AKSARAY ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ ABD DERS İÇERİKLERİ (2015-2016)

AKSARAY ÜNİVERSİTESİ FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİ ABD DERS İÇERİKLERİ (2015-2016) 1. SINIF 1. DÖNEM (I. YARIYIL) DERS LİSTESİ ÇMB 501 SU ARITIM TEKNOLOJİLERİ I 3 0 3 6 Izgaralar, Kum ve Yağ tutucular ve tasarımları, dengeleme havuzları ve tasarım kriterleri,karıştırma ve flokülasyon havuzları ve tasarımları, çöktürme tipleri ve uygulamaları, flotasyon, oksijen transferi, kimyasal çöktürme, kimyasal fosfor giderimi, kimyasal oksidasyon, nötralizasyon, aerobik biyolojik prosesler, anaerobik prosesler, lagün prosesleri. ÇMB 503 ÇEVRE BİYOTEKNOLOJİSİ I 3 0 3 6 Çevre biyoteknolojisine giriş, biyolojik ilkeler, mikroorganizma tipleri ve hücresel bileşenleri, enzimler ve fonksiyonları, çözünür ve immobilize enzim kinetikleri, temel metabolik yollar, karbonhidratların anaerobik metabolizması, hidrokarbonlar ve azotlu bileşikler, mikroorganizma büyüme kinetikleri, kesikli büyüme kinetiği, kesikli beslemeli büyüme kinetiği, sürekli sistemlerde süspanse büyüme kinetikleri, bağlı biyofilm büyüme sistemlerinin kinetiği, N, P, S giderim yöntemleri. ÇMB 505 ÇEVRE TOKSİKOLOJİSİ 3 0 3 6 Çevresel toksikolojiye giriş, çevre toksikolojisinin çerçevesi, Doz Tepki ilişkileri, toksik maddelerin (TM) absorpsiyonu, TM İnsan vücudunda dağılımı ve birikimi, TM biyodönüşümü ve eliminasyonu, çevresel TM, risk değerlendirmesi, ağır metaller, pestisitler, organik çözücüler ve diğer çevresel toksik maddeler, teratojenite, mutajenite ve kanserojenite. ÇMB 507 SU KALİTESİNİN YÖNETİMİ 3 0 3 6 Su kirliliği tanımı ve önemi, su kalitesi yönetimi ve planlaması, farklı su kullanımları ve kaliteleri, su kalite izleme programı, su kalite parametrelerinin özellikleri ve yönetiminde yaklaşımlar, su kalite yönetiminde ulusal politikalar, Türkiye deki su kalite yönetimi, Başka ülkelerde su kalite yönetimi, Su kalite yönetimi uygulaması. ÇMB 509 ÇEVRE KİRL. ve YERALTI SUYU GÖZLEMLERİ 3 0 3 6 Çevre ve yeraltı suyu (Ç ve YS) kirliliğinin tanımı ve önemi, çevre ve su kalitesi yönetimi ve planlaması, yeraltı suları havza bazında inceleme, Yeraltı su kaynaklarının miktar açısından ölçüm gözlem ve değerlendirme yöntemleri, su kaynakları havza bazında ölçüm ve değerlendirme yaklaşımları, su kaynakları geliştirme yönetiminde yaklaşımlar, çevre yönetiminde ulusal politikalar, Türkiye deki Ç ve YS kaynakları takip yöntemi, başka ülkelerde Ç ve YS kaynakları takip yöntemi, Ç ve YS kaynakları gözlemlerinde teknolojik yöntemler. Ç ve YS kaynakları gözlemleri uygulaması. ÇMB 511 KATI ATIKLAR için TEMEL İŞLEMLER 3 0 3 6 Giriş, katı atık tanımı kompozisyonu, katı atık yönetimi, katı atıkların biriktirilmesi, toplanması, katı atıkların taşınması, transfer istasyonları, mekanik, kimyasal hacim azaltılması, katı atıkların depolanması, gaz ve sızıntı suyu kontrolü ve arıtımı, kompost, yakma, piroliz, geri kazanım, geri dönüşüm teknolojileri. ÇMB 513 ENERJİ VE ÇEVRE 3 0 3 6 Enerji ve çevre arasındaki genel ilişkiler, fosil yakıtların üretimi, taşınması, ve işlenmesinin hava ve su kalitesine etkisi, fosil yakıtların kullanımının hava ve su kalitesine etkisi, toprak ve malzemelere etkisi, jeotermal sistemler, jeotermal sistemler çevreye olan etkileri, yenilenebilir enerji türleri, yenilenebilir enerji türlerinin çevreye olan etkileri, biyo-kütleden enerji üretimi, biyo-kütleden enerji üretimi ve kullanımının çevreye olan etkileri, güneş enerjisi ile çalışan sistemler, güneş enerjisi ile çalışan sistemlerinin çevreye olan etkiler, nükleer enerji sistemleri ve nükleer atıklar, nükleer enerji sistemlerinin çevresel önemi. 1 / 11

