İrfan BALKANLIOĞLU Vali
İçindekiler Sayfa No 1 1. Tarihi Yapısı 2 2. Coğrafi Yapısı 2 3. Nüfus Durumu 3 4. İdari ve Sosyo Ekonomik Durum 3 5. Çalışma Hayatı 4 6. Sosyal Hizmetler ve Sosyal Yardımlar 5 7. Eğitim 7 8. Sağlık 11 9. Kültür ve Turizm 12 10. Gençlik ve Spor 16 11. Ekonomik Durum 17 12.Ulaştırma ve Altyapı 27 13.Çevre, Su ve Orman 30 14.Asayiş ve Güvenlik 35 15. Mahalli İdareler 37 16. Kamu Yatırımları 40 17. Sorunlar ve Çözüm Önerileri 41 1
1. TARİHİ YAPISI: M.Ö. 7000 Yılından başlayarak günümüze kadar yerleşim yeri olan İlimiz sınırları içerisinde Hitit, Frig, Grek, Roma, Bizans, Selçuklu, Osmanlı gibi uygarlıklar egemen olmuştur. İlimiz adını M.Ö. 1340 yıllarında Hititler tarafından yaptırılan ve bu güne kadar ününü sürdüren kalesi ve yaklaşık 2300 yıldır ekilen haşhaş bitkisinden almıştır. 2 Türklerin 1071 yılında Anadolu yu fethinden sonra Afyonkarahisar Türk egemenliğine geçmiştir. Bu tarihten itibaren Afyonkarahisar; sırasıyla Selçuklu Devleti Sahipoğulları Beyliği, Germiyanoğulları Beyliği hükümdarlığı altında yaşadıktan sonra 1428 de Osmanlı İmparatorluğu topraklarına katılmıştır. İlin tarihi yapısı ile ilgili en önemli olay; Kurtuluş Savaşı nın en büyük cephelerinden biri olan Büyük Taarruz Afyonkarahisar da başlamış olmasıdır. Yunan kuvvetleri büyük bir bozguna uğratılarak, şehir 27 Ağustos 1922 de işgalden kurtarılmıştır. Bu tarih Afyonkarahisar ın Kurtuluş Günü olarak kutlanmaktadır. 2. COĞRAFİ YAPISI: Doğuyu batıya, kuzeyi güneye bağlayan İlimiz, Anadolu Yarımadasının batısında, Ege Bölgesinin İçbatı Anadolu Bölümü nde yer almaktadır. Afyonkarahisar ili arazisinin %47.5 ini dağlar, %32.6 sını platolar ve %19.9 unu ovalar oluşturur. Afyonkarahisar; doğuda Konya, batıda Uşak, kuzeybatıda Kütahya, güneybatıda Denizli, güneyde Burdur, güneydoğuda Isparta ve kuzeyde Eskişehir İlleriyle komşudur. Rakımı 1.034 m olup, yüzölçümü 14.719 km² dir. (Türkiye nin 1/55 dir.) İlimiz, Türkiye deki coğrafi bölgelerden üçü üzerine yer almaktadır. Geniş bir kesimi Ege Bölgesi nin İçbatı Anadolu Bölümü nde, Güneydeki Başmakçı, Dinar, Dazkırı ve Evciler ilçelerinin toprakları Akdeniz Bölgesi nde, doğu ve kuzeydoğu kesimlerindeki bazı topraklar da İç Anadolu Bölgesi nde yer almaktadır. Yüzölçümü bakımından en büyük ilçesi Emirdağ, en küçük ilçesi Evciler dir. Afyonkarahisar Ege Bölgesi nde yer almasına rağmen; yükselti ve denizden uzaklık nedeniyle iklim koşulları İç Anadolu iklimi ile benzerlik göstermektedir. Daha çok kışları soğuk ve kar yağışlı, yazları sıcak ve kurak bir step iklimi görülür. 2
Tablo 1: Afyonkarahisar da Kaydedilen Uç Değerler Meteorolojik Olaylar Değer Tarih En Yüksek Sıcaklık : 39.8 29.08.2000 En Düşük Sıcaklık : -27.2 30.12.1948 En Çok Yağış : 60.3 05.01.2002 En Hızlı Rüzgar (km/saat) :129.6 13.12.1967 En Yüksek Kar (cm) : 88 01.12.1948 3 Afyonkarahisar da meteorolojik olaylar ile ilgili kaydedilen uç değerlere baktığımızda; ilin en yüksek sıcaklığı 2000 yılında 39.8 derece olarak ölçülürken, en soğuk değeri olarak - 27.2 olarak 1948 yılında ölçülmüştür. 3. NÜFUS YAPISI: Tablo 2: 2007-2013 Yılları ADNK Sistemi ne Göre İl Nüfusu Yıllar Nüfus Sayısı Şehir Nüfusu Kırsal Nüfusu 2007 701.572 355.073 346.499 2008 697.365 355.753 341.612 2009 701.326 363.717 337.609 2010 697.559 365.421 332.138 2011 698.626 370.411 328.215 2012 703.948 377.845 326.103 2013 707.123 396.621 310.502 Afyonkarahisar ilinin nüfusu, 2013 Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi sonuçlarına göre 707.123 dür. Nüfusun 396.621 kişisi şehirlerde yaşarken, 310.502 kişisi belde ve köylerde yaşamaktadır. Şehirlerde yaşayanların oranı %56, köyde yaşayanların oranı %44 dür. Nüfus yoğunluğu ise km² başına 49 kişidir. Bir önceki yıla göre değerlendirildiğinde Afyonkarahisar ilinin yıllık nüfus artış hızı binde 4.5 olmuştur. 4. İDARİ ve SOSYO EKONOMİK DURUM: Afyonkarahisar daki ilçe sayısı 18, belediye sayısı 107 ve köy sayısı ise 388 dir. Afyonkarahisar 107 belediye ile Türkiye genelinde Konya dan sonra en çok belediyeye sahip il konumundadır. Nüfusu 2.000 in altında olan belediye sayımız ise 49 dur. İller ve bölgeler arası önemli kara ve demir yollarının buradan geçmesi, çeşitli kamu kurum ve kuruluşlarınca yürütülen altyapı hizmetlerinin artan oranda devreye girmesi, son yıllarda yaşanan ekonomik atılımlar ve üniversitenin sosyal yaşama hız kazandırması, coğrafi ve sosyal hareketliliği artırmış ilin içe dönük geleneksel yapısının değişimini sağlayarak, modernleşme sürecini hızlandırmıştır. Şehirleşme oranı, yıllık nüfus artış hızı, kişi başına gayri safi yurt içi hasıla ve sanayi iş kolunda çalışanların toplam istihdama oranı bakımından Türkiye ortalamasının altındadır. Tarım kolunda çalışanların toplam istihdam oranı ise Türkiye ortalamasının üstündedir. 3
