Sistem Odası Nedir? SİSTEM ODASI KURULUMU Sistem Odası Kurulumu Nasıl olmalı ve nelere dikkat etmemiz gerekir. Öncelikle planlanması gereken ihtiyaçlar ve geleceğe yönelik beklentiler, bunlara bağlı şekillenmesi planlanan sistem odasının, nerede oluşturulması ve hangi teknik özelliklerde oluşturulması gerekir sorularına cevap arayacağız. Sistem odası kurulumu için beklentinin büyüklüğüne ve küçüklüğüne özgü bir tasarım ile detaylar netleştirilmeli, sistem odası tasarımı tüm detayları ile bizlere prototip oluşturmalıdır. Sistem odası Tasarımı 3 boyutlu görsel olarak tüm detayları, planlanan ihtiyaçlar ve geleceğe yönelik beklentilere bağlı şekillendirilmeli, ileriye dönük sürekli bir b planı sağlamalıdır. Sistem odası tasarımı, ihtiyaç duyulan cihazlara bağlı iklimlendirme, güç kaynağı ve diğer unsurları ile gereken hacim netleştirilerek, Bu hacmin ileriye dönük ihtiyaçlara da cevap verebilmesi gerekmektedir. Ardından Belirlenen hacmin (alanın) içerisinde en verimli çalışacak şekilde cihaz yerleştirmeleri ve bu yerleştirmelerin geleceğe yönelik beklentilere anlık cevap verebilecek tasarımı yapılmalıdır. Sistem odası tasarımı, yapılırken tüm cihazların aktif bir şekilde gerekli değişiklere müsade etmesi göz önünde bulundurulmalıdır. Sistem odası tasarımı, başlıca; Server kabinleri, panolar, güç kaynakları (ups) iklimlendirme, yangın kapısı, gazlı yangın söndürme sistemleri, izleme sistemleri, yükseltilmiş döşeme, asma tavan, Personel devam kontol sistemleri (PDKS) den oluşmaktadır. Bunların görsel olrak yerleşimi aslında bizim olası sıcaklık artışlarında, veya alan içerisinde olası bir problemde müdahale edilebilirliği, ısı, nem ve su baskınlarında, sızdırmazlık gibi önemli faktörlerin detaylarına erişebilmek adına, bu tasarım gerekmektedir. Sistem odası kurulumu, 3 boyutlu olarak bitirildikten sonra sistemin oluşturulma süreci başlamaktadır. Öncelikle Beklentilere bağlı istenilen ölçülerde odamızı oluştururken, Sistem odasını dış etkenlerden koruyucu ürünler seçilmesine özen gösterilmelidir. Çünkü Sistem odaları teknolojik donanıma sahip en değerli alanlarımız. Bu alanlarda en büyük problemler ısı,nem,su ve yangın riskleridir. Bunlara karşı tüm yapılması planlanan ekipmanlar, ürünler bu özelliklere karşı son derece dayanımı yüksek olması gerekmektedir. Alan etrafı yangına ve sızdırmazlığa karşı dikkatlice ytong veya tuğla duvar ile örülmelidir. Bir çok alanda alçıpan ile yapılması tavsiye edilmemektedir. Alçıpan duvarlar, son derece pratik ve yaygın kullkanılmasına rağmen, dayanımı zayıf bir malzeme olup, olası çarpmalarda zarar görerek sistem odamızı dışarıdan gelen etkenlere karşı koruyamaz. Ardından oluşturulan alanın diğer alanlarla ilişiğinin kesildiğine emin olmak, yani herhangi bir yerden oksijen alımı gerçekleştirmediğine teyit ederek, gerekli testleri gerçekleştirmeliyiz. Sistem odası kurulumu alanın oluşturulması ve dış etkenlerle ilişiğinin kesilmesi en önemli ana unsur olarak ilk yapılması gerekendir. Alan içerisine gerekli geçiş yerlerini, tasarım kısmında netleştirmeli. Buna bağlı Sistem odamızın dış alanlarla bağının olmaması adına sistem odamıza giriş ve çıkışlarda yangın dayanımı yüksek yangın kapıları kullanmalıyız.
