1,Kıbrıs Türk Federe Meclisi'nin 20 Mayıs, 1977 tarihli birleşiminde kabul olunan "Vergi Usul Yasası", Anayasa'nın 74'üncü maddesi gereğince, Kıbrıs Türk Federe Devleti Başkanı tarafından Resmî Gazete'de yayınlanmak suretiyle ilân olunur. MADDE DİZİNİ: Sayı : 27/1977 (13/1980, 24/2015 sayılı Yasalar ile değiştirilmiş şekliyle) VERGİ USUL YASASI Madde 1. Kısa İsim... 9 BİRİNCI KISIM BAŞLANGIÇ KURALLARI Madde 2. Kapsam... 9 Madde 3. Gümrük vergileri... 10 Madde 4. Vergi yasası... 10 İKİNCİ KISIM VERGİLENDİRMEDE GENEL. ESASLAR BİRİNCİ BÖLÜM Vergi Uygulanmasında Yetki Madde 5. Vergi Dairesinin yetkisi... 10 Madde 6. Vergi gizliliği... 10 Madde 7. Yasaklar... 11 Madde 8. İdarenin yardımı... 11 İKİNCİ BÖLÜM Vergi Sorumluluğu Madde 9. Yükümlü ve vergi sorumlusu... 11 Madde 10. Vergi ehliyeti... 12 Madde 11. Yasal temsilcilerin ödevi... 12 Madde 12. Vergi kesenlerin sorumluluğu... 12 Madde 13. Mirasçıların sorumluluğu... 12 Madde 14. Kaçınılmaz sebepler... 12 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Süreler Madde 15. Yasal ve idari süreler... 12 Madde 16. Kaçınılmaz sebeplerle gecikme... 13 Madde 17. Ölüm halinde sürenin uzaması... 13 Madde 18. Süre verme... 13 Madde 19. Sürelerin hesaplanması... 13 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Vergi Alacağının Saptanması Madde 20. Vergiyi doğuran olay... 13 Madde 21. Tarh... 14 Madde 22. Tebliğ... 14 Madde 23. Tahakkuk... 14 Madde 24. Tahsil... 14 Madde 25. Tahakkuku tahsile bağlı vergiler... 14 ÜÇÜNCÜ KISIM
2 TARH VE TAHAKKUK USULÜ BİRİNCİ BÖLÜM Beyannameye Dayanan Tarh Madde 26. Tahakkuk fişi esası... 14 Madde 27. Tahakkuk fişinin kapsamı... 14 Madde 28. Tahakkuk fişinin kesinliği... 15 Madde 29. Vergi beyannamesinin posta ile gönderilmesi... 15 İKINCİ BÖLÜM İkmalen, Re,sen ve İdarece Tarh Madde 30. İkmalen vergi tarhı... 15 Madde 31. Re sen vergi tarhı... 15 Madde 32. Verginin idarece tarhı... 16 Madde 33. Re sen tarh ve mahsup... 16 Madde 34. İhbarname esası... 16 Madde 35. İhbarnamenin kapsamı... 16 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Tahrire Dayanan Tarh Madde 36. Tahrire göre vergi tarhı... 17 Madde 37. Tahrir İhbarnamesi... 17 Madde 38. Tahrir İhbarnamesinin kapsamı... 17 Madde 39. Toplu vergi cetveli... 18 DÖRDÜNCÜ KISIM TEBLİĞLER BİRİNCI BÖLÜM Tebliğ Esasları ve Tebliğin Kimlere Yapılacağı Madde 40. Tebliğ esasları... 18 Madde 41. Tebliğ yapılacak kimseler... 18 Madde 42. Veli, vasi ve kayyımlara tebliğ... 18 İKİNCİ BÖLÜM Posta ile Tebliğ Usulü Madde 43. Kapalı zarf esası... 19 Madde 44. Bilinen adreslere tebliğ... 19 Madde 45. Bilinen adresler... 19 Madde 46. Tebliğ belgesinin teslimi... 19 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Duyuru Yoluyla Tebliğ Usulü Madde 47. Tebliğin duyuru yoluyla yapılacağı haller... 19 Madde 48. Duyurunun şekli... 20 Madde 49. Duyurunun kapsamı... 20 Madde 50. Duyurunun sonuçları... 20 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Tebliğlere İlişkin Çeşitli Kurallar Madde 51. Memur vasıtalarıyla tebliğ... 20 Madde 52. Hatalı tebliğler... 20 Madde 53. Tebliğ yerine geçen işlemler... 20 BEŞİNCİ KISIM VERGİ ALACAĞININ KALKMASI VE HATALARIN DÜZELTİLMESİ
3 BİRİNCİ BÖLÜM Ödeme Madde 54. Verginin ödeneceği makam... 20 Madde 55. Ödeme zamanı... 20 İKİNCİ BÖLÜM Zamanaşımı ve Silme Madde 56. Zamanaşımının niteliği... 21 Madde 57. Zamanaşımı süreleri... 21 Madde 58. Verginin silinmesi... 22 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Vergi Hatalarını Düzeltme Madde 59. Vergi hatası... 22 Madde 60. Hesap hataları... 22 Madde 61. Vergilendirme hataları... 22 Madde 62. Hataların ortaya çıkarılması... 22 Madde 63. Düzeltme yetkisi ve vergi iadesi... 22 Madde 64. Re sen düzeltme... 23 Madde 65. Düzeltme istemi... 23 Madde 66. Düzeltme isteminin incelenmesi... 23 Madde 67. Düzeltmede zamanaşımı... 23 ALTINCI KISIM YOKLAMA VE İNCELEME BİRİNCİ BÖLÜM Yoklama Madde 68. Amaç... 24 Madde 69. Yoklamaya yetkililer... 24 Madde 70. Kimlik gösterme zorunluluğu... 24 Madde 71. Yoklama zamanı... 24 Madde 72. Yoklama fişi... 24 Madde 73. Yoklama sonuçlarının bildirilmesi... 24 Madde 74. Toplu yoklama... 25 İKİNCİ BÖLÜM Vergi İncelemeleri Madde 75. Amaç... 25 Madde 76. İncelemeye yetkililer... 25 Madde 77. Kimlik gösterilmesi... 25 Madde 78. İncelemeye tabii olanlar... 25 Madde 79. İnceleme zamanı... 25 Madde 80. İncelemenin yapılacağı yer... 25 Madde 81. İncelemede uyulacak esaslar... 25 Madde 82. İncelemenin tutanakları... 26 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Arama Madde 83. Arama yapılabilecek haller... 26 Madde 84. Aramada bulunan defter ve belgeler... 26 Madde 85. İncelemede Usul... 27 Madde 86. İncelemenin sona ermesi... 27 Madde 87. Kayıtların yeniden işlenmesi... 27 Madde 88. Genel Kuralların uygulanması... 27 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
4 Bilgi Toplama Madde 89. Bilgi verme... 27 Madde 90. Sürekli bilgi verme... 28 Madde 91. Ölüm olaylarını ve intikalleri bildirme... 28 Madde 92. Bilgi vermekten kaçınmamak... 28 Madde 93. Bilgi toplama arşivi... 28 YEDİNCİ KISIM YÜKÜMLÜNÜN BİLDİRİM ÖDEVİ BİRİNCİ BÖLÜM İşe Başlama Bildirimleri Madde 94. İşe başlamayı bildirme... 28 Madde 95. Tüccarlarda işe başlamanın belirtileri... 29 Madde 96. Serbest meslek sahiplerinde işe başlamanın belirtileri... 29 Madde 97. İşverenin tanımı... 29 İKİNCİ BÖLÜM Değişikliklerin Bildirilmesi Madde 98. Adres değişikliklerinin bildirilmesi... 29 Madde 99. İş değişikliklerinin bildirilmesi... 29 Madde 100. İşletmede değişikliğin bildirilmesi... 30 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İşi Bırakma Bildirimleri Madde 101. İşi bırakmanın bildirilmesi... 30 Madde 102. İşi bırakmanın tanımı... 30 Madde 103. Tasfiye ve iflas... 30 Madde 104. Ölüm... 31 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Bina ve Arazilere İlişkin Bildirimler Madde 105. Tahrirde unutulan bina ve arazinin bildirilmesi... 31 Madde 106. Yeni inşaatın bildirilmesi... 31 Madde 107. Bina ve arazideki değişikliklerin bildirilmesi... 31 BEŞINCİ BÖLÜM Bildirimlerde Süre ve Sekil Madde 108. Bildirim süreleri... 31 Madde 109. Yazılı bildirim esası... 31 Madde 110. Posta ile gönderme... 31 SEKİZİNCİ KISIM YÜKÜMLÜNÜN DEFTER TUTMA ÖDEVİ BİRİNCİ BÖLÜM Defter Tutmada Genel Esaslar Madde 111. Defter tutmada amaç... 31 Madde 112. Defter tutacaklar... 32 Madde 113. Defter tutmaktan muaf tutulacaklar... 32 Madde 114. Hesap dönemi... 32 Madde 115. Muhasebe usulünü seçmekte serbestlik... 33 Madde 116. Defter tutma bakımından tüccarlar... 33 İKİNCİ BÖLÜM Bilânço Esasına Göre Defter Tutma