5. ÇALIŞMA HAYATI: 4 Tablo 3: Afyonkarahisar İli İşgücü Piyasası Temel Verileri (%) İşgücüne Katılım Oranı (%) İşsizlik Oranı İstihdam Oranı Türkiye 51.3 9.9 46.3 Afyonkarahisar 53.4 4.6 51 İşgücüne katılım oranı % 53.4 seviyesindedir. 2012 yılı verilerine göre de işsizlik oranı %4.6 olup, Türkiye ortalamasının altındadır. Nüfusumuzun büyük bir bölümünün tarımda kendi işini çalışanlardan oluşması ve nüfusun büyük bir bölümü kırsal kesimde yaşıyor olması işgücüne katılım oranının düşük olmasının nedenlerindendir. Tablo 4: 2013 yılında İş-Kur a Yapılan Başvuru ve İşe Yerleştirme Erkek Kadın Toplam BAŞVURU 13.106 5.207 18.313 AÇIK İŞ 9.805 İŞE YERLEŞTİRME 4.732 1.506 6.238 KAYITLI İŞGÜCÜ 22.308 9.377 31.685 KAYITLI İŞSİZ 11.271 5.419 16.690 2013 yılında il müdürlüğüne 18.313 başvuru yapılmış olup, 6.238 tanesi işe yerleştirilmiştir. 2013 yılında kuruma yapılan başvuran sayısında 3.197 kişi artmıştır. Kuruma kayıtlı işgücü sayısı 31.685 kişi olup, bunların 16.690 ı işsizdir. 2013 yılında aktif işgücü programları kapsamında tahsis edilen ödenek miktarı 7.190.147 TL ve harcama miktarı da 1.442.938 TL olmuştur. Harcamaların 1.406.081 TL si İşsizlik Fonundan karşılanmıştır. Tablo 5: 2013 yılında Açılan Meslek Edindirme Kursları Kurs/Program Türü Kadın Erkek Toplam Katılımcı Açılan Kurs Sayısı İşbaşı Eğitim 53 44 97 48 UMEM Projesi 2 81 83 5 UMEM Projesi/İEP - 10 10 9 İşgücü Yet. Kurs/GENEL 75 4 79 4 Hükümlülere Yön. Kurs - 10 10 1 İşgü. Yet. Kurs/İstihdam Gar. 159 155 314 14 Özürlü Kursları 3 3 6 1 Girişimcilik 77 135 212 8 Toplam 369 442 811 90 2013 yılında 90 adet program düzenlenmiş olup, bunların büyük çoğunluğunu İşbaşı Eğitimi oluşturmaktadır. Açılan programlardan toplam 811 kişi yararlanmıştır. 4
6. SOSYAL HİZMETLER ve SOSYAL YARDIMLAR: 5 İlimizde; 1 sosyal hizmet merkezi, 1 çocuk yuvası, 1 çocuk evleri koordinasyon merkezi, 1 koruma bakım ve rehabilitasyon merkezi, 1 yaşlı bakım ve rehabilitasyon merkezi, 3 huzurevi ve 11 çocuk evi bulunmaktadır. Koruma Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi TSE K-Q ISO EN 9001 Yönetim Kalite Belgesine sahiptir. Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğüne bağlı ilgili kuruluşların listesi tabloda sunulmuştur. Tabloda yer alan Sandıklı Hüseyin Develi Huzurevi uygulaması ülkemizde bir ilk olup, yaşlı kabulüne başlamıştır. Tablo 6: Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürlüğüne Bağlı Resmi ve Özel Kuruluşlar Kuruluşun Adı Yaş Grubu Kapasite Bakılan Mevcut Sosyal Hizmet Merkezi - - - Bolvadin M. A. Ersoy Çocuk Yuvası 0-12 55 33 Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi ve ÇOKİM 0-18 30 7 Koruma Bakım ve Rehabilitasyon Mrk. 13-18 25 16 Çocuk Evleri (5 Kız + 5 Erkek) (11 ev) 0-18 66 66 Huzurevi Yaşlı Bak. ve Reh. Merk. 60 + 110 110 Bolvadin Huzurevi 60+ 30 31 Emirdağ Huzurevi 60+ 60 60 Sandıklı Hüseyin Develi Huzurevi 60+ 81 70 Toplam 457 393 Özel Kuruluşlar Çekirdek Özel Kreş ve Gündüz Bak. 2-6 49 32 Şirince Kreş ve Gündüz Bakımevi 2-6 60 18 İpek Abla Kreş ve Gündüz Bakımevi 2-6 29 13 Minik Dünya Kreş ve Gündüz Bakımevi 2-6 39 22 Altın Çocuk Kreş ve Gündüz Bakımevi 2-6 37 22 Türkiye Yardımsevenler Derneği/Dinar 55+ 48 27 Çocuk Evleri Koordinasyon Merkezi: Aile ve Sosyal Politikalar bakanlığı Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlük Makamının 31.10.2013 tarih ve 1163 sayılı onayı ile İl Müdürlüğümüze bağlı Kız Yetiştirme Yurdu Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı hizmet dönüşümü kapsamında kapatılarak yerine Afyonkarahisar Çocuk Evleri Koordinasyon merkezi Müdürlüğü açılması uygun görülmüştür. Böylece sadece Merkez iken Müdürlük statüsüne kazandırılmıştır. Ayrıca aynı binada söz konusu Müdürlüğe bağlı olarak 0-12 yaş grubu kız ve erkek çocuklar için 9 kapasiteli; 13-18 yaş grubu kız çocuklar için 21 kapasiteli, Çocuk Koruma İlk Müdahale ve Değerlendirme Birimleri hizmete açılmıştır. Adı geçen Müdürlüğe bağlı olarak halen (mülga) Sosyal Hizmetler ve Çocuk esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğü Çocuk Evleri Çalışma Usul ve esasları Hakkında Yönetmelik doğrultusunda oluşturulan 11 adet çocuk evi ile hizmet sunumuna devam edilmektedir. Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüğü: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından hizmet dönüşümü kapsamında kapatılan 0-6 Çocuk Yuvası nda; çocuk, genç, kadın, erkek, engelli, yaşlı, gazi ve şehit yakını bireylere ve ailelerine koruyucu, önleyici, destekleyici, 5
geliştirici hizmetler ile rehberlik ve danışmanlık hizmetlerinin bir arada sunulmasını sağlamak üzere Afyonkarahisar Sosyal Hizmet Merkezi Müdürlüğü nün açılışına yönelik işlemler süratle sürdürülmekte olup, en kısa süre içerisinde hizmete açılacaktır. 