KREATİN YÜKLEMENİN YÜKSEK ŞİDDETLİ ARALI EGZERSİZLERDEKİ SPRİNT PERFORMANSI ÜZERİNE ETKİSİ



Benzer belgeler
ÜZERiNE ETKiSi. performansı etkilemediğini göstermektedir. Anahtar Kelime/er: Kreatin, kreatin fosfat, futbol, slalom koşusu, performans.

KREATiN VUKLEMENiN VUKSEK ~iddetli ARALI EGZERSiZlERDEKi SPRiNT PERFORMANSI UZERiNE ETKisi

KREATİN YÜKLEMESİNİN SPORCULARIN İZOKİNETİK PERFORMANSINA ETKİSİ 1 THE EFFECT OF CREATINE SUPPLEMENTATION ON ATHLETE İSOKİNETİC PERFORMANCE ABSTRACT

BisiKLET VE KOŞU EGZERSiZLERi ÖNCESi VE SONRASı ALT EKSTREMiTEDE PROPRiOSEPsivONUN STABILOMETRE ile DEGERLENDiRiLMESI

EGZERSİZDE VE SONRASINDA ATP - CP

GENÇ BADMiNTON OYUNCULARıNIN MÜSABAKA ORTAMINDA GÖZLENEN LAKTATVE KALP ATIM HIZI DEGERLERi

12-15 YAŞ ARASI ANTRENMANLI ÇOCUKLARDA CiNSiYET VE YAŞıN LAKTAT VE KALP ATIM HIZI CEVAPLARINA ETKisi

WiNGATE ANAEROBiK PERFORMANS PROFiLi VE CiNSiYET FARKLıLıKLARı

BAYAN SPORCULARDA MENSTRUASYONUN SÜRAT VE DAYANIKLILIĞA ETKİSİ

Okul Öncesi (5-6 Yaş) Cimnastik Çalışmasının Esneklik, Denge Ve Koordinasyon Üzerine Etkisi

Sporcularda kreatin desteği ve egzersiz performansı-ünal

FİZİKSEL ETKİNLİĞİN OLUŞTURDUĞU KISA VE UZUN SONUCU VÜCUTTA ORTAYA ÇIKAN YANITLARI İNCELER.

AEROBiK VE ANAEROBiK EGZERSiZ

BASKETBOL OYUNCULARININ DURUMLUK VE SÜREKLİ KAYGI DÜZEYLERİNİN BELİRLENMESİ

Futbolda Dar ( Küçük) Alan Oyunları Fizyolojisi ve Antrenmana Çıkarımlar. Yusuf Köklü

RiTMiK CiMNASTiKÇiLERDE sıçrama

ELİT SPORCULARDA YAS VE CİNSE GÖRE STATİK KUVVET ÖLÇÜMLERİNİN FİZİKSEL ÖZELLİKLER İLE İLİŞKİSİ

Büyümekte olan bir çocuk için ATP nin anaerobik yolla üretimi oldukça önemlidir çünkü

Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri. Gazi Üniversitesi Beden Eğitimi ve ÜNVAN BÖLÜM ÜNİVERSİTE

ARAŞTIRMA (Research Report)

BASKETBOLCULARDA DOlVliNANT VE NON-DOMiNANT BACAKLARIN

10-13 Yaş Grubu Ortaokul Öğrencilerinde Cinsiyetin Sürat Performansına Etkisi

AKTİVİTE DÜZEYLERİ İLE DİZ ÖĞRENCİ GRUBUNUN FİZİKSEL KUVVETİNİN İZOKİNETİK OLARAK KARŞILAŞTIRILMASI

HATHA YOGANIN VE KALiSTENiK EGZERSiZLERiN STATiK DE GE ÜZERiNDEKi ETKiLERi

KARNİTİN VE KREATİN YÜKLEMESİNİN KAYAKLI KOŞUCULARDA 5 KM KLASİK VE 10 KM SERBEST STİL YARIŞMA PERFORMANSINA ETKİSİ

The purpose of this study was to investigate the effects

Birkaç saniye ile birkaç dakika arasında süren yüksek şiddetli kas aktiviteleri için performans göstergesi

ELIT VE ELIT OLMAYAN ERKEK BASKETBOLCULARDA HEDEF YÖNELIMI, GÜDÜSEL (MOTIVASYONEL) IKLIM VE

TESTS AND ESTIMATION CRITERIONS Of ANAEROBIC CAPACITY IN TOP-CLASS ATHLETES*

Prepuberte çocuklarda sürat ile aerobik dayanıklılık (vo 2max ) arasındaki ilişkinin belirlenmesi

Adı-soyadı: Gamze ERİKOĞLU ÖRER Doğum tarihi ve yeri: 13 Şubat 1983 Ankara

YÜZÜNCÜ YIL ÜNİVERSİTESİ TENİS TAKIMI SPORCULARININ BİYOMOTORİK ÖZELLİKLERİNİN SEDANTERLERLE KARŞILAŞTIRILMASI

SPOR YAPAN VE YAPMAYAN BAYANLARıN

Outline (İzlence) Fitness. Vücut geliştirme (Body Building)

ELİT BAYAN BASKETBOL VE BAYAN HENTBOL OYUNCULARININ FİZİKSEL UYGUNLUK PARAMETRELERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

Uluslararası Spor Bilimleri Araştırma Dergisi (USBAD)