1. SINIF 1. DÖNEM (I. YARIYIL) DERS LİSTESİ ÇMB 515 ATIKSULARDAN NÜTRİENT GİDERİM SİST. 3 0 3 6 Nütrient giderimine giriş, sularda N, P kaynakları ve etkileri, azot dönüşüm işlem ve prosesleri, azot ve fosfor giderim yöntemleri, kimyasal P çöktürmesi, kırılma noktası klorlaması ile amonyak giderimi, amonyak sıyırma, nitrifikasyon sistemlerinin tasarımı, bileşik C ve N giderim tasarım örneği, nit.-denit. sistemleri, anaoksik-aerobik prosesleri, ve tasarımı, anaoksik-aerobik prosesi tasarım örneği, biyolojik fosfor giderim prosesleri, ve tasarımı, anaerobik/aerobik (A/O) prosesi, anaerobik/anoksik/aerobik (A 2 O). ÇMB 517 ÇEVRE MÜH. İSTATİSTİKSEL YÖNTEMLER 3 0 3 6 Çevresel problemler ve istatistik, çevresel verilerin karakterizasyonu, güvenilirlik aralığı, outlier verilerin belirlenmesi, normal - log normal dağılım, hipotez testi, regresyon ve korelasyon analizi, parametrik veya non-parametrik çoklu karşılaştırma testleri (ANOVA). ÇMB 519 KITAİÇİ SULARIN ÖZELLİKLERİ 3 0 3 6 Kıta içi su nedir?, limnoloji ve alt inceleme alanları, durgun ve akarsuların dinamiği, akarsu ve göllerin fiziksel özellikleri, göllerin ve akarsuların orijinleri, göllerin dolma nedenleri, su hareketleri, suların ısınması ve tabakalaşma, sudaki kimyasal değişmeler, göllerin kimyasal özellikleri, akarsuların kimyasal özellikleri, kıta içi sularda gazlar ve çözünürlükleri, suların çözücü özellikleri, sulardaki canlı yaşamı. ÇMB 521 SU ARITIMINDA BİYOTEKNOLOJİK YÖNTEMLER 3 0 3 6 Çevre mühendisliği biyokimyası nedir?, çevre mühendisliğinde biyokimya alanları, enzim teknolojisi, çevre mühendisliği mikrobiyolojisi, mikroorganizma kinetiği, aerobik arıtma sistemleri, anaerobik arıtma sistemleri, azot gideriminde biyo prosesler, fosfor gideriminde biyo prosesler, kükürt gideriminde biyo prosesler, metaller ve zararlı atıkların biyo arıtımı, atıkların biyo dönüşümü. ÇMB 523 ATMOSFER KİMYASI 3 0 3 6 Atmosfer, atmosferik kütle transfer, meteoroloji ve hava, atmosferdeki kimyasal reaksiyonlar, atmosferdeki fotokimyasal reaksiyonlar, O, N, CO2, su ve partiküllerin reaksiyonları, atmosferdeki partiküller, inorganik gaz kirleticileri, organik hava kirleticileri, fotokimyasal duman, atmosferin insan kaynaklı değişimi, ozon tabakası incelmesi, asit yağmurları, sera gazları ve küresel ısınma. ÇMB 525 SU ARITIMINDA FİZİKSEL-KİMYASAL PROSESLER 3 0 3 6 Fizikokimyasal proseslerin genel tanım ve teorisi, gaz transferi, karıştırma, koagülasyon-flokülasyon, sedimentasyon, ileri filtrasyon teknikleri, ters osmoz, flotasyon, adsorpsiyon, iyon değiştime, adsorpsiyon dengesi ve kinetiği, kim. oksidasyon, dezenfeksiyon, diğer prosesler. ÇMB 527 ÇEVRE MÜH. ADSORPSİON ve İYON DEĞİŞİMİ 3 0 3 6 Adsorpsiyon ve iyon değişiminin fizikokimyasal prosesler içindeki yeri, adsorpsiyon/adsorpsiyon sistemlerinde temel kavramlar, adsorpsiyon dengesi ve adsorpsiyon izotermleri, adsorpsiyon kinetiği, kırılma noktası analizleri (breakthrough analsis), aktif karbonun özellikleri, aktif karbon adsorpsiyon sistemleri, İyon değişiminin temel esasları ve diğer adsorpsiyon tipleri ile karşılaştırılması, iyon değişimi sistemleri ve uygulamaları, adsorpsiyon ve iyon değişimi sistemlerine örnekler. ÇMB 529 ARITMA ÇAMURLARININ SUSUZLAŞTIRILMASI 3 0 3 6 Çamur özellikleri; çamur suyu sınıflandırması, çamur şartandırma, doğal susuzlaştırma sistemleri: mekanik susuzlaştırma, belt filtre pres, vakum filtre, santrifüj, diğer susuzlaştırma sistemleri, çamur susuzlaştırmada yeni gelişmeler, çamur süzüntü suları miktar ve özellikleri, drenaj sularının miktar ve özellikleri, kütle dengesi. 2 / 11

1. SINIF 1. DÖNEM (I. YARIYIL) DERS LİSTESİ ÇMB 531 AKUATİK TOKSİSİTE 3 0 3 6 Sucul toksinlerin tanımlanması organizmaya etkileri ve değerlendirilmesi. ÇMB 533 ARITMA ÇAMURLARININ ARITIMI 3 0 3 6 Arıtma çamurlarının özellikleri, arıtma çamurlarının işlenmesi ve arıtımı için uygulanan yöntemler, çamurun yoğunlaştırılması, çamur stabilizasyonu, çamur şartlandırma, çamur susuzlaştırma, son giderim yöntemleri, geri kazanım yöntemleri. Arıtma çamurlarının işlenmesi ve arıtımı için uygulanan yeni yöntemler. ÇMB 535 BİLİMSEL ARAŞTIRMA TEKNİKLERİ 3 0 3 6 Bilimsel araştırma ve öğeleri, Araştırma etiği, Temel bilimlere yönelik araştırmalar, Bilimsel araştırma teknikleri, Bilimsel araştırma planının hazırlanması ve değerlendirilmesi, SCI de yer alan güncel yayınların incelenmesi. ÇMB 537 ÇEVRE SORUNLARI 3 0 3 6 Çevreyi kirleten maddelerin, biyosferi oluşturan su, kara ve atmosfer gibi çeşitli habitatlarda