6 Koruyucu Aile ve Evlat Edinme Hizmetleri: Koruma altında bulunan ve kendi haklarını savunamayan tüm çocukların sağlıklı gelişebilmeleri için kendilerini koruyacak, sevecek, destekleyecek güven sağlayacak sosyal ve maddi gereksinimlerini karşılayabilecek sıcak bir aile ortamına ihtiyaçları vardır. Koruyucu aile yanına yerleştirilen çocuklar öz ailesi bulunan ancak öz ailesince bir süre için bakılamayan, çeşitli nedenlerden dolayı evlat edindirme şansını yitirmiş olan kız ya da erkek tek ya da kardeş olup, durumunun koruyucu aile yanına yerleştirilmeye uygun olduğu belirlenen çocuklardır. Kendi öz ailesine dönme imkanını tamamen yitirmiş çocuklar ise; haklarındaki hukuki süreç tamamlandıktan sonra evlat edindirme hizmetinden yararlandırılmaktadır. Bu bağlamda; 46 koruyucu aile yanında bakılan çocuk sayısı 51, evlat edindirilmek üzere yerleştirilen çocuk sayısı ise 23 dür. Sosyal ve Ekonomik Destek Hizmetleri: Sosyal yardım hizmetlerinde, korunmaya muhtaç çocukların ailelerinin yanında yaşamlarını sürdürmeleri temel hedef olup, bu hizmetlerden öncelikle ekonomik yoksunluk nedeniyle haklarında koruma/tedbir kararı aldırarak, kuruluş bakımına bırakılan desteklendikleri takdirde ailesi ve yakınları tarafından yanlarına alınabilecek çocuklar ile ekonomik yoksunluk nedeniyle kuruluş bakımına alınması talep edilen ve sosyal ve ekonomik destek sağlandığında aile veya yakınları tarafından bakılabilecek çocukların yararlanmasına öncelik gösterilmektedir. Bunun yanı sıra yoksulluk içinde olup da temel ihtiyaçlarını karşılayamayan ve hayatlarını en düşük seviyede dahi sürdürmekte güçlük çeken kişilere ve ailelere kaynakların yeterliliği ölçüsünde ayni ve nakdi yardımlar da yapılmaktadır. Bu bağlamda; korunma altında olup, aile ve akrabası yanında bakımı sürdürülen çocuk sayısı 30, haklarında korunma kararı alınmadan aile yanında desteklenen çocuk sayısı 315 kişidir. Yurttan reşit olarak ayrılıp, eğitimine devam eden ya da henüz işe yerleştirilmemiş olduğu için nakdi yardım ödenen genç sayısı 3 dür. 2013 yılı içerisinde toplam olarak ilimiz merkez, ilçe, kasaba ve köylerinde bulunanlara yapılan ödemelere bakıldığı zaman ise; Sosyal ve Ekonomik Destek : 1.497.861 TL Koruyucu Aile : 399.951 TL Özürlü Bakım Ücreti : 26.356.958 TL ödeme yapılmıştır. 6
Engelsiz Yaşam Merkezi: Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı na tahsisi yapılan 19.982,67 m² arsanın bir bölümünde 60 kapasiteli Engelsiz Yaşam Merkezi inşa edilmesi planlanmakta olup, 11.07.2013 tarihinde bina uygulama projeleri ile zemin etüdü ihalesi gerçekleştirilmiş, projeye ilişkin düzeltme sürecinden sonra sözleşmesi yapılacaktır. 7 Sosyal Yardımlar: 2013 yılında 6.284 aileye toplam 2.094.763 TL nakdi ve 6.664 aileye toplam 1.559.257 TL ayni yardım yapılmıştır. Sosyal Güvenlik: Sosyal güvenlik kapsamında aktif çalışan toplam kişi sayısı 146.857 iken, aylık alan toplam kişi sayısı ise 100.354 tür. Sosyal güvenlik kapsamındaki toplam kişi sayısı da 694.887 dir. İl merkezinde 2 adet Sosyal Güvenlik Merkezi, 1 adet Sağlık Sosyal Güvenlik Merkezi, ilçelerimizde ise 9 adet Sosyal Güvenlik Merkezi olmak üzere toplamda 12 adet Sosyal Güvenlik Merkezi hizmet vermektedir. 7. EĞİTİM: Okul Öncesi Eğitim: 2013-2014 öğretim yılında ilimizde 31 anaokulu ve 325 adet ana sınıfı hizmet vermektedir. Okul öncesi eğitime devam eden öğrenci sayısı 9.291 olup, 561 öğretmen görev yapmaktadır. Derslik başına düşen öğrenci sayısı 19, öğretmen başına düşen öğrenci sayısı 17 dir. 2012-2013 öğretim yılı 3-5 yaş grubu için net %33.86 iken, 4-5 yaş grubu için net %50.21 dir. 5 yaş grubu için %77.55 dir. İlköğretim: İlimizde 10 u özel, toplam 644 ilkokul-ortaokul mevcuttur. İlköğretim okullarında 96.206 öğrenci, 4.553 derslik mevcut olup, 5.385 öğretmen görev yapmaktadır. Derslik başına düşen öğrenci sayısı 21 dir. Öğretmen başına düşen öğrenci sayısı ise 17 dir. 2012-2013 öğretim yılı verilerine göre net okullaşma oranı %98.32 dir. İlköğretimde erkek çocuklarımızın okullaşma oranı 98.34 iken, kız çocuklarımızın oklulaşma oranı 98.30 dur. Ortaöğretim: Lise ve dengi okul sayısı 106 (6 i özel) olup, bu okulların 1.482 dersliği, 35.030 öğrencisi ve 2.660 öğretmeni bulunmaktadır. Derslik başına düşen öğrenci sayısı 24, öğretmen başına düşen öğrenci sayısı 13 dür. 2012-2013 verilerine göre net okullaşma oranı 66,21 dir. (Orta öğretimde Erkek Çocuklarının Okullulaşma Oranı: 67.48 iken, Kız Çocuklarının Okullulaşma Oranı: 64.86 dır. ) Taşımalı Eğitim Projesi: Taşımalı İlköğretim de 2013-2014 öğretim yılında 5.654 (2.871 erkek-2.783 kız) öğrenci, 507 okul ve yerleşim biriminden, 87 Taşıma Merkezi Okula taşınarak daha iyi imkanlarla donatılmış öğretmeni bulunan okullarda eğitim ve öğretim görmektedir. 7
Taşımalı Ortaöğretim Projesi kapsamında ise 2013-2014 öğretim yılında 5.591 öğrenci (2.388 Kız-2.839 Erkek) 336 yerleşim biriminden 100 taşımalı merkezi okula taşımaktadır. 8 Yaygın Öğretim: İlimiz Merkez ve İlçelerinde 1 Eylül 2012-1 Eylül 2013 tarihleri arasında değişik branşlarda açılan meslek dallarında 2.679 kurs açılmış olup, 53.016 kursiyer eğitim görmüştür. Verilen eğitimlere bağlı olarak 25.202 kişiye belge ve sertifika verilmiştir. Tablo 7: Halk Eğitim Merkezince Açılan Kurslar ve Kursiyer Sayıları Kurs Türü Kurs Sayısı Kursiyer Sayısı Kursiyer Sayısı Kursiyer Sayısı Toplam Erkek Kız Mesleki Eğitim Kursları 686 7.027 8.161 15.188 Sosyal-Kültürel Kurslar 1.839 16.556 20.670 37.226 Okuma Yazma Kursları 154 234 368 602 Genel Toplam 2.679 23.817 29.199 53.016 Yurtlar: İlimizde Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumu na bağlı 3 adet yurt bulunmakta (Afyon Yurt Müdürlüğü, Tınaztepe Yurt Müdürlüğü ve Çiğiltepe Yurt Müdürlüğü), ortaöğretim özel öğrenci yurt sayısı 66 ve barınan öğrenci sayısı 2.090 dır. Özel yükseköğretim yurt sayısı ise 70 ve bu yurtlarda kalan öğrenci sayısı 6.824 dür. Tablo 8: Kamu ve Özel Yurtların Genel Durumu Yurt Çeşitleri Yurt Sayısı Barınan Öğrenci Afyon Yurt Müdürlüğü 1 1.252 Tınaztepe Yurt Müdürlüğü 1 1.120 Çiğiltepe Yurt Müdürlüğü 1 1.984 Özel Ortaöğretim Yurtları 64 1.660 Özel Yükseköğr. Yurtları 69 5.441 Genel Toplam 131 11.457 Projeler: Haydi Kızlar Okula Kampanyası: Toplam 51 kız çocuğu okullulaştırılmıştır. Ana Kız Okuldayız: 9.476 kursiyer okur yazar olmuştur. Gönül Köprüsü Projesi: Türkiye nin dört bir yanından çocukların farklı illeri ziyaret ederek, bir yandan ülkemizin doğal ve kültürel güzelliklerini keşfetmelerini, bir yandan da ömür boyu sürecek dostluklar kurmalarını hedeflemektedir. 