TERİMLER SÖZLÜĞÜ KISA ÜRÜN BİLGİSİ (KÜB) VE KULLANMA TALİMATININ (KT) HAZIRLANMASINDA KULLANILMAK ÜZERE 26.09.2008 (Güncelleme :1) İLAÇ VE ECZACILIK GENEL MÜDÜRLÜĞÜ
Terim İngilizce Türkçe öneri A abdominal ağrı abdominal pain karın ağrısı Abdominal distansiyon Abdominal distension Karın şişkinliği abnormal gait yürüyüş tarzında anormallik aborsiyon abortion düşük yapma abortus abortus Düşük abrazyon abrasion sıyrık abse abscess irin kesesi (Abse) absorpsiyon absorption emilim abstinens abstinence yoksunluk adale muscle kas adaptasyon adaptation uyum, uyarlama Addison Hastalığı Addison's disease Addison Hastalığı (böbreküstü bezlerinin iyi çalışmaması durumu.) ADE İnhibitörleri Angiotensin Converting Enzyme Inhibitors, ACE Inhibitors Bk. Anjiotensin Dönüştürücü Enzim İnhibitörleri (ADE İnhibitörleri), (ADEİ) adenit adenitis lenf bezi iltihabı (Ör: lenf adenopati:lenf bezinin iltihabı) adenoit adenoid Geniz eti adenokarsinom adenocarcinoma Adenokarsinom (bir kanser türü) adenopati adenopathy Lenf bezlerinin büyümesi adeziv adhesive yapışkan adezyon adhesion Yapışıklık, Yapışma adipoz adipose yağ adipoz doku adipose tissue yağ dokusu aditif additive ek adjuvan adjuvant yardımcı adolesan adolescence ergen; buluğ adrenal adrenal böbreküstü Adrenal gland böbrek üstü bezi adsorbat adsorbate Yüzeye tutunmuş bileşik adsorbe adsorbed Yüzeyine tutunmuş adsorpsiyon adsorption Yüzeye tutunma adult adult yetişkin, erişkin Advers etki Adverse effect Yan etki afebril afebrile, apyretic, ateşsiz apyrexial afektif affective duygu durum afektif bozukluklar affective disorders duygu durum bozuklukları, agorafobi agoraphobia Açık alan korkusu agranülositoz agranulocytosis Agranülositoz, (beyaz kan hücreleri sayısında azalma) agregasyon agregation Kümelenme 1
agregat agregate Küme agresif aggressive saldırgan airway airway Hava yolu ajitasyon agitation huzursuzluk ajite agitated Huzursuz akatizi acathisia yerinde duramama hali aklorhidri achlorhydria mide asidi yokluğu akne acne sivilce akneform erüpsiyon acneform eruption sivilce benzeri cilt döküntüsü akomodasyon accommodation göz merceğinin farklı uzaklıklara uyumu akomodasyon bozuklukları accomodation disorders göz merceğinin farklı uzaklıklara uyum bozukluğu akromegali acromegaly Akromegali (Büyüme hormonu fazlalığına bağlı yüz, el ve ayakların anormal büyümesi ) aksilla axilla koltuk altı aktif active etkin aktif immünizasyon active immunization aktif bağışıklama, aşılama aktivasyon activation etkinleştirme, etkinleşme aktivite activity etkinlik akut acute akut akümülasyon accumulation birikme albüminüri albuminorrhea idrarda albümin bulunması alergoit allergoid Alergoit (alerji yapma özelliği az olan, alerjiye zemin hazırlayan madde) alerji allergy Alerji algoritma algorithm akış şeması alimentasyon alimentation Beslenme aljezik algesic ağrı oluşturan alopesi alopecia saç dökülmesi; kellik alternatif alternative seçenek; seçenekli altünite subunit Alt birim ambliyopi amblyopia görme keskinliğinin azalması ambulatuvar ambulatory Ayaktan amenore amenorrhea adet görmeme amfizem emphysema amfizem (doku veya organlarda aşırı hava birikmesi) amnezi amnesia Unutkanlık ampirik empiric deneyime dayalı amputasyon amputation Kesme anafilaktik, anafilaktoit anaphylactic, Ani aşırı duyarlılık tepkisi reaksiyon anaphylactoid reaction Anaflaksi anaphylaxis Vücudun alerji oluşturan maddelere karşı verdiği çok şiddetli yanıt, ani aşırı duyarlılık analjezi analgesia ağrının kesilmesi analjezik analgesic ağrı kesici anemi anemia kansızlık anemik anemic Kansız 2
anestezi anesthesia Anestezi anestezik anesthetic anestezi yapan ilaç anevrizma aneurysm Anevrizma (Damarda bölgesel şişkinlik, balonlaşma) anjin tonsillitis bademcik iltihabı Anjina pektoris angina pectoris Anjina pektoris (kalbi besleyen damarların daralması/tıkanması ile ortaya çıkan göğüs ağrısı) anjiyoödem, anjiyonörotik angioedema, Alerji sonucu yüz ve boğazda şişme ödem angioneurotic oedema ankiloz ankylosis eklem sertliği Ankilozan spondilit ankylosing spondylitis ankilozan spondilit (sırt eklemlerinde sertleşme ile seyreden ağrılı ilerleyici bir romatizmal hastalık) anksiyete anxiety kaygı, endişe anomali anomaly, abnormality, kusur, kusurlu oluşum malformation, deformity anoreksi anorexia iştahsızlık antagonist antagonist karşıt etki gösteren antero-lateral antero-lateral ön-yan antiaritmik antiarrhythmic Kalp ritm bozukluğuna karşı kullanılan antibakteriyel antibacterial Bakterilere karşı etkili antidepresan antidepressant Depresyona/ruhsal çöküntüye karşı etkili antiepileptik antiepileptik sara tedavisinde etkili antifungal antifungal Mantar hastalıklarına karşı etkili. antihipertansif antihypertensive Tansiyonu, kan basıncını düşüren antihistaminik antihistamines Alerjik hastalıklara karşı etkili antiinflamatuvar anti-inflammatory İltihap giderici antijen antigen Antijen (Vücutta alerji oluşturan madde) antikoagülan anticoagulant kan pıhtılaşmasını önleyen antikor antibody antikor (alerji oluşturan maddeye karşı vücudun ürettiği savunma proteini) antipiretik antypyretic ateş düşürücü antipsikotik antipsychotic antipsikotik (şizofreni, psikotik depresyon gibi psikiyatrik hastalıkların tedavisinde etkili) antitussif antitussive Öksürük kesici anüri anuria İdrar yokluğu aparat apparatus Cihaz, aygıt apati apathy kayıtsızlık aplastik anemi aplastic anaemia aplastik anemi (kan hücreleri sayısında ciddi azalma) aplikasyon application uygulama aritmi arrhythmia kalp atım düzensizliği. aritmojenik arrhytmogenic kalpte atım düzensizliğine neden olan arrest arrest Durma arter artery arter (atardamar) arter içine uygulama intraarterial use arter (atardamar) içine uygulama artralji arthralgia Eklem ağrısı 3
artrit arthritides eklem iltihabı artroz arthrosis eklem hastalığı aselüler acellular hücresiz asemptomatik asymptomatic belirtisiz aspartat aminotransferaz, alanin aminotransferaz, aspartate aminotransferase, alanine aminotransferase aspartat aminotransferaz (AST), alanin aminotransferaz (ALT) Karaciğer enzimleri aspergilloz Aspergillosis aspergilloz (Bir tür mantar hastalığı) Aspirasyon aspiration Emerek boşaltma Aspirasyon pnömonisi Aspiration pneumonia Aspirasyon pnömonisi (solunum yoluna mide içeriğinin kaçması sonucu gelişen akciğer iltihabı) asteni asthenia Kuvvetsizlik, Güçten düşme astma asthma astım atak attack kriz. Ör. iskemik kriz (atak) ataksi ataxia ataksi (hareket kontrolünde zorluğa bağlı yürüme bozukluğu) atenüe attenuated zayıflatılmış ateroskleroz atherosclerosis damar sertliği aterotromboz Atherothrombosis atardamarlarda pıhtı nedeniyle tıkanma atriyum atrium Kalp kulakçığı atriyal fibrilasyon Atrial fibrilation Kalpte bir çeşit atım bozukluğu B bağırsak intestines bağırsak bakteremi bacteremia Bakterilerin veya bakteri toksinlerinin kana geçmesi. balanit balanitis penis baş bölgesi iltihabı baseline baseline başlangıç düzeyi batın abdomen karın baz(al) basal temel; alt; tabana yakın veya tabanda beher every her bir (tablet) benign benign iyi huylu, selim Beyaz ırk Caucasian beyaz ırk bilateral bilateral iki taraflı biliyer biliary safra(yla ilgili) bipolar bozukluk bipolar disorder Bipolar bozukluk, (Ruhsal durumdaki zıt yönlü değişiklikler) biyopsi biopsy (teşhis koymak amacıyla) doku örneği almak blastomikoz Blastomycosis blastomikoz (Bir tür mantar hastalığı) blefarit blepharitis blefarit (Göz kapağı kenarındaki yağ bezelerinin iltihabı) bolus bolus bir defada verme Bozukluk Impairment bozukluk bölgesel regional Bölgesel bradikardi bradycardia kalp atımının yavaşlaması Bronkodilatasyon bronchodilatation solunum yolunun genişlemesi 4
bronkodilatör bronchodilator solunum yolu genişletici bronkokonstriksiyon, bronchoconstriction, Bronşların daralması, bronşların spazmı bronkospazm bronchospasm Bronkokonstriktör bronchoconstrictor solunum yolunu daraltıcı bronşiektazi bronchiectasia, bronchiectasis Bronşların harabiyeti sonucu kalıcı genişlemesi bronşit bronchitis bronş iltihabı bulanık turbid bulanık bursit bursitis eklem çevresindeki keselerin iltihabı bül bulla, bleb, blister sıvı dolu kabarcık C-Ç check-up check-up genel kontrol columna vertebralis columna vertebralis Omurga Coombs testi Coombs' test Alyuvarlarla ilgili bir kan testi çoklu doz multiple dose çoklu doz çürük bruise çürük D dahili internal İç dahiliye internal diseases iç hastalıkları dansite density Yoğunluk defekasyon defecation Dışkılama defekt defect kusur, bozukluk, eksiklik defektif defective kusurlu, bozuk, eksik defisit deficit Eksiklik deformasyon deformation Şekil bozukluğu deforme deformed şekli bozulmuş deformite deformity şekil bozukluğu,kusur dehidratasyon dehydration Su kaybı. dejenerasyon degeneration Bozulma dekonjestan decongestant dekonjestan (burun tıkanıklığını gideren) deliryum delirium deliryum ( huzursuzluk- taşkınlık, hezeyan gibi belirti gösteren ani geçici bilinç bozukluğu) delüzyon delusion Sanrı, kuruntu demans dementia bunama demarkasyon demarcation Sınır belirleme, ayırma depresyon depression ruhsal çöküntü (depresyon) derin ven trombozu, DVT deep vein thrombosis/venous thromboembolism (VTE) toplar damar tıkanıklığı dermatit dermatitis Dermatit (Bir tür deri hastalığı) dermatomikoz dermatomycosis Dermatomikoz (Bir tür mantar hastalığı) dermatoz dermatosis deri hastalığı dermografizm dermatographism Alerjiye yatkınlığı tespit etmek üzere yapılan deri testi desensitizasyon desensitization duyarsızlaştırma destrüksiyon destruction yıkım 5
dezavantaj disadvantage dezavantaj, olumsuzluk dış gebelik ectopic pregnancy dış gebelik Dış gebelik Ectopic pregnancy Rahim dışında gelişen gebelik diferansiye differentiate Farklılaşmış, difteri diphtheria Difteri, kuşpalazı difüz diffuse yaygın dilüe diluted seyreltik dilüe etmek to dilute seyreltmek diplopi diplopy çift görme direkt direct doğrudan disemine disseminated Yaygın, genel disfoni dysphonia konuşmanın bozulması disfonksiyon dysfunction işlev bozukluğu diskinezi dyscinesia istemli hareketlerde bozukluk dismenore dysmenorrhea ağrılı adet görme dispepsi dyspepsia, indigestion Hazımsızlık, sindirim bozukluğu dispne dyspnea nefes darlığı, nefes almada güçlük disritmi disrhythmia kalp atım bozukluğu distoni distoni kaslarda istemsiz kasılmaların neden olduğu hareket bozukluğu diüretik diüretic idrar söktürücü diyabet diabetes, diabetes şeker hastalığı (diyabet) mellitus Diyabetik ketoasidoz Diabetic ketoacidosis şeker hastalarında açlık durumunda kanda aşırı miktarda asit birikimi diyagnostik diagnostic tanıyla ilgili, tanısal diyagnoz diagnose tanı diyare diarrhea ishal diyet diet diyet dizartri disartri konuşma veya dil ile ilgili bozukluk dizestezi disestezi hissizlik, karıncalanma gibi anormal duyu dizfaji dysphagia yutamama, yutma güçlüğü dizüri disüri ağrılı idrar yapma dolaşım circulation dolaşım dolor dolor ağrı dominant dominant baskın döküntü rash döküntü E eflaks efflux Eflaks (Dışa yönelik akım) ejakülasyon ejaculation meni (sperm) boşalması ekimoz ecchymosis deride morarma eklampsi (gebelik toksemisi) eclampsia Eklampsi (gebelikte havale nöbetleri, kan basıncı artışı, idrarda protein bulunması ve vücudun su tutmasıyla seyreden hastalık) eklem joint eklem Eksiklik deficiency Eksiklik eksitabilite excitability uyarılabilme, uyarılabilirlik 6
eksternal external dış, dışla ilgili ekstrakt extract Özüt, öz ekstraselüler extracellular Hücre dışı ekzoftalmi exophthalmus göz küresinin anormal şekilde dışarı çıkması elektrokardiyogram, electrocardiogram, ECG EKG elektrolit electrolyte elektrolit elektrolit dengesizliği electrolyte imbalance Elektrolit dengesizliği eliminasyon elimination vücuttan uzaklaştırılma elongasyon elongation uzama EKG (kalbin elektriksel etkinliğine ait kayıt) emboli emboli (çoğul) embolus (tekil) damar tıkacı ( emboli) Emboli (damar tıkacı) emetojenik emetogenic kusmaya neden olan, kusturucu emosyonel labilite emotional lability duyguların değişkenliği, dalgalanması emülsiyon emulsion Emülsiyon (sıvı-sıvı karışımı) endikasyon indication İlacın kullanıldığı durum endürasyon induration Sertleşme, enfeksiyon infection Enfeksiyon (iltihap oluşturan mikrobik hastalık) enflamasyon inflammation iltihap enfluenza influenza grip enjeksiyon injection Enjeksiyon, zerk ensefalomiyelit encephalomyelitis beyin-omurilik iltihabı enterokolit enterocolitis ince ve kalın bağırsağın birlikte iltihaplanması entübasyon intubation herhangi bir kanal ya da boşluğa tüp yerleştirme enürezis noktürna nocturnal enuresis; bedwetting gece işemesi; yatak ıslatma eozinofili eosinophilia kanda eozinofil (bir tür alerji hücresi) sayısında artış epidemi epidemicity salgın epididimit epididymitis Epididimit (Testis arkası iltihabı) epilepsi epilepsy sara epistaksis epistaxisis burun kanaması ergin, olgun mature ergin, olgun eritem erythema Deri üzerinde oluşan kızarıklık eritema multiforma erythema multiforme Eritema multiforma (genelde kendiliğinden geçen, el, yüz ve ayakta dantele benzer kızarıklık oluşturan, aşırı duyarlılık durumu) eritematöz erythematous kızarık eritrosit erythrocyte, red blood cell etiyoloji etiology Hastalık nedeni Etkin, İlaç agent ilaç etkisizleştirilmiş inactivated etkisizleştirilmiş evre, derece grade Evre, derece alyuvar, kırmızı kan hücresi 7
Evrelendirme, grading Evrelendirme, derecelendirme derecelendirme F faranjit pharyngitis yutak (farinks) iltihabı farinks pharynx yutak farmasötik form pharmaceutical form ilaç şekli fasiyal paraliz fascial paralysis yüz felci fatal fatal ölümcül febril febrile ateşli Febril nötropeni Febrile neutropenia Vücuttaki savunma hücreleri sayısının düşüşüne bağlı gelişen durum feçes feces dışkı felç, inme stroke Felç, inme femur femur uyluk fenilketonüri (Folling phenylketonuria hastalığı) (Folling's disease) Fenilketonüri (kalıtımsal enzim eksikliği sonucunda ortaya çıkan metabolik hastalık) fetal fetal cenine ait fetüs fetus cenin fibromiyalji fibromyalgia Kulunç, kas ağrısı flatulans flatulance Gaza bağlı mide-bağırsakta şişkinlik flebit phlebitis toplardamar iltihabı Flushing Flushing Al basması fobi phobia Sebepsiz korku, fobi folikül stimülan hormon follicle-stimulating folikül uyarıcı hormon hormone, FSH fonksiyon function işlev form form biçim, şekil formasyon formation oluşum fotofobi photophobia ışıktan ya da aydınlıktan rahatsız olma acı duyma durumu fotosensitizasyon photosensitization ışığa karşı duyarlı olma hali fragman fragment parçacık fraksiyon fraction bölüm fronkül frunculus çıban fulminan fulminant hızlı giden ve kötüleşen Fungistatik fungistatic mantarın üremesini durduran fungus fungus mantar Fungusid fungicide mantarı öldüren G gaita, feçes feces dışkı galaktore galactorrhea meme ucundan sürekli süt ve süt benzeri akıntı gelmesi galaktozemi galactosemia Galaktozemi ( kanda bir tür şekerin yükselmesi) ganglion ganglion sinir düğümü gastric mideye ait, midede bulunan 8
gastrik gastrit gastritis Gastrit (mide mukozası iltihabı) gastroenterit gastroenteritis ishal ve kusma ile birlikte görülen mide ve bağırsak enfeksiyonu Gebe pregnant hamile geçici iskemik atak beyine giden damarların geçici tıkanması sonucu oluşan geri dönüşümlü bir tür felç genito-üriner sistem genitourinary system üreme ve idrar yolları sistemi gevşeme relaxation gevşeme girişim intervention girişim glikozüri glycosuria idrarda şeker tespit edilmesi glokom glaucoma göz içi basıncının artması glossit glossitis dil iltihabı glottis glottis Ses tellerinin bulunduğu gırtlak bölgesi gonore gonorrhea bel soğukluğu görsel visual görsel gösterge, belirteç marker gösterge, belirteç granül granule granül greft graft yama guatr goiter tiroid bezinin büyümesi hali Guillain-Barré sendromu Guillain-Barré syndrome, acute febrile polyneuritis, acute idiopathic polyneuritis Guillain-Barré sendromu (Viral enfeksiyon sonrası gelişen bir rahatsızlık.) gut gout Gut (damla hastalığı) Güvenlilik safety güvenlilik H hafıza yitimi, bellek yitimi memory deficit hafıza yitimi, bellek yitimi Hafıza, bellek memory hafıza, bellek halitoz halitozis ağız kokusu halüsinasyon hallucination Varsanı, Hayal görme Hassasiyet, duyarlılık sensitivity Hassasiyet, duyarlılık Havale, tutarık convulsion havale Hazım, sindirim digestion hazım hematemez hemathemesis Kan kusma hematom hematoma Bölgesel kan birikmesi (hematom) hematopoetik hematopoietic Kan ve kan hücre yapımı ile ilgili hematüri hematuria idrarda kan tespit edilmesi hemipleji hemipleji Hemipleji (yarı felç) hemodiyaliz hemodialysis kan diyalizi (kanın temizlenmesi işlemi) hemolitik anemi haemolytic anaemia Bir tür kansızlık (hemolitik anemi) hemoliz hemolysis kan hücreleri yıkımı hemoptizi hemophtysis Kan tükürme hemoraji hemorrhage kanama hepatik kolestaz hepatic cholestasis Karaciğer içi bir nedene bağlı olarak safra akışının yavaşlaması veya durması hepatit hepatitis Karaciğer iltihabı 9
hepatobiliyer hepatobiliery karaciğer, safra ve safra yolları heredite heredity soyaçekim, kalıtım herediter hereditary kalıtsal herni hernia fıtık Herpes herpes uçuk hıçkırık hiccup hıçkırık HIV human immunodeficiency İnsan İmmün Yetmezlik Virüsü virus, (HIV) hiperakuzi hyperacusia işitme yeteneğinin normalin üstünde artması durumu hiperaldosteronizm hyperaldosteronism Böbrek üstü bezlerinin aşırı çalışmasından oluşan hastalık hiperasalivasyon hypersalivation salya üretiminde artış hiperestezi hyperesthesia hastanın uyarıları olduğundan daha şiddetli olarak algılaması hiperglisemi hyperglicemia kan şeker düzeylerinde artış Hiperhidroz Aşırı terleme hiperkalemi / hiperpotasemi hyperkalemia/hyperpotas semia kan potasyum düzeyinin normalin üstüne yükselmesi hiperkinezi hypercinesia aşırı hareket hiperpigmentasyon hyperpigmentation deride renk koyulaşması hipersensitivite hypersensitivity aşırı duyarlılık hipertansiyon hypertension yüksek tansiyon hipertermi hyperthermia vücut ısısının 40 C 'nin üstüne çıkması hipertiroidizm hyperthyroidism vücutta tiroid hormonunun gereğinden fazla üretilmesi hipertoni hypertonia Kasların aşırı gerginliği hipertrofi Hypertrophia Vücudun herhangi bir bölümünün büyümesi hiperürikozüri hyperuricosuria idrarla ürik asit atılımı hiperürisemi hyperuricemia kanda ürik asit miktarının yükselmesi hipnotik hypnotic Uyku verici hipoestezi hypoesthesia duyu azalması hipoglisemi hypoglisemi kan şeker düzeyinde azalma hipokalemi hypokalemia kan potasyum düzeyinin normalin altına düşmesi hipokinezi hypocinesia aktivite veya motor işlevlerinin azalması hipoklorhidri mide asidi eksikliği hipomani hypomania dikkat artışı, hareketlilik, yorulmazlık ve tepkilerin artması ile belirgin ruh hastalığı hiponatremi hyponatremia kanda sodyum düzeyinin normalin altına düşmesi hipotansiyon hypotension düşük tansiyon hipotoni hypotonia kasların gerginliğini yitirmesi histoloji histology dokubilim histoplasmozis Histoplasmosis Histoplasmozis (Bir çeşit mantar hastalığı) homojen homogeneous benzer özellikte, tekdüze 10
Hordeolum, arpacık hordeolum arpacık I-İ içerik, kapsam Ingredient içerik idame maintaince İdame, devam ettirme İdyopatik idipathic sebebi bilinmeyen idrar retansiyonu urine retention idrar yapamama, işeme zorluğu ihtiva eden contain içeren, kapsayan İltihap, yangı inflammation iltihap, yangı immatür immature olgunlaşmamış immun immune bağışık İmmun globulin ımmunoglobulin Vücutta bulunan bağışıklık proteini immün sistem immune system bağışıklık sistemi immün yanıt immune response bağışıklık yanıtı immünomodülatör immunomodulator Bağışıklık düzenleyen immünosüpresif immunospressive bağışıklık sistemini baskılayan immünoterapi immunotherapy bağışıklık tedavisi impetigo impetigo vulgaris derinin bulaşıcı yüzeysel mikrobik enfeksiyonu impotens impotence cinsel güçsüzlük, iktidarsızlık in vitro in vitro Laboratuar ortamında in vivo in vivo canlı varlıkta, vücutta inaktif inactive etkisiz indükleyici inducer uyarıcı infant infant Bebek (0-1 yaş) infiltrasyon infiltration sızma influks influx İçeri akma inguinal inguinal kasığa ait inhibe etmek (to) inhibit engellemek, önlemek, bastırmak inkontinans incontinence tutamama, kaçırma inkoordinasyon incoordination eş güdüm(koordinasyon) bozulması inkübasyon incubation kuluçka insizyon incision Cerrahi kesi insomnia insomnia uykusuzluk instabilite instability dayanıksızlık, kararsızlık integrasyon integration Bütünleşme interdigital interdigital Parmak arası interselüler intercellular hücreler arası intersitisyel nefrit interstitium nefrit İştahsızlık, aşırı susama, kusma ile seyreden böbrek iltihabı interstisyum interstitium doku aralıkları intoksikasyon intoxication zehirlenme intolerans intolerance ilacın etkisine dayanıksızlık, tahammülsüzlük intraabdominal intraabdominal karın içi intramüsküler intramuscular Kas içi intraoküler basınç intraocular pressure Göz içi basıncı intraoperatif intraoperative Ameliyat sırasında intraselüler intracellular hücre içi 11
intrauterin intrauterine Rahim içi intravenöz intravenous toplardamar (ven) içi intravezikal intravesical, endovesical mesane içi intussusepsiyon intussusception Bağırsak düğümlenmesi invaziv invasive 1) yayılmacı 2) girişimsel irigasyon irrigation yıkama iris iris Gözün renkli kısmı iritabilite irritability uyaranlara karşı aşırı duyarlı olma durumu, tepki gösterme yeteneği iritasyon irritation tahriş irreverzibl irreversible geri dönüşümsüz itrah excretion atılma itrah etmek excretion vücuttan dışarı atmak J jeneralize generalized Yaygın, genel jenerasyon generation kuşak, nesil jinekolojik gynecologic kadın hastalıkları ile ilgili jinekomasti gynecomasti erkekte meme büyümesi jüvenil juvenile genç K kalp yetmezliği cardiac failure/heart kalp yetmezliği failure kandidemi Candidemia kanda kandida türü mantarlara ait hücrelerin bulunması durumu kandidiyaz Candidiasis kandidiyaz (Bir tür mantar hastalığı) kandidüri Candiduria idrarda kandida cinsi mantar bulunması kantitatif quantitive miktarla ilgili kantite quantity miktar kardiyak cardiac kalbe ait, kalple ilgili kaşınma itching kaşınma katarakt cataract Göze perde inmesi kazanılmış acquired kazanılmış keçelenme numbnesss Keçelenme Kemoterapi Kanserde ilaç tedavisi keratit keratitis gözün saydam cisminin (kornea) iltihabı kırıklık malaise kırgınlık, halsizlik kistik fibroz cystic fibrosis, Akciğer, böbrek veya pankreasta bozukluğa neden olan kalıtımsal bir hastalık klasifikasyon classification sınıflandırma Klerens Clearance Temizlenme klorür chloride klorür Koagülasyon coagulation Kanın pıhtılaşması Kognitif bozukluk Cognitive disorder Zihinsel işlevlerde bozukluk kolelitiyazis cholelithiasis Safra kesesi taşı kolesistit cholecystitis safra kesesi iltihabı 12
kolestatik sarılık cholestatic icterus safra kanallarından atılım bozukluğuna bağlı sarılık kolestaz cholestasis Safra akışının yavaşlaması veya durması kolit colitis Kalın bağırsak iltihabı kombinasyon combination birlikte kullanım kombine combined birleşik komorbidite comorbidity iki hastalığın beraber bulunması kompartıman comparment bölme kompensatuvar compensatory dengeleyici komplikasyon complication hastalıkla birlikte ortaya çıkan rahatsızlıklar kompozisyon composition Bileşim kondüksiyon conduction iletim konfüzyon confusion Zihin karışıklığı konjenital congenital Doğumsal, doğuştan konjestif kalp yetersizliği congestive heart failure Kalp yetersizliğine bağlı olarak solunum yetmezliği, ödem, karaciğerde büyüme ile belirgin hastalık konjonktivit conjunctivitis Bir çeşit göz iltihabı konstipasyon constipation kabızlık Kontakt dermatiti contact dermatitis temasla ortaya çıkan deri hastalığı kontaminasyon contamination bulaşma kontraksiyon contraction kasılma kontrendikasyon contrindication kullanılmaması gerekli durum koordinasyon coordination Uyum, eşgüdüm koroner arter hastalığı coronary artery disease damar sertliği nedeni ile kalp damarlarının daralması kreatinin creatinine (Cr) Böbrek fonksiyonlarını izlemek için kullanılan bir madde kriptokokkoz Cryptococcosis Kriptokokkoz (Bir tür mantar hastalığı) kromatopsi Farklı renk tonlarını ayırt edememe kromomikoz Chromomycosis Kromomikoz(Bir tür mantar hastalığı) kronik chronic Süregelen, uzun süren kuadrivalen quadrivalent, tetravalent dört değerliğe sahip Kulak çınlaması tinnitus Kulak çınlaması Kuru keratokonjunktivitit keratoconjunctivitis sicca kuru göz kütanöz cutaneous deriyle ilgili L larenjit laryngitis gırtlak iltihabı larinks larynx gırtlak letarji lethargy halsizlik lezyon lesion bozukluk, hasar libido libido cinsel istek Lockjaw tipi reaksiyon lockjaw çene kitlenmesi lokal local lokal, bölgesel lokalizasyon localization yerleşim lokalize localized yerleşik lökopeni leuc/kopenia Akyuvar sayısında azalma 13
lökosit leucocyte Akyuvar lökositoz leucocytosis akyuvar sayısında artış lösemi kan hücrelerinin kanseri lupus eritematozus lupus erythematosus (LE) ciltte pullanmayla kendini gösteren bir hastalık luteinleştirici hormon luteinizing hormone, (LH) luteinleştirici hormon(adet döngüsünde yer alan bir hormon) Lyme hastalığı Lyme disease Kene yoluyla bulaşan bir hastalık M madde substance madde maksimum maximum en yüksek maküler ödem Macular edema gözün arka tarafında şişme makülopapüler maculopapular deriden hafif kabarık malabsorpsiyon malabsorption bağırsaklardan emilim bozukluğu malarya, sıtma malaria sıtma malformasyon malformation organ veya dokudaki yapısal bozukluk Malign,habis malignant Habis (kötü huylu) mani mani taşkınlık nöbeti matürasyon maturation olgunlaşma medikal medical tıbbi mediyatör mediator Aracı melena melena Kanamaya bağlı katran renkli dışkı membran membrane zar menenjit meningitis beyin zarı iltihabı menopoz menopause adetten kesilme menstrüasyon menstruation adet görme menstrüel siklus menstrual cycle adet döngüsü mental mental zihinsel metastaz metastasis yayılma metod method yöntem metroraji metrorrhagia adet dışı görülen kanama mevsimsel alerjik rinit hay fever saman nezlesi midriyatik mydriatic göz bebeği genişlemesine neden olan midriyazis mydriasis göz bebeği genişlemesi miktürasyon micturation İşeme, idrar yapma minimum minimum En düşük mini-stroke mini felç Minör minor Daha küçük, daha az miyalji Myalgia Kas ağrısı Miyastenia Gravis Myastenia Gravis Miyastenia gravis (Bir tür kas güçsüzlüğü hastalığı) miyokart infarktüsü myocardial infarction kalp krizi miyoklonus myoclonus bir kas ya da kas grubunun ani ve kısa süreli kasılmalar miyopati myopathy kas hastalığı miyozit myositis kas iltihabı mobilizasyon mobilization 1- Çözülme (kemikten kalsiyum çözülümü) 14
2- Hareketlenme moniliyaz moniliasis pamukçuk Monovalan monovalent Tek değerlikli Morbidite morbidity hastalığa yol açma oranı Mortalite mortality hastalığa bağlı ölüm oranı multipl miyelom kemik iliğinde gelişen bir tür kanser mutad familiar alışılmış N narkotik analjezik narcotic analgesic Narkotik ağrı kesici natriürez natriuresis sodyumun idrar ile atılımı nefrit nephritis böbrek iltihabı nefrotoksik Nephrotoxic böbrekler üzerinde zararlı etkili neonatal neonatal yenidoğan nevrit Neuritis sinir iltihabı nistagmus, oküler ataksi nystagmus, ocular ataxia gözün istemsiz, hızlı ve ritmik NMS (nöroleptik malignant sendrom) neuroleptic malignant syndrome hareketleri, göz titremesi Vücut ısısındaki yükselme, bilinç düzeyindeki değişim ve kaslarda sertleşme ile ortaya çıkan durum nodül, nod Nodule, node beze, nodül noktüri Nocturia gece sık idrara çıkma noktürnal nocturnal geceye ait, gece ortaya çıkan Non steroidal anti Nonsteroid Ağrı, ateş ve iltihaba etkili enflamatuar Antiinflamatuar nöropati Neuropathy sinirlerde herhangi bir nedenle görülen bozukluklar- duyu kaybı nöropatik ağrı Neuropathic pain sinir hasarıyla oluşan ağrı Nötralizasyon, neutralization etkisizleşme; etkisizleştirme nötralleştirme nötrofil Neutrophile bir çeşit kan hücresi nötropeni neutropenia kandaki parçalı hücre sayısında azalma numune sample örnek nükleolus nucleolus çekirdekçik nükleus cell nucleus çekirdek; (hücre) çekirdeği Nüks rölaps relapse, recurrence yeniden ortaya çıkması,, nüks etme nütrisyon nutrion beslenme O-Ö obsesif kompalsif obsessive compulsive Takıntılı davranışlar bozukluk (OKB) disorder olası, muhtemel possible Olası, muhtemel olasılık probability ihtimal, olasılık Olasılıkla, muhtemelen possibly Olasılıkla, muhtemelen onikomikozis onychomycosis Tırnaklardaki mantar hastalığı onkojenik oncogenic tümör oluşumuna yol açan opalesan opalescent saydam olmama opioit opioid Afyon benzeri orak hücreli anemi sickle cell anemia orak hücreli anemi (bir tür 15
kansızlık) oral oral ağızdan, ağız yoluyla oral damla oral drops ağız yoluyla alınan damla orijin origin köken, kaynak orofaringeal oropharyngeal ağız ve yutağa ait osteoartrit osteoarthritis kireçlenme osteomiyelit osteomyelitis kemik iltihabı otoimmün otoimmune otoimmün (Vücudun kendi hücrelerine karşı antikor oluşturma durumu) ovaryum ovarium yumurtalık ovum ovum yumurta öfori euphoria neşe, güven, güçlülük gibi duyguların aşırı şekilde bulunması özofajit esophagitis yemek borusu iltihabı P palpitasyon palpitation Çarpıntı pankreatit pancreatitis pankreas iltihabı pansitopeni pancytopenia Kandaki tüm hücrelerde azalma pap smear testi Pap test, Papanicolaou test, Pap veya Papanicolaou smear ve smear t. Rahim ağzından alınan sürüntüde yapılan bir tür test Papül papule kabartı Papüler papular kabartılardan oluşan Parakoksidiyomikoz Paracoccidioidomycosis Bir çeşit mantar hastalığı parazit parasite Parazit, asalak parestezi paresthesia Uyuşma, Parkinson hastalığı Parkinson's disease Parkinson hastalığı paronişi paronychia dolama parosmi parosmia Olmayan bir kokuyu hissetme partikül particule parçacık pasif passive Pasif pediyatrik pediatric, junior çocuklar için pelvis kemiği pelvis bone leğen kemiği perifer periphery Merkezden uzak periorbital ödem periorbital oedema göz çevresinde oluşan şişlik peritonit peritonitis karın zarı iltihabı permeabilite permeability geçirgenlik peteşi petechiae Nokta şeklindeki deri altı kanamaları pitriyazis (tinea) versikolor pitriazis (tinea) versicolor Bir çeşit mantar hastalığı pitüiter pituitary Hipofize ait piyelonefrit pyelonephritis idrar yolları ve böbrekte gelişen iltihap piyoderma pyodermatitis irinli deri enfeksiyonu plasenta previa placenta previa Hamilelikte plasentanın (eş, son) normal yerleşim yerinden aşağıya yerleşimi Platelet, trombosit platelet, thrombocyte Trombosit ( kan pulcuğu, pıhtılaşmayı sağlayan kan hücresi) Pnömoni pneumonia akciğer iltihabı 16
polen pollen Çiçek tozu polidipsi polydipsia aşırı su içme polifaji polyphagia aşırı yeme polikistik over sendromu Yumurtalıkta oluşan kistler Poliüri polyuria Aşırı miktarda idrar yapma Porfiri porphyria Karın ağrısı ve kas kramplarına neden olan bir çeşit kalıtsal hastalık Postnatal Postnatal doğum sonrası Post-op ameliyat sonrası postural/ ortostatik hipotansiyon postural/ orthostatic hypotension oturur ya da yatar pozisyondan ayağa kalkarken görülen kan basıncı düşüklüğü Postür posture Duruş preeklampsi preeclampsia Gebelikte kan basıncı artışı, idrarda protein bulunması ve vücudun su tutmasıyla seyreden hastalık prekürsör precursor öncül premalign premalign Kansere dönüşme oranı yüksek olan prematür premature Erken olan Prematüre ejakülasyon Erken boşalma premenstrüel disforik bozukluğu premenstrüel dysphoric disorder adet öncesi dönemde görülen sinirlilik hali prenatal prenatal Doğum öncesi presör amin pressor amine kan basıncını yükselten bir madde Priapism Priapizm Erkeklerdeki uzun süreli ağrılı sertleşme Prick testi Prick test Prick testi (bir tür alerji testi) primer primary Birincil, ilk primitif primitive ilkel profilaksi prophylaxis koruma progresyon progression ilerleme proteinüri proteinuria idrarda protein tespit edilmesi pruritus pruritus kaşıntı psikoz phychosis Bir tür ruhsal bozukluk psödomembranöz kolit pseudomembranous colitis Uzun süreli antibiyotik kullanımına bağlı kanlı, sulu ishalle seyreden barsak iltihabı psöriyazis, sedef psoriasis Sedef hastalığı hastalığı puberte puberty ergenlik pulmoner amfizem Pulmoner emphysema Akciğerlerdeki hava yollarının aşırı genişlemesi pupilla dilatasyonu pupillary dilatation göz bebeğinde genişleme pupilla konstriksiyonu pupillary construction göz bebeğinde daralma Püstül pustula irinli deri kabarcığı Püstüler irinli deri kabarcıklarından oluşan R rabdomiyoliz rhabdomyolysis İskelet kası yıkımı Radyofarmasötik radiopharmaceutic Teşhis amacıyla kullanılan radyoaktif 17
işaretli bileşik Radyoterapi radiotherapy Kanserde ışın tedavisi reaksiyon reaction Tepki, yanıt referans reference kaynak reflü reflux Reflü (Geri kaçma) refraksiyon bozukluğu refraction disorder gözün ışığı kırma bozukluğu refrakter anemi refractory anemia inatçı anemi regresyon regression gerileme Rejeksiyon, ret rejection ret rektal hemoraji rectal hemorrhagia dışkıda ve dışkı bölgesinde kanama remisyon remisyon hastalığın tüm ya da bazı belirtilerinin kaybolması renal renal böbreğe ilişkin renal diyaliz renal dialysis böbrek yoluyla kan temizleme resesif recessive Çekinik, baskın olmayan respiratuvar respiratory solunumla ilgili retina retina Gözün ağ tabakası retinit retinitis Retina iltihabı reverzibl reversible geri dönüşümlü rezistans resistance direnç rezolüsyon resolution 1.çözünürlük, 2. iyileşme Rigor (Rigor mortis ) Rigor Öneri: Ateş yükselmeleri sırasında görülebilen ve soğuk duygusuna eşlik eden, titreme ve terleme nöbetleridir. Sertlik, katılık (Rigor mortis: ölüm katılığı) rijidite rigidity kasların sertleşmesi rinit rhinitis Nezle romatoid artrit rubor rubor kızarıklık rüptür rupture yırtılma S-Ş eklemlerde ağrı ve şekil bozukluğuna neden olan devamlı bir hastalık salgı bezi gland salgı bezi santral sinir sistemi central nervous system merkezi sinir sistemi satürasyon saturation doygunluk Sedatif, yatıştırıcı sedative Yatıştırıcı, sakinleştirici sekonder secondary ikincil sekresyon secretion salgı seksüel sexual cinsel seksüel disfonksiyon sexual dysfunction cinsel işlev bozukluğu seksüel fonksiyon sexual function cinsel işlev selektif selective seçici semptom symptom belirti semptomatik tedavi symptomatic therapy belirtilere yönelik tedavi sendrom syndrome Sendrom (bulgu ve belirtiler) senkop Syncope bayılma 18
sensitif sensitive duyarlı sensitivite sensitivy duyarlılık septisemi septicemia Bakterilerin kana geçmesi sonucunda ateş ve titremeye neden olan hastalık Serebellum, beyincik cerebellum beyincik serebrospinal sıvı cerebrospinal fluid beyin omurilik sıvısı (BOS) serebrovasküler cerebrovascular beyin damarları ile ilgili serebrovasküler olay cerebrovascular accident beyin damarları ile ilgili olay serebrum cerebrum beyin serotonin sendromu Serotonin syndrome aşırı mutluluk hissi, sersemlik, huzursuzluk, sarhoş gibi hissetme, sıcaklık, terleme veya kas sertliği durumu sersemlik dizziness Sersemlik, serviks cervix rahim ağzı servisit cervicitis Rahim ağzı iltihabı sifiliz syphilis Frengi, bel soğukluğu siklus cycle döngü Sindirim güçlüğü indigestion Sindirim güçlüğü sinuzit sinusitis Yüz kemiklerinin içindeki hava boşluklarının iltihabı sistemik systemic genel, yaygın, tüm vücudu etkileyen sistit cystitis idrar kesesi (mesane) iltihabı sitotoksik cytotoxic hücre öldürücü Skar, nedbe scar nedbe, iyileşme dokusu solid solid Solid, katı somnolans somnolence Uykululuk hali Sosyal anksiyete bozukluğu Social anxiety disorder Kaygı nedeniyle toplumsal faaliyetlerden kaçınmak, içine kapanıklılık hali Spazm spasm Kasılma spesifik specific Özgül split-virüs aşısı split-virus vaccine split-virüs aşısı (bir tür aşı) subunit vaccine, subvirion vaccine, Sporotrikozis/ Schenck Sporotrichosis, Uzun süreli bir çeşit mantar hastalığı hastalığı Schenckii's disease St. John s Wort bitkisi St. John's Wort Sarı kantaron ya da yara otu stabilite stability dayanıklılık stenoz stenosis Darlık, daralma Stevens-Johnson sendromu / Eritema multiforme majör Stevens Johnson syndrome/ erythema multiforme exudativum stimulan stimulant uyaran, uyarıcı Stimülasyon, uyarma stimulation uyarma Stomatit stomatitis ağız içinde iltihap stres stress stres, gerilim su zehirlenmesi water intoxication su zehirlenmesi subkütan subcutaneous derialtına sublingual sublingual dilaltına Ciltte ve göz çevresinde kan oturması, şişlik ve kızarıklıkla seyreden iltihap 19