İLİMİZDE HAYVANCILIĞIN DURUMU

İLİMİZDE HAYVANCILIĞIN DURUMU

1.AMASYADA TARIMSAL YAPI İlimiz ekonomisinde Tarım ilk sırada yer almakta olup 29.390 çiftçi ailesinden 146.948 kişi bu sektörden geçimini sağlamaktadır. 2011 yılı Bitkisel ve Hayvansal Üretimin parasal değeri 1.232.445.085 TL dir. İlin toplam yüzölçümü 570.100 hektardır. Bunun % 44,7 si yani 254.960 hektarı tarım alanlarıdır. Tarım alanının 168.901 (% 66,25) hektarı kuru tarım alanları, 86.045 (% 33,75) hektarı sulu tarım alanıdır.

İL YÜZÖLÇÜMÜNÜN GENEL DAĞILIMI A R A Z İ V A R L I Ğ I ALAN(Ha) PAYI(%) Tarım Arazisi (Kullanılmayan hali Araziler Dahil) (*) 254.960 44,7 Çayır Mera Alanı (*) 65.971 11,6 Ormanlık ve Fundalık (191.422) 203.934 35,8 45.235 7,9 Diğerleri (Bataklık, Yer. Birimleri, Su Yüzl. ve Kayalıklar v.s) TOPLAM 570.100 100,0

2-İLİMİZ HAYVAN ENVANTERİ Amasya hayvancılık yönünden de önemli bir potansiyele sahiptir. 2012 yılı verilerine göre İlimizde 143.977 adet büyükbaş, 127.360 adet küçükbaş, 1.162.871 kanatlı ve 15.212 adet arı kovanı mevcuttur.

Küçükbaş 2012 HAYVAN SAYILARI Büyükbaş Tavuk Sığır Genel Manda Toplam Koyun Keçi Toplam Kültür Yerli Toplam Yumurtacı Etçi Toplam TOPLAM 97.990 29.370 127.360 2.537 34.822 48.866 143.977 146.534 1.089.871 73.000 1.162.871

HAYVAN SAĞLIĞI HİZMETLERİ

2011 Yılı Aşılamaları 2011 YILI PROGRAMI PROGRAMLI HASTALIK ÇIKIŞI ÖZEL TALEP SERBEST VETERİNER HEKİM TOPLAM Şap (büyükbaş) 256.592 251.309 7.746 42.886 10.132 312.073 Şap (küçükbaş) 1.224 7.039 8.023 16.286 K-keçi çiçek 170 1.984 4.019 6.173 Kuduz 3.570 3.608 20 50 3.678 Sığır Brucellosisi 19.059 14.840 14.840 Koyun 21.205 30.819 90 30.909 Brucellosisi 2.329 2.329 ANTHRAX (büyükbaş) 3.321 3.061 144 1.533 4.738 Anthrax (küçükbaş) 2.586 2.955 511 3.466 PPR(K.keçi) 53.013 80.511 215 800 870 82.396 Newcastle 1.145.604 1.145.604 Yanıkara 9.864 1.158 11.022 Enterotoxemie 18.150 28.329 46.479 Keçi çiğ.ağrısı 890 890 İb+nd+eds+corisa 634.641 634.641 Gumpro 201.913 201.913 Difteri Çiçek 103.000 103.000 Gençlik Aşısı 28 28 Sept. Serumu 66 66 Leptospirosis 44 44 Enf.bronşitis 430.478 430.478 Salmonella 713.576 713.576 Anthrax (t.tırnaklı) 74 10 10 TOPLAM 359.420 387.113 12.429 82.276 3.282.821 3.764.639

