T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MATBAA RENK KARIŞIMLARI 213GIM171

Benzer belgeler
T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MATBAA ALANI RENK KARIŞIMLARI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MATBAA ÇOK RENKLİ FLEKSO BASKI

MADDE VE IŞIK saydam maddeler yarı saydam maddeler saydam olmayan

ÖĞRENME ALANI : FİZİKSEL OLAYLAR ÜNİTE 5 : IŞIK

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MATBAA TİFDRUK SİLİNDİR TEMİZLİĞİ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MATBAA ALANI ÇOK RENKLİ TİFDRUK BASKI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MATBAA KALIP ÇIKIŞ MAKİNELERİ HAZIRLIĞI

MATBAA PAKETLEME VE SEVKİYAT

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ

RENK İLE İLGİLİ KAVRAMLAR

Bu modül, Makine Halıcılığı sektöründe hazırlanmış olan sertifika/kurs müfredat programlarındaki yeterlikleri kazandırmayı amaçlayan bireysel öğrenme

Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak

MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİPROJESİ)

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ ÖZEL BASKI EFEKTLERİ 3

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI

Ekran, görüntü sergilemek için kullanılan elektronik araçların genel adıdır.

I Ş I ĞIN RENKLERE AYRILMASI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ BASKI KOMBİNASYONLARI 1

EL SANATLARI TEKNOLOJİSİ

2. BASKI. 2.a. Ofset Baskı 2.b. Tipo Baskı 2.c. Flekso Baskı 2.d. Tifdruk Baskı 2.e. Serigrafi Baskı

5. SINIF FEN BİLİMLERİ IŞIĞIN VE SESİN YAYILMASI TESTİ A) 3 B) 4 C) 5 D) 6

ÖĞRENME ALANI : FĐZĐKSEL OLAYLAR ÜNĐTE 5 : IŞIK (MEB)

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MATBAA ALANI TRİKROMİ TİFDRUK BASKI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MATBAACILIK FLEKSO SİLİNDİR TEMİZLİĞİ

Öğretim Yılı Merkezi Ölçme-Değerlendirme I.Dönem Sonu 7.Sınıf Fen ve Teknoloji Ders Sınavı Sınav Başlama Saati:08:30 Tarih:15 Ocak 2007

T.C MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

AYAKKABI VE SARACİYE TEKNOLOJİSİ

Sistem Açıklamaları-1 (585 UniComp Metallic Basecoat Mixing Colors)

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

Km/sn IŞIĞIN KIRILMASI. Gelen ışın. Kırılan ışın

10. Sınıf. Soru Kitabı. Optik. Ünite. 5. Konu Mercekler. Test Çözümleri. Lazer Işınının Elde Edilmesi

ELSANATLARI TEKNOLOJİSİ

FİZ201 DALGALAR LABORATUVARI. Dr. F. Betül KAYNAK Dr. Akın BACIOĞLU

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

Mercekler Testlerinin Çözümleri. Test 1 in Çözümleri

Işığın izlediği yol : Işık bir doğru boyunca km/saniye lik bir hızla yol alır.

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

RENK İLE İLGİLİ KAVRAMLAR

TEST 14-1 KONU IŞIK GÖLGE RENK. Çözümlerİ ÇÖZÜMLERİ

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI İNŞAAT TEKNOLOJİSİ BİNA ÖN VE ARKA CEPHE GÖRÜNÜŞ ÇİZİMLERİ 582YIM371

7.SINIF FEN BİLİMLERİ AYNALAR VE IŞIK KARMA SORULAR

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MATBAA ALANI TİFDRUK BASKI HATALARI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI GEMİ YAPIMI BAŞ BLOK RESMİ 521MMI400

2. Ayırma Gücü Ayırma gücü en yakın iki noktanın birbirinden net olarak ayırt edilebilmesini belirler.

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ YÜN ELYAFININ HAM MADDE KONTROLLERİ 3 542TGD1029

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MATBAA BİLGİSAYARDAN KALIBA ÇIKIŞ

yansıyan ışık Gelen ışık

BASKIDA ÇİFTLEME-KAYMA, GRİ BALANS DENGESİNİN ÖNEMİ

Renk Yönetimi - 1. Özgür Yazar. EFI Fiery Grubu

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MATBAACILIK OFSET BASKIDA MALİYET

RENKLER BÖLÜM 28 MODEL SORU 1 DEK SORULARIN ÇÖZÜMLER

Elektromanyetik Radyasyon (Enerji) Nedir?