Yangın kapıları kısmında daha detaylı anlattığımız, panik barlı sistem ve içeriden panik buton ile, olası riskli durumda acil çıkış yapılmasını sağlayan özellikler ile beraber uygulanmalıdır. Artık Sistem odamız, dış etkenlere karşı gerekli güvenlik tedbirleri alınmış, sadece teknolojik ilaveler ile olası risklerde tedbir uygulaması kalmıştır. Sistem odası tasarımına bağlı, yapılması gereken, mevcut panoların (kabinlerin veya server kabinlerinin) gerekli müdahale ve ilavelere karşı pratik, hızlı olması adına, altyapı kablolama ve tesisatları için zemine, yükseltilmiş döşeme uygulamasının yapılmasına. Yükseltilmiş döşeme 60cm x 60cm ebatlarında standart paneller ile zemin 10cm ila 100cm arasında istenilen ölçüde yükseltilerek oluşturulur. Burada kabinetlerin yükseltilmiş döşeme panelleri üzerine değil kabinlere özgü yapılacak sehpalar üzerine yerleştirilmesi tavsiye edilmektedir. Bunun sebebi mevcut yükseltilmiş döşeme panel ölçülerinin standart olması aynı zamanda, panolardan zemine kablo geçişinin sağlanması için panellerin ortalarına delik açılarak yük dayanımlarını azaltılması, gerekli müdahalelerde panolara daha uzak mesefalaerden müdahale edilmek zorunda kalınması. Bunlar dikkate alındığında sehpa üzerine yerleştirilen kabinlere gerekli durumlarda müdahale, yükseltilmiş döşeme panellerinin sehpa önünden kaldırılması sonucu gerçekleştirilerek, uzun ömürlü ve doğru bir uygulama olacaktır. Aynı zaman da Hassas kontrollü klimalar hava sirkülasyonu açısından konuldukları yerin alttan üflemeye müsade etmsi gerekmektedir. Yine Hassas kontrollü klimalar içinde sehpa şarttır. Aksi taktirde alttan üfleme işlemi gerçekleştirilemeyecek ve sistem soğutması sağlanamayacaktır. Sistem odası tasarımı üzerinden kabinlerin, hassas kontrollü klimaların yerleştirileceği noktalara sehpalar yapılır ve yükseltilmiş döşeme uygulaması gerçekleştirilir. Daha sonra yapılması gereken, Asma Tavan uygulaması. Asma tavan mevcut sistem odası kurulumu içerisinde avanda barındırılacak, gerek gazlı yangın söndürme sistem nozulları ve tesisat, kablolama hacim sağlamaktadır. Metal asma tavan uygulanması, yangın açısında doğru olacaktır. Metal asma tavan 3 farklı tipte ve Hassas kontollü klimanın sistem odası içerisinde daha verimli soğutma yapması için yukarıya havayı daha az nüfus ettiren modellerde seçim yapılması gerekmektedir. Metal asma tavan modelleri arasından gerek açılıp müdahale edilebilirliği, gerekse yukarı hava temasını azaltan clip-in modeli bir diğer adı sarmalı metal asma tavan olan modelidir. Artık Sistem odası kurulumu Hacmin örülmesi, zemin ve tavanın oluşturulması ile gerekli cihazların yerleştirilmesine geçmiştir. Cihazlar sehpalara yerleştirilmek üzere, oluşturulan yükseltilmiş döşeme sisteminin üzerine çıkartılmalı, bunun içinde rampa dediğimiz, istenilen yükseklikte uygulanmış yükseltilmiş döşeme sistemi üzerine gerekli cihaz çıkış ve inişlerini kolaylaştıran baklava saçtan