek için kullanılan test metodu CEC tarafından CEC Test Method F-23-A-01 olarak belirlenmiştir. Belirlenen tipte motor, test çeviriminde katıklı ve katıksız yakıt kullanılarak çalıştırılır. Enjektör nozulları, test ve ölçümlerin öncesinde ve sonrasındaki akış karakteristiğinin incelenmesi için önceden temizlenir. 2.1.5 Enjektör Ucunda Kok Oluşumu (Tüv Rheinland tarafından belirlenen test yöntemi) Birçok bakımdan, bu test programı 2.1.4 de tarif edilen test yöntemine karşılık gelir. Motoru katıksız yakıtla çalıştırdıktan sonra, test katıklı yakıt kullanılarak tekrar yapılır. Bu durumda BP Ultimate Euro Diesel kullanılan test çevrimi kirli enjektörle başlatılır. Nozullardaki akış ölçümü katıksız yakıttan sonra (kirlenme) ve katıklı yakıtla çalıştırıldıktan sonra (temizlenme) yapılır. Bu metot, katkı maddesinin temizleme performansını göstergesi açısından kullanılır. 2.1.6 Yakıt Analizi Yakıtlar prensip olarak, yol yakıtları için belirlenmiş EN ISO standartlarına gore test edilmiştir. Ek olarak yukarıda belirtilen standartlarda tanımlanmamış özellikleri belirlemek için kurum içi test metotlarına göre de testler yapılmıştır. Yakıtların bu geniş analizleri, yakıt bileşimindeki değişimlerin etkilerini açıklamak için gereklidir. 2.2 Yeni testler 2.2.1 Yeni yakıt analizleri Serbest dolaşımda olan yakıtlarda madde 2.1.6 da tanımlanan test metotlarının uygulanması, özel katkı maddesinin tanımlanmış özelliklerde ve istenen miktarda olup olmadığını belirleyebilir. 3 Test Sonuçları Test sonuçları, test sonuçları önceki test sonuçları (Bölüm 3.1) ve yeni test sonuçları (Bölüm 3.2) olarak gruplandırılmıştır. Yeni test sonuçları ile önceki test sonuçlarının karşılaştırılmasına dayanılarak; katıksız yakıt kullanılarak yapılan test sonuçlarının değerlendirilen özellikleri açısından büyük ölçüde tekrarlanabilir olduğu söylenebilir. TÜV Rheinland Kraftfahrt GmbH Technology Center Traffic Safety Page 3 of 5
3.1. Önceki Test Sonuçları 3.1.1 Anti-Köpüklenme Katıksız sıradan yakıtlarla kıyaslandığında, köpük çökme süresi BP Ultimate Euro Diesel ile dikkate değer oranda azalmıştır. Bu özellik hızlı dolma kapasitesine, temiz ve daha az kokulu güvenli yakıt ikmaline imkan verebilir. 3.1.2 Anti-Korozyon Katıksız sıradan yakıtlar ile BP Ultimate Euro Diesel kıyaslandığında, ilk durumda ince bir korozyon katmanı bariz bir şekilde gözlemlenmiştir. İkinci durumda ise korozyon oluşumu gözlenmemiştir. Farklı sınır koşulları nedeniyle; ASTM D665 standardına göre yapılan değerlendirme, ilk durum için yoğun korozyon bulgusunu ortaya koyarken, BP Ultimate Euro Diesel kullanıldığında korozyon olmadığı yeniden belirlenmiştir. 3.1.3 Enjektör Tortuları Madde 2.1.3 de açıklanan test yöntemi kullanılarak BP Ultimate Euro Diesel ile sıradan yakıtlar karşılaştırıldığında, katıksız sıradan yakıtlarla yapılan ölçümler maksimum motor gücünde önemli ölçüde azalma olduğu gözlendi. BP Ultimate Euro Dizel kullanılarak yapılan ölçümlerinde maksimum motor gücünün orijinal durumuna kıyasla önemli bir değişiklik göstermediği görülmüştür. Katıksız sıradan yakıtla çalıştırılmış ve motor gücünde önemli ölçüde azalma meydana gelmiş olan motor, BP Ultimate Euro Diesel kullanılarak yeniden çalıştırıldığında motor gücünde artış gözlenmiştir. Motor gücü, katıksız sıradan yakıt ile yapılan test öncesi değerlerine neredeyse eşit hale gelmiştir. 3.1.4 Enjektör Ucunda Kok Oluşumu (CEC test prosedürü) Enjektör nozullarından geçen hava akımı değerleri, katıksız sıradan yakıtlarla yapılan ölçümlerde, BP Ultimate Euro Diesel kullanılarak yapılan ölçümlerden daha düşük değerler elde edilmiştir. Bu durum BP Ultimate Euro Diesel kullanılarak test edilen nozulların akış direncindeki değişimin, katıksız sıradan yakıt kullanılarak test edilen nozulların akış direncindeki değişimden daha az olduğunu gösterir. 3.1.5 Enjektör Ucunda Kok Oluşumu (Kurum içi test prosedürü) Testlere nozullar temizlenmeden devam edildiğinde; BP Ultimate Euro Diesel kullanılan testin sonucunda açık bir şekilde nozullarda koklaşmanın azaldığı görülebilmiştir. 3.1.6 Yakıt Analizi TÜV Rheinland Kraftfahrt GmbH Technology Center Traffic Safety Page 4 of 5
Yakıt Özelliklerinin Doğrulanması İncelemee altındaki sıradan yakıtlar, katıksız ticari yakıtlara karşılık olarak alındı. Testler için kullanılan BP Ultimate Euro Diesel numunelerin aynı zamanda Avrupa EN 590 standardına uyumluu olduğu tespit edildi. 3.2 3.2.1 Yeni testt sonuçları Yeni yakıt analizi Türkiye deki BP istasyonlarından toplanann numuneler, Ultimate katkı paketinin dozajını doğrulamak için test edildi. Ayrıca TS EN 590 standardının gerekliliklerini karşıladığını doğrulamak için test edildi. Test sonuçları BP Ultimate Euro Diesel yakıtınınn TS EN 590 standardına uygun olduğunu vee doğru miktarda Ultimate Performans Katık maddesi içerdiğini gösterdi. 5 Sonuç Yukarıdaa tarif edilen test metotlarına göre yapılan testlerin t sonuçları aşağıdaki bulguları ortaya koymaktadır: : Dizel motorlar için önerilen katıklı yakıt BP Ultimatee Euro Diesel Yakıt enjektörlerini tortu oluşumuna karşı korur Mevcut tortuları azaltıp motorun yakıt enjektörlerini temizleyerek yakıt tüketiminin düşmesine yardımcı olur. Etkin bir şekilde yakıt sistemi içindeki metal parçaların paslanmasını önler, Köpük önleyici madde içererek, dikkate değer oranda daha az kokulu, daha temiz, daha hızlı ve daha güvenli bir doluma yardımcı olur Bu rapor 5 sayfa olarak düzenlenmiştir. Bilgi ve deneyimleri imize göre laboratuvarının yazılı izni olmadan kısmen kopyalanamaz. hazırlanann bu rapor, test Cologne, 17.10.2013 Compiler checked approved Heinz-Werner Stiehl Thomas Kampmann Gunnar Pflug TÜV Rheinland Kraftfahrt GmbH Technology Center Traffic Safety Page 5 of 5