5 Madde 117. Bilanço esasında tutulacak defterler... 34 Madde 118. Yevmiye Defteri... 34 Madde 119. Defteri kebir... 34 Madde 120. Envanter defteri ve bilanço günü... 34 Madde 121. Envanter çıkartmak... 34 Madde 122. Bina ve arazinin envantere alınması... 34 Madde 123. Bilançonun düzenlenmesinde envanter listeleri... 35 Madde 124. Enventerlerde amortisman kayıtları... 35 Madde 125. Envantere alınan kıymetleri değerleme... 35 Madde 126. Bilanço... 35 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM İşletme Hesabı Esasına Göre Defter Tutma Madde 127. İşletme hesabı esasında tutulacak defter... 35 Madde 128. İşletme hesabı... 35 Madde 129. İşletme hesabı esasında envanter... 36 Madde 130. İşletme hesabı özeti... 36 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Sanayi Kuruluşlarının Tutacakları Özel Defterler Madde 131. İmalat Defteri... 36 Madde 132. Kombine imalat... 36 Madde 133. Kombine imalatta imalat defteri... 37 Madde 134. Bitim işleri defteri... 37 Madde 135. İstihsal vergisi defteri... 37 Madde 136. Basit istihsal vergisi defteri... 37 Madde 137. Sanayi Kuruluşlarında kayıt serbestliği... 37 Madde 138. Damga resmi kayıtlar... 37 Madde 139. Taşınır ve taşınmaz sermaye iratlarına ait kayıtlar... 38 ALTINCI BÖLÜM Serbest Mesleklerde Defter Tutma Madde 140. Serbest meslek kazanç defteri... 38 Madde 141. Amortisman kayıtları... 38 YEDİNCİ BÖLÜM Tarımsal Kazançlarda Defter Tutma Madde 142. Çiftçi işletme defteri... 38 Madde 143. Amortisman kayıtları... 38 SEKİZİNCİ BÖLÜM Defter Kayıtlarının İşlenmesinde Uyulacak Esaslar Madde 144. Defterleri Türkçe tutma zorunluluğu... 38 Madde 145. Defterlerin mürekkeple yazılacağı... 39 Madde 146. Yanlış kayıtların düzeltilmesi... 39 Madde 147. Boş satır bırakılamaması ve sayfaların yok edilememesi... 39 Madde 148. İşlemlerin defterlere işlenme zamanı... 39 DOKUZUNCU BÖLÜM Defterlerin Onaylanması Madde 149. Onaya tabi defterler... 39 Madde 150. Onay zamanı... 39 Madde 151. Onayın yenilenmesi... 40 Madde 152. Onay makamı... 40 Madde 153. Onaya ilişkin açıklama... 40 Madde 154. Onay şekli... 40 DOKUZUNCU KISIM BELGELER
6 BİRİNCİ BÖLÜM Kayıtların Belgelenmesi Madde 155. İspat edici kayıtlar... 40 Madde 156. Belgelenmesi zorunlu olmayan kayıtlar... 40 İKİNCİ BÖLÜM Fatura ve Fatura Yerine Geçen Belgeler Madde 157. Faturanın tanımı... 41 Madde 158. Faturanın şekli... 41 Madde 159. Fatura düzenlenmesine ilişkin kurallar... 41 Madde 160. Fatura kullanma zorunluluğu... 41 Madde 161. Perakende satış belgeleri... 42 Madde 162. Gider pusulası... 42 Madde 163. Müstahsil makbuzu... 43 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Serbest Meslek Makbuzları Madde 164. Makbuz zorunluluğu... 44 Madde 165. Makbuzun içeriği... 45 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Ücretlere İlişkin Kayıt ve Belgeler Madde 166. Ücret bordrosu... 45 BEŞİNCİ BÖLÜM Diğer Evrak ve Belgeler Madde 167. Haberleşme evrakı... 46 Madde 168. Diğer belgeler... 46 ONUNCU KISIM MUHAFAZA VE İBRAZ ÖDEVLERİ Madde 169. Defter ve belgelerin muhafazası... 47 Madde 170. Defter tutma zorunluluğunda olmayanların muhafaza ödevi... 47 Madde 171. Defter ve belgeleri ibraz zorunluluğu... 47 Madde 172. Diğer ödevler... 47 ONBİRİNCİ KISIM DEĞERLEME VE EKONOMİK KIYMET DEĞERLERİ BİRİNCİ BÖLÜM Değerleme esasları Madde 173. Değerlemenin tanımı... 49 Madde 174. Değerleme günü... 49 Madde 175. Değerlemede esas... 49 Madde 176. Değerleme ölçüleri... 49 Madde 177. Mal oluş bedeli... 49 Madde 178. Borsa rayici... 49 Madde 179. Tasarruf değeri kayıtlı değer... 50 Madde 180. Kayıtlı değer... 50 Madde 181. İtibari değer... 50 Madde 182. Emsal bedeli ve emsal ücreti... 50 İKİNCİ BÖLÜM Ekonomik İşletmelere Dahil Kıymetleri Değerleme Madde 183. Taşınmazların değerlemesi... 50 Madde 184. Taşınmazlarda maloluş bedeline giren giderler... 50 Madde 185. İnşa ve imal giderleri... 51
7 Madde 186. Taşınmazlarda maloluş bedelinin artması... 51 Madde 187. Demirbaşlarda değerleme... 51 Madde 188. Satın alınan emtiada maloluş bedeli... 51 Madde 189. İmal edilen emtiada maloluş bedeli... 51 Madde 190. Tarım ürünlerine maloluş bedeli... 52 Madde 191. Hayvanların değerlemesi... 52 Madde 192. Kıymeti düşen malların değerlemesi... 52 Madde 193. Taşınır kıymetlerin değerlemesi... 52 Madde 194. Yabancı paraların değerlemesi... 52 Madde 195. Alacakların değerlemesi... 52 Madde 196. İlk tesis ve kuruluş giderleri ile hava parasının değerlemesi... 52 Madde 197. Aktifteki geçici hesap kıymetlerinin değerlemesi... 52 Madde 198. Kasa mevcutlarının değerlemesi... 53 Madde 199. Borçların değerlemesi... 53 Madde 200. Tahvillerin değerlemesi... 53 Madde 201. Pasif geçici hesap kıymetlerinin değerlemesi... 53 Madde 202. Karşılıkların değerlemesi... 53 Madde 203. Serbest meslek sahiplerinin tesislerinin değerlemesi... 53 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Servetleri değerleme Madde 204. Genel esaslar... 53 Madde 205. Ticari sermayenin değerlemesi... 54 Madde 206. Taşınır Mallar ve Taşıtların değerlemesi... 54 Madde 207. Hisse senetleri tahviller ve yabancı paraların değerlemesi... 54 Madde 208. Alacak ve borçların değerlemesi... 54 Madde 209. Hakların değerlemesi... 54 Madde 210. Bina ve arazinin değerlemesi... 54 Madde 211. Yetki... 54 ONİKİNCİ KISIM AMORTİSMANLAR BİRİNCİ BÖLÜM Mevcutlarda Amortisman Madde 212. Amortismanların konusu... 55 Madde 213. Arazide amortisman... 55 Madde 214. Normal amortisman... 55 Madde 215. Madenlerde amortisman... 55 Madde 216. Olağanüstü amortisman... 55 Madde 217. Amortisman oranlarının geçerlilik tarihi... 56 Madde 218. Oran açısından amortisman uygulama usulü... 56 Madde 219. Süre açısından amortisman uygulama usulü... 56 Madde 220. Amortisman hesapları... 56 İKİNCİ BÖLÜM Alacaklarda ve Sermayede Amortisman Madde 221. Değersiz alacaklarda amortisman... 56 Madde 222. Şüpheli alacaklar... 56 Madde 223. Vazgeçilen alacaklar... 57 Madde 224. Sermayenin amortismanı... 57 Madde 225. İlk tesis ve kuruluş giderleri ile hava paralarının amortismanı... 57 Madde 226. Özel maloluş bedellerinin amortismanı... 57 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Özel Haller Madde 227. Amortismana tabi malların satılması... 57 Madde 228. Amortismana tabi malların sigorta tazminatı... 58 Madde 229. Emtia sigorta tazminatı... 58
