14 NOLU HOMOJEN ALAN ĐÇERĐSĐNDE YER ALAN ESKĐŞEHĐR ĐLĐ MERA TOPRAKLARININ BAZI ÖZELLĐKLERĐNĐN BELĐRLENMESĐ OZET:

14 NOLU HOMOJEN ALAN ĐÇERĐSĐNDE YER ALAN ESKĐŞEHĐR ĐLĐ MERA TOPRAKLARININ BAZI ÖZELLĐKLERĐNĐN BELĐRLENMESĐ Celalettin AYGÜN 1, Đsmail KARA 1, A.Levent SEVER 1,Dr. Đlker ERDOĞDU 1, A.Kadir ATALAY 1, Arife AVAĞ 2, Dr. Ali. MERMER 3, Aytaç ÖZAYDINLI 3, Dr. Hakan YILDIZ 3, Öztekin URLA 3, Metin AYDOĞDU 3, Ediz. ÜNAL 3, Osman AYDOĞMUŞ 3., Fatma DEDEOĞLU 3, M. Güven TUĞAÇ 3, Harun TORUNLAR 3. Hicrettin CEBEL 4, Dr. Oğuz BAŞKAN 4, Mehmet KEÇECĐ 4, Mustafa BOZKURT 4, 1-Anadolu Tarımsal Araştırma Enstitüsü- ESKĐŞEHĐR 2Tarımsal Araştırmalar Genel Müdürlüğü-ANKARA 3-Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü-ANKARA 4-Toprak Gübre Merkez Araştırma Enstitüsü-ANKARA OZET: Bu çalışmada; TUBĐTAK tarafından desteklenen Ulusal Mera Kullanım ve Yönetim Projesi kapsamında vejetasyon etütleri yapılan mera alanlarından alınan toprak örneklerinin kimyasal ve fiziksel özelliklerinin belirlenmesi çalışmasının Eskişehir ili kısmını içermektedir. Çalışmada, meralar Nispeten Homojen Ekolojik Alan esasına göre sınıflandırılmış, Coğrafi bilgi sistemleri yardımıyla iklim, toprak ve topoğrafik haritalar çakıştırılarak homojen ekolojik alanlar belirlenmiş, bu alanlar üzerinde alansal ağırlığa bağlı olarak belirlenen noktalardan vejetasyon ölçümleri yapılarak vejetasyon kümeleri (tipleri) tespit edilmiştir. Bu manada Eskişehir ili 10 farklı homojen alan ihtiva etmekte olup, mera alanlarını kapsayan en geniş ikinci homojen alan ise 14 nolu homojen alandır. Duraklarda elde edilecek bilgiler ışığında her bir farklı mera sınıfının oluşumuna etki eden toprak özellikleri belirlenmiştir. Anahtar sözcükler: Homojen Alan, Mera, Toprak DERERNĐNATĐON OF SOĐL CHARACTREĐSTĐC ĐN 14 NUMBRED AREA OF ESĐŞEHĐR PROVĐNCE Abstract: This study was aimed to determine physical and chemical characteristics soil of grassland areas by conducting. Use and management of national grassland project supported by TUBĐTAK. In this project, grassland was classified according to bases of homogenous ecological area with support of GIS. Measurement and determination were made and

vegetation was growed by overling climate soil and topographical measurements of soil. Eskişehir province has 10 different homogenous areas.14 number grassland area is the second biggest area in Eskişehir. Data in determined points showed that soil characteristics have important effect on vegetation groups. Keywords: Homogenous area, Rengland. Soil GĐRĐŞ: Materyal ve Yöntem: 1. Materyal Ulusal Mera Kullanım ve Yönetim Projesi kapsamında, Eskişehir ili mera alanlarından (14 nolu homojen alan) 0-20 cm den alınan 31 adet toprak örneğinde kimyasal ve fiziksel kalite parametrelerden; Suyla Doygunluk (%),Toprak Reaksiyonu (ph, Toplam Tuz, Kireç CaCO3) (%), Organik Madde (%),Yarayışlı Potasyum, Yarayışlı Fosfor, Tuz(%),Çok Đnce Kum %, Kum %, Silt %, Kil %, Nem %, Hacim Ağırlığı gr/cm3, Bünye Sınıfı ve Mera Durum Sınıfı belirlenecektir. 2. Yöntem Nispeten Homojen Ekolojik Alanların Belirlenmesi Toprak, topoğrafik ve iklim özelliklerinin birbirine benzerlik gösterdiği mera alanlarının bulunduğu çevre Nispeten Homojen Ekolojik Alan olarak tanımlanır. Bu alan içindeki meralar üzerindeki sınıf farklılığı otlatma şiddetinin etkisine bağlı olarak meydana geleceği varsayımından hareketle, Etkin bir örnekleme için vejetasyondaki potansiyel farklılıkların yerinin bilinmesi gerekir. Bitki dağılımını ve bolluğunu etkileyen en önemli faktörler sıcaklık, nem, besin elementi ve ışıktır. Bunlar yağış dağılımı, toprak ve yöney haritaları ile değerlendirilebilir. Bu katmanlar GIS ortamında birleştirilerek benzer çevre şartlarına sahip alanlar elde edilebilir (Neldner, 1995; Margules ve Redhead, 1995). Bu alanlar benzer bitki topluluklarını içerirler. Homojen alanları belirlemede kullanılacak temel parametre iklim verileri olmuş. Bunun için Devlet Meteoroloji Genel Müdürlüğünden tüm Türkiye ye için koordinatları bilinen iklim

