ÝÞ GÜVENLÝÐÝ BÝR YAÞAM TARZIDIR

ÝÇÝNDEKÝLER 03 SAYFA BÖLÜM 4 YOL, KANAL, KORKULUK VE TRETUVAR YAPIMI, TAMÝRÝ VE BAKIMI ESNASINDA ÝÞÇÝNÝN DÝKKAT ETMESÝ GEREKEN TEMEL PRENSÝPLER 5 ÝÞÝN TANIMLANMASI VE SÜRECÝ TAKÝP NASIL YAPILIR? 6 PROBLEM TEÞHÝS VE TANISI NASIL YAPILIR? 7SAHA DÜZENLEMESÝ VE YAPIM SÜRECÝ NASIL YAPILIR? 8 YARALANMA VE KAZA RÝSKLERÝ NELERDÝR? 9 ÝÞ SAÐLIÐI VE GÜVENLÝÐÝ NEDEN SAÐLANMALIDIR? 10 ÝÞ GÜVENLÝÐÝ STANDARDÝZASYONU 11 KÝÞÝSEL KORUYUCU DÝREKTÝFÝ 12 BAÞ KORUYUCULAR 13 GÖZ VE YÜZ KORUYUCULAR 14 EL KORUYUCULAR 15 ÝÞ ELDÝVENLERÝ STANDARDÝZASYONU 16 KULAK KORUYUCULAR 17AYAK KORUYUCULAR 18 SOLUNUM KORUYUCULAR 19 VÜCUT KORUYUCULAR 20 EMNÝYET KEMERLERÝ 21 ÞANTÝYEDE BARET: RENKLER VE STANDARTLAR 22 TEHLÝKE TANIMLAMASI 23 YOL YAPIM, BAKIM VE ONARIM ÝÞLERÝNDE ÇALIÞMA YÖNERGELERÝ 26 YOL YAPIM, BAKIM VE ONARIM ÝÞLERÝNDE ÇALIÞMA ÇEÞÝTLERÝ 52 YOL YAPIM, BAKIM VE ONARIM SAHALARINDA KULLANILAN EKÝPMANLAR 56 BAYRAKÇILAR 57YOL YAPIM, BAKIM VE ONARIM SAHALARINDA YATAY VE DÜÞEY ÝÞARETLEME ESASLARI 59 ÞERÝT KAPATMADA VE RAKORDMAN OLUÞTURULAN KESÝMLERDE KULLANILACAK ONARIM YAKLAÞIM LEVHALARI 61 KIÞ AYLARINDA ÝÞ SAÐLIÐI VE GÜVENLÝÐÝ UYGULAMALARI 63 BÝR ÝÞ KAZASI OLDUÐUNDA

BÖLÜM 01 1 2 YOL, KANAL, KORKULUK VE TRETUVAR YAPIMI, TAMÝRÝ VE BAKIMI ESNASINDA ÝÞÇÝNÝN DÝKKAT ETMESÝ GEREKEN TEMEL PRENSÝPLER Yol, kanal, korkuluk, köprü ve tretuvar yapýmý, tamiri, bakýmý ve onarýmlarýnda çalýþanlarýn güvenliði ile ilgili tedbirler ve planlamalar mutlaka yapýlmalýdýr. Özellikle inþaat alanýndaki çalýþanlarýn sýfýr hatayla ve 3. þahýslara zarar vermeden iþ yapabilmesini saðlamak amacýyla inþaat baþýndaki amir ve yöneticilerin tedbirler almasý gerekmektedir. Çalýþanlarýn güvenliði açýsýndan; Çalýþanlar ile trafiðin aktýðý yol arasýnda belli bir mesafenin bulunmasý gerekmektedir. Ýnþaat alanýnýn çalýþanlarýn ve 3. þahýslarýn hayatýný ve saðlýðýný tehdit edecek bütün unsurlardan temizlenmesi gerekmektedir. 04 3 Ýþ kazasýna sebebiyet verebilecek makine, alet ve edevatýn periyodik bakým ve onarýmýnýn yapýlmasý gerekmektedir. 4 5 6 7 Çalýþanlarýn kullandýðý malzemenin, kullanýlan teknolojinin bakýmý, güvenliði çalýþanlarýn ihtiyacý olan týbbi malzemelerin yeterliliði, hijyenik, belli bir standart çerçevesinde olmak zorundadýr. Trafikteki araçlarýn kontrolden çýkmasý ihtimali göz önünde bulundurularak çalýþma alanýna uygun bariyerlerin kurulmasý gerekmektedir. Çalýþma alaný ile trafiðin aktýðý yol arasý olabildiðince geniþ olmalýdýr. Çalýþma alaný, yaya geçit alaný (yaya yolu) ile araç trafiði akýþ yönlendirme levhalarý ile düzenlenmelidir. Bu tedbirlerin alýnmasý kazalarý önleyebileceði gibi yol yapýmý çalýþmasýnda aksaklýklarýn da önüne geçilmiþ olacaktýr.

BÖLÜM 02 ÝÞÝN TANIMLANMASI VE SÜRECÝ TAKÝP NASIL YAPILIR? Yol ve yol yapan personel tarafýndan yürütülen iþ kapsamýnda yer alan mühendislerin yaptýðý analizler sonrasýnda, iþin özelliklerini, çalýþma saatlerini, görev ve sorumluluklarýný sorumluluk alanýnda çalýþan tüm çalýþanlara ilan edilmesidir. Örneðin 'zayýf zeminli yol' çalýþmasý yapacak personelin; Daha önce 'zayýf zemin geçiþli' herhangi bir uygulamada bulunup bulunmadýðýna, Proje ve yapým aþamasýnda zayýf zeminli yerlerin iþe baþlamadan tespit edilmesine, 05 Zayýf zemin geçiþlerinde alýnacak tedbirler ve esas parametrelerin belirlenmesine, Yapým aþamasýnda dikkat edilecek hususlar ve güvenliðinin saðlanmasýna, Yol çalýþmasýnýn saðlýklý bir þekilde bitirilmesine, Ýþin önemine göre çalýþma zamanlarýnýn belirlenmesini, Ýþin en kýsa zamanda tamamlanmasý için gerektiðinde vardiyalý sistemde çalýþma yapýlmasýna dair, tanýmý ve sürecin takibini yapar. Bir iþin tanýmlamasý ve takip sürecinin bir planlanmasý iþ saðlýðý, çalýþan güvenliði, iþ veren açýsýndan ekonomikliði tesis eder.

BÖLÜM 03 PROBLEM TEÞHÝS VE TANISI NASIL YAPILIR? Yol yapýmýnda görevlendirilen personel, þunlarý mutlaka yapmalýdýr: Yapýlacak iþ analiz edilmelidir. Ýþle ilgili bilgi toplamalý ve inceleme yapýlmalýdýr. Problem çýkartacak her türlü araç, gereç ve durumun teþhis ve tanýsý mutlaka yapýlmalýdýr. 06 Kademeli dolgu ve oturmalarýn takibi gerekebilir. Proje aþamasýnda, yarma veya dolgu tabanýnda, sanat yapýsý temelleri altýnda yer alan sýð kalýnlýkta zayýf zeminler bulunabilmektedir.