8 ONÜÇÜNCÜ KISIM VERGİ SUÇ VE CEZALARI BİRİNCİ BÖLÜM Genel Esaslar Madde 230. Cezalar... 58 Madde 231. Küçüklerin ve kısıtlıların ceza muhatabı olmadığı haller... 58 Madde 232. Tüzel kişilerin sorumluluğu... 58 Madde 233. Damga vergisi cezalarında sorumluluk... 59 Madde 234. Tek fiil ile çeşitli vergi kaybına neden olunması... 59 Madde 235. Çeşitli ceza uygulaması gerektiren tek fiilli suçlar... 59 Madde 236. Fiil ayrılığı... 59 Madde 237. İştirak... 60 Madde 238. Tekerrür... 60 Madde 239. Suçlarda birleşme... 60 Madde 240. Vergi kaybı... 60 Madde 241. Beyannameleri bekleme süresinin vergi kaybını gerektirmemesi... 61 İKİNCİ BÖLÜM Kaçakçılık ve Kaçakçılıkta Ceza Madde 242. Kaçakçılığın tanımı... 61 Madde 243. Kaçakçılıkta ceza... 62 Madde 244. Teşvik... 62 Madde 245. Yardım... 62 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Kusur ve Kusurda Ceza Madde 246. Kusurun tanımı... 62 Madde 247. Kusurda ceza... 62 Madde 248. Tahrire dayanan vergilerde kusur cezası... 62 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Usulsüzlük ve Usulsüzlükte Ceza Madde 249. Usulsüzlüğün tanımı... 63 Madde 250. Usulsüzlük dereceleri ve cezaları Cetvel... 63 Madde 251. Evrak almama ve vermemede uygulanacak özel usulsüzlük cezaları... 64 Madde 252. Veraset ve intikal vergisinde uygulanacak özel usulsüzlük cezaları... 65 Madde 253. Damga vergisinde uygulanacak özel usulsüzlük cezaları... 65 BEŞİNCİ BÖLÜM Ceza Mahkemelerince Yargılanacak Suçlar ve Cezalar Madde 254. Hileli vergi suçu... 65 Madde 255. Hileli vergi suçuna teşebbüs... 66 Madde 256. Hileli vergi suçunda ceza... 66 Madde 257. Hileli vergi suçuna teşebbüsün cezası... 66 Madde 258. Bilgi vermekten kaçınanlarla 172. madde kurallarına uymayanlara verilecek ceza... 66 Madde 259. Vergi gizliliğinin bozulması... 67 Madde 260. Yükümlülerin özel işlerini yapan memurlar... Error! Bookmark not defined. ALTINCI BÖLÜM Vergi Cezasının Kesilmesi Madde 261. Cezayı gerektiren olayın saptanması... 68 Madde 262. Ceza kesme yetkisi... 68 Madde 263. Ceza ihbarnamesi... 68 Madde 264. Hileli vergi suçlarının cezalandırılmasında usul... 69 Madde 265. Vergi cezalarının ödenme zamanı... 69 Madde 266. Yanılma... 69 Madde 267. Cezalandırılmayacak şekle ilişkin usulsüzlükler... 69 Madde 268. Pişmanlık ve ıslah... 70
9 Madde 269. Ölüm... 71 Madde 270. Kaçınılmaz sebepler... 71 Madde 271. Ceza kesmede zamanaşımı... 71 Madde 272. Vergi cezalarında yapılan hatalar... 71 Madde 273. Kaçakçılık kusur ve usulsüzlük cezalarında indirme... 71 ONDÖRDÜNCÜ KISIM VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDA İTİRAZ VE YÜKSEK İDARE MAHKEMESİNE BAŞVURMA BİRİNCİ BÖLÜM İtirazın Yapılması, İncelenmesi ve Sonuçları Madde 274. İtiraza yetkili olanlar... 72 Madde 275. İtiraz konusu... 72 Madde 276. İtiraz süresi... 72 Madde 277. İtirazın nereye yapılacağı... 72 Madde 278. İtiraz şekli... 72 Madde 279. İtirazların incelenmesi... 72 Madde 280. İncelemelerin derinleştirilmesi... 73 Madde 281. İstemle sınırlı olma... 73 Madde 282. İtirazdan vazgeçme... 73 Madde 283. İtirazın verginin tahsiline etkisi... 74 Madde 284. Vergi Dairesi Müdürünün verebileceği kararlar... 74 Madde 285. Kararın tebliği... 74 İKİNCİ BÖLÜM Yüksek İdare Mahkemesine Başvurma ve Kararlar Madde 286. Karar sonucu ödeme zorunluluğu... 77 Madde 287. Başvurma süresi... 77 Madde 288. İspat yükümü... 77 Madde 289. Uygulama ve tahsilatın durmayacağı... 77 Madde 290. Bozma ve onay kararları ile son kararlar... 77 Madde 291. Kararlar ve bunların tebliği... 77 Madde 292. Yüksek idare mahkemesine başvurma usulü... 78 Madde 293. Ispat yükümü... 78 Madde 294. Uygulamanın durdurulması... 78 ONBEŞİNCİ KISIM SON KURALLAR Madde 295. Yürürlükten kaldırma ve korumalar... 78 Madde 296. Yürürlüğe giriş... 78 Kıbrıs Türk Federe Meclisi aşağıdaki Yasayı yapar. Kısa İsim 1. Bu Yasa "Vergi Usul Yasası" olarak isimlendirilir. BİRİNCI KISIM BAŞLANGIÇ KURALLARI Kapsam 2. (1) Bu Yasa, 3. maddede yazılı olanlar dışında bütçeye giren vergi, resim ve harçlar hakkında uygulanır. (2) (1). fıkrada öngörülen vergi, resim ve harçlara bağlı olan vergi, resim ve zamlar da bu Yasaya tabidir. (2) Yukarıdaki (1) inci fıkrada öngörülen vergi, resim ve harçlara bağlı olan vergi, resim,
10 zamlar ve faizler de bu Yasaya tabidir. (3) Bu Yasa, kaldırılan vergi, resim ve harçlar hakkında da uygulanır. Gümrük vergileri 3. Gümrük Müdürlüğü tarafından alınan vergi ve resimler, bu Yasa'ya tabi değildir. Vergi yasası 4. Bu Yasa'da kullanılan "Vergi Yasası" deyimi, bu Yasa kurallarına tabi vergi, resim ve harçları koyan yasaları anlatır. Vergi Yasalarının Uygulanması ve İspat 4. (1) Vergi yasalarının uygulanması: Bu Yasada kullanılan Vergi Yasaları deyimi, bu Yasa kurallarına tabi vergi, resim ve harç yasalarını ifade eder. Vergi Yasaları lafzı ve ruhu ile hüküm ifade eder. Lafzın açık olmadığı hallerde Vergi Yasalarının hükümleri, konuluşundaki maksat, hükümlerin yasanın yapısındaki yeri ve diğer maddelerle olan bağlantısı göz önünde tutularak uygulanır. (2) İspat: Vergilendirmede vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin işlemlerin gerçek niteliği esastır. Vergiyi doğuran olay ve bu olaya ilişkin işlemlerin gerçek niteliği, yemin hariç, her