EKOSĐFON OLARAK GELĐŞTĐRĐLEN ÖZEL SĐSTEM ĐLE SU ĐSRAFINI ENGELLEME VE YAĞMUR SULARINI ARITARAK ŞEBEKE SUYU OLARAK KULLANMA ELĐF MERVE BARIŞ Amaç: Sifonlardaki su israfını en aza indirmek Tatlı su kaynaklarının tükenme problemine alternatif bir yol sunmak. Ekolojik dengeyi korumak Su tasarrufu ile ekonomiye katkı sağlamak. Temizlik için rahatça su kullanabilmeyi sağlamak. Yağmur sularını içilebilir hale getirmek Yağmur sularını temel ihtiyaçlar için kullandığımız su yerine kullanmak Yeni nesile daha güzel bir dünya bırakmak Boğaziçi Üniveritesi
GĐRĐŞ Yeryüzünün üçte biri sudur. Ancak bu suyun %97 si tuzlu geri kalan % 3 lük kısmı tatlıdır. Bu tatlı suyun birçok kısmıysa erimekte olan kuzey ve güney buzullarında bulunmaktadır. Bu % 3 lük kısım; temizlik, içme, tarımda sulama ve diğer hayvanların içme suyu olmak üzere birçok alanda kullanılmaktadır. Son 10 yılda suya talep altı yedi kat artmıştır. Dünya nüfusunun şu an 6 milyar olduğunu ve yapılan araştırmaların bu nüfusun 2025 yılında 8.3 milyara çıkacağını varsayarsak suya ihtiyaç gün geçtikçe artacaktır. Ve belli bir süreden sonra sıvı halde bulunan tatlı su kaynakları ihtiyacı karşılayamayacak ve buzullardaki zaten erimekte olan su yerleşim yerlerine taşınmaya başlanacaktır. Bu da ekolojik dengenin bozulmasını hızlandıracaktır. Suya olan ihtiyacın gün geçtikçe artması su kaynaklarının azalmasına neden olmaktadır. Beklenmedik bir durum olarak su ihtiyacıyla su israfının paralel artışı su kaynaklarının ömürlerini kısaltmaktadır. Su israfını önlemek için birçok proje geliştirilmiştir ve birçok yerel gazetelerde belediye başkanları halkı suyu tasarruflu kullanmaya sevk edici konuşmalar yapmıştır. 2007 yılı içinde halı yıkamanın yasaklanması buna bariz bir örnektir. Genelde 4 litrelik su kapasitesine sahip rezervuarlarda temiz şebeke suyu kullanılmaktadır. Halbuki bu suyun sifon için kullanılması tartışmasız bir israftır. Sifonlarda kullanılan su miktarının fazlalığından dolayı Đngiltere de sifonun gerekmedikçe kullanılmaması için tebligatlar yapılmaktadır. Ayrıca Đngiliz hükümeti rezervuarın hacmini yarı yarıya indirerek ülke ekonomisinde yarı yarıya kazanç sağlamıştır. Bu açıklama dahi rezervuarlarda kullanılan suyun bir ülkenin ekonomik dengesinde ne kadar önemli olduğunu göz önüne sermektedir. Bizim projemizde ise sifonda kullanılan su temiz şebeke suyu değil zaten el yıkama gibi bazı temel ihtiyaçlar için kullanılmış atık sudur. Normalde bu atık su direk kanalizasyona dökülmesiyle geri dönüşümü birçok masraflı işten sonra ancak olabilir. Ama bu proje sayesiyle el yıkamada kullanılan su kanalizasyona değil arıtılmış bir şekilde rezervuara gider. Böylece hem sudan tasarruf etmiş oluruz hem de bir suyu iki defa değil de bir defa arıtarak ekonomiden tasarruf etmiş oluruz. Đngiltere de kullanılan sistemde (rezervuar kapasitesinin yarıya inmesi) % 50 olan kazanç bizim sistemimizde % 100 dür. Projemizin bir diğer metodu da yağmur sularının uygun filtrasyon sayesinde geri kazanılarak su sorununu bir nebze çözmek ve yağmur sularının boşa gitmesini engellemektir. Bilindiği üzere yağmur suları sadece devlet tarafından barajlarda toplanmaktadır. Ama yağmur sadece barajların üstüne değil tüm alana yağdığı için biz de bireysel olarak bu suların kullanımına yardım etmeliyiz. Bu ise bizim projemizle gerçekleşmektedir. Kullanılan Araç -Gereçler Sifon Musluk Dc Kombi motoru Mikro switch Lavabo Su Su aktarım depoları Hortum Pimaş borular
120,120 sunta Çocuk klozetli Filtre Oluk Metot: iki metot adı altında toparlanmış çalışmamız öncelikli olarak lavabo sularının geri kullanımı; ikinci olarak da, çatı yağmur sularının uygun filtrasyonu ve depolanması ile içimlik su ihtiyacına yönelik planlanmasıdır. Metot1 Lavabo sularının geri dönüşüm ve rezervuarda kullanımı Elini lavaboda yıkayan bir insan elini sabunlarken suyu açık tutar. Normal olarak bu sırada akan su boşuna akar yani su bariz bir biçimde israftır. Bu akan su sistemimizin en önemli özelliklerinden olan filtre sistemi ile tekrar depolanmaktadır. Böylece sadece özel bir filtre sistemi ile çok büyük bir