istasyonlarına ait uzun yıllar ortalaması iklim değerleri alınmıştır. Đstasyon verilerinden faydalanarak FAO-56 Penman-Monteith (FAO-56 PM), Jensen-Haise and Hargreaves modeline göre Yıllık Potansiyel Evapotransprasyon hesaplanmış. Noktasal iklim değerleri topografik etkiyi dikkate alan enterpolasyon modelleri (Hutchinson, 1995), (McKenney 2001)(Güler M.,T.Kara.,2007) ile tüm alana yayılarak CBS ortamında raster tabanlı iklim yüzey katmanları elde edilmiştir. Modelde DEM olarak 90 m çözünürlüklü SRTM verisi ve daha fazla detaylı çalışma gerektiren alanlarda Harita Komutanlığının ürettiği 1:25.000 ölçekli sayısal yükseklik paftaları kullanılmıştır. Sayısal yükseklik verisinden yükseklik, bakı, eğim haritaları oluşturulmuş. Elde edilen bu veriler iklim parametrelerinden üretilen katmanlarla CBS ortamında modellenerek örnekleme yapılarak homojen alanlar belirlenmiştir. Yapılan değerlendirmede FAO (1983, 1984, 1991) yönteminden faydalanılmıştır. Nispeten homojen ekolojik alanların miktarı ve dağılımını belirlemek için uydu görüntüleri, Türkiye sayısal toprak veri tabanı, CORINE arazi örtüsü haritası, 1:100 000 ölçekli sayısal orman paftaları kullanılmıştır. Mera Durumu Sınıfının Belirlenmesi Mera Kanunu Yönetmeliğinde Dyksterhuis (1949) tarafından ABD için önerilen yöntem esas alınmıştır. Bu yöntem bu gün ABD tarafından bitki sıklığı konusunda fikir vermediği gerekçesi başta olmak üzere bir takım eksiklikler nedeniyle terk edilmiştir. Diğer yandan ülkemiz meralarının klimaks türleri hakkında da yeterli veri tabanı yoktur. Bu nedenle Mera Kanunu Yönetmeliğinde belirtilen sınıflamanın harfiyen yapılması bilimsel açıdan mümkün değildir. Bu konu ile ilgili olarak Koç ve ark. (2003) tarafından ülkemiz meralarının durum sınıflaması için önerilmiş olan yöntem hem mera kanunu yönetmeliğine, hem de günümüzde dünyadaki mera durum sınıflaması yöntemleri ile uyumlu bir yaklaşım göstermektedir. Bu nedenle mera durum sınıflamasında Koç ve ark. (2003) nın önerdiği yöntem izlenmiştir. Mera Bilgilerinin Toplanması Vejetasyon sürveylerinde, tekerlekli nokta yöntemi (Gökkuş, 1995) ve Modifiye Lup Metodu esas alınmıştır. Toplama alanındaki botanik kompozisyon ise yapılan vejetasyon etüdü sonucunda her bir türün ölçümde rastlanılan sayısının toplam tür sayısına oranlanması ile belirlenmiştir( Field, 1989;Tidmarsh, et al.,1955). Toplama alanlarının koordinatları Global Positioning System (GPS) cihazı ile alınmıştır.