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI İNŞAAT TEKNOLOJİSİ TAŞ YAPILARDA BİTKİ TEMİZLEME

Renk Anlatımı ve Uygulamalı Renk Çemberi

1. IŞIK BİLGİSİ ve YANSIMA

Bir malzemenin kırılma indisi n, ışığın boşluktaki hızının (c) ışığın o malzemedeki

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI RAYLI SİSTEMLER SİNYALİZASYON SİSTEMLERİNDEKİ ENERJİ KAYNAKLARI

PRİZMALAR VE RENKLER BÖLÜM 7. Test. Prizmalar ÇÖZÜMLER

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ KOMBİNEZON-JÜPON KALIBI

: Öğrenci renk skalası ile renkleri ve tonları öğrenir, bu şekilde hatasız boyama ve çizme bilgisini edinir.

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ ROJESİ) AYAKKABI VE SARACİYE TEKNOLOJİSİ

IŞIK VE SES Hazırlayan; Arif Özgür ÜLGER Muğla 2016

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MATBAA TEK RENKLİ TİFDRUK BASKI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

Bu modül, Makine Halıcılığı sektöründe hazırlanmış olan sertifika/kurs müfredat programlarındaki yeterlikleri kazandırmayı amaçlayan bireysel öğrenme

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) TESİSAT TEKNOLOJİSİ VE İKLİMLENDİRME

12. ÜNİTE IŞIK KONULAR 1. IŞIK VE IŞIK KAYNAKLARI 7. IŞIK ŞİDDETİ, TAYİNİ VE AYDINLATMA BİRİMLERİ 9. ÖZET 10. DEĞERLENDİRME SORULARI

GRAFİK VE FOTOĞRAF BÖLÜMÜ DERS PLANI RENK İLE İLGİLİ KAVRAMLAR. Orta düzey

DİJİTAL GÖRÜNTÜ İŞLEME

MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

GRAFİK VE FOTOĞRAF FOTOĞRAF BASKI OPERATÖRÜ MODÜLER PROGRAMI (YETERLİĞE DAYALI)

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ ÇORAPTA FORM 542TGD503

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI GRAFİK VE FOTOĞRAF RENK 211GS0004

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ DÜZ ÖRME KADIN PANTOLON KALIPLARI 542TGD518

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI TEKSTİL TEKNOLOJİSİ KORD ÖRGÜLER 542TGD706

Renkler Test Çözümleri. Test 1'in Çözümleri. Sarı renkli kumaş parçası mavi ışığı yansıtmadığı için siyah görünür.

GİYİM ÜRETİM TEKNOLOJİSİ

Algılama üzerinde etkilidir. Hareketi ve yönü belirleyici etki yaratırlar. Ayırma amaçlı. Kalın çizgiler daha etkilidir.

Renkler Test Çözümleri. Test 1'in Çözümleri. Kırmızı renkli kumaş parçası mavi ışığı yansıtmadığı. için siyah görünür.

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) MATBAA TİFDRUK MAKİNE TEMİZLİĞİ

OFSETTE ÖZEL BASKILAR DERSİ. Yaldız baskısı yapmak

OPTİK. Işık Nedir? Işık Kaynakları

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

Renkler hakkında bazı gerçekler.

Iþýk. Iþýðýn Farklý Maddelerle Etkileþimi

OPTİK Işık Nedir? Işık Kaynakları Işık Nasıl Yayılır? Tam Gölge - Yarı Gölge güneş tutulması

ELK462 AYDINLATMA TEKNİĞİ

4. SINIF FEN BİLİMLERİ DERSİ MADDEYİ TANIYALIM ÜNİTESİ ÇALIŞMA YAPRAĞI

ÜRÜN KATALOĞU SINIRLAR AŞILMAK İÇİNDİR.

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) İNŞAAT TEKNOLOJİSİ BİNA GÖRÜNÜŞ ÇİZİMLERİ 1

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) ORTAK ALAN PERSPEKTİF

T.C MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MEGEP (MESLEKİ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ) SERAMİK VE CAM TEKNOLOJİSİ ULTRAVİYOLE YAPIŞTIRMA

Transfer Baskı Yönteminin Genel Tanımı : Teknik bilgilere göre Transfer baskı ve Termal baskılar kağıt veya diğer uygun materyaller üzerine yapılan

GIDALARDA REFRAKTİF İNDEKS VE RENK TAYİNİ

Transkript:

T.C. MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI MATBAA RENK KARIŞIMLARI 213GIM171 Ankara, 2011