meydana getirdiği olumsuz etkiler ve ekolojik sonuçları genel bir perspektif içerisinde açıklanması. ÇMB 539 SULARDA DEZENFEKSİYON PROSESLERİNİN UYG. 3 0 3 6 Dezenfeksiyonun tanımı, ölçüm teknikleri, dezenfeksiyon mekanizmaları, dezenfeksiyon alternatifleri, dezenfektanların fiziksel ve kimyasal karakteristikleri, klor dezenfeksiyonu ve yan ürün oluşumu, klorlu bileşiklerin kontrolü, organik madde giderimi, klordioksit dezenfeksiyonu ve yan ürün oluşumu, ozon dezenfeksiyonu ve yan ürün oluşumu, bromat oluşumu ve kontrolü, UV dezenfeksiyonu, gelişmekte olan dezenfeksiyon sistemleri, dezenfektanların uygulanmasının çevre ve halk sağlığı açısından değerlendirilmesi. ÇMB 541 ANTİBİYOTİKLERİN ÇEVRESEL ETKİLERİ 3 0 3 6 İlaçların ve antibiyotiklerin sınıflandırılması; ilaçların ve antibiyotiklerin taşınımı, yayılımı, degredasyonu; çevre bileşenlerinde belirlenmeleri; çevresel ve ekolojik etkileri; ekolojik risk değerlendirmeleri. ÇMB 543 KİRLENMİŞ TOPRAKLARIN ARITILMASI 3 0 3 6 Toprak özellikleri, toprağın temel kirlenme yolları, yaygın kirleticiler ve kaynakları, kirleticilerin toprak ve çevreye olan etkileri, konvansiyonel toprak arıtım teknikleri, yerinde ve taşımalı yöntemler, fiziksel, kimyasal ve biyolojik yöntemler, buhar ekstraksiyonu, katılaştırma/hareketsizleştirme, biyolojik arıtım, reaktörde ve yerinde arıtım, sıvı/katı reaktörler, sabit yataklı reaktörler, elektrokinetik arıtım, biyolojik sızdırma, toprak destek materyalleri, yüzey aktifler, adsorpsiyon ve kirlenmenin yaşı, laboratuar ölçeğinde toprak arıtma çalışmaları, yasal sınırlamalar. ÇMB 545 ÇEVRE MÜH. NANOTEKNOLOJİ UYGULAMALARI 3 0 3 6 Nanoteknolojinin gelişimi, Nanomateryaller, Nanomateryallerin üretimi ve ölçüm yöntemleri, Nanoteknoloji ve su kirliliği uygulamaları, Nanoteknoloji ve hava kirliliği uygulamaları, Nanoteknoloji ve yer altı suyu kirliliği uygulamaları Nanoteknoloji ve toprak kirliliği uygulamaları, Nanoteknolojinin çevresel ve sağlık etkileri. 3 / 11

1. SINIF 1. DÖNEM (I. YARIYIL) DERS LİSTESİ ÇMB 547 BİYOGAZ TEKNOLOJİSİ 3 0 3 6 Biyogaz tanımı ve özellikleri, amaçları ve yararları, kullanılan hammaddeler ve bu maddelerin özellikleri, Fermentasyon işlemleri, biyogaz üretiminde etkili etmenler, biyogaz terminolojisi, Biyogaz tesisleri, Besleme Yöntemlerine ve Reaktör tasarımlarına göre biyogaz tesisleri, Tesis bileşenleri, Biyogaz reaktörleri, Bitkisel atıklardan biyogaz üretimi, Biyogaz tesis tasarımı ve biyogazın temizlenmesi, Biyogaz yan ürünlerinin kullanımı, Biyogazdan ısı ve güç üretimi, Biyogaz tesis yatırım ve işletme maliyeti, Biyogaz tesis içi yaşam döngüsü analizi, Biyogaz sistemleri için çevresel analiz. ÇMB 549 OPTİMİZASYON YÖNTEMLERİ 3 0 3 6 Eniyileme sonrası duyarlılık analizi (yapısal ve parametrik), matrislerle simpleks tablosunun oluşturulması, ikillik, asıl ve ikil modeller arası ilişkiler, ulaştırma problemleri ve modi yöntemi, atama problemleri ve macar algoritması. Tamsayılı programlama, Dal-sınır algoritması, Balas ın toplamlı algoritması, kesme-düzlemi algoritması. ÇMB 551 YERALTI SUYU İZLEME 3 0 3 6 Yeraltısuyunun izlenmesinin amaçları, izleme yaklaşımları, Akifer tipleri, biyokimyasal prosesler, kirleticilerin davranışı, yer altı usyu izlemesinde meteorolojik faktörler, karakterizasyon ve izlemede izotopların kullanımı. ÇMB 553 İÇME SUYU KALİTESİ 3 0 3 6 Su işleri, standartları ve sudan kaynaklanan riskler, su kaynağı ile ilgili problemler, nitrat ve nitritler, pestistler ve organik mikro kirleticiler, endokrin sistemini bozan kimyasallar, ilaç kalıntıları, koku ve tat, metaller, sertlik, toplam çözünmüş maddeler, algler ve algal toksinler, radon ve radyoaktivite, patojenler, su arıtımından kaynaklanan problemler, alümünyüm ve akrilamit, koku ve tat, floridasyon, dezenfeksiyon yan ürünleri, dağıtım sist. kaynaklanan problemler, dağ. sistemi, estetik kalite, asbest, katran kaplamalar ve PAH, dağıtım sistemlerinde patojenler, Ev tesisat sistemlerinden kaynaklanan problemler, boru ve bağlantılardan kaynaklanan korozyon ve metal kirlenmesi, katran kaplamalar ve poliaromatik hidrokarbonlar, çeşme