Toprak Örneklerinin Alınması ve Analizi Her bir duraktan alınan toprak örneklerinde ( 0-20 cm.) fiziksel ve kimyasal özellikler belirlenecek. Analiz sonuçları uluslararası kritik değerleri ile karşılaştırılarak. Vejetasyon tipleri ile toprak özellikleri arasında ilişki ortaya konulacaktır. Fiziksel kalite parametreler; suyla doygunluk, nem karakteristik değerleri, bünye, hidrolik iletkenlik, hacim ağırlığı ve toprak reaksiyonu, elektriksel iletkenlik organik madde, fosfor ve kireç belirlenecektir. Toprak Analiz Sonuçlarının Değerlendirilmesi Kimyasal Analiz Sonuçlarının Değerlendirilmesi Vejetasyon etüdü yapılacak her bir duraktan alınacak toprak örneklerinde ( 0-20 cm.) fiziksel ve kimyasal özellikler belirlenerek aralarındaki ilişkiler incelenecektir. Kimyasal Analiz Metodları Toprak Örneklemesi: Araştırma için alınan topraklar 0-20 cm toprak derinliğini temsilen çelik kürekler ile alınıp kurutulmuş, 2 mm lik eleklerden geçirildikten sonra projenin gerektirdiği analizlere hazır hale getirilecektir. Suyla Doygunluk (%): Richards (1954) e göre, Toprak Reaksiyonu (ph): Richards (1954) e göre Toplam tuz (%):(Soil Survey Staff 1951) e göre, Kireç (%) : Çağlar (1949) a göre Scheibler kalsimetresi ile tayin edilecek % olarak,. Organik Madde (%): Ülgen ve Ateşalp (1972) tarafından bildirildiği şekilde modifiye Walkley Black yöntemine göre % olarak, Yarayışlı Potasyum (kg P 2 O 5 da -1 ) : Richards (1954) e göre, Yarayışlı Fosfor (kg P 2 O 5 da -1 ) : Olsen (1954) e göre örneklemeler yapılacaktır. Analiz ve değerlendirme Toprağın suyla doygunluk yüzdeleri ve bunlara karşılık gelen bünye sınıfları (Ülgen ve Yurtsever, 1995) ( suyla doygunluk (%) <30 ise Kumlu, 30-50 arasında ise Tınlı, 50-70 arası ise Killi-tınlı, 70-110 arası ise; Killi ve >110 ise Ağır Killi) olarak nitelendirilecektir. Ölçülen ph değerleri Ülgen ve Yurtsever (1995) tarafından bildirilen sınır değerlerine göre sınıflandırılacaktır. (ph <4.50 ise Kuvvetli asit, 4.50-5.50 ise Orta asit, 5.50-6.50 arası ise Hafif asit, 6.50-7.50 ise Nötr ve 7.50-8.50 arası ise Hafif alkali). Toplam tuz değerleri (Ülgen ve Yurtsever, 1995) e göre (%) olarak;(0.00-0.15 ise Tuzsuz, 0.15-0.35 ise Hafif tuzlu, 0.35-

0.65 arası Orta derecede tuzlu ve >0.65 ise Çok tuzlu) değerlendirilecektir. Kireç değerlerinin sınıflandırılmasında ise (Ülgen ve Yurtsever, 1995) in değerleri esas alınarak( Kireç içeriği (%) olarak değerlendirilmiş, <1.0 ise Az kireçli, 1.0-5.0 ise Kireçli, 5.0-15.0 ise Orta kireçli, 15.0-25.0 ise Fazla kireçli ve >25.0 ise Çok fazla kireçli) değerlendirilmiştir. Topraklar organik madde içeriklerine göre (Ülgen ve Yurtsever, 1995)( Organik madde(%) <1.0 ise Çok az, 1.0-2.0 arası Az, 2.0-3.0 arası Orta, 3.0-4.0 arası Đyi ve >4.0 ise Yükse) değerlendirilecektir. Belirlenen fosfor miktarları Ülgen ve Yurtsever (1995) tarafından bildirilen sınır arasında( Alınabilir P 2 O 5 Kg/da 0-3 ise Çok az, 3-6 arası Az, 6-9 arası Orta, 9-12 arası Yüksek ve >12 ise Çok yüksek) değerlendirilecektir. Toprakların potasyum içeriklerine göre sınıflandırılmasında kullanılan sınır değerler (Ülgen ve Yurtsever, 1995). e göre alınabilir K2O Kg/da 0-20 arası Az, 20-30 arası Orta, 30-40 arası Yeter ve >40 ise fazla miktarda değerlerle değerlendirilecektir. Fiziksel Analiz Sonuçlarının Değerlendirilmesi Fiziksel Analiz Metotları Bünye : (Bouyoucos 1951). e göre, Hacim ağırlığı : (Blake ve Hartge 1986). ya göre, Nem karakteristik değerleri: (U.S.Salinity Lab.Staff 1954). e göre değerlendirilecektir. SONUÇLAR: Şekil: 1. Türkiye Homojen Alan Haritası Homojen alanların belirlenmesi çalışması neticesinde 37 homojen alan oluşmuş (Yıldız H., ve ark.2009) ve şekil 1 de olduğu üzere haritalandırılmıştır.