T E NISÇILERE UYGULANAN P I LATES REFORMER EGZERSIZLERININ ITN TENIS B E CERI TESTINE E T K I S I

FUTBOLCULARDA HİDROTERAPİNİN TOPARLANMA ÜZERİNE ETKİSİ *

Ezgi Tülay Aslıcan Arzuman Ayça Şeyma Aslan Tolga Ateş

GENÇ ATLET VE GÜREŞÇİLERİN DAYANIKLILIK İLE SÜRAT YETİLERİNİ ETKİLEYEN BAZI MOTORİK ÖZELLİKLERİN İNCELENMESİ

WiNGATE ANAERODIK GÜç TESTININ GÜVENiRlIGI

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

FUTBOL HAZIRLIK DÖNEMİ DAYANIKLILIK ANTRENMANI. Hasan ÇAKMAK Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hareket ve Antrenman Bilimleri

8 HAFTA UYGULANAN PLYOMETRiK ANTRENMANIN HENTBOLCÜLERiN DiKEY


FUTBOLDA DAYANIKLILIK. Atilla YÜCE

ANAOKULU ÇOCUKLARlNDA LOKOMOTOR. BECERiLERE ETKisi

FARKLI SPOR DALLARıNDA BENCH PRESS HAREKETiYLE ÇABUK KUWET BiLEŞENLERiNiN ANALizi

KKTC YAKIN DOĞU ÜNİVERSİTESİ SAĞLIK BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

YÜZÜCÜLERDE BESLENME

19-40 YAŞ ARASıNDAKi SEDANTER VE DÜZENli SPOR YAPAN BAYANLARıN KEMiK MiNERAL YOGUNLUKLARI ile FiziKSEL AKTiViTE SEViYELERi

EGZERSİZ FİZYOLOJİSİNDE TEMEL KAVRAMLAR

TÜRKiYE'DEKi ÖZEL SAGLIK VE SPOR MERKEZLERiNDE ÇALIŞAN PERSONELiN

12-14 YAŞ GRUBU BAYAN YÜZÜCÜLERDE 8 HAFTALIK AEROBİK ANTRENMAN PROGRAMININ SOLUNUM VE DOLAŞIM PARAMETRELERİNE ETKİSİ

AEROBİK VE ANAEROBİK PERFORMANS ÖZELLİKLERİNİN TEKRARLI SPRİNT YETENEĞİ İLE İLİŞKİSİ

BEDEN EĞİTİMİ VE SPOR YÜKSEKOKULLARINDA OKUYAN AKTİF SPOR YAPAN ÖĞRENCİLERİN BESLENME ALIŞKANLIKLARININ BELİRLENMESİ VE DEĞERLENDİRİLMESİ

10-12 yaş grubundaki futbolcu ve badmintoncularda bazı fiziksel ve fizyolojik özelliklerinin karşılaştırılması

HACETTEPE ÜNivERSiTESi SPOR BiLiMLERi VE TEKNOLOJiSi YÜKSEK OKULU'NA GiRişTE YAPILAN

Mücahit SARIKAYA 1 Burak GÜRER 2 AKTİF OLARAK SPOR YAPAN BADMİNTON ve TENİSÇİLERİN BAZI FİZİKSEL ÖZELLİKLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI

FARKLI KOŞU BANDI PROTOKOLLERİNDE YÜKLENME VE KALP ATIM HIZI CEVABI İLİŞKİSİ

10-12 YAŞ ARASI TENİSÇİLERE UYGULANAN 8 HAFTALIK KORT İÇİ KOORDİNASYON ÇALIŞMALARIN EL ÖNÜ İLE EL ARKASI VURUŞLARA ETKİSİ.

SPORCULAR İÇİN TEMEL BESLENME İLKELERİ

EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ

EGZERSİZ ENERJİ KAYNAKLARI DOÇ.DR.MİTAT KOZ

FİZİKSEL UYGUNLUK AKTİVİTELERİNİN İLKÖĞRETİM OKULU ÖĞRENCİLERİNDE FİZİKSEL VE FİZYOLOJİK PARAMETRELERİ ÜZERİNE OLAN ETKİLERİNİN İNCELENMESİ

International Journal of Science Culture and Sport September 2016 : 4 (Special Issue 2) ISSN : : /IntJSCS574

The purpose of this study was to determine the relationship

Test; Ölçme işlemini gerçekleştirmede kullandığımız cihaz yada ekipmandır. Yazılı, sözlü, fizyolojik, psikolojik yada mekanik bir cihaz olabilir.

9-15 Yaş Grubu İşitme Engelli ve İşitme Engelli Olmayan Öğrencilerin Bazı Fizyolojik ve Motorik Özelliklerinin Değerlendirilmesi

SPORCULAR için......sizin için

ELİT GÜREŞÇİLERDE BİR MAÇLIK MÜSABAKANIN ENOLAZ VE OKSİDAN/ANTİOKSİDAN DURUM ÜZERİNE ETKİLERİ

FUTBOLCULARDA FARKLI ISINMA PROTOKOLLERİNİN ANAEROBİK GÜCE ETKİSİ

ELİT BOKSÖRLERİN ÇEVİKLİK, SÜRAT, REAKSİYON VE DİKEY SIÇRAMA YETİLERİ ARASINDAKİ İLİŞKİLER. Dr. Işık BAYRAKTAR 1

ARAŞTIRMA (Research Report)

Ev hanımlarının fiziksel kapasitelerinin ve yaşam kalitelerinin belirlenmesi

Klasman ve İl Hakemlerinin Sürat ve Sıçrama Özelliklerinin İncelenmesi Sprint and Jump Performances of Classification and City Referees

