DEVLET HAVA MEYDANLARI İŞLETMESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PAZARLAMA VE TİCARET YÖNERGESİ PAZARLAMA VE TİCARET DAİRESİ BAŞKANLIĞI 2013
DEVLET HAVA MEYDANLARI İŞLETMESİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ PAZARLAMA VE TİCARET YÖNERGESİ Yönetim Kurulu nun 21.05.2013 tarihli ve 19 sayılı kararı ile kabul edilerek yürürlüğe girmiştir.
Ġ Ç Ġ N D E K Ġ L E R BĠRĠNCĠ BÖLÜM Sayfa No Genel Hükümler 1. Amaç 3 2. Kapsam 3 3. Sorumluluk 3 4. Hukuki Dayanak 3 5. Tanımlar 3 6. Uygulama Esasları 6 ĠKĠNCĠ BÖLÜM Gelirler ve Tanımlar 1. Gelir Türleri 8 2. Gelir Türlerinin Tanımları 10 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Tahakkuk Bilgilerinin Sisteme Girilmesi 1. Tahakkuk ve Faturaya Esas Bilgilerin Sisteme Girilmesinden Sorumlu Birimler 13 2. Hava Trafik Kontrol Hizmeti Kuruluşumuzca Verilmeyen Sivil Askeri Ortak Havalimanlarında Tahakkuk ve Faturaya Esas Bilgilerin Sisteme Girilmesinden Sorumlu Birimler 16 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Tahakkuk ve Fatura ĠĢlemleri 1. Tahakkuk İşlemleri 17 2. Fatura İşlemleri 18 3. Belge ve Bilgilerin Muhafazası 22 1
BEġĠNCĠ BÖLÜM Hava Seyrüsefer Hizmet Gelirleri Hava Seyrüsefer Yol Ücretleri 23 ALTINCI BÖLÜM Uçak ve Terminal Hizmetleri 1. Tahakkuk ve Faturaların Sistemde Oluşturulması 24 2. Kredili Ödeme İşlemleri 28 3. Teminatların Alınması ve Muhafazası 29 4. Peşin Tahsilat İşlemleri 30 5. Hava Seyrüsefer Hizmet Gelirlerinin Tahakkuk ve Fatura İşlemleri 31 6. İşletme Gelirlerinin Tahakkuk ve Fatura İşlemleri 31 YEDĠNCĠ BÖLÜM Yer Tahsis ve SözleĢmeler Kira Gelirleri 33 SEKĠZĠNCĠ BÖLÜM Son Hükümler 1. Aylık Gelir Mizanı 35 2. Yürürlük 35 3. Yürütme 35 Yönerge eki Formlar 36 2
PAZARLAMA VE TĠCARET YÖNERGESĠ BĠRĠNCĠ BÖLÜM Genel Hükümler 1. Amaç: Bu Yönergenin amacı, DHMİ Genel Müdürlüğü kaynaklarının, yürürlükteki mevzuat hükümlerine göre her türlü mal ve hizmet satışı ile pazarlama faaliyetlerinden ve diğer faaliyetlerden elde edilen gelirlerin; mevzuata uygun olarak tahakkukunun yapılması, faturalandırılması, kayıt altına alınması ve Genel Müdürlüğün bu hususta belirlemiş olduğu politikaların yürütülmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir. 2. Kapsam: Bu Yönerge, DHMİ Genel Müdürlüğü merkez ve taşra teşkilatında kişi, kurum/ kuruluşlara mal ve hizmet satışları ile diğer faaliyetlerden elde edilen gelirlere ilişkin tahakkuk ve faturalandırma işlemlerini kapsar. 3. Sorumluluk: Bu yönerge hükümlerinin usule uygun ve noksansız yürütülmesinden, Genel Müdür, ilgili Genel Müdür Yardımcısı, Pazarlama ve Ticaret Dairesi Başkanı, ilgili Daire Başkanlıkları, Havalimanı Başmüdürleri / Havalimanı Müdürleri / Nöbetçi Müdürler / Nöbetçi Amirler ile tahakkuka esas bilgileri sisteme giren ve gelir tahakkuk işlemlerini yapmakla yükümlü personel sorumludur. 4. Hukuki Dayanak: Bu Yönerge; a. 10.06.1982 Tarih ve 2677 Sayılı Sivil Hava Meydanları, Liman ve Sınır Kapılarında Görev ve Hizmetlerin Yürütülmesi Hakkındaki Kanun, 24.07.1981 Tarih ve 2495 Sayılı Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkındaki Kanun ile bu kanunun bazı maddelerinde değişiklik yapılmasına dair 02.07.1992 Tarih ve 3832 Sayılı Kanun, b. 14.10.1983 Tarih ve 2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu, c. 08.06.1984 Tarih ve 233 Sayılı Kamu İktisadi Teşebbüsleri Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (KHK), d. 08.11.1984 Tarih ve 18569 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü (DHMİ) Ana Statüsü, e. 14.02.2013 Tarih ve 11418 sayılı DHMİ Yönetim Kurulu kararı ile yürürlüğe giren Pazarlama ve Ticaret Dairesi Başkanlığı Birim Yönetmeliği hükümlerine istinaden hazırlanmıştır. 5. Tanımlar: Bu Yönergede geçen; DHMİ Genel Müdürlüğü: Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğünü, Genel Müdür: Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürünü, Yönetim Kurulu: Devlet Hava Meydanları İşletmesi Genel Müdürlüğü Yönetim Kurulunu, Merkez Teşkilatı: Genel Müdürlük merkez birimlerini, Taşra Teşkilatı: Havalimanı Başmüdürlük / Müdürlüklerini, 3
Birim : Merkez Daire Başkanlıkları ve müstakil Müdürlüklerin Havalimanlarındaki teşkilatlarını, Hizmet ve Gelirler Sistemi: Kuruluşumuz mal ve hizmet satışlarına ilişkin tahakkuk ve fatura işlemlerine esas bilgilerin elektronik ortamda oluşturulduğu yazılımı, Sistem: Hizmet ve Gelirler Sistemi yazılımını, Tahakkuk: Mal, hizmet satış ve pazarlama gelirleri ile diğer alacaklara esas bilgi ve belgelerin düzenlenerek faturalandırılmaya hazır hale getirilmesini, Fatura: Kuruluşumuzca verilen hizmetler ile satılan mal karşılığında, hizmeti / malı alanın borçlandığı tutarı göstermek üzere Kuruluşumuz tarafından müşteriye verilen, şekli ve özellikleri Vergi Usul Kanunu ile belirlenmiş ticari belgeyi, DHMİ Ücret Tarifeleri: Kuruluşumuzca işletilmekte olan Havalimanlarında verilen hizmet, sağlanan kolaylık ve imtiyaz bedellerine ilişkin Ücret Tarifelerini, Havalimanı kodu: ICAO nun havalimanları için belirlediği 4 lü kodu, Havayolu taşıyıcısı: Yerli ve yabancı tüm havayolu taşıyıcılarını, Yerli havayolu taşıyıcısı: 2920 Sayılı Türk Sivil Havacılık Kanunu ve bu Kanuna ilişkin olarak çıkarılan yönetmeliklerde istenen şartları sağlayarak Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ndan işletme ruhsatı almış bulunan havayolu işletmecilerini, Yabancı havayolu taşıyıcısı: Herhangi bir yabancı devlet otoritesinden işletme ruhsatı almış bulunan havayolu işletmecilerini, Kredili ödeme: Havayolu ve yer hizmet şirketlerinin Kredili Ödeme Uygulama Şartları Bölümünde belirtilen şartları taşımaları koşuluyla fatura dönemlerinin bir aylık veya on beş günlük olarak belirlenmesini, Peşin tahsilat: Kredili ödemeye tabi olmayan havayolu şirketlerinin havalimanlarına sefer düzenlemesi neticesinde tahakkuk eden ücretlerin hava aracının kalkışından önce tahsil edilmesini, Yolcu ve yük bildirimi (Load and trim sheet): Kalkışı gerçekleşen her hava aracı için yer hizmet kuruluşu / havayolu şirketi / hava aracı sorumlusu tarafından verilen ve içeriğinde çağrı adı, uçağın tescili, koltuk kapasitesi, tonaj, geliş / gidiş yeri, gelen yolcu / giden yolcu / transit yolcu sayıları, bagaj, yük ve kargo bilgisi, yakıt vb. bilgileri bulunan belgeyi, Tonaj: Hava araçlarının azami kalkış ağırlığını, Koltuk kapasitesi: Hava aracındaki taşınabilir yolcu sayısını (otorite onaylı / fabrika belgeli), Gürültü sertifikası: Hava aracının çıkardığı gürültü bakımından Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı'nca yayınlanan kriterlere uygun olduğunu belirten belgeyi, Yolcu: Seyahat etmek amacıyla kontrol (check-in) işlemini yaptırarak hava aracında bulunan uçuş ve kabin ekibi dışındaki kişileri, 4