Tablo: 1. Ülkemizde Mevcut Homojen Alan Kodları ve Kapladığı Alanlar. Homojen Alan Homojen Alan (ha) Alan (%) Kodu Alan Kodu Alan (ha) Alan (%) 11 635.923 0,81 36 2.481.854 3,18 12 1.225.404 1,57 37 984.441 1,26 13 9.471.449 12,13 41 1.091.122 1,40 14 11.369.861 14,56 42 454.596 0,58 15 3.582.201 4,59 43 1.065.254 1,36 16 370.483 0,47 44 993.698 1,27 17 94.454 0,12 45 615.124 0,79 21 2.557.817 3,28 46 609.386 0,78 22 1.897.479 2,43 47 290.392 0,37 23 5.892.939 7,55 51 1.085.030 1,39 24 6.781.757 8,69 52 626.132 0,80 25 6.169.095 7,90 53 372.846 0,48 26 2.732.648 3,50 54 46.888 0,06 27 767.951 0,98 55 173.878 0,22 31 3.032.771 3,88 56 11.086 0,01 32 1.231.934 1,58 57 28 0,00 33 2.555.190 3,27 61 43.554 0,06 34 3.773.762 4,83 62 1.214 0,00 35 2.994.446 3,83 Toplam 78.084.093 100,00 Tablo 1 de Ülkemizde mevcut homojen alan kodları ve kapladığı alanlar verilmiştir. Tablonun incelenmesinde 14 ve 13 nolu homojen alanların sırasıyla 11.369.861 ha.( %14,56), 9.471.449 ha.( %12,13) en geniş alanları oluşturduğu görülmektedir(yıldız H., ve ark.2009). Şekil.2: Eskişehir ili Homojen Alan ve Mera Haritası Türkiye deki 265 meteoroloji istasyonundan elde edilen sıcaklık, nispi nem, ışıklanma şiddeti, rüzgâr hızı parametrelerinden Penman-Monteith yöntemine göre hesaplanan evapotransprasyon ve yağış verileri Anuspline yöntemi (Yıldız H., ve ark.2009) kullanılarak

belirlenen duruma göre Eskişehir ilinde 10 homojen alan belirlenmiş, Bu durum Şekil 2 de verilmiştir. Bu manada; ilimizde ise 10 (on) adet homojen alan oluşmuş olup, mera alanları daha çok 13 ve 14 nolu homojen alanlarda yer almış olup,(tablo:2) homojen alanların kapladıkları alanlar ve % leri Tablo:2. de verilmiştir. Tablo: 2. Eskişehir ili Homojen alan ve Kodları ve kapladığı alanlar Homojen Alan Kodu Alan (m 2 ) Alan (ha) Alan (%) 11 53570550,4 5357,1 0,388 12 230216367,4 23021,6 1,668 13 8173007603,3 817300,8 59,212 14 4685805978,1 468580,6 33,948 15 85621423,4 8562,1 0,620 23 105532448,8 10553,2 0,765 24 352674265,7 35267,4 2,555 25 115808483,4 11580,8 0,839 34 271011,7 27,1 0,002 35 418387,5 41,8 0,003 Genel Toplam 13802926519,6 1380292,7 100 Grafik: 1. 14 Nolu Homojen Alanda Bulunan Meraların Đlçeler Üzerinden Dağılımı Sivrihisar; 7 %23 Alpu; 1 %3 Beylikova; 3 %10 Çifteler; 1 %3 Günyüzü; 4 %13 Seyitgazi;5 %16 Han; 2 % 6 Mihalıçcık; 4 %13 Merkez; 4 %13 14 Nolu Homojen alanlarda bulunan mera alanlarının ilçeler itibariyle dağılımına bakıldığında Alpu ilçesinde 1 adet mera bulunmakta olup mevcut meraların %3 gibi bir kısmını teşkil etmekte, Beylikova ilçesinde 3(%10), çifteler ilçesinde1(%3),günyüzü ilçesinde 4(%13)adet mera, Han ilçesinde 2(%6)adet mera, Merkezde 4(%13)adet mera, Mihalıçcık ilçesinde

4(4(%13) adet mera, Seyitgazi ilçesinde 5(%16)adet mera ve Sivrihisar ilçesinde ise 7(%23)adet mera bulunmaktadır. Tablo:3. 14 Nolu Homojen alanda Bulunan Meraların Mera Durum Sınıfı MERA DURUM SINIFI Homojen Alan Numarası Mera Durum Sınıfı Toplam Orta 20 14 Zayıf 11 TOPLAM 31 Toprak Analizleri Grafik: 2. Su Đle Doymuş Toprakta ph ph 80 %71 Adet 60 40 20 %22 0 Nötr(6,5-7,5) Hafif Alkali(7,5-8,5) ph 14 nolu homojen alanda bulunan mera topraklarının ph durumları incelendiğinde 9 adet meranın(% 29) Nötr(6,5-7,5); 22 adet meranın(%71) Hafif Alkali(7,5-8,5) olduğu tespit edilmiştir. Toplam Tuz ise; 14 Nolu Homojen Alanda Bulunan Mera Topraklarının 30 adet mera toprağı Tuzsuz(0.0-0.15), Bir adet mera toprağı ise Orta Tuzlu(0.35-0.65) durumdadır. Grafik: 3. 14 Nolu Homojen Alan Topraklarına Ait Kireç Durumu

