T.C. MEVLANA ÜNİVERSİTESİ ENGELLİ ÖĞRENCİ BİRİMİ YÖNERGESİ Amaç BİRİNCİ BÖLÜM Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar MADDE 1 (1) Bu Yönergenin amacı, Mevlana Üniversitesinde öğrenim gören engelli öğrencilerin öğrenim hayatlarını kolaylaştırabilmek için gerekli akademik ortamın hazırlanmasını ve eğitim-öğretim süreçlerine tam katılımlarını sağlamak amacıyla gerekli tedbirleri almak ve düzenlemeler yapmak üzere kurulan Engelli Öğrenci Biriminin çalışma usul ve esaslarını düzenlemektir. Kapsam MADDE 2 (1) Bu yönerge, Mevlana Üniversitesinde eğitim-öğretim işlerinden sorumlu Rektör yardımcısının başkanlığında, doğrudan Rektörlüğe bağlı Engelli Öğrenci Biriminin çalışmalarını ve engelli öğrencilere verilecek hizmetleri kapsar. Dayanak MADDE 3 (1) Bu yönerge, 07 Temmuz 2005 tarih ve 25868 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun ile 14 Ağustos 2010 tarih ve 27672 sayılı Resmî Gazete de yayımlanan Yükseköğretim Kurumları Engelliler Danışma ve Koordinasyon Yönetmeliğine dayanarak hazırlanmıştır. Tanımlar MADDE 4 (1) Bu yönergede geçen; a) Akademik danışman: Engelli öğrencilere akademik konularda danışmanlık yapan öğretim üyesini, b) Ders: Mevlana Üniversitesinde ön lisans, lisans ve lisansüstü eğitim programlarında verilen zorunlu ve seçmeli dersleri, c) Engelli öğrenci: Doğuştan veya sonradan herhangi bir nedenle bedensel, zihinsel, ruhsal ve sosyal yeteneklerini çeşitli derecelerde kaybetmesi nedeniyle toplumsal yaşama uyum sağlama ve günlük gereksinimlerini karşılama güçlükleri olan; korunma, bakım, iyileştirme, danışmanlık ve destek hizmetlerine ihtiyaç duyan Mevlana Üniversitesi öğrencisini, ç) Engelli Öğrenci Birimi: Rektör tarafından seçilen eğitim-öğretim işlerinden sorumlu Rektör yardımcısının başkanlığında, engelliler alanı, özel eğitim alanı veya bunlara yakın alanlarda uzmanlaşmış koordinatör öğretim üyeleri veya yardımcıları ile ilgili daire
başkanlıkları, meslek yüksekokulu, yüksekokul, fakülte ve enstitülerin görevlendireceği yönetici veya akademik kişilerden seçilmiş temsilcilerden oluşturulan, Rektörlüğe bağlı birimi, d) Engelli Öğrenci Birimi koordinatörü: Birim ile ilgili olan engelli öğrenci destek hizmetlerini koordine eden kişiyi, e) Gönüllü öğrenci: Engellilik alanında hiçbir ücret veya kazanç talep etmeyen öğrenciyi, f) Kısmî zamanlı öğrenci: Yükseköğretim kurumlarında kısmî zamanlı olarak geçici işlerde çalıştırılan ve işçi sayılmayan öğrenciyi, g) Rektör: Mevlana Üniversitesi Rektörünü, ğ) Senato: Mevlana Üniversitesi Senatosunu, h) Sınav: Mevlana Üniversitesinde ön lisans, lisans ve lisansüstü eğitim programlarında yapılan bütün sınavları, ı) Üniversite: Mevlana Üniversitesini ifade eder. Engelli Öğrenci Biriminin görevleri İKİNCİ BÖLÜM Birimin Görevleri MADDE 5 (1) Mevlana Üniversitesine kayıt yaptıran engelli öğrencilerin, özel gereksinimleri nedeniyle ayrımcılığa maruz kalmalarını önlemek ve engelsiz üniversite ilkesini gerçekleştirmek amacıyla oluşturulan Engelli Öğrenci Biriminin görevleri şunlardır: a) Her eğitim-öğretim döneminde yapılması planlanan faaliyetleri ve gerekli bütçe ihtiyacını akademik yıl başında belirlemek, b) Planlanan faaliyetlerin değerlendirmesini içeren bir raporu akademik yıl sonunda