Transit yolcu: Geldikleri uçakla kısa bir aradan sonra aynı uçuş numarasına sahip yine aynı uçakla seyahatlerine devam eden yolcuları, Transfer yolcu: 24 saat içinde farklı uçaklarla ya da aynı ama farklı uçuş numarasına sahip uçakla varıp, ayrılan yolcuları, Divert uçuş: Uçuş yolu ve / veya varış havalimanı değişikliği olan uçuşu, Yer hizmeti: Havalimanlarında, yer hizmeti çalışma ruhsatı bulunan yer hizmet kuruluşları ve havayolu şirketlerince hava araçlarına verilen; temsil, yolcu trafik, yük kontrolü ve haberleşme, ramp (ramp, kargo ve posta, uçak temizlik, birim yükleme gereçlerinin kontrolü), uçak hat bakım (uçak hat bakım, yakıt ve yağ), uçuş operasyon, ulaşım, ikram servis, gözetim ve yönetim, uçak özel güvenlik hizmet ve denetimi hizmetlerinin tamamını, Yer hizmet kuruluşu: SHY-22 Havaalanları Yer Hizmetleri Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak havalimanlarında yer hizmetleri yapmak üzere yer hizmetleri çalışma ruhsatı alan özel hukuk tüzel kişiliği statüsündeki kuruluşları, Temsilci: Havayolu şirketince, SHY-150.10A Havacılık Talimatındaki temsil hizmetine ilişkin verilen yetkiler çerçevesinde; havayolu şirketi adına SHGM, Kuruluşumuz ve yerel makamlar nezdinde uçuşlarla ilgili işlemlerinin yürütülmesi, havalimanında verilen hizmetlerin bedellerinin ödenmesi, teminatların karşılanması vb. için yetkili kılınan temsil hizmeti çalışma ruhsatına haiz temsilci kuruluşu, Kira Sözleşmesi: Kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmeyi, Yer tahsisi: Havalimanlarında havayolu taşıyıcıları, yer hizmet kuruluşları, ikram üretim ve servisi yapan kuruluşlar, diğer havacılık kuruluşları, ticari amaçlı faaliyet gösteren gerçek ve tüzel kişiler ile kamu hizmeti yürüten kurum / kuruluşlara yapılan yer tahsislerini, Eurocontrol: Avrupa Hava Seyrüsefer Emniyeti Teşkilatını, AIM (Aeronautical Information Management): Havacılık Bilgi Yönetimini, AFTN (Aeronautıcal Fixed Telecommunication Network): Havacılık sabit iletişim (haberleşme) ağını, ARFF (Airport Rescue and Fire Fighting): Havalimanı kurtarma ve yangınla mücadeleyi, FIC (Flight Information Center): Uçuş bilgi merkezini, LMT (Local Mean Time): Lokal (yerel) saati, UTC (Co-ordinated Universal Time): Koordine edilmiş evrensel zamanı, ifade eder. 5
6. Uygulama Esasları: 1. Bu Yönerge ile esasa bağlanmış tüm formlar, kayıtlar ve belgelerde yer alan zaman dilimi UTC zaman dilimidir. Tahakkuk ve hesaplamalarda günlük zaman süresi 00:01-23:59 UTC arasıdır. 2. Kredili şirketlere gönderilen dönemsel faturalarda, son ödeme tarihleri Yönergenin Kredili Ödeme Uygulama Şartları başlığı altında belirtilmiştir. Sözleşmelerinde son ödeme tarihine ilişkin özel hüküm bulunan durumlarda ise sözleşme hükümlerine göre ödeme süresi verilir. 3. Düzenlenen faturada faturanın süresi içerisinde ödenmemesi halinde uygulanacak temerrüt faizini belirten hükümler yer alır. 4. İlgili birimlerce düzenlenen formlarda, bilgilerde, belgelerde çelişkilerin veya yanlışlıkların tespit edilmesi ve mutabakat sağlanamaması halinde, durum ilgili birim sorumlusunca derhal Havalimanı Başmüdürü / Müdürüne bildirilir. Sorun en kısa zamanda çözümlenerek mutabakat sağlanır. 5. Gelir tahakkukuna esas alınan her türlü belge ve bilgi mevzuata uygun olarak zamanında, hatasız ve eksiksiz olarak ilgili Daire Başkanlıkları, taşrada ise ilgili birimlerce sisteme girilir. Tahakkuka esas bilgiler, şirket peşin tahsilata tabi ise anında, kredili ödemeye tabi ise kredi sözleşmesinde belirtilen süre içinde ilgili Daire Başkanlığı / birim tarafından sisteme girilir. 6. Sisteme hatalı girilen bilgiler ilk bilgi girişini yapan birim tarafından düzeltilir. 7. Yer hizmet şirketleri ve hizmetini kendi yapan şirketlerin Kuruluşumuza teslim edeceği yük ve yolcu bilgileri ilgili Başkanlık / birim tarafından hizmet verilmesini müteakip anında veya en geç 3 (üç) gün içinde sisteme girilir. 8. Yerli havayolu şirketleri kredili uçak hizmetleri tahakkuklarının faturalanmasında T.C. Merkez Bankası döviz satış kuru ay ortalaması, 15 (On beş) günlük kredili uçuşlarda ise 15 günlük merkez bankası döviz satış kuru ay ortalaması esas alınır. 9. Diğer dövize bağlı tahakkukların Türk Lirası olarak faturalandırılmasında sözleşme ile belirlenmiş bir hüküm yok ise T.C. Merkez Bankası ay sonu döviz satış kuru esas alınır. 10. Vergi Usul Kanunu hükümleri gereği, yerli havayolu şirketlerine döviz cinsinden düzenlenen faturaların düzenlendiği günkü döviz alış kurundan Türk Lirası karşılığı fatura üzerinde gösterilir. Ancak fatura tutarı, döviz veya ödeme günündeki döviz satış kuru karşılığı Türk Lirası olarak tahsil edilir. 11. Yabancı şirketler adına kesilen fatura tutarları DHMİ Ücret Tarifesinde belirtilen para birimi üzerinden düzenlenir. 12. Faturalara, verilen hizmetin ücretlendirilmesine dair hesaplama şeklini gösterir detaylı bilgileri içeren tahakkuk formu eklenir. 13. Faturalar; malın teslimi veya hizmetin verildiği tarihten itibaren azami 7 (yedi) gün içinde hizmetin verildiği ay içerisinde, mümkün olmaması halinde müteakip ayın 7 (yedi) sine kadar düzenlenir. Genel Müdürlük ve havalimanlarında İmza Sirküleri Yönetmeliği esasları dahilinde sorumlu ve yetkili personel tarafından imzalanarak bekletilmeksizin hizmet alıcılarına gönderilir. 14. Hizmet gelirleri karşılığı tahakkuk formu oluşturma, form numarası verme, form güncelleme ve sisteme tanımlatma işlemleri ilgili dairelerle koordineli olarak Pazarlama ve Ticaret Dairesi Başkanlığınca yaptırılır. 15. Fatura ve perakende satış fişinin temini ve dağıtımı Pazarlama ve Ticaret Dairesi Başkanlığı ve / veya ilgili Havalimanı Başmüdürlük / Müdürlüklerince yapılır. 16. Misafirhane, otopark vb. yerlerde kullanılacak perakende satış fişi koçanı, Pazarlama ve Ticaret Başkanlığı / birimi tarafından ilgili birimde görevli personele seri ve sıra numarası belirtilerek imza karşılığında zimmetlenir. 17. Havalimanlarınca düzenlenen fatura suretlerinin Genel Müdürlüğe gönderilmesi hususunda düzenleme yapmaya Pazarlama ve Ticaret Dairesi Başkanlığı yetkilidir. 6