60 Kireç(CaCO3)% 50 %55 40 Adet 30 20 %26 10 %3 %6 %10 0 Az Kireçli (0-1) Kireçli (1-5) Orta Kireçli (5-15) Fazla Kireçli (15-25) Çok Fazla Kireçli(>25) Homojen alanların ihtiva ettiği toprakların kireç içerikleri incelendiğinde 5 gurup oluşmuş, bir adet meranın (%0-1) oranında Az kireçli8 adet meranın (%1-5) oranında kireçli, 2 adet meranın(%5-15) oranında orta kireçli, 3 adet meranın(%15-25) oranında fazla kireçli ve 17 adet meranın(%>25)oranında çok fazla kireçli olduğu belirlenmiştir. Grafik: 4. 14 Nolu Homojen Alan Topraklarına Ait Organik Madde Miktarları Organik Madde % 35 30 %32 %32 25 20 15 10 5 0 %16 %10 %10 Çok Az(0-1) Az(1-2) Orta(2-3) Đyi(3-4) Yüksek(>4) 14 nolu homojen alanda bulunan meraların organik madde içerikleri incelendiğinde beş farklı gurup oluşmuş, 14 adet meranın organik madde içerikleri(%0-1) oranında çok az, 38 adet meranın O.M içerikleri(%1-2) oranında az, 28 adet meranın O.M içerikleri(%2-3) oranında

orta değerde, 6 adet meranın O.M. içerikleri(%3-4) oranında iyi değerde ve 9 adet meranın O.M içerikleri ise (%>4) oranında yüksek bulunmuştur. Grafik: 5. 14 Nolu Homojen Alan Topraklarında Yarayışlı Fosfor (P 2 O 5 kg/da) 70 Yarayışlı Fosfor(P2O5)kg/da 60 %61 50 Adet 40 30 20 %29 10 0 %10 Çok Az(<2.5) Az(2.5-8.0) Yeterli(8.0-25.0) Çalışma alanı mera topraklarında yarayışlı fosfor(p 2 O 5 )kg/da olarak 19 mera toprağında çok az(<2,5 kg/da) oranında, 9 adet mera alanından alınan toprak örneklerinde az(2.5-8.0 kg/da) oranında ve 3 adet mera toprağında ise yeterli(8.0-25.0 kg/da) olduğu belirlenmiştir. Grafik: 6. 14 Nolu Homojen Alan Topraklarında Yarayışlı Potasyum( K 2 O kg/da) Yarayışlı Potasyum(K2O)kg/da 60 50 %58 40 Adet 30 20 %29 10 %13 0 Çok Az(<50) Az(60-140) Yeterli(140-370)

14 nolu homojen alanda bulunan mera alanlarında alınan toprak örneklerindeki yarayışlı potasyum(k 2 Okg/da) içerikleri bakımından üç gurup oluşmuş, dokuz(9) adet meranın yarayışlı potasyum (K 2 O kg/da) içerikleri(<50)kg/da, 18 adet meranın yarayışlı potasyum (K 2 O kg/da) içerikleri az(60-140) kg/da ve dört adet meranın toprak içeriklerinde ise yeterli(140-370)kg/da arasında olduğu tespit edilmiştir. Tablo: 4. 14 Nolu Homojen Alanda Bulunan Mera Topraklarının Bünye Sınıfları BÜNYE SINIFI Homojen Alan Numarası Bünye Sınıfı Toplam Killi 16 Killi Kumlu 11 14 Kumlu 5 Siltli Killi Kumlu 3 Siltli Kumlu 6 TOPLAM 31 Grafik: 7. 14 Nolu Homojen Alanda Bulunan Mera Topraklarının Bünye Sınıfları 60 Bünye Sınıfı 50 %52 Adet 40 30 %35 20 10 %16 %10 %19 0 Killi Killi Kumlu Kumlu Siltli Killi Kumlu Siltli Kumlu 14 nolu homojen alandaki meraların bünye sınıfları incelendiğinde kumlu killi bir yapının ağırlıklı olduğu görülmüştür.