BÖLÜM 04 SAHA DÜZENLEMESÝ VE YAPIM SÜRECÝ NASIL YAPILIR? Levhalar, ýþýklar, iþaretler, aðaç, direk, yangýn musluðu, çeþme, parmaklýk, çit, ihata duvarý ve benzeri elemanlarýn tesis edileceði yer; nicelik, nitelik, usul, esas ve þartlarýn saðlanmasý saha çalýþma ve yapým sürecinin amacýna yönelik yapýlmalýdýr. Saha düzenlemesi süreci aþaðýdaki gibi olmalýdýr: Temel üstü kotundan yukarý kýsýmlarýn, onanmýþ proje ve detaylarýna uygun olarak, metraj hesaplarý yapýlmalýdýr. 07 Temel üst kotu altýnda kalan kýsým ve diðer konular, ataþman defterinden alýnmalýdýr. Kazý iþleri projesine göre ve gerekirse enine kesitler üzerine, geniþlikler ve þevler zemin üzerinde olduðu gibi geçirilerek þartnamesine ve usulüne göre kübaj/miktarlarý ve taþýma eðrisi çizilerek de taþýmalarý hesaplanýr.

BÖLÜM 05 YARALANMA VE KAZA RÝSKLERÝ NELERDÝR? Yol yapým, tamir ve bakým iþinde bulunan her çalýþan mutlaka göreviyle ilgili risklerin farkýnda olmalýdýr. Bunun nedeni can kaybýný önlemektir. Kaza ve yaralanmalara maruz kalmamak için, Ýþin arýza çýkartacak tüm yönleri ele alýnmalý, analizleri yapýlmalýdýr. Analiz yapan mutlaka uzman bir kiþi olmalýdýr. 08 Olayla ilgili elde edilen bilgiler, görgü tanýðýnýn kiþisel görüþleri olmamalý, doðru veriler olmalýdýr. Yapýlan bu iþle ilgili daha önce gerçekleþmiþ bir kaza, yaralanma olup olmadýðý mutlaka sorulmalýdýr. Çevresel nedenlere, Ýnsan etkenine baðlý nedenlere Eðitim yetersizliði yüzünden meydana gelmiþ kaza ve yaralanmalara özel olarak dikkat edilmelidir.

BÖLÜM 06 ÝÞ SAÐLIÐI VE GÜVENLÝÐÝ NEDEN SAÐLANMALI? SGK verilerine göre, 2014 yýlýnda 1626 çalýþan, iþ kazasý nedeniyle hayatýný kaybetti, 494 çalýþan meslek hastalýðýna yakalandý. Resmi kayýtlara göre 221.366 iþ kazasý meydana geldi. 09 Bunlarýn baþlýca nedenleri; Eðitim eksikliði, Disiplinsizlik, Plansýz çalýþma, Ýþi önemsememe, Aþýrý özgüven, Dikkatsizlik, Dalgýnlýk, Ýhmal, Tedbirsizlik, Zeka ve anlayýþ durumu, Sabýrsýzlýk ve acelecilik, Bilgisizlik ve deneyim noksanlýðý, Bedenen iþle uyumsuzluk, Fiziksel ve moral yorgunluk, Kullanýlan araç ve gereçlerin yanlýþ kullanýlmasý, Korunma araçlarýna gerekli önemin verilmemesi, Ýþ saðlýðý ve iþ güvenliði yalnýzca teknik ve týbbi bir çalýþma olarak ele alýnamaz. Çalýþanlarýn beslenme, barýnma, doðal çevrelerinin yaþanabilir olmasý ve iþ güvencesinin bulunmasý gibi pek çok konunun ciddiyetle ele alýnmasý gerekir.

BÖLÜM 07 ÝÞ GÜVENLÝÐÝ STANDARDI Çalýþma yaþamý ortamdan, yapýlan iþlemlerden, kullanýlan ve/veya üretilen maddelerden kaynaklanan pek çok olumsuz risk faktörleri ile doludur. Bu risk faktörlerinin kaynaðýnda yok edilmesi veya azaltýlarak önlenmeye çalýþýlmasý öncelik taþýmaktadýr. Ancak bu önemler yeterli olmayabilir, ilave olarak kiþisel koruyucu malzemelerin kullanýlmasý da gereklidir. Günümüzde teknoloji ve konfor açýsýndan üst düzeyde geliþtirilmiþ çok sayýda kiþisel koruyucu malzemeler üretilmektedir. 10 Üretimde kalite ve standart kavramýnýn yerleþmesi anlamýnda Almanya'nýn DIN, Ýngiltere'nin BSI, Amerika Birleþik Devletlerinin ANSI, Kanada'nýn CSA, Japonya'nýn JÝS, Türkiye'nin TS gibi standartlarý karþýmýza çýkmaktadýr. Ýþ güvenliði standardizasyonunun yakalanabilmesi için endüstriyel tüm ürünlerin üzerinde; Üretici firmanýn adýna, Ürünün kodu ve adýna, Beden ölçüsüne, CE iþareti olup olmadýðýna, Koruma kademesine, Ýletiþim için isim ve adres, bulunmasýna dikkat etmelidir.

BÖLÜM 08 KÝÞÝSEL KORUYUCU DÝREKTÝFÝ 11 Kiþisel koruyucu donanýmlar genel olarak; Emniyet kasklarý, Göz ve omuz koruyucular, Koruyucu eldivenler, Koruyucu gözlükler, Kulak koruyucular, Madde filtreleri, filtreli yüz maskeleri, Solunumla ilgili korunma cihazlarý, Kaynak eldivenleri, Ayak koruyucular, baþlýklarý altýnda toplanýr. Çalýþanýn saðlýk ve güvenlik tehlikesine karþý korunmasý için verilen malzemeleri giymesi, takmasý veya taþýmasý amacýyla yapýlmýþ bir cihaz veya aleti kullanmasý zorunluluðudur. Asgari güvenlik koþullarýnýn saðlanmasý adýna üreticinin ürettiði tüm teknik malzemelerde, Ürünün terminolojisini, Ürünün üzerindeki sembolleri, Ürünün üzerindeki iþaretlemeleri, Ürünün uygunluk deðerlendirmesini, bilmesi gerekmektedir.

BÖLÜM 09 BAÞ KORUYUCULAR 12 BUNLARA DÝKKAT Düþen veya hareket eden nesnelerin çarpmasý iþ yerinde sýkça rastlanan yaralanma nedenlerindendir. Baret baþa takýlýr ve tam olarak yerleþtirilir. Baret baþa tam olarak oturmalýdýr. Bunu anlamak için bareti baþýnýza giyin. Baþýnýzý öne eðin ve sallayýn. Baret kendi aðýrlýðýndan düþmeyecektir. Artýk baþýnýzý tehlikelere karþý koruyabilecek tedbiri almýþ durumdasýnýz. Çalýþýlacak ortam mutlaka kontrol edilmelidir. Yapýlacak iþin ne olduðunu, alýnmasý gereken emniyet tedbirleri ve kullanýlmasý gereken araç gereçleri tespit edin ve deðerlendirin. Acil durumda ne yapýlmasý gerektiði ile ilgili bilgilerinizi hatýrlayýn. Baret (Güvenlik Þapkasý) kullanýn! Baþýn korunmasý; yaralanmasý kolayca mümkün ve vücudun en hassas bölgesi olmasý nedeniyle hayati önem taþýr. Yol yapým, bakým ve onarýmýnda görev alan çalýþanlarýn çalýþtýðý alanýn özelliðine göre mutlaka baret kullanmasý gerekmektedir. Baret hayati önem taþýyan güvenlik önlemidir! Çalýþanlarýn kullanacaðý baretler; baþa bir cisim düþmesi, çarpmasý veya baþýn bir yere vurulmasý yahut baþýn gerilimli bir iletkene deðmesi olasýlýðýna karþý kullanýlýr. Baret; gövde baþ bandý ve çevre bandýndan oluþur. Gövde, kubbe biçiminde sert saðlam, neme, darbelere, delinmeye ve elektriðe karþý dayanýklý, cildi tahriþ etmeyen uygun malzemeden yapýlmýþtýr. Genellikle, inþaat, madencilik, metal ve metalürji iþ kollarýnda kullanýlmaktadýr.