18. Faturalar, e fatura uygulamasına geçilmesini müteakiben hizmet alıcılarına ve ilgili birimlere elektronik posta ile gönderilir. (*) 19. Havalimanlarında bulunmayan birimlerce yapılması gereken iş ve işlemler, Genel Müdürlük / Havalimanı Başmüdürü / Müdürünce yazılı olarak görevlendirilecek personel tarafından yürütülür. 20. Pazarlama ve Ticaret birimlerine yeni atanacak veya görevlendirilecek personele öncelikle Pazarlama ve Ticaret Yönergesinin öğretilmesi ilgili amirlerce sağlanır. 21. Yönerge esasları doğrultusunda yapılan Pazarlama ve Ticaret iş ve işlemleri veya tarifelerde olası değişikliklerin anlatılması, uygulamada birliğin sağlanması ve Pazarlama ve Ticaret personelinin eğitilmesi amacı ile Pazarlama ve Ticaret Dairesi Başkanlığınca seminer ve kurslar düzenlenir. 22. Yönergede bulunmayan yeni bir gelir türünün oluşturularak tanımlanması veya Yönergede belirlenmiş gelir tür ve tanımlarının yeniden düzenlenmesi hususu, Pazarlama ve Ticaret Dairesi Başkanlığınca ilgili Başkanlıklar ile koordine kurularak yapılır. 23. Havalimanı Pazarlama ve Ticaret Müdürlüğü / Şefliği / ilgili memuru tarafından mevcut gelirlerin dışında ilave gelir getirecek konuların araştırarak ilgili birimler ile koordine edilmesini müteakip, Yeni kiralanacak yerler ile ilgili ise piyasa araştırması ve mukayesesi yapılarak kira bedelini, Trafik-yolcu artışı ve terminal hizmetlerinde yapılan iyileştirme, yolcu kolaylıkları da dikkate alınarak Havalimanında kiralanan hacimlerin yıllık kira tutarlarının belirlenmesi ve / veya her yıl yapılacak kira artışları ile ilgili teklif ve önerilerini, Havalimanında boş bulunan veya sonradan oluşan gelir getirecek alanların tespitinin yapılması, Mevcut gelirlerin artırılmasına yönelik her türlü çalışmanın yapılarak sonuçlarını Başmüdürlük / Müdürlükçe Pazarlama ve Ticaret Dairesi Başkanlığına bildirilir. 24. Ücret tarifelerinin uygulanması esnasında yaşanan sorunlar, çözüm önerileri, Değişiklik önerileri, ilave gelir kalemi önerileri için piyasa araştırması yapılarak yeni tarifede alınacak bedelin belirlenmesi, ön çalışma yapılması ve yeni dönem tarife çalışması, Hizmet verilen kurum / kuruluş / şirket önerileri ve öneriler ile ilgili görüşlerin incelenmesi, Bu hususları kapsayan görüş ve önerileri Başmüdürlük / Müdürlükçe Pazarlama ve Ticaret Dairesi Başkanlığına bildirilir. 25. Yeni Ücret Tarifelerinin tespitinde gelire konu hizmeti veren ilgili Daire Başkanlığı tarafından; Tarifenin hangi havalimanlarında uygulanacağı, iç ve dış hat seferlerin ayrımı, ücrete esas birim, birim maliyeti, ücret kategorileri, ücretlendirme kriterleri, uygulama saati / dönemi vb. teknik bilgiler, Önerilen satış bedeli ve piyasa rayici, Hizmet ve Gelirler Sistemine bilgi akışının sağlanması, Hususları oluşturularak Pazarlama ve Ticaret Dairesi Başkanlığına intikal ettirilir. (*) Gerekli mevzuat ve altyapı oluģturulduktan sonra uygulamaya geçilecektir. 7
ĠKĠNCĠ BÖLÜM Gelir Türleri ve Tanımlar Gelir Türleri: DHMİ Gelirleri iki ana gruptan oluşmaktadır. 1. ESAS HĠZMET GELĠRLERĠ A. HAVA SEYRÜSEFER HĠZMET GELĠRLERĠ Yol Kontrol AIS Yayınları Uçuş Kontrol Diğer Hava Seyrüsefer Gelirleri B. TERMĠNAL HĠZMET GELĠRLERĠ Hava Terminal Gelirleri Konma Yaklaşma Aydınlatma Uçak / Araç Yönlendirme Emniyet Tedbiri Havalimanı Çalışma Saatinin Uzatılması Yer Terminal Gelirleri Konaklama Yer Hizmet Gelirleri Yolcu Trafik Yük Kontrol ve Haberleşme Ramp Uçak Hat Bakım Uçuş Operasyon İkram Servis Temsil, Gözetim ve Yönetim Uçak Özel Güvenlik Hizmet ve Denetimi Kargo Akaryakıt Ġkmali Ġmtiyazı Yer Tahsis Gelirleri (Arazi ve Üzerindeki Binalar) Kira (Ticari Hacim) Kira (Arazi) Kira (Diğer Bina, Sundurma, Hangar, Depo ve Mobolar) Kira (Genel Giderlere Katılma Payı) Kira (Ciro Payı) Kira (Reklam Alanları) Kira (diğer) Araç Özel Plakası Yer Hizmetleri ÇalıĢma Ruhsatları C. ĠġLETME HĠZMET GELĠRLERĠ Yolcu Servis Yolcu Köprüsü Gelirleri Köprü 400 Hz Elektrik Köprü Su 8
Yer Tahsis Gelirleri Kira (Ticari Hacim) Kira (Büro vb.) Kira (Depo vb.) Kira (Ciro Payı) Kira (Genel Giderlere Katılma Payı) Kira (Reklam alanları) Kira (Baz İstasyonu Açık alan, Outdoor, Indoor, Minilink) Kira (diğer) Check-in, Transit Kontuar, Kiosk, Karşılama Bankoları ĠletiĢim Sistemleri UçuĢ Bilgi Sistemi Monitör Kullanımı UçuĢ Bilgi Sistemi Reklam Yap ĠĢlet Devret (YĠD) Gelirleri Yolcu Servis İlave Ticari Hacim Kirası (1/2, 1/3 vb.) Kira (Arazi) YİD DHMİ Payı Diğer YİD Gelirleri Kirala ĠĢlet Devret (KĠD) Gelirleri Terminal İşletim Kirası Transit / Transfer Yolcu Transit Yolcu İlave Ticari Hacim Kirası (1/2, 1/3 vb.) Kira (Arazi) Hasılat Payı Kira (Ciro Payı) Diğer KİD Gelirleri D. DĠĞER HĠZMET GELĠRLERĠ Otopark Giriş Kartları Tüm Havalimanları Giriş Kartları PAT Sahalarında Araç Kullanma Belgesi Elektrik Su, Atık Su Arıtma Isıtma-Soğutma Havalandırma Araç, Gereç, Malzeme ve Personel Tahsisi Lojman, Misafirhane Gelirleri Malzeme, Atık, Hurda Satış ve Devir Karları Şartname Satışı Ot Satışı İstatistik Yıllığı Kurs / Ders Ücreti Diğer Gelirler 9
2. DĠĞER FALĠYET GELĠRLERĠ Sözleşme İhlali Sigorta Hasar Bedeli Temerrüt Faizi Ceza Dava ve İcra Diğer faaliyet gelirleri Gelir Türlerinin Tanımı: Hava seyrüsefer yol ücretleri: Türk hava sahasını iniş / kalkış ve transit geçiş amacı ile kullanan hava araçlarından, Ülkemiz adına Eurocontrol tarafından tahsil edilerek, alacağımız oranında Ülkemize geri ödenen ücretlerdir. AIS yayınları ücreti: Türk hava sahası ve Havalimanlarına ilişkin uçuşa yönelik önem arz eden havacılık veri ve bilgilerini içeren AIP ve benzeri dokümanın havayolu şirketleri ve ilgililere dağıtımı karşılığı alınan ücrettir. Uçuş kontrol (flight-check) ücreti: Kuruluşumuz uçakları ve bu konuda eğitilmiş ihtisas elemanlarından teşkil edilen uçuş kontrol ekibi vasıtasıyla, havalimanları hava seyrüsefer kolaylıkları ve hava-yer haberleşme sistemlerinin, özel elektronik-avionik ve kayıt cihazları ile teçhiz edilmiş ICAO DOC.8071 de belirtilen usul ve yönteme uygun olarak yapılan radyasyon ve performans kontrolü karşılığında alınan ücrettir. Konma ücreti: Hava aracının pisti kullanması karşılığı alınan ücrettir. Konaklama ücreti: Hava aracının piste inişini izleyen ikinci saatten sonra başlayan ve motor çalıştırma izni verilmesi ile