1.122 öğrencinin katılımı sağlanmıştır. Ücretsiz Kitap Dağıtımı: 2003-2014 yılları arasında toplamda 15.560.344 adet ücretsiz ders kitabı dağıtılmıştır. Sadece 2013-2014 öğretim yılı için dağıtılan kitap sayısı 1.555.105 dir. Eğitime %100 Destek Projesi: Proje kapsamında 9 yeni bina ve 4 ek bina yaptırılmış olup, toplam katkı sağlanan derslik sayıları ek dersliklerle beraber 153 tür. 8
Eğitimde Fatih Projesi: 45 Okulumuz Proje Kapsamına alınmış olup, 45 okulumuzun hepsine proje kapsamında toplamda 846 etkileşimli tahta kurulumları tamamlanmıştır. Tamamlanan kurulumlar içerisinde ; -Etkileşimli tahtalar, -Çok Fonksiyonlu yazıcılar, -Doküman Kameralar bulunmaktadır. Okullar Hayat Olsun: Okulların toplum hizmetine açılması, okul bahçelerinin düzenlenmesi ve ağaçlandırılması amacıyla hazırlanan Okullar Hayat Olsun projesi ile; 26 Okulumuzda bahçe düzenlemesi yapılmış olup, değişik alanlarda kurslar açılmıştır. İlimizde Bakanlığımızın Belirlediği standartlarda 20 adet Z Kütüphane oluşturulmuştur. Cumhuriyet Eğitim Gezileri: 2012-2013 öğretim yılı Cumhuriyet Eğitim Gezileri Projesi uygulanmak üzere Bakanlığımız tarafından İlimiz ve Çanakkale İllerine verilmiştir. Afyonkarahisar-Kütahya bölgesi gezileri İlimiz tarafından düzenlenmiş olup, 80 İlden İlimize 3.200 Öğrenci ile Öğrencilere Rehberlik yapmak üzere 160 öğretmenin katılımı ile tamamlanmıştır. Eğitim Her Engeli Aşar: Engelli vatandaşlarımızı; öz güveni tam ve donanımlı bireyler olarak yarınlara hazırlamak, ülke genelinde engelliler hakkında farkındalık yaratmak, engellilerin önündeki en büyük engelin eğitimsizlik olduğunu ifade etmek amacıyla başlayan Eğitim Her Engeli Aşar Kampanyası, ile ilimizde toplamda 4.793 öğrencimiz özel eğitim almıştır. 81 İlden 81 Yıldız: Sayın Hayrünnisa GÜL Hanımefendinin himayelerinde 2009 yılında başlatılan projeye, ilimizden eğitim ve spor dalında başarılı olan ve ailelerinin maddi durumu yetersiz 4 öğrenci dahil edilmiştir. 9 Afyon Kocatepe Üniversitesi: 1974 tarihinde Eskişehir İktisadi ve Ticari İlimler Akademisine bağlı olarak kurulan Afyon Maliye ve Muhasebe Yüksekokulu, 03.07.1992 tarih ve 3837 Sayılı Kanunla Kurulan Afyon Kocatepe Üniversitesi (AKÜ) 10.11 1992 tarihinde eğitim öğretime başlamıştır. İlimizde 14 Fakülte, 5 Enstitü, 5 Yüksekokul, 15 Meslek Yüksek Okulu, 1 Devlet Konservatuarı ve 28 Araştırma ve Uygulama Merkezi bulunmaktadır. Kocatepe Üniversitesi bünyesinde 1.276 akademik personel, 908 idari personel görev yapmaktadır. Üniversite öğrenci sayımız ise 38.348 dir. Üniversitemiz; Dünya Termal Sağlık Konferansı, 3.Uluslararası Sultan Divani Mevlevilik Sempozyumu, 8. Uluslararası Katılımlı Seramik Kongresi, 2. Ulusal Kocatepe Tıp Öğrenci Kongresi, Ulusal Jeodezi Komisyonu Çalıştayı, Luxury Termal Zirvesi ve 8 inci MERSEM Sempozyumuna gibi bir çok ulusal ve uluslararası sempozyuma ve kongrelere ev sahipliği yapmıştır. 9
Acil Yardım ve Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Hastanesi (Ek Bina): 200 yataklı olarak inşa edilen hastanenin fiziki gerçekleşmesi tamamlanmış ve faaliyete geçmiştir. Toplam maliyeti yaklaşık olarak 35 milyon TL dir. Binanın toplam alanı 33.813 m² ve 7 Bloktan oluşmaktadır. Poliklinik ek binasının inşaatına 10.06.2013 tarihinde başlanılmıştır. 5 kat olarak tasarlanan ek binanın son katları inşaatları devam etmektedir. 10 Merkezi Kütüphane Binası İnşaatı: Toplam 10.473 m² kapalı alana sahip olan kütüphane alanı dışında grup ders çalışma alanları, akademik personel çalışma odaları, ofisler, fotokopi odaları, bilgisayar laboratuarı, sesli kitap okuma odası, multimedya odası, yerel ve ulusal gazete arşivi odaları yer almaktadır. Antrenman Salonu ve Kapalı Spor Tesisleri İnşaatı: 15.05.2012 tarihinde ihalesi yapılan inşaatın yapımı devam etmektedir. Toplam 6.713 m² toplam alana sahip olan tesislerde antrenman salonu, 3 adet çok amaçlı spor ve antrenman salonu, jimnastik salonu, personel soyunma odaları, squash salonu, güreş salonu, yapay kayak salonu, spor branşlarına özel 5 adet çalışma salonları ve trbünler yer almaktadır. 