türlü delille ispatlanabilir. Vergiyi doğuran olayla ilgisi olmayan ve açık bulunmayan şahit ifadesi ispatlama vasıtası olarak kullanılamaz. Ekonomik, ticari ve teknik gereklere uymayan veya olayın özelliğine göre normal ve olağan olmayan bir durumun iddia olunması halinde ispat yükümlülüğü bunu iddia eden tarafa aittir. İKİNCİ KISIM VERGİLENDİRMEDE GENEL ESASLAR BİRİNCİ BÖLÜM Vergi Uygulanmasında Yetki Vergi Dairesinin yetkisi 5. Yükümlülüğü saptayan, vergi tarh eden, tahakkuk ettiren ve tahsil eden yetkili makam, Vergi Dairesi'dir. Vergi gizliliği 6. (1) Aşağıda yazılı kişiler, görevleri dolayısıyle, yükümlünün ve yükümlü ile ilgili kişilerin, kendilerine, işlem ve hesap durumlarına, iş, işletme ve servetlerine veya mesleklerine ilişkin olmak üzere gizli kalması gereken hususları açığa vuramaz ve kendilerinin veya üçüncü kişilerin yararına kullanamazlar ; Vergi işlemleri ve incelemeleri ile uğraşan memurlar; Vergi Yasası'na göre kurulan komisyonlara katılanlar; (c) Vergi işlerinde kullanılan bilirkişiler. 2.13/1980 Ancak, vergi güvenliğini sağlamak amacıyla gelir vergisi yükümlülerinin yıllık gelir vergisi (mahsuptan önceki vergisi), kurumların kurumlar vergisi beyannameleri üzerinden tarh olunan vergi ve Dairece gelir vergisi ve kurumlar vergisi olarak re'sen tarh edilen ilk vergiler ile yükümlülerin ad ve ünvanları ve varsa yetkili muhasip - murakıpların ad ve ünvanları, Vergi Dairesi tarafından, beyannamenin verildiği veya verilmesi gereken yıl içinde, Dairenin duyuru tahtasına asılacak cetvellerde açıklanmakla beraber, ayrıca Resmî Gazete'de yayınlanır. (2) Beyanname vermeyenlerle zarar gösterenlerin bu durumları cetvellerde belirtilir. Ayrıca, bu durumda olanlara Vergi Dairesi'nce takdir edilen vergiler de Resmî Gazete'de yayınlanır. (3) Herhangi bir kişi, Resmî Gazete'de yayınlanan bu bilgileri, tamamen veya kısmen gazetelerde yayınlayabilir veya bir kitapta toplayabilir. Vergi Gizliliği 6. (1 Aşağıda belirtilen kişiler, görevleri dolayısıyla, yükümlünün ve yükümlü ile ilgili kişilerin, kendilerine, işlem ve hesap durumlarına, iş, işletme ve servetlerine veya mesleklerine ilişkin olmak üzere gizli kalması gereken hususları açığa vuramaz ve kendilerinin veya üçüncü kişilerin yararına kullanamazlar. Ayrıca bu kural, aşağıda belirtilen kişiler bu görevlerinden ayrılsalar dahi devam eder. Vergi işlemleri ve incelemeleri ile uğraşan memurlar; (c) Vergi Yasalarına göre kurulan komisyonlara katılanlar; Vergi işlerinde kullanılan bilirkişiler. Ancak, vergi güvenliğini sağlamak amacıyla, gelir vergisi yükümlülerinin Gelir Vergisi Beyannamelerinde beyan edilen gelirleri ile bu gelirleri üzerinden tarh olunan yıllık Gelir Vergisi,
11 Kurumlar Vergisi Beyannamelerinde beyan edilen vergi matrahları ile bu matrahlar üzerinden tarh olunan Kurumlar Vergisi, Gelir Vergisi ile yükümlülerin ad ve unvanları ve varsa yetkili muhasipmurakıpların ad ve unvanları, beyanname vermeyenlerle zarar gösterenlerin bu durumları Vergi Dairesi tarafından, beyannamenin verildiği veya verilmesi gereken yıl içinde Resmî Gazete de yayımlanır. Yükümlülerin vergi tarhına esas olan beyanları, kesinleşen vergi ve cezaları ile vadesi geçtiği halde ödenmemiş bulunan vergi ve ceza miktarları Maliye İşleriyle Görevli Bakanlıkça açıklanabilir. (2) Bankalara, yapacakları vergi tahsiline yönelik bilgiler verilebilir. Bu bilgilerin verilmesine ilişkin usul ve esaslar, Maliye İşleriyle Görevli Bakanlıkça hazırlanıp, Bakanlar Kurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete'de yayımlayacağı bir tüzükle belirlenir. (3) Herhangi bir kişi, Resmî Gazete de yayımlanan yukarıdaki (1) inci fıkrada belirtilen bilgileri, tamamen veya kısmen gazetelerde yayımlayabilir veya bir kitapta toplayabilir. Ancak bu bilgiler ele alınarak, yükümlülerin haysiyet, şeref ve haklarına tecavüz edilemez. Yasaklar 7. (1) 6. maddede belirtilen kişiler : Kendilerine, nişanlılarına ve boşanmış olsalar bile eşlerine; Kan veya sıhrî usul ve füruna, evlâtlığına veya, kendisini evlât edinene yahut kan hısımlığında üçüncü (bu derece dahil), sıhri hısımlıkta, bu hısımlığı meydana getiren evlenme ortadan kalkmış olsa dahi üçüncü (bu derece dahil) dereceye kadar olan civar hısımlarına; (c) Yasal temsilcisi veya vekili bulunduğu kimselere ait vergi inceleme ve takdir işleriyle uğraşamazlar, Mahkemeye intikal eden olaylar hakkında karar veremezler veya bu kararlara katılamazlar. (2) Vergi işlem ve incelemeleri ile uyuşmazlıklarında görevli memurlar, yükümlülüklerin, Vergi Yasası'nın uygulanması ile ilgili hesap, yazı ve diğer özel işlerini ücretsiz de olsa yapamazlar (3) Herhangi bir kamu görevlisinin, yükümlülerin, Vergi Yaşasın uygulanması ile ilgili hesap, yasa ve diğer özel işlerini ücretli veya ücretsiz yapması halinde, bu hesap, yazı ve işler Vergi Dairesince dikkate alınmaz. İdarenin yardımı 8. Başta tüm kamu görevlileri olmak üzere, tüm Kaza İdare Âmirleri, Emniyet Amir ve memurları, Belediye Başkanları, muhtarlar ve kamu kuruluşları, Vergi Yasası'nın uygulanmasında, uygulayıcı memurlara ve komisyonlara ellerindeki bütün olanaklarla kolaylık göstermeye ve yardımda bulunmaya zorunludurlar. İKİNCİ BÖLÜM Vergi Sorumluluğu Yükümlü ve vergi sorumlusu 9. (1) Yükümlü, Vergi Yasası'na göre vergi ödemekle borçlu gerçek veya tüzel kişidir. (2) Vergi Sorumlusu, verginin ödenmesi bakımından alacaklı Vergi Dairesine karşı muhatap olan kişidir. (3) Vergi Yasası ile kabul edilen haller dışında, yükümlülüğe veya vergi sorumluluğuna ilişkin özel anlaşmalar, Vergi Dairesini bağlamaz. (4) Bu Yasanın müteakip kurallarında geçen "yükümlü'' deyimi vergi sorumlularını da kapsar. Yükümlü, Vergi 9. (1) Yükümlü, Vergi Yasalarına göre vergi ödemekle borçlu gerçek veya tüzel kişidir. Sorumlusu ve Vergi Sicil (2) Vergi Sorumlusu, verginin ödenmesi bakımından alacaklı Vergi Dairesine karşı muhatap olan kişidir. Numaraları (3) Vergi Yasaları ile kabul edilen haller dışında, yükümlülüğe veya vergi sorumluluğuna ilişkin özel anlaşmalar, Vergi Dairesini bağlamaz.