Bu modül, mesleki ve teknik eğitim okul/kurumlarında uygulanan Çerçeve Öğretim Programlarında yer alan yeterlikleri kazandırmaya yönelik olarak öğrencilere rehberlik etmek amacıyla hazırlanmış bireysel öğrenme materyalidir. Millî Eğitim Bakanlığınca ücretsiz olarak verilmiştir. PARA İLE SATILMAZ. i

İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER... ii AÇIKLAMALAR... iii GİRİŞ... 1 1. RENK OLUŞUMU... 3 1.1. Rengin Tanımı... 3 1.2. Işığın Tanımı... 3 1.3. Renk Modelleri... 9 1.3.1. Toplamsal Renk Karışım Sistemi ( Renklerin Işıksal Karışımları ) RGB... 9 1.3.2.Çıkarmalı Renk Karışım Sistemi ( Renklerin Maddesel Karışımları) CMYK... 10 1.4.Mürekkep... 11 1.4.1.Tanımı... 11 1.4.3. Mürekkep Çeşitleri... 12 UYGULAMA FAALİYETİ... 13 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME... 17 ÖĞRENME FAALİYETİ 2... 19 2.PANTONE RENK KATALOĞU... 19 2.1.Tanım... 19 2.2.Özellikleri... 19 2.3.Özel Renk Kataloğunun Kullanımı ve Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar... 19 UYGULAMA FAALİYETİ... 22 MODÜL DEĞERLENDİRME... 24 CEVAP ANAHTARLARI... 25 ÖNERİLEN KAYNAKLAR... 26 KAYNAKÇA... 27 ii

KOD ALAN DAL/MESLEK MODÜLÜN ADI MODÜLÜN TANIMI AÇIKLAMALAR AÇIKLAMALAR 213GIM171 Matbaa Alan Ortak Renk Karışımları SÜRE 40/32 ÖN KOŞUL Ön koşulu yoktur. Renk karışımlarını uygulamakla ilgili temel bilgi ve becerilerin kazandırıldığı öğrenme materyalidir. YETERLİK MODÜLÜN AMACI EĞİTİM ÖĞRETİM ORTAMLARI VE DONANIMLARI ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME Renk karışımları yapmak. Genel Amaç: Gerekli ortam sağlandığında matbaa mürekkeplerini tekniğine uygun olarak karıştırarak değişik renkler elde edebileceksiniz. Amaçlar: Mürekkepleri parmağınızla ezerek tekniğine uygun olarak ana renkleri (CMYK) ve ara renkleri elde edebileceksiniz. Özel renk katalogundaki renkleri, dört ana (CMYK) rengi ezerek tekniğine uygun olarak elde edebileceksiniz. Atölye ortamı, CMYK mürekkep serileri, mürekkep içine ilave edilebilecek yardımcı maddeler (pasta, incelticiler, kurutucular), spatula, hassas terazi, karıştırıcı, mürekkep karıştırma teknesi, renk katalogları, iş güvenliği ile ilgili ekipmanlar, temizleme solüsyonları, değişik test kâğıtları, mürekkep merdaneleri, prova tezgâhı vb. Her faaliyet sonrasında o faaliyetle ilgili değerlendirme soruları ile kendi kendinizi değerlendireceksiniz. Öğretmen, modül sonunda size ölçme aracı (uygulama, soru-cevap) uygulayarak modül uygulamaları ile kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir. iii

GİRİŞ GİRİŞ Sevgili Öğrenci, Bu modül sonunda edineceğiniz bilgi ve beceriler ile renk karışımları alanında her türlü rengi elde etmek için vazgeçilmez olan CMYK renkleri tanımanız ve kullanmanız sizler için çok yararlı olacaktır. Teknolojinin her geçen gün hızla ilerlediği bu zamanda işlerinizi daha kolay yapabilmeniz için kullanacağınız değişik baskı makinelerinin renk ayarları ile ilgili problemlerin giderilmesinde, baskı öncesi ile başlayan ve baskıdan sonra yüzey koruma işlemleri ile son bulan renk kontrolünün sağlanmasında kendinizi daha bilinçli hissedeceksiniz. Rengin oluşmasında ışığın var olmasının önemini bilerek, ışık ve renk ilişkisini analitik olarak yorumlayan renk karışımlarının ışıksal ve maddesel olmalarının farkında olan, baskı öncesi sektördeki renk karışımları olan ışıksal karışım ve sonuçları ile baskıdaki renk karışımlarının maddesel olmasından (mürekkepler ile) kaynaklanan görüntü farklılıklarının azaltılabilmesi konusunda fikir sahibi olan bireyler olacaksınız. 1

