ÜSKÜDAR İLÇE MİLLİ EĞİTİM MÜDÜRLÜĞÜ İSG EĞİTİM SEMİNERİ Sinan Akduman İş Güvenliği UZMANI
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ İş Sağlığı ve Güvenliği Semineri Programı EĞİTİM KONULARI 1. Genel konular a) Çalışma mevzuatı ile ilgili bilgiler, b) Çalışanların yasal hak ve sorumlulukları, c) İşyeri temizliği ve düzeni, ç) İş kazası ve meslek hastalığından doğan hukuki sonuçlar 2. Sağlık konuları a) Meslek hastalıklarının sebepleri, b) Hastalıktan korunma prensipleri ve korunma tekniklerinin uygulanması, c) Biyolojik ve psikososyal risk etmenleri, ç) İlkyardım 3. Teknik konular a) Kimyasal, fiziksel ve ergonomik risk etmenleri, b) Elle kaldırma ve taşıma, c) Parlama, patlama, yangın ve yangından korunma, ç) İş ekipmanlarının güvenli kullanımı, d) Ekranlı araçlarla çalışma, e) Elektrik, tehlikeleri, riskleri ve önlemleri, f)iş kazalarının sebepleri ve korunma prensipleri ile tekniklerinin uygulanması, g) Güvenlik ve sağlık işaretleri, ğ) Kişisel koruyucu donanım kullanımı, h) İş sağlığı ve güvenliği genel kuralları ve güvenlik kültürü, ı) Tahliye ve kurtarma 2
İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLİĞİ 3
Yeni İSG Yaklaşımı Risk Değerlendirmesi Uzman Katkısının Sağlanması Çalışanların Eğitimi Çalışanların Katılımı Çalışanların Sorumluluk Alması Koruma-Önleme-Geliştirme Anlayışı Kontrol ve Denetim Kayıt ve İstatistik Tutma Malzeme ve Ekipmanın Kontrolu
İŞ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLİĞİ İş Sağlığı ve İş Güvenliğinin Tanımı, İnsanın, iş yerlerinde, işin yürütülmesi sırasında oluşan veya oluşabilecek tehlikelerden ve sağlığına zarar verebilecek unsurlardan korunmasını, aynı zamanda iş yeri ortamının iyileştirilmesini hedef alan sistemli ve bilimsel çalışmaların tümüne İş Sağlığı ve Güvenliği denir. ÖNCELİKLİ HEDEF; İŞ KAZALARINI ve MESLEK HASTALIKLARINI ÖNLEMEKTİR. 5
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 1. Madde İş Sağlığı ve İş Güvenliğinin Amacı. İşyerlerinde iş sağlığı ve güvenliğinin sağlanması ve mevcut sağlık ve güvenlik şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini düzenlemektir 6
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 1. Madde Kamu ve özel sektör gözetmeksizin tüm çalışanlar kanun kapsamına alındı. Kapsam: Memur, işçi, işveren, çırak, stajyer tüm çalışanlar, Kamu ve özel sektöre ait bütün işler ve işyerleri, Tarım vb. dahil tüm işkolları İstisna: TSK, emniyet, afet müdahale ekipleri, ev hizmetleri, kendi nam ve hesabına tek başına çalışanlar 7
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 3. Madde İşveren adına hareket eden, işin ve işyerinin yönetiminde görev alan işveren vekilleri, bu Kanunun uygulanması bakımından işveren sayılır. 8
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 4. ve 5. Maddeler İşverenin Genel Yükümlülüğü: 9
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 10
İŞVEREN 11
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 6. Madde Bütün işyerlerinde iş güvenliği uzmanı, işyeri hekimi gibi profesyonellerin görev yapması sağlanacak 6. Madde Kamu Kurumları için 1 Temmuz 2016 da yürürlüğe girecek. 12
