1-Sindirim nedir? tanımlayınız. 1 SİNDİRİM SİSTEMİ ÖĞRENCİ ÇALIŞMA KİTAPÇIĞI Besin maddelerinin vücuda alınması, gerekli organlara ulaştırılması, bölünerek yapı taşlarına ayrılması, tüm hücrelere ulaşması, kana karışması ve atık ürünlerinin dışarı atılması olayına sindirim (digestio) denir. 2- Sindirim borusunu (Sindirim kanalı (canalis digestorius, canalis, alimentarius) oluşturan organlar nelerdir? C- Sindirim kanalı (canalis digestorius, canalis, alimentarius): Ağızdan anüse kadar uzanan 8-10 metrelik bir kanaldır. Ağız boşluğu (cavitas oris)yutak (pharynx), yemek borusu(oesophagus), mide(gaster), ince bağırsak (intestinum tenue) kalın bağırsak(intestinum carassum),ve anüsten oluşan bölümüne sindirim borusu denir. 3-Sindirim sistemi nedir? Sindirim sistemini oluşturan yapılar nelerdir? Sindirim olayını gerçekleştiren organ ve yapılara sindirim sistemi (systema digestorium) denir. Ağız boşluğu, sindirim borusu,büyük sindirim bezleri oluşturur. 4-Peristaltizim nedir? Musküler tabakadaki kas liflerinin kasılması sonucu peristaltik bir hareket oluşur. Peristaltik hareketler besinlerin sindirim kanalı boyunca ilerlemesini sağlar. 5-Cavitas Oris(ağız boşluğu) in yerini tarif ediniz. C-Önde alt ve üst dudakların mukoza ve cilt birleşim hattından oluşan, arkada isthmus faucium a kadar uzanan alttan ağız tabanı, üstten sert damak ve yanlarda yanak mukozası ile sınırlı anatomik bir boşluktur. 6-Yumuşak damak arka kenarı ortasında aşağı doğru sarkan küçük dil (uvula) bulunmaktadır. Uvulanın görevi nedir? Uvula yutkunma esnasında yukarı doğru kalkarak çiğnenen besinlerin burun boşluğuna doğru gitmesine engel olur. Böylece besinlerin sindirim kanalına gitmesini sağlar. 7-Dil sırtında bulunan papillaların isimlerini görevleriyle birlikte yazınız yazınız. Papilla Filiformes: Dil sırtına yayılmış küçük iplikçikleri andıran epitelyum çıkıntılarıdır. Dil yüzüne pürtüklü görünüm verirler. Besinlerin mekanik olarak parçalanmasında etkilidir. Papilla Funguformis: Mantar şeklinde ve kırmızımsı renktedir. Dilin yan ve uç kısmında bulunurlar. Tatlı ve tuzluya karşı duyarlı tat tomurcukları vardır. Papilla Vallatae:Sulcus terminalis boyunca 7 12 adet en büyük papillalardır. Acıya karşı duyarlıdır. Papilla Foliatae: Dilin yan ve arka kısmında bulunurlar. Ekşi duyusunu alan tat tomurcuklarıdır.
