. " YEII USDLLEKLE " " "-OJ " "ISLAMI TEBLIG ve TEMSIL" Milletlerarası ilmi Toplantı 17-18 Kasım 2018 ERESİN TOPKAPI HOTEL İSTANBUL İstanbul2019
LiBERYA'DA DAVETİN GÜÇLENDİRiLMESi Mohamed KOROMA * Q Rabman ve Rahlm olan Allah'ın adıyla. Btitün hamd ve sena, alemlelin Rabbi olan Allah'adır. Sevgili peygamberimiz H. Muhammed'e (s.a.v), aline ve ashabına salat-ii selam olsun. Sayın Başkan, Yüksek kurul üyeleri, Muhtetem ilirnler, güzide düşünürler ve entelektüeller! Sevgili delegeler, mü'min ve mü'mine kardeşlerim. Hepinizi dünyadaki ve cennetteki en güzel ve makbul selamla selaınlıyorum; Esselamu Aleyküm ve Rahmetullahi ve Berekatüh! "Liberya'da Daveti Güçlendirmenin Sierra Leone'de Olduğundan Daha Verimli Kılınabilecek Olması"nın nedenlerinden bazılarını vurgulamak üzere bu büyük topluluğun önünde bulunmak benim için, Liberya ve Sierra Leone halkı için ve kuruluşum olan Niçin İslam Faaliyette Vakfı? için çok büyük bir coşku ve ilhamdır. Sayın Başkan, yüksek kurul üyeleri, sayın ilimler, güzide katılımcılar! Öncelikle, Allah ( c.c) Fussilet Suresi, 33. ayette şöyle buyutmaktadır: "Allah'a çağıran, eline ve dünyaya yararlı iş yapan ve "BEN Müslümanlardanım" diyenden daha güzel sözlü kim vardır?" Gerçekten de bu, Allah'ın gönderdiği tüm peygamberlerin mesajıdır, davet erdemli faaliyetlerle devam etmektedir ve bu da Müslüman kardeşle- Libeıya'da Niçin İslam Faaliyette Vakfı Müdüıü, ınk442384@gmail.com
254 YENİ USULLERLE islami TEBLİG ve TEMSiL rimizin, daha doğrusu gayr-i müslimlerin gönüllerini cezbetmek için bir motivasyon işlevi görmektedir. Ama devam etmeden önce bu vesileyle Tfukiye Cumhuriyeti halkını ve İSAV'ın vizyoner liderliğini selamlamak istiyorum. Sayın Başkan, Son araştırmalara göre Sierra Leone' deki Müslümanlar şu anda nüfusun %75'inden fazlasını oluştururken, Liberya toplam nüfusunun yalnızca %12,2'si Müslümandır. Araştırmalar aynı zamanda, aşağıda belirtilen kurumlar bakımından Sierra Leone ile iliberya arasındaki büyük farkı ifşa etmektedir: Sierra Leone'de yüksek isıarnı kururnlar varken Liberya'da yoktur. ıı Sierra Leone'de devlet ve özel şahıslar tarafından desteklenen 40 kadar ilk ve ortaöğetim alanında İslam okulu varken, Liberya'da isıarnı ilköğretim okulu sayısı S'ten azdır, hiç isıarnı lise yoktur ve tümü özeldir. Sierra Leone' de devletin ve özel şahısların desteklediği SO' den fazla ilkokul öncesi isıarnı okul varken Liberya'da bu okulların sayısı 10' dan azdır ve tümü _özeldir. Sierra Leone'de Müslüman up doktorları varken Liberya'da yoktur. a Sierra Leone' de 20'den fazla Müslüman avukat varken Liberya' da yoktur.. Sierra Leone'de Müslüman hastaneleri/sağlık merkezleri _ vwken Liberya'da yoktur. a Sierra Leone'de 7 İslam radyo istasyonu varken Liberya'da sadece bir tane vardır ve arada sırada yayın yapmaktadır. Son olarak, Sierra Leone' de davet faaliyetlerinde bulunan 30'dan fazla kuruluş varken, Liberya'dakilerin sayısı S'ten azdır ve liste uzayıp gitmektedir. Sevgili Peygamberimiz veda hutbesinde "Burada mevcut olanlar bu mesajı dünyanın dört bir yanına götürrnekten sorumludur" diyerek bize emanet ettiği Allah'ın mesajını yaymak için Liberya'rnn daha fazla isıarnı kurumlara, programlara ve davete ihtiyaç duyduğu açıkça görülmektedir.