MODELi OLARAK KISA SÜRELi YÜZME EGZERSizi*

VOLEVBOLCULARıNMANŞET PASLARıNIN. KiNEMATiK ANALizi

KADIN FUTBOLCULARDA KALÇA V

KARDIOVASKÜLER DAYANIKLILIK

THE IMPACT OF AUTONOMOUS LEARNING ON GRADUATE STUDENTS PROFICIENCY LEVEL IN FOREIGN LANGUAGE LEARNING ABSTRACT

ANAEROBİK DAYANIKLILIK İLE DİKEY SIÇRAMA ARASINDAKİ İLİŞKİ *

Yetişkin sedanter genç erkeklerde yüzme eğitiminin vücut kompozisyonu ve motorik özellikler üzerine etkisi

FUTBOLCULARDA SUPRAMAKSiMAL BACAK EGZERSiZiNDE FARKLI YÜKLERiN GÜç VE ZiRVE LAKTAT KONSANTRASYONUNA ETKisi

Emin Süel* İbrahim Şahin* Cihat Korkmaz** Neslihan Süel *** Önder Dağlıoğlu**** Cilt:6 Sayı:2 Yıl:2009

Genç Basketbolcularda Pliyometrik Antrenmanın Diz Ekstansiyon ve Fleksiyon İzokinetik Kuvvet Değerlerine Etkisi

Araştırma Makalesi. Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe J. of Sport Sciences 2011, 22 (3),

ISSN: e-journal of New World Sciences Academy 2009, Volume: 4, Number: 3, Article Number: 2B0016

Elit Sporcularda Vücut Kompozisyonu İle Maksimal Oksijen Kapasitesi Arasındaki İlişki *

Sivas İl Merkezinde Beden Eğitimi Öğretmenlerinin Genel Beslenme ve Sporcu Beslenmesi ile İlgili Bilgi Düzeyleri

GRUP FİTNESS DERSLERİNE KATILAN SEDANTER BİREYLERDE VÜCUT KOMPOZİSYONU PARAMETRELERİNİN İNCELENMESİ

ULUDAĞ ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ BEDEN EĞİTİMİ ve SPOR BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN ÖSS ve ÖZEL YETENEK SINAVI PUANLARINA GÖRE GENEL AKADEMİK BAŞARILARI

ARAŞTIRMA (Research Report)

BEDEN EGITIMI ÖGRETMENI ADAYLARıNIN SINIF ORGANIZASYONU VE DERS ZAMANI KULLANIMI DAVRANıŞLARlNIN ANALIzI

1.FİZYOTERAPİ ZİRVESİ SEMİNER GÜNLERİ

Performans Testleri. Antrenör Nihan DÖNMEZ

U-15 Futbol Takımı Oyuncularının Motorik Özelliklerinin Belirlenmesi

Postmenopozal Kadınlarda Vücut Kitle İndeksinin Kemik Mineral Yoğunluğuna Etkisi

9-13 Yaş Grubu Futbolcularda Yaş, Boy ve Vücut Ağırlığı İle Sürat, İvmelenme ve Dikey Sıçrama Performansı Arasındaki İlişki

SPOR FİZYOLOJİSİ I. KADEME. Doç.Dr.Mitat KOZ Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu

Transkript:

Spor Bilimleri Dergisi Hacettepe./. of Sport Sciences 1999, 10 (2,3.4), 6-24 KREATİN YÜKLEMENİN YÜKSEK ŞİDDETLİ ARALI EGZERSİZLERDEKİ SPRİNT PERFORMANSI ÜZERİNE ETKİSİ Rüştü GÜNER*, Burak KUNDURACIOĞLU*, Asaf ÖZKARA** Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Spor Hekimliği Anabilim Dalı ** Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri ve Teknolojisi Yüksekokulu ÖZET Bu çalışma kreatin yüklemenin, yüksek şiddetli, aralı egzersizlerde, sprint performansı üzerine etkisini incelemek amacıyla planlanmıştır Çalışmaya yaş ortalaması 19.17 ± 1.38 olan 20 erkek futbol oyuncusu katılmıştır Deneklere farklı günlerde 3 kez koşu testi yaptırılmıştır. A koşusunda maksimum hız tespit edilmiştir Deneklerden 8 km/s başlangıç hızı ve her bir dakikada 1 km/s hız artışı ile yoruluncaya kadar koşmaları istenmiştir. Deneklerin ulaştıkları koşu hızı maksimum koşu hızı olarak kaydedilmiştir. B koşusunda denekler 7 kez 30 metre sprint koşusu yapmışlar ve koşular arasında birer dakika pasif olarak dinlenmişlerdir. C koşusunda ise denekler 7 kez 30 metre koşmuşlar ve koşular arasında daha önce tespit edilen maksimum hızın % 701 şiddetinde 1 dakika süreyle koşmuşlardır B ve C koşularında koşu süreleri kaydedilmiştir. Daha sonra 4 gün süre ile kilogram başına 0,3 gr. dozla kreatin yada plasebo yüklemesi yapılmıştır Yüklemenin bitiminden sonraki 2. ve 3. gün B ve C sprint koşuları tekrarlanmıştır Elde edilen verilerin istatistiksel analizi iki eş arasındaki farkın önemlilik testi ile yapılmıştır. Deneklerin vücut ağırlıklarında kreatin yüklenmesi sonrası, kreatin öncesine oranla belirgin bir artış saptanmıştır (p<0.001). B ve C koşularında kreatin yüklemesi sonrası koşu sürelerinde istatistiksel olarak anlamlı azalma saptanmıştır (p<0.05). Bu bulgular kreatinin sprint, aralarında hem pasif dinlenimli, hem de submaksimal koşunun olduğu birden fazla koşuda koşu performansını olumlu olarak etkilediğini göstermektedir. Anahtar Kelimeler. Kreatin, kreatin fosfat, yüksek şiddetli egzersiz, performans Geliş Tarihi : 26.05.1999 Yayına Kabul Tarihi : 10.12.1999 16