2 8)Diş tiplerini yazınız. C Kesici dişler(dentes incisiv), köpek dişleri(dentes canini), ön azı dişleri(dentes premolar), azı dişler(dentes molares). 9)Süt dişleri (dentes decidui) kaçıncı ayda çıkmaya başlar ve kaçıncı ayda tamamlanır?toplam kaç tanedir? C 6.ayda çıkmaya başlar ve 24-30. aylarda tamamlanır. Her bir yarım çenede iki kesici diş, bir köpek dişi ve iki premolar diş olmak üzere toplam 20 tanedir. Çıkış tarihleri farklılık gösterebilir. 10) Yutak (pharynx)nedir yerini ve görevini yazınız. C Sindirim kanalının 2. bölümüdür. Burun ve ağız boşluğunun arkasında yemek borusunun (özefagus) ve gırtlağın (larinks) üstünde bulunmaktadır.,ağız ın gerisinde kafa tabanından başlayıp eosophagus (özefagus-yemek borusu) açılan ve gırtlak ile bağlantı kuran yutak, sindirim ve solunum sistemlerinin ortak bölümüdür.kafa tabanından 6. boyun omuru düzeyine kadar uzanır. Huniye benzeyen yutağın kafatası tabanına tutunan bölümü geniş olduğu hâlde aşağıya doğru daralarak C6 nın alt kenarı hizasında yemek borusu ile devam eder. 11)Farinks kaç bölümde oluşur yazınız. Her bölümünü açıklayınız. C Burun Bölümü (Nasopharynx):burun boşluğunun arkasında yer alır. Alt sınırı yumuşak damaktır. Nasopharynx in yan duvarlarına orta kulağın bağlantı kanalı (östaki borusu=tuba auditiva) açılır. Bu kanalla orta kulak ile dış ortam arasında hava ilişkisi sağlanmış olur. Bu bölüm arka, üst duvarında lenfoid organ olan bademcikler (tonsilla pharyngea) bulunmaktadır. Ağız Bölümü (Oropharynx): Yutağın ağız boşluğuna açılan bölümüdür. Yumuşak damaktan hyoid kemik yüksekliğine kadar uzanan kısımdır. Orofarinks in arka duvarı, üçüncü ve dördüncü boyun omurları yüksekliğindedir ve bir kısmı ağız boşluğundan görülür. Yan duvarlarında damak bademcikleri (tonsilla palatina), dil kökü üzerinde dil bademcikleri, yukarıda tonsilla pharyngea ile çevrili lenfatik bir yapı bulunur. Bu yapıya Waldeyer in lenfatik halkası denir. Bu halka vücudun mikroplara karşı korunmasında önemli rol üstlenir. Tonsilla palatina ve tonsilla lingualis bu bölümde bulunur. Gırtlak Bölümü (Laryngopharynx): Farenksin gırtlağın arka kısmında kalan ve özefagus (yemek borusu) ile birleşen kısmıdır. Krikoid kıkırdağın alt kenar veya altıncı boyun vertebrası (C 3-C 6 düzeyinde ) yüksekliğinde olup özofagus un başlangıcını oluşturur. Larynx ve trachea ile bağlantı yapar. Laryngopharynxin özefagusla devam eden bölümünde anotomik bir darlık bulunur.
3 Farinksin Görevleri Yutak, östaki borusu aracılığı ile orta kulağın havalanmasını sağlayarak işitmeye yardım eder. Tonsillaların bu bölgede olmasından dolayı vücut savunmasında da rol oynar. Dışarıdan alınan havanın alt solunum organlarına iletilmesini sağlar. Besin maddelerinin yemek borusuna aktarılmasını sağlar 12-Yemek Borusu (Oesophagus, Ösofagus) un yerini tarif ediniz. Sindirim borusunun yutak ile mide arasında kalan kısmıdır. C6 düzeyinde yutaktan başlayan yemek borusu diafragmadaki deliğinden geçerek (hiatus oesphagus) midenin cardia denilen bölümüyle birleşir. 25 cm uzunluğunda boru şeklinde bir sindirim organıdır. Yutağın altında, büyük bir kısmı göğüs boşluğunda trakeanın arkasında, akciğerlerin arka arasında, kalbin arkasında, aorta ve vena cava superior-inferiorun arkasında, mediasten boşluğunun arakasında yer alır. 13-Yemek borusu (cerrahi yönden önem taşır) kaç yerde ve nerelerde darlık gösterir? C-Yemek borusu 4 yerde darlık gösterir; 1. darlık özofagusun en dar yerini oluşturur, farenksle birleştiği yerdir. 2. darlık Arcus aortaeyi çaprazladığı yer 3. darlık sol broncus ile çaprazlaştığı yer 4. darlık diyafragmayı geçtiği yer(hiatus oesophagus) 14) Mide(Gaster Ventriculus)nin yerini tarif ediniz. C Özofagus ile duodenum arasında yer alır. Vücudumuzun epigastrik ve hipokondrium bölgesinde ve 2. bel omurları hizasındadır. Ön yüzün sağ tarafı karaciğerin visseral yüzü ve karın ön duvarıyla sol tarafı ise diafragma aracılığıyla sol akciğerin tabanı, kalp; 7, 8 ve 9. kaburga ve interkostal aralıklarla komşuluk yapar. Arka yüz diafragma, dalak sol böbrek, sol böbrek üstü bezi, pankreas ve transvers kolonla komşuluk yapar. Bu organlar, mideye uygun mide yatağı olarak adlandırılan çukurluğu oluşturur. 15) Mide(Gaster Ventriculus) kaç bölümden oluşmuştur? Bunlar nelerdir? C- Mide beş bölümden oluşmuştur.bunlar; Pars Cardiaca, Fundus Gastricus, Corpus Gastricum, Pars Plorica(Antrum), Pylorus. 16- Midenin kaç açıklığı (kanalı-deliği ) vardır? Nerededir, isimleri nelerdir? Midenin başlangıç yerinde ve bitiş yerinde iki açıklığı vardır. Ösofagus ile birleştiği deliğe ostium cardiacum, duedonum ile birleştiği deliğe ostium pyloricum denir. 17) Midenin duodenumla birleştiği en alt kısmı Pylorus Etrafında düz kastan yapılmış m.sphincter pyloricus vardır. Bu sfinkterin görevi nedir? Bu sfinkter sinirsel uyarılarla kasılma ve gevşeme hareketleri yaparak besinlerin kontrollü olarak duodenuma geçmesini sağlar. Duodenumdaki besinlerin de tekrar mideye geçmesini önler. 18) Midenin kaç yüzü ve kaç kenarı vardır. İsimlerini yazınız.
