Gezi Sonrası Borsa İstanbul Hisse marketleri geçen haftayı bu çarşamba açıklanacak FED kararlarının baskısı altında satıcılı bir seyirle geçirdi. Baskının % 4 ü bulan kayıplar ile ağırlıkla Brezilya, Hindistan, Rusya gibi ülkelerin yer aldığı gelişen ülke borsalarında hissedildiği FED öncesi haftada gelişmiş ülke borsalarında da ortalama % 1,5 değer kayıpları yaşandı. Türkiye ise dahil olduğu gelişen ülke cephesinin aksine önceki hafta gezi faktörü ile yaşadığı % 9 luk keskin kaybın ve haftanın ikinci yarısında içeriden gelen ılımlı sinyallerin etkileri ile bu periyodu % 2 yükseliş ile tamamladı. Geçen hafta borsalar Borsa Değişim Borsa Değişim Borsa Değişim BIST sanayi endeksi + % 2,2 ALSH (G.Afrika) - % 1,0 KOSPI ( G.Kore ) - % 1,8 BIST 100 ( Türkiye ) + % 2,1 Dow Jones ( ABD ) - % 1,2 SXGE ( İsviçre ) - % 1,8 BIST banka endeksi + % 2,0 Nasdaq ( ABD ) - % 1,3 TWI ( Tayvan ) - % 2,0 QI ( Katar ) + % 2,0 Bombay ( Hindistan ) - % 1,3 SSEC (Çin) - % 2,2 XAO ( Avusturalya ) + % 1,0 PSI ( Portekiz ) - % 1,4 JKSE( Endonezya ) - % 2,2 HEX ( Finlandiya ) + % 0,5 TOTX ( Norveç ) - % 1,4 IBE ( İspanya) - % 2,4 BET(Romanya) - % 0,1 ATX ( Avusturya ) - % 1,4 IPC ( Meksika ) - % 2,4 OW20 ( Polonya ) - % 0,3 AEX ( Hollanda ) - % 1,4 HSI ( Hong Kong ) - % 2,8 NZ50 ( Y.Zelanda ) - % 0,4 Nikkei ( Japonya) - % 1,5 PX50 ( Çek Cum ) - % 3,1 Transport ( ABD ) - % 0,5 ITSEC ( Kanada ) - % 1,5 SET ( Tayland ) - % 3,2 BUX ( Macaristan ) - % 0,7 DAX ( Almanya) - % 1,5 FMIB ( Italya ) - % 3,2 KLSE ( Malezya ) - % 0,8 FTSE ( İngiltere ) - % 1,6 Bovespa ( Brezilya ) - % 4,4 Bel ( Belçika ) - % 0,9 RTSI ( Rusya ) - % 1,6 ATE ( Yunanistan ) - % 6,8 S&P 500 ( ABD ) - % 1,0 CAC40 ( Fransa ) - % 1,7 Merval ( Arjantin ) - % 7,2 Hisse marketlerinde dördüncü haftasını tamamlayan bu düzeltme sürecinin bono cephesine nasıl yansıdığına baktığımızda alışılmışın dışında bir eğilim göze çarpıyor. FED in çarşamba günü para musluğunu kısacağı veya eylül toplantısına ilişkin olarak bu mahalde güçlü sinyaller vereceğine yönelik kaygı hisse marketlerine değer kaybettirirken önceki 3 hafta boyunca tahvil piyasalarında da aynı çizgide bir seyir yaşanıyordu. Borç stoku yüksek ve düşük tüm ülke tahvil piyasalarında geçen haftaya kadar para bolluğu görece azalacak algısı satıcılı bir seyre ve tahvil faizlerinde yükselişe neden olmuş nerede ise dünya genelinde faizler % 0,5 0,7 puan aralığında yukarı gitmişti. Ancak aşağıdaki tabloda açıkça görüleceği üzere geçen hafta borç stoku yüksek ülkeler ile güvenli liman sayılan borç stoku düşük ülke marketlerinde belirgin bir ayrışma yaşandı. Geçen hafta tahvil piyasaları ( 10 yıllık ) Ülke 07.06.2013 14.06.2013 değişim Ülke 07.06.2013 14.06.2013 değişim ABD % 2,16 % 2,13 - % 1,4 İtalya % 4,19 % 4,29 + % 2,3 Almanya % 1,55 % 1,52 - % 1,9 İspanya % 4,55 % 4,64 + % 2,0 İngiltere % 2,09 % 2,06 - % 1,4 Portekiz % 6,15 % 6,30 + % 2,4 Fransa % 2,12 % 2,09 - % 1,4 Macaristan % 5,95 % 5,83 - % 1,5 İsveç % 1,95 % 1,92 - % 1,5 Yunanistan % 9,49 % 10,04 + % 5,8 Norveç % 2,24 % 2,35 + % 4,9 Slovenya % 6,44 % 6,41 - % 0,5 FED desteği azaltacak algısı ile İspanya, İtalya, Portekiz gibi ülkelerin tahvil piyasalarında para çıkışı sürüp faizler ılımlı bir hızla yükselmeye devam ederken, ABD, Almanya ve İngiltere nin başını çektiği güvenli cepheye para girişi yaşandı ve tahvil faizleri sınırlı oranlarda da olsa aşağı geldi Bu ayrışma hemen akıllara son 4 yıldır her sert düzeltmenin ateşleyicisi olan borç kardeşlerinde bir sorun mu var sorusuna neden olmamalı