kayıp olan suyu depolayabilmekteyiz. Lavabodan filtre edilerek toplanan su duvar arkasında uygun bir şekilde ve konumda yerleştirilen depoda tutulur. Depoda tutulan fazla su, eğer kullanılmıyorsa, 3 günde kanala aktarılır. Bu sistem toplanan suyun kötü kokular saçmasını engeller. Ancak genel hesaplamalar doğrultusunda klozette kullanılan su lavaboda kullanılan suda daha fazla olduğu için böyle bir su seviyesi düzenleyiciye ihtiyaç olmayacaktır. Depo edilen, filtre edilmiş lavabo suyu; rezervuarın boşalıp boşalmama durumuna göre hazır tutulur. Rezervuar ile depo arasında uygun bir aktarma kanalı vardır. Bu kanal ile su pompa yardımı ile veya deponun konumuna göre motorsuz bir şekilde rezervuara aktarılabilmektedir. Biz sistemimizde kombi su pompası ve basit bir elektroswitch mekanizmasıyla bu amacımızı daha profesyonel bir şekilde gerçekleştirdik. Pompasız da sistemimiz uygun konum ayarları ile kurulabilmektedir. Pompanın su aktarımını kontrol etmek için ve rezervuarın dolduğunun anlaşılabilmesi için rezervuara mikroswitchli şamandıra yerleştirdik. Böylece depodaki su belirli seviyeye kadar rezervuarı doldurmaktadır. Su seviyesi aşılırsa gelen su kanalizasyona yönlendirilir. Metot 2 yağmur sularının geri dönüşüm ve her ihtiyaç için geri kullanımı Yağmur sularının toplanması ve miktarı (Đstanbul için) Đstanbul için metrekareye düşen yıllık yağış 785mm dir 1mm = 1 kg yagmur 1 m2= 785 kg yagmur suyu. Yılda 100 m2 lik bir çatı 78,500 kg yağmur suyu toplar Bu miktardaki suyu toplama ve kullanma için geliştirdiğimiz taslak şöyledir. Oluklarda toplanan su pimaş borularla yeraltındaki 3 tonluk tanka aktarılır. Tank boyutları tercihe ve ihtiyaca bağlıdır. Bu taslağımızda iki tank modeli öngörmekteyiz Birisi seramik veya beton yapılı bahçenin altında Diğeri polyesterden yapılmış garaj gibi uygun bir yerdedir. Birinci depoya gelen yağmur suyu diğer depoya filtre edilerek aktarılır. Depodaki su içimlik sular için kullanılan ev filtresinden geçirilerek normal ev tesisatına aktarılır. Böylece yağmur suları ev ortamında hazır kullanılabilir hale gelmiş olur.
Kullanılacak Filtrasyon çeşitleri Tabi filtreleme: Çatı oluğu ve oluk borusu arasına yerleştirilen içi küçük kristal kumlardan oluşan çelik kaplı filtre. Bu taş parçacıkları arasından ilk geçen yağmur suyu temizlenmeye başlar. Normal su filtresi: Su filtrelemede kullanılan elyaf, reçine v.s. gibi pek çok filtreler vardır. bunlardan en uygunu ile içilebilir suyumuz hazır olacaktır. Tüm temizlik işlerinde kullanılabilecek olan bu su aynı zamanda içme suyu olarak da kullanılabilecektir. Genel Hesaplama Ve Kazançlar Her şeyden önce eldeki su kaynağı en güzel biçimde değerlendirilecektir. 5 kişilik bir aile yılda 140 ton su sarf etmektedir. Đstanbul un yağış ortalamasına göre 100 m2 lik bir çatı yılda 78,5 ton su toplar. buda yıllık su ihtiyacının % 56 s demektir.. 140 ton su $121 dır. Bu proje ile $67 yıllık kazanç sadece yağmur sularından gelen kısmıdır. Sistemin Maliyet Hesaplamaları (kalitesine göre iki hesaplama) - 45 metre oluk, $180 (çinko) - Pimaş boru 3 metre, $8 (plastik) - Su pompası, $35 - Su filtresi, $50 - Su tankı, $214 (3 ton polyester tank) - Đşçilik, $178 - Toplam: $613 - Oluk 45 metre,$257 (Çinko) - Pimaş 3 metre, $17 (Plastik) - Su Pompası, $53 - Filtre $100 - Tank, $357 (yeraltı, 3 ton) - Đşçilik, $178 - Toplam : $962 SONUÇ: Sonuç olarak günlük ihtiyaçlar için kullanılan su ve yağmur suları boşa gitmemiştir aksine aynı su iki amaç için kullanıldığı için hem ülke ekonomisine katkısı olmuş hem de kullanılabilir su kaynaklarının ömrü uzatılmış olacaktır. Böylece dünya üzerindeki su kaynakları korunarak ekolojik dengenin bozulması engellenmiştir. Aynı zamanda klozetin temizlenmesi için kullanılan su zaten kullanılmış su olduğu için arıtmak için ekstra masraf çıkmayacaktır. Sistemimiz var olan tüm binalara rahatça adapte edilebilirliği yanı sıra yeni binaların planlamasında da uygulanabilir.
Kaynaklar: - www.iski.gov.tr - www.cevreormanbakanligi.gov.tr - www.meteor.gov.tr - Encarta Encyclopedia - Encarta Virtual Globe - Bookshelf Encyclopedia