sona eren süre için hesaplanan ücrettir. Yaklaşma ücreti: Yurt dışından gelen hava araçlarına seyrüsefer cihazları kullanmaları karşılığında verilen yaklaşma hizmeti için alınan ücrettir. Aydınlatma ücreti: Mevsimler ve görüş durumuna göre gün batımı ile gün doğumu arasında aydınlatma sistemlerinin çalıştığı saatlerde gerçekleşen konma veya kalkışın sadece birisi için alınan ücrettir. Uçak / Araç Yönlendirme (Follow-me) Ücreti: PAT (pist, apron, taksi yolu) sahalarında hava araçları ve kara taşıtlarına verilen yönlendirme hizmeti karşılığı alınan ücrettir. Emniyet Tedbiri Ücreti: Hava araçlarına ARFF birimi tarafından ARFF aracı ile verilen emniyet tedbiri hizmeti karşılığı alınan ücrettir. Yolcu Servis Ücreti: Giden yolculardan, havalimanlarında ve terminallerde sağlanan kolaylıklar ile verilen hizmet karşılığı alınan ücrettir. VIP (Protokol) Salonu Kullanım Ücreti: VIP (Protokol) salonunun yabancı üst düzey yetkililerine kullandırılması karşılığı Dışişleri Bakanlığınca mütekabiliyet esasına göre alınması istenilen ücrettir. Havalimanı Çalışma Saatinin Uzatılması Ücreti: Havalimanlarının ilan edilmiş çalışma saatleri dışında gelen / giden uçaklardan alınan ücrettir. 10
Yer Hizmetleri Ücreti: SHY-22 Havaalanları Yer Hizmetleri Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde; yer hizmeti çalışma ruhsatı bulunan yer hizmeti şirketince uluslar arası sefer yapan uçaklara verilen hizmetlere ilişkin alınan ücretlerdir. Yer Hizmetleri Çalışma Ruhsat Ücreti: SHY-22 Havaalanları Yer Hizmetleri Yönetmeliği hükümleri çerçevesinde verilen havaalanları yer hizmetleri çalışma ruhsatlarına ilişkin ilk veriliş ve temdit ücretleridir. Araç Özel Plakası Ücreti: Havalimanlarında PAT (pist, apron, taksi Yolu) sahalarında hizmet yapacak araçlara hizmet yapabilmeleri için DHMİ nden alınması zorunlu araç özel plakalarına ilişkin ilk veriliş ve temdit ile geçici plaka ücretleridir. Akaryakıt İkmali İmtiyazı Ücreti: Havalimanlarında akaryakıt ikmali hizmeti yapan şirketlerden, bu imtiyaz karşılığı sağladığı gelirlerden alınan ücrettir. Yer Tahsis Ücreti: Havalimanlarında faaliyet gösteren havayolu, yer hizmeti, ikram, akaryakıt vb şirketlere, kurum / kuruluş / gerçek / tüzel kişilere tahsis edilen arazi, bina, terminal binasındaki hacimler ile büfe, satış standı, duty-free, kafe bar, restoran vb. yerlerin kira bedelidir. Yolcu Köprüsü Hizmetleri Ücreti: Havalimanlarında yolcu köprüsüne yanaşan hava araçlarına verilen yolcu köprü, 400 Hz elektrik ve su hizmetleri karşılığı alınan ücretlerdir. Check-in / Transit Kontuar, Kiosk ve Karşılama Bankoları Ücreti: Havalimanlarında havayolu, yer hizmet kuruluşu, tur operatörü ve seyahat acentelerine tahsis edilen check-in / transit kontuar, kiosk ve karşılama bankoları karşılığı alınan ücretlerdir. Otopark Ücreti: Kuruluşumuz tarafından işletilen otoparkların kullanımı karşılığı alınan ücrettir. İletişim Sistemleri Ücreti: Havalimanlarında dahili telefon, data hattı, diyafon, modem, harici telefon tesisi, özel hat çekim / nakil, yıllık abonman, AFTN hat kirası, hat bakım ve onarım, anons, B sınıfı mesaj vb. iletişim sistemlerinden yararlanma karşılığı alınan ücretlerdir. Uçuş Bilgi Sistemi Monitör Kullanım Ücreti: Uçuş bilgi sistemi monitörlerinin kiralanması karşılığı alınan ücrettir. Uçuş Bilgi Sistemi Reklam Ücreti: Uçuş bilgi sistemlerinde reklam yayınlanması karşılığı alınan ücrettir. Giriş Kartları Ücreti: Genel Müdürlüğümüz hizmet binası ve havalimanlarına girişlerde kullanılması zorunlu olan giriş kartlarından alınan ücrettir. PAT Sahalarında Araç Kullanma Belgesi Ücreti: Havalimanlarında PAT sahalarında araç kullanılabilmesi için alınması zorunlu olan PAT sahalarında araç kullanma belgesi ücretidir. Elektrik, Su, Arıtma, Isıtma-Soğutma ve Havalandırma Ücreti: Havalimanlarındaki elektrik, su, arıtma, ısıtma-soğutma ve havalandırma hizmetlerine ilişkin ücretlerdir. Araç, Gereç, Malzeme ve Personel Tahsis Ücreti: Havalimanı sınırları içerisinde kurum / kuruluşların isteği üzerine veya DHMİ ce gerekli görülecek yangın vb. durumlarda re sen müdahalelerde yapılacak araç, gereç, malzeme ve personel tahsisi ile DHMİ personeli tarafından Kuruluşumuz tesisleri içinde veya Kurum dışında verilen her türlü eğitimlere ilişkin araç, gereç, malzeme ve personel tahsis ücretleridir. 11
Baz İstasyonu Ücreti: Havalimanlarında GSM operatörlerinin telekomünikasyon baz istasyonlarına yapılan yer tahsislerine ilişkin kira bedelidir. 12
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM Tahakkuk Bilgilerinin Sisteme Girilmesi Tahakkuk ve Faturaya Esas Bilgilerin Sisteme Girilmesinden Sorumlu Birimler: 1. Hava aracının iniş-kalkış saati, tescil ve pist bilgileri: Hava Seyrüsefer Müdürlüğü / Birimleri / Havalimanı Kontrol Kulesi 2. Uçuş amacı, permi numarası ve kalkış-varış meydan bilgileri: AIM Müdürlüğü / Hava Seyrüsefer Müdürlüğü AIM birimleri 3. Yük, kargo ve yolcuya ilişkin yer hizmeti / havayolu şirketlerinin Kuruluşumuza teslim edeceği bilgiler: Havalimanı Başmüdürlüğü / Müdürlüğünce yetkilendirilen ilgili birim / Pazarlama ve Ticaret birimi 4. İç / dış hat trafiği kule kayıt bilgisi: Hava Seyrüsefer Müdürlüğü / Hava Seyrüsefer birimleri / Havalimanı Kontrol Kulesi 5. Tonaj ve koltuk sayısı bilgileri: Pazarlama ve Ticaret Dairesi Başkanlığı, Makam Onayı ile yetkilendirilmesi uygun görülen Havalimanı Başmüdürlük / Müdürlükleri Pazarlama ve Ticaret birimi 6. Günlük döviz kurları: Pazarlama ve Ticaret Dairesi Başkanlığı, Atatürk Havalimanı Başmüdürlüğü / ve / veya Başkanlıkça yetki verilen birimler 7. Havayolu şirketleri ödeme türü (peşin / kredili): Pazarlama ve Ticaret Dairesi Başkanlığı 8. Apronda uçaklara verilen yer hizmetleri ile araç yönlendirme bilgileri: Apron / işletme birimi / Nöbetçi Müdürlük 9. Emniyet tedbiri hizmeti bilgileri: ARFF Müdürlüğü / ARFF birimi / İşletme birimi 10. Aydınlatma açılış/kapanış saatlerini günlük olarak Kule ekranında güncelleme: Hava Seyrüsefer Müdürlüğü / Hava Seyrüsefer birimleri / Havalimanı Kontrol Kulesi 11. Tanımsız tescil ile karşılaşıldığında uçağa ait tescil, şirket ICAO kodu ve uçak tipi bilgilerinin sisteme girilmesi için durumu AIM (AIS / FIC) birimine bildirmek: Hava Seyrüsefer Müdürlüğü / Hava Seyrüsefer birimleri / Havalimanı Kontrol Kulesi 12. Peşin tahsilata tabi olan ve ücreti pilot aracılığı