mamül ve üzeri mevcut yükseltilmiş döşeme panelleri üzerinde kullanılan kaplama ile kaplanan ister sabit ister portatif olarak üretilen aksesuara denir.cihazlar sehpalara yerleştirilmeden önce yükseltilmiş döşeme ve asma tavan da bırakılan hacim içinde gerekli kablolama tesisat oluşturulmuştur. Artık sadece cihazlara bağlantıları gerçekleştirilmelidir. Cihazlara bağlantılar devam ederken, Sistem odası için en önemli ve tüm riskleri ortadan kaldıracak ve cihazların hasar görmemesi veya yok denecek kadar aza indirgeyen Gazlı Yangın Söndürme sisteminin kurulumuna. Sistem odası Gazlı yangın söndürme sistemi, odanın hacmi doğrultusunda tüplerin oda dışında olacağı şekilde ve tüp içinde bulunan sıvının olası risk durumunda gaz haline dönüşerek, sistem odamızdaki oksijeni yok etmeye yarayan ve yangını büyümeden önleyen sistemdir. Gazlı yangın söndürme sistemi gerekli hidrolik hesaplarına bağlı sistem odamıza özgü üretilerek gerekli görülen tavandan ve zeminden gaz salınımı yapacak şekilde nozulları yerleştirilir. Yine gazlı yangın söndürme sisteminin algılama panosu sistem odası dışında, gerekli müdahalelerin kolay olacağı bir noktaya monte edilir. Ardından sistem kabiblerin aktif edilmesi ile gerekli ayarlamalar gerçekleştirilerek sistem odamızın kurulumu tamamlanmış olur. Sistem odası kurulumu sonrasında gerekli izleme gerçekleştirilir ve gazlı yangın söndürme sisteminin bir diğer parçası olan algılama sistemi aktif olarak kontrol edilerek olası tehlikeler gözetlenmelidir. SİSTEM ODASI ve TEMİZ GAZLI YANGIN SÖNDÜRME SİSTEMLERİ Temiz Söndürücü Gaz: Elektriksel olarak iletken olmayan, buharlaşabilen, buharlaştığında kalıntı veya artık bırakmayan yangın söndürücü gazlardır. Söndürücü Gaz Türü: Yangın söndürücü gazların, kimyasal bileşimi bakımından sınıflandırılmasıdır. Söndürücü Asal Gaz: Birincil bileşen olarak, Helyum, Neon, Argon, Azot (nitrojen) veya Karbondioksit gibi asal gazlardan birini veya birkaçını kullanan söndürücü gazlardır. Halakarbon Söndürücü Gaz: Birincil bileşen gaz olarak Flor (F), Klor (K), Brom (Br), İyot (İ) veya bunlardan birden fazlasının organik karışımlarının birini veya birkaçını kullanan söndürücü gazdır. Sabit/Dengeli Söndürücü Gaz: Helyum (He), Neon (Ne), Argon (Ar), Azot (N) ve karbondioksit (CO2) den birini veya birden fazlasının karışımından oluşan söndürücü gaz. Söndürücü Gaz Parametreleri: Söndürü gazların fiziksel, kimyasal özellikleri ve bunların insan ve çevreye olan etkilerini ortaya koyan parametrelerdir. Aşağıda insan ve çevreye olan etkilerinin belirlenmesinde kullanılan tanımlamalara yer verilmiştir. Söndürücü Basıncı: Söndürücü gazın, Yangın söndürücü özelliğini eksiksiz yerine getirebilmesi için, basınçlı kap içinde bulunması gereken nominal basınç değeridir. Bazı söndürücülerde bu basınç itici gazla sağlanır. Bağıl İletkenlik: 20 C de 1 atmosfer basınçta, gazın azota göre elektriksel direnci (Azot için 1)