Grafik: 8. 14 Nolu Homojen Mera Alanlarında Bulunan Toprakların Hacim Ağırlıkları(gr/cm 3) 60 Hacim Ağırlığı gr/cm3 50 %52 40 Adet 30 20 10 %6 %19 %19 %3 0 1-1,2 1,2-1,3 1,3-1,4 1,4-1,5 >1,5 Çalışma alanı mera topraklarının hacim ağırlıkları incelendiğinde 16 adet mera toprağının(1.3-1.4 gr/cm 3 ) ile en fazla sayıda olduğu belirlenmiştir. Sonuç olarak; 14 nolu homojen alan toprakları incelendiğinde; bu kısmın alansal büyüklük olarak il genelinde ikinci sırada bulunduğu(%33,94), mera durum sınıfı incelemesinde 20 adet meranın orta, 11 adet meranın ise zayıf olduğu, toprakların ph durumları itibariyle% 71 oranında hafif alkali(7,5-8,5) olduğu, alan topraklarının genellikle tuzsuz olduğu, % 55 oranında ekseriyet çoğunlukla çok fazla kireçli, organik maddece az ve orta zenginlikte, yarayışlı fosforca az(%61) potasyumca (%58) az olduğu,bünye sınıfı olarak ta kumlu killi bir yapının hakim olduğu belirlenmiştir. Teşekkür * Bu çalışma TÜBĐTAK Ulusal Mera Kullanım Ve Yönetim Projesi (Proje No: 106G017) kapsamında yapılmıştır. Desteklerinden dolayı TÜBĐTAK a teşekkürlerimizi sunarız.

Literatür: 1- Blake, G.R., Hartge, G.E., 1986. Bulk Density. In: Klute, A. (Ed.), Methods of Soil Analysis, Part 1. Physical and Mineralogical Methods, Agronomy Monograph no. 9, 2nd ed. American Society of Agronomy, Madison, WI, USA, pp. 363±375. 2- Bouyoucos, G. J., 1951. A. Recalibration of the Hidrometer Metot for Making Mechanical Analysis of Soil. Agronomy Jour. 43: 434-438. 3- Çağlar, K.Ö., 1949. Toprak Bilgisi. A.Ü.Z.F.Yayınları. No:10 4- Dyksterhuis, E.J. 1949. Kantitatif ekoloji esasında mera durumu ve yönetimi. Journal of Range Management, 2: 104-115 5- FAO (1983) Guidelines: land evaluation for rainfed agriculture. FAO Soils Bulletin 52, FAO, Rome 6- FAO (1984) Land evaluation for forestry FAO Forestry Paper 48, FAO, Rome. 7- FAO (1991) Guidelines: land evaluation for extensive grazing. FAO Soils Bulletin 58, FAO, Rome 8- Field, T. R. O., 1989. Vegetational Survey of Management Pastures in New Zealand. Proceedings of XVI International Grassland Congress, p. 1407-11408. Nice, France. 9- Güler.M., T.Kara., 2007. Alansal Dağılım Özelliği Gösteren Đklim Parametrelerinin Coğrafi Bilgi Sistemleri Đle Belirlenmesi Ve Kullanım Alanları; Genel Bir Bakış OMÜ Zir. Fak. Dergisi, 2007,22(3): 322-328 J. of Fac. of Agric., OMU, 2007,22(3):322-328 10- Gökkuş, A., A. Koç B. Çomaklı, 1995. Çayır-Mer'a Uygulama Klavuzu. Atatürk Üniv. Zir. Fak. Yay. No: 142, Erzurum. s 12 11- Yıldız H., A. Avağ 2, A. Mermer 1, A. Koç 3, A. Gökkuş 4, R. Hatipoğlu 5, E. Ünal 1, Ö. Urla 1, M. Aydoğdu 1, H. Torunlar 1, F.Dedeoğlu 1, K.A.Özaydın 1, O.Aydoğmuş 1, M.G. Tuğaç 1 S. Ünal 1, Z.Mutlu 1, M.Uzun 6, A.Kara 6, Ş.Çakal 6, U.Şimşek 6, M.M.Özgöz 6, E.Aksakal 6, S.Dumlu 6, Ç.Palta 7, D.A.Çarkacı 7, U.Karadavut 8, T.Yıldırım 9, Ş.Aksoyak 9, M.Tezel 9, C.Aygün 10, A.L.Sever 10, Đ.Erdoğdu 10, Đ.Kara 10, A.Atalay 10, M.Sürmen 11, T.Yavuz 11, M.Avcı 12, S.Çınar 12, Đ.Đnal 12, C.Yücel 12, H.Cebel 13, M.Bozkurt 13, M.Keçeci 13, O.Başkan 13 2009. Rakım Ve Kuraklık Đndisi Değerlerine Göre Türkiye nin Homojen Alanların Belirlenmesi. 1. Ulusal Kuraklık ve Çölleşme Sempozyumu-16-18 Haziran 2009.s: 738-743 Konya