BÖLÜM 10 GÖZ VE YÜZ KORUYUCULAR ATÖLYE GÖZLÜÐÜ, TOZ GÖZLÜÐÜ, GAZ VE DUMAN GÖZLÜÐÜ, TAM KORUMA GÖZLÜÐÜ, GAZ KAYNAÐI GÖZLÜÐÜ, LEHÝMCÝ GÖZLÜÐÜ, ÞEFFAF YÜZ SÝPERÝ, ISI SÝPERÝ, KAYNAKÇI YÜZ SÝPERÝ, DÖKÜMCÜ YÜZ SÝPERÝ, BASINÇLI (PNÖMATÝK) GÖZ DUÞU 13 Gözleri ve yüzü zararlý ve zehirli maddelerden korumaya yönelik kiþisel koruyucu gözlük ve yüz siperi türleri çalýþanýn çalýþtýðý ortamdaki zararlý ve zehirli maddelerin doðuracaðý tehlikelerden koruyacak þekilde dizayn edilerek imal edilmektedir. Diðer bir anlatýmla kullanýlacak yer önem taþýmaktadýr. Þöyle ki; gözlük veya yüz siperleri genellikle; Küçük parçalar ve tozlardan, Talaþ ve fýrlayan büyük parçalar veya kývýlcýmlardan, Ultraviyole (UV) ve kýzýlötesi (IR) (ýsý ýþýný) dahil saðlýða zararlý ýþýnlardan ve göz almadan, Yüksek ýsýlý püskürtme maddelerinden, Kimyasal sýçramalardan ve erimiþ metallerden, Zehirli gazlardan, gözleri ve yüzü korumak için kullanýlýr. Yol, köprü, tretuvar, korkuluk çalýþmalarýndaki kaynak, taþlama, kaplama ve toz vs. iþlerde kullanýlmasý zorunludur.

BÖLÜM 11 EL KORUYUCULAR KÝMYASALLARA DAYANIKLI ELDÝVEN, ALÇAK VE YÜKSEK GERÝLÝM ELDÝVENÝ, ISI ELDÝVENÝ, ÇELÝK ÖRGÜ ELDÝVENÝ, ATÖLYE ÝÞ ELDÝVENÝ, KAYNAKÇI ELDÝVENÝ, PARMAK KORUYUCULARI, BÝLEK KORUYUCULARI, KOLLUKLAR, 14 Ýþ kazalarýnda ve meslek hastalýklarýnda en çok etkilenen insan uzvu el ve ayaktýr. Bu nedenle, bu uzuvlarýn iyi korunmasý gerekmektedir. Nitekim Ýþ Saðlýðý ve Güvenliði Mevzuatý bu uzuvlarýn korunmasýna iliþkin hükümleri içermektedir. Karayolu çalýþanlarýnýn yol yapým, bakým ve onarýmýnda, inþaat ve elektrik iþlerinde eldiven takmasý zorunludur. El ve kollarýn korunmasý için kullanýlacak eldivenler, çalýþanlarýn ellerine ve yapacaklarý iþe uygun seçilmiþ olmalýdýr. Örneðin, sac kývýrma ve kaynak iþlerinde deri, kimyasal iþlerde plastik, elektrik iþlerinde kauçuktan yapýlmýþ eldiven kullanýlýr. Ayrýca astarlý olanlar, ellerin terlemesi sonucu oluþan koku dolayýsýyla üreyebilecek bakterileri barýndýrmayan yapýya sahip olmalýdýr.

BÖLÜM 12 ÝÞ ELDÝVENLERÝ STANDARDI Eldivenin koruyucu olduðu riskli iþler þunlardýr: KÝMYASAL RÝSKLER ÝÇÝN, MÝKROORGANÝZMALAR ÝÇÝN, SOÐUK ÝÇÝN, MEKANÝK RÝSKLER ÝÇÝN, KESÝLMELER ÝÇÝN, STATÝK ELEKTRÝKLENME ÝÇÝN, SICAKLIK VE ALEV RÝSKÝ ÝÇÝN, ÝYONÝZAN RADYASYON ÝÇÝN, 15 Bu riskler, EN388 ( mekanik risklere karþý koruyucu eldivenler), EN420 ( eldivenlerle ilgili genel hususlar) EN407( termal risklere karþý koruyucu eldivenler) standartlarýna uygun olarak deðerlendirilmelidir.

BÖLÜM 13 KULAK KORUYUCULAR KULAK TIKAÇLARI VE BENZERÝ CÝHAZLAR, TAM AKUSTÝK BARETLER, ENDÜSTRÝYEL BARETLERE UYAN KULAKLIKLAR, DÜÞÜK FREKANSLI KAPALI DEVRE HABERLEÞME ALICISI OLAN KULAK KORUYUCULARI, ÝÇ HABERLEÞME DONANIMLI KULAK KORUYUCULARI 16 Bir iþ yerinde, gürültünün þiddeti 80 db(a)' yý geçtiðinde çalýþanlarýn kulak koruyucularýný bulundurmalarý gerekmektedir. Gürültü kaynaklarý olarak; perçinleme iþlerini, çekiç ve testere gibi alet ve cihazlarýn çýkardýðý sesi, dokuma iþlerinde kullanýlan makinelerin ve kompresörlerin çýkardýðý sesleri gösterebiliriz. Ýyi bir kulak koruyucu hem gürültü þiddetini gerekli ve güvenli düzeye indirmeli, hem de rahat kullanýlabilmelidir. Kulak koruyucularla ilgili ürünlerin sahip olmalarý gereken standartlar þunlardýr: EN 352-1: KORUYUCU KULAKLIKLAR, EN 352-2: KULAK TIKAÇLARI, EN 352-3: BARETE TAKILABÝLEN KORUYUCU KULAKLIKLAR EN 458: GÜRÜLTÜDEN KORUYUCU CÝHAZLARIN SEÇÝMÝ, KULLANIMI VE BAKIMI Kulak koruyucu kullanýmýnda hijyenik kurallara uyulmasý; günde yarým saatle baþlayýp, giderek artan sürelerle alýþtýrma programý uygulanmasý gerekmektedir.

BÖLÜM 14 AYAK KORUYUCULAR LASTÝK ÇÝZMELER, TÝTREÞÝM GÝDERÝCÝ AYAKKABI, TOZLUKLAR, TIRMANMA MAHMUZU(AYAKCAK) Aðýr ve yuvarlanabilen malzemenin kaldýrýlýp taþýndýðý iþlerde, çivi batmalarýna ve erimiþ metal sýçramalarýna karþý emniyet ayakkabýsý kullanýlýr. 17 Ýnþaat iþlerinde çivi batmalarýna karþý ayakkabýnýn ayakla taban arasýna alüminyum veya çelik altlýk konulur. Dökümhane ve izabe fýrýnlarýnda çalýþanlarýn ayakkabýlarýnýn üzerine metal bir koruyucu takýlýr. Ayakkabýnýn burnuna konan bu metal bombeler, 1 m yükseklikten düþecek 20 kg. aðýrlýða dayanýklý olmalýdýr. Elektrik iþlerinde çalýþanlara yalýtkan ayakkabý verilmelidir. Bu ayakkabýlarýn altý yüksek gerilime dayanýklý lastikten olur. Elektrik iþi yapan çalýþanlara çivili veya kabaralý ayakkabý giydirilmez. Asit veya kostikle çalýþanlar; lastik veya benzeri malzemeden yapýlmýþ ve bu maddelere dayanýklý çizme veya ayakkabýlar kullanýr. Çelik veya demir çivi, kabara, burun demiri, nalça gibi metal kýsýmlar bu ayakkabýlarda bulunmaz.