2012 Yılı (6 Aylık) Aşılamaları AŞILAMA ADI 2012 YILI PROGRAMI PROGRAMLI HASTALIK ÇIKIŞI ÖZEL TALEP SERBEST VETERİNER HEKİM TOPLAM Şap (büyükbaş) 278.632 0 39.484 9.880 14.784 64.148 Şap (küçükbaş) 0 7.996 11.384 1.351 20.731 K-keçi çiçek 300 0 0 5.085 16.695 21.780 Kuduz 3.740 3.737 0 10 11 3.758 Sığır Brucellosisi (B.baş) 76.335 9 0 76.344 Sığır Brucellosisi (genç) 1.733 1.733 Koyun Brucellosisi (k.baş) 57.855 57.855 Koyun Brucellosisi (genç) ANTHRAX (büyükbaş) 3.506 2.974 592 3.566 Anthrax (küçükbaş) 3.055 2.712 3.200 5.912 PPR(K.keçi) 46.500 400 1.300 0 1.211 2.911 Newcastle Yanıkara 13.998 0 13.998 Enterotoxemie 17.334 26.855 44.189 Keçi çiğ.ağrısı 230 230 Gençlik Aşısı 4 4 Anthrax (t.tırnaklı) 51 11 11 TOPLAM 317.170

Suni Tohumlama Faaliyetleri Suni tohumlama çalışmaları; 2012 yılında İl Müdürlüğümüzden suni tohumlama izni almış, serbest çalışan veteriner hekimler ve Damızlık Sığır yetiştiricileri Birliği tarafından yürütülmüştür. Bu kapsamda İl Müdürlüğümüzden izin almış 44 veteriner hekim ve 9 veteriner sağlık teknisyeni bu faaliyetleri yürütmüştür. Yerli ve melez hayvanları suni tohumlama yoluyla ıslah ederek üstün vasıflı kültür ırkı hayvan elde etmek amacıyla yapılan 2012 yılı suni tohumlama faaliyetleri aşağıya çıkartılmıştır.

2011 Yılı Suni Tohumlama Çalışmaları Tablosu İlçe Adı Siyah Alaca (baş) Esmer (baş) Simmental (baş) Diğerleri (baş) Toplam Tohumlama Sayıları (baş) Merkez 3.777 1107 1.737 126 6.747 Göynücek 271 310 447 41 1.069 Gümüşhacıköy 1.081 2.205 2.859 175 6.320 Merzifon 2.409 2.576 2.273 127 7.385 Suluova 3.682 460 804 495 5.441 Taşova 358 223 393 25 999 Hamamözü 6 252 152-408 TOPLAM 11.584 7.133 8.665 989 28.369

2012 Yılı Suni Tohumlama Çalışmaları Tablosu(İlk 6 Ay) İlçe Adı Siyah Alaca (baş) Esmer (baş) Simmental (baş) Diğerleri (baş) Toplam Tohumlama Sayıları (baş) Merkez 2.947 587 981 85 4.600 Göynücek 173 173 299 0 645 Gümüşhacıköy 498 946 415 30 1.889 Merzifon 1.247 1.311 1.138 34 3.730 Suluova 1.701 275 602 114 2.692 Taşova 175 137 236 6 554 Hamamözü 50 255 218 1 524 TOPLAM 6.791 3.684 3.889 270 14.634

3-MERA ISLAH PROJELERİ Amasya İlinde 4342 sayılı Mera Kanunu kapsamında yapılan mera tespit çalışmaları 2007 yılı sonu itibariyle bitirilmiştir.

TESPİT TAHDİT-APLİKASYON TAHSİS Çalışma Köy- Alanı Köy- Alanı Köy- Alanı Yapılan Belediye İlçeler (Ha.) Belediye (Ha.) Belediye (Ha.) (Adet) (Adet) (Adet) Merkez 106 10.956 2 100 2 93 Göynücek 39 1.374 G.hacıköy 44 16.322 Hamamözü 20 3.998 Merzifon 71 22.047 2 438 2 438 Suluova 41 5.074 6 1.597 4 1.210 Taşova 59 6.221 6 1.286 6 1.286 TOPLAM 380 65.992 16 3.421 13 3.027 2011 yılı sonu itibariyle İlimizde yapılan tespit, tahdit ve tahsisler aşağıdaki cetvelde gösterilmiştir. Taşova İlçesi Çambükü Köyüne 72,25 hektar mera alanı tahsis edilmiştir.