3000 Kişilik Merkezi Yemekhane Projesi: 3 kat olarak tasarlanan yemekhane 10.690 m² alana sahiptir. Temel bitirilmiş olup zemin kat inşaatı devam etmektedir. Tıp Fakültesi Amfi ve Derslik Ek Bina İnşaatı: Toplam 6.445 m² kapalı alana sahip olan proje zemin, birinci kat ve tesisat katı olarak tasarlanmıştır. Projenin temeli bitirilmiş olup zemin kat inşaatı devam etmektedir. Mühendislik Fakültesi ve Teknoloji Fakültesi Laboratuar Projesi: Toplam 13.134 m² kapalı alana sahip olan proje zemin, 2 kat ve ayrıca dışarıda müstakil iki ayrı laboratuar binası olarak tasarlanmıştır. Temel inşaatı bitmiş, kat inşaatları devam etmektedir. Veteriner Fakültesi Hayvan Barınağı (Modern Manda Yetiştiriciliği Sistemleri Binası): Konya-Afyon karayolu üzerinde bulunan AKÜ Hayvancılık ve Uygulama Araştırma Merkezi (KÜHAM) arazisi içinde planlanmış olup projenin toplam alanı 3.335 m² dir. Projenin ihalesi 24.05.2013 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Altyapı Yatırımları: Kütüphane Binası yolları, Kampus içi otoparkların trafik düzenlemesi ve ANS Kampusu ihata duvarları yapılmıştır. Güzel Sanatlar Fakültesi yolları, otoparklar, peyzaj düzenlemesi ve trafik işaretlemesi ile Beden Eğitimi ve Spor Meslek Yüksekokulları, Otoparkları ile peyzaj düzenlemesi ve trafik işaretlemesi yapılmıştır. 10
11 8. SAĞLIK: Tablo 9: İl Geneli Yataklı Tedavi Kurum ve Kuruluşları Hastaneler Mevcut Yatak Yatak Doluluk Oranı (%) Sağlık Bakanlığı 1.442 56.22 Üniversite 543 95.10 Özel Fuar H. 70 80.00 Özel Kırmızı H. 103 88.00 Özel Telek 14 78.00 İl Toplamı 2.172 79.46 İlimizde mevcut yatak kapasitesi 2.172 dir. Sağlık Bakanlığı na ait hastanelerde 1.442, Üniversite hastanesinde 543, Özel hastanelerde ise 187 yatak kapasitesi mevcuttur. Yatak doluluk oranlarında %95.10 ile üniversite hastanesi ilk sırada yer almaktadır. İlimizde; 18 Toplum Sağlığı Merkezi, 100 Aile Sağlığı Merkezi, 79 Sağlık Evi, 10 Devlet Hastanesi, 1 Doğum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi, 1 Tıp Fakültesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi, 7 Entegre İlçe Hastanesi, 1 Ağız ve Diş Sağlığı Merkezi, 1 Halk Sağlığı Laboratuarı, 1 Verem Savaş Dispanseri, 1 Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Merkezi bulunmaktadır. Özel sağlık kuruluşları olarak ise; 5 Muayenehane, 3 Özel Poliklinik, 5 Tıp Merkezi, 3 Özel Hastane bulunmaktadır. Ayrıca; 220 eczane ve 6 ecza deposu mevcuttur. İlimizde 1 adet 4 kişilik, 5 adet 4 4 ve 5 adet kar paletli ve 1 adet Obez olmak üzere toplam 52 adet tam donanımlı ambulans ve 1 adet motosiklet sağlık aracı hizmete sunulmuştur. Ayrıyeten; ambulans helikopter 02.09.2009 tarihinde itibaren hizmettedir. İl genelinde 496 uzman doktor, 328 Pratisyen doktor, 118 Diş Hekimi, 1.797 Hemşire- Ebe ve 1.855 diğer Sağlık Personeli görev yapmaktadır. Tablo 10: Temel Sağlık Göstergeleri Toplam Doktor Sayısı (Uzman-Pratisyen) : 824 Yatak Başına Düşen Nüfus : 326 Bebek Ölüm Hızı (Binde) : 6.4 Kaba Doğum Hızı (Binde) : 14.61 Hekim Başına Düşen Nüfus : 858 Anne Ölüm Oranı (Yüzbinde) : 27 Hastanede Doğum Oranı : %98 İl Aşılama Oranı : %99 11
12 9. KÜLTÜR ve TURİZM M.Ö. 3000 yılından itibaren yaklaşık 5.000 yıllık bilinen Afyonkarahisar tarihi Hitit, Frig, Yunan, Roma ve Bizans egemenliğinden sonra yaklaşık 1.200 yıldan beridir Türk yurdu olmuştur. Değişik milletlerin birçok devlet kurduğu Anadolu da muhtelif medeniyetlere ait tarihi ve kültürel kalıntıların bir bölümü de Afyonkarahisar da bulunmaktadır. -Dinar Örenyeri (Gelenia, Apameia) -Emirdağ/Hisarköy Örenyeri (Amereum) -İhsaniye/Döğer Örenyeri (Kapıkaya I, Kapıkaya II, Aslankaya) -İhsaniye/Kayıhan kasabası Göynüş Vadisi Örenyeri, -İhsaniye Ayazini Köyü Örenyeri (Metropolis) -Bolvadin Kemerkaya Yedi Kapı Kaya Yerleşim ve Örenyeri tarihi yerler arasındadır. Ulu Önder Atatürk ve silah arkadaşları ile kahraman Mehmetçiğin Kocatepe de gerçekleştirdiği Büyük Taarruza ev sahipliği yapmış ve Türkiye Cumhuriyetinin temelleri Afyonkarahisar ilinde atılmıştır. Afyonkarahisar yüzyılların birikimi tarihi ve kültürel varlıklara sahiptir. Afyonkarahisar ili, binlerce yıllık medeniyetlerin kültür ve sanatını yansıtan arkeolojik kalıntılarıyla, asırlık yapıları, termal zenginlik, tabiat güzellikleriyle ören yerleri, yüzyıllardır süre gelen el sanatlarıyla, peribacalarıyla açık hava tapınakları, konaklama tesisleri, kütüphane ve müzesi ile kültür ve turizm potansiyeli açısından Türkiye nin önde gelen illeri arasındadır. Sağlık kaynağı termal sular sayesinde yatırımların hızla arttığı ilimizde yatak kapasitesiyle birlikte ağırlanan turist sayısı da artmaktadır. Beş yıldızlı termal tesislerin Almanya ve Hollanda daki sağlık sigorta şirketleriyle anlaşmalar yapması üzerine yabancı turistlerin de ağırlanmaya başlandığı ilimizde 2013 yılında konaklama tesislerinde konaklayan turist sayısı 641.286 yerli turist ve 15.605 yabancı turist olmuştur. Enformasyon bürosuna müracaat eden yerli turist 1.387 kişi iken, yabancı turist 523 kişidir. Müze ziyaretçi sayısı ise 9.390 yerli turist ve 288 yabancı turisttir. Kütüphane: Kültür ve Turizm Bakanlığı na bağlı il merkezinde 1 tane kütüphane olup, toplamda 16 adet kütüphane bulunmaktadır. İl genelinde toplam 239.416 adet kitap mevcudu bulunmakta olup, okuyucu sayısı 159.004 dur. Arkeolojik Müze: İlimizde 1 arkeoloji müzesi olup ( Türkiye nin 5 büyük müzesinden biridir); bu müzede 47.938 adet eser sayısı bulunmaktadır. Bunun yanında Orman ve Su İşleri 12