BÖLÜM 15 SOLUNUM KORUYUCULAR YARIMYÜZ GAZ MASKESÝ, SÜNGER TOZ MASKESÝ, KAÐIT TOZ MASKESÝ, YANGINDAN KAÇIÞ MASKESÝ, KARBONMONOKSÝT FERDÝ KURTARICI MASKE, GAZ VE TOZ FÝLTRELERÝ, 18 Çeþitli zararlý ve zehirli gazlara karþý gözleri, yüzü ve solunum yollarýný korur. Konuþmaya ve duymaya engel deðildir. Gövdesi naturel kauçuktan ve görme camý, geniþ görüþ açýlý (panoramik) kýrýlmaya dayanýklý akrilik malzemeden yapýlmýþtýr. Üzerinde, bir nefes alma, bir veya iki nefes verme ventili bulunmaktadýr. Baþa beþ yerden çok kolay takýlýp çýkartýlabilen toka ile baðlantýlý ahtapot biçiminde baþ bantlarý ile baþa kolaylýkla yerleþtirilir ve çýkartýlýr. Genellikle, oksijenin %16'dan düþük olduðu ortamlarda temiz hava tüpleri veya basýnçlý hava sisteminden alýnan özel hortumlarla kullanýlýr. Yeterli oksijen olup da zararlý, zehirli gaz ve tozlarýn yoðun olduðu ve gözleri rahatsýz eden iþ yeri ortamýnda vidalý tip filtrelerle ( kartuþla) kullanýlýr. Filtreler, oksijen yokluðunda veya eksikliðinde kesinlikle kullanýlmaz. Bu nedenle, filtreler kullanýlýrken havadaki oksijen miktarýnýn%16'dan fazla olmasý gerekir. Filtrelerin kullaným yerleri, havadaki zararlý maddelerin gaz veya partikül olmasýna göre farklýdýr. Bu nedenle gazlar için olana ' Gaz Filtresi' partiküllere karþý kullanýlana ise 'Toz Filtresi' denir. Ayrýca, kullanýlacak maskenin tipine göre de farklý adlarla anýlýr.

BÖLÜM 16 VÜCUT KORUYUCULARI ÝÞ ELBÝSELERÝ, ISIYA VE ALEVE DAYANIKLI ELBÝSE, YAÐMURLUK, ÝTFAÝYECÝ YAÐMURLUÐU, ZEHÝRLÝ GAZLARA DAYANIKLI ELBÝSE, KÝMYASALLARA DAYANIKLI ELBÝSE, TERMÝK YELEK, REFLEKTÝK YELEK, YANMAZ BATTANÝYE, ÖNLÜKLER 19 Ýnsan vücudu; hijyenik koþullara, soðuða ve ýsýya (yangýna) karþý korunmalýdýr. Böylece, iþ elbiseleri yapýlýþ þekillerine göre altý grupta toplanabilir: Ceket ve pantolon, Tulumlar, Ýþ gömlekleri, Ýþ önlükleri, Yelekler, Kaban ve montlar, Ýþ elbiseleri kullanýþ þekillerine göre de sekiz grupta toplanabilir: Normal günlük iþ elbiseleri, Isýya ve aleve dayanýklý elbise, Zehirli ve zararlý gazlara karþý koruyucu elbise, Radyoaktivite'ye karþý koruyucu elbise, Kimyasal maddelere karþý koruyucu elbise, Iþýk yansýtýcý elbise, Soðuða karþý koruyucu elbise, Yaðmura veya suya karþý elbise.

BÖLÜM 17 EMNÝYET KEMERLERÝ GERÝ DÖNÜÞÜMLÜ OTOMATÝK DÜÞÜÞ TUTUCU EMNÝYET KEMERÝ TUTMA HALATI VE KANCASI KURTARMA TUTUCU MOBÝL DÜÞÜÞ TUTUCU GÜVENLÝK AÐLARI 20 Paraþüt tipi emniyet kemerini düþme veya kayma tehlikesi bulunan yerlerde (bina, fabrika, baraj inþaatlarýnda, yüksek gerilim hatlarý ile telefon direklerindeki bakým ve montaj iþlerinde) çalýþanlar, kiremit döþeyiciler, oluk ve her türlü dýþ cephe boya iþleri yapanlar kullanýr. Ayrýca, bu tür emniyet kemeri, kuyu, laðým, galeri ve kanalizasyonlarda, tehlikeli gaz ve buharlarýn bulunduðu tanklarda bakým ve tamir iþi yapan çalýþanlar için de kullanýlýr. Emniyet kemeri, tüm vücudu çevreleyen naylon dokuma kolonlar ile omuz ve sýrt kolonlarýndan oluþur. Göðüs kolonu ve omuz kolonlarý ile bacak kolonlarý ve bel takviye kolonu geniþliði 0,48 mm'dir. Sýrt ortasýndaki plastik korumalý 'D' halkasý plastik tutucu ile takviye edilmiþtir. Bacaklardaki ayar tokalarý paslanmaz çelik olup üzeri plastikle kaplýdýr. Tutma halatý emniyet kemeri kolonundan yapýlmýþ olup, uzunluðu 150 cm'dir. Ucunda kararmaz çelikten kancanýn takýlacaðý metal parça bulunmaktadýr.

BÖLÜM 18 ÞANTÝYEDE BARET: RENKLER VE STANDARTLAR BEYAZ BARET YÖNETÝCÝLER, ZÝYARETÇÝLER VE TEKNÝK PERSONEL( MÝMAR, MÜHENDÝS, TEKNÝKER) ÝÇÝNDÝR. SARI BARET ÝÞÇÝLER ÝÇÝNDÝR. MAVÝ BARET BAKIM GRUBU VE FORMENLER ÝÇÝNDÝR. KAVUNÝÇÝ BARET USTABAÞI VE TEKNÝSYEN ÝÇÝNDÝR. YEÞÝL BARET SAÐLIK PERSONELÝ ÝÇÝNDÝR. KIRMIZI BARET ÝÞ GÜVENLÝÐÝ, YANGIN, SAVUNMA PERSONELÝ VE KALÝTE KONTROL EKÝPLERÝ ÝÇÝNDÝR. 21 Tesislerde çalýþan kiþilerin herhangi bir kaza anýnda darbelere, cisim düþmesine ve temas anýnda (alçak gerilimde) elektrik çarpmalarýna karþý baþýný koruyan güvenlik (þapkasý) malzemesidir. Baretler elektrik çarpmalarýna karþý baþý korumalý. Fýrlayan veya yukarýdan baþ üzerine düþen aðýr malzemelerin baþ kýsmýný yaralamasýndan korumalýdýr. Çalýþýrken baþýn saða veya sola hareketi nedeniyle sert ve keskin kýsýmlara baþýn çarpmasý ile meydana gelebilecek kazalardan korumalýdýr. Çalýþýrken uzun saçlarýn statik elektrik tesiri ile daðýnýk þekildeki saçlarýn makinenin dönen kýsmýna sarýlmasý nedeniyle oluþan kazalarýn önlenmesini saðlamalýdýr. Baþ koruyucusu olarak en çok baret kullanýlýr. Baretin iþe uygunluðu ve kafaya oturduðu test edilmelidir.