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 8. Madde İşyeri hekimleri ve iş güvenliği uzmanlarının görevlendirilme şartları ve sorumlulukları 13
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 9. Madde İşyeri Tehlike sınıfının belirlenmesi 14
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 10. Madde Bütün işyerlerine İş kazalarını ve meslek hastalıklarını önleme adına önceden Risk Değerlendirmesi yapılma zorunluluğu getirilmektedir. Ocak 2013 ten itibaren OKULLARDA RİSK ANALİZİ YAPMAK ZORUNLU hale gelmiştir Bu kurala uymayan eğitim kurumları para cezaları yaptırımıyla karşı karşıya kalabilir. 15
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 11. Madde Acil durum planları, yangınla mücadele ve ilk yardım çalışmalarının yapılması, Acil Durum Planlarının hazırlanması, Acil durumlarla ilgili eğitimli yeterli sayıda kişinin görevlendirilmesi, 16
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 12. Madde Tahliye planının yapılması, 17
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 13. Madde Çalışan, ciddi ve yakın tehlikeyle karşı karşıya kaldığında çalışmaktan kaçınma hakkını kullanabilecek. 18
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 14. Madde İş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildiriminin yapılması, 19
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 15. Madde Sağlık gözetiminin gerçekleştirilmesi, 20
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 18. Madde Çalışanlar işyerlerindeki işsağlığı ve güvenliği faaliyetlerine aktif katılım sağlayacak. 21
İSG Toplantıları 22
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 19. Madde 20. Madde Çalışanların yükümlülükleri Çalışan temsilcilerinin belirlenmesi. 23
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 22. Madde İş Sağlığı Ve Güvenliği Kurulu oluşturulması sağlanıyor. 24
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 23. Madde İş sağlığı ve güvenliğinin koordinasyonu 25
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 26
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 2.240 TL 1.680 TL 27
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 3.361 TL 5.041 TL 1.680 TL 28
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 1.120 TL 1.120 TL 29
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 1.680 TL 2.240 TL 30
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 1.120 TL 31
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 1.120 TL 1.680 TL 32
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 2.240 TL 5.061 TL 5.061 TL 33
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER 1.120 TL 34
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER Kamu Kurumları için henüz yürürlüğe girmeyen 6. Madde Cezaları 1.680 TL 1.120 TL 35
ÇALIŞMA MEVZUATI İLE İLGİLİ BİLGİLER YAPTIRIMLAR Yaptırımlar, İdari para cezası olarak belirlenmiştir. Kabahatler Kanunu bünyesindedir. Kabahatler, TAKSİRLİ SUÇLARI ifade eder. Bu nedenle, işverenin KUSURU aranacaktır. İPC na itiraz sulh ceza mahkemelerine yapılacaktır. İtiraz, tebliği takip eden 15 gün içinde yapılacaktır. İtiraz cezanın uygulanmasını durduracaktır. Mahkeme kararına 7 gün içinde itiraz yapılabilecektir. 6331 sayılı Kanuna göre idari para cezaları tebliğinden itibaren 30 gün içinde ödenecektir (m.26/2). 36
İŞ YERİ TEMİZLİĞİ VE DÜZENİ 37
İş Yeri Temizliği ve Düzeni
Seiri (sınıfla: Tertip-yapılanma), Seiton (sistemleştir: Düzen), Seiso (süpür: Temizlik), Seiketsu (standardlaştır: Sebat-süreklilik), Shitsuke (sürdür: Disiplin-özen) 39
5 S in amacı israfta, iş kazasında, arızada, hurdada, setupta, gecikmede, şikayette sıfır noktasına ulaşmaktır 40
5S İN ÖNEMİ İşyeri ortamının iyileştirilmesinde birincil öneme sahiptir. İşletmede yapılan diğer iyileştirme çalışmalarına temel oluşturur. Güvenlik verimlilik ÖRNEK; Bir grup TOYOTA mühendisi, kendilerine kablo donanımları yapmak için başvuran bir işletmeyi ziyarete giderler. Toplantı başlamadan önce Japon mühendislerden biri ellerini yıkamak için tuvalete gider ve döndüğünde toplantı yöneticisine sorar: - Tuvalette kırık bir cam vardı. O camın kırık olması mı gerekiyor? Fabrika Yöneticisi; - Tabii ki kırık olması gerekmiyor, ancak tamir fırsatı bulamadık. diye yanıtlar. 41
DAĞINIKLIK, VERİMLİLİK KAYBIDIR Telefonu nereye koymuştum Tertipli işyerinde Verimlilik artar Kusurlar azalır Termine uyulur İş güvenliği sağlanır. 42
TEMİZLİK, STRESİ VE GERİLİMİ ALIR Okullar da insanlar gibi temizliğe ihtiyaç duyarlar. Eğitim hizmeti verilen okulların SAĞLIKLI olması gerekir. Ohh Ne kadar rahat ettim. Bir de çevrem böyle temiz olsa. 43
DİSİPLİN ALIŞKANLIK HALİNE GETİRMEK DEMEKTİR Düzenin kurulması ilk basamaktır, kararlı olmak sonuca götürür. Yerlerinize marş marş.. 44
5 S ADIMLARI DİSİPLİN 45
TERTİP DÜZEN VE TEMİZLİĞE KARŞI BAZI İTİRAZLAR Tertip ve düzen yeni bir şey değil! Temizlersin gene kirlenir! Tertip ve düzenle üretimi artıramazsın! Daha önce de böyle bir şey uygulamıştık. Yıllar önce uygun bir düzen kuruldu! Bu işlere ayıracak vaktimiz yok! Bize neden gereksin ki? 46
TERTİP, DÜZEN VE TEMİZLİKLE OKULUN SAĞLAYACAĞI YARARLAR Sıfır hazırlık süresi Sıfır hata, yüksek kalite Sıfır atık, düşük maliyet Sıfır gecikme, zamanında müdahale Sıfır yaralanma, iş güvenliği Sıfır yanlış, donanım verimliliği Sıfır şikayet, güven ve itibar 47
TEMİZLİK MALZEMELERİNİ KATAGORİZE ETME EŞYA VE YÜZEY TEMİZLİĞİNDE BEZ, KOVA VE ELDİVENLERİN KULLANIM ALANLARINA GÖRE RENKLERİ BEZ RENGİ KULLANIM ALANI KOVA RENGİ ELDİVEN TÜRÜ MAVİ Masa, etejer, hasta yatak ve karyolası, cam önü, kapı kolları, sedye, tekerlekli sandalye, tıbbi cihazlar, acil arabası, tedavi arabası, çamaşır arabası MAVİ PLASTİK YEŞİL Tüm ıslak alanlar, banyo, duş, fayans, lavabo, çöp YEŞİL PLASTİK SARI Koridor, banko, doktor, hemşire, tedavi odaları, telefon, ilaç dolapları, buzdolabı SARI PLASTİK PEMBE WC, Klozet, sifon tankı, kan ve kan ürünleri temas etmiş yerler, enfekte hasta odası (izolasyon odası) hasta kan alma koltukları, pnömatik sistemler KIRMIZI PLASTİK BEYAZ Mutfak, yemekhane BEYAZ LATEKS KLOZET VE TUVALET TEMİZLİĞİNDE KULLANILAN FIRÇALAR KESİNLİKLE ZEMİN VE DUVARLARIN TEMİZLİĞİNDE KULLANILMAMALIDIR.
Mop Seçimi ve Kullanımı Mop Tipi Mavi mop Beyaz mop Saçaklı mop Kullanım Amacı Kuru süpürme Nemli silme ve bakım Islak silme
Eldivenli ellerle kapı kolu, telefon, masa, vb. yüzeylere temas edilmemelidir.
Çift Kovalı-Presli Paspas Arabası Kullanımı MAVİ kova temiz suyun, KIRMIZI kova kirli suyun simgesidir. Presten akan kirli su her zaman kırmızı kovaya akacağı için pres mutlaka kırmızı kovaya takılı olmalıdır. Pres asla mavi kovaya takılmaz.
SİZ HANGİ SINIFTASINIZ? Üçüncü sınıf bir Okulda; Çalışanlar yere çöp atar, kimse o çöpü yerden alıp çöp kutusuna koymaz. İkinci sınıf bir Okulda; Çalışanlar yere çöp atarlar, ama o çöpü yerden alıp çöp kutusuna koyanlar da vardır. Birinci sınıf bir Okulda; Kimse yere çöp atmaz, Ama yerde kim çöp görürse o çöpü yerden alır ve çöp kutusuna atar. 52
İş KAZALARI VE MESLEK HASTALIKLARI İLE İLGİLİ MEVZUAT 53
İŞ KAZALARININ HUKUKİ SONUÇLARI ÖNLEMEK ÖDEMEKTEN DAHA UCUZ ve KOLAYDIR.
İŞ KAZALARININ HUKUKİ SONUÇLARI İŞ KAZASININ HUKUKİ SONUCU BORÇLAR KANUNU (6098) SSGSSK (5510) Maddi Tazminat İş Göremezlik (49) Maddi Tazminat Destekten Yoksun Kalma (53) Manevi Tazminat (56) Haklar (16) İşveren Rücuu (21) Tedavi Masrafları Çalışma Gücünün Kaybından Doğan Zararlar Geçici/Sürekli İş göremezlik Hak Sahiplerine Gelir İktisadi Geleceğin Sarsılmasından Doğan Zararlar Evlenme Yardımı Cenaze Yardımı
İŞ KAZALARININ HUKUKİ SONUÇLARI
MESLEK HASTALIKLARI Genel hastalıklar Enfeksiyonlar, hipertansiyon, diyabet, kalp hastalığı, Meslek hastalıkları işe özgü Sayıca en az olan İşe özgü, nedeni işyerine bağlı Önlemek olanaklı ve GEREKLİ 57
Yükümlülük ve Maruziyet Süresi Yükümlülük Süresi: Sigortalının meslek hastalığına neden olan işinden ayrıldığı tarih ile, meslek hastalığının meydana çıktığı tarih arasında geçecek en uzun süredir Maruziyet Süresi: Zararlı etkinin başlamasıyla meslek hastalığı belirtilerinin ortaya çıkması için geçmesi kabul edilen en kısa süredir. Listede bulunmayan hastalık, yükümlülük süresi SGK Yüksek Sağlık Kurulu tarafından değerlendirilmektedir 58
İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Kayıt ve Bildirimi Bütün meslek hastalıkları ve kazaların kaydı tutulur Yaralanma, ölüm olmayan kazalar ve ramak kala olaylar incelenir ve rapor düzenlenir Bildirim Kazadan sonraki 3 iş günü içinde Meslek hastalığı teşhisi konduğu tarihten itibaren 3 iş günü içinde SGK na bildirilir
Sigara yüksek kan basıncı şişmanlık Genel Hastalık ÇALIŞMA (ASBESTOS) Doğrudan nedensel etki ASBESTOZİS Meslek Hastalığı
Türkiye de Durum Türkiye de meslek hastalıkları konusu sorunlu Meslek hastalıklarının kaydı tutulmuyor. (Eldeki tek veri SGK nın her yıl tazminata bağladığı vaka sayısı.) 2010 yılında 62 903 iş kazası 533 meslek hastalığı 1454 çalışan hayatını kaybetti. 2011 yılında 69 227 iş kazası 697 meslek hastalığı 1710 çalışan yaşamını yitirdi. 2012 yılında 74871 iş kazası 395 meslek hastalığı 745 çalışan yaşamını yitirdi. 61
TEŞEKKÜRLER 62