Dolum Yoğunluğu: Gazlı yangın söndürücü gazın depolandığı kabın hacim başına söndürücü gaz miktarıdır. (kg/m3) İtici Gaz: Bazı gazların, basınç altında depolandığında oluşan sıvı fazındaki hali, boşalma sırasında başka bir gaz yardımıyla dağıtım sistemine itilir. Bu yardımcı gaza, itici gaz denir. Aynen Kullanım: Yeni tesis edilecek gazlı yangın söndürme sisteminin mevcut Halon 1301 donanımıyla ufak değişikliklerle veya aynen kullanılabilmesidir. Tasarlanan sistem toleranslarına bağlı olarak, çoğunlukla sadece nozulların değiştirilmesiyle kullanabilme olanağıdır. İnsanlı Mahal: Gazlı yangın söndürme sisteminin, ister yangın durumunda olsun, isterse hatalı boşatma durumunda olsun, boşaldığı anda, gaz boşalan mahalde insan bulunabileceği mahaldir. İnsansız Mahal: Gazlı yangın söndürme sisteminin, ister yangın durumunda olsun, isterse hatalı boşaltma durumunda olsun, boşaldığı anda, gaz boşalan mahalde insanın kesinlikle bulunmayacağı mahallerdir. İnsanlı mahaller, özel, idari, yapısal veya teknolojik (sistem kilitleyen kapı açan tek anahtar uygulaması, panik buton) önlemler alınarak, insansız mahal haline getirilebilinir. Gaz Konsantrasyonu: Gazın içinde bulunduğu hacme göre yüzde olarak konsantrasyon değeridir. Tam Baskın Koruma: Gerekli Gaz Konsantrasyonunun kapalı olan hacmin her yerinde aynı olacak biçimde söndürücü gaz basarak koruma biçimidir. Bölgesel Koruma: Gerekli söndürücü gaz konsantrasyonunun, kapalı hacmin içinde sadece öngörülen bir sınır içinde söndürme etkisi için gerekli konsantrasyon sağlacak biçimde belirlenen süre boyunca gaz basarak koruma biçimidir. Bu bölümde ele alınan gazlar için yaygın bir koruma yöntemi değildir. Uygulamadaki zorluklar ve gazların fiziksel özelliklerinin bölgesel korumada, söndürme performansına etkileri nedeniyle çoğunlukla tercih edilmez. Uygulama Donanımına göre Sistem Çeşitleri (Yedekli/Yedeksiz): Yedeklemesiz Sistem: Bir boşalımın hemen ardından, sistemin korumayı aynen sürdürebilmesi için gereken malzemelerin veya işlemlerin hazır bulundurulmadığı ve dolayısıyla bir boşalım sonrasında, sistemin yeniden kullanıma hazır hale getirilmesi için zaman geçecek ve özel işlem gerekecek olan, yedeklenmemiş sistemlerdir. Yedeklemeli Sistem: Bir boşalımın hemen ardından, sistemin korumayı aynen sürdürebilmesi için gerekli olan tüm tüketilen öğelerin (Gazlı yangın söndürme tüplerinin) hazır bulundurulduğu ve boşalım sonrasında, sistemin yeniden kullanıma hazır hale getirilmesine uygun biçimde yedeklenmiş sistemlerdir. Yedek Gazlı Yangın Söndürme Tüpü: Bir boşalımın hemen ardından, sistemin korumayı sürdürebilmesi için boşalmış tüplerle değiştirilmek üzere hazır bekletilen, gazlı yangın söndürme tüp veya tüp grubudur. Tüp Odası: Sistem odası dışında, Gazlı yangın söndürme tüplerinin fiziksel olarak bulundurulduğu odadır. Hatalı Boşalma: Sistemin, insan müdahalesi veya otomatik sistem aracılığıyla, yangın olmadığı bir durumda çalışarak, söndürücü gazın boş yere boşalması durumudur. Basınçlı Kap: Atmosfet basıncından yüksek, belirli bir basınçta test edilmiş ve sürekli basınç altında bulunmaya uygun, basınç sınıfı ve içeriği etiketlenmiş depo veya tüp. Kaçak Noktası: Gazlı yangın söndürme sistemi uygulanacak oda içerisine