2

ÖĞRENME FAALİYETİ 1 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ 1 Bu faaliyet ile gerekli ortam sağlandığında, mürekkepleri parmağınız ile ezerek tekniğine uygun olarak ana renkleri (CMYK) ve ara renkleri elde edebileceksiniz. ARAŞTIRMA Çevrenizdeki ışık kaynaklarının incelenmesi Bu ışık kaynaklarının etkilerinin araştırılması Araştırma işlemleri için doğadaki en büyük ışık kaynağı güneş ile güneşin olmadığı durumlarda, diğer ışık kaynaklarının neler olduğunun gözlenmesi faaliyetleri sürdürülebilir. 1.1. Rengin Tanımı 1. RENK OLUŞUMU Herhangi bir ışık kaynağından gelen ışınların çevremizde bulunan cisimlere çarpması sonucu bir bölümünün emilmesi bir bölümünün de yansıması sonucu gözümüzde oluşan etkiye renk denir. Karanlıkta renk yoktur, renk ışıkla vardır. 1.2. Işığın Tanımı Işık, bir ışık kaynağından çıkarak doğrusal yollarla boşlukta dahi ilerleyebilen, foton denilen taneciklerden oluşmuş bir enerjidir. 3

Resim 1.1: Işığın algılanması 1.2.1. Işığın Özellikleri Dalga Boyu Komşu iki dalganın tepe noktaları arasındaki uzaklığa denir. Dalga Boyu ölçü birimi olarak Mikron, Milimikron ve Angstron kullanılır. 1 Mikron = 1/1000 mm 1 Milimikron = 1/1 000 000 mm 4

Resim1.2: Işığın dalgalar halinde yayılması Frekans Saniyedeki titreşim sayısıdır. Başka bir deyişle birim uzunluktaki dalga sayısıdır. Dalga boyu - Frekans ilişkisi: Dalga boyu ile frekans birbiriyle ters orantılıdır. Yani birisi artarken diğeri azalır. Denklem olarak: Dalga Boyu = 1 / Frekans şeklinde gösterilir. Işık, 300 000 km/saniye hızla yayılır. Yayılım için, ses gibi bulunduğu ortamın moleküllerine ihtiyaç göstermez. Uzay boşluğunda dahi yoluna devam eder. Aksi takdirde güneş, yıldız gibi doğal kaynakların ışınları dünyamıza ulaşamazdı. Her tür ışının kendine özel bir frekans ve dalga boyu değeri vardır. Bundan dolayı birbirlerinden farklı davranışlar gösterirler. Işığın Kırılması Işık transparan bir ortamdan başka bir transparan ortama geçerken yön ve doğrultu değiştirir. Bu kırılma az yoğun ortamdan çok yoğun ortama geçerken daha fazladır (havadan suya geçiş, havadan cama geçiş gibi).bu kırılmanın değeri ışığın dalga ve frekans özelliğine göre farklılıklar gösterir. Örneğin mor ışık kırmızı ışığa göre çok daha fazla kırılma gösterir. 5

Şekil 1.4: Işığın kırılması Işığın Yansıması Işık opak (transparan olmayan) bir cisim üzerine çarptığında o cismin özelliğine uygun olarak yüzeyinden gerisin geriye yansır. Bu geri dönüşün değeri, cismin yüzey özelliğinden başka ışığın türü ve geliş açısına da bağlıdır. Burada da yine dalga teorisi geçerlidir. 6

Şekil 1.5: Işığın yansıması Işığın Emilmesi (Absorbe edilmesi) Cisimler üzerine düşen ışığın bir kısmı veya tamamı cisim yüzeyinin özelliğine göre emilir. Dolayısı ile yüzey tarafından yok edilen ışınlar kırılma ve yansıma özelliği gösteremez. Burada yüzeyin transparan veya opak olması önemli değildir. Işığın gösterdiği bu davranış dalga teorisi ile ilişkilidir. Işığın Fiziksel Etkisi Şekil 1.5: Işığın yüzeye göre yayılması Işık, üzerine düştüğü cisimlerin yüzeyleri üzerinde değişimler yapar. (İnsan vücudunun bronzlaşması, kâğıtların sararması, kimyasal maddelerin bozulması vb.) Işık Renk İlişkisi Yağmurlu bir havada ortaya çıkan güneş ışınları gökyüzünde 7 renkten meydana gelen (tayf renkleri) gökkuşağını oluşturur. 7