suyunda canlılar, mikroorganizmalar, lifler ve tat, çeşme suyuna alternatifler. ÇMB 555 ÇEVRE SAĞLIĞI ve RİSK ANALİZİ 3 0 3 6 Kirleticilerin karakterizasyonu, çevre ve insan sağlığı, kirleticilerin kaynakları, kirleticilerin yayılması, kirleticilerin sonu, kimyasal kirleticilerin insan sağlığı üzerindeki etkisi, çevresel kalite üzerinde antropojenik etkiler,insana maruziyetin değerlendirilmesi, çevresel gürültü, iyonize edici olmayan ve olan radyasyon, kirleticiler için kriter ve standartlar, risk değerlendirmesi, risk yönetimi. ÇMB 557 İLERİ FİZİKOKİMYASAL ARITIM YÖNTEMLERİ - I 3 0 3 6 İçme Suyu havalandırma, Hava sıyırma, Çözünmüş hava flatosyanı, Toz aktif karbon arıtımı, Daitomlu kum filtrasyonu, İleri mikroızgara, Membran filtrasyon, İyon değişimi, Florlama ve flor giderimi (defloridasyon). ÇMB 559 İLERİ BİYOLOJİK ARITIM YÖNTEMLERİ - I 3 0 3 6 Biyolojik proseslerin ilkeleri ve kinetiği, Düşey şaft biyoreaktörler, aerobik granulasayon teknolojisi, membran biyoreaktörler, Nütrient giderimi için ardışık kesikli reaktörler, eşzamanlı nitrifikasyon denitrifikasyon prosesleri, azot giderim proseslerinin seçimi ve tasarımı. ÇMB 561 İÇME SULARINDA SPESİFİK KİRLETİCİLER 3 0 3 6 4 / 11

İçme suyu standartları ve riskler, İçme suyu problemleri, Su kaynakları, Nitrat ve nitrit, Pestisitler ve organik mikro kirleticiler, Endokrin bozucu bieşikler, Koku ve tat, Metaller, Sertlik ve toplam çözünmüş maddeler, Algler ve algal toksinler, Radon ve radyo aktivite, Patojenler, Dezenfeksiyon yan ürünleri, Asbest, Dağıtım sistemleri ve su güvenliği ÇMB 563 ÇEVRE MÜH. ANALİTİK HİYERARŞİ PROSESİ UYGULAMALARI 3 0 3 6 Ders kapsamında Çok Kriterli Karar Verme Analizlerine (MCDA) Giriş. MCDA Yöntemleri- Analitik Hiyerarşi Prosesi (AHP). Çevresel Sistemlerdeki belirsizlikler ve ikilemler. Çevresel risk analiz uygulamaları. MCDA Atık Yönetimi Uygulamaları. Çevresel Risk Değerlendirme. Vaka Çalışması- Yer Seçimi Uygulamalarının ÇED ile Entegrasyonu. Enerji Politikaları için Karar Desteği ÇMB 565 SU KALİTESİ ve SULARIN KİRLENME HASSASİYETİ 3 0 3 6 Ders kapsamında su kalitesinin tanımı, su kalitesini belirlemede etkili olan parametreler, bu parametrelerin belirlenmesinde yararlanılan analiz yöntemleri, suların kirlenmesine neden olan kirletici faktörler, suların kirlenmeye karşı hassasiyetinin tanımı, suların kirlenmeye karşı hassasiyetinin belirlenmesinde kullanılan yöntemler ve hassasiyet belirleme ile ilgili daha önce yapılmış olan örnek çalışmalar. ÇMB 567 MİKRO KİRLETİCİLER 3 0 3 6 Organik mikrokirleticiler, bunların kaynakları; ilaçlar, hormonlar, temizlik malzemeleri, pestisitler, PCB, PAH, Dioksin, trihalometanlar, uçucu organikler. Kalıcılık, taşınma, toksisite, parçalanmaları, biyotransformasyonu ve biyolojik birikimi. Mikro kirleticilerin ve parçalanma ürünlerinin su, çökelti ve biyolojik materyaller gibi çevre açısından önemli matrislerde belirlenmesi, ölçülmesi ve arıtılması ÇMB 569 HAVA KİRLİLİĞİ ÖLÇME TEKNİKLERİ 3 0 3 6 Hava Kirleticileri, Hava Kalitesi Kavramı ve Hava Kalitesi Standartları, Emisyon ve İmisyon tanımı, Ölçmede kalite sistemi (Akreditasyon), Atmosferik Toz ve Gazları ölçme teknikleri ÇMB 571 MİKROBİYAL METABOLİZMA 3 0 3 6 Mikroorganizmalarda meydana gelen metabolik reaksiyonlar; Çeşitli mikroorganizma gruplarınının enerji metabolizmaları; Mikroorganizmalarda aerobik ve anaerobic solunum yolları; Bakteriyel fotosentez; Anaerobik mikroorganizmalarda enerji kaynağı olarak azot metabolizması 5 / 11