Rektörlüğe teslim etmek, c) Rektörlüğe teslim edilen faaliyet ve değerlendirme raporlarının her akademik yılda Yükseköğretim Kurulu Başkanlığına bildirilmesini talep ve takip etmek, ç) Mevlana Üniversitesini kazanan engelli öğrencileri kayıt sırasında tespit etmek, d) Mevlana Üniversitesinin fiziksel alt yapısının (kampüs alanı, otopark, yemekhane, kütüphane, sınıflar, öğrenci panoları vb.) engelli öğrencilere uygun şekilde düzenlenmesini sağlamak, e) Engelli öğrencilerin üniversite eğitim-öğretimleri sırasında ihtiyaçlarını karşılamak. Bu öğrencilerin karşılaşabilecekleri sorunları belirlemek, buna yönelik tedbir almak ve oluşabilecek problemlere dair çözüm üretme amacıyla gerekli düzenlemeleri yapmak, f) Engelli öğrenciler ile ilgili pratik ve teorik eğitim programlarının alınıp
uygulanmasını sağlamak, g) Maddi güçlüğü olan engelli öğrencilerin yardımcı araç gereçlerinin ücretsiz temini çalışmalarında bulunmak, ğ) Engelli öğrencilerin akademik, fiziksel, psikolojik ve sosyal yaşamlarını engellememesi açısından ilgili eğitim-öğretim programlarını düzenlemek amacıyla, eğitim ortamı ve özel ders materyallerinin, uygun eğitim, araştırma ve barınma ortamlarının hazırlanması hususlarında karar almak, h) Öğretim üyelerinin, engelli öğrenci tanımı, engelli öğrencilerin içinde bulunduğu sınırlılıklar ve engelli öğrencilere yönelik yapılması gereken düzenlemeler hususunda bilinç düzeyini arttırmak için öğretim üyelerine bilgilendirici doküman hazırlamak, danışmanlık hizmeti vermek, seminer, konferans gibi hizmet içi eğitim faaliyetler gerçekleştirmek, ı) Bütün öğrencileri adil ve doğru bir şekilde ölçme ve değerlendirmeye tabi tutmak, öğrenciler arasında fırsat eşitliğini sağlamak ve engelli öğrencinin sınavla ilgili süre, mekân, materyal, refakatçi ve özel gereksiniminin öğrencinin doğasından kaynaklanan farklılıklara göre alınacak tedbirleri sınavlardan önce almak ve ilgili diğer düzenlemeleri yapmak, i) Gönüllü öğrencilerin engelli öğrencilere destek sağlayabilmesi için gönüllü öğrencilerle koordinasyon sağlayarak öğrenci destek havuzu oluşturmak, j) Engelli öğrencilerin psiko-sosyal ihtiyaçlarının tespit edilmesi ve bunların giderilmesine yönelik psikolojik danışmanlık desteği sağlamak, k) Engelli öğrencilerin özellikle akademik açıdan kendilerini geliştirebilmeleri için üniversitede gerçekleşen faaliyetlerde aktif olarak yer almalarını teşvik etmek, l) Engelli öğrencilerin üniversite bünyesinde düzenlenen sosyal etkinliklere katılımını sağlamak için gerekli çalışmaları yapmak, m) İlgili mevzuat değişikliklerini takip etmek ve gerektiğinde üniversiteyi bilgilendirmek, n) İstihdam olanakları ve mesleklere ilişkin konularda bilgi veren kılavuz kitaplar hazırlayarak ya da hazırlanmasını sağlayarak bunları engelli öğrencilere ulaştırmak. Dersler ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Ders, Sınav, Ders Muafiyeti ve İntibak ile İlgili Hükümler MADDE 6 (1) Engelli öğrencilerin fırsat eşitliği çerçevesinde öğrenim görebilmeleri ve olumsuz etkilenmemeleri için ders öncesi, sırası ve sonrasında aşağıdaki hususlara uyulur: a) Ders izlencelerine Özel durumunuzdan ötürü herhangi bir akademik uyarlamaya ihtiyaç duyuyorsanız lütfen benimle iletişime geçiniz. cümlesi eklenir.
b) Öğretim üyeleri Engelli Öğrenci Birimi koordinatörü tarafından gönderilen engelli öğrencilere ilişkin kişisel verileri gizli tutmakla yükümlüdür. c) Öğretim üyeleri, engelli öğrencilere yönelik ders materyali konusunda engelli öğrenci birim koordinatörü ile işbirliği yapar. ç) Sınıflarda engelli öğrencilerin oturma ihtiyaçlarını karşılayacak tedbirler alınır. d) Öğretim üyeleri özellikle işitme engelli öğrencilerin talebi hâlinde derslerini sınıfa dönük olarak anlatır. e) Engelli öğrencilerin, özel durumundan kaynaklanan ihtiyaçlarına göre ders sunumlarını kaydetmelerine izin verilir. f) Engelli öğrencilere verilen ödev ve projeler bu öğrencilerin dâhil engel grubu dikkate alınarak uyarlanır. g) Maddi güçlüğü olan engelli öğrencilerin eğitimle ilgili olan özel nitelikli araç ve gereçleri, Engelli Öğrenci Birimi koordinatörü tarafından imkânlar ölçüsünde temin edilir ve öğrenciye süreli olarak teslim edilir. ğ) Eğitim-öğretim yılı başında Engelli Öğrenci Birimi koordinatörü tarafından engelli öğrencilere uyum toplantısı yapılır. Sınavlar MADDE 7 (1) Sınav öncesi, sırası ve sonrasında engelli öğrencilerin fırsat eşitliği çerçevesinde öğrenim görebilmeleri ve dış faktörlerden olumsuz etkilenmemeleri için, akademik danışmanın ve Engelli Öğrenci Birim koordinatörünün sorumluluğu ve koordinasyonuyla aşağıdaki hususlara uyulur: a) Sınav saatleri, sınav yerleri gibi sınavlar ile ilgili duyurular engel grupları göz önünde bulundurularak yapılır. b) Engelli öğrencilerin ihtiyaç duymaları hâlinde yardımcı araç ve gereç ile (işitme cihazı, teleskopik gözlük, prizmatik gözlük, büyüteç vb.) sınavlara girmelerine izin verilir. c) Hiç görmeyen ya da az gören öğrencilerin yazılı sınavlarına refakat edecek, ilgili terminolojiye hakim olan okuyucu veya işaretleyici gözetmen görevlendirilir. ç) Hiç görmeyen ya da az gören öğrencilere özel ihtiyaçları doğrultusunda farklı şekillerde (büyütülmüş punto, kabartma yazı, ses dosyası, vb.) sınav hazırlanır. d) Görme, işitme zorluğu, dikkat eksikliği, hiperaktivite, disleksi - disgrafi, distoni gibi sorunlar yaşayan engelli öğrencilerin talebi ve Engelli Öğrenci Birimi koordinatörünün uygun bulması hâlinde bu öğrencilerin bir gözetmen eşliğinde tek kişilik bir ortamda sınava girmeleri sağlanır. Konuşma (kekemelik, afazi, disfazi, vb.) ve işitme bozukluğu olan öğrenciler için
sözlü sınav uygulamalarında uyarlama yapılır veya uygun ölçme ve değerlendirme metotları kullanılır. e) Engelli Öğrenci Birimi tarafından ek süre ihtiyacı tespit edilen öğrencilere sınav süresinin yarısı kadar ek süre verilir. Bu ek süreye sınava hazırlık ve yerleşme süresi dâhil değildir. f) Engelli öğrencilere kullandıkları ilaç, tıbbi malzeme vb. ile sınava girmelerine izin verilir. g) Sınav esnasında ihtiyaç duyulması hâlinde, engelli öğrencilerin, görevli nezaretinde, sınava kısa süreliğine ara vermesine sınav görevlisi tarafından izin verilir. Ders muafiyeti ve intibak MADDE 8 (1) Engelli öğrencilerin özel durumları nedeniyle almaları mümkün olmayan teorik ve uygulamalı dersler için muafiyet yerine, ilgili birimin onayı ile öğrencinin durumuna göre akademik danışmanın ve dersi veren öğretim üyesinin görüşleri doğrultusunda intibak yapılması veya intibakın mümkün olmadığı durumlarda öğrencinin muaf tutulmasının istendiği dersin niteliğine göre (zorunlu/seçmeli) aynı kredide başka bir dersi seçmesi sağlanır. DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Kısmî Zamanlı ve Gönüllü Öğrenci Desteği ile İlgili Hususlar Kısmî zamanlı ve gönüllü öğrenci desteği MADDE 9 (1) Engelli öğrencilere, Engelli Öğrenci Birimi veya koordinatörü tarafından gerekli görülen durumlarda derslerdeki başarılarını arttırma konusunda kısmî zamanlı öğrenci veya gönüllü öğrenci tarafından destek hizmeti verilebilir. (2) Bu hizmetin sağlanması için; a) Engelli Öğrenci Birimi koordinatörü engelli öğrencilerin ihtiyaçları doğrultusunda, seçilen kısmî zamanlı veya gönüllü öğrencilerin verecekleri destek hizmetlerini koordine eder. b) Engelli Öğrenci Birimi veya koordinatörü, her akademik dönem başında tespit edilen ihtiyaca göre ilgili birimden kısmî zamanlı öğrenci talebinde bulunur. c) Destek hizmeti verecek kısmî zamanlı veya gönüllü öğrencinin, engelli öğrencinin eğitim gördüğü alanla ilişkili olmasına dikkat edilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM Hizmetlerden Yararlanma ve Erişilebilirlik Hizmetlerden yararlanma MADDE 10 (1) Mevlana Üniversitesinde eğitim-öğretim gören engelli öğrencilerin bu yönergede belirtilen hizmetlerden yararlanabilmeleri için Engelli Öğrenci Birimine yazılı olarak başvurmaları gerekir. Mimari erişilebilirlik MADDE 11 (1) Engelli öğrencilerin üniversitenin açık ve kapalı mekânlarına kolaylıkla erişimlerinin sağlanması için aşağıdaki düzenlemeler yapılır: a) Üniversitenin yeni yapılanmasında yer alacak tüm mimari alanlar, özel bir ek tasarıma veya düzenlemeye gerek duyulmaksızın, mümkün olduğunca (engelli öğrenciler de dikkate alınarak) herkes tarafından kullanılabilecek şekilde, ulusal ve uluslararası standartlara uygun olarak tasarlanır. b) Hareket engeli olan öğrencilerin asansörleri kullanmalarına izin verilir. c) Engelli Öğrenci Birimi koordinatörü, engelli öğrencinin, üniversite yerleşkesi içinde bulunan ihtiyaç duyduğu yerlere erişimine imkânlar ölçüsünde destek sağlar. Bilgiye erişim MADDE 12 (1) Engelli öğrencilerin eğitim aldıkları bölümlerin kütüphanelerinden talep ettikleri yayınlar, 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanununa uygun olarak istedikleri formatta çoğaltılır veya ödünç olarak verilir. (2) Mevlana Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Daire Başkanlığı tarafından engelli öğrencilerin dersleriyle ilgili ve kişisel gelişimlerine katkıda bulunacak her türlü materyal, talebi doğrultusunda öğrencinin istediği formatta (MP3, MS Word, PDF vb.) hazırlanır. Sağlık ve rehabilitasyon hizmetlerine erişim MADDE 13 (1) Üniversitede eğitim gören engelli öğrencilerin Mevlana Üniversitesi hastanelerinden öncelikli olarak yararlanmaları için gerekli düzenlemeler yapılır. (2) Üniversitede öğrenim gören engelli öğrencilerin engellilik raporu almaları veya raporlarını yenilemeleri sürecinde kendilerine öncelik ve kolaylık sağlanır.
ALTINCI BÖLÜM Çeşitli ve Son Hükümler İyi tutum MADDE 14 (1) Üniversitede görev yapan her düzeydeki akademik ve idari personel engelli öğrencilere iyi tutum sergiler. (2) Engelli Öğrenci Biriminin yürütülen iyi tutumla ilgili akademik ve idari personele bilinç düzeyini arttırma amaçlı hizmet içi eğitimler verilir. (3) Akademik personelin ders ve sınavlara yönelik olarak engel gruplarına uygun materyal hazırlama ve danışmanlık ile ilgili hizmet içi eğitimlere katılmaları Rektörlük tarafından sağlanır. Sosyal, kültürel etkinlikler ve imkânlar MADDE 15 (1) Engelli Öğrenci Birimi, engelli öğrencilerin üniversitenin düzenlediği kültür ve spor etkinliklerine katılmalarını teşvik eder ve bu konuda gerekli kolaylıkları sağlar. (2) Engelli Öğrenci Birimi, engelli öğrencilerin yaratıcı, sanatsal ve entelektüel kapasitelerini kullanmaları ve geliştirmeleri için imkânlar ölçüsünde gerekli tedbirleri alır. (3) Engelli Öğrenci Birimi, maddi güçlüğü bulunan engelli öğrencilerin burs ve yurt ihtiyaçlarının karşılanması için destek hizmeti almasına yardımcı olur. (4) Engelli Öğrenci Birimi, engelli öğrencilere, meslek dallarına ilişkin bilgilendirme yapar ve istihdam edilmeleri konusunda yardımcı olur. Afet ve acil durumlar MADDE 16 (1) Afet ve acil durumlarda engelli öğrencilerin bulundukları mekânı güvenli bir şekilde terk edebilmeleri için ilgili birim tarafından gerekli düzenlemeler yapılır. Hüküm bulunmayan hâller MADDE 17 (1) Bu Yönergede hüküm bulunmayan hâllerde, engelli öğrencinin kayıtlı olduğu birimin yazılı talebi üzerine Rektörlük, Engelli Öğrenci Birimi ile birlikte gerekli tedbirleri alır. Yürürlük MADDE 18 (1) Bu yönerge, Mevlana Üniversitesi Senatosunun 19/01/2011 tarihli ve 07 sayılı toplantısında kabul edilerek yürürlüğe girmiştir. Yürütme MADDE 19 (1) Bu Yönerge hükümlerini Mevlana Üniversitesi Rektörü yürütür.