Güner, Kunduracıoğlu, Ö/kara EFFECTS OF CREATINE SUPPLEMENTATION ON SPRINT PERFORMANCE IN HIGH INTENSITY INTERMITTENT RUNNING. ABSTRACT: The purpose of this study was to investigate the effects of creatine supplementation on sprint performance in high intensity intermittent running. Twenty male soccer players aged 19.17 ± 1.38 participated in this study. 3 running tests were performed for each subject in different days. In test A maximum speed was assessed. Subjects began to run with a speed of 8 km/hr and speed was increased 1 km/hr in every one minute until exhaustion. Maximum running speeds were recorded. In test B each subject ran seven times thirty meter sprint with 1 minute passive resting periods between runs. In test C each subject ran seven times thirty meter sprint with 1 minute intervals completed a running speed at 70% of individual maximum velocity (R70). Running times were recorded during the both B and C tests. Then 4- day period of 0.3 gr/kg body weight creatine or plasebo (lactose) supplementation was given to the subjects. Second and third day after the creatine or plasebo supplementation B and C sprint tests were repeated. The significance of the differences were analysed using paired t test. A significant increase in body weight was found after the creatine supplementation period (pxo.001). Running times were significantly lower in B and C sprint tests after the supplementation (p<0.05). The findings of this investigation suggest that creatine supplementation improved sprint performance in high intensity intermittent running between resting and also submaximal exercise periods. Key Words: Creatine, phosphocreatine, high intensity exercise, performance GİRİŞ Kas kasılması ve gevşemesi ATP'nin defosforilasyonu sırasında serbestleşen enerji sayesinde gerçekleşir. Kısa süreli yüksek şiddetli bir aktivitede kasta bulunan ATP hızla parçalanır ve harcanan ATP kreatin fosfat enerji sistemiyle kısa süre içinde yerine konur (Kreider, 1998). Yapılan çalışmalarda birden fazla yüksek şiddetli aralı egzersizlerde yorgunluğun oluşmasında ve kas performansında kasta bulunan kreatin fosfat miktarının sınırlayıcı bir faktör olduğu saptanmıştır (Balsom ve ark., 1994, Greenhaff ve ark., 1993b, Harris ve ark., 1992). Performansın artırılması için peşpeşe yüksek şiddetli aktivitelerin yer aldığı spor dallarında vücut kreatin depolarının doldurulması fikri ortaya atılmış (Balsom ve ark., 1993; Balsom ve ark., 1994, Balsom ve ark., 1995; Birch ve ark., 1994; Earnest ve ark., 1995; Ferreira ve ark., 1997; Prevost ve ark., 1997) ve son 10 yılda birçok spor dalında kreatin kullanımı yaygınlaşmıştır. Yine daha önce yapılan çalışmalarda yüksek şiddetli aktiviteler arasında pasif dinlenme periyodları uygulanmıştır (Balsom ve ark., 1993; Balsom ve ark., 1994; Balsom ve ark., 1995, Birch ve ark., 1994; Burke ve ark., 1996; Cooke ve ark., 1995, Earnest ve ark., 1995; Ferreira ve ark., 1997; Mujika ve ark., 1996; Prevost ve ark., 1997; Redondo ve ark., 1996). Futbol, basketbol, hentbol gibi spor dallarında yüksek şiddetli aktivitelerin yanısıra düşük şiddetli aktivitelerin de yoğun olarak bulunduğu dikkate alınırsa kreatin kullanımının bu tip spor dallarında etkisinin olup olmayacağı sorusu akla gelmektedir. 17