BÖLÜM 19 TEHLÝKE TANIMLAMASI Soðuk ürünün deri, göz ve solunum sistemi üzerinde bilinen bir etkisi yoktur. Fakat sýcak ürünün kullanýmýna baðlý tehlikeli etkileri olabilir. 22 Solunum: Uygulama sýrasýnda duman oluþabilir. Oluþan dumaný solumaktan kaçýnýnýz. Deri: Þaloma ile eritildiðinde, erimiþ olan malzeme cilt ile temasýnda yanýklara neden olabilir. Göz: Oluþan duman gözde tahriþ meydana getirebilir. Potansiyel Saðlýk Riskleri: Bu ürünün bileþenlerinden biri olan asfalt, bir kýsmýnýn cilt kanserini tetiklediði deneysel çalýþmalar ile gösterilmiþ olan PAH (Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlar)'dan bir miktar içerir. Temas halinde: Göz: Soðuk ürünle temasta; göz kapaklarýný açýk tutarak bol su ile yýkayýnýz. Kýzarýklýk veya aðrý varsa doktora kontrol ettirilmelidir. Sýcak ürünle temasta; sýcak ürün göze kaçmýþsa soðutmak için bol soðuk su dökünüz. Geciktirmeden hastaneye kaldýrýnýz. Cilt: Soðuk ürünle temasta; bol su ve sabun ile iyice yýkanmalýdýr. Sýcak ürünle temasta; sýcak ürün cilde temas etmiþse 10 dakika soðuk su ile aðrý devam ediyorsa daha uzun süre yýkayýnýz. CÝLT YÜZEYÝNE BULAÞMIÞ MALZEMEYÝ ÇIKARMAK ÝÇÝN BENZÝN, GAZYAÐI VEYA BAÞKA KÝMYASAL ÇÖZÜCÜLERÝ KESÝNLÝKLE KULLANMAYINIZ!

BÖLÜM 20 YOL YAPIM BAKIM VE ONARIM ÝÞLERÝNDE ÇALIÞMA YÖNERGELERÝ 20.1 Personel için iþ saðlýðý ve güvenliði önlemleri 01 Ýþe baþlamadan önce mutlaka çalýþýlacak alan üzerinden keþif yapýlýr. 02 Ýþ süreçleri ve aþamalarý tesbit edilir. 23 03 Ýþ akýþý ile ilgili bir yaklaþým oluþturulur. 04 Ýþin hangi süreçlerle yapýlacaðý, trafik akýþý, yaya geçiþi vs. bütün unsurlarýn planlanmasýna özen gösterilir. 05 Çalýþma 06 Çalýþmaya alanýnda fiziki uygun bir çalýþma ortamý þekilde planlanýrken, iþ koruyucu saðlýðý ve güvenliði açýsýndan da uygulanmasýna kýyafetlerinin tedbirlerin özen gösterilir. alýnmasý unutulmamalýdýr. elbisesi, Baret, eldiven, iþ vs.

20.2 Yol yapým bakým ve onarým çalýþmalarýnda saha da alýnacak önlemler 01 Trafiðin baþka bir yola yönlendirilmesi mümkün ise çalýþma yapýlan yolun trafiðe kapatýlmasý gerekir. 24 04 Trafik iþaretleri yerleþtirilmesi sýrasýnda, personelin, üzerinde ýþýk yansýtýcý materyal bulunan bakým yeleði giymesi gerekir. 02 Çalýþma yapýlan yerin çevresi, hem alanýn ve hem de çalýþan personelin korunmasý amacýyla geceleri aydýnlatýlmalýdýr. 05 Çalýþma sahasýna ilk uyarý iþaretinin konulacaðý yer, sürücünün gerekli tedbirleri almasý için gerekli zaman ve yeterli mesafeyi saðlayacak uzaklýkta olmalýdýr. 03 Çalýþma sahasý, koni veya Onarým Yaklaþým Levhalarý ile yaya bariyerleri kullanýlarak çevrilir. Sürücülerin platformu daha rahat görmesi saðlanmalýdýr. 06 Trafik iþaretlerinin yerleþtirilmesine T15 nolu Yolda Çalýþma iþaret levhasýnýn konulmasýyla baþlanýlmalýdýr. 07 Ýþaretleme, çalýþma bölgesinin en uzak noktasýndan baþlayýp, çalýþma yerine doðru yaklaþmak suretiyle yapýlmalýdýr. 08 Trafik iþaret levhalarýnýn herhangi bir nedenle devrilmesinin önlenmesi için sabitlenmelidir. 09 Çarpýlma, kirlenme, kaybolma vb. nedenlerden dolayý, trafik iþaretleri düzenli olarak kontrol edilmelidir.

10 Çalýþmalarýn geceye sarkmasý durumunda flaþörler kullanýlmalý ve lambalar yerlerine konulmadan önce yakýlýp kontrol edilmelidir. 25 11 Emniyet alanýnýn içerisinde ikaz ýþýklý bir araç bulundurulacak sa, bu araç ile çalýþma sahasý arasýnda en az 5 metre boþluk býrakýlmalýdýr. 13 14 Aktif çalýþma Çalýþma yapýlan alanlarý dýþýnda yerin çevresinde yayalarýn meyen kesim- trafiði engelle- güvenle geçiþini lerde çalýþma saðlayacak sahasý sýnýrlamalarý iþaretler þekilde ile sona erdirilerek aktif çalýþma iþaretleme yapýlmalý ve alanlarýnda yaya bariyerleri tekrar ile çevrilmelidir. baþlatýlmalýdýr. 16 Yapým 17 Yoldaki çalýþma çalýþmalarýnda bitirildikten düþük banket sonra trafik oluþmasý güvenliði önlenmeli, yönünden oluþan düþük gerekli tedbirler banketlerin kýþ alýnarak çalýþma mevsimine ile ilgili trafik girmeden önce iþaretlerinin ayný kota derhal getirilmesi kaldýrýlmasý saðlanmalýdýr. gerekmektedir. 12 Yaya geçiþleri için mutlaka bir alternatif yol gösterilmelidir. Geçici olan bu alternatif yaya yollarýnýn geniþliði en az 1 metre olmalýdýr. 15 Sathi kaplama yapýlan kesimlerde serbest malzeme oluþmamasý için serme sýkýþtýrmaya dikkat edilmeli ve sürücüleri uyarmak için etkili iþaretleme yapýlmalýdýr. 18 Trafik iþaretleri ve konilerin toplanmasýna, çalýþma sahasýna en yakýn noktadan baþlanýlmalýdýr.

BÖLÜM 21 YAPIM BAKIM VE ONARIM ÝÞLERÝNDE ÇALIÞMA ÇEÞÝTLERÝ 21.1 Çalýþma sahasý Çalýþmanýn yürütüldüðü alan ve bu alanýn yanýnda malzemelerin, aletlerin, kazý malzemelerinin depolandýðý ve çalýþma sýrasýnda araçlarýn manevrasý için kullanýlan bölüm, çalýþma sahasýdýr. Çalýþmalarýn engellenmemesi için çalýþma sahasýný yeterince geniþ tutmak gerekir. Bu saha araç ve yaya trafiðinden tamamen arýndýrýlmýþ ve emniyet alanýndan da ayrýlmýþ olmalýdýr. 26 Çalýþma sahasýnýn baþlangýç ve sonuna Karayollarý Güvenlik Önlemleri teknik þartnamelerinde belirtilen koniler veya Onarým Yaklaþým Levhalarý yerleþtirilir. Gece çalýþmalarýnda mutlaka ýþýklý yönlendirme levhalarý kullanýlýr. Çalýþmanýn boyutlarý, rakordman uzunluklarý, mesafeler, trafik yoðunluðu vs. konusunda standartlara uyulmasý gerekir. 21.2 Rakordman Çalýþma sahasý baþlangýcýndaki ön emniyet alanýnýn öncesinde ve çalýþma sahasýnýn sonundaki arka emniyet sahanlýðýnýn sonrasýnda, koniler veya Onarým Yaklaþým Levhalarý kullanýlarak rakordman oluþturulan kesimlerde, gece þartlarýnda flaþörler kullanýlmalýdýr. Çalýþma, gün içinde bitirilmeyecekse koniler yerine reflektif özellikleri nedeniyle Onarým Yaklaþým Levhalarýndan uygun olanýnýn kullanýmý tercih edilmelidir.