1. SINIF 2. DÖNEM (II. YARIYIL) DERS LİSTESİ ÇMB 502 SU ARITIM TEKNOLOJİLERİ II 3 0 3 6 İleri Arıtım Yöntemleri, su arıtımında ileri yöntemleri, membran filtrasyon prosesleri, adsorpsiyon, gaz sıyırma, iyon değiştirme, ileri oksidasyon prosesleri, dezenfeksiyon. ÇMB 504 ÇEVRE BİYOTEKNOLOJİSİ II 3 0 3 6 Aerobik atıksu arıtma sistemleri, süspanse büyüme sistemleri, aktif çamur ve modifikasyonları, aktif çamur sistemlerinde havalandırma, kinetik katsayıların tespit edilmesi, havalandırmalı lagünler, stabilizasyon havuzları, bağlı biofilm atıksu arıtma sistemleri, damlatmalı filtreler, döner biyolojik diskler, akışkan yatak biyoreaktörler, anaerobik atıksu arıtma sistemleri, anaerobik çürütücüler, anaerobik kontak prosesler, yukarı akışlı çamur yatak reaktörler, bağlı biyofilm atıksu arıtma sistemleri, anaerobik filtreler. ÇMB 506 ATIKSULARIN GERİ KAZANIMI ve KULLANIMI 3 0 3 6 Atıksuların yeniden kullanımında Halk Sağlığı ve Çevresel Problemler, risk yönetimi, atıksu geri kazanım teknolojileri, geri kazanılan suyun depolanması, tarımsal sulamada kullanım ve kriterleri, endüstriyel kullanım, geri kazanılan atıksuyun yeraltı suyuna reşarjı, İçme Suyu olarak dolaylı ve dolaysız kullanım potansiyeli, atıksu geri kazanımı ve tekrar kullanımının planlanması. ÇMB 508 SU KİRL., KAYNAKLARI ve KORUMA AL. TESPİTİ 3 0 3 6 Su kaynakları kirliliği ve çevredeki tanımı ve önemi, su kaynaklarının kalite yönetimi, kirletici kaynakları ve suların havza bazında inceleme, su kaynaklarında kirletici belirlenmesi ve ölçüm yöntemleri, su kaynaklarında kirleticilerin taşınma hızını ve ölçüm yöntemleri, su kaynakların farklı kirleticilerin değerlendirme yaklaşımları, su ve kirletici taşıyan birimler için koruma alanlarının tespiti, koruma zonları değerlendirme, Türkiye deki su kaynakları ve koruma alanlarının tespit yöntemleri, başka ülkelerde koruma alanlarının tespiti, su kaynakları kirliliği ve koruma alanlarına ilişkin yönerge ve yasalar, su kaynakları kirliliği ve koruma alanlarına ilişkin uygulamalar. ÇMB 510 ÇED AÇISINDAN HİDROJEOLOJİK UYGULAMALAR 3 0 3 6 ÇED in felsefesi, temel kavramları ve önemi, ÇED in aşamaları ve uygulamaları, çevredeki kirletici kaynaklarının havza bazında inceleme, ÇED ve hidrolojik koşullar, ÇED ve su kaynaklarında kirletici belirlenme ve ölçüm yöntemleri, ÇED te su kaynaklarının değerlendirme yaklaşımları, ÇED teki hidojeolojik uygulamalar ve gözlem teknikleri, Türkiye deki ÇED uygulamaları, Başka ülkelerde ÇED uyg., ÇED ve su kaynakların koruma alanlarına ilişkin uygulamalar, ÇED teki Hidrojeolojik uygulamalar. ÇMB 512 KATI ATIKLARIN BİYOLOJİK ARITIMI 3 0 3 6 Giriş: tanımlar ve amaçlar, kompostlaşabilir atıklar. havalı ve havasız kompostlaştırmanın esasları; İşletme parametreleri: havalandırma, su içeriği, sıcaklık, dane boyutu, besi elementleri, C/N oranı, besi, ph, katkı maddeleri, Ağır metaller ve mikrobesi elementleri. Atıkların biyolojik ayrışabilirliği. Havalı ve havasız kompost sistemleri; kompost proseslerinin sınıflandırılması: basit sistemler, modern sistemler, koku kontrolü, kompostlaştırma prosesinin patojen giderimine etkisi, kompost kullanımı, yasal durum, kompostlaştırma prosesinin çevresel etkileri ve maliyeti. ÇMB 514 DOĞAL ARITIM SİSTEMLERİ 3 0 3 6 Doğal arıtım sistemlerine giriş, doğal arım sistemlerinin planlanması, fizibilitesi, ve yer seçimi, proselerde dikkate alınan parametreler, havuz sistemlerinin tasarımı, havuz sistemlerinin modifikasyonları, serbest yüzeyli yapay sulakalan sistemleri, yer altı ve düşey akışlı sulakalan sistemleri, yavaş hızlı toprak arıtım sistemleri, yerüstü toprak arıtım sistemleri, yer altı akifer toprak arıtım sistemleri, fitoremediyasyon, çamur yönetimi ve arıtımı, çamur arıtımında doğal sistemler, yerinde atıksu arıtım sistemleri. 6 / 11

1. SINIF 2. DÖNEM (II. YARIYIL) DERS LİSTESİ ÇMB 516 ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİNDE ANALİTİK YÖNTEMLER 3 0 3 6 Giriş, Enstrümantal analizin anlamı, numune alma ve hazırlama yöntemleri, katı faz ve sıvı faz, gaz-katı ekstraksiyon yöntemleri, gaz kromatografi ve prensipleri, yüksek basınç sıvı kromatografi ve prensipleri, kütle spektrometresi, iyon kromatografisi, UV-Vis absorpsiyon spektroskopis, potensiyometrik yöntemler, elementel analiz (TOC, TN), Infrared spectroscopy, floresans ve kemiluminesans, X-ray, temel istatistiksel değerlendirme, genel bakış ve değerlendirme. ÇMB 518 HAVA KİRLİLİĞİ ANALİZ YÖNTEMLERİ 3 0 3 6 Hava kirliliği çeşitleri, nedenleri, Analiz için hava (gaz) örneklerinin alınması, Gaz örnekleri alınması ve saklanmasında dikkat edilecek yöntemler, hava kirliliği analizlerinde gravimetrik yöntemler, hava kirliliği analizlerinde