gaz girişi veya çıkışına izin veren açıklık veya deliklerin bulunduğu yer, Gerektiğinde kapı üzeri fan testi yapılarak kaçak noktaları ve oluşan kaçak miktarını tespit edilebilinir. Boşalma Süresi: Gazlı yangın söndürme sisteminin, boşalması için tetiklenmesinden başlayan ve gazın %95 nin nozul veya nozullardan çıkıncaya kadar geçen süredir. Koruma Alanı: Gazlı yangın söndürme sisteminin, tasarımına esas olan, yangına karşı korunması amaç edinilmiş tanımlı bölge veya alandır. Hacimsel Bütünlük: Hacmin tek başına ve başka hacimlerle bağlantısız ve etkileşimsiz olma durumudur. Tahrik Mekanizmalarına göre Sistemler: Otomatik Boşaltmalı Sistem: Herhangi bir müdahale gerektirmeksizin yangının fiziksel etkilerini algılayarak söndürme işlemini başlatabilen düzenektir. Elle Boşaltmalı Sistem: Söndürmenin mekanik veya elektriksel olarak, insan eliyle boşaltılmasına olanak sağlayan otomatik boşaltma düzeneği olmayan sistemdir. Paket Sistem: Belirli bir amaca ve uygulamaya uygun, tüm çalışma düzeneği ve gerekli cihazları önceden hesaplanmış ve hazırlanmış, montaja hazır bütün sistem. Hesaplanmış Sistem: Gaz miktarının, nozul sayısı ve cinsinin, her nozulun koruduğu alanın veya hacmin, boru çaplarının, akış miktarının ve basıncının hesaplanarak tespit edildiği çözümdür. Yeniden Dolum: Herhangi bir nedenle, tüpteki söndürücü gazın yeniden doldurularak, kullanıma hazır hale getirilmesi için gereken işlemlerin, (gözle kontrol, temizlk, dolum, tartım, işaretleme, belgelendirme, garanti, vb.) tümü. Kullanım ve Sınırlamalar; Gazlı yangın söndürme sistemleri, söndürme ilkeleri gereği, oksijensiz yanabilen, Sodyum, Potasyum, MAgnezyum, Titanyum, Zirkonyum, Uranyum, Plutonyum, gibi reaktif metal yangınlarında; metal hidratların; bazı peroksitlerin, beyaz fosfor ve selüloz nitrat; barut gibi priforik maddelerin yangınlarında ETKİSİZDİR ve
KULLANILAMAZ. CAN GÜVENLİĞİ: İnsanlı alanlarda söndürücü gaz tasarım konsantrasyonu ancak o gaz için belirlenen NOAEL konsantrasyonuna eşit veya daha altında olabilir. Ayrıca hertürlü uygulamada borulama ve tesisat kullanılan gazın basınç ve tasarım bilgilerine uygun olarak yapılmalıdır. Yangına karşı koruması sağlanan alanda gaz boşalımı öncesi gerekli uyarının sağlanması için gerekli düzenekler sağlanmalıdır. Elektriksel Korunma: Boşalma sırasında sürtünme enerjisi ile oluşabilecek statik elektrik enerjisinin herhangi bir risk oluşturmaması için tüm mekanik tesisat topraklanmalı, tesisatın elektrik iletkenliğinde süreklilik sağlanmalıdır. Temiz söndürücü gazlar yalıtkan olmasına karşın, tesisat elektriksel olarak topraklanmalıdır. Yaşam Döngüsü Maliyeti: Söndürme sistemlerinde gaz seçiminde Yaşam döngüsü maliyet analizi yapılmalı ve sonuçlarına göre seçim yapılmalıdır. Bu analiz sırasında temiz gazların doğal olarak üretilmeyen, çevresel etkileri olan, yerli üretim oalrak sağlanamayan, zor bulunan ve dar kullanımlı gazlar olduğu, bu nedenlerden dolayı da yeniden dolumun zor ve maliyetinin özellikle halokarbon söndürücü gazlarda yüksek olduğu dikkate alınmalıdır. Söndürücü asal gaz