27 ÇALIÞMA SAHASI

GÝRÝÞ RAKORDMANI UZUNLUKLARI 28 EMNÝYET AÇIKLIKLARI

RAKORDMAN OLUÞTURULMASI GECE GÜNDÜZ 29 GECE GÜNDÜZ

30 Görüþün Yetersiz Olduðu Kesimlerde Ön Emniyet Açýklýðýnýn Uzatýlmasý Ýle Ýlgili Örnek

21.3 Kýsa Süreli Çalýþmalar Bu çalýþmalar, trafik akýþýnýn az olduðu zamanlarda sürdürülen ve üzerinden gece geçmeyecek olan çalýþmalardýr. Trafik akýþýnýn yoðunlaþtýðý zamanlarda çalýþmaya son verilmeli ve iþaretler kaldýrýlarak çalýþma bölgesi temizlenmelidir. Kýsa süreli çalýþmalarda, iki tür uygulama yapýlabilir. Bunlar; çalýþma yerinin koni ve levhalarla belirlenmesi yöntemiyle yapýlan sabit bakým çalýþmalarý veya araçlarýn iþaretlenmesi yöntemiyle yapýlan hareketl (mobil) bakým çalýþmalarýdýr. 31

21.4 Hareketli (mobil) Çalýþmalar 32 Çalýþmanýn cinsine göre bir veya daha fazla sayýda aracýn, fasýlalarla kýsa süreli durarak veya yavaþ hýzlarda hareket ederek yol boyunca yaptýðý çalýþmalardýr. Hareketli (mobil) çalýþmalar, yatay iþaretleme çalýþmalarýný, rutin yol bakým çalýþmalarýný, aydýnlatma bakým çalýþmalarýný, banket üzerinde yapýlacak boyama çalýþmalarý, asfalt yama çalýþmalarý ve drenaj bakým çalýþmalarý ile benzer çalýþmalarý kapsamaktadýr. Bu tip çalýþmalar esnasýnda, tek bir araç kullanýlacak ise görüþ mesafesi yeterli olmalýdýr. Çalýþma aracýnýn tepe ve dönemeçler nedeniyle görülememesi, trafik yoðunluðunun artmasý ve çalýþma aracýnýn çok yavaþ hareket etmesi gibi hallerde, (T-15) nolu Yolda Çalýþma, (T-4a, b, c) nolu Daralan Kaplama vb. gerekli trafik iþaretleri kullanýlmalý ve çalýþma ilerledikçe trafik iþaret levhalarý da kaydýrýlmalýdýr.

21.5 Hareketli (mobil) çalýþmalarda ikaz panolarý Yatay iþaretleme ve hareketli çalýþmalarda kullanýlan bakým kamyonlarýnýn arka kasa kapaðýnda tam reflektif malzemeden 'Dönüþ Adasý Ek Levhasý' biçiminde düzenlenen bir pano olmalýdýr. Bu panoda, iþaretleme kamyonunun bulunduðu þeride göre kullanýlabilecek 900 mm çaplý TT36a-b nolu 'Saðdan veya Soldan gidiniz' iþareti bulunabilir. 1700 300 33 300 2500 300 300 300 Ýþaretleme kamyonu arkasýnda kullanýlabilecek pano örneði 1700 300 2500 300 300 300 Bakým kamyonu arkasýnda kullanýlabilecek pano örneði

34 Hareketli (mobil) Çalýþmalarda Banket ve Yol Dýþýnda Yapýlan Çalýþmalarda Ýþaretleme Ýle Ýlgili Örnekler

35 Hareketli (mobil) çalýþmalarda yol kapatýlmadan yapýlan yatay iþaretleme uygulamasý ile ilgili örnek

36 Hareketli (mobil) çalýþmalarda kaplama üstü yön levhasý bakým ve montajýnda iþaretleme ile ilgili örnek

37 Banket üzerindeki çalýþmalarda iþaretleme

38 Yol kenarýnda yapýlacak çalýþmalarda iþaretleme

39 Yol ortasýnda yapýlacak çalýþmalarda iþaretleme

40 Týrmanma þeritlerinde iþaretleme

41 3 þeritli bir yolda tek yönde seyreden trafiðin kapatýlmasý

42 Servis yollarýnýn iþaretlenmesi

43 Sathi kaplama yapýmý öncesi ve sonrasý iþaretleme

44 Astarlý kesimin iþaretlemesi

45 Sað þeridin kapatýlmasý (kýsa süreli çalýþmalarda)

46 Bölünmüþ yollarda yapým bakým ve onarým sahalarýnda iþaretleme

47 Bölünmüþ yollarda sol þeridin kapatýlmasý

48 Sol ve orta þeridin kapatýlmasý (Banketin þerit olarak kullanýlabildiði durumlar)

49 Yolun aktarýlmasý (Banketin þerit olarak kullanýlabildiði durumlarda)

50 Kavþak baþýndaki çalýþmalar için iþaretleme

51 Kavþakta ayrýlan kolda yapýlan çalýþmada iþaretleme

BÖLÜM 22 YAPIM BAKIM VE ONARIM SAHALARINDA KULLANILAN EKÝPMANLAR 22.1 Bakým Yeleði Yolda çalýþma yapan p e r s o n e l i n görünürlüklerinin saðlanmasý amacýyla kullandýklarý, sarý veya turuncu renklerde yansýtýcý özelliði olan yeleklerdir. 52 22.2 Koniler Çalýþma sahasýnýn sýnýrlandýrýlmasýnda kullanýlan koniler, gece görünürlüðü bakýmýndan yansýtýcý özelliðe sahip olmalý ve kýrýlgan olmayan malzemelerden üretilen koniler tercih edilmelidir. Uzun süreli çalýþmalarda ve tozlu ortamlarda kullanýlan koniler, belirli aralýklarla, gövde üzerinde oluþan toz tabakasý, egzoz dumaný vb. gibi yabancý maddelerden temizlenmelidir. BUNLARA DÝKKAT! Koniler, kýrmýzý ve beyaz renklerde olabileceði gibi tamamen turuncu renkte de olabilir. Koniler, düzgün, doðrusal bir hat oluþturacak þekilde yerleþtirilmelidir.

22.3 Uyarý ýþýklarý (flaþörler) 53 Yanýp sönen flaþörler, geceleyin ve görüþ mesafesinin yetersiz olduðu kötü hava koþullarýnda, emniyetli mesafede önceden sürücüleri uyarmak ve sürücülerin yaklaþým hýzlarýný düþürmek amacý ile kullanýlýr. Ayrýca, þerit aktarmalarýnda ve kaplamadaki mevcut daralmalarda, taþýt yolu kenarlarýnýn hiçbir tereddüde meydan vermeyecek þekilde belirlenebilmesi amacýyla, koniler ve Onarým Yaklaþým Levhalarý ile birlikte kullanýlmalýdýr. Çalýþma yapýlan kesimlerde, uyarý ýþýklarýndan baþka ayrýca sabit lambalar ile aydýnlatma yapýlabilir. Özellikle kavþaklarda yapýlan çalýþmalarda, sabit lambalar ile aydýnlatma yapýlmasýna özen gösterilmelidir. BUNLARA DÝKKAT! Gece ve görüþ mesafesinin yetersiz olduðu kötü hava koþullarýnda mutlaka flaþör kullanýn. Sürücüleri uyarmak ve hýzlarýný düþürmek amacýyla flaþör kullanýn. Belirli aralýklarla dizilmiþ uyarý ýþýklarýnýn senkronize bir þekilde çalýþmalarýný saðlayýn. Flaþör ýþýklarý sarý ve kýrmýzý renkli olmalý ve yol yüzeyinden azami yükseklikleri 1.20m 'yi aþmamalýdýr. Uyarý ýþýklarý, dakikada 60-75 kez yanmalýdýr.