12 (4) Bu Yasanın müteakip kurallarında geçen yükümlü deyimi Vergi Sorumlularını da kapsar. (5) Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti yurttaşı olan her gerçek kişi ile Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyetinde kayıtlı tüzel kişilere bir vergi sicil numarası verilir. Vergi sicil numarası, gerçek kişilerde Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Kimlik Kartı numarası, tüzel kişilerde ise Resmi Kabz Memurluğu ve Mukayyitlik Dairesi tarafından verilen kayıt numarasıdır. (6) Yukarıdaki (5) inci fıkrada belirtilen gerçek ve tüzel kişiler dışında kalanların vergi sicil numaraları ile ilgili usul ve esasları belirlemeye Vergi Dairesi Müdürlüğü yetkilidir. (7) Vergi sicil numarasının kamu kurum ve kuruluşları ile gerçek ve tüzel kişilerce yapılacak işlemlerle ilgili kayıtlarda ve düzenlenecek belgelerde kullanılması mecburiyetini getirmeye Maliye İşleriyle Görevli Bakanlık yetkilidir. Vergi ehliyeti 10. (1) Yükümlülük ve vergi sorumluluğu için, yasal ehliyet gerekmez. (2) Vergiyi doğuran olayın, yasalarla yasaklanmış bulunması, yükümlülüğü ve vergi sorumluluğunu kaldırmaz. Yasal temsilcilerin ödevi Vergi kesenlerin sorumluluğu Mirasçıların sorumluluğu 11. (1) Tüzel kişilerin, küçükler ile kısıtlıların ve tüzel kişiliği olmayan kuruluşların, yükümlü veya vergi sorumlusu olmaları halinde, bunlara düşen ödevler, yasal temsilcileri, tüzel kişiliği olmayan kuruluşları yönetenler ve varsa bunların temsilcileri tarafından yerine getirilir. (2) (1). fıkrada belirtilenlerin bu ödevleri kasıt ve ihmalleri ile yerine getirmemeleri yüzünden, yükümlülerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen alınamayan vergi alacakları, yasal ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınır. Bu kural, Kıbrıs Türk Federe Devleti sınırları içinde bulunmayan yükümlülerin, Kıbrıs Türk Federe Devleti sınırları içindeki temsilcileri hakkında da uygulanır. (2) Yukarıdaki (1) inci fıkrada belirtilenlerin bu ödevleri yerine getirmemeleri nedeniyle, yükümlülerin veya vergi sorumlularının varlığından tamamen veya kısmen alınamayan vergi alacakları, yasal ödevleri yerine getirmeyenlerin varlıklarından alınır. Bu kural, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları içinde bulunmayan yükümlülerin, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti sınırları içindeki temsilcileri hakkında da uygulanır. (3) Temsilciler veya kuruluşu yönetenler, bu suretle ödedikleri vergiler için, gerçek yükümlülere dönebilirler. (4) Tüzel kişilerin tasfiye haline girmiş veya tasfiye edilmiş olmaları, yasal temsilcilerin tasfiyeye giriş tarihinden önceki zamanlara ait sorumluluklarını da kaldırmaz. 12. (1) Yaptıkları veya yapacakları ödemelerden vergi kesmeye zorunlu olanlar, verginin tam olarak kesilip ödenmesinden ve bununla ilgili diğer ödevlerin yerine getirilmesinden sorumludurlar. (2) Bu sorumluluk, bunların ödedikleri vergilerden dolayı gerçek yükümlülere dönme hakkını kaldırmaz. 13. Ölüm halinde yükümlülerin ödevleri, tereke idare memurlarına, mirası reddetmemiş yasal ve atanmış mirasçılarına geçer. Ancak, mirasçılardan herbiri, ölenin vergi borçlarından miras hisseleri oranında sorumlu olurlar. Kaçınılmaz sebepler 14. Kaçınılmaz sebepler : (1) Vergi ödevlerinden her hangi birinin yerine getirilmesine engel olacak derecede ağır kaza, ağır hastalık ve tutukluluk; (2) Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi afetler; (2) Vergi ödevlerinin yerine getirilmesine engel olacak, Bakanlar Kurulunca açıklanan olağanüstü hal ilanı ile yangın, yer sarsıntısı ve su basması gibi afetler. (3) Kişinin iradesi dışında ortaya çıkan zorunlu gaybubetler; (4) Sahibinin iradesi dışındaki sebeplerden ötürü defter ve belgelerinin elinden çıkmış bulunması gibi hallerdir. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Süreler Yasal ve idari süreler 15. (1) Vergi işlemlerinde ve vergi uyuşmazlıklarında süreler Vergi Yasası'nda belirlenir. (2) Yasa'da açıkça belirlenmeyen hallerde, on beş günden önce aşağı olmamak koşuluyla bu
13 süreyi, tebliği yapacak olan makam belirler ve ilgiliye tebliğ eder. Kaçınılmaz sebeplerle gecikme Kaçınılmaz Sebeplerle Gecikme 16. 14. maddede belirtilen kaçınılmaz sebeplerden herhangi birinin bulunması halinde, bu sebep ortadan kalkıncaya kadar süreler işlemez. Bu takdirde, tarh zamanaşımı, işlemeyen süreler kadar uzar. Bu Kuralın uygulanması için kaçınılmaz sebebin bilinmesi veya ilgililer tarafından saptanması veya belgelenmesi gerekir. 16. (1) Bu Yasanın 14 üncü maddesinde belirtilen kaçınılmaz sebeplerden herhangi birinin bulunması halinde, bu sebep ortadan kalkıncaya kadar süreler işlemez. Bu takdirde, tarh zamanaşımı, işlemeyen süreler kadar uzar. Bu kuralın uygulanması için kaçınılmaz sebebin bilinmesi veya ilgililer tarafından saptanması veya belgelenmesi gerekir. (2) Maliye İşleriyle Görevli Bakanlık, kaçınılmaz sebep sayılan haller nedeniyle, Resmi Gazete de yayımlanacak bir tebliğle, afete maruz kalanlar ile bölgeler itibarıyla kaçınılmaz sebep hali ilân etmeye ve bu sürede vergi ödevlerinden yerine getirilemeyecek olanları tespit etmeye yetkilidir. Bu yetki vergi türleri ve işyerleri itibarıyla, beyannamelerin toplulaştırılması, yeni beyanname verme süreleri belirlenmesi ve beyanname verme zorunluluğunun kaldırılması şeklinde de kullanılabilir. Ölüm halinde sürenin uzaması 17. Vergi Yasası'nda öngörülmemişse, ölüm nedeniyle mirasçılara geçen ödevlerin yerine getirilmesinde, bildirme, beyanname verme, itiraz ve temyiz sürelerine üç ay eklenir. Süre verme 18. (1) Zor durumda. bulunmaları nedeniyle vergi işlemlerine ilişkin ödevleri, süresi içinde yerine getiremeyecek olanlara, yasal sürenin bir katını aşmamak koşuluyla, Vergi Dairesince uygun bir süre verilebilir. (1) Zor durumda bulunmaları nedeniyle vergi işlemlerine ilişkin ödevleri, süresi içinde yerine getiremeyecek olanlara, bu Yasanın 14'üncü maddesi kuralları saklı kalmak koşuluyla, 45 (kırkbeş) günü geçmemek üzere, Vergi Dairesince uygun bir süre verilebilir. (2) Bu sürenin verilebilmesi için, süre isteyen kişinin, sürenin sona ermesinden önce, vergi işlemlerini yerine getirememesinin nedenlerini içeren yazılı bir istemde bulunması ve bu istemin, Vergi Dairesince uygun görülmesi gerekir. Verginin alınmasını güçleştirecek veya tehlikeye sokacaksa, süre verilemez. Sürelerin hesaplanması (3) Vergi Dairesi, süre verme yetkisini, işkolları veya yükümlü grupları itibarıyla yazılı başvuru koşulu aranmaksızın basında yapacağı duyuru ile kullanabilir. (4) Maliye İşleriyle Görevli Bakanlık, Resmi Gazete de ve/veya Bakanlığın web sayfasında yapacağı bir duyuru ile yasal beyannamelerin verme ve ödeme süresinin son gününden itibaren bir ayı geçmemek üzere süre verebilir. 19. Vergi Yasası'nda belirlenen süreler aşağıdaki şekilde hesaplanır. (1) Süre gün olarak belirlenmişse, başladığı gün hesaba katılmaz ve son günün tatil saatında sona erer. (2) Süre hafta veya ay olarak belirlenmişse, son hafta veya ayda, başladığı güne karşılık günün tatil saatında sona erer. Sürenin sona erdiği ayda, başladığı güne karşılık bir gün yoksa, süre, o ayın son gününün tatil saatında sona erer. (3) Sonu, belli bir gün ile saptanan sürelerde, süre o günün tatil saatında sona erer. (4) Resmi tatil günleri süreye dahildir. Ancak, sürenin son günü resmi tatile rastlarsa, süre, tatili izleyen ilk iş gününün tatil saatında sona erer. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Vergi Alacağının Saptanması Vergiyi doğuran olay 20. (1) Vergi alacağı, Vergi Yasası'nın vergiyi bağladığı olayın gerekleşmesi veya hukuki durumun tamamlanmasıyla doğar. (2) Veri alacağı, yükümlü açısından vergi borcunu oluşturur.
14 Tarh 21. Verginin tarhı, vergi alacağının, Vergi Yasası'nda gösterilen matrah ve oranlar üzerinden, miktar olarak saptanması. yönünde Vergi Dairesince yapılan idarî işlemdir. Tebliğ 22. Tebliğ, vergilendirmeyi ilgilendiren ve hüküm ifade eden hususların yetkili makamlar tarafından yükümlüye veya ceza sorumlusuna yazı ile bildirilmesidir. Tahakkuk 23. Verginin tahakkuku tarh ve tebliğ edilen verginin ödenmesi gereken aşamaya gelmesidir. Tahsil 24. Verginin tahsili, bu Yasaya uygun biçimde ödenmesidir. Tahakkuku tahsile bağlı vergiler 25. Niteliklerinden ötürü tahakkuku tahsile bağlı vergilerde, verginin tahsili, tahakkuku da kapsar. ÜÇÜNCÜ KISIM TARH VE TAHAKKUK USULÜ BİRİNCİ BÖLÜM Beyannameye Dayanan Tarh Tahakkuk fişi esası 26. (1) Vergi Yasasına göre, beyan üzerinden alınan "Tahakkuk Fişi" ile tarh ve tahakkuk ettirilir. (2) Bu esasa göre, Vergi Dairesince beyannamenin alınması üzerine, bir tahakkuk fişi düzenlenir ve bunun bir nüshası yükümlüye veyahut beyannameyi yükümlü adına Vergi Dairesine tevdi edene verilir. Bu suretle vergi tahakkuk etmiş olur. Tahakkuk fişinin yükümlüye verilen nüshası, beyannamenin Vergi Dairesine verildiğini kanıtlayan belge niteliğindedir. (3) Gereken hallerde beyana dayanan vergi, tahakkuk fişi yerine ihbarname ile tebliğ edilebilir. Yasaca belirtilen durumlarda, tehtiğ, toplu vergi cetvelinin duyurulmasıyla yapılır. Tahakkuk fişinin kapsamı 27. Tahakkuk fişi aşağıda yazılı bilgileri içerir : (1) Fişin sıra numarası; (2) Düzenlenme tarihi; (3) Verginin türü; (4) Vergilendirme dönemi; (5) Yükümlünün adı ve soyadı (Tüzel kişilerde ünvanı); (6) Yükümlünün açık adresi; (7) Verginin matrahı (8) Verginin hesabı; (9) Verginin miktarı; (10) Vergiye itiraz ve düzeltmeye ilişkin kurallar hakkında kısa bilgi Tahakkuk 27. Tahakkuk fişi aşağıdaki bilgileri kapsar: Fişinin (1) Vergi tarh numarası. Kapsamı (2) Düzenlenme tarihi. (3) Verginin türü. (4) Vergilendirme dönemi. (5) Yükümlünün adı ve soyadı. (Tüzel kişilerde unvanı) (6) Vergi sicil numarası. (7) Yükümlünün açık adresi. (8) Verginin matrahı. (9) Verginin hesabı. (10) Verginin miktarı. (11) Vergiye itiraz ve düzeltmeye ilişkin kurallar hakkında kısa bilgi. (12) Verginin ödeme tarihi.