ve karışımlarının ilk yatırım maliyetleri daha yüksek, yeniden dolum maliyetlerinin daha düşük olması yaşam döngüsü maliyet hesaplarında dikkate alınmalıdır. Kullanıcı ve mal sahibi, gaz seçiminde, kullanacvağı gazın gelecekte de bulunabilir bir gaz olmasına özen göstermelidir. Gelecekte olabilecek bir gaz boşalması sonrasında, sistemin kullanılabilmesi ve yeniden etkin hale getirilebilmesi için, gaz dolumu yapılması gerekeceği unutulmamalıdır. Bu durumda, seçilen gazın gelecekte de bulunabilir bir ürün olması önem kazanmakta, dikkate alınması gereken bir özellik olmaktadır. Yaygın tüketimi olan gazlar ülkeden ülkeye ve değişik zaman dilimlerine göre değişmektedir. Tüpler ve Sistem elemanları güvenli bir alanda ve koruyacakları yangın tehlikelerine yakın ve maruz kalmayacak biçimde yerleştirilmelidir. Gerekmesi durumunda, tüplerin bizzat korunacak mahalin içine konulması mümkündür. Ancak tercihen tüpler korunacak mahalin dışına konulur. Aynı mahal ve risk alanı içinde yer alan tüm bölümlere birlikte gaz basılmalıdır. Ayrı bir yangın bölgesi olarak, yangına dayanıklı bölmeyle ayrılmış olan, odanın asma tavan içi ve yüzer döşeme altı, mahalle birlikte korunmalıdır. Sistem Elemanları ve Donanım Çalışır halde olan bir sistem, çeşitli elemanlardan ve donanımlardan oluşur. Her sistemde olması gereken elemanlar yanında, bazı elemanlarda isteğe veya sistemin özel gereksinimlerine bağlı olarak kullanılır. Söndürücü Gaz: Yangın söndürme özelliğine sahip gaz fazında veya gaz fazına geçmiş bulunan söndürücü. Bazı gazlar depolama depolama basıncında sıvı fazda bulunmaktadır. Argonite: Ana bileşeni Argon olan, ek olarak azot kullanan gaz bileşimidir. Halon 1301: Halon 1301 (Bromotriflorometan) bir CFC (Kloroflorokarbon) türevi söndürücü olarak 1995 yılına değin yaygın olarak ve başarıyla kullanılmıştır. Ancak Tüm CFC gazlarına olduğu gibi halon 1301'in de kullanımına, atmosferdeki ozon tabakasına zarar vermesi nedeniyle, önce sınırlama getirilmiş, daha sonrada kullanımı kaldırılmıştır. Halon 1301, kullanıldığı dönemde, özellikle narin elektrikli ve elektronik cihazların bulunduğu, insanlı mahallerde ene etkin çözüm olarakkullanılmıştır. Halon 1301, yangında önemli bir rolü olan zincirleme kimyasal reaksiyonları kırma özelliği ile yangını söndürür. NAF S-III (HCHC Blend A): North American Fire Guardian şirketi tarafından üretilen özel bir gazdır. Bu nedenle; Kullanımı aynı Halon 1301'de olduğu gibi kısıtlanmışbir gazdır. Ozon tabakasına zarar tabakası ''0'' olmadığı için 2004 yılından sonra üretiminde ve kullanımında kısıtlamalar uygulanmıştır. Uluslararası antlaşmalarda (1992) tümden gazın kalkması için 40 yıllık süre tespit edilmiştir. Özelliklerinin Halon 1301'in kullanımından kaldırılmasından sonra, tam baskın söndürme sistemlerinde değişiklik yapılmadan veya sadece nozullarda değişikik yapılarak Halon 1301 yerine aynen kullanılabilir ( drop-in) bir seçenek olarak onay almıştır. FM-200 (HFC-227ea): Great Lakes şirketi tarafından üretilen özel bir gazdır. Söndürme konsantrasyonunun düşük olması nedeniyle tercih