Bakanlığı na bağlı Zafer Müzesi (Kurtuluş Savaşı) ve Bolvadin Belediye Müzesi (Karma) mevcuttur. Termal Tesisler: Termal kaynakların, zenginliği ve debileri açısından dünyada 7 nci, Avrupa da ise birinci sırada yer almaktadır. Halen mevcut turizm yatak kapasitesinin yalnızca %3 lük bir bölümü termal turizme hizmet veren ülkemizde yeni turizm politikaları sayesinde dünyanın dört bir yanından gelen misafirleri de ağırlamaya başlayacaktır. Türkiye, bu yeni vizyonuyla termal turizm yatak kapasitesini 2020 de 1 milyon çıkarmayı ve dünyada termal turizmden aldığı payı artırmayı hedeflemektedir. 13 Bu hedef doğrultusunda düşünüldüğünde sağlık turizmi açısından Afyonkarahisar geniş bir jeotermal potansiyele sahiptir. Afyonkarahiar ve çevresindeki termal sular, hem debi ve sıcaklıkları hem de çeşitli fiziksel ve kimyasal özellikleri ile üstün nitelikli bir yapıya sahiptir. Afyonkarahisar, dünyanın en zengin termal kaynakları ve tarihi dokusuyla ülke termal sağlık turizminin parlayan yıldızlarından biridir. Jeotermal değerleri açısından Türkiye de adını duyurmuş olan Afyonkarahisar halen devam eden jeotermal yatırımlarıyla hızla sağlık turizminde büyümeye devam etmektedir. Bu kapsamda; İlimizde Kültür ve Turizm Bakanlığı işletme belgeli konaklama tesislerinde (Tablo 11) 4.925, belediye belgeli kaplıca tesislerinde 4.958 (Tablo 12) ve belediye belgeli otellerde 3.294 (Tablo 13) yatak mevcut olup; toplam yatak kapasitemiz 13.177 dir. Tablo 11: Kültür ve Turizm Bak. Turizm İşletmesi Belgeli Konaklama Tesisleri Tesisin Adı Yatak Sayısı Türü Thermal Resort Oruçoğlu Oteli 624 5 Yıldız İkbal Delux Termal Otel 572 5 Yıldız Korel Termal Resort Clınıc&Spa 668 5 Yıldız Anemon Afyon Oteli 390 5 Yıldız Güral Afyon Wellness&Conventıon 950 5 Yıldız Safran Termal Resort Otel 760 5 Yıldız Sandıklı Termal Park Otel 380 5 Yıldız Çakmak Marble Otel 195 4 Yıldız Grand Kadem Otel 120 3 Yıldız Amarıum Otel 104 3 Yıldız Kolaylı Otel 92 2 Yıldız Rain House Otel 22 2 Yıldız Ekiz Otel 30 1 Yıldız Şehitoğlu Konağı 18 Özel Tesis Genel Toplam 4.925 Kültür ve Turizm Bakanlığı yatırım belgeli konaklama tesisleri de 10.124 yatak (17 konaklama tesisi) hizmete açıldığında ilimizdeki toplam yatak sayısı 23.301 e ulaşacaktır. İlimiz sahip olduğu yatak kapasitesi bakımından Türkiye de termal sağlık turizmi açısından en 13
fazla yatak kapasitesine sahip ilidir. Beş yıldızlı otel yatak kapasitesi bakımından iller arasında ise 7. sırada yer almaktadır. 14 Tablo 12: Belediye Belgeli Kaplıca Tesisleri Kaplıcanın Adı Yatak Sayısı Merkez/Ömer-Gecek Kaplıcaları 474 İhsaniye/Gazlıgöl Kaplıcaları 3.202 Sandıklı/Hüdai Kaplıcaları 911 Bolvadin/Heybeli Kaplıcaları 371 Genel Toplam 4.958 Turizmi Teşvik Kanunu uyarınca; Termal Turizm Merkezi ilan edilen ve 17 ili kapsayan dört bölge içerisinde Frigya Termal Turizm Bölgesi Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak, Eskişehir ve Ankara illerinden oluşmaktadır. Yine Turizm Teşviki Kanunu kapsamında termal turizm merkezi ilan edilen 64 adet Turizm Merkezimizin 4 tanesi (Gazlıgöl (3.202 yatak kapasiteli), Hüdai (911 yatak kapasiteli), Heybeli (371 yatak kapasiteli), Ömer-Gecek (474 yatak kapasiteli) ilimizde bulunması büyük önem arz etmektedir. Tablo 13: Belediye Belgeli Otellerin İlçelere Göre Dağılımı İlçeler Tesis Sayısı Yatak Kapasitesi Merkez 17 1.343 Bayat 1 26 Bolvadin 2 79 Çay 3 133 Dazkırı 1 62 Dinar 17 639 Emirdağ 4 172 Sandıklı 9 445 Sinanpaşa 3 206 Sultandağı 3 118 Genel Toplam 36 3.223 Bu çerçevede; ilimizdeki zengin şifalı jeotermal kaynaklarının değerlendirilerek, Termal Turizmin geliştirilmesi amaçlanmaktadır. Özellikle de ortak ulaşım imkanlarına sahip ve diğer turizm türleri ile entegre olabilecek destinasyon niteliğindeki turizm merkezlerimizin Turizm Kentleri oluşturulmasına yönelik Bakanlığımızla çalışmalarımız devam etmektedir. Doğa Turizmi: Sandıklı ilçesi sınırları içerisinde bulunan ve bir kısmı Hocalar ve Kızılören ilçelerine taşan Akdağ eteklerindeki Kocayayla ortalama 1.600 m., Akdağ ın zirvesi ise 2.500 m. yüksekliktedir. Kocayayla civarında görünmeye değer pek çok mağara vardır. Kanyon boyunca insanoğlunun ayak basmadığı mağaralar, trekkingcilerin ilgisini çekecek güzergahlar bulunmaktadır. 14
Frig Vadisi Turizm Kuşağı: İl çevresinde yer alan en eski uygarlık kalıntıları Frig Krallığı dönemine uzanmaktadır. Bu kapsamda Valilik makamının talimatlarıyla Afyonkarahisar Valiliği tarafından hazırlanan ve yaklaşık 1.975 km² lik alanı kapsayan, Frig Vadisi Projesi envanter verilerinin sayısal ortama aktarılması bitirilerek sonuçlandırıldı. Yaklaşık 4 aylık yoğun bir çalışmanın eseri olan proje ilimiz sınırları içerisinde kalan kısmı adına yapılan bu güne kadar ki en kapsamlı proje olmuştur. Ayrıca; Frig Vadisi Ayazini Beldesi Koruma Amaçlı İmar Planı bedeli 165.200 TL olup, yıl sonunda tamamlanması öngörülmektedir. 