15 Tahakkuk fişinin kesinliği Tahakkuk Fişinin Kesinliği Vergi beyannamesinin posta ile gönderilmesi 28. Vergi beyannamesini, Vergi Dairesine veren kişinin, kendisine verilen tahakkuk fişini almaması, beyannamede yazılı matrah üzerinden, tarhı gereken verginin tahakkukuna engel olmaz. Bu takdirde, tahakkuk fişinin yükümlüye verilecek nüshası, 29. madde kuralları uyarınca posta ile yükümlüye gönderilir. 28. Vergi beyannamesini, Vergi Dairesine veren kişinin, kendisine verilen tahakkuk fişini almaması, beyannamede yazılı matrah üzerinden, tarhı gereken verginin tahakkukuna engel olmaz. Bu takdirde, tahakkuk fişinin yükümlüye verilecek nüshası, aşağıdaki 29 uncu madde kuralları uyarınca posta ile veya elektronik ortamda yükümlüye gönderilir. 29. Beyannamenin posta ile gönderilmesi halinde de tahakkuk fişi kesilir. Bu takdirde, tahakkuk fişinin yükümlüye verilecek nüshası kapalı zarf içinde, yükümlünün beyannamesinde gösterdiği adrese gönderilir ve fişin Dairede kalan nüshasına, posta zimmet defterinin tarih ve numarası yazılır. Vergi Beyannamesinin Posta ile veya Elektronik Ortamda Gönderilmesi 29. (1) Beyannamenin posta ile gönderilmesi halinde de tahakkuk fişi kesilir. Bu takdirde, tahakkuk fişinin yükümlüye verilecek nüshası kapalı zarf içinde, yükümlünün beyannamesinde gösterdiği adrese gönderilir ve fişin Dairede kalan nüshasına, posta zimmet defterinin tarih ve numarası yazılır. (2) Beyannamenin elektronik ortamda gönderilmesi halinde tahakkuk fişi elektronik ortamda düzenlenir ve yükümlüye veya elektronik ortamda beyanname gönderme yetkisi verilmiş gerçek veya tüzel kişiye elektronik ortamda iletilir. Bu ileti, tahakkuk fişinin yükümlüye tebliği yerine geçer. (3) Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar, Maliye İşleriyle Görevli Bakanlık tarafından hazırlanıp, Bakanlar Kurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete'de yayımlanacak bir tüzükle belirlenir. İKINCİ BÖLÜM İkmalen, Re,sen ve İdarece Tarh İkmalen vergi tarhı 30. İkmalen vergi tarhı, her ne şekilde olursa olsun, bir vergi tarh edildikten sonra, bu vergiye ilişkin olarak ortaya çıkan ve maddi delillere veya yasal ölçülere dayanılarak miktarı saptanan bir matrah veya matrah farkı üzerinden alınacak verginin tarh edilmesidir. Ancak, hiçbir halde yıllık gelirin bütünlüğü bozulamaz. Re sen vergi tarhı 31. (1) Re'sen vergi tarhı, vergi matrahının tamamen veya kısmen maddi delillere dayanılarak saptanmasına olanak olmayan hallerde, Vergi Dairesince takdir edilecek matrah veya matrah kısmı üzerinden vergi tarh edilmesidir. (2) Aşağıdaki hallerin herhangi birinin bulunması halinde, maddi delillerin var olmadığı kabul edilir: Vergi beyannamesi, yasal sürenin sonundan başlayarak on beş gün geçtiği halde verilmemiş olursa; Vergi beyannamesi, yasal veya ek süreler içinde verilmekle beraber, beyannamede, vergi matrahına ilişkin bilgiler gösterilmemiş bulunursa; (c) (ç) (c) Bu Yasaya göre tutulması zorunlu olan defterlerin tümü veya bir kısmı tutulmamış veya onaylanmamış olursa veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara herhangi bir nedenle gösterilmezse; Bu Yasaya göre tutulması zorunlu olan defterlerin tümü veya bir kısmı tutulmamış olursa veya vergi incelemesi yapmaya yetkili olanlara ibraz edilmezse. Defter kayıtları ve bunlara ilişkin belgeler, vergi matrahının doğru ve kesin olarak saptanmasına olanak vermeyecek derecede eksik, usulsüz ve karışık olması dolayısıyla delil olarak geçerli bulunmazsa. (ç) Defter kayıtları ve bunlara ilişkin belgeler ile hesaplar, vergi matrahının doğru ve kesin olarak saptanmasına olanak vermeyecek derecede eksik, usulsüz ve karışık olması dolayısıyla delil olarak geçerli bulunmazsa. 3.13/1980 (d) Yukarıda belirtilen haller dışında kalan durumlarda beyannamede belirtilen bilgilerin Dairece yeterli veya gerçek bulunmaması
16 (d) halinde. Yukarıdaki bendlerde belirtilen durumlar dışında saptanan bilgi ve/veya belgeler üzerinde yapılan inceleme neticesinde vergi kaybına sebebiyet verildiğinin saptanması halinde. (3) (2). fıkranın. bendinde belirtilen bilgiler gösterilmemişse Vergi Dairesince yükümlüye on beş günden az olmamak üzere bir süre verilir ve yükümlü vergi matrahına ilişkin bilgileri vermeye ve yasal defterlerini ibraz etmeye çağrılır. Bu çağrı üzerine yükümlü, istenilen bilgileri verir ve yasal defterlerini ibraz ederse defter ve belgeler delil olarak geçerli bulunmak koşuluyla, yükümlüye takdir edilecek matrah, defter ve belgelerdeki kayıtlarına göre saptanacak miktardan fazla olamaz. (4) Vergi beyannamelerini, yasal sürenin sonundan başlayarak on beş gün geçtikten sonra vermiş olanlara, bu beyannamelerinde gösterdikleri gelir üzerinden gerekli tarhiyat yapılır ve Vergi Dairesince yükümlünün beyanından fazla bir matrah takdir edildiği durumlarda, bu fark gözönünde bulundurularak re'sen vergi tarh olunur. (5) (2). fıkrada öngörülen kurallara göre re'sen vergi tarhın gerektiren bir sebep yanında, ikmalen vergi tarhını da gerekli kılan bir durum varsa, re'sen takdir sonucu beklenmeksizin, gerekli ikmal tarhiyatı yapılır. Re'sen takdir sırasında, ikmal tarhiyatına neden olan matrah farkı gözetilmişse, vergi tarh edilirken, daha önce tarh edilmiş olan vergi indirilir. Verginin idarece tarhı 32. (1) Verginin idarece tarhı, bu Yasanın. 30. ve 31. maddeleri dışında kalan hallerde, verginin tarhı için, yükümlülerin, Vergi Yasası'nda belirlenen zamanlarda başvurmamaları veya sözkonusu Yasa'da kendilerine yükletilen zorunlulukları yerin getirmemeleri nedeniyle, zamanında tarh edilmeyen verginin, Yasa'da belirlenen matrahlar üzerinden Vergi Dairesince tarh edilmesidir. (2) Bu takdirde vergi, 72. madde gereğince düzenlenen yoklama fişine dayanılarak tarh edilir. (3) Bu şekilde tarh edilen vergilere ve vergi cezalarına ilişkin ihbarnameler, bir yandan yükümlünün bilinen adresine posta ile gönderilir, diğer yandan da yükümlünün. adını, soyadını, hesap numarasını, işini, adresini, tarh edilen verginin ve kesilen cezanın miktar ve türünü gösteren bir duyuru, Vergi Dairesinin duyuru yapmaya ayrılmış yerine asılır. Duyurunun asılması ile duyuru tarihi, tutanakta saptanır. (4) Verginin tahakkuku ve cezanın kesinleşmesi için,seçmesi gereken itiraz süresi, yükümlünün bilinen adresinde tebliğ yapılmışsa, tebliğ tarihinden, aksi halde yukarda belirtilen tutanakla saptanan duyuru tarihinden başlar. Re sen tarh ve mahsup 33. Re'sen takdir edilen matrah, yükümlü tarafından bildirilen matrahtan fazla değilse, re'sen vergi tarh edilmez; fazla ise sadece aradaki fark üzerinden vergi tarh edilir. Ancak, hiçbir halde, yıllık verginin bütünlüğü bozulmaz. İhbarname esası 34. İkmalen ve Re'sen tarh edilen vergiler, "İhbarname" ile i1gililere bildirilir. Türü ve doğuşu ayrı olan vergiler için ayrı ihbarname kullanılır. İhbarnamenin kapsamı 35. İhbarname aşağıda yazılı bilgileri içerir: (1) İhbarnamenin sıra numarası (2) İhbarnamenin düzenlenme tarihi (3) Verginin türü; (4) Yükümlünün adı ve soyadı ('Tüzel kişilerde ünvanı); (5) Yükümlünün açık adresi; (6) Vergilendirme dönemi; (7) Verginin matrahı; (8) Verginin hesabı; (9) Verginin miktarı; (10) İtiraz süresi (11) İtiraz şekli. İhbarnamenin Kapsamı 35. İhbarname aşağıdaki bilgileri kapsar: (1) Verginin tarh numarası. (2) İhbarnamenin düzenlenme tarihi.