İlimizde Suluova ilçesine bağlı Kapancıağılı, Deveci, Saygılı, Yüzbey ve Göynücek İlçesi Kertme Köyünde Mera Islahı ve Amenajmanı Projesi uygulanmaktadır. Islah kapsamındaki Suluova İlçesine bağlı Deveci ve Saygılı Köylerine ait meralara 2011 yılı erken ilkbaharında 18,6 ton Amonyum sülfat gübresi atılmıştır.

Islah Projesi uygulanan Suluova İlçesi Yüzbeyi Köyü meralarına 1 adet (400 m 2 ), Suluova Deveci ve Saygılı köyünde 1 er adet (200 m 2 ) profil hayvan gölgelik, Göynücek İlçesi Kertme Köyü meralarına 2 adet sıvat ve 16 adet kaşınma kazığı yapılmıştır

Suluova İlçesi Deveci Köyü Mera Islahı ve Amenjmanı Projesi Açılışı-2012

Yem Bitkisi Ekilişi ÇKS kayıtlarıyla uyumlu ve en az 10 dekar olmak şartıyla 2011 yılı üretimi yem bitkileri ekilişlerinden yonca (sulu) 130 TL/da, yonca (kuru) 70 TL/da, korunga 90TL/da., tek yıllık yem bitkileri 30 TL/da., silajlık tek yıllık yem bitkileri 45 TL/da, silajlık mısır (sulu) 55 TL/da., silajlık mısır (kuru) 30 TL/da., ve yapay çayır mera 75 TL/da olarak destekleme ödemesi yapılmaktadır. Hayvancılığın Desteklenmesi Hakkındaki Bakanlar Kurulu Kararı, Uygulama Esasları Tebliği ve Bakanlık talimatları Çerçevesinde yürütülen çalışmalarda 2011 yılı kayıtlarına göre destekleme ödemeleri hak edişleri düzenlenmiştir.

Yem Bitkileri Üretimini Geliştirme Projesi İl Stratejik Planı çerçevesinde; İlimiz hayvancılığının geliştirilmesi ve kaliteli kaba yem üretiminin artırılması amacıyla Yonca Tohumu projesi uygulanmıştır. Proje kapsamında 6.000 Kg. Yonca tohumluğu alınarak 325 çiftçiye dağıtımı yapılmış olup, yaklaşık 1.200 dekar alanda ekilişi gerçekleştirilmiştir. Toplam proje bedeli 45.450 TL olan tohumluğun %50 si çiftçiler tarafından %50 si de İl Özel İdaresince karşılanmıştır.

2011 Yılı Yem Bitkileri Ekiliş Desteği Ödemeleri İlçe Adı Desteğe Tabi İşletme Sayısı Desteğe Tabi Alan Toplamı (Da) Yonca Korunga Diğer Tek Yıllık Yem Bitkileri Diğer Tek Yıllık Silaj Yapımı Silajlık Mısır Toplam Destek Miktarı (TL) Suluova 327 12.621 297 60 3.795 163 8.306 621.983 Taşova 376 6.634 234 31 5.724 645 229.993 Gümüşhacıköy 220 4.642 147 17 3.586 24 868 171.445 Merzifon 365 8.578 97 14 7.164 1.303 649.728 Merkez 681 15.685 1.051 63 11.578 145 2.848 649.728 Hamamözü 43 701 7 646 48 22.181 Göynücek 120 2.697 46 13 1.903 178 557 100.986 Toplam 2.132 51.558 1.878 199 34.397 510 14.574 2.096.798

HAYVANCILIĞI GELİŞTİRME PROJELERİ Kooperatif Projeleri İlimiz Merkez ve İlçelerinde, Tarımsal Amaçlı Kooperatifler kanalıyla 2011 ve 2012 yılları içerisinde toplam 2.108 baş damızlık düve dağıtımı yapılmış, 187 adet yeni ahır yaptırılmıştır. Halen devam eden projeler kapsamında 113 adet yeni ahırın inşaatı devam etmekte olup, 824 baş damızlık düve dağıtımı yapılacaktır. Yine 2011 ve 2012 yılları içerisinde hayvancılık projeleri kapsamında İlimize toplam 17.706.328,00-TL tahsis edilmiş olup bu kredinin 14.876.526,00-TL si kullandırılmış, 2.829.802,00-TL si ise tenkis edilmiştir.