15 FRİGKÜM (Frigya Kültürel Mirasını Koruma ve Kalkınma Birliği): Frig Medeniyetinin bulunduğu Afyonkarahisar, Kütahya ve Eskişehir illerini kapsayan FRİGKÜM isminde Mahalli İdare Birliği kurulmuştur. Birliğin amacı, Frig Medeniyetinin eserlerinin korunması, tanıtılması ve turizme kazandırılmasıdır. Restorasyon ve Sokak İyileştirme Çalışmaları: Afyonkarahisar da tarihi dokuya sahip, korunması tescilli ve dış cephe korumalı 400 civarında ev bulunmaktadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü nce ilimiz Kültür ve Turizm Müdürlüğü nce gönderilen ödeneklerle ilimiz merkez kentsel sit alanı içerisinde kalan ve Koruma Kurulu nca onaylı Koruma Amaçlı İmar Planı doğrultusunda tescilli ve tescilsiz yapılarda Sokak Sağlıklaştırma Uygulaması ve Restorasyon çalışmaları Valiliğimizce 2002 yılında başlatılmış olup halen devam etmektedir. Bu çerçevede; şu ana kadar toplam 253 adet konut ve işyerinin restorasyonu tamamlanmıştır. 2013 yılında Sokak Sağlıklaştırması Proje Uygulamaları kapsamında ödenek tahsis edilmemiştir. İlimiz Merkez Kentsel Sit Alanı ve Koruma Amaçlı İmar Planı içerisinde kalan ve geçmiş yıllarda onarımı yapılmayan tescilli ve tescilsiz yapıların, Sokak Sağlıklaştırma Projesi kapsamında cadde ve sokağa bakan cepheleri ile çatılarının onarılabilmesi için Afyonkarahisar Belediyesince başlatılan onarım projelerinin çizdirilmesi işi ihale edilmiş olup yüklenici firma tarafından yürütülen çalışmalar devam etmektedir. Projeler Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu tarafından onaylandıktan sonra ikinci aşama olan onarım ihalesi işlemlerine başlanılacaktır. Kültür ve Turizm alanında yapılan diğer Valilik çalışmalarımız ise; Afyonkarahisar Kültür ve Semt Evi (Millet Hamamı), Zafer Yolu Projesi, Ayazini Gezi Yolu Projesi, AFESPİM (Afyonkarahisar Mermer ve El Ürünleri Teşhir-Satış Merkezi), Zafer Haftası Kutlamaları, Ömer- Gecek Havzası Termal Turizm Merkezi Hizmet Birliği ve Caz Müzik Festivalleridir. Zafer Kalkınma Ajansı nın desteklediği Afyonkarahisar ın Kültürel ve Turistik Değerlerinin Tanıtımı adlı mali destek programı kapsamında 18 adet KİOSK tanıtım cihazları değişik noktalarda hizmet vermektedir. 15
Diğer taraftan; Yeni Müze ve Kültür Kompleksi inşaatı 2013 yılı sonunda tamamlanması hedeflenmekte, G.A.P. İl Halk Kütüphanesi Hizmet Binası depreme karşı güçlendirme inşaatı ile Hattat Ahmet Karahisarı Kültür ve Sanat Merkezi nin tadilat ve çevre düzenleme inşaatı tamamlanmıştır. Müze Binası İnşaatı: Proje maliyeti yaklaşık olarak 24.000.000 TL dir. Kapsadığı toplam alanı 25.000 metrekare olup, ilimiz tarihine, turizmine, ekonomisine çok büyük katkı sağlayacak olan müzede, uluslararası nitelikteki müzelerde aranan gerekli bütün üniteler bulunacaktır. İnşaatın 2014 tarihinde bitirilmesi planlanmaktadır. 16 10. GENÇLİK ve SPOR: Tablo 14: İlçelere Göre Spor Tesisleri, Türleri ve Sayıları Futbol Spor Sahası Salonu (Toprak Y.) İlçe Stadyum Futbol Sahası (Çim Y.) Merkez 1 (10 yıllığına Afyon S. Devredildi. Merkez (Salar) 3 adet doğal çim 1 adet sentetik çim 2 Doğal Çim (Belediye) Bolvadin 1 (Belediye ye 10 yıllığına kiralandı.) Emirdağ 1 (Belediye ye 5 yıllığına devredildi. Sandıklı 1 (3 yıllığına Belediye ye devredildi.) Şuhut 1 (Belediye ye 10 yıllığına kiralandı İhsaniye 1(3 yıllığına Belediye ye devredildi.) Döğer Ksb. 1 doğal çim Dinar 1 (10 yıllığına Belediyeye devredildi.) 16 Halı Saha S.E.Mer. Yüzme Havuzu 1 4 1 2 (AKÜ ye 10 yıllığına devredildi. 1 (Belediye ye 10 yıllığına kiralandı 1 1 1 1 1 (Belediye ye 10 yıllığına devredildi.) 1(3 yıllığına Belediye ye devredildi.) 1 (10 yıllığına Belediyeye devredildi.) Çay 1 İscehisar 1 (Belediye ye 5 yıllığına devredildi. Sultandağı 1 1 Özel İdaresi Beld. Devretti Dazkırı 1 Sinanpaşa 1 1 Çobanlar 1 Bayat 1 Hocalar Evciler 1 Başmakçı 1 1 Gen M. 1
2013 yılında Karate, Vücut Geliştirme (Bilek Güreşi), Muay-Thai, Güreş, Özel Sporcular, Eskrim, Tenis ve Judo branşlarında Türkiye Şampiyonalarında 28 derece elde edilmiştir. 2013 yılında 33 sporcu 44 kez olmak üzere Eskrim, Judo, Karate, Muay-Thai, Özel Sporcular, Vücut Geliştirme (Bilek Güreşi), Güreş ve Yüzme (Kule Atlama) branşlarında milli takımda yer almışlardır. 17 İlimizde ki toplam sporcu sayısı 28.348 dir. Bu sporcuların 18.838 i erkek, 9.511'i bayandır. En fazla sporcuya sahip branşlar Okul Sporları 5.500, Voleybol 4.017, Basketbol 3.158, Satranç 4.535, Halk Oyunları 1.787, Taekwondo 1.708, Karate 1.542 Atletizm 1.360 kişidir. Afyonkarahisar Spor Kompleksi Projesi: TOKİ tarafından yaptırılacak olan Afyonkarahisar Spor Kompleksi yaklaşık 51 milyon TL mal olacaktır. Spor merkezinin hizmete girmesiyle yurt dışından birçok futbol takımı bilhassa yaz kampını Afyonkarahisar da geçirecektir. 600 bin m 2 alana kurulacak tesisi yılda 1 milyon sporcunun gelmesi hedeflenmektedir. 18 ayda tamamlanması planlanan tesis 2014 yılı içinde hizmete alınacaktır. 11. EKONOMİK DURUM: Afyonkarahisar yolların ve 3 coğrafi bölgenin kesiştiği bir coğrafyada yer almaktadır. Ülkemizin büyük metropollerine kara ve demir yolları ile bağlı olmasının yanında bu yollarla limanlara da bağlanmış bulunmaktadır. Ulaşım alanındaki bu avantajın, pazar ilişkilerini güçlendirici ve yatırım açısından tercih edilecek il olma çekiciliğini artırıcı bir rol oynamaktadır. Kalkınma Bakanlığı nın İllerin ve Bölgelerin Sosyo-Ekonomik Gelişmişlik Araştırması 2011 çalışmalarına göre illerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralamasında Afyonkarahisar 43. sırada yer almıştır. Türkiye nin gayri safi yurt içi hasılasına Afyonkarahisar ın katkısı ise %0.7 düzeyindedir. İl GSYİH sı içinde hizmet sektörü %58, tarım sektörü %28, sanayi sektörü %14 paya sahiptir. Hizmetler sektörünün payı Türkiye genel payından düşük, sanayi ve tarım payı ise ülke ortalamasının üzerindedir. Türkiye nin AB uyum süreci doğrultusunda, DPT ve TÜİK üç ayrı düzeyde NUTS (Bölge Birimleri Sınıflandırması) oluşturulmuştur. İllerin sosyo ekonomik gelişmişlik sıralaması ve temel istatistiki göstergeler baz alınarak yapılan sınıflandırma da ilimiz NUTS 2:TR:33 gruplamasıyla Manisa, Uşak ve Kütahya illerinden oluşmaktadır. 17