Kreatin Yükleme ve Sprint Performansı Yüksek şiddetli aralı egzersizlerde kreatinin performansa etkisinin araştırıldığı çalışmaların çoğu laboratuvar koşullarında izokinetik dinamometre, bisiklet ergometresl ve koşu bantlarında yapılmıştır (Balsom ve ark., 1993; Balsom ve ark., 1995; Birch ve ark., 1994; Bosco ve ark., 1997; Burke ve ark., 1996; Casey ve ark., 1996; Earnest ve ark., 1995; Febbraio ve ark., 1995; Ferreira ve ark., 1997; Prevost ve ark., 1997). Saha koşullarında uygulanan testler laboratuvar koşullarında uygulanan testlere oranla az kullanılmıştır (Burke ve ark., 1996; Gold berg ve Bechtel, 1997; Harris ve ark., 1993; Hutton ve Cochrane, 1998; Mujika ve ark., 1996; Redondo ve ark., 1996; Stout ve ark., 1997). Laboratuvar koşullarında yapılan performans ölçümleri gerçek spor ortamındaki koşullara göre yetersiz kalmaktadır. Çoğu zaman laboratuvarlarda gözlenen performans artışları spor sahasına aktarılamamaktadır ya da sahadaki performans artışı laboratuvarlardaki ölçümlerde saptanamamaktadır. Laboratuvarda uygulanan testlerin sonuçlarının gerçek spor koşullarına uyarlama sırasındaki güçlükler nedeniyle bu çalışmanın saha testleri ile yapılması planlanmıştır. Bu çalışmanın amacı kreatin yüklemenin, yüksek şiddetli, aralı egzersizlerde, sprint performansı üzerine etkisini saha koşullarında incelemektir. GEREÇLER VE YÖNTEM: Çalışmaya yaş ortalaması 19.17 ± 1.38 olan 20 erkek futbol oyuncusu katılmıştır. Deneklere çalışma ile ilgili bilgiler verilmiş ve istekli olanlar çalışmaya alınmışlardır. Denekler plasebo (n=10) ve kreatin (n=10) grubu olmak üzere rastgele iki gruba ayrılmıştır. Daha sonra deneklere farklı günlerde A, B ve C koşuları olmak üzere 3 kez koşu testi yaptırılmıştır. A koşusu ilk koşu olarak seçilmiş ve bu koşuda maksimum hız tespit edilmiştir. Deneklerden kenarları 20 metre olan kare koşu alanında sesli sinyaller veren Conconi ve mekik koşusu zamanlayıcısı (Prosport TMR ESC 1100, Tümer Mühendislik, Ankara, Türkiye) kullanarak 8 km/s başlangıç hızı ve her bir dakikada 1 km/s hız artışı ile yoruluncaya kadar koşmaları istenmiştir. Deneklerin ulaştıkları koşu hızı maksimum koşu hızı olarak kaydedilmiştir. B koşusunda denekler 7 kez 30 metre sprint koşusu yapmışlar ve koşular arasında birer dakika pasif olarak dinlenmişlerdir. C koşusunda ise denekler 7 kez 30 metre sprint koşusu yapmışlar ve koşular arasında kenarları 20 metre olan kare koşu alanında Conconi mekik koşu testleri zamanlayıcısından gelen sesli sinyaller yardımıyla daha önce A koşusunda tespit edilen maksimum hızın % 70'i şiddetinde 1 dakika süreyle koşmuşlardır. B ve C koşuları sırasında koşu süreleri çok kapılı elektronik ve telemetrik kronometre ile (Prosport TMR ESC 2100, Tümer Mühendislik, Ankara, Türkiye) saniyenin yüzde biri hassasiyetinde kaydedilmiştir. B ve C koşuları deneklere rastgele çapraz araştırma dizaynında uygulanmıştır. Koşu testlerinin bitiminden sonra 4 gün süre ile kreatin grubuna 0.3 gr/kg dozla vücut ağırlıklarına oranla 18-21 gram arasında kreatin monohidrat (VVeider Nutrition Group, Salt Lake City, Utah, USA), plasebo grubuna İse yine aynı miktarda laktoz verilmiştir. Hergün kullanılan 18

Güner, Kunduracıoğlu, Özkara kreatin ya da plasebo dozu 4'e bölünmüş, sabah, öğle, akşam ve gece yatarken meyve suyuna karıştırılarak alınmıştır. Kreatin ve plasebo yüklemesinin bitiminden sonraki 2. ve 3. gün B ve C sprint koşuları tekrarlanmıştır. Deneklerin kreatin veya plasebo kullanmadan önce ve hemen sonrasında vücut ağırlıkları 0.1 kg hassasiyetle ölçülmüştür. Araştırma verilerinin istatistiksel analizinde SPSS for Windows 6.0 (Statistical Package for Social Sciences) istatistik paket programı kullanılmıştır. Her testteki 7 koşunun koşu süreleri ortalamaları alınmıştır. Verilerin ortalamaları arasındaki farkların istatistiksel anlamlılık düzeyleri iki eş arasındaki farkın önemlilik testi ile yapılmıştır (anlamlılık düzeyi = 0.05). BULGULAR: Deneklerin fiziksel özellikleri Tablo 1'de verilmiştir. TABLO 1: Çalışmaya katılan deneklerin yaş (yıl), boy uzunluğu (cm.) ve vücut ağırlığı (kg.) değerleri Ortalama ± SS Mınîmum-Maksimum Yaş 19.17+ 1.38 17-22 Boy uzunluğu 175.61 ± 4.33 170-185 Vücut ağırlığı 63.47 ± 5.67 52.6-73.4 Deneklerin vücut ağırlıklarında kreatin yüklenmesi sonrası, kreatin öncesine oranla belirgin bir artış saptanmıştır. Kreatin grubundaki deneklerin vücût ağırlıkları ortalaması kreatin öncesi 62.58 ±6.18 iken, kreatin sonrası 63.71 ± 6.48 olmuştur. Artış istatistiksel olarak da anlamlı bulunmuştur (p<0.001). Plasebo grubunda ise vücut ağırlıklarında plasebo öncesi ve sonrası istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0.05) (Tablo 2). TABLO 2: Çalışmaya katılan deneklerin kreatin ve plasebo yükleme öncesi ve sonrası vücut ağırlığı değerleri (kg). Yükleme Öncesi Yükleme Sonrası Kreatin 62.58 ±6.18 63.71 ± 6.48* Plasebo 64.59 ± 5.15 64.35 ± 5.29 *: p<0.001 yükleme öncesine göre Kreatin grubunda B ve C koşularında kreatin yüklemesi sonrası koşu sürelerinde istatistiksel olarak anlamlı azalma saptanmıştır (p<0.05). Plasebo grubunda ise istatistiksel olarak herhangi bir fark tespit edilmemiştir (p>0.05) (Şekil 1). 19