edilen söndürücü gazdır. FE-13 (HFC-23): Dupont Şirketi tarafından üretilen özel bir gazdır. Yüksek basınçta depolanan (120 bar), insan sağlığına szararlı etkileri diğer gazlara göre tasarım konsatrasyonunun çok üstünde olan bir gazdır. İNERGEN (İG-541): Ansul Şirketi tarafından üretilen özel bir gazdır. İnergen karbondioksitle aynı söndürme etkisine sahiptir. Yandın anında kimyasal reaksiyona girmeyen Azot, Argon ve Karbondioksit gazlarından oluşan bir harman gazdır. Söndürme ilkesi, korunan alandaki oksijen yoğunluğunu düşürmeye dayanmaktadır. Bu ilke gereği, söndürme için gerekli tasarım yoğunluğu diğer söndürücü gazlarla karşılaştırıldığında oldukça yüksektir. Tüp: Sistem odasında, Söndürücü gazın boşaltılıncaya kadar depolandığı, basınçlı kap, tüpler söndürücü gazın depolama basınç karakteristiğine ve fiziksel özelliklerine bağlı olarak dikişli veya dikişsiz çelik tüplerde bulundurulur. Tüpler imalatçının belirlediği kurulum kurallarına uymak koşuluyla dik veya yataş olarak durabilir. Sistem odası Gazlı yangın söndürme tüplerinin boş ve dolu ağırlıkları üretici tarafından, soğuk damgalı olarak, tüpün üzerine yazılmış olmalıdır. Tüp Dizisi: Tek bir tüp kapasitesinin yeterli olmadığı ve birden çok sayıda tübün birlikte ve aynı anda boşalmasını sağlamak üzere oluşturulan dizi. Tüp Bağlantı Kelepçesi: Sistem odası gazlı yangın söndürme tüplerinin duvara veya yere sabitlenmesi için kullanılan, gerektiğinde tekrar açılarak, tüpün çıkarılmasını sağlayan bağlantı düzeneğidir. Tüp Kafası: Sistem odası gazlı yangın söndürme tüplerinde gazın doldurulmasını, basınçlandırılmasını, mekanik
veya elektriksel olarak boşaltmasını sağlayan, tüp üzerine monteli vana mekanizması. Tüp Vanası: Sistem odası gazlı yangın söndürme tüplerinde gazın dışarı çıkmasını sağlayan ve elektrik, mekanik olarak tahrik edilebilen akış elemanıdır. Basınç Emniyet Ventili: Sistem odası söndürücü gaz saklama kabının basıncı tasarlanan ve test edilen basınç değerlerinin üzerine çıkarak tehlike yaratmasına engel olmak amacıyla, basınçlı kap üzerine monteli önceden set edilen değerde açılarak basıncı tahliye etmek için tasarlanmış mekanik vanadır. Basınç Göstergesi: Tüp içindeki basıncı gösteren manometre. Düşük Basınç İzleme Anahtarı: Sistem odası yangın söndürme tüplerine bağlı olan düşük basınç izleme anahtarı, tüpün içindeki gaz basıncının kabul edilen değerin altına düşmesi durumunda kontak değiştirerek elektriksel olarak hata bilgisi veren bir basınç anahtarıdır. Tüp Sıvı Seviyesi Ölçme Çubuğu: Tüpün içinde sıvılaşmış şekilde duran söndürücü gazın, seviyesini gösteren seviye ölçme ve gösterme çubuğudur. Esnek Boşaltma Hortumu: Sistem odası gazlı yangın söndürme tüplerinde gaz tüpten çıktıktan sonra, boru sistemine akması için kullanılan, titreşim sönümleme özelliğine sahip, esnek bağlantı elemanıdır. Çek Vana: Akışkanın bir hat üzerinde tek yönlü hareketine olanak veren mekanik elemandır. Birden fazla gazlı yangın söndürme tüpünün kullanıldığı sistemlerde akışkanların birbirini etkilememesi için, veya yedekleme, zonlama gibi ayrımlarda