Gökkuşağı, güneş ışınlarının yağmur damlacıklarının arasından geçerken yansınarak parçalanmasından doğan bir sonuçtur. İngiliz fizikçisi Isaac Newton bu doğal olaydan yola çıkmış, 1670 yılında güneş ışığını elmas bir prizmadan geçirerek renkleri ayırmayı başarmış ve böylece yapay olarak bir gökkuşağı elde etmiştir. Burada ışık, prizmadan geçerken ortam değiştirmekte ve kırılmaya uğramaktadır. Farklı dalga boylarına sahip ışınlar farklı değerlerde kırılırlar. Kırmızı en uzun, mor ise en kısa dalga boyuna sahiptir. Bu özellikleri doğrultusunda prizmada mor ışın daha fazla bir kırılmaya uğrar ve grubun en sonunda yer alır. Beyaz ışık, cam prizma içinden geçerken, tayfın Görünür Işık Bölgesi ndeki renklerine ayrılır. Üstte görünen renkler, beyaz ışığın içindeki farklı dalga boylarına sahip ışınlardan kaynaklanır. Newton bu renklerin birleşmesinden tekrar beyaz rengin elde edilebileceğini de ispatlamıştır. Bunun için bir beyaz yüzeyli daireyi 7 eşit parçaya bölümlemiş ve her bölümü ayrı ayrı bu renklerle boyamıştır. Daha sonra bu daireyi döndürdüğünde yüzeyin beyaz göründüğünü gözlemlemiştir. Newton, beyaz ışığın gerçekte 7 renkten oluştuğunu ispatlamakla Renk Bilgisinin temelini atmış oldu. Şekil 1.6: Prizmada beyaz ışığın tayf renklerine ayrılması 8

1.3. Renk Modelleri Şekil 1.7: Görülebilir dalga boyları Renk karışımları ışıksal ve maddesel karışımlar olmak üzere 2 ana başlıkta incelenir. 1.3.1. Toplamsal Renk Karışım Sistemi ( Renklerin Işıksal Karışımları ) RGB Televizyon ve monitör teknolojilerinde kullanılan ve kısaca RGB(Red Green Blue) diye adlandırılan bu sistemde, ışıksal ana renklerin birbirleriyle karışmaları sonucunda milyonlarca ara renk ve renkli görüntüler elde edilir. Burada kullanılan 3 ana renk ve karışımlarından elde edilen ara renkler şunlardır; Yeşil + Mavi ( G + B ) Mavi + Kırmızı ( B + R ) Kırmızı + Yeşil ( R + G ) : Cyan : Magenta : Sarı Kırmızı + Yeşil + Mavi (R + G + B ) : Beyaz Şekil 1.8: Toplamsal Renk Karışım Sistemi ( renklerin ışıksal karışımları ) 9

1.3.2.Çıkarmalı Renk Karışım Sistemi ( Renklerin Maddesel Karışımları) CMYK Baskı sektöründe kullanılan ve kısaca CMYK(Cyan Magenta Yellow Black) diye adlandırılan bu sistemde, maddesel ana renklerin birbirleriyle karışmaları sonucunda milyonlarca ara renk ve renkli görüntüler elde edilir. Burada kullanılan 3 ana renk ve karışımlarından elde edilen ara renkler şunlardır; Cyan + Magenta ( C + M ) Yellow + Magenta ( Y + M ) Cyan + Yellow ( C + Y ) Cyan + Magenta+ Yellow (C + M + Y ) : Mor : Kırmızı : Yeşil : Siyah Şekil: 1.9. Çıkarıcı renk karışım sistemi ( renklerin maddesel karışımları) Not: Teoride öngörüldüğü şekli ile 3 ana rengin karışımının (CMY) siyahı vermesi gerekirken şeffaf mürekkeplerin yeterli spektral saflıkta üretilememesi nedeni ile bu 3 ana renk maddesel olarak karıştırıldığında tam bir siyah renk elde edilememektedir. Bu nedenle siyahın vermesi gereken detayları elde etmek için 4. ana renk olarak siyah kullanılmaktadır. 10

Şekil: 1.10. Renkli baskı örneği 1.4.Mürekkep Bir kâğıda baskı yapabilmek için gerekli olan temel elemanlardan baskı kalıbı, baskı makinesi ile birlikte 3. zorunlu elemanda mürekkeptir. 1.4.1.Tanımı Baskı materyallerindeki görüntünün oluşturulması ve kalıcı olması için zorunlu olan pigment + bağlayıcılar + çözücüler vb. kimyasallardan yapılmış muhtelif renklerdeki karışıma mürekkep denir. 1.4.2. İçindeki Maddeler Mürekkepler kullanıldıkları yerlere göre içlerinde farklı kimyasallar barındırırlar bunların en temel olanları şunlardır. 11