spektroskopik yöntemler, hava kirliliği analizlerinde kromatografik yöntemler, analiz sonuçlarının hesaplamaları ve değerlendirilmesi, hata hesapları. ÇMB 520 KATI ATIK YAKMA SİST. ve ÇEVRESEL PROBLEMLERİ 3 0 3 6 Katı atıkların çeşitleri ve sınıflandırılması, katı atıkların toplanması, taşınması ve bertaraf yöntemleri,yakma sistemlerine verilebilecek atıkların özellikleri, yakma sistemine getirilen atıkların iyileştirilmesi, yakma sistemlerinin çeşitleri, katı atık yakma sistemlerinin maliyet analizi, katı atık yakma sistemleri projelendirilmesi, katı atık yakma sistemlerinde hava kirliliği kontrol yöntemleri, katı atık yakma sistemlerinde su kirliliği kontrolü, katı atık yakma sistemlerinde katı atık sorunları, katı atık yakma sist. diğer bertaraf yöntemlerinden avantaj ve dezavantajları, katı atık yakma sistemlerinde işletme problemleri. ÇMB 522 İLERİ OKSİDASYON PROSESLERİ 3 0 3 6 İleri Oksidasyon Prosesleri (İOP)'nin tanımı, sınıflandırılması, oksidan çeşitleri, İOP' lerin avantajları dezavantajları, İOP'ni etkileyen faktörler, Radikal tanımı/çeşitleri, radikal reaksiyonları, Fotokimyasal oksidasyon, H2O2 ve O3 fotolizi, Fenton/Foto-Fenton reaksiyonları, İOP'nin uygulanabilirlik ölçütleri, Ozon kimyası, ozon üretim teknikleri, ozonun bozunması yoluyla serbest radikal oluşumu, radikal reaksiyonları, radikal tutucuların ozonlama ve İOP'ndeki fonksiyonları. İOP'nin su geri kazanımı, dezenfeksiyon, endüstriyel atıksu arıtımı, biyolojik arıtılabilirliğin iyileştirilmesi ile ilgili uygulamalar. İOP'nde gelişen teknolojiler, katalizörlerin ve oksidanların kombinasyonları. ÇMB 524 ATIKSU ARITMA TESİSLERİNİN İŞLETİLMESİ 3 0 3 6 Atıksu arıtma tesisleri hakkında genel bilgi, atıksu arıtma tesisinin ilk işletmeye alınması, atıksu arıtma tesislerinden numune alma, arıtma tesislerinde karşılaşılan başlıca sorunlar, mekanik sorunlar, ön arıtmada karşılaşılan işletme sorunları ve çözüm önerileri, aktif çamur sistemi modifikasyonları ve işletme problemleri, anaerobik çamur çürütme, yoğunlaştırma ve işletme problemleri, stabilizasyon havuzları işletme problemleri, damlatmalı filtreler, işletilmesi ve işletme prob., son çökeltme havuzları ve işletme prob., tesisin işletme kayıtlarının tutulması, atıksu arıtma tesislerinin işletilmesinde işçi sağ. ve iş güvenliği. ÇMB 526 TEHLİKELİ ATIK YÖNETİMİ 3 0 3 6 Tehlikeli atıklara giriş, tanımlar ve sınıflandırma, toksikoloji ve risk değerlendirmesi, çevre hukuku ve düzenlemeler, tehlikeli atık karakterizasyonu, numune alma ve analiz, kirlilik önleme ve atık azaltılması, kimyasal ve fiziksel arıtım, biyolojik arıtım, termal işlemler, tehlikeli atıkların taşınması ve depolanması, yeraltı suyu kirlenmesi. 7 / 11

1. SINIF 2. DÖNEM (II. YARIYIL) DERS LİSTESİ ÇMB 528 KATI ATIK SIZINTI SULARININ KONTROLÜ 3 0 3 6 Düzenli depolama sızıntı suyu, yasal düzenlemeler ve etkileri, zemin suyu durumu ve sızıntı suyu oluşumu: düzenli depolamada katı atık ayrışması, sızıntı suyu kalitesi ve toksisitesi, sızıntı suyunun doğal hareketi, sızıntı suyunun tahmini ve modellemesi, sızıntı suyunun tecrit edilmesi, sızıntı suyu arıtılması, sızıntı suyu arıtılmasında karşılaşılan problemler, sızıntı sularının arıtılmasında uygulanan prosesler, en uygun sızıntı suyu arıtma yönteminin seçimi, sızıntı suyu arıtma maliyeti. ÇMB 530 FİZİKSEL KİMYA 3 0 3 6 Termodinamik, fazlar ve çözeltiler, kimyasal denge, iyonik çözeltiler, redoks reaksiyonları ve elektrod potansiyelleri, kimyasal kinetik, ara yüzeyler ve adsorpsiyon, spektroskopi ve fotokimya, radyoaktivite. ÇMB 532 ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİNDE KİMYASAL PROSESLER 3 0 3 6 Kimyasal proseslerin tanımı, kimyasal oksidasyon esasları, kimyasal oksidasyona dayanan prosesler, kimyasal oksidasyon uygulamaları, elektrokimyasal korozyon ve kontrolü, dezenfeksiyon, kimyasal çöktürmenin esasları, kimyasal çöktürmeye dayanan prosesler, kimyasal çöktürme ile metallerin arıtılması, diğer kimyasal prosesler, geliştirilmekte olan kimyasal prosesler. ÇMB 534 ÇEVRE KİRLENMESİ ve KORUNMASI 3 0 3 6 Doğal dengenin bozulmaya başladığı dünyamızda