12- Hutchınson.M. F., 1995, Stochastic space-time weather models from ground-based data. Agricultural and Forest Meteorology, 73, 237-264. 13- Koç, A., A. Gökkuş ve M. Altın, 2003. Mera durumu tespitinde dünyada yaygın olarak kullanılan yöntemlerin mukayesesi ve Türkiye için bir öneri. Türkiye 5. Tarla Bitkileri Kong., 13-17 Ekim, Diyarbakır, 36-42. 14- Margules, C.R. and T.D. Redhead. 1995. Guidelines for using the BioRap methodology and tools. In Series: BioRap, rapid assessment of biodiversity priority areas. CSIRO, Australia 15- McKenney, D.W., Hutchinson, M.F., Kesteven, J.L., Venier, L.A., 2001. Canada's plant hardiness zones revisited using modern climate interpolation techniques. Canadian Journal of Plant Science, 81: 129-143. 16- Neldner, V.J. and J.R. Clarkson. 1995. Vegetation Survey and Mapping of Cape York Peninsula. Cape York Peninsula Land Use Strategy, Office of the Co-ordinator General and Queensland Department of Environment and Heritage, Brisbane, Australia.. 17- Olsen, S. R., Cole, C. V., Watanabe, F. S.,Dean, L. A., 1954. Estimation of available Phosphorus in soil by extraction with sodium bicarbonate. U. S. Dept. of Agri. Circ. 939, Washington. 18- Richards, L.A., 1954. Diagnosis and improvement of saline and alkali soils. U.S.D.A. Handb. 60, 101 102 (USA). 19- Soil Survey Staf, Soil survey manual, Handb.18.pp.225-230,U.S Dep. Of Agric.,Washington, D.C., 1951. 20- Tidmarsh, C. E. M. C.M. Havenga, 1955. The weel-point method of survey and measurement of semi-open grasslands and karoo vegetation in South Africa. Memoirsof the Botanical Survey of South Africa 29.49, pp.

21- Ülgen, N., Atesalp, M. 1972: Toprakta Bitki Tarafından Alınabilir Fosfor Tayini, Köy :Sleri Bakanlıgı, Topraksu Genel Müdürlügü, Toprak Ve Gübre Arastırma Enstitüsü, Teknik Yayınlar Serisi, Sayı 21, Ankara, 17 S. 22- Ülgen, N. ve N. Yurtsever. 1995. Türkiye Gübre ve Gübreleme Rehberi. Toprak ve Gübre Araştırma Enstitüsü Yayınları, No: 209, Ankara