17 Tahrire göre vergi tarhı Taşınmaz Mal Beyanına Göre Vergi Tarhı 50/1995 15/2006 39/2006 42/2007 18/2008 (3) Verginin türü. (4) Tarhiyatın türü. (5) Tarhiyatın gerekçesi. (6) Yükümlünün adı ve soyadı. (Tüzel kişilerde unvanı) (7) Vergi sicil numarası. (8) Yükümlünün açık adresi. (9) Vergilendirme dönemi. (10) Verginin matrahı. (11) Verginin hesabı. (12) Verginin miktarı. (13) Verginin ödeme tarihi veya tarihleri. (14) İtiraz makamlarına başvuru şekli ve süreleri. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Tahrire Dayanan Tarh ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Taşınmaz Mal Vergisi Tarhiyat İşlemleri 36. Tahrire göre vergi tarhı, verginin, bina, arsa ve arazi değeri gözetilerek saptanan.matrahlar üzerinden hesaplanmasıdır. 36. Taşınmaz mal beyanına göre vergi tarhı, verginin, taşınmaz malların değerleri veya türü, yüzölçümü, bulunduğu yöre ve diğer özellikleri gözetilerek Taşınmaz Mal Vergisi Yasası uyarınca saptanan matrahlar üzerinden hesaplanmasıdır. Tahrir İhbarnamesi 37. Bina, arsa ve arazi değeri gözetilerek saptanan matrahlar, Vergi Dairesi tarafından "Tahrir İhbarnamesi" ile yükümlülere bildirilir. Taşınmaz Mal Vergi İhbarnamesi 50/1995 15/2006 39/2006 42/2007 18/2008 Tahrir İhbarnamesinin kapsamı Taşınmaz Mal Vergi İhbarnamesinin Kapsamı 37. Taşınmaz malların değerleri veya türü, yüz ölçümü, bulunduğu yöre ve diğer özellikleri gözetilerek Taşınmaz Mal Vergisi Yasası uyarınca saptanan matrahlar, taşınmaz mal vergi ihbarnamesi ile taşınmazın, sınırları içinde bulunduğu Belediye veya Vergi Dairesi tarafından yükümlülere bildirilir. 38. Tahrir ihbarnamesi aşağıda yazılı bilgileri içerir: (1) İhbarnamenin sıra numarası (2) İhbarnamenin düzenlenme tarihi (3) Verginin türü; (4) Yükümlünün adı ve soyadı (Tüzel kişilerde ünvanı); (5) Yükümlünün açık adresi; (6) Bina, arsa veya arazinin yeri (Mahalle veya köy, sokak, ve kapı numarası); (7) Bina, arsa veya arazinin türü, büyüklük ve genişliği (8) Bina, arsa veya arazinin tahrir numarası (9) Tahmin olunan değer (10) Verginin oranı; (11) Verginin miktarı; (12) İtiraz süresi; (13) İtiraz şekli. 38. Taşınmaz mal vergi ihbarnamesi aşağıdaki bilgileri kapsar (1) İhbarnamenin tarh numarası. (2) İhbarnamenin düzenlenme tarihi. (3) Verginin tarhiyat türü. (4) Yükümlünün adı ve soyadı. (Tüzel kişilerde unvanı)
18 (5) Yükümlünün vergi sicil numarası. (6) Yükümlünün açık adresi. (7) Taşınmaz malın yeri. (Mahalle veya köy, sokak, ve kapı numarası) (8) Taşınmaz malın türü, konumu ve büyüklüğü, genişliği veya değeri. (9) Taşınmaz malın kayıt numarası. (10) Verginin oranı. (11) Verginin miktarı. (12) Verginin ödeme tarihi veya tarihleri. (13) İtiraz süresi ve şekli. Toplu vergi cetveli 39. (1) Tahrire dayanan tarhda yıllık vergiler,vergi Dairesince mahalle ve köylere göre doldurulan toplu vergi cetvellerinde gösterilir. (2) Toplu Vergi Cetvellerinde aşağıda dökümü verilen bilgiler bulunur Yükümlülerin adı ve soyadı (Tüzel kişilerde ünvanı); Yükümlülerin açık adresleri; (c) Bina arsa ve arazinin kesinleşen değeri (Aynı yükümlüye ait bina, arsa ve arazinin değeri toplam olarak gösterilir); (ç) Tahakkuk eden vergi. Toplu Vergi Cetveli 39. (1) Taşınmaz mal vergisi tarhiyatında yıllık vergiler, taşınmazın sınırları içinde bulunduğu Belediye veya Vergi Dairesince mahalle ve köylere göre doldurulan Toplu Vergi Cetvellerinde gösterilebilir. (2) Toplu Vergi Cetvellerinde aşağıdaki bilgiler bulunur: Yükümlülerin adı ve soyadı. (Tüzel kişilerde unvanı) Yükümlülerin vergi sicil numarası. (c) (ç) (d) Yükümlülerin açık adresleri. Taşınmaz malın kesinleşen değeri (aynı yükümlüye ait taşınmaz malların değeri toplam olarak gösterilir) türü, konumu ve büyüklüğü, genişliği veya değeri. Tahakkuk eden vergi. DÖRDÜNCÜ KISIM TEBLİĞLER BİRİNCI BÖLÜM Tebliğ Esasları ve Tebliğin Kimlere Yapılacağı Tebliğ esasları 40. Tahakkuk fişi dışında, vergilendirme ile ilgili olup, hüküm ifade eden tüm belge ve yazılar, adresleri bilinen gerçek ve tüzel kişilere posta vasıtasıyla taahhütlü olarak, adresleri bilinmeyenlere duyuru yoluyla tebliğ edilir. Ancak, ilgilinin kabul etmesi koşuluyla tebliğ, Vergi Dairesinde de yapılabilir. Tebliğ yapılacak kimseler Fasıl 277 Fasıl 252 Veli, vasi ve kayyımlara tebliğ 41. (1) Tebliğ, yükümlülere, bunların yasal temsilcilerine, genel vekillerine veya vergi cezası kesilenlere yapılır. (2) Tüzel kişilere yapılacak tebliğ, bunların başkan, müdür veya yasal temsilcilerine, tüzel kişiliği olmayan kuruluşlarda bunları yönetenlere veya temsilcilerine yapılır. Tüzel kişilerin birden fazla müdür veya temsilcisi varsa tebliğin bunlardan birine yapılması yeterlidir. (3) Tebliğ, kendisine tebligat yapılacak kimsenin bulunmaması halinde ikametgah adresinde bulunanlardan veya işyerlerinde memur ya da müstahdemlerinden birine yapılır. Ancak muhatap yerine bu şekilde kendisine tebliğ yapılacak kimsenin Küçükler ve Müsriflerin Vesayeti Yasası ve Akıl Hastaları Yasası kapsamında ehliyetsiz bulunmaması gerekir. 42. (1) Yükümlü yerine geçen veli, vasi veya kayyım gibi vergi sorumlusu birden fazla olursa, tebliğ bunlardan birine yapıla bilir. (2) Eğer tebliğin konusu olan işe ayrı bir vasi veya kayyım bakmakta ise, tebliğ bunlara yapılır.