1- Pigment Mürekkebe renk veren maddeye denir. Organik ve inorganik olmak üzere iki çeşit pigment vardır. 2- Bağlayıcılar Renk verici maddeyi sıvı hale getirerek mürekkebin baskı materyali üzerine yapışmasını sağlar. Ofset baskıda bağlayıcı olarak reçine ve yağ kullanılır. 3- Çözücüler Çözücülerin mürekkebin içindeki bağlayıcı, pigment ve yardımcı maddelerin iyi çözünmesini sağlamak ve mürekkebin baskı malzemesine transferini sağlamaktır. 1.4.3. Mürekkep Çeşitleri Mürekkepler yapılarına göre iki çeşittir Örtücü mürekkepler: Baskı materyallerinin yüzeyine transfer edildiğinde alttaki renkleri tamamen kapatan ve son basılan rengin hâkim olduğu mürekkeplerdir. Tek renkli tire baskısında kullanılır. Şeffaf mürekkepler: Baskı materyallerinin üzerine transfer edildiğinde alttaki renkleri de yansıtan ve ara renklerin oluşmasına olanak veren mürekkeplerdir. Çok renkli tramlı işlerin baskısında kullanılır. Baskı tekniklerine göre mürekkep çeşitleri Her baskı tekniğinin özelliğine göre farklı mürekkepler üretilmektedir. Örneğin tipo ve ofset baskı mürekkepleri yoğunluk olarak daha kıvamlı katı mürekkepler olup baskı anında inceltici pasta vb. yardımcı maddelerle kullanılabilmekteyken, flekso ve tifdruk mürekkepleri ise solvent esaslı olarak inceltilmiş daha akışkan ve sıvı kıvamdadır. Serigrafi mürekkepleri de hızlandırıcı ve geciktirici tinerlerle kullanılır. Ayrıca mürekkepler baskı materyallerinin emici olup olmama durumlarına göre de (kâğıda baskı, tenekeye baskı vb.) kuruma esasları bakımından çeşitlendirilebilirler. 12

UYGULAMA FAALİYETİ UYGULAMA FAALİYETİ İşlem Basamakları Öneriler Kestiğiniz şablonun düzgün olmasına dikkat ediniz. Verilen ölçülerde filmden şablon hazırlayınız. Şablonun içine çapı 5cm olan daire çizip içini boşaltınız. Spatulanın ucuyla bir miktar mürekkep alıp bir cam veya karton üzerine koyunuz. Temiz ve düzenli çalışınız. Parmağınızın ucuyla bir miktar Cyan mürekkep alıp tüm daireyi küçük küçük vurmalarla doldurunuz. Kullandığınız malzemeleri her renk tonu için her defasında temizlemeyi unutmayınız. 13

Parmağınızın ucuyla bir miktar sarı mürekkep alıp tüm daireyi küçük küçük vurmalarla doldurunuz. Kullandığınız malzemeleri her renk tonu için her defasında temizlemeyi unutmayınız. 14

Parmağınızın ucuyla bir miktar Magenta mürekkep alıp tüm daireyi küçük küçük vurmalarla doldurunuz. Kullandığınız malzemeleri her renk tonu için her defasında temizlemeyi unutmayınız. 15

Yaptığınız çalışmanın bitiminde renk tablosunu kurutunuz. 16

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME A. OBJEKTİF TESTLER 1. Herhangi bir ışık kaynağından gelen ışınların çevremizde bulunan cisimlere çarpması sonucu gözümüzde oluşan etkiye ne denir? A) Renk C) Dalga boyu B) Frekans D) Işık 2. Beyaz ışığın cam prizmadan kırılarak oluşturduğu 7 renge ne denir? A) Dalga boyu C) CMYK renkleri B) Kırılma D) Tayf renkleri 3. Çıkarmalı renk karışımı sisteminde (CMYK) Cyan + Yellow ana renklerinin karışımı ile hangi renk elde edilir? A) Mor C) Turuncu B) Yeşil D) Siyah 4. askı materyallerinin üzerine transfer edildiğinde alttaki renkleri de yansıtan ve ara renklerin oluşmasına olanak sağlayan mürekkep çeşidi aşağıdakilerden hangisidir? A) Şeffaf ( transparan) mürekkepler C) Metalik mürekkepler B) Örtücü (Opak) mürekkepler D) Siyah mürekkepler 5. Mürekkebe renk veren madde aşağıdakilerden hangisidir? A) Bağlayıcı C) Pigment B) Reçine D) İnceltici DEĞERLENDİRME Cevaplarınızı modül sonundaki cevap anahtarı ile karşılaştırınız ve doğru cevap sayınızı belirleyerek kendinizi değerlendiriniz. Ölçme sorularındaki yanlış cevaplarınızı tekrar ederek, araştırarak ya da öğretmeninizden yardım alarak tamamlayanız. 17