Krecıtin Yükleme ve Sprint Performansı 4,6 Koşu Süresi (sn.) 4,4 4,48 ** 4,41 4,43 4,2 4 B Koşusu Kreatin Öncesi Plasebo Öncesi C Koşusu Kreatin Sonrası H Plasebo Sonrası Şekil 1: Kreatin ve Plasebo grubunun B ve C koşularında koşu süreleri ortalamaları (sn.). (* p<0.05 yükleme öncesine göre, ** p<0.05 B koşusuna göre.) Her iki grupta da hem yükleme öncesi hem de yükleme sonrası B ve C koşu süreleri karşılaştırıldığında B koşu süresinin istatistiksel olarak daha kısa olduğu saptanmıştır (p<0.05). C koşusunda, kreatin öncesine göre koşu süresinde % 2.4 oranında azalma saptanırken (p<0.05), B koşusunda % 2.83 oranında azalma bulunmuştur (p<0.05). Ancak koşu sürelerinin azalma oranlarında iki koşu protokolü arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmemiştir (p>0.05). TARTIŞMA Kısa süreli yüksek şiddetli egzersizde, çalışan kasların ATP gereksinimi dinlenilme oranla yüzlerce kat artar. Quadriceps kasının 25 saniyelik elektriksel uyarımında 6 mmol/kg kuru ağırlık/sn, 10 saniyelik bisiklet sprintinde 13 mmol/kg kuru ağırlık/sn, 10 saniyelik supramaksimal bisiklet egzersizinde 15 mmol/kg kuru ağırlık/sn kreatin ATP dönüşümü olduğu saptanmıştır. Tüm bu bulgulardan yüksek şiddetli egzersizlerde kreatin fosfat depolarının 10 saniye içinde tükendiği söylenebilir (Balsom ve ark., 1994). Özellikle 10 saniyeden daha kısa süreli yüksek şiddetli bir egzersizde enerjinin büyük bir kısmının fosfajen depolarından karşılandığı bilinen bir olgudur. Kastaki fosfajen yoğunluğunun normalden fazla olması durumunda, bu depo tamamlyle tükeninceye kadar normalden daha 20

Güner, Kunduractoğlu, Özkara fazla İş üretilebileceği düşünülmektedir. Bu nedenle kısa süreli egzersizler sırasında kreatin yüklemeden daha fazla yarar sağlanabileceği akla gelmektedir. Futbol, basketbol, voleybol, hentbol gibi birçok spor dalında peşpeşe yüksek şiddetli aktivitelere gereksinim duyulur. Bu tip aralı egzersizlerde toparlanma süresi çok kısa ise başlangıçtaki sprintlerdeki performansın giderek azaldığı saptanmıştır (Birch ve ark., 1994; Ferreira ve ark., 1997; Greenhaff ve ark., 1993b; Kreider ve ark., 1998). Bu aktiviteler arasında kaslara uygun toparlanma süreleri verilirse performansta artış sağlanabilir. Performans artışında en önemli faktörlerden biri de yüksek şiddetli aktivite sırasında kullanılan adenozin tri fosfatın yerine konma süresidir. Bu da vücuttaki kreatin havuzunun büyüklüğüne bağlıdır. Vücutta kreatin miktarı ne kadar fazla olursa ATP'nin yenilenmesinde o derece hızlı olduğu önceki çalışmalarla saptanmıştır. Kreatin monohidrat son yıllarda en popüler ergojenik yardımcı olarak kullanılmaya başlanmıştır. Bir çok çalışmada hem elit sporcularda hem de sedanter bireylerde kreatinin tek bir sprint koşusundaki ve bisiklet egzersizinde performansa etkileri araştırılmıştır. Çalışmaların çoğunda bisiklet egzersizinde performansa olumlu etkileri saptanırken (Balsom ve ark., 1995; Birch ve ark., 1994; Casey ve ark., 1996; Earnest ve ark., 1995; Ferreira ve ark., 1997; Greenhaff ve ark., 1993a; Prevost ve ark., 1997), koşu sırasında olumlu etkisinin çok az olduğu bulunmuştur (Bosco ve ark., 1997; Goldberg ve Bechtel, 1997; Stout ve ark., 1997). Bu sonuçlar da kreatinin 100, 200 ve 400 metre gibi tek sprint koşularında ve benzer spor aktivitelerinde performansı artıracak bir ergojenik yardımcı olamayacağını göstermektedir. Yapılan birçok çalışmada kreatin yüklemenin kısa süreli yüksek şiddetli çoklu egzersizlerde performansı artırdığı saptanmıştır (Balsom ve ark., 1993; Balsom ve ark., 1995; Birch ve ark., 1994; Earnest ve ark., 1995; Ferreira ve ark., 1997; Greenhaff ve ark., 1993; Harris ve ark., 1993; Prevost ve ark., 1997). Kreatinin olumlu etkisinin saptanmadığı çalışmaların çoğunda dinlenme periodlarının 5 dakikadan daha uzun olduğu görülmektedir. Cooke ve arkadaşları (1995) 5 gün süre ile 20 gr/gün kreatinin 20 dakika dinlenme araları ile 2 kez 15 saniyelik bisiklet egzersizine olumlu etkisinin olmadığını saptamışlardır. Redondo ve arkadaşları (1996) 7 gün süreyle 25 gr/gün kreatinin 5 dakika dinlenme periodları ile 3 kez 60 metrelik sprintlere olumlu etkisinin olmadığını saptamışlardır. Çoklu egzersizlerde kreatinin etkisinin araştırıldığı birçok çalışmada dinlenme periodlarının süresi ile kreatin yüklemenin yararı tartışılmıştır. Yapılan çalışmaların çoğunda kreatin yüklemenin sürekli egzersizlerden çok, hem egzersiz süresi hem de pasif dinlenme araları kısa olan yüksek şiddetli egzersizlerde daha çok etkili olduğu görülmektedir (Burke ve ark., 1996; Cooke ve ark., 1995; Febbraio ve ark., 1995; Mujika ve ark., 1996; Prevost ve ark., 1997; Redondo ve ark., 1996). Kreatin yüklemenin çoklu egzersiz üzerine etkilerinin araştırıldığı bu çalışmaların hepsinde de egzersiz aralarında pasif dinlenme periodları uygulanmıştır. Ancak futbol, basketbol, 21