19 İKİNCİ BÖLÜM Posta ile Tebliğ Usulü Kapalı zarf esası 43. Posta ile tebliğde, tebliğ edilecek belgeler kapalı bir zart içinde postaya verilir. Bilinen adreslere tebliğ 44. Bilinen adrese gönderilen belgeler, Posta Dairesince, tebliğ yapılması gereken kişiye teslim edildiği tarihte, tebliğ edilmiş sayılır. Bilinen adresler 45. (1) Bu Yasaya göre bilinen adresler şunlardır: Yükümlü tarafından işe başlamada bildirilen adresler Adres, değişikliğinde bildirilen adresler (c) İşi bırakmada bildirilen adresler; (ç) Vergi beyannamelerinde bildirilen adresler; (d) Yoklama fişinde saptanan adresler; (e) İtiraz ve temyiz dilekçelerinde ve cevaplarında gösterilen adresler (f) Yetkili memurlar tarafından bir tutanakla saptanan adresler; (g) Bina ve arazi vergilerinde tahrir yapraklarında saptanan adresler. (g) Taşınmaz Mal Vergilerinde tapu kayıtlarından saptanan adresler. (2) Belgelerin gönderilmesinde, bu adreslerden, tarih sırasıyla tebligat yapacak makama en son bildirilen veya bu makamca saptanan tarih gözönünde bulundurulur. Tebliğ belgesinin teslimi 46. (1) Tebliğ edilecek belgeleri içeren zarf, Posta Dairesince tebliğ edilmesi gereken kişiye verilir ve durum, kendisine tebliğ yapılan kişi ile posta memuru tarafından taahhütü alındı belgesine tarih ve numara konarak saptanır. (2) Kendisine tebliğ yapılan kişinin, zarf üzerinde yazılı adresini değiştirmesinden ötürü bulunmamış olması halinde, posta memuru durumu zarf üzerine yazar ve mektup Posta Dairesince derhal tebliği yaptıran Daireye geri gönderilir. (3) Kendisine tebliğ yapılacak kişinin, geçici olarak başka bir yere gittiği, bilinen adresinde bulunanlar veya komşuları tarafından bildirildiği takdirde, durum ve açıklamada bulunanın kimliği, tebliğ alındısına yazılarak altı açıklamayı yapana imzalatılır. İmzadan kaçınırsa, tebliği yapan bu hususu kaydeder ve imzalar ve tebliğ edilmeyen belgeler çıkaran makama geri verilir. (4) Bunun üzerine tebliği çıkaran makam tarafından saptanacak uygun bir süre sonra yeniden tebliğ çıkarılır. ikinci defa çıkarılan tebliğ belgesi de aynı nedenle tebliğ edilemeyerek geri verilirse, tebliğ, duyuru yoluyla yapılır. (5) Kendisine tebliğ yapılacak kişi, imza edecek kadar yazı bilmez veya herhangi bir sebeple imza edemeyecek durumda bulunursa, sağ elinin baş parmağı bastırılmak suretiyle tebliğ yapılır. (6) Kendisine tebliğ yapılacak kişi, tebliği kabulden kaçınılırsa, tebliğ edilecek belgeler, önüne bırakılmak suretiyle tebliğ edilir. (7) Yukarıdaki fıkralarda yazılı işlemler, komşularından bir kişi veya muhtar veya ihtiyar heyeti üyelerinden biri veyahut bir emniyet memuru önünde yapılır ve durum, taahhütlü alındı belgesine yazılmak, tarih ve imza konmak ve hazır bulunanlara da imzalatılmak suretiyle saptanır. (7) Yukarıdaki fıkralardaki işlemler, muhtar veya bir emniyet memuru veya bir kamu görevlisi önünde yapılır ve durum tebliğ alındı belgesine yazılmak, tarih ve en az iki imza konmak suretiyle saptanır. ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Duyuru Yoluyla Tebliğ Usulü Tebliğin duyuru yoluyla yapılacağı haller 47. Aşağıda yazılı hallerde tebliğ duyuru yoluyla yapılır: (1) Kendisine tebliğ yapılacak kişinin adresi hiç bilinmezse; (2) Kendisine tebliğ yapılacak kişinin bilinen adresi yanlış veya değişmiş olur ve bu yüzden gönderilmiş olan belgeler geri gelirse; (3) Başkaca sebeplerden dolayı posta ile tebliğ yapılmasına olanak yoksa; (4) Yabancı memleketlerde bulunanlara tebliğ yapılmasına olanak yoksa.
20 Duyurunun şekli 48. Duyuru, aşağıda yazılı şekilde yapılır: (1) Duyuru, Vergi Dairesince bir veya daha fazla gazetede yayınlanır. (2) Duyuru yazısı, tebliğ yapan dairenin duyuru yapmaya ayrılmış yerine asılır. Duyurunun 48. Duyuru, (1) Vergi Dairesince bir veya daha fazla günlük yerel gazetede yayımlanmak ve Şekli (2) Maliye işleriyle Görevli Bakanlığın ve/veya Gelir ve Vergi Dairesinin web sayfasında yayımlanmak veya Duyuru yazısı, tebliği yapan Dairenin duyuru yapmaya ayrılmış duyuru tahtasına asılmak, Duyurunun kapsamı suretiyle yapılır 49. Duyurularda, tebliğin ilgili bulunduğu vergiler gösterilerek, kendilerine tebliğ yapılacak kişilerin adları (tüzel kişilerde ünvanları yazılır) ve bu kişiler, aşağıdaki hususlarda uyarılır: (1) Duyuru tarihinden başlayarak bir ay içinde duyuruyu yapan makama doğrudan doğruya veya vekil aracılığıyla başvurmaları ve; yahut taahhütlü mektup veya telgrafla açık adreslerini bildirmeleri (2) Kendilerine süre ile kayıtlı resmî tebliğ yapılacağı. Duyurunun sonuçları 50. (1) Duyuru üzerine, doğrudan doğruya veya vekil aracılığıyla başvuranlara yerinde adres bildirenlere ise posta ile tebliğ yapılır. (2) Posta ile yapılan bu tebliğ hakkında 44. madde kuralları uygulanır. (3) Duyuru tarihinden başlayarak bir ay içinde, Vergi Dairesine başvurmamış veya adresini bildirmemiş olanlara, bir ayın sonunda tebliğ yapılmış sayılır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Tebliğlere İlişkin Çeşitli Kurallar Memur vasıtalarıyla tebliğ 51. Posta ile tebliğ yapılması güç veya yararsız görülen hal ve yerlerde veyahut özel veya ivedi hallerde, Vergi Dairesi, tebliğleri posta yerine memur vasıtasıyla yaptırmaya yetkilidir. Bu maddenin uygulanmasında da bu Kısımdaki tebliğ esaslarına uyulur. Elektronik Ortamda Tebliğ 51A (1) Bu Yasanın hükümlerine göre tebliğ yapılacak kimselere, bu Yasanın 40 ıncı maddesinde sayılan usullere bağlı kalınmaksızın, yükümlünün bildireceği tebliğe elverişli elektronik bir adres vasıtasıyla elektronik ortamda tebliğ yapılabilir. (2) Elektronik ortamda yapılacak tebliğle ilgili her türlü teknik altyapıyı kurma veya kurulmuş olanları kullanma, tebliğe elverişli elektronik adres kullanma zorunluluğu getirme ve elektronik ortamda tebliğ yapılacaklar ve elektronik tebliğe ilişkin diğer usul ve esaslar Maliye İşleriyle Görevli Bakanlıkça hazırlanıp, Bakanlar Kurulunca onaylanacak ve Resmi Gazete'de yayımlayacağı bir tüzükle belirlenir. Hatalı tebliğler 52. Tebliğ olunan belgeler, esasa etkin olmayan şekil hatalarından ötürü hukukî değerlerini kaybetmezler, yalnız vergi ihbarına ilişkin belgelerde, yükümlünün adının, verginin türü veya miktarının, itiraz veya temyiz sürelerinin hiç yazılmamış olması veyahut bu belgelerin görevli bir makam tarafından düzenlenmemiş olması belgeleri geçersiz kılar. Tebliğ yerine geçen işlemler 53. Verginin tarh ve tahakkukunda tebliğ yerine geçen işlemler hakkındaki kurallar saklıdır. BEŞİNCİ KISIM VERGİ ALACAĞININ KALKMASI VE HATALARIN DÜZELTİLMESİ BİRİNCİ BÖLÜM Ödeme Verginin ödeneceği makam 54. Vergi borcu, Vergi Dairesi veya şubelerine ödenir. Ödeme zamanı 55. (1) Vergi, Vergi Yasası'nda gösterilen süreler içinde ödenir. Ödeme süresinin son günü verginin vadesi tarihidir. (2) Bu Yasanın 16., 17. ve 242. maddelerinin uygulanması dolayısıyla sürenin uzaması halinde vade, uzayan sürenin sona erdiği gündür.