22.4 Iþýklý ok kullanýmý 54 Özellikle rakordman oluþturulan kesimlerde, trafiðin yönlendirilmesi için ýþýklý oklardan yararlanýlabilir. Iþýklý oklar, bir araç üzerine monte edilmiþ olarak kullanýlabileceði gibi bir römorka monteli olarak da kullanýlabilir. Bu oklar, istenildiðinde yanýp sönebilecek þekilde kullanýlabilmeli ve yerden en az 2 metre yükseklikte olmalýdýr.

22.5 Trafik el iþaretleri 55 Bir yüzünde kýrmýzý renkli 'DUR' diðer yüzünde yeþil renkli 'GEÇ' mesajlarý içeren Trafik El Ýþaretleri, tam reflektif malzemelerden imal edilmelidir. Reflektif malzemenin, yüksek performanslý veya süper yüksek performanslý olanlarý tercih edilmelidir. Trafik El Ýþaretleri, içten aydýnlatmalý olarak da imal edilebilirler. 22.6 Ýkazcý bayraklar Çalýþma sahasýna yaklaþan sürücüleri uyarmak amacýyla bayrakçýlar tarafýndan kullanýlýrlar. Uzun süreli çalýþmalarda, bir enerji kaynaðý ile çalýþan ve aþaðý yukarý hareket edebilen bir kola sahip bir alete monte edilebilirler. Bu tip aletler üzerinde uyarý ýþýðý (flaþör) bulunmalýdýr.

BÖLÜM 23 BAYRAKÇILAR 56 Çalýþma sahalarýnda kullanýlacak bayrakçýlar, trafiði yönlendirme konusunda eðitilmelidir. Bayrakçýlar, çalýþma sahasýnda oluþturulan rakordmanlardan önce araçlarýn seyir yönüne göre sað tarafta ve kaplama dýþýnda durmalý ve birbirlerini görebilecek pozisyonda bulunmalýdýr. Bayrakçýlardan birisine yönetme görevi verilmeli, diðer bayrakçý onun talimatlarý ile hareket etmelidir. Bayrakçýlarýn elinde bir yüzünde kýrmýzý renkli DUR, diðer yüzünde yeþil renkli GEÇ iþareti bulunan trafik el iþaretleri olmalýdýr. Çalýþma sahasý uzunluðunun 20 metreye kadar olduðu ve görüþün açýk bulunduðu kesimlerde, iki bayrakçý yerine tek bayrakçý kullanýlmasý yeterlidir. Tek bayrakçý kullanýlmasý halinde, bayrakçý, karþý þeridin dýþýnda ve çalýþma sahasýný ortalayacak þekilde durmalýdýr. Ýki bayrakçýnýn birbirini göremediði durumlarda, haberleþmelerini saðlamak üzere bayrakçýlara telsiz verilerek koordine içinde çalýþmalarý saðlanmalýdýr. Çalýþma sahalarýnda, herhangi bir trafik iþaret levhasý konulmaksýzýn yalnýz bayrakçý ile trafik kontrolü yapýlmaz.

BÖLÜM 24 YAPIM, BAKIM VE ONARIM SAHALARINDA YATAY VE DÜÞEY ÝÞARETLEME ESASLARI 24.1 Yatay iþaretleme: Yol kaplamasý yüzeyine çizilen çizgiler, geçme yasaklarýný bildirir. Þerit çizgileri ve yönlendirici oklar trafiðin seyir yönüne uygun þeridin kullanýlmasýný saðlar. Kenar çizgileri yolun kaplama sýnýrlarýný bildirir. Yaya geçidi gibi iþaretler, yolun yayalar tarafýndan da kullanýldýðýný gösterir. Ýstenen verimin alýnabilmesi için aþaðýdaki hususlara dikkat edilmelidir. Bakým ve onarým sahalarýnda, sarý renkli malzemeler kullanýlarak yatay iþaretleme yapýlabilir. 57 BUNLARA DÝKKAT! Yatay iþaretlerde, doðru geometrik boyutlandýrma olmalýdýr. Yani çizginin eni, boyu, sembol, yazý ve rakamlarý verilen toleranslarý aþmamalýdýr. Gündüz görünürlüðü için yeterince beyaz, ýþýðý geri yansýtma ve kirlenme direnci yüksek olmalýdýr. Her türlü ýþýk altýnda yeterince görünür olmalýdýr. Kaymaya karþý yeterince dirençli olmalýdýr. Tabana iyi yapýþan, her türlü hava þartýna ve tuza dayanýklý olmalýdýr. Aþýnmaya dayanýklý olmalýdýr ve yol yüzeyinde çok fazla kabarýklýk yapmamasý gereklidir. Uygulamadan sonra kuruma süresi kýsa olmalýdýr.

24.2 Düþey iþaretleme Standart trafik iþaret levhalarý genel olarak yolun saðýnda ve yerleþim birimleri içinde yaya kaldýrýmýndan, yoksa banketten 2.00 metre yükseklikte, yerleþim birimleri dýþýnda banketten 1,50 metre yükseklikte olacak þekilde monte edilmelidir. Ancak, T-28a, T-28b, T-29a, T-29b, T-30a, T-30b, T-33d, T-33e,T-33f, T - 34, T- 35 nolu iþaret levhalarýnýn konulduklarý kesimde yerden yükseklikleri 60 cm. ye kadar düþebilir. Yapým, bakým ve onarým sahalarýnda kullanýlacak standart trafik iþaret levhalarý, standart boyut, þekil ve renkleri deðiþtirilmeksizin kullanýlýr. Levhanýn çevresinde siyah bordür bulunacaktýr. Bu kesimlerde kullanýlmak üzere düzenlenecek Yapým, Bakým bilgi levhalarý ile ihaleli iþler Bilgi Levhasý ve Yaya Yönlendirme Bilgi levhalarý da sarý zemin rengi üzerinde siyah renkli yazý, rakam, þekil, sembol, resim ve bordür þeklinde düzenlenecektir. 58 BUNLARA DÝKKAT! Levha direkleri, yatay düzlem ile 90' lik açý yapmalý, sapmalarý 1' den büyük olmamalýdýr. Trafik iþaret levhalarýnýn, otoyol ve devlet yollarýnýn ana güzergahlarý üzerinde birbirlerine 100 m. den daha yakýna konulmamalarý gerekmektedir. Kavþak baðlantý kollarýnda ise iki levha arasýndaki mesafe en az 50 metre olmalýdýr. Bu mesafe zorunlu durumlarda, birbirlerinin görülmelerini engellememek koþuluyla 30 metreye düþürülebilir. Ayný trafik iþaret direði üzerinde en fazla iki trafik iþaret levhasý ve varsa bunlarla ilgili paneller kullanýlmalýdýr. Ýlave bir panelin doðrudan doðruya ait olduðu levhanýn hemen altýna monte edilmesi gerekir. Ayný direk üzerine konulan levhalarda, cývatadan tasarruf saðlamak bakýmýndan üstteki levhanýn altý ile alttaki levhanýn üstünün ayný cývata ile monte edilmesi levhalarýn inanýrlýðýný azaltacaðýndan bu þekilde montajdan kaçýnýlmalýdýr.

BÖLÜM 25 ONARIM YAKLAÞIM LEVHALARI 25.1 Onarým Yaklaþým Levhalarý Þerit kapatmada ve rakordman oluþturulan kesimlerde kullanýlacak Onarým Yaklaþým Levhalarý yerine gün içinde bitirilecek çalýþmalarda koniler kullanýlabilir. Ancak, uzun süreli çalýþmalarda Onarým Yaklaþým Levhalarý kullanýlmalýdýr. Yol yapým, bakým ve onarým sahalarýnda kullanýlan Yapým, Bakým Bilgi Levhalarý (YB -1a,b,c,d), sürücülere çalýþmanýn cinsi hakkýnda bilgi verilmek istenirse yolun saðýnda kullanýlan T-15 nolu Yolda Çalýþma iþaret levhasýnýn yerine kullanýlabilir. 59

60 25.2 Yol yapým, bakým ve onarým sahalarýnda iþaretlemeler Çalýþmalarda, trafiðe açýk olan yolun geniþliði göz önünde bulundurularak iþaretleme yapýlmalý ve trafik, iki yönlü veya tek yönde kontrollü olarak saðlanmalýdýr. Çalýþma yapýlan yol kesiminde, trafiðe açýk olan yolun geniþliði en az 5,50 metre veya daha geniþ ise trafik iki yönlü olarak saðlanýr.

BÖLÜM 26 KIÞ AYLARINDA ÝÞ SAÐLIÐI VE GÜVENLÝÐÝ UYGULAMALARI Belediyelerin kýþýn gerçekleþtirdiði yol çalýþmalarý esnasýnda trafik iþaretleri dýþýndaki levhalar, ýþýklar, iþaretler, aðaç, direk, yangýn musluðu, çeþme, parmaklýk, çit, ihata duvarý ve benzeri elemanlarýn tesis edileceði yerler, nicelik, nitelik, usul, esas ve þartlara göre yapýlmalýdýr. Çalýþma sahasýnda, 'emniyet alaný' na dikkat edilmesi gerekmektedir. 61 Çalýþmanýn yürütüldüðü saha trafikten arýndýrýlmýþ olmalýdýr. Kýþýn emniyet alaný oluþturmak çok önemlidir. Ulaþým sistemi kar veya buz ile kaplý yol yüzeyi ile trafikte seyreden þoförler ve yolu yapan çalýþanlarýn can güvenliðini en çok emniyet alaný tam oluþturulamamýþ bölgeler tehdit eder. Kýþýn yol çalýþmalarý esnasýnda uyarý levhalarý ve standart trafik iþaret levhalarý mutlaka gereken yerlere özenle konulmalýdýr. Deðiþik renk ve þekillerde ýþýk veya ýþýk yansýtýcý cisimlerle yapýlan düzenlemeler hava þartlarýnýn aðýrlýðý - hafifliði nispetinde kullanýlmalýdýr.

Çalýþma yapýlan yerin çevresi geceleri aydýnlatýlmalý çalýþma yerleri karlanmaya ve buzlanmaya karþý tuzlanmalýdýr. Çalýþmalarýn geceye sarkmasý durumunda flaþörler kullanýlmalý ve lambalar yerlerine konulmadan önce yakýlýp kontrol edilmelidir. Çalýþma yapýlan yerin çevresinde yayalarýn güvenle geçiþini saðlayacak þekilde iþaretleme yapýlmalý ve çalýþma sahasýnýn yaya kaldýrýmýna yakýn olan kesimi, yaya bariyerleri ile çevrilmelidir. 62 Çalýþanlar bu tedbirleri aldýktan sonra yol çalýþmasýnda, karlý yolun trafiðe açýlmasýnda, yol bakým ve onarýmýnda kullanýlan, kimyasallara çok dikkat etmelidir. Özellikle buzlu ve karlý yollarýn temizlenmesi için kullanýlan; tuz, kalsiyum klorür, kalsiyum asetat, magnezyum ya da kum gibi bakým iþlemlerinin etkinliðini saðlamak için kullanýlan tüm malzemelerin vücuda bir etki yapmamasý için çalýþanlarýn kimyasallara dayanýklý eldivenleri, gözlükleri, tulumlarý ve yine kimyasallara dayanýklý ayakkabýlarýný giymesi gerekmektedir.

BÖLÜM 27 BÝR ÝÞ KAZASI OLDUÐUNDA BUNLARA DÝKKAT! Ýþ kazasý olduðunda özellikle ilk defa bir iþ kazasý ile karþýlaþan kiþiler ne yapacaklarýný tam olarak kestiremez ve sýkýntý yaþarlar. Bir iþ kazasý olduðunda mutlaka þunlara dikkat ediniz: 63 Ýþ kazasýna uðrayan personele durumun gerektirdiði saðlýk yardýmlarý derhal yapýlmalýdýr. Ýþ kazasý jandarma veya polise derhal bildirilmelidir. Ýþyerinde iþ kazasýna iliþkin bir kaza raporu düzenlenmelidir. Ayrýca þahitlerin ifadesi alýnmalýdýr. Kaza, ilgili Sosyal Güvenlik Ýl Müdürlüðü\ Sosyal Güvenlik Merkezi'ne, iþ kazasý ve meslek hastalýðý bildirgesi ile doðrudan ya da taahhütlü posta ile yada elektronik ortamda en geç kazadan sonraki üç iþgünü içinde bildirilmelidir. 6331 sayýlý Kanunun 14. Maddesi gereðince iþ kazasý ile ilgili rapor tanzim edilmelidir. Kazayla ilgili bir dosya hazýrlanarak evraklar burada muhafaza edilmelidir. Ýþveren, Kurumca olaya el konuncaya kadar iþ kazasý geçiren iþçinin saðlýk durumunun gerektirdiði saðlýk yardýmlarýný yapmakla yükümlüdür. Ýþ kazasýnýn SGK'ya bildirilmesi, o andan itibaren bu kazaya baðlanabilen sigorta yardýmlarýnýn alýnabileceði anlamýna gelmez. Bunun mümkün olabilmesi için, Kurum müfettiþlerince yapýlan incelemeler sonucunda belli unsurlarý taþýmasý ve yasal anlamda iþ kazasý sayýlmasý gereklidir. SGK, genel olarak þüpheli görülen olaylarla, iþveren ya da üçüncü kiþilerin sorumluluðunu gerektiren iþ kazasý olaylarý hakkýnda soruþturmaya gitmekte ve olayýn SGK Mevzuatý açýsýndan iþ kazasý olup olmadýðýný belirlemektedir.

ACÝL VE ÖNEMLÝ NUMARALAR Yangýn Ýmdat 110 Hýzýr Acil Servis 112 Alo Doktorum Yanýmda 113 Zehir Danýþma 114 Telefon Arýza 121 Ankesör Arýza 122 Teleks Arýza 123 Data Arýza 124 Kablo TV Arýza 126 TTNET 145 Alo Zabýta 153 Alo Trafik 154 Polis Ýmdat 155 Jandarma Ýmdat 156 Alo Sahil Güvenlik 158 Telekom Hizmet Danýþma 161 Alo Turizm Bilgi 170 Uyuþturucu Bilgi 171 Alo Gürültü 176 Orman Yangýný Ýhbar 177 Alo Valilik 179 Çevre Bilgi 181 Kadýn ve Sosyal Hizmetler 183 Saðlýk Danýþma 184 Su Arýza 185 Elektrik Arýza 186 Gaz Arýza 187 Cenaze Hizmetleri 188