tek yönlü akışın sağlanması için kullanılabilir. Manifold: Birden fazla gazlı yangın söndürme tüpünün kullanıldığı veya değişik bölgelere Söndürücü Gazın dağıtımının yapıldığı durumlarda, giriş ve dağıtım uçlarının aynı noktaya bağlanabilmesini sağlayan kollektördür. Manifold Emniyet Vanası: Manifold üzerinde bulunan, gaz dağıtım mekanik tesisatının aşırı basınca karşı korunmasını sağlayan üzerinde önceden ayarlanmış değerin geçilmesi durumunda açılan emniyet vanasıdır. Ana-Yedek Mekik Çek Vana: Asıl (Ana) ve yedek söndürücü gaz depolarının Hatta bağlı yedeklemeli sistem düzeneğinde bağlanması durumunda boşalan grubun söndürücü gazının korunan alana gitmesini sağlayan diğer gurubun bağlandığı noktada akışı kapatantek yönlü akış vanasıdır. Her iki grup için aynı görevi üstlenerek diğer gurubun bağlantı noktasını kapatır. Tahrik Mekanizması: Elle veya Otomatik olarak bir veya birden fazla söndürücü gaz deposunun (sistem odası gazlı yangın söndürme tüplerin) aynı anda boşalmasını sağlayan mekanik, pnömatik veya elektrikli mekanizmadır. Boşalmanın başlatıldığı ilk tüpün, basınç etkisi ile diğer tüplerin de boşalması sağlanabildiği gibi, mekanik düzenekler sayesinde de çalışabilir. Elle Tahrik Ünitesi: Sistem odası gazlı yangın söndürme sistemleri, söndürücü gazın korunan mahale boşalmasını, elle başlatan düzeneğin tamamıdır. Elektrikli Tahrik Ünitesi: Söndürücü gazın korunan mahale boşaltılmasını, elektriksel yolla başlatan düzeneğin tamamıdır. Pnömatik Tahrik Ünitesi: Sistem odası gazlı yangın söndürme tüplerinin boşalmasını, gaz basıncıyla sağlayan düzenektir. Pilot Tahrik Mekanizması: Birden çok tüpün açılmasını, özel bir tüpün tahrikiyle sağlayan düzenektir. Nozul (Püskürtme Memesi): Nozullar, sistem odası gazlı yangın söndürme tüplerinden gazı tehlike alanına aynı biçimde ve eşit olarak dağıtmak için kullanılır. Gazı tavana paralel olarak püskürten nozullar, 180 veya 360 derecelik püskürtme biçimlerine sahip olup, hangi türün seçileceği, nasıl bir alana yerleştirildiğine bağlıdır. Nozulun üzerinde delikler bulunur ve bu delikler söndürücünün uygun biçimde dağılımını sağlayacak biçimde ve genişlikte delinir. Nozullar, boruya dişli olarak bağlanır. Korunmuş alanda söndürücünün eşit dağılımını sağlarlar. Sistem odası gazlı yangın söndürme tüplerinden gelen gazın eşit dağılımını sağlayan nozullar, kullanılan ortam koşullarının ve söndürücünün aşındırma ve yıpratmasına dayanıklı malzemeden olmak üzere, pirinç, paslanmaz çelik, veya alüminyum malzemeden yapılır.nozul sayısı ve yerleşimi, her bir nozulun gazı boşaltma biçimi ve kapasitesi dikkate alınarak belirlenmelidir. Büyük çaplı nozulların, küçük çaplı nozullarında yeterli olabileceği alanlarda kullanılabileceği durumlarda, yaratılacak aşırı tirbülansdan kaçınılmalıdır. Boşaltma Nozulları, belirtilen kullanıma uygun olarak kayıtlı veya onaylı olmalıdır. Kayıt ölçütleri, akış özelliklerini, koruma alanını, yükseklik sınırlarını ve minumum basınçları içermelidir. Nozullara, üretici, nozul türü ve delik özellikleri kalıcı biçimde yazılmış olmalıdır.