doğal ekosistemler bazında meydana gelen değişimler ve bu olgunun küresel bazda oluşturduğu olumsuzluklar, Dünyada üretim-tüketim ve nüfus ilişkileri, hava kirlenmesi, su kirlenmesi ve toprak kirlenmesinin ekonomik boyutları, orman ekosistemlerinde kirlenme sorunları ve küresel ısınmanın yarattığı ve gelecekte yaratabileceği olumsuzluklara karşı uyum çalışmaları ve Avrupa ve bölgemizde bu konuda yapılmış çalışmaların incelenmesi ve gelecek için tahminlerin yapılması. ÇMB 536 ÇEVRE YÖNETİMİ 3 0 3 6 Çevre yönetimi kavramı ve kapsamı, çevre-ekonomi etkileşimi, global çevre problemleri çevre yönetim araçları, çevresel kaynakların analizi, çevresel planlama, modelleme ve CBS, kirlilik kontrol stratejileri, Türkiye de çevresel problemler ve politikaları, ulusal ve uluslararası sözleşmeler, çevre ve endüstri ilişkileri, temiz üretim, çevre teknolojisindeki gelişmeler, çevre yönetim sistemleri ve standartları, çevresel etki değerlendirmesi. ÇMB 538 SÜRDÜRÜLEBİLİR ENERJİ KAYNAKLARI 3 0 3 6 Enerji ve sürdürülebilir enerji terminolojisi, Güneş, rüzgar, biyokütle, biyogaz, jeotermal ve dalga enerjileri gibi yenilenebilir enerji kaynakları ve kullanımları, Türkiye'de ve dünyada yenilebilir enerji potansiyeli ve kullanımı, yasal yönetmelikler ve uygulamalar. ÇMB 540 ATIKLARIN GERİ KAZANIMI VE DÖNÜŞÜMÜ 3 0 3 6 Geri kazanım, geri dönüşümün tanımı. Geri kazanımın önemi, ülke ekonomisine katkısı, çevre ve insan sağlığına faydaları. Atık yönetmelikleri ve kurumlara yüklediği sorumluluklar. Türkiye de ve dünyada geri kazanım istatistikleri. Geri dönüştürülebilen atıkların işlem aşamaları. Zararlı atıkların toplanması, taşınması ve bertaraf edilmesi. ÇMB 542 İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ 3 0 3 6 Küresel ısınma ve iklim değişikliğinin temel kavramları, kaynakları,küresel ve bölgesel ölçekte olası sonuçları, çevresel etkileri. 8 / 11

1. SINIF 2. DÖNEM (II. YARIYIL) DERS LİSTESİ ÇMB 544 KALICI ORGANİK KİRLETİCİLER 3 0 3 6 Kalıcı organik kirleticilerin belirlenmesi. Kalıcı organik kirleticilerin kaynaklarının oluşumu ve durumu. Hava, toprak ve su kaynaklarında kalıcı organik kirleticiler ve çevresel etkilerinin değerlendirilmesi. Kalıcı organik kirleticilerin listesi. Gıda zincirinde kalıcı organik kirleticiler. Uluslararası kanun ve uygulamalar. Kalıcı organik kirleticilerin giderim yöntemlerinin belirlenmesi. ÇMB 546 ARITMA MİKROBİYOLOJİSİ 3 0 3 6 Mikroorganizmaların tanıtımı, önemi, sınıflandırılması, metabolizması ve yapısının anlatılması yanında çevre mühendisliğinde önemli olan indikatör mikroorganizmaların ve arıtma sistemlerinde bulunan mikroorganizmaların tanıtımını kapsamaktadır. ÇMB 548 MİKROBİYAL METABOLİZMA 3 0 3 6 Mikroorganizmalarda meydana gelen metabolik reaksiyonlar; Çeşitli mikroorganizma gruplarınının enerji metabolizmaları; Mikroorganizmalarda aerobik ve anaerobic solunum yolları; Bakteriyel fotosentez; Anaerobik mikroorganizmalarda enerji kaynağı olarak azot metabolizması. ÇMB 550 KOKU ve UÇUCU ORGANİK KARBON KONTROLÜ 3 0 3 6 Genel Bakış, Koku ve UOK ile ilgili tanımlar, Kaynakta ve Çevre Havasında Ölçüm Teknikleri, Analitik Koku Ölçüm Yöntemleri, Toksik hava kirleticiler, Çevresel sistemler(atıksu toplama sistemleri, atıksu arıtma tesisleri, çamur çürütme ve kurutma tesisleri, atık yakma tesisleri, gazlaştırma tesisleri, katı atık ve zararlı atık depolama tesisleri, kompost tesisleri) de koku ve UOK oluşumu ve emisyonu. Koku rahatsızlığı ve toplum üzerindeki etkisi. Koku emisyonlarının azaltılması. Atıksu arıtma sistemlerinde koku kontrolü. Biyolojik koku kontrolü, Fizikokimyasal koku kontrolü, Koku modellemesi, Koku ile ilgili yasal düzenlemeler. ÇMB 552 PROJE YÖNETİMİ 3 0 3 6 Proje ve proje yönetiminin tanımı, proje organizasyon türleri, proje el kitabının hazırlanması, Gannt diyagramı, projenin serim biçiminde gösterimi, CPM, PERT, süre maliyet analizi, kaynak çizelgeleme, kazanılmış değer analizi, MS Project ile proje planlama ve izleme. ÇMB 554 ÇEVRE MÜHENDİSLİĞİNDE CBS UYGULAMALARI 3 0 3 6 Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS) nin