B. UYGULAMALI TEST Öğrenme faaliyetinde kazandığınız becerileri aşağıdaki Kontrol listesine göre değerlendiriniz. DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ EVET HAYIR 1) Verilen ölçülerde filmden şablon hazırlayınız. Şablonun içine çapı 5cm olan daire çizip içini boşalttınız mı? 2) Spatulanın ucuyla bir miktar mürekkep alıp bir cam veya karton üzerine koydunuz mu? 3) Parmağınızın ucuyla bir miktar Cyan mürekkep alıp tüm daireyi küçük küçük vurmalarla doldurdunuz mu? 4) Parmağınızın ucuyla bir miktar sarı mürekkep alıp tüm daireyi küçük küçük vurmalarla doldurdunuz mu? 5) Parmağınızın ucuyla bir miktar Magenta mürekkep alıp tüm daireyi küçük küçük vurmalarla doldurdunuz mu? 6) Yaptığınız çalışmanın bitiminde renk tablosunu kuruttunuz mu? Faaliyet değerlendirmeniz sonucunda hayır seçeneğinini işaretleyerek yapamadığınız işlemleri tekrar ediniz. Tüm işlemleri başarıyla tamamladıysanız bir sonraki faaliyete geçiniz. 18

ÖĞRENME FAALİYETİ 2 AMAÇ ÖĞRENME FAALİYETİ 2 Bu faaliyet ile uygun ortam sağlandığında, özel renk katalogundaki renkleri dört ana (CMYK) rengi ezerek tekniğine uygun olarak elde edebileceksiniz. ARAŞTIRMA Bir özel renk kataloğunun üzerindeki renk oluşumlarının hangi renklerden ne miktarlarda karıştırıldığını araştırınız. 2.PANTONE RENK KATALOĞU 2.1.Tanım Binlerce rengin elde edilebilmesi için renk formülasyonlarının içeriğinin açıklandığı ve her bir rengin tek tek gösterilerek içinde yüzde olarak ne kadar hangi renkten bulunduğunu gösteren kataloglardır. 2.2.Özellikleri Günümüzde formüle edilmiş renk hazırlama sistemleri, uygulama kolaylığı ve daha sağlıklı sonuç vermesi açısından tercih edilmektedir. Dünya üzerinde birçok değişik özel renk hazırlama sistemi bulunmaktadır. Bunlar arasında en yaygın olanı "Pantone Renk Karışım Sistemi"dir. Bu sistem; 11 rengin (9 temel renk + l siyah + l şeffaf beyaz) birbirleriyle yüzde ve gram olarak değişik oranlarda karıştırılarak 747 farklı renk hâlinde hazırlanması temeline dayanmaktadır. Bütün Pantone renkleri belirli bir standarda göre numaralanarak kataloglanmıştır. 2.3.Özel Renk Kataloğunun Kullanımı ve Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar Her mürekkep üretici firmanın kendine özgü özel renk katalogları vardır. Bu kataloglara bakarak renk yapılması sırasında kullanılan mürekkeplerinde aynı firmaya ait olduğuna dikkat edilmesi gerekir. Renk katalogları genellikle iki bölümden oluşur. Temel baskı mürekkebi renkleri ve bunların karışımlarından oluşan diğer renkler bir bölümde parlak yüzeyli kâğıtlar üzerinde, diğer bölümde ise mat yüzeyli kâğıtlar üzerinde gösterilir. Bunun nedeni, aynı rengin mat ve 19

parlak yüzeyli kâğıtlar üzerinde oldukça farklı baskı sonuçları vermesidir. Baskı mürekkebi, parlak yüzeyli kâğıtlarda daha canlı görünür. Mat yüzeyli kâğıtlar ise baskı mürekkebine daha yumuşak ve pastel bir görünüm kazandırırlar. Özel Renk Katalogu Yandaki resimde bir pantone katalogu üzerindeki yüzlerce renge ait karışım yüzdeleri görülmektedir. Şekil:2.1: Özel renk katalogu örneği Kırmızı tonların hâkim olduğu pantone renk karışımlarından örnekler Şekil:2.2: Özel renk katalogu örneği Yeşil tonların hâkim olduğu pantone renk karışımlarından örnekler Şekil:2.3: Özel renk katalogu örneği 20