C- Midenin ön ve arka olmak üzere iki yüzü vardır. Ön yüzüne facies anterior, arka yüzüne facies posterior, bu yüzlerin kesiştiği iki kenarın kısa ve üstte olanına curvatura minör, altta ve uzun olanına curvatura major denir. 19 Midenin sinirsel denetimi hangi kafa çifti tarafından sağlanır? C- 10. Kafa çifti;nervus vagus(mide- akciğer siniri) un sempatik ve parasempatik sinir lifleri tarafından(otonom) sağlanır. 20) Katı ve sıvı maddeler mideyi ne kadar sürede terk eder? Mide dolu iken her 20 saniyede bir peristaltizm yaparak katı ve sıvıyı birbirine karıştırır. Bu karışıma kimus denir. Meydana gelen karışım yavaş yavaş pilor bölümünden duodenuma geçer. Sıvılar mideyi katılardan daha hızlı terk eder. Bu süre yaklaşık 20 dakikadır. Kimus ise 1,5 saatte mideyi terk eder. 21) Mide Mukozasının mukus salgısı ve bezlerin salgıları birleşerek mide özsuyunu oluşturur. Mide özsuyunu oluşturan bu salgıların İsimlerini yazarak açıklayınız. *Hidroklorik Asit (HCI): Pepsinojeni pepsin haline ve bazı mineralleri emilebilir hale getirir. Besinlerle gelen mikropları etkisiz hale getirmek ve proteinlerin sindirimi için asidik ortam oluşturmak gibi görevleri vardır. *Pepsin:Proteinlerin sindiriminde görev alır. *Renin: Daha çok bebeklik döneminde salgılanır. Sütün kesilmesini önleyerek süt proteinlerinin sindirimini sağlar. *Mukus(musin): Sindirim yüzeyini nemli ve kaygan tutar. Mideyi HCL asidin ve enzimlerin zarar verici etkisinden korur. *İntrinsik Faktör: B12 vitaminin emilimi için gereklidir. Eksikliğinde pernisiyöz anemi görülür. *Amilaz ve lipaz: Mide ortamında etkileri yoktur. 22) İnce bağırsak (İntestinum Tenue) uzunluğu ne kadardır ve kaç bölüme ayrılır? Bölümlerin isimlerini yazınız. 4 C İnce bağırsak yaklaşık 5 6 metre olup yukarıdan aşağıya doğru duodenum, jejunum ve ileum olmak üzere 3 bölüme ayrılır. 23) Villus (vılli intestinalis) nedir? Ne işe yarar? Mukozadaki uzun parmak ve yaprak şeklindeki damardan zengin oluşumlara villus denir. Villuslar mukozayı bir kadife gibi sarar ve Emilim yüzeyini artırırlar. İnce bağırsaklarda sindirilen besinler villuslardan emilerek kan ve lenf sıvısına geçer. 24- İnce bağırsağın son kısmı olan İleum Mukozasında bağışıklık sisteminde önemli yeri olan. adı verilen lenfatik yapılar vardır. Son kısmında. denilen sifinkter ( kapak,valf) vardır. İnce bağırsağın son kısmı olan İleum Mukozasında bağışıklık sisteminde önemli yeri olan payer plakları adı