EK: 1. 14 Nolu Homojen Alan Topraklarının Özellikleri ĐLĐ ĐLÇESĐ KÖYÜ Enlem Coğrafik (Latitude) (y) Boylam Coğrafik (Longitude) (x) Toplam Tuz % Su ile Doymuş Toprakta ph Kireç (CaCO3) % Yarayışlı Fosfor (P2O5) (kg/da) Yarayışlı Potasyum (K2O) (kg/da) Organik Madde % Çok Đnce Kum % Kum % Silt % Kil % Bünye Sınıfı Nem % Hacim Ağırlığı gr/cm3 Mera Durum sınıfı Eskişehir Merkez Y.Kartal-Dutluca 30,272717 39,764967 0,02 7,41 1,90 1,71 50,13 2,73 3,04 39,12 28,01 32,87 CL 4,53 1,15 Orta Eskişehir Günyüzü Karacaören-kayakent 31,762217 39,256883 0,02 7,88 34,32 0,93 71,31 2,80 15,71 43,82 32,53 23,65 L 3,05 1,22 Zayıf Eskişehir Günyüzü Kayakent 31,807017 39,293617 0,02 7,91 51,06 2,33 80,07 2,24 4,34 48,66 30,47 20,88 L 2,95 1,39 Orta Eskişehir Günyüzü Kuzören 31,746350 39,326217 0,03 7,82 12,51 2,64 102,24 2,45 6,14 45,06 33,30 21,64 L 3,02 1,40 Zayıf Eskişehir Günyüzü Çakmak 31,884833 39,288833 0,09 7,63 1,73 1,55 178,98 0,37 4,14 15,70 31,35 52,95 C 9,51 1,22 Orta Eskişehir Sivrihisar Nasrettinhoca 31,626367 39,489000 0,03 7,97 31,29 7,30 65,72 2,74 6,30 36,75 31,57 31,68 CL 4,64 1,37 Orta Eskişehir Sivrihisar Nasrettinhoca 31,664100 39,487917 0,04 7,65 51,06 8,46 145,90 1,43 4,32 19,88 26,64 53,48 C 4,30 1,29 Orta Eskişehir Sivrihisar Sadıkbağı 31,672783 39,387633 0,01 7,33 1,04 3,03 20,72 1,25 3,73 83,36 8,11 8,53 LS 6,63 1,62 Orta Eskişehir Sivrihisar Böğürtlen 31,550467 39,473683 0,03 7,74 52,48 15,60 65,72 3,01 4,62 59,43 22,43 18,14 SL 2,60 1,39 Zayıf Eskişehir Sivrihisar Memik 31,549517 39,550867 0,04 7,72 1,04 1,32 83,08 1,79 3,52 39,15 25,61 35,23 CL 6,11 1,26 Zayıf Eskişehir Mihalıçcık Ahırözü 31,738750 39,784333 0,45 7,82 18,88 2,64 134,32 2,83 3,29 12,26 36,07 51,67 C 6,05 1,31 Zayıf Eskişehir Merkez Đmişehir 30,753883 39,711250 0,04 7,30 1,39 3,49 65,72 2,13 2,25 53,43 22,99 23,58 SCL 5,26 1,39 Zayıf Eskişehir Alpu Sarıkavak 30,887183 39,677533 0,04 7,72 31,27 5,28 112,48 3,44 4,45 39,89 28,31 31,80 CL 5,03 1,37 Zayıf Eskişehir Beylikova Đkipınar 31,177933 39,605433 0,03 7,85 6,21 1,40 74,18 1,55 3,70 48,25 25,84 25,91 SCL 3,32 1,35 Orta Eskişehir Merkez Kıravdan 30,636950 39,639717 0,07 7,54 18,30 2,02 95,65 5,08 2,85 30,40 33,36 36,24 CL 8,90 1,35 Zayıf Eskişehir Seyitgazi Deişören 30,674617 39,551783 0,05 7,52 27,98 2,48 83,08 2,02 3,04 20,23 27,91 51,86 C 7,06 1,26 Orta Eskişehir Seyitgazi Aslanbeyli 30,605283 39,449050 0,04 7,79 20,37 2,17 86,15 5,26 3,60 47,05 21,60 31,35 CL 4,15 1,38 Orta Eskişehir Seyitgazi Kesenler 30,616500 39,412200 0,05 7,83 29,88 2,41 254,66 1,73 8,68 18,26 35,16 46,58 C 6,64 1,23 Orta Eskişehir Seyitgazi Akın 30,545350 39,315333 0,06 7,43 38,67 1,79 112,48 2,74 2,27 32,24 29,20 38,56 CL 5,32 1,19 Zayıf Eskişehir Seyitgazi Büyükyayla 30,556250 39,193383 0,05 6,94 1,04 5,36 314,06 4,66 3,90 38,56 39,14 22,30 L 3,22 1,35 Orta Eskişehir Han Kayı 30,751217 39,207483 0,02 7,28 1,04 1,24 32,14 1,86 4,11 53,86 27,95 18,19 SL 2,87 1,42 Orta Eskişehir Han Đslankuyu 30,892617 39,241317 0,04 7,81 31,97 2,72 63,00 4,20 2,92 32,64 38,10 29,26 CL 5,70 1,35 Orta

Eskişehir Mihalıçcık Đlçe Merkezi 31,489283 39,842567 0,05 7,03 0,69 1,16 71,31 1,96 2,12 28,68 26,31 45,01 C 6,15 1,35 Orta Eskişehir Çifteler Orhaniye 30,858283 39,349633 0,05 7,94 43,36 2,33 26,21 2,11 4,96 33,55 28,36 38,09 CL 2,84 1,33 Orta Eskişehir Sivrihisar Karakaya 31,252500 39,508233 0,03 7,62 49,72 1,86 38,51 2,21 6,48 46,31 26,17 27,52 CL 3,14 1,37 Orta Eskişehir Sivrihisar Paşakadın 31,323367 39,498817 0,03 7,80 68,54 11,10 83,08 3,11 8,90 52,28 32,69 15,03 SL 2,11 1,41 Zayıf Eskişehir Beylikova Topkaya 31,017868 39,638900 0,02 6,98 68,54 1,71 38,51 1,00 3,17 68,13 14,10 17,77 SL 2,83 1,44 Orta Eskişehir Beylikova Adahisar 31,453200 39,668100 0,03 7,91 26,93 2,33 105,60 1,18 3,84 52,88 21,87 25,25 SCL 4,84 1,39 Zayıf Eskişehir Merkez Karadere 30,594550 39,886783 0,01 6,81 26,93 1,40 12,58 0,96 2,76 73,21 17,39 9,40 SL 1,31 1,49 Orta Eskişehir Mihalıçcık Aydınlar 31,408333 39,853417 0,02 7,76 1,40 2,72 36,34 1,30 6,84 50,66 29,53 19,80 L 2,72 1,45 Orta Eskişehir Mihalıçcık Çalcı 31,424983 39,948950 0,03 7,95 49,34 2,02 45,34 0,73 4,03 40,03 29,69 30,28 CL 3,43 1,39 Orta