LiBYA'DA DAVETİN GÜÇLENDİRiLMESi 255 Yukarıda belirtilenleri doğrulayan bir d.iğer husus olarak, son 25-30 yılda Libery Müslüman nüfusu global eğilimin tersine artmak yerine azalmaktadır. Sierra Leone'deki Müslüman nüfusu ise artmaktadır. Liberya'da 1984 yılında %14,4 olan Müslüman nüfus 1986'da %14,2'ye inerken, 2007 yılında %11,1'e düşmüştür. 2013'ten günümüze kadar bu konuda bazı ilerlemeler kaydeı;lilıiliş ve oran %12,2'ye çıkmıştır. Bu istatistik, ülkede %85 civarında olan Hıristiyan nüfusa yetişrnek için Liberya'da İslam'ın yayılması konusunda çok fazla çabaya ihtiyaç duyulduğunu göstermektedir. Fakat Liberya dünyada Müslüman nüfusunun azaldığı tek ülke değildir, geçen yıllarda aynı durumu yaşayan başka üllfuler de olmuştur. Yakın bir zamanda ABD merkezli Pew Forum isimli araştırma kuruluşu. 2010-2016 yılları arasında 160000 kişinin İslam'dan ayrıldığını göstermektedir. İnsanlar doğal olarak şunu sorabilir: NEDEN? İslam yanlış mı? HA YIR! Bunun sebebi bazılarının İslfun'ı yanlış anlamış olmasıdır. Bazı insanlar orada onlara İslam' ı daha iyi açıklayacak kimse olmadığı için bu dinden ayrılmıştır. Fakat Müslümanlar dünya genelindeki nüfusumuzun artışındaki kazanımlar bakımından gurur duyabilirler. Bu, kadir-i mutlak olan Allah'ın (c. c) gücü sayesinde ve siz insanların tüm dünyada Müslümanlara ve gayr-i müslimlere verdiğiniz destek sayesinde olmaktadır, her ne kadar dcl.ha fazla destek gerekse de. Sanırım şuna katılırsınız ki, özellikle Afrika'da insanları İslam monotelzminden ayrılmaya sevk eden başlıca faktör fakirliktir. Verd.iğimiz desteği ve çok bereketli olan davet işini yürütmeyi bırakmamamız için dua ed.iyorum. Bu da, Liberya'da daveti güçlendirmenin Sierra Leone'de olduğundan daha verimli olacak olmasının açık bir gerekçesidir. Nüfus ve yukarıda belirtilen d.iğer hususlar bize Liberya'nın açık davet için yeni bir zemin olduğunu göstermektedir. NOT: Açık "kelimesini" kullandım çünkü ülkede davet işini yapan bir Müslümanlar grubu var, fakat korku, mesajın yayılmasını engellemektedir. Bu yüzden onların davetleri yalnızca kend.i yakınlaayla sınırlı olmuştur. Daveti yayma misyonlarının başarısız olmasına neden olan faktörler şunlardı: iş güvenliği korkusu, CCı.ll korkusu, ken-
256 YENİ USULLERLE İSLAMi TEBLİG ve TEMSİL di topluluklarında Hıristiyanların onları geçmesi korkusu, devlet baskısı korkusu vb. Ben bile bu korkuların hepsini burada açıklayamıyorum çü.j;ıkü ülkeye tekrar girememekten korkuyorum. Liberya'daki Müslüman nüfus siz uluslararası Müslüman topluluklarına güvenmiş durumdadır. Size bel bağlıyorlar. ması davet faaliyetlerinin desteklenmesi konusunda tamamen sizin ilginize muhtaçlar. Biz Liberya' daki Müslümanlar olarak davet mesajıyla tüm kasaba ve köylerdeki herkese ulaşma sorumluluğumuzun son derece farkındayız. Fakat mevcut ulaşım imk&ilları ve kaynaklar çok yetersizken bu yolculuk nasıl başarılı olabilir Ayrıca 4-5 milyonluk bir nüfusa ulaşacak gönüllüler nerede? Sayılarının art Büyük soru şudur: Liberya'da Daveti Nasıl Güçlendireceğiz? Liberya' da davet, aşağıda belirtilen yaklaşırnlardan bazıları kullanılarak güçlendirilebilir: Sabit ve Hareketli Yaklaşım Sabit Yaklaşım: Bu yaklaşım Liberya'nın belirli bölgelerindeki (ilçelerdeki) yoksun topluluklar için sabit İslfuni merkezler ve temsilciler oluşturmayla ilgilidir. Sabit temsilci(ler) davet konuslinda bilgili veya eğitimli (İslfun'a geçmiş veya nitelikli bir öğretmen veya imam) olacaktır. Bu birey 'belirli topluluklardan sorumlu olacak, Allah'a karşı yükümlülükleri konusunda onlara günlük veya haftalık eğitimler verecek ve İslam'la yeni şereflenmiş erkek ve bayan kardeşlerinin refahını destekleyecektir. Bu yaklaşımın Liberya' daki Müslüman nü- -fusunda meydana gelen azalmaya çözüm sağlanmasına yardıma olacağını düşünüyorum. Hareketli Yaklaşım: Bu, sabit yaklaşıma yardımcı bir yakla- şım gibidir. Davet için ülkeden ülkeye, şehirden şehre, kasabadan kasahaya ve köylere seyahat eden eğitimli ve kalifiye ilimler ve vaizler, sabit temsilcilerin çabalarını bütünleyerek işlerini nispeten kolay bir şekilde yapabilmeleri için onları eğitecek ve destekleyecektir. Ayrıca, Kelime-i Şehadet getiren erkek ve kadın kardeşlerimiz, yeni inançlarına geçişleriyle ilgili bir "hoş geldin paketi" alacaktır. Bu
LİBYA'DA DAVETİN GÜÇLENDİRİLMESİ 257 pakette farklı dillerde bir Kur'an tercümesi ve İslam'ın temel bilgilerini açıklayan ve öğreten kitaplar olacaktır. Mesajı İlenne Usulleri Allah'm mesajını yeni Müslümanlara veya gayr-i müslirnlere verme yöntemlerimiz bazen dostane değildir. Bu bazen onları korkutup uzaklaştırabilmektedir. İslam'ı zor bir din olarak görmelerine neden olamayız. İslam' a giriş zamanında tüm kurallara uymalarını beklememeliyiz. İslam'ın ilkelerini ve temel,değerlerini anlamak aşamalı bir süreç olmalıdır. İslam'a yeni geçen bj,reyler olarak onlardan her şeyi yapmalarını beklediğimiz anda onlar İslam'ı zor bir din olarak sınıflandırabilirler. Fakat aynı zamanda Allah'ın sözlerinden taviz de vermemiz gerekir. Ayrıca, Liberya'da İslilin dinini yayarken aşağıdaki ipuçları dikkate alınmalıdır : llki, İslam'ı tebliğ ederken radyo kullanımı: İslfunl radyo istasyonları olması veya yayın süresinin artması, Allah'ın sözlerinin davet biçiminde yayılmasına yardımcı olacaktır. Radyo, eğitim için, Allah'ın sözlerinin paylaşılması ve pek çok başka İslfuni programlar yapılması için kullanılabilir. İkinci olarak, fakir çocuklar, yetiınler ve yeni Müslüman çocuklar için fırsatlar oluşturmak, ebeveynlerinin İslam'ı doğru bir inanç olarak görmelerine ilham olabilir. Yakın bir zamanda, İHH bir kız çocuğuna Türkiye'de Kur'an öğrenme bursu verdi ve bunun üzerine babası hariç tüm aile İslam' a geçti. Üçüncü olarak, birine şahadet getirtip sonra ona temel desteği vermemek, ertesi gün İslam' dan ayrılmalarına neden olacaktır. İslam'da kalmalarını sağlamak için bu insanlara geçim programları oluşturmak için gerekli bilgileri vermemiz gerekir ki, kendilerip-e yetebilsinler, kendilerine ve ailelerine bakabilsinler. Dördüncü olarak, mahrurniyet içindeki Müslüman topluluklarını şu gibi bazı sosyal imkfuılarla desteklemek: Mescit inşası, su kuyularının kazılması, İslfuıll okulların, sağlık merkezlerinin, yetimhanelerin inşa eesi, mazluınlara burs verilmesi. Bunlar da davete fizik-
258 YENİ USULLERLE islami TEBLİG ve TEMSiL sel olarak hizmet eder. Bunlar Hıristiyanların Müslüman anne-baba ve çocukların gönüllerine girmek için yaptıkları şeylerden bazılarıdır. Bu, Hıristiyanların ayak izlerini takip ettiğimiz anlamına gelmiyor ama Müslümanlar olarak bu tür hayır işleri yapmak sorumluluğumuzdur çünkü Allah Ali İmran Suresi 200. ayette şöyle buyuruyor: "Ey iman edeer! Sabredin, kararlılıkta yarışın, düşmana karşı. hazırlıklı olun (birbirinize dayanıp bağlanın), Allah'a karşı gelmekten sakının ki, başanya ulaşabilesiniz." 1 Sonuç olarak, yukarıda belirtilen hususlar, Si.erra Leone ile karşılaştırıldığında Liberya'da davet ve dığer İslfuıll faaliyetlere girişmenin öneminin nedenlerinden bazılarıdır. 1 Not: Araştırmalara göre, Hıristiyanlığa geçen insanlardan bazıları İslam kökenli ama Hristiyan misyonerierin onlara verdiği destek, onların dinini kabul etmekten başka seçenek orrakınıyor bu kiş*re. Bu bağlamda, Liberya'da İslam'ın yayılması sadece mesajla sınulı değildir başka motivasyon alanlarının da dikkate alınması gerekmektedir.
(} )l::j.wl l)..,a><j\.9, l.ri ı..;-ıbl ;lı 01 'C::' pl., ;)ı:ji., d'.j+ll Lo Lo.,.Wl 0-" 'J J..ı.-11 l;l...a>ji t.4.,t 4:..oj'JI0-" 0-" b., l_yt ;l...a>ji.,.)i)'ji., I;L::JI 0::-!,.Ua.Jı.,.1>. 1.9 Js-...Lo.::.ıü I;L.a>Jı JtA;jl ı.:... IS w.,,.;>t.)t 0.,.).)4 -.,1 't.s?i 0.,.) Lo.,ı IS.,ı _,; jı ı).,1 4l:5 0.l.i.J,}_;.JI ı..;-ı.)l 0-" J..ı.rJI if>j.)j.l.>- -4_,:l1J 0.r.Jı J }IJ )l:.ji ı..;-ı.)'jiy.j.1>.1 1,;;p Jl;.;J rji illll 0-".i;;. W \S L....J+ll W 01 'J t-j.ki..!.:jii.lı.j ')1 ı..;-ı J WJI ı.>.l.>-1 t-,bl ı.r l_d lk...j ö-4j illll oh J:i J ı_,.ıı 4J L... J+ı,.W; it; IMIJ rj! illll 0-".i;;. 'JI 1.1-u.Uk:..Jı J WJI ı.r 1_,>-1 J öl 4.:1 _,...J JW 0L... )SI F Jk.!.ll w 0ı L....J+ll.w.)\S 'tf.r.>ji ts..u t- _;JI b ).JI 0-".Wl.).r':" JJ el}l U. ;l.!.:ji.,.l 'JW0!l- ı.t.., -'lillll'->"01.9 -..r-o cr.. J""' t)j lj JWJ J J L...-*1 0_r.L. 50 0-" ftl ı.!j J _,;IS.J,0b.,_JI,_j i _,k fj4 I;.Jr J4 f:},_j Dr., Nijerye_Gombe State Federal Üniversitesi, muhashariff@yahoo.com ı
260 YENİ USULLERLE islami TEBLİG ve TEMSiL c..r-" r. t... y., ö.r-p l>- < ı.i ':f..;ajı_,.,31 Jl.o..!.lı ı.i la).;.,s rı'_, Ub.:..Jı. ı.i..!.ij.) _, _r.s. w ı c:.ı.;11 J ı ':?,ı e l:lı c:.ı.;11 ıy"..!.l.lt- c:: t... _, +'' ı.j )'1 ı:r.j..ll 1,\}1 1 3. JW_, \ c:.ı\11 J ifl Jr g-_1.a.;l t:'..jl:ll J.J"U-' ıy:}\11 tfi)l ı.j o _,.!.i IL.J.ı..ol öjfi4 L..J+II WJI J'c:.ı J. :ii PII,1}1 01 JJI 0-"J..!.IJ.) ı.j <.S.,.ı>-t \!o 1_, WJI Jl 1 \!o.}.w 01J ':f..rji.rj4 hıi Jlj laj iut...j+ii WJI Jl }JI c:.ıf_;ji _;.}la kt 0-"J tali 4.':>\oJIJ IJ)IJ o.}:ıj oa f',jo lşjl..j+ii,\lı_, l_r=-o y.,_; ı}> c) c..r-"lla 6:-., ll>..,...) L..J+Il l:i J 1 4.-!.y- JJ lş,ı _r.s. el:ll c:.ı_;ji ı.j 'YI.Yfi.rı'.r.JıJ.rJı WJı ı.i w_;..;ı 4-::Ai -"=""'1.:-l' OJJ, Jı t...;4 - c:.ıts Wıı':>lS cjy.;. 'YI IA!.ll 1_,; _,-.l.:llz L..J+II Jk _,..!.:jl.19_,,. r ).JI..i>-1 ı_j Jx }JI 01_;11 IJ.ı 1.1:... 1 r-:ll..dl t 5..rJIJ.rJI c:.ıı 'YI.rJ4 JL.a;ll ı.?,_;;,"yj- JHJ.r-11 _}.) lşjl:,:ll JL.a;ll.k Y.lŞ,I Wl c:.ı_;ji ı.} L..J+II -'i 01 d> fo - ı.:ji u=ji JjjJ 4:.!5_,.f5.S..!.UWI ı!.lli 04..l.S'I_, ıl...j+ii JJ.rJI,ı 0:! 6.. - :.JSIJ" ci_,ji ı.j ls ı:r...ui_,.rji WJI _,.!.i ı.} IJ. t-..ı ö..t:?' ws,ı.rji e L:,:ll 4.il o.k J_,.ıa; WJ..!.IJ.) J:i _,31 ı!.lli 1 _,_,- r.1 ifl_,.rji,ii.j" ö,j_,:.-jl 1...4:-ll 7..d-J erl'j c:.ıı_p jl_, ;.,rll J!.A J>-x.rJI WJI ls ı.rji WJI JL!.:il ı.j )1 i JL!.:i c:.ıts.w, ifl L.I J...UI 0-" L.y., Jl i':/1 J_,>-..U 8,jl..l ı:r...ui j>-,
\...*1 't"'.) Jl 01J '":-'_,.JI "-ı >6:- w 1.1.>-1 Jl \...*! ö). il:aji 1 r-u \...*! WJ _,.Jı 0:ı ö.l.::kj 4.9 i..ll ll L...*ı iıj,ıj l.qs ıf '":-'_,.Jı JWı.>J.,ı; ıj.) 0ı_;Jı LıJ..u ''":-' _,.Jı w ı JA.i Jı ı ı cj\s t"'"'ı Jı Wl! öj \...*ı W ı); 4J ı.:...all c.;jı \...ı J.Y' ı ıf t4;_r.jı.)b. ıj c.-..rjı _;:JIJ ı,to 4.,.pJ t"'ı w ı;.,b Jı Jı.,w rl:i J ''":-' _,.JI 0:ı.v::>- ıj ı.!.ui.:.aı.,.ia:jı J ''":-' _,.Jı ıj" ö.)ıjs.l IA.J J _r.::.;ıj,_rji la!ll ıf.r-j Lo b. o.) Jı.) J Jl to ı '":-'.)ı JA.i ıj 4J ımı :h c.;\s J,ı.!.U.;s IJ 0b _,_ııj t.>_,..>l.tol ı..1.: ı); 1804 i li c.jll _,;.f 01 ->Wl li _,11 -.ı uı.;jıj t.j.:lı 4.ı.Jb... 49.a 0\S if'j 4JIJ 4-iı_,>- Lo _yj.o c?.),; <f. 0.aı cj\s 0ıJ..1.: ö,y J.) 0JI pl c.jlij, öj.:,.iji c.;jı 9,J"I ö...>.y' \..._,.o>.) 1 0ıl_ylb:...ı..w,.)1 öj J-.J J t.>.;jıj 0..Wı ıj" ı} _r.;:; 0ı.)\S c.;jı ö.ı...wı..ul.i.ji ö_y...llı oh _,.k..lij 4J.)J 01 ı} l..ojb. ı 0\S WJ,Jk.!Jı0..1.4 ıf J L...JA.) e;::py' _,.JI WJI cj\sj,ı '":-'_,li ı} ı ı J\...1 ö.y.ji if'.,.jı tillı u 'iı JL!.::;ı Jı c.;ts 4Sl-Jı >6:-) ls ı} \,.,. J_,.!.j J ı ı_,.4ju,ı ı.!.ll.i ı} )1 4.;JJı towı ı); J+-:1 \...*1 W Jı ıj_,.!.;.jı oh ıj" \ I}J,)J. ı l+. r-' ı.)_,.!.:..jı cl\; 0::-'
262 YENİ USULLERLE islami TEBLİG ve TEMSiL l::s' ı./'-',ı _,ı 1 l::s'4 Lo Jl.!..:;l _rll 1.!lll::>- t_uj 4.r _r.s:ji J,ö J>-l.r-ı oh o.::j r.w_,,_rji ı.j_,_rj4 L.,nll d'. (.)"' l:ji 0:-ı.tA:>. ':1 o.::ji Jl oh o.::j _r!.:j ı_,, j>-1 _,JI ı.!lli 4.r ll>-r JS J o.::j l1 _,k;-.)1 4.r _r.s:ji 0-'-'X a..,.,). I.A:.IJ _rll ı.j_,_rll _,-.; 10 -_rll ı.j.r-':14 L.,nll JL. )ı_, )ı L...nJII..;-',j ı:-l.js...ili o.::j 1.rJ! l..a!.ll_, L..nJI 0:-ı r=-ji Jl.,ajl lh 01 ':1 y. Lo l.f..o, jl.., ':11_, r.ji i }.JI 4.r _r.s:ji Jl 0 L.,nll 4.r 1_, ı.-.rji _,...!..ll 4.?. Lo l.f..o _,,1,b-':11_, o _r.:-a;_, t:ı,s:ji 01_,il4 _rll i }.JI 4.r _r.5 JZ,j L..J+ll Jl.rJI.r o.::j _;.ll oh o.::jl..u_,,4;_rji (44JJ 44J ı..lll 1..:-'l::S' 4_,.:.9,Jl!.ol_, JJ J J _, ı.jpj 6" m ı? JAU y:s':j L.,nll W Jl _rll 4.r J\!.JI J.:.:...ı ı?dare du bu da daya) c.i Jl!.o ':lı ıy. c.i Jl!.o ':lı_, 4 iı 1..:-'.rJ ı 0lS- w_, i,4:..o _r.s:ji 4.?.\,...W 1 L.-*1 ı:-4,1 <.ŞIJ..ili 'J JI ı:- J,4- ı.s.r. ':1 J 'o..l..a>c.! 0W':JI 4,Ç-J Lo :$ 4 _;..JI 11 _,. -.. :Lo L...*I_, _rll llill J _,l.. t.4 lll (r-p \rj - 1 t..t.-. _, y._, 'Jl..':11 _;.JI llil4 UA!; ''-?r",nll _,...!..ll ı),ı_,j 4.r y. ':11 o J c_]' c) <.Ş }2.:11.,.ı J_, J\...,1 01y., _/ 2,,!l_,LJI t:!_,i-' C.':JI J J\...':11 _,31 lfo, w.jl,':11_,.rji llil4 o)\; 4J.J (if-"1_,.4;1 ı}' _,s'ij) L.,nll )
\..:.- L... '1 W :4.J _ ll l!la!.ll. V. ı -'14.9\.A!JI 263. y>-j.w - "'..r.j.r- C.E. Whiting V.L:..;I 4.;ll 4 w ıji.) l:..a.j IS I.J L *' W Jl r.s? ':/1 WJI ır 4?. il::-w jls J\\1929 ilp J.JI;:J li.j 4.Jij.1.4 Jl 1931 il;, V...ı.:s. L;JJI j_r.l 0"'.rJI..!:ili 4.;JI Jl J-.!1 J_.Ci i..l.y.j i.,z Wi>..JI JW:-')U IJ.. 14:::-_?.lyıW,b':/1 J11933 ilp J r-"1 Jlki I_,...,.J : _,JI ır.!l.,wl t::s-2 c.ş)..lii Jt:JI -3 4AJI.J.rJI ır.}.j 1':/LWI.J ır ıj.j ır.j Labarin hausawa da makobtansu,l_r.=:-.j L.Jl:>-T J-: : JW:, ':/1 o lyo\.9..lji.jl? il..ol l.r.l J..P.)-1 1_,.;6 1-2? Y.j J.:.-ll-3 4.J>' j J.:.-ll- 4.J_rS- ı ıjr. J.:.-ll-5 J J.:-!.1-6 13 lni.j.m.>-1 J.:.-ll-7 _,JI cr ö.;l.ıt::...-11 ı.:.ıwb,all J.rJI b,;.ji ır.1>1 L W ıjl; L o li.}' Lo J 0"' y- ı.j.-..l>l; I.J.:,:..) Lo.J.rJI ı./"j lt.:k i.k U; ij>.;...j 4JS i ':lı ;.-u 'torll
264 YENİ USULLERLE İSLAMI TEBLİG ve TEMSiL i L*Iı.:JI _,J I i4 "YI. -i.r."" Asabar ı ':?+i-l Lahadi..l> "YI ; Litinin "YI ı.; Talata... j"y Laraba ı:-l-.ı; "YI ı Alharnis \ ı tm' Juma'a ı I.Y- Jl.r>: (.)"' ta 0J:..l:ü; ı.:ji_r...ji i..w _,JI :.I"YI..iSJ ' Jl 0J-:JJJ T L*Iı.:JI _,JI :.1 "YI r: 0 t As birin I.Y- Talatin ":}J 0\J i. J Arbain ;1 Hamsin. &: Sittin 0 Sabain rj:?-' -.. - jw Tamanin w. 0Li Tasain i 4-_,L*II _,Jı ı ":)...;, Sallah öl. ; lsj Zakkah öis)i Hajji C...,JI
. 1>- _rj L '1 W : 4-ı - - ll ı..:.ıü\.a!j I ı.l. U..r ı.j..r- - '1 4iiA!JI 265. Lı l Alqiyama l:aji t,?..r.:+ll Alhairi ı. r Sharri.rJI ı.> r-l.j 4JL>.,. Ji! 4- L J+ll W cj ö_r.!s 4-i..J LJI..l.ll ı..:.ıb.lk.aol\.9 c) c:ıl..!.ll cll..is.j ' c) Ja.illl _r-:.11 c) 1 ':JI 1 4-l>--4 i : IJ.!S _r-:j\4;.-4 r-3 ı..:.ıb.lk aoll. LJ+l l ı..:.ıl.j.5ji, _,.JI ı..:.ıl I.J..* Nahawu r:ji L!.:..ı ı Insha'i F-L.:..i':JI <-1 -. }.ll All o c.,ı.ıı ı Alqalarni ı lk Dalibi lk _,.J I w If c.:j U:_r:ll 4:# c!.j ö }.-.:.- f' c.:ji.) _;.. clll:a.j :.l::ıa; J.k;JI c) 1 c.-rji 4J_,J..ı..o If LıW ı.>_r>-1 c) I.J i tş.jlj+l14j_,j..ı..o L*Iı..:.ıl _,.JI ı..:.ıl Jı }li t_şi Qalu bale _,Jt; t;.,ili. j \ Taqaddama \ jz \.).Jj.).Wl Larura ÖJ.JI l,r.a' rl.:ll Hi ra Ö,.r-> a ' cr- l...,_,...a> Musaınınan ı..s--" Qila J:9.).r,:;.U.Jlk Tebur p JY.lk Quliya \J9 l; l ı.>y.as Innanaha. l;l
266 YENİ USULLER LE İSLAMI TEBLİG ve TEMSiL 'J.J Jiha.) JWI V"'IJ Jari.) J5 J.i>-1 Kul JS l Ankara L...h haddasa o l.!.ı..l>- W'.J _,..JI tilll,:.r öji _,..JI b_,a.ji <:.)W UI J.JII o.k I.J..fÜ l:.w.j Jo4 lt}} _,..JI <JI l:j I.J ir.> 'il J.JI <JI ıj L....J+li.J'I.J öj _,..J4 r-lji ı:r..wi Wl ıf il ':JI _,... llı.j.j.j 1).:-ıJI.iS' Jt.-:...1 J., 4---ı..*.J J;W'JI _,-;..-; 14. _,..aji.j L _,-:.11 L....J+ll W ı)::il}.j L....J+ll J _,..JI 4J } Wt>JI o..i.k. j..p}i ö y. i':ji <JlS.J _,..JI ö)..,a4 L...J+ll JL.,.:ı;I41LWI ı.:.j.ji;;.til. 1.4!14 Iyi;; ; ı:r..ill w.ji.c.. 'J _,..1 _,..JI till4 i ':JI <JlS.J 'J\..,a;.JI L...J+ll W <JI 'J.J,4-Slla; ıf (:",JJ.J W ıf..lj. Lo Jll <JI.rJI oh <JI TJ.J,_,..JI 1):-ıJI.J b _#1 ı.ro o ':J 1.;.:-:S b Ja.llil. -11 l.ı..o L :, t; 1. :,_, l>, 1. t.ı -11 b :_ '1 r.j'.j.r.j ı.s-.. r r-...laa; - W.I.J,I)'JI,-*"' ıf> L...J+ll W u=ji W+JI oh.j.. - - W Jl 4l::S'.J.;:!SJI _;.ll.!...:> <J 'J yfi, 'J_,...-jl ı:r..ilı,\s'jı, -*"' ı.ro u..j 4 _;.ı ı 4, -*"'.is'.j,wı L....,..ı ı.uk:.ji o..i.k. W _,.. J.J tilll o..i.k. 1}1 J lral...
L>.> L....ı, w= - tı uı u. ı 4... _ıı ı 267 _rj.j't"' ı.! f.j.r ıjoaltj ı.jf.lı _,.:.:ll.;1 L...y,ı ).. Wl L...I.;..ıJI J 0.;\.. WI '-:-'.)"'YI 'i_,l.)jb - 1 19c.T' 2009 'ö_r>i.a.ll ' _j_,:jij Graham Furnis, Poetry, prose and popuzar culture in Rtıusa - 2 la'nd, Edunburg University press 1996, s. 44. - 10-6 C:'-> https://ar.wikipedia.org/wiki,ö_rji -'1 rji J -3. 2018 2018-10-6 C:'->, ö_rji _,...r-1 1 J,uı c::-rj' -4 2018-10-6 C:'-> http://www.aljazeera. net, ö.r..r.ji -5 1804,:.ro J b ij _rl l WJI 45.r 'c.f.)')\j;..4.>-l - 6 59 c.t' 1993 )ı01 or. 2.1:.,1966 ı)l _60 c.t' 'c.f.)':j.s.,uı c::-.rji - 7 60 c.t' 'c.f.)':j.s.,uı c::-.rjı -8 9- Ibid p ı 10- Sani Musa Ayagi, The Develompent and standerdisation of Ajami writing in Hausa land, Harsunan Nijeriya V XXIII 2011-2013, Bayero University kana, P 13 11- Abu Yahya Bichi, Evidence oflslamic influence in Hausa proverbs: Aprelemenary survey, Harsunan Nijriya, Journal of Nnigeria Languages and folklore, Bayero University Kana, 2014, V xxıvs. 38. ı '-:"'.)1 : ')l.,":/ 1 '-:"'y.-:.ll '-:"'b ıj '-:t')l..":/ ı '-:"'.)":/\,.uı ı '-:"' -12 d? 2010 JJ ":/1.)..Wl 4 1 jls'.j.t-4 ı.;,.)r-i ı.şı
268 YENİ USULLERLE islami TEBLİG ve TEMSİL 13- Ihrahim Y aro Y ahaya, Hausa a - Rubu che, tarihin rubuche rubuche childn hausa, N orthem Nigeria Printing Press Zarai 1988 ss. 93-96.. L.. ı WJıJ r-jı WJı ı d... ı)ı _;p:> -14 10-10-6!.Jt4 http://wwwqiraatafrican ;ı.:..ıı.,.ı; Y' <IZ 1.;:>) 2018. -...