Kreatin Yükleme ve Sprint Performansı hentbol, voleybol gibi birçok spor dalında yüksek şiddetli egzersizler arasında düşük şiddetli aktivitelerin olduğu bilinmektedir. Bu tip spor dallarında kreatinin yararlı olup olmayacağı konusunda literatürde herhangi bir çalışmaya rastlanmamıştır. Bu çalışmada da 30 metrelik sprintler 5 saniyeden daha kısa sürmüş ve harcanan ATP'nin yerine konabilmesi için sprint aralarında 1'er dakikalık toparlanma süreleri verilmiştir. Sprint aralarında hem pasif dinlenimli hemde submaksimal egzersiz olmak üzere 2 ayrı protokol uygulanmıştır. Bulgular kreatinin sprint aralarında hem pasif dinlenimli B koşusu, hem de submaksimal koşunun olduğu C koşusunda birden fazla yüksek şiddetli egzersizde koşu performansını olumlu olarak etkilediğini göstermektedir. Çalışma sırasındaki performans artışının kasta depolanan fosfajenlerin yoğunluk artışına bağlı olabileceği düşünülmektedir. Bu çalışmada kas biyopsisi yöntemiyle kas kreatin içeriği tayin edilmese de benzer çalışmalarda yapılan ölçümlerde 20-30 gr/günlük kreatin yükleme ile kas kreatin yoğunluğunun arttığı saptanmıştır (Balsom ve ark., 1995; Febbraio ve ark., 1995; Greenhaff ve ark., 1994; Harris ve ark., 1992). Yapılan çalışmalarda kreatin kullanımının performansı artırmasının diğer nedenlerinin ATP resentez hızının artışına, amonyum birikiminin azalmasına ve kas ph'ının düşüşünün azalmasına bağlı olduğu sanılmaktadır (Balsom ve ark., 1994). Bu çalışmada pasif dinlenimli koşu ile arada submaksimal koşunun olduğu sprint koşuları arasında da koşu sürelerinde pasif dinlenimli koşu lehine istatistiksel olarak anlamlı fark saptanmıştır. Bu da submaksimal koşu sırasında oluşan kassal yorgunluk faktörlerinin sprint performansını azalttığını göstermektedir. Kreatin yüklemesi sonrası submaksimal koşunun olduğu sprint koşusundaki performans artışı dinlenimli koşudaki performansa ulaşmada yeterli olamamaktadır. Bir başka deyişle kreatin yükleme submaksimal koşu sırasında oluşan kassal yorgunluk faktörlerini önlemede etkili olamamaktadır. Sprint aralarında yapılan submaksimal koşu süresinin daha uzun olmasının bir diğer nedeni de submaksimal koşu sırasında bir sonraki sprint için gerekli olan toparlanmanın sağlanamamasıdır. Bu çalışmadan elde edilen bir başka bulgu ise sprint aralarında submaksimal koşuların olduğu koşu protokolünde koşu süresinde kreatin öncesine göre % 2.4 oranında azalma saptanırken, pasif dinlenimli koşu protokolündeki azalmanın % 2.83 oranında bulunmasıdır. Pasif dinlenimli koşu protokolünde kreatinin etkisinin daha fazla olduğu izlenmektedir. Ancak koşu sürelerinin azalma oranlarında iki koşu protokolü arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark tespit edilmemiştir. Bu bulgular her ne kadar toparlanmanın submaksimal koşu protokolünde daha az olduğu saptanmış olmasına karşın, kreatin kullanmanın sprint performansına olumlu etkisinin olabileceğini göstermektedir. Sonuç olarak kreatin yükleme ile kas kreatin içeriğinin artırılması birden fazla yüksek şiddetli egzersizlerde hem dinlenimli hemde submaksimal aralarla performansı artırıcı etki göstermektedir. Bu büyük olasılıkla hem başlangıç kreatin fosfat içeriğinin fazla olmasına (Harris ve ark., 1992), hem de toparlanma sırasında kreatin fosfat resentez oranının artışına (Greenhaff ve ark., 1994) bağlı olmaktadır. 22

Güner, Kimdin acıoğlu, Ö/kara KAYNAKLAR: Balsom, R, Ekblom, B., Sjodin, B., & Hultman, E. (1993). Creatine supplementation and dynamic high-intensity intermittent exercise. Scand J Med Sci Sport. 3, 143-9. Balsom, P., Söderlund, K. & Ekblom, B. (1994). Creatine in humans with special references to creatine supplementation. Sports Med. 18, 268-80. Balsom, P., Söderlund, K., Sjödin, B. & Ekblom, B. (1995). Skeletal muscle metabolism during short duration high-intensity exercise; influence of creatine supplementation. Acta Physiol Scand. 1154, 303 10. Birch, R., Noble, D. & Greenhaff, P. (1994). The influence of dietary creatine supplementation on performance during repeated bouts of maximal isokinetic cycling in man. Eur J Appl Physiol. 69, 268-70. Bosco, C, Tlhanyl, J., Pucspk, J., Kovacs, I., Gobossy, A., Colli, R. Pulvlrenti, G., Tranquilli, C, Foti, C, Viru, M. & Viru, A. (1997). Effect of oral creatine supplementation on jumping and running performance. Int J Sports Med. 18, 369-72. Burke, L, Pyne, D. & Telford, R. (1996). Effect of oral creatine supplementation on single-effort sprint performance in elite swimmers. Int J Sport Nutr. 6, :222-33. Casey, A., Constantin-Teodosiu, D., Howell, D., Hultman, E. & Greenhaff, P. (1996). Creatine ingestion favorably affects performance and muscle metabolism during maximal exercise In humans. Am J Physiol. 271, E31-7. Cooke, W., Grandjean, P. & Barnes, W. (1995). Effect of oral creatine supplementation on power output and fatigue during bicycle ergometry. J Appl Physiol. 78, 670-3. Earnest, C, Snell, P., Rodriguez, R., Almada, A. & Mitchell, T. (1995). The effect of creatine mo nohydrate ingestion on anaerobic power indices, muscular strength and body composition. Acta Physiol Scand. 153, 207-9. Febbraio, M.A., Flanagan, T.R., Snow, R.J., Zhao, S. & Carey, M.F (1995). Effect of creatine supplementation on intramuscular TCr, metabolism and performance during Intermittent, supramaximal exercise in humans. Acta Physiol Scand. 155, 387-95. Ferrelra, M., Kreider, R., Wilson, M., Grindstaff, P., Plisk, S. & Reinhardy, J. (1997). Effects of Ingesting a supplement designed to enhance creatine uptake on strength and sprint capacity. Med Sci Sport Exerc. 29, S146. Gaitanos, G., Williams, C. & Boobis, L.H. (1993). Human muscle metabolism during intermittant maximal exercise. J Appl Physiol. 75, 712-9. Goldberg, P. & Bechtel, P. (1997). Effects of low dose creatine supplementation on strength, speed and power by male athletes. Med Sci Sport Exerc. 29, S251. Greenhaff, P., Bodln, K., Harris, R., Hultman, E., Jones, D., Mclntyre, D., Söderlung, K. & Turner, D.L (1993a). The influence of oral creatine supplementation on muscle phosphocreatine resynthesls following intense contraction in man. J Physiol. 467, 75P. Greenhaff, P., Casey, A., Short, A., Harris, R., Söderlund, K. & Hultman, E. (1993b). Influence of oral creatine supplementation of muscle torque during repeated bouts of maximal voluntary exercise in man. Clin Sci. 84, 565-71. Harris, R., Söderlund, K. & Hultman, E. (1992). Elevation of creatine in resting and exercised muscle of normal subjects by creatine supplementation. Clin Sci. 83, 367-74. 23

Krea t in Yükleme ve Sprint Performansı Harris, R., Viru, M., Greenhaff, R & Hultman, E. (1993). The effect of oral creatine supplementation on running performance during maxima! short term exercise in man. J Physiol. 467, 74P. Hutton, J. & Cochrane, T. (1998). Influence of creatine supplementation on performance in sprint athletes. Sports Exercise and Injury. 4, 199-203. Jones, N.L., McCartney, N. & Graham, T. (1985) Muscle performance and metabolism in maximal isokinetic cycling at slow and fast speeds. J Appl Physiol. 59, 132-6. Kreider, R., Ferreira, M., Wilson, M., Grindstaff, P., Plisk, S. & Reinhardy, J. (1998). Effects of creatine supplementation on body composition, strength and sprint performance. Med Sci Sport Exerc. 30, 73-82. Kreider RB: (1998) Creatine supplement: analysis of ergogenic value, medical safety, and concerns. J Exercise Physiology Online. 1(1). Mujika, I., Chatard, J., Lacoste, L, Barale, F & Geyssant, A. (1996). Creatine supplementation does not improve sprint performance in competitive swimmers. Med Sci Sport Exerc. 28, 1435-41. Prevost, M., Nelson, A. & Morris, G. (1997) The effects of creatine supplementation on total work output and metabolism during high-intensity intermittent exercise. Res Q Exerc Sport. 68, 233-40. Redondo, D., Dowling, E., Graham, B., Almada, A. & Williams, M. (1996). The effect of oral creatine monohydrate supplementation on running velocity. Int J Sport Nutr. 6, 213-21. Ruden, T, Parcell, A., Ray, M., Moss, K., Semler, J. & Sharp, R. (1996). Effects of oral creatine supplementation on performance and muscle metabolism during maximal exercise. Med Sci Sport Exerc. 28, S81. Spriet, L.L., Soderlung. K. & Bergstrom, M. (1987). Anaerobic energy release in skeletal muscle during electrical stimulation in men. J Appl Physiol. 62, 611-5. 24