2012 Yılı Destek Kasabası Düve Dağıtım Töreni

Halk Elinde Ülkesel Küçükbaş Hayvan Islah Projesi Hayvancılığın Desteklenmesi Hakkında Bakanlar Kurulu Kararı çerçevesinde «Halk Elinde Ülkesel Küçükbaş Hayvan Islahı Projesi» 2011 yılında ilimizde tespit edilen 5.847 karayaka ırkı koyundan 4.547 canlı kuzu elde edilmiş üreticilere 266.350 TL hakediş sağlanmıştır. Aynı şekilde 4.791 adet kıl keçisinden 4.080 yavru elde edilmiş 221.670 TL hakediş düzenlemiştir. Proje kapsamında 2011 yılı için üreticilere ödenecek toplam tutar 488.020 TL dir.

Saanen Keçisi Projesi Kırsal Alanda kadının sosyal statüsünü artırmak, kendine güven duygusunu geliştirmek, pozitif ayrımcılık yaparak, kadının toplumumuzdaki imajını güçlendirmek amacıyla kadın çiftçimize yönelik Özel İdare kaynaklarından 11 adet Saanen keçisi verilmiştir.

Manda Yetiştiriciliğini Geliştirme Projesi İlimizde manda yetiştiriciliğinin geliştirilmesi amacıyla Damızlık Manda Yetiştiriciliği Birliği kurulmuş ve Manda Yetiştiricilerine birlik vasıtasıyla destekleme ödemeleri yapılmaktadır.

Koyunculuğu Geliştirme Projesi: Suluova ilçemizde 5 köyde 8 çiftçi ailesine toplam 152 koyun, 8 koç dağıtılmış olup, proje tutarı 105.600 TL dir.

5-HAYVANSAL ÜRETİM VE DESTEKLEMELER Buzağı Desteklemesi :2011 yılında, Suni Tohumlamadan Doğan Buzağı Desteklemesinde gerekli şartları taşıyan buzağı başına 75 TL ödeme yapılmaktadır. Yerli hayvanların etçi ırk boğa sperma ile tohumlanması sonucu doğan buzağılara çevirme melezlemesi kapsamında 150 TL ödeme yapılmaktadır.

T O P L A M 2.279 6.631 397.860 Buzağı Destekleme Ödemeleri (2010 yılı başvuruları-2011 yılı ödemesi) AMASYA MERKEZ VE İLÇELER DESTEKLEMEDEN YARARLANAN İŞLETME SAYISI DESTEKLENEN BUZAĞI SAYISI (BAŞ) TOPLAM DESTEK TUTARI (TL)

Anaç Sığır ve Manda Desteklemesi 2011 Yılı Hayvancılığın Desteklenmesi Kararnamesi ve ilgili mevzuat çerçevesinde gerekli şartları taşıyan hayvanlar için 2011 yılında Anaç sığır başına 225 TL, anaç manda başına ise 250 TL destekleme ödemesi yapılmıştır.

Anaç Sığır Destekleme Ödemeleri (2010 yılı başvurusuna göre 2011 yılında ödeme) AMASYA MERKEZ VE İLÇELER Desteklemeden Yararlanan İşletme Sayısı Destekleme Verilen Hayvan Sayısı (baş) Destekleme Prim Miktarı (TL) T O P L A M 1.783 9.380 2.271.566

Anaç Manda Destekleme Ödemeleri 2010 yılı başvurusuna göre 2011 yılında ödeme) AMASYA MERKEZ VE İLÇELERİ Desteklemeden Yararlanan İşletme Sayısı Destekleme Verilen Hayvan Sayısı (baş) Destekleme Prim Miktarı (TL) T O P L A M 284 806 201.500

Anaç Koyun-Keçi Desteklemesi 2010 Yılı Hayvancılığın Desteklenmesi Kararnamesi ve ilgili mevzuat çerçevesinde 2011 yılında gerekli şartları taşıyan Damızlık koyun-keçi başına 10 TL ödenmiştir. AMASYA MERKEZ VE İLÇELERİ T O P L A M Desteklemeden Yararlanan İşletme Sayısı Hayvan Sayısı (adet) Destekleme Prim Miktarı (TL) 654 80.924 809.240

