I
ÖNSÖZ Tezimin ba ndan sonuna kadar, bana hep destek olan dan man hocam Doç. Dr. Sema ÇELENK, Anabilim Dal Ba kan Yrd. Doç.Dr. Özkan ADIGÜZEL ba ta olmak üzere bölümümdeki bütün hocalar ma, tezimde eme i olan çal ma arkada lar ma, Dicle Üniversitesi Bilimsel Ara t rma Projeleri Koordinatörlü ü ne ve doktora ö renimim süresince bana yard m n esirgemeyen hocam Prof. Dr. Fatma ATAKUL a en içten dileklerimle te ekkür ederim. Bayram NCE 2009 / Diyarbak r II
Ç NDEK LER SAYFA ÖN SAYFALAR KAPAK Ç KAPAK ONAY SAYFASI I ÖNSÖZ II Ç NDEK LER D Z N III TABLO RES M VE GRAF K ALT D Z N IV S MGELER VE KISALTMALAR V ÖZET SAYFALARI TÜRKÇE ÖZET VI NG L ZCE ÖZET VII TEZ METN G R 1 GENEL B LG LER 3 GEREÇ VE YÖNTEM 37 BULGULAR 43 TARTI MA 45 SONUÇLAR 55 KAYNAKLAR 56 ÖZGEÇM 67 III
TABLO RES M VE GRAF K ALT D Z N Tablo 1: Enfekte kök kanallar nda s kl kla bulunan mikroorganizmalar. Tablo 2: Ölçülen de erlerin ortalama ve standart sapma sonuçlar. Resim 1: Sealapex kök kanal dolgu pat n n görünümü. Resim 2: Diaket kök kanal dolgu pat n n görünümü. Resim 3: MTA Angelus kök kanal dolgu pat n n görünümü. Resim 4: EndoREZ kök kanal dolgu pat n n görünümü. Resim 5: Guttaflow kök kanal dolgu pat n n görünümü. Resim 6: EndoREZ pat n n petri kutusuna aç lan çukura enjekte edilmesi. Resim 7: Materyallerin disk çukurlar na yerle tirilmesinde kullan lan Endomate ve Lentülo nun görünümü. Resim 8: nhibisyon Zon Ölçe i nin görünümü. Resim 9: nhibisyon zon alanlar n n ölçümü için s ralanm örnekler. Grafik 1: ncelenen kök kanal dolgu patlar n n kullan lan test mikroorganizmalara kar olu an inhibisyon zon alan ölçümlerinin grafi i. IV
S MGELER VE KISALTMALAR ADT DCT MTA Ca(OH)2 ZOE : Agar Difüzyon Testi : Direk Kontakt Testi : Mineral Trioxit Aggregate : Kalsiyum Hidroksit : Çinko Oksit Öjenol V
ÖZET Endodontik tedavinin amac na uygun olarak, kök kanallar n n temizlenmesi, ekillendirilmesi ve uygun bir materyalle doldurulmas n n yan s ra, kök kanallar nda ula lamayan bölgelerdeki mikroorganizmalar n ve onlar n toksik ürünlerinin tamamen elimine edilmesi gerekmektedir. Bununla birlikte, yaln zca biyomekanik preparasyon yap larak bu hedefe ula mak her zaman mümkün olmamaktad r. A z bo lu u ve kök kanallar mikroorganizmalar bak m ndan oldukça zengin bir ortama sahiptir. Oral kavite, nazofarenks ve gastrointestinal bölgedeki herhangi bir mikroorganizma kök kanal enfeksiyonuna sebep olabilmektedir. Tüm bu nedenlerden dolay, yak n zamanda piyasaya sürülmü olan kök kanal dolgu materyallerinin antibakteriyel özelli e sahip olmalar arzu edilmekte ve bu konuda yap lan ara t rmalar büyük önem kazanmaktad r. Bu çal may yapmam z n as l amac ; be farkl yap daki kök kanal dolgu materyalinin de i ik test mikroorganizmalar üzerindeki antibakteriyel aktivitelerini de erlendirmektir. Bu hedefe uygun olarak temin edilen be adet bakteri ve bir adet maya mantar n n Müller-Hinton agar besi yerine ekimi yap ld. Antibakteriyel etkinli i de erlendirilecek olan materyaller be farkl gruba ayr ld (1. grup Sealapex, 2. grup Diaket, 3. grup MTA Angelus, 4. grup EndoREZ, 5. grup Guttaflow). Üretici firmalar n önerileri do rultusunda haz rlanan materyaller, petri kutular ndaki besi yerleri üzerindeki deliklere yerle tirildi ve 37 C s cakl kta 24 saat süreyle inkübe edildi. Disk çukurlar çevresinde olu an inhibisyon zon çaplar ; agar difüzyon test metodu kullan larak inhibisyon zon ölçe i yard m yla de erlendirildi ve Kruskal- Wallis ile Mann-Whitney U testleri kullan larak analiz edildi. EndoREZ ve Guttaflow, test mikroorganizmalar ndan hiçbirine kar inhibisyon alan olu turmam t r. Sealapex, Diaket ve MTA Angelus un tüm mikroorganizmalara kar antibakteriyel aktivite olu turdu u, ancak MTA Angelus un yaln zca E.coli türüne kar inhibisyon alan olu turmad belirlenmi tir. Anahtar Kelimeler: Kanal Dolgu Patlar, Endodontik Flora, Antibakteriyel Etki, Agar Difüzyon Testi. VI
ABSTRACT INVESTIGATION OF ANTIBACTERIAL EFFECTS OF ROOT CANAL FILLING MATERIALS. As being convenient to the aim of endodontical treatments, as well as root canal cleaning, shaping and filling with a suitable material, elimination of microorganisms and their toxic products in unachievable regions of root canal is necessary also. However attaining this aim only by biomechanical preparation is not possible at all times. Oral cavity and root canals have very rich atmospheres on account of microorganisms. Any microorganism in oral cavity, nasopharenx and in gastrointestinal region can cause root canal infection. Because of all this reasons recently marketted root canal filling materials are desired to have antibacterial features and researches about this subject gained more importance. The main purpose of this study was to evaluate antibacterial activities of five different structured root canal filling materials on varied test microorganisms. Plantation of provided five different bacterias and one yeast fungus was done on Müller-Hinton agar nutrition place, appropriate to this objective. Materials, of which antibacterial efficiencies will be evaluated were divided into five groups ( Group 1: Sealapex, Group 2: Diaket, Group 3: MTA Angelus, Group 4: EndoREZ, Group 5: Guttaflow). Materials prepared according to manufacturers recommendations were placed in holes on the petri cultivation box and were incubated at 37 0 C for 24 h. Inhibition zone diameters occured around disk holes were evaluated agar diffusion test method by the help of inhibition zone scale and were analyzed with Cruskall-Wallis-Mann Whitney U tests. EndoREZ and Guttaflow did not form inhibition zone against any of the test microorganisms. It was defined that Sealapex, Diaket and MTA Angelus created antibacterial activity against all microorganisms, but( MTA Angelus did not form any inhibition zone only against) other than E.coli. Key Words: Root Canal Sealing, Endodontic Flora, Antibacterial Effect, Agar Diffusion Test. VII