ile ödenecek uçuşlar için Pazarlama ve Ticaret biriminin bildirimi üzerine kule ekranındaki motor çalıştırma talep saati bölümüne pilotun talep ettiği saat ve tahmini kalkış saati yazılarak kayıt güncelleme, kalkışın gerçekleşmesinden sonra ise bu uçuşun kalkış kaydının tekrar çağırılarak gerçek bilgiler ile güncellenmesi: Hava Seyrüsefer Müdürlüğü / Hava Seyrüsefer birimleri / Havalimanı Kontrol Kulesi 13. Tanımsız havayolu şirketinin ICAO, IATA kodu, şirket adı ve milliyet bilgisi: Hava Seyrüsefer Müdürlüğü / Hava Seyrüsefer birimleri / Havalimanı Kontrol Kulesi 14. Divert uçuş (Uçuş yolu ve / veya varış meydanı değişikliği olan uçuş) olarak gerçekleşen uçuşun uçuş amacı kodunun güncellenmesi: AIM Müdürlüğü / Hava Seyrüsefer Müdürlüğü AIM birimleri 15. Divert uçuşlar, şirket ve uçak tanımlama, uçuş amacı, permi numarası güncelleme: AIM Müdürlüğü / Hava Seyrüsefer Müdürlüğü AIM birimleri 16. Uçuşu durdurulan hava aracı / şirket tahdit bilgileri: AIM Müdürlüğü / Hava Seyrüsefer AIM birimleri 17. Uçak / Helikopter uçuş takip bilgileri: Hava Seyrüsefer Dairesi Başkanlığı 18. Uçuş Kontrol (Flight-check) bilgileri: Hava Seyrüsefer Dairesi Başkanlığı 13
19. Terminalleri Yap İşlet Devret modeliyle işletilmekte olan havalimanlarında garanti yolcu sayısı bilgileri: Havalimanı Pazarlama ve Ticaret Müdürlüğü / Pazarlama ve Ticaret birimleri 20. Havalimanı çalışma gün ve saatinin uzatılmasına ilişkin açılış / kapanış saat bilgileri: İşletme birimi 21. Uçakların hangara giriş, çıkış, saat ve tarih bilgileri: Apron memuru / İşletme birimi 22. Temerrüt faizi, kur farkı: Mali İşler Dairesi Başkanlığı / Mali İşler birimi 23. AIS yayınları ile ilgili şirket bilgileri (ticaret unvanı, posta adresi, ücret kodu, dönemi, bölgesi, internet abonelik durumu, telefon / faks / elektronik posta adresi bilgileri): Hava Seyrüsefer Dairesi Başkanlığı / AIM birimi 24. Standart Yer Hizmetleri Anlaşmalarındaki; tüm yer hizmetlerine ilişkin (Yolcu Trafik, Yük Kontrol ve Haberleşme, Ramp, Uçak Hat Bakım, Uçuş Operasyon, İkram Servis, Temsil, Gözetim ve Yönetim) bilgiler: İşletme Dairesi Başkanlığı / İşletme birimi 25. Uçak Özel Güvenlik Hizmet ve Denetimine ilişkin bilgiler: Pazarlama ve Ticaret birimi 26. Yük, kargo ve yolcuya ilişkin yer hizmeti / havayolu şirketlerinin Kuruluşumuza teslim edeceği bilgiler: Başmüdürlük / Müdürlükçe yetkilendirilen birim / Pazarlama ve Ticaret birimi 27. Yer hizmet sözleşme ihlalleri: İşletme birimi 28. Havayolu taşıyıcısının üs (base) ilk giriş ve değişiklik bilgisi: Hava Seyrüsefer Müdürlüğü / Hava Seyrüsefer birimleri / Havalimanı Kontrol Kulesi 29. Havayolu taşıyıcısının ödemesini garanti eden temsilci şirketin atanması: İşletme birimleri / Pazarlama ve Ticaret birimi 30. Yer hizmetleri çalışma ruhsatları ilk veriliş bilgileri: İşletme Dairesi Başkanlığı 31. Yer hizmetleri çalışma ruhsatları temdit bilgileri: İşletme Dairesi Başkanlığı / İşletme birimi 32. Temsil (tüm havaalanları) çalışma ruhsatı ilk veriliş ve temdit bilgileri: İşletme Dairesi Başkanlığı 33. Araç özel plakası ilk veriliş ve temdit bilgileri: İşletme birimi 34. Akaryakıt ikmal hizmeti yapan şirket tarafından beyan edilen gümrüklü ve gümrüksüz satışlara ilişkin bilgiler: Pazarlama ve Ticaret birimi 35. Yolcu köprüsüne yanaşan uçakların tipi, çağrı adı ve köprü numarası bilgileri: Ramp, Kule / İşletme birimi 36. Yolcu köprüsüne giren uçakların köprüye giriş - çıkış saati, 400 Hz elektrik ve su sarfiyat bilgileri: Köprü Operatörlüğü / İşletme birimi 37. Dahili-harici telefon, diyafon, data ve modem hattı tesisi, özel hat çekimi / nakli için yapılan sarfiyat ve personel çalışma süresi bilgileri: Başmüdürlük / Müdürlükçe yetkilendirilen birim / Elektronik birimi 38. Dahili telefon tahsisi yapılan şirketlerden telefon yıllık abonman ücretinin alınabilmesi için, telefon numarası bilgileri: Başmüdürlük / Müdürlükçe yetkilendirilen birim / Elektronik birimi 39. Kuruluşumuz santrali aracılığı ile veya otomatik olarak santralimizden yapılan telefon görüşme süreleri (şirketler bazında): Destek Hizmetleri / Başmüdürlük Müdürlükçe yetkilendirilen birim 40. AFTN hattı kirasına ilişkin devrelerden yararlanan şirketlerin bilgileri: Başmüdürlük / Müdürlükçe Yetkilendirilen birim / Elektronik birimi 14
41. Telefon hat bakım kirası ve bakım ücretinin santrali kullanan şirketlere dağılım bilgileri: Başmüdürlük / Müdürlükçe yetkilendirilen birim / Elektronik birimi 42. Yolcu salonlarında yapılan anons hizmetlerine ilişkin bilgiler: Başmüdürlük / Müdürlükçe yetkilendirilen birim / Elektronik birimi 43. B sınıfı mesaj bilgileri: AIM / Hava Seyrüsefer birimi 44. Data ve modem hattı kirası bilgileri: Bilgi Teknolojileri Dairesi Başkanlığı / Elektronik birimi 45. Giriş kartı bilgileri: Koruma ve Güvenlik Müdürlüğü / Koruma ve Güvenlik birimi 46. Geçici giriş kartı / geçici giriş belgesi bilgileri: Koruma ve Güvenlik Müdürlüğü / Koruma ve Güvenlik birimi / Nöbetçi Müdürlük 47. Geçici araç özel plakası ile birlikte verilen geçici giriş kartı bilgileri: Koruma ve Güvenlik / İşletme birimi / Nöbetçi Müdürlük 48. PAT sahalarında araç kullanma belgesi ilk veriliş ve temdit bilgileri: İşletme birimi 49. Elektrik sayaçlarının okunması, sarfiyat ve birim fiyatları bilgileri: Başmüdürlük - Müdürlükçe yetkilendirilen birim / Elektrik / İşletme birimi 50. Su sayaçlarının okunması, sarfiyat ve birim fiyat bilgileriyle atık su ile arıtma bilgileri: Başmüdürlük - Müdürlükçe yetkilendirilen birim / Makine / İşletme birimi 51. Isıtma-soğutma, havalandırma hizmetlerine ait tüm bilgiler: Makine / İşletme birimi 52. Araç, gereç ve personel tahsisi yapılan şirketlere ait aracın cinsi, adedi, personel sayısı, tahsis süresi ve ücreti bilgileri: ARFF, Atölye Garaj, Makine / İşletme birimi 53. Lojman tahsisi yapılan personelin faturaya esas tüm bilgileri: Destek Hizmetleri Dairesi Başkanlığı / Destek Hizmetleri birimleri / Başmüdürlük Müdürlükçe yetkilendirilen birim 54. Şartname, sigorta hasar yansıma, malzeme, atık ve hurda satış bilgileri: Satınalma ve Tedarik Dairesi Başkanlığı / Satınalma ve Tedarik birimi 55. VIP (Protokol) Salonu kullanım ücretine ait bilgiler: VIP Müdürlüğü / VIP birimleri 56. MGM; Eurocontrol DHMİ gider payı ve muaf uçuşlara ait protokol kesintisi bilgileri: Mali İşler Dairesi Başkanlığı 57. Yer tahsislerine ilişkin bilgiler: Pazarlama ve Ticaret birimi 58. Check-in, transit kontuar, kiosk ve karşılama bankoları bilgileri: İşletme birimi / Nöbetçi Müdürlük 59. Uçuş bilgi sistemi monitör kullanım bilgileri: Elektronik birimi / Başmüdürlük Müdürlükçe belirlenen teknik birim 60. Uçuş bilgi sistemi reklam bilgileri: Elektronik birimi / Başmüdürlük Müdürlükçe belirlenen teknik birim 61. YİD ve KİD ilave ticari hacim tahakkuk bilgileri: Pazarlama ve Ticaret birimi 15