İtalya Almanya Faiz Farkı ( haftalık veriler ) İspanya Almanya Faiz Farkı ( haftalık veriler ) Evet yukarıda yer alan borç kardeşleri ile Almanya nın faiz farkı grafiğinde hafif bir nabız artışı ( makasın yukarı açılması ) göze çarpsa da, biz bu eğilimin FED fiyatlamasının finalinde güvenli ülkelerin öncü özelliğinden kaynaklandığı görüşündeyiz. Eski okurlar hatırlayacaktır, geride kalan yıllarda sıkça hisse marketlerinde oluşacak pozitif veya negatif pek çok kısa orta vadeli trendi biz güvenli ülke tahvillerinden aldığımız öncü sinyaller ile tahmin etmeye çalışır yazılarda yer verirdik. FED Sonrası Piyasalar Resme 3 adım geriye çekilerek baktığımızda hisse marketlerinde son dört haftadır devam eden geri çekilmeyi besleyen manşet faktör ( negatif beklenti ) kuşkusuz FED in çarşamba günü alacağı kararlar ve açıklamalar. Biz bu durumu aktörlerin güvenli ülke tahvil piyasalarında faizlerin yükselmesi ile oluşan cazibeyi değerlendirerek ufuktaki negatif haberin açıklanmasını dahi beklemeden pozisyon almaya başladıkları yönünde bir bilgi olarak yorumluyoruz. Son dört haftadır geleneksel çizginin dışına çıkan ve faizler yükselirken borsaların değer kaybettiği ( her iki cephede para girişi ve çıkışının paralellik gösterdiği ) bir eğilime oturan seyrin bir süre daha bu eksende devam edeceğini tahmin ediyoruz. FED in çarşamba günü yapacağı açıklama ile varlık alım programında alım miktarını bir miktar azaltarak bir ince ayara gidebileceğini, eylül toplantısında vitesi bir kademe daha düşürebileceğine atıf yapabileceğini öngörüyor, ancak bu durumun özellikle tahvil ve hisse piyasalarında yeterince fiyatlandığını düşünüyoruz. Bu bakıma güvenli ülke tahvil piyasalarında geçen hafta oluşan talepli seyrin ( para girişi faiz oranını düşürüyor ) haftanın ikinci yarısından itibaren tüm varlık & tahvil piyasalarında yaz yağmurunun sona ereceği ve yaz rallisine dönüleceği yönünde güçlü bir sinyal olarak görüyoruz. Yatırımcılar işin özünü gözden kaçırmamalı. Önümüzdeki belki 2-3 yıl boyunca FED in her vites düşürüşü kısa süreli satış baskıları ile geleneksel olarak fiyatlanacak olmakla birlikte, Biz dağılır biter hepsi iflas eder denen Avrupa nın düzelmeye başlamasının ve dünya ekonomisinin ılımlı bir toparlanma içine girmesinin de kutlanacağını ve ana trendin borsalarda yukarı yönde devam edeceğini düşünüyoruz Bu değerlendirme bazı okurların borsalar yeterince yükselmedi mi, daha ne kutlanacak diye sormalarına neden olabilir. 2008 Mortgage krizinin bir sonucu olarak zora düşen bankalarının yükümlülüklerini devralan gelişmiş ülkelerin aldığı darbe ve bir bölümünün ( başta İtalya & İspanya ) 2009 2012 kesitini batacak batmayacak papatya falı ile geçirmesi dünya ekonomisinin sağlıklı bir büyüme yaşamasına engel teşkil etti. Sağlanan kısıtlı büyüme ise başta FED, Merkez Bankalarının desteği ile gerçekleşebildi. Erken bir zafer ilanı ile hepsi geride kaldı Avrupa küllerinden doğuyor demek aşırı bir iyimserlik olacaksa da,
10 Yıllık İtalya Tahvil Faizi ( 2003-2013 ) CAC40 - Fransa Borsası ( 2000 2013 ) Yukarıda solda yer alan grafikte İtalya örneği üzerinden görüleceği üzere son bir yıldır borç stoku yüksek ülkeler makul faiz oranları ile borçlarını çevirmeyi başarıyor ve yeniden toparlanmaya geçiş işaretleri veriyorlar Sağda yer alan grafik ise tahribatı açıkça ortaya koyuyor. Büyüyeme nedeni ile dünyanın en büyük beşinci ekonomisi olan Fransa da borsa endeksi 2000 yılında 7.000 puana yakın değerle işlem görürken 2008 krizinde 2.500 puana gerilemişti. Cari değeri ile 3.800 puandan işlem gören Paris borsası 13 yıl önceki değerinin nerede ise yarısından işlem görerek dünya & Avrupa ekonomisinde bir toparlanma yaşanması durumunda kat edilebilecek yol hakkında en yalın resmi ortaya koyuyor. Gelişen ülkelerdeki satıcılı seyir BIST için avantaj mı dezavantaj mı? Gelişmiş ülke borsaları son 4 haftadır yaşanan FED fiyatlamasında ortalama % 5 geri çekilmeye sahne olurken Türkiye nin de dahil olduğu gelişen ülke borsaları bu periyotta ortalama % 12 değer kaybetti. Her ne kadar son 2 yıl Türkiye için ( gezi satışına rağmen ) pozitif bir seyre sahne olduysa da gelişen ülke borsaları için aynı şeyi söylemek güç. Rus Borsası son iki yılda % 40, Brezilya % 30, Hindistan % 10 değer kaybederken MSCI Gelişen Ülkeler endeksi bu periyotta % 23 oranında geriledi. Dax Almanya ( haftalık veriler ) MSCI Gelişen Ülkeler Endeksi ( haftalık veriler ) Borsa İstanbul ise son 2 yılda sağladığı getirinin Gezi Parkı etkisi ile 2/3 ünü geri vermiş olsa da ABD, Almanya gibi ülke borsaları gibi halen 2011 başına kıyasla % 10 kadar yukarıda. Biz oluşan ıskontodan hareket ile bu hafta ortasından itibaren başlama şansını yüksek gördüğümüz pozitif eğilimden gelişen ülke borsalarının, gelişmiş ülke borsalarına kıyasla daha fazla yararlanacağını tahmin ediyor, MSCI gelişen ülke endeksinde ailece gerçekleşebilecek bir yükselişin Borsa İstanbul a da pozitif yansıyacağını düşünüyoruz. Ve Türkiye Yurtdışında kronik bir sorun ya da tehdit görmemekle ve yılın ikinci yarısının pozitif bir seyre aday olduğunu düşünmekle birlikte Türkiye özeline ilişkin olarak benzer şeyleri ifade etmek zor.
İçeride ne yazık ki işler yolunda gitmiyor. Gezi Parkı sürecinde hafta sonunda tansiyon yeniden yükseldi ve ülkede gerilim arttı. Her ne kadar yabancılar önceki haftaya kıyasla Türkiye de yaşananların Mısır a benzemediğini anlamış olsa da, içerdeki kutuplaşma ivme kazanıyor ve ülke ekonomisinin büyüme dinamizmi üzerinde tehdide dönüşüyor. Gerek tahvil - döviz ve hisse senedi piyasalarımız üzerinde, gerek ise reel ekonomide tasarruf açığının finansmanında yabancı yatırımcıların önemi tartışılmaz düzeyde. Negatif Senaryo Geçen hafta da paylaştığımız üzere biz sürecin, önümüzdeki 9-18 aylık kesitte Türkiye ekonomisinin büyüme hızında güçlü bir kırılma yaşanmasına neden olma riski barındırdığını, Halen baz senaryo haline gelmese de hafife alınamayacak bir noktaya ilerleyen bu riskin Borsa İstanbul da kısa vadede % 16, orta vadede % 25 diğer borsalara kıyasla negatif ayrışmaya neden olabileceği görüşündeyiz. 2 hafta öncede paylaştık, borcu az olanın derdi de, riski de az olur. Bu bakıma Türkiye ekonomisinin krize girmesini beklemiyoruz. Ancak ülkedeki gerilimin kronikleşmesi durumunda resesyon ( ekonomik daralma ) riskinin masaya geleceğini tahmin ediyoruz. Resesyon düz ve basit hali ile satışların önceki yıla göre gerilemesi, şirket karlarının sert biçimde düşmesi, az kazananın az para etmesi yani şirket hisselerinin değer kaybetmesi anlamına geliyor. Dünyanın sonu mu olur? Elbette değil. Her tür sevinç ya da madem fiyatlar üzerinde limitli etkiler gösterir. Biz bu senaryo dahilinde cari değerler ile 9,8 olan BIST / DAX oranının kısa vadede 8,2 orta vadede 7,5 düzeyine gerileyebileceğini, BIST 100 / DAX 30 ( günlük veriler ) Geçen haftayı 8.100 puana yakın tamamlayan DAX için yılın ikinci yarısına yönelik beklentimiz olan 9,000 puanı baz alarak orta vadede ( önümüzdeki 4 8 ay ) Borsa İstanbul un yurt dışındaki yükselişe katılamayarak 65.000 67.500 aralığına ( 9000 * 7,5 ) gerileme riski ile karşı karşıya kalabileceğini, Yakın vadede ise 70.000 civarında taban oluşumuna sahne olabileceğini öngörüyoruz. Pozitif Senaryo Ülke içinde gerilimin yerini normalleşmeye bırakması durumunda dahi her şeyin bir çırpıda düzelmesi ve yaşananların hafızalardan silinmesi zor görünüyor. Yabancı yatırımcılar nezdinde iç politik başlıklar belirli bir süre değerlemelerde dikkate alınacak önlerindeki onlarca alternatif içinde Türkiye piyasaları tercih sıralamasında en üst sıralardan orta sıralara gerilemeye aday olacaktır.