A) Kamu Gelirleri: Kamu gelirleri sınıflandırılmasında Gelir Vergisi 298.097.666 TL ile ilk sıradadır. Kurumlar vergisi geliri ise 57.081.844 TL ile ikinci sırada bulunmaktadır. 2013 yılında bütçe gelirlerinin tahsilat oranı yaklaşık olarak %69.12 düzeyindedir. 18 Tablo 15: Bütçe Gelirleri Sınıflandırması Bütçe Gelirleri Tahakkuk ( ) Tahsilat ( ) Gelir Vergisi 354.875.572 298.097.666 Kurumlar Vergisi 79.629.272 57.081.844 Katma Değer Vergisi 182.424.075 117.386.620 Diğer Vergiler 244.662.330 192.523.682 Vergi Gelirleri 861.591.251 665.089.814 Bütçe Gelirleri 1.103.332.626 762.649.174 Kamu gelirleri bakımından vergi gelirlerinin tahakkuku 2013 yılında yaklaşık 861 milyon TL iken; tahsilatı yaklaşık olarak 665 milyon TL olmuştur. Tahsilat oranı ise yaklaşık olarak %77.24 dür. Tablo 16: Vergi Gelirleri Yılı Tahakkuk Tahsilat Oranı (%) Artış Miktarı Oranı 2011 701.388.514 530.813.750 75.68 123.596.062 21.40 2012 754.340.454 568.164.169 75.32 52.951.802 7.55 2013 861.591.251 665.089.814 77.19 107.062.531 14.19 Vergilerin mükellef sayılarına baktığımız zaman; Kurumlar Vergisi mükellefi 4.436, Gerçek Usuldeki mükellef sayısı 19.183 iken, Basit Usuldeki mükellef sayısı 10.018, toplamda ise mükellef sayısı 33.637 dir. Tablo 17: Mükellef Sayıları Mükellef Sayıları Kurumlar Vergisi 4.436 Gerçek Usul 19.183 Basit Usul 10.018 Toplam Mükellef Sayısı 33.637 B) Tarım ve Hayvancılık: İlimiz, Ege Bölgesinde yer almasına rağmen karasal iklim özelliklerini taşımakta olup, hem iklimin olumsuz etkileri, hem de sulanan tarım arazilerinin yetersiz olması ilimizde tarımsal ürünlerin verimlerinin düşük ve ürün çeşitliliğinin sınırlı olmasına yol açmaktadır. İl topraklarının 536.268 Ha.lık (%39 luk) kısmı kültüre elverişli, 855.595 Ha.lık (%61 lik) kısmı kültüre elverişsiz niteliktedir. 18
Kültüre elverişli olan tarım alanlarının kullanış amaçlarına göre dağılımında tarla alanları 379.891 ha lık kısım ile ilk sırada yer almaktadır. Tarla alanları sıralamasında Emirdağ (110.455 ha), Merkez (53.305 ha) ve Sandıklı (49.372 ha) ile ilk üç sırada yer almaktadır. 19 Tarım alanlarında hububat, patates, şekerpancarı, haşhaş, turşuluk salatalık gibi bitkisel üretimi ile önemli merkezlerinden biridir. Ayrıca meyvecilikte kiraz, vişne, elma üretimi ile önemli bir yere sahip olan ilimiz özellikle Sultandağı yöresinde üretilen kirazın 2013 yılı toplam üretim miktarı 17.548 tondur. 2013 vişne üretim miktarı ise 35.163 tondur. Tarımsal üretimlerinin 2013 yılında milli ekonomiye katkısı 3.670.031.289 TL dir. Türkiye et üretiminin %1.5 ini karşılayan ilimizde; toplam büyükbaş hayvan sayısı 299 bin adettir. Küçükbaş hayvan sayısı 834 bin adettir. Toplam kümes hayvan sayısı ise 13.074.305 dir. 2013 yıllık hayvansal üretimin 15.492 tonu kırmızı et, 8.390 tonu beyaz ettir. İlimizde talebe bağlı olarak haftalık 66-68 milyon yumurta üretilmektedir. Yumurtanın günlük fiyatının belirlendiği Türkiye yumurta borsası ilimizdedir. (Başmakçı İlçesi) 2013 yılında yaklaşık 148.8 milyon TL değerinde yumurta ihraç edilmiştir. 2002-2013 yılları arası çiftçilerimize ödenen destek miktarı 761.261.163 TL dır. Destek miktarlarında en önemli paylar 243 milyon TL ile doğrudan gelir destekleri ve 205 milyon TL ile mazot ve gübre desteklemeleri oluşturmaktadır. Kırsal Kalkınma Yatırımları Destekleme Programı: Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı nca 2006 yılında başlatılan program kapsamında Ekonomik Yatırım Projesi Desteği ve Makine ve Ekipman Alımları Desteği, toplam olarak 28 milyon 888 bin TL destek verilmiştir. Avrupa Birliği Kırsal Kalkınma Ajansı İl Koordinatörlüğü: Diğer taraftan; AB fonlarından yararlanmak üzere, İlimizde tarımsal işletmelerin Avrupa Birliği standartlarına yükseltilmesi, tarım ürünlerinin işlenmesi ve pazarlanmasının geliştirilmesi, üretici grupların kurulmasına dair desteklemenin yapılması ve kırsal ekonomik faaliyetlerin çeşitlendirilmesi ve geliştirilmesi amacıyla kurulmuştur. İlimiz ekonomisine büyük katkı sağlayan et, süt ve balıkçılık sektörünün altyapılarını iyileştirecek projeler sayesinde hibe şeklinde krediler alınacak ve bu sayede sektörün standartlarını Avrupa Birliği normlarına yükselterek, üretim yapması sağlanmış olacaktır. Avrupa Komisyonu tarafından 25 Şubat 2008 tarihinde onaylanan Kırsal Kalkınma (IPARD) Programının uygulanmasıyla, AB Hibe fonları, tarım sektöründe ve kırsal alanda faaliyet gösteren üreticilere, özel sektöre ve potansiyel yatırımcılara hazırladıkları projeler karşılığında ve sözleşmelerine uygun olarak kullandırılacaktır. 19