62. Gürültü Tazminatına ilişkin bilgiler: Havalimanı Başmüdürü / Havalimanı Müdürünce görevlendirilen personel (*) Yukarıda detayı verilen bilgilerin zamanında ve doğru olarak sisteme girilmesinden bilgi girişini yapan Daire Başkanlıkları / Havalimanı Başmüdürlük / Müdürlükleri ilgili birimleri sorumludur. Hava Trafik Kontrol Hizmeti KuruluĢumuzca Verilmeyen Sivil-Askeri Ortak Havalimanlarında Tahakkuk ve Faturaya Esas Bilgilerin Sisteme Girilmesinden Sorumlu Birimler: 1. Sistemde mevcut iniş-kalkış bilgileri üzerine veya sistemde uçuş kaydı olmayan hava aracına ait iniş-kalkış saati, tescil ve pist bilgilerinin girilmesi: Havalimanı Müdürünce görevlendirilen personel tarafından 2. Tanımsız tescil ile karşılaşıldığında hava aracına ait tescil, şirket ICAO kodu ve uçak tipi bilgilerinin sisteme girilmesi için durumu Hava Seyrüsefer birimine bildirilmesi: Havalimanı Müdürünce görevlendirilen personel tarafından 3. Peşin tahsilata tabi olan ve ücreti pilot aracılığı ile ödenecek uçuşlar için Pazarlama ve Ticaret biriminin bildirimi üzerine kule ekranındaki motor çalıştırma talep saati bölümüne pilotun talep ettiği saat ve tahmini kalkış saati yazılarak kayıt güncelleme, kalkışın gerçekleşmesinden sonra bu uçuşun kalkış kaydının tekrar çağırılarak gerçek bilgiler ile güncellenmesi: Hava Seyrüsefer Müdürlüğü / Hava Seyrüsefer birimleri / Havalimanı Kontrol Kulesi 4. Tanımsız havayolu şirketinin ICAO, IATA kodu, şirket adı ve milliyet bilgisinin sisteme girilmesi: Hava Seyrüsefer Müdürlüğü / Hava Seyrüsefer birimleri / Havalimanı Kontrol Kulesi 5. Divert uçuş (Uçuş yolu ve / veya varış meydanı değişikliği olan uçuş) olarak gerçekleşen uçuşun uçuş amacı kodunun güncellenmesi: Hava Seyrüsefer Müdürlüğü / Hava Seyrüsefer birimleri / Havalimanı Kontrol Kulesi 6. Uçuş bilgisinin uçuş amacı, permi numarası ve kalkış-varış meydanının güncellenmesi: Hava Seyrüsefer Müdürlüğü / Hava Seyrüsefer birimleri / Havalimanı Kontrol Kulesi 7. Aydınlatma açılış / kapanış saatlerinin günlük olarak kule ekranındaki ilgili alanda güncellenmesi: Havalimanı Başmüdürü / Müdürünce görevlendirilen personel tarafından 8. Havalimanı çalışma gün ve saatinin uzatılmasına ilişkin açılış / kapanış saat bilgileri: İşletme birimi / Nöbetçi Amir 9. Uçakların hangara giriş, çıkış, saat ve tarih bilgileri: Apron memuru / İşletme birimi Yukarıda detayı verilen bilgilerin zamanında ve doğru olarak sisteme girilmesinden bilgi girişini yapan Daire Başkanlıkları / Havalimanı Başmüdürlük / Müdürlükleri ilgili birimleri sorumludur. (*) Mevzuat düzenlenmesi yapıldıktan sonra uygulamaya baģlanacaktır 16
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM Tahakkuk ve Fatura ĠĢlemleri 1. Tahakkuk ĠĢlemleri: a) Tahakkuk Formunda Bulunması Gereken Bilgiler: Hizmet verilen gerçek veya tüzel kişinin adı, ticaret unvanı, Hizmetin türü, Hizmetin bedeli, Hizmetin verildiği tarih, Tahakkuk dönemi, Tahakkuku düzenleyen Havalimanı kodu, Tahakkuku düzenleyenin adı, soyadı, unvanı ve imzası, Tahakkuk form numarası, Tahakkuka esas diğer bilgiler. b) Tahakkuk Uygulamaları: Tahakkuka esas alınacak olan her türlü belge, form vb. bilgilerin ilgili birimler tarafından, elektronik ortamda mevzuata uygun şekilde ve zamanında ücretlendirilir. Tutarı belirlenir ve sisteme girişi yapılır. Tahakkuk / fatura ekranına intikali sağlanır. Sistemin çalışmadığı zamanlarda manuel olarak mevzuata uygun şekilde düzenlenen belge Pazarlama ve Ticaret birimine zamanında teslim edilir. DHMİ Ücret Tarifeleri, sözleşme, alınan karar ve onayda belirtilen ücretler ilgili mevzuat hükümleri esas alınarak gerekli kontrolün yapılmasını müteakiben tahakkuk yapılır. Varsa diğer tahakkuklar, ilgili birimlerce hesaplanarak doğrudan faturalandırılmak üzere Pazarlama ve Ticaret Başkanlığı / birimlerine gönderilir. c) Tahakkuk Formunun Oluşturulması: 1. Hizmeti veren birim tarafından ücrete esas bilgilerin Hizmet ve Gelirler Sistemine girişinin yapılmasını müteakip, Pazarlama ve Ticaret birimi tarafından sistemde bekleyen tahakkuk bilgilerine ilişkin şirkete verilen kod, hizmet bedeli bilgileri ve sisteme girildiği tarih kontrol edilir. 2. Tüzel kişinin (şirket) vergi dairesi ve vergi numarası / gerçek kişinin T.C. kimlik numarası girilerek fatura bilgilerinin doğruluğu sistemden kontrol edilir. 3. Hizmet türü ve bedelinin dayanağı olan DHMİ Ücret Tarifelerine, sözleşmesine, mevzuata, alınan onay ve kararlara, ilgili kurum / kuruluşların tarife vb. uygulamalarına uygunluğu kontrol edilir. 4. Tahakkuk formu, Pazarlama ve Ticaret Dairesi Başkanlığı / Birimleri tarafından imzalanarak faturaya eklenir. 17
2. Fatura ĠĢlemleri: a) Faturada Bulunması Gereken Bilgiler: Kuruluşumuz ile mal ve hizmet alanın kimlik bilgileri (adı / ticaret unvanı, adresi, T.C. kimlik numarası / vergi dairesi ve numarası), Fatura tarihi, Son ödeme tarihi, Fatura seri ve sıra numarası, Tahakkuk dönemi, Hizmetin türü ve bedeli, KDV bilgileri (hesaplanan KDV ve varsa KDV kesintisi), Varsa indirim ve kesintilere ilişkin tutar ve açıklamalar, Fatura tutarı - TL ( ), EUR ( ), USD ($), Kuruluşumuz banka hesap numaraları (IBAN), Varsa temsilci şirketin bilgileri, Faturanın gönderilmesi (iadeli taahhütlü / KEP / adi vb.), Yetkili imzalar (adı, soyadı, unvanı ve imzası), Faturaların zamanında ödenmemesi durumunda tabi olduğu mevzuata göre temerrüt faizine ilişkin açıklama, Yabancı şirketlere düzenlenecek faturalarda hizmet türlerinin İngilizce metni, Fatura tutarına itiraz ile ilgili açıklama, Fatura tutarının yazı ile belirtilmesi, Fatura bedeli peşin ödenmiş ise buna ilişkin açıklama. Faturada yer alması gereken bilgilerin eksiksiz yazılması zorunludur. Hizmet alıcısına ait bilgilerin beyanı esas olmakla birlikte, tereddüt halinde belge ibraz edilmesi istenir. b) Fatura Düzenlenmesi: 1. Hizmet ve Gelirler Sisteminde oluşturulan fatura bilgilerine şirkete özel not (sözleşmesindeki ödeme süresi vb.) varsa yazılır. 2. Fatura bedeli peşin ödenmemişse son ödeme tarihi gün olarak girilir. 3. Fatura düzenleme tarihi ve faturanın dönemi kontrol edilir ve tahakkuk bilgisi ile uyumlu olması sağlanır. 4. Düzenlenen tahakkukun dönemine ait kur tarih aralığı belirlendikten sonra varsa döviz cinsi seçilir. 5. Faturayı imzalayacak yetkililerin ismi İmza Sirküleri Yönetmeliğine uygun olarak belirlenir ve faturanın çıktısı alınır. 6. Sistemden düzenlenen faturanın şekli ile hizmet bedeline ilişkin bilgiler son bir kez kontrol edilir ve yetkililerce imzalanarak hizmet alıcılarına gönderilir. 7. Faturaların elektronik ortamda düzenlenmesi halinde fatura elektronik sertifikası olan yetkili personelce sistem üzerinden imzalanır. 18