tanımlanması, CBS nin tarihsel gelişimi ve günlük yaşantımızda CBS nin kullanımı, bilgi, veri ve sistem kavramları; bilgi sistemlerinin sınıflandırılması, sayısal harita ve konum bilgisine ait temel kavramlar, CBS nin fonksiyonları, Coğrafi Bilgi Sistemleri nde veri toplama teknikleri, coğrafi veri elementleri, grafik ve grafik olmayan bilgiler, haritalar ve konumsal ilişkiler, Çevre Mühendisliği nde CBS kullanımı, su kirliliğinde CBS uygulamaları, hava kirliliğinde CBS uygulamaları, toprak kirliliğinde CBS uygulamaları. ÇMB 556 KİRLİ AKİFERLERİN İYİLEŞTİRİLMESİ 3 0 3 6 Giriş, Hidrojeolojinin temelleri, Hidrokarbon kimyası, Kirleticilerin sonu ve taşınımı, kirleticiler, kirleticilerin giderim teknolojileri, çözünmüş kirleticiler için iyileştirme teknolojileri, vadoz zondaki toprağın arıtımı, akifer iyleştirilmesinin ekonomisi. 9 / 11

1. SINIF 2. DÖNEM (II. YARIYIL) DERS LİSTESİ ÇMB 558 ANAEROBİK BİYOTEKNOLOJİ ve BİYOENERJİ 3 0 3 6 Anaerobik biyoteknolojiye genel bir bakış, anaerobik biyoteknolojinin mikrobiyolojisi ve biyokimyası, çevresel faktörler, anaerobik proseslerin kinetiği, ve modellenmesi, biyoenerji elde edilmesinde reaktör konfürügasyonları, anaerobik biyoteknolojide moleküler tek.; biyoenerji elde edilmesinde uygulamaları, sülfatlı atıksuların arıtımı ve sülfür giderim yöntemleri, biyoyakıt endüstrisi atıklarından enerji eldesi, biyohidrojen üretimi, temel ilkeler, verim artışı için planlama ve işletme stratejileri, mikrobiyal yakıt hücreleri, biyoenerji elde etmek için katı maddelerin ön işl., enerji kay. olarak biyogaz işleme ve kullanımı. ÇMB 560 MEMBRAN BİYOREAKTÖRLER 3 0 3 6 Membran biyoreaktörlere giriş, membran ekipmanı ve sistemi, membran biyoreaktörler, çıkış suyu filtrasyonu için düşük basınçlı membranlar, ileri arıtım için nanofiltrasyon ve ters ozmoz, membran biyoreaktör uygulamalarına örnekler. ÇMB 562 İLERİ FİZİKO KİMYASAL ARITIM YÖNTEMLERİ - II 3 0 3 6 Ultraviyole radyasyon, su klorlaması ve kloraminasyon, atık klorlama ve stabilizasyon, deklorlama, kimyasal reduksiyon ve oksidayon, su ve yağ giderimi, buharlaştırma prosesleri, solvent ektraksiyon, liçing, superkritik ekstraksiyon. ÇMB 564 İLERİ BİYOLOJİK ARITIM YÖNTEMLERİ - II 3 0 3 6 Yukarı akışlı çamur yatak filtrasyonu, anaerobik lagünler ve depolama havuzları, arıtma çamurlarının toprağa uygulanması, Atık yönetiminde derin kuyu enjeksiyonu, Doğal biyolojik arıtım prosesleri, yeni suspense biyolojik prosesler, yeni biyofilm prosesler. ÇMB 566 AKUATİK TOKSİSİTE 3 0 3 6 Ders hakkında genel bilgi, kapsam, Sucul Toksinlerin Sınıflandırılması, Toksik Maddelerin Doğadaki Dağılımı ve Hareketi, Sudaki Toksik Maddelerin canlılar üzerine Etkileri, Toksik Maddelerin Absorbsiyonu, Toksik Maddelerin Organizmaya Giriş Yolları, Metabolizmada Görülen Farklılıklar, Ksenometabolizma, Dokulardaki Dağılımı, Toksik Maddelerin Organizma Seviyesinde etkileri(nörofizyolojik, Davranış, Üreme), Toksik Maddelerin Organizma Seviyesinde etkileri(nörofizyolojik, Davranış, Üreme), Organizma üzerinde toksik maddelerin etkilerinin Belirlenmesi, Biyoişaretçi Tabanlı Biyolojik Gözlemler, Sucul sistemlerde Endokrin Bozucu Bileşiklerin kaynakları ve etkileri, Invitro, Invivo testler, Çevresel Kirleticilerin Genotoksik(= Mutajenik) Ve Kanserojenik Etkileri, Sucul Ortamda Genotoksik (=Mutajenik) Ve Karsinojenik Maddelerin Bulunuşu, Sucul ortamda genotoksik Genotoksik Maddelerin Neden Olduğu DNA Yapısal Değişimleri, Genotoksisite testleri 10 / 11

ZORUNLU DERS LİSTESİ ÇMB 500 SEMİNER 0 0 0 6 Seminer konusunun belirlenmesi, literatür taraması, seminer raporunun hazırlanması ve sunulması. ÇMB 590 YÜKSEK LİSANS TEZ ÇALIŞMASI 0 0 0 24 Tez konusuna yönelik çalışma. ÇMB 600 SEMİNER 0 0 0 6 Seminer konusunun belirlenmesi, literatür taraması, seminer raporunun hazırlanması ve sunulması. ÇMB 690 DOKTORA TEZ ÇALIŞMASI 0 0 0 24 Tez konusuna yönelik çalışma. ÇMB 800 YÜKSEK LİSANS UZMANLIK ALAN DERSİ 4 0 0 6 Literatür taraması, makale inceleme, değerlendirme. ÇMB 900 DOKTORA UZMANLIK ALAN DERSİ 4 0 0 6 Literatür taraması, makale inceleme, değerlendirme. 11 / 11