Bu senaryo dahilinde Türkiye nin resesyona girmeyeceğini, hız kazanan çözüm sürecinin de katkısı ile yılın ikinci yarısında BIST / DAX oranının 9,5-10,4 aralığında dalgalanacağını, Geçen haftayı 80.000 puan seviyesinde tamamlayan Borsa İstanbul un hafta başında 75.000 puana gerilese de devamında toparlanacağını ve yılın ikinci yarısında 93.000 puanı hedefleyeceğini tahmin ediyoruz. Bu bakıma ocak 2012 itibarı ile BIST in 51.000 puandan işlem gördüğü ve AB için batacak batmayacak papatya fallarının bakıldığı şartlar altında okurlar ile paylaştığımız, 2013 sonu Borsa İstanbul tahminimiz olan 110.000 puanda revizyona gidiyor, BIST / DAX oranının bu kesitte 12 ye yükselmesi ihtimalinin önemli ölçüde azaldığını düşünüyoruz. Önümüzdeki hafta senelik iznimizi kullanacak olmamız nedeni ile bir sonraki pusulayı ve hisse pusulayı 08.07.2013 tarihinde yayınlanacağız. Hafta içi her gün piyasaları ve faktör değişikliklerini saat 08:35 & 17:45 de Kanal B de ve gün boyu twitter adresimizde değerlendiriyoruz. Hazırlayan : Eral Karayazıcı E-mail : ekarayazici@gedik.com Twitter : @eralkarayazici Web : www.gedik.com/pusula PUSULA PORTFÖY Pusulada paylaştığımız görüş ve stratejiler dahilinde sürdürdüğümüz Portföy Yönetimi hizmetimiz hakkında bilgi almak isteyen okurlar 312-438 27 00 numaralı telefondan satış ve pazarlama departmanı ile irtibata geçebilir. HİSSE PUSULA Strateji raporumuz pusula dışında hem teknik hem mali değerler itibarı ile BIST 100 endeksinin üzerinde performans ortaya koymaya aday bulduğumuz hisse senetlerini ve destek & direnç seviyelerini her pazartesi güncelleyerek Hisse Pusula adlı özel bir raporda yayınlıyoruz. Hisse Pusula abonelik koşulları hakkında bilgi almak isteyen okurlar 312-438 27 00 numaralı telefondan satış ve pazarlama departmanı ile irtibata geçebilir. PUSULA ABONESİ OLMAK İÇİN Pusula her pazartesi 08:45 de yayınlanarak 9,000 abonesine ve veri yayın kuruluşları Foreks & Matriks kullanıcılarına servis edilen bir strateji raporudur. E-mail abonelerimizin gönderim için herhangi bir işlem yapmasına gerek yok. Abone olmayıp farklı alıcılardan pusulayı temin eden okurlar raporlarımıza web sayfamızdan ( www.gedik.com/pusula ) ulaşabilir, Ücretsiz olarak mailing ile pazartesi günleri düzenli gönderilmesi için ozelislem@gedik.com adresine e-mail atabilirler. Burada yer alan bilgiler Gedik Yatırım tarafından bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti; aracı kurumlar, portföy yönetim şirketleri, mevduat kabul etmeyen bankalar ile müşteri arasında imzalanacak yatırım danışmanlığı sözleşmesi çerçevesinde sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler, herhangi bir yatırım aracının alımsatım önerisi ya da getiri vaadi olarak yorumlanmamalıdır. Bu görüşler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir ve sadece burada yer alan bilgilere dayanarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir. Burada yer alan fiyatlar, veriler ve bilgilerin tam ve doğru olduğu garanti edilemez; içerik, haber verilmeksizin değiştirilebilir. Tüm veriler, Gedik Yatırım tarafından güvenilir olduğuna inanılan kaynaklardan alınmıştır. Bu kaynakların kullanılması nedeni ile ortaya çıkabilecek hatalardan Gedik Yatırım sorumlu değildir.