AMASYA MERKEZ VE İLÇELERİ 2011 Yılı Yem Bitkileri Ekiliş Desteği Ödemeleri İşletme Sayısı Alan Toplamı (Da) Yonca Korunga Diğer Tek Yıllık Yem Bitkileri Diğer Tek Yıllık Silaj Yapımı Silajlık Mısır Toplam Destek Miktarı (TL) Toplam 2.132 51.558 1.878 199 34.397 510 14.574 2.096.798

Aktif Koloni Desteklenmesi 2011 Yılı Hayvancılığın Desteklenmesi Kararnamesi ve ilgili mevzuat çerçevesinde gerekli şartları taşıyan çiftçilere ait Aktif Koloni Destekleme ödemesi yapılmıştır. Aktif Koloni Destekleme Ödemeleri (2011 Yılı) AMASYA MERKEZ VE İLÇELERİ İşletme Sayısı Desteklenecek Koloni Sayısı (adet) Destekleme Tutarı (TL) T O P L A M 101 9.889 69.223

Su Ürünleri Desteklemeleri: Hayvancılığın Desteklenmesi hakkındaki uygulama esasları tebliği 2011/26 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı kapsamında yetiştiricilere üretmiş oldukları Alabalık için 0,65 TL/kg ve 0,06 krş/adet yavru alabalık desteklemesi verilmektedir. Bakanlığımızca 2011 yılı için belirlenen birim fiyatlar üzerinden, İlimizdeki 3 işletmeye 21.631 TL su ürünleri desteklemesi verilmiştir.

Süt Teşvikleri: 2011 yılı süt desteklemesi için; Hayvancılığın Desteklenmesi Hakkındaki Bakanlar Kurulu Kararı ve Uygulama Esasları Tebliği gereğince çalışmalar sürdürülmektedir. 2011 yılında üreticilere 22.801 ton süt karşılığı 1.497.484,36 TL destekleme ödemesine hak kazanmışlardır.

Aşı Desteklemeleri Sığırlarda Brucella S-19 ile şap; koyunlarda ise Brucella Rev-1 aşısı yaptıran yetiştiricilere desteklemeler yapılmıştır. 2011 yılında Brucella Rew-1 aşı desteği olarak 12.040 TL, Brucella S.19 aşı desteği olarak da 112.000 TL olmak üzere, toplam 124.040 TL aşı destekleme ödemesi yapılmıştır.

Kırmızı Et Desteklemeleri Hayvancılığın Desteklenmesi Kanunu kapsamında, Bakanlıkça ruhsatlandırılan mezbaha ve kombinalarda kesimi yapılan karkas ağırlığı 190 kg. ve üzeri olan erkek besi hayvanlarına 300 TL/baş destekleme ödemesi yapılmıştır. Bu kapsamda 2011 yılında 9.066 adet büyükbaş besi danasına 2.714.857,80 TL ödeme yapılmıştır.

2011 Yılı Desteklemeleri İcmali DESTEKLEME/PRİM KONUSU ÇİFTÇİ DESTEKLEME SAYISI TUTARI (TL) Yem Bitkileri Primi 2.132 2.096.798 Anaç Sığır-Manda Desteklemesi 2.067 2.473.066 Suni tohumlamadan Doğan Buzağı Desteklemesi 2.279 397.860 Küçükbaş Hayvan Islah Desteği 765 488.020 Anaç Koyun-Keçi Desteklemesi 654 809.240 Süt Desteklemeleri 2.895 1.497.484 Kırmızı Et Destekleme Primi 9.066 2.714.858 Aşı Uygulayıcı Desteği 5 124.040 Su Ürünleri Desteklemesi 3 21.631 Aktif Koloni Desteklemesi 101 69.223 TOPLAM 10.692.220

sorunlar

Çözüm önerileri

Teşekkür Ederim Cahit GÜLBAY Amasya İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürü