TEKNİK GEZİ GÖREV RAPORU 23-27 Mayıs 2016 tarihleri arasında Muğla Orman Bölge Müdürlüğü mıntıkalarında gerçekleştirilen Teknik Gezi ye ait bilgi ve değerlendirmeler aşağıda açıklanmıştır. Teknik Gezi ye katılan öğretim üye ve elemanları; Prof. Dr. Sezgin ÖZDEN (Başkan) Yrd. Doç. Dr. Üstüner BİRBEN Yrd. Doç. Dr. Bora İMAL Araş. Gör. Semih EDİŞ Araş. Gör Gamze TUTTU 36 son sınıf öğrencisi Teknik Geziye Muğla Orman Bölge Müdürlüğü görevlilerinden birçok kişi destek vererek gezinin başarılı geçmesine katkıda bulunmuştur. Başta Orman Bölge Müdürü Mehmet ÇELİK olmak üzere programımıza ilgi göstermiş ve Gökova Orman Fidanlığında geziye eşlik ederek mesleki tecrübeleri hakkında açıklamalarda bulunmuştur. Silvikültür Şube Müdürü Recai ŞENEL başından sonuna dek geziye katılarak geziye rehberlik etmiş, teknik gezi noktalarında çalışmalar hakkında bilgi vermiş, Köyceğiz Orman İşletme Müdürü Ramazan USLU çeşitli noktalarında geziye katkı sağlamış ve ilgili birçok Orman İşletme Şefi bazı noktalarda ve kendi bölgelerinde geziye katılarak destek vermişlerdir. Teknik Gezi süresince uygulanan program aşağıda sırası ve ana hatlarıyla açıklanmıştır. Birinci gün (23.05.2016) ; Fakülteden sabah 07.30 da ayrılarak yaklaşık 800 km lik karayolu kat edilmiş Muğla Orman Bölge Müdürlüğü ve grubumuzun konaklayacağı Fethiye Orman işletme Müdürlüğü ne gece ulaşılmıştır. İkinci gün (24.05.2016); Sabah kahvaltısını takiben Döğüşbelen yangın sahasına ardından Gökova Orman Fidanlığına gidilerek, yapılan çalışmalar ele alınmıştır. Döğüşbelen mevkiinde 14 ağustos 2015 tarihinde meydana gelen ve 69 ha. lık bir alanda etkili olan yangın sahasındaki incelemelerde ekibimize Silvikültür Şube Müdürü Recai ŞENEL, Köyceğiz Orman İşletme Müdürü Ramazan Uslu ve şefi Mehmet Ali ŞAHİN eşlik etmişlerdir. İlk önce alanda yangının çıkış nedeni, ilk müdahale ve söndürme çalışmaları hakkında ilgili kişiler tarafından bilgi verilmiştir. Daha sonra yangın alanında yapılan gençleştirme çalışmaları hakkında ayrıntılı bilgi verilmiştir. Özellikle yangın sonrası alanda kalan bireylerin odun üretimi olarak değerlendirildiği ve alanın yangın atıklarından temizlendiği anlatılmıştır. Ayrıca kozalaklı dal serme ve tohum takviyesi ile alanda yapılan gençleştirme çalışmaları
hakkında teknik detaylar anlatılmıştır. Kızılçamda sonbahar çimlenmelerinin gençleştirme çalışmalarında başarıyı arttırdığı vurgulanmıştır. Özellikle Akdeniz ekosistemine uyum sağlamış ve herhangi bir yangın sonrasında kızılçamın doğal olarak tekrar alana gelmesine yardımcı olan toprak üstü (Seretonoit kozalaklar) ve toprak altı tohum bankalarının öneminden bahsedilmiştir. Fotoğraf 1. Döğüşbelen yangın sahasındaki incelemeler Gökova Orman Fidanlığında ise ekibimize başta Muğla Orman Bölge Müdürü Mehmet ÇELİK, Silvikültür Şube Müdürü Recai ŞENEL, Fidanlık Müdürü İzzet BOLATKIRAN, Müdür yardımcısı Uğur Göçmez ve Fidanlık şefi Mehtap Yiğit eşlik etmişlerdir. Kızılçam ülkemizde yaklaşık 5,4 milyon ha ile en fazla yayılış gösteren tür olup özellikle bakımı ve gençleştirilmesi büyük önem taşımaktadır. Yine Kızılçam ağaçlandırmalarda en fazla kullanılan tür olup tohum üretimi ve fidan yetiştirilmesi aşamaları teknik yönden önem arz etmektedir. Gökova Fidanlığı Kızılçam başta olmak üzere yöre ormancılığının çeşitli türlerdeki fidan gereksinimlerini karşılamakta ayrıca bölgenin süs bitkileri talebini de sağlamaktadır. Tesis Ülkemizin büyük orman fidanlıklarından olup konumu, alt yapısı, serası, tohum bahçesi ve diğer tesisleri, kaplı ve çıplak köklü, aşılı ve form verilmiş kaliteli fidan üretimiyle Türkiye nin sayılı fidanlıklarındandır. Fidanlık 61 ha büyüklüğünde olup fidan üretim kapasitesi yıllık 2,5 milyondur. Ayrıca fidanlık içerisinde 27 ton tohum saklama kapasiteli soğuk hava deposu bulunmaktadır. Grubumuz fidanlık tesisini ve çalışmaları uygulamalı olarak gezerek incelemiştir, örneğin çalışanlardan bir ekip çeşitli türlerde farklı aşı yöntemlerini uygulamış, öğrencilere de uygulatmış bulunmaktadır. Aynı zamanda fidan üretimine ait açıklamalar yapılmış, öğrenciler tarafından sorulan sorular yerinde aydınlatılmıştır. Benzer şekilde tohum bahçesi tesisi
tanıtılmış, bahçede ağaçlara işçiler gerekli donanımla tırmanarak tohum toplama ve aşı kalemi alma uygulamalarını göstermişlerdir. Yine rotasyona bırakılan bir parsel üzerinde uygulamalı olarak toprak işlemesi, yastık yapımı, yastık üzerinde mibzer ile ekim gösterilmiştir. Ayrıca fidanlıkta uygulanan sulama sistemleri hakkında bilgi verilmiştir. Son olarak soğuk hava deposunda tohum saklamanın teknik detayları hakkında ağaç türleri bazında bilgi verilmiştir. Fidanlıkta öğle yemeği yenmiş ve grubumuz buradan hareketle Marmaris Orman İşletmesine hareket edilerek öğrencilere serbest zaman tanınmış, akşam yemeği Marmaris Orman İşletmesinde yenerek geri dönüşle birlikte Fethiye ye ulaşılmıştır. Fotoğraf 2. Gökova Orman Fidanlığı Tohum bahçesinde kozalak toplama
Fotoğraf 3. Fidanlıkta çıplak köklü fidan üretim çalışmaları hakkında bilgi verilmesi Fotoğraf 4. Uygulamalı olarak aşının gösterilmesi
Üçüncü gün (25.05.2016): Kahvaltı sonrasında, Fethiye, Güneydağ Orman İşletme Şefliği orman deposuna gidilerek, ormandan üretilerek son depoya gelen Kızılçam, Karaçam, Sedir gibi orman ağacı türlerine ait emvalin standardı, kalitesi, istiflenmesi, satış ve pazarlaması gibi konularda bilgi alınarak, konu çeşitli yönleriyle öğretim elemanları ve uygulamacılarca irdelenmiştir. Aynı noktada dikili satış uygulamaları, ormanda bunun kontrolü ve pazarlamadaki yararlı yanları üzerinde durulmuş, depo çalışmalarında her türlü iş ve can güvenliğinin sağlanması gerektiği önemle vurgulanmıştır. Öğrencilere istif kayıt defterinin nasıl tutulduğu gösterilmiştir. Gürgeydağ bölgesinde ikinci nokta olarak Kızılçam yapay gençleştirme alanına gidilerek yapılan arazi hazırlığı, dikim, tamamlama çalışmaları açıklanmış, öğrencilerin soruları yanıtlanmıştır. Özellikle kurak alanlarda derin toprak işlemenin öneminden bahsedilmiştir. Alanın daha önce Ökaliptus Plantasyonu olarak değerlendirilmesinin yanlışlığı, tür seçimi konuları üzerinde de durulmuştur. Öğle yemeğini takiben Silvikültür şube müdürü Recai ŞENEL Buror Teras çalışmaları hakkında gruba Fethiye Orman İşletme Müdürlüğü seminer salonunda sunum yaparak bilgi ve tecrübelerini aktarmıştır. Uygulamalarda meylin fazla olduğu alanlarda çalışılabilmesi, doğal vejetasyonun korunması, toprağın iyi işlenebilmesi, su tutma kapasitesinin artması nedeniyle kurak ve yarı kurak bölgeler için de yararlı olabileceği açıklanmıştır. Gruba sunum sonrasında serbest zaman tanınmış ve ardından çevredeki koylar deniz yoluyla ziyaret edilmiştir. Fotoğraf 5. Kızılçam ağaçlandırma alanında gruba bilgi verilmesi
Dördüncü gün (26.05.2016): Fethiye de kahvaltı sonrasında Köyceğiz Orman İşletmesine hareket edilmiştir. İlk nokta olarak Beyobası Orman İşletme Şefliği nde saf Kızılçam Ormanında yapılan bakım çalışmaları, doğal gençleştirme, gençlik bakımı gibi silvikültürel çalışmalar ele alınmıştır. Bu alanlarda Silvikültür şube müdürü Recai ŞENEL ve İşletme Müdürü Ramazan USLU söz alarak yapılan çalışmaları aktarmışlardır. İlk nokta olarak Orman İşletme Şefliği saf Kızılçam sıklık ve direkliklerinde sıklık bakımı ve aralama çalışmalarının açıklaması yapılmıştır. Ayrıca aralama tekniği üzerinde durularak, değerlendirmeler yapılmıştır. Kızılçam da alçak aralamanın esasları açıklanarak alınması gereken bireyler ve yoğunluğu üzerinde durulmuştur. Özellikle istikbal fertlerinin belirlenmesi esnasında seçilen bireylere engel olabilecek bireylerin meşcere kapalılığını kırmadan alınması gerektiği vurgulanmıştır. Gerekli teknik bilgilerin verilmesinden sonra gruptaki öğrencilere istikbal fertlerinin seçimi ve alandan çıkacak bireyleri seçtirerek uygulama yaptırılmıştır. Fotoğraf 6. Kızılçamda aralama çalışmalarının yerinde incelenmesi İkinci nokta olarak yine Beyobası mevkiinde Kızılçamda doğal gençleştirme alanına geçilmiştir. İlgili işletme şefi tarafından alan hakkında tanıtıcı bilgiler yapılan çalışmalar hakkında bilgi verilmiştir. Kızılçam uygulanan Büyük Alan Siper işletmesinin teknikleri, örtü temizliği, gençleştirme alanına tohum takviyesi, alana gençlik geldikten sonra uygulanan kültür bakımı tedbirleri ve fidan sayımı konuları hakkında uygulayıcılar ve akademisyenler tarafından ayrıntılı bilgi verilmiştir. Yine kızılçamın ilk yıllarda derinlere inen bir kazık kök sistemi geliştirerek yaz kuraklıklarını atlattığının önemi vurgulanmıştır.
Fotoğraf 7. Kızılçamda doğal gençleştirme ve bakım çalışmaları tamamlanmış saha Ayni gün bir başka nokta olarak yine Beyobası Orman İşletme Şefliği ndeki doğal Sığla Ormanları ndaki Sığla yağı üretimi üzerinde durulmuştur. Konuşmacılar: Sığla nın endemik türlerimizden olduğunu, korumanın çok zorluklar içerdiğini, meşcerelere pek müdahale edilemediğini, ağaçlandırmalarının az ancak başarılı olduğunu, yağ üretiminin düzenli olmayıp 3 yılda bir yapıldığını dile getirmişlerdir. Sığla yağının kozmetik ve ilaç yapımında önemli ormancılığa önemli bir gelir kaynağı olduğunun da önemi belirtilmiştir. Son olarak grup Dalyan ve İstuzu nu ziyaret ederek ormancılık/turizm ve doğa koruma konularını yerinde incelemiş, tartışmış ve ormancılık mesleğinin çok yönlü ve çok zevkli yanlarını görme fırsatını yakalamıştır. Teknik Gezinin 4. Gün programı da tamamlanarak Fethiye ye dönülmüştür. Değişik orman kuruluşları, meşcere tabloları, ormancılık teknikleri, ormancılık sorunları, tarihi ve kültürel değerler ile diğer ilginç obje ve konular üzerinde yapılan inceleme, gözlem, tartışma, kritik, değerlendirmeler ile Teknik ve Bilimsel Gezi başarılı bir şekilde tamamlanmıştır. Beşinci gün (27.05.2016): Teknik gezi ekibi Fethiye Orman İşletme Müdürlüğünde kahvaltıyı takiben karayoluyla Çankırı ya dönmüştür.
SONUÇ Öğrencilerimizde geçen yıllarda göze çarpan silvikültürel bilgi eksikliğinin giderildiğini görmek memnuniyet vericidir. Bu hususun en önemli nedeninin Yrd. Doç. Dr. Bora İMAL in kadromuza katılarak derslerin uygulamasına ağırlık vermesi olduğu rahatlıkla söylenebilir. Ancak öğrencilerin orman yangınları konusunda yeterince yetişmediği de görülmüştür. Bu konunun üzerine özellikle eğilmek gerekmektedir. Muğla Orman Bölge Müdürlüğünde iki yıldır yapılan teknik geziler hem mesleki hem de bilimsel açılardan çok faydalı olmaktadır. Önümüzdeki yıldan itibaren öğrenci sayısı azalacağından teknik geziler başka bölgelerde de yapılabilir.