Sarı tonların hâkim olduğu pantone renk karışımlarından örnekler Şekil:2.4: Özel renk katalogu örneği 21

UYGULAMA UYGULAMA FAALİYETİ FAALİYETİ İşlem Basamakları Öneriler Özel renk katalogundan yapmak istediğiniz rengi seçiniz. Bu rengin baskı öncesi grafik bölümünden verildiğini hatırlayınız. Katalogdaki seçtiğiniz rengin karışım oranları doğrultusunda bir terazide mürekkeplerini hazırlayınız. Malzemelerin istenilen özelliklerde olup olmadığını kontrol ediniz. Eksik malzeme olup olmadığını kontrol ediniz. Mürekkebi ıspatula ile iyice ezerek karıştırınız. Açık renge koyu rengi katarak hazırlayınız. Parmağınızın ucuyla alarak kâğıt üzerinde kontrol ediniz. 22

UYGULAMALI TEST Öğrenme faaliyetinde kazandığınız becerileri aşağıdaki kontrol listesine göre değerlendiriniz. DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ EVET HAYIR 1) Özel renk katalogundan yapmak istediğiniz rengi seçtiniz mi? 2) Katalogdaki seçtiğiniz rengin karışım oranları doğrultusunda bir terazide mürekkepleri hazırladınız mı? 3) Mürekkebi spatula ile iyice ezerek karıştırdınız mı? 4) Parmağınızın ucuyla alarak kâğıt üzerinde kontrol ettiniz mi? Faaliyet değerlendirmeniz sonucunda hayır seçeneğini işaretleyerek yapamadığınız işlemleri tekrar ediniz. Tüm işlemleri başarıyla tamamladıysanız bir sonraki faaliyete geçiniz. 23

MODÜL DEĞERLENDİRME DEĞERLENDİRME KISTASLARI EVET HAYIR 1) Rengi tanımlayabiliyor musunuz? 2) Işığı tanımlayabiliyor musunuz? MODÜL DEĞERLENDİRME 3) Beyaz ışığın dalga boylarına göre ayrışarak yedi ana rengi oluşturmasını açıklayıp, şematik olarak çizebilir misiniz? 4) Renk karışım modellerini tanımlayabilir misiniz? 5) RGB Işıksal ana renkleri karıştırarak ara renkleri elde edebilir misiniz? 6) CMYK Mürekkeplerini karıştırarak ara renkleri elde edebilir misiniz? 7) Mürekkep imalatında kullanılan temel maddeleri sayabilir misiniz? 8) Mürekkep imalatında kullanılan maddelerin işlevini biliyor musunuz? 9) Şeffaf ve örtücü mürekkeplerin hangi tür baskılarda kullanıldığını ayırt edebilir misiniz? 10) Pantone renk katalogunu tanımlayabilir misiniz? 11) Pantone renk katalogu içindeki her hangi bir rengin elde edilmesinde CMYK renklerden yaklaşık olarak % kaç oranında karıştırıldığı konusunda fikir söyleyebilir misiniz? 12) Parmak testi yaparak istenilen rengin elde edilmesini sağlayabilir misiniz? DEĞERLENDİRME Modül değerlendirmeniz sonucunda hayır seçeneğini işaretlediğiniz işlemleri tekrar ediniz. Tüm işlemleri başarıyla tamamladıysanız modülü başardınız. Tebrikler. Başka bir modüle geçebilirsiniz. 24

CEVAP ANAHTARLARI CEVAP ANAHTARLARI ÖĞRENME FAALİYETİ 1 İN CEVAP ANAHTARI 1 A 2 D 3 B 4 A 5 C 25

ÖNERİLEN KAYNAKLAR ÖNERİLEN KAYNAKLAR www.matbaaturk.org, 26

KAYNAKÇA KAYNAKÇA İzmir DYO Mürekkep Fabrikası Teknik Gezisi Notları İzmir Saf Plastik Tesislerinde Teknik İnceleme Notları İzmir Reproprint Matbaası Teknik gezi ve Cengiz Taşçı notları Handbook of Print Media Demir Anadol, Ders Notları İzmir Buca EML Matbaa Bölümü Öğretmeni Musa Yılmazer Ders Notları İzmir Buca EML Matbaa Bölümü Öğretmeni Coşkun Ustagül Ders Notları İzmir Buca EML Matbaa Bölümü Öğretmeni Adnan Sağlam Ders Notları ve Drupa 2004 gezi notları 27