c) Fatura Ödeme Süreleri: 1. Kredili ġirket Faturaları: Aylık kredili şirketlere düzenlenen uçak, yer ve terminal hizmet faturalarında son ödeme tarihi olarak; yerli ve yabancı şirketlere on beş (15) gün, On beş günlük kredili yerli ve yabancı şirketlere ise yedi (7) günlük ödeme süresi verilir. 2. Kira Faturaları: Kira, ciro ve kiraya bağlı genel giderlere katılım payı, sözleşmede belirtilen bedel ve kiranın ödeme şekline göre Pazarlama ve Ticaret birimince tahakkukları dönemler itibariyle düzenlenir. Kira faturaları sözleşmede belirlenen dönem başlangıçlarının ilk iş gününde düzenlenir ve imza karşılığı veya iadeli taahhütlü olarak kiracıya teslim edilir. Ödeme süresi olarak, sözleşmenin Ödemelerin Şekli ve Süresi başlıklı maddesinde belirtilen süre verilir. 3. Kontuar Faturaları: Daimi ve geçici tahsislerde sözleşmede belirtilen süre verilir. Sözleşmesi bulunmayan kullanıcılardan ise geçici kontuar bedeli peşin tahsil edilerek fatura düzenlenir. 4. Özel Protokol Kapsamında Düzenlenen Faturalar: Bu kapsamda düzenlenen faturalara protokolde belirlenen ödeme süresi verilir. 5. Diğer Hizmet ve diğer Faaliyet DıĢı Faturalar: Araç Özel Plakası, Otopark, Giriş Kartları ve PAT Sahalarında Araç Kullanma Belgesi, Lojman, Misafirhane, Malzeme, Atık ve Hurda Satış, Şartname, Ot ve İstatistik Yıllığı Satışı, Kurs / Ders Ücreti, Temerrüt Faizi vb. faturalar (istisnalar hariç) peşin tahsil edilen tutarlara göre düzenlenir. Havalimanlarında Kuruluşumuzla sözleşmesi bulunan kişi / kuruluşlara düzenlenen Araç, Gereç, Malzeme ve Personel Tahsisi faturalarına, sözleşmelerinde ödeme süresi belirtilmemiş ise faturanın düzenlendiği tarihten itibaren 15 gün ödeme süresi verilir. Havalimanlarında faaliyet göstermeyen kişi / kuruluşlardan fatura bedeli peşin tahsil edilir. Akaryakıt İkmali İmtiyazı faturalarına, sözleşmelerinde ödeme süresi belirtilmemiş ise faturanın düzenlendiği tarihten itibaren 15 gün ödeme süresi verilir. Sigorta Hasar Bedeli için, faturanın düzenlendiği tarihten itibaren sözleşmesinde belirtilen süre kadar ödeme süresi verilir. Ceza ve sözleşme ihlalinde, sözleşmesinde belirtilen süre kadar ödeme süresi verilir. Ceza ve sözleşme ihlali ödeme süresinin sözleşmede bulunmaması durumunda ise faturanın düzenlendiği tarihten itibaren 15 gün ödeme süresi verilir. Yer Hizmetleri Çalışma Ruhsatları ilk veriliş ve temdit ücretleri için Ücret Tarifesindeki dönemlerde fatura düzenlenerek bedeli peşin olarak tahsil edilir. İletişim Sistemleri ücretleri için, sözleşmesinde ödeme süresi belirlenmemiş ise faturanın düzenlendiği tarihten itibaren 15 gün ödeme süresi verilir. Elektrik, Su, Atık Su, Isıtma-Soğutma Havalandırma ve Arıtma ücretlerine ait faturalara son ödeme süresi kira sözleşmelerine uygun olarak verilir. Kira sözleşmesinde ödeme 19
süresi bulunmayan durumlarda, faturanın düzenlendiği tarihten itibaren 15 gün ödeme süresi verilir. Dava icra ve diğer faturalara, mevzuatlarında aksi bir hüküm yok ise 15 gün ödeme süresi verilir. d) Faturaların İlgililere Teslimi: Düzenlenen faturaların evrak birimine en geç 12:30 a kadar teslim edilenlerin aynı gün, daha sonra teslim edilenlerin en geç bir sonraki mesai gününde ilgililere gönderilmesi esastır. Bu nedenle ivedi şekilde ve son ödeme tarihi geçirilmeden faturanın kargo, posta, elektronik posta veya elden teslim yoluyla ilgiliye ulaşması sağlanır. Faturanın teslim alındığına dair evrak kaydı, teslim alındı belgesi, iadeli taahhütlü belgesi veya her türlü teslim tesellüm belgesinin faturayı düzenleyen birim tarafından muhafaza edilmesi zorunludur. Ödeme süresi verilen faturaların kargo, posta, elektronik posta işlemlerinin yapılarak postanın, ulaştırıcıya tesliminden Genel evrak / evrak birimleri sorumludur. Elden teslimden faturayı tanzim eden birim sorumludur. Faturaların ilgiliye teslim edilmesine ilişkin teslim belgeleri Genel evrak (Genel Evrak birimince gönderilenler) / evrak birimlerince, diğer teslimlerde Pazarlama ve Ticaret birimlerince imza karşılığında teslim edilir. Peşin tahsilat faturaları Pazarlama ve Ticaret birimi tarafından muhatabına imza karşılığı teslim edilir veya iadeli-taahhütlü olarak gönderilir. Faturayı düzenleyen birim tarafından, elden teslim edilen faturalar; evrak kayıt defteri (sistemde yer alan kayıt) / evrak teslim defterine kaydedilip isim, unvan belirtilerek imzalanmak suretiyle veya Pazarlama ve Ticaret biriminde kalan fatura suretinin üzerine elden teslim alan kişinin adı, unvanı, teslim tarihi ve elden teslim aldım ibaresi yazılarak imza karşılığında teslim edilir. Gerektiği hallerde faturayı teslim alan şahsın kimliği görülerek veya kimlik fotokopisi alınarak fatura teslim edilir. Tutanak ile teslimlerde, tutanak iki nüsha halinde düzenlenerek bir sureti faturayı alan yetkiliye verilir, diğeri de fatura suretine eklenerek muhafaza edilir. Elektronik faturaya geçilmesini müteakiben, elektronik imzalı faturalar elektronik ortamda gönderilir ve elektronik ortamda kaydı tutularak takibi yapılır. Elektronik faturanın yürürlüğe girmesini müteakip ıslak imzalı faturaların gönderilmesine son verilir. e) Faturaların İlgili Birimlere Gönderilmesi: Fatura aslı (Beyaz sureti) : Hizmeti alan kişi / kuruluşa, Fatura aslı (Pembe sureti) : Havalimanları Pazarlama ve Ticaret birimlerinde muhafaza edilir. Fatura aslı (Mavi sureti) : Mali İşler Dairesi Başkanlığı ve birimlerine, Fatura aslı (Sarı sureti) : Talep halinde Pazarlama ve Ticaret Dairesi Başkanlığına gönderilir ve / veya faturayı düzenleyen birim tarafından dosyasında muhafaza edilir. Faturaların, ihtiyaca göre düzenleneceği nüsha sayısı ile Genel Müdürlüğe gönderilip gönderilmeyeceğine dair düzenleme Pazarlama ve Ticaret Dairesi Başkanlığınca yapılır. 20
f) Manuel Fatura Düzenlenmesi: Sistemin çalışmadığı durumlarda faturalar manuel olarak düzenlenir. Düzenlenen faturalar ilgili şirkete ve mali işler birimine gönderilir. Manuel kesilen faturalara ait tahakkuk bilgileri ve fatura numaraları Bilgi Teknolojileri Daire Başkanlığı birimlerince sisteme girilir. g) Faturanın Muhasebe Sistemine Düşmemesi: Teknik nedenlerden dolayı düzenlenen faturanın muhasebe sistemine düşmemesi durumunda; Mali İşler birimi sisteme düşmeyen fatura numaralarını imzalı faturalardan belirler. Tespit edilen numaraları Pazarlama ve Ticaret birimine bildirir. Pazarlama ve Ticaret birimi fatura görüntüleme ekranında faturayı tespit ederek gerekli işlemleri yapar. h) Faturaya İtirazlar: Kuruluşumuzca düzenlenen faturalara kişi ve kuruluşlarca yapılan itirazlar Pazarlama ve Ticaret Dairesi Başkanlığı ve Pazarlama ve Ticaret birimleri ve tahakkuku yapan ilgili birimlerce incelenir. Teknik araştırmayı gerektirecek itirazlar haricindekiler en geç 15 (on beş) gün içerisinde sonuçlandırılır. Sonuçtan ilgili kişi ve kuruluşlar ile Mali İşler birimine bilgi verilir. Kabul edilen itiraz uçuşun kule kayıtlarında herhangi bir değişikliği gerektiriyorsa değişikliği yapmak üzere Hava Seyrüsefer ve Bilgi Teknolojileri Dairesi Başkanlıklarına bilgi verilir. i) Faturanın İptal Edilmesi: Pazarlama ve Ticaret birimleri, muhasebe birimlerine gönderilmeden iptal edilen faturanın aslını ilgili kişi / kuruluştan talep eder. İptal edilen faturalar üzerine iptal notu düşülerek ilgili Pazarlama ve Ticaret biriminde, sistemden döküm alınmadan iptal edilen faturalar ise gerekçesi yazılarak ve sürekli form numaralı faturaların listesi düzenli olarak çıktısı alınarak dosyasında muhafaza edilir. Düzenlenmiş olan fatura, mal veya hizmeti alan kişi veya kuruluş ile tahsilât birimine gönderilmiş ancak muhasebeleştirme işlemi yapılmamış ise, tahakkuk birimince sistemden fatura iptal edilerek, faturanın beyaz sureti mal veya hizmeti alan kişi veya kuruluştan, mavi sureti ise tahsilât biriminden yazılı olarak geri istenir. Fatura ilgili kişi / kuruluş ve Kuruluşumuz muhasebe kayıtlarına alınmış ise, ilgili kişi / kuruluştan iade faturası talep edilir. İade faturası Mali İşler birimine gönderilir. İptal edilen faturalarla ilgili olarak; 1. Muhasebe kayıtlarına alınan ve sonradan üst yazı veya onay ile iptal edilen fatura suretleri, 2. Çıktısı alınıp da muhasebe kayıtlarına alınmadan ilgili personelin yetkisi ile iptal edilen fatura suretleri, 3. Hizmet ve Gelirler Sisteminde dökümü yapılmadan ilgili personelin yetkisi dahilinde iptal edilen faturaların da dökümünün alınarak Vergi Usul Kanununun ilgili hükümlerine istinaden dosyalarında zaman aşımı süresince muhafaza edilir ve söz konusu faturaların sistemde kayıtları saklanır. 21
Dönem içinde fatura ve tahakkuk iptalleri Pazarlama ve Ticaret Dairesi Başkanlığı / Pazarlama ve Ticaret birimi yazısına, önceki dönemlere ilişkin fatura ve tahakkuk iptalleri ise yetki limitleri dahilinde alınacak onay ile yapılır. Yabancı hava yolu şirketleri adına düzenlenen faturalardan iadesi gereken tutarlar için iade faturası alınamaması halinde, yürürlükteki mevzuat ve yetki limitleri dahilinde işlem yapılabilir. j. Temsilci ġirketlerden iade faturası alınması, Fazla tahakkuka ilişkin iadelerde, havayolu şirketinden iade faturası temin edilerek fazla tahakkuka ilişkin iade işleminin yapılması esastır. Ancak havayolu şirketinden iade faturası temin edilme imkânının olmaması halinde, aşağıdaki kıstasların sağlanması durumunda temsilciye iade yapılabilir. a. Havayolu şirketine iade edilecek tutara ilişkin temsilci firmanın VUK hükümlerine uygun düzenleyeceği iade faturası kabul edilebilecektir. b. Bu durumda iade faturasını düzenleyecek firmanın havayolu şirketinin temsilcisi olması zorunludur. c. Diğer yandan temsilci firmanın, iadeye esas olan ve havayolu şirketi adına düzenlenmiş ilk faturada unvanın yazılı olması gerekir. d. Temsilci firma tarafından Kuruluşumuz adına düzenlenecek iade faturasında, temsilci firmanın da derç edildiği ilk faturanın tarih ve numarası ile havayolu şirketi unvanının yazılmış olması gerekir. k. Faturaların Ödenmesi: Fatura bedelleri; fatura üzerinde belirtilen banka hesaplarına yatırılır, ayrıca Kuruluşumuz veznelerince makbuz karşılığı veya pos cihazları aracılığı ile de tahsil edilir. l. Belge ve Bilgilerin Muhafazası: Düzenlenen tahakkuk, fatura ve her türlü belgenin yasaların öngördüğü sürelerde saklanılmasından ve istenildiğinde ibraz edilmesinden Pazarlama ve Ticaret birimleri ile birlikte bilgi girişi yapan birimler sorumludur. Elektronik ortamda tutulan bilgilerin saklanması, muhafazası, yedeklenmesi ve istenildiğinde temininden Bilgi Teknolojileri Dairesi Başkanlığı ve birimleri sorumludur. 22
LT- TÜRKİYE BEġĠNCĠ BÖLÜM Hava Seyrüsefer Hizmet Gelirleri Hava Seyrüsefer Yol Ücretleri: Türk hava sahasını iniş / kalkış ve transit geçiş amacı ile kullanan hava araçlarından, Ülkemiz adına Eurocontrol tarafından alınan ücretlerdir. Ülkeler her yıl, seyrüsefer harcamalarını içeren bir maliyet tabanı tespit ederler. Söz konusu maliyet tabanının, hizmet birim sayısına bölünmesi suretiyle Ülkemizde uygulanacak birim fiyat hesaplanır. Ülkemiz hava sahasını kullanan hava araçlarına ait bilgiler Hava Seyrüsefer Dairesi Başkanlığı Eurocontrol Şube Müdürlüğünce Brüksel deki Eurocontrol Merkezi Yol Ücretleri Ofisine iletilir. Eurocontrol Şube Müdürlüğünün göndermekle yükümlü olduğu uçuş bilgileri aşağıdaki tabloda yer almaktadır. Kalkış Havalimanı / Bölgesi EE (Estonya) F* H* LL (İsrail)... den giren uçuşlar OR (Irak) veya OS (Suriye) FIR ları Şartlar EV (Letonya) FIR ı üzerinden transit geçen uçuşlar hariç O* V* W* LT (Türkiye) OI (İran), OR (Irak), OS (Suriye) veya UG (Gürcistan) FIR ları üzerinden R* UG (Gürcistan) veya UR (Rusya Z* Federasyonu) FIR ları U *anılan bölgede yer alan tüm ülkeler LB (Bulgaristan) veya UD den (Ermenistan) geçenler hariç Eurocontrol Merkezi Yol Ücretleri Ofisi ise; bildirilen söz konusu uçuşları fatura ederek ilgili şirketlere gönderir. Şirketlerden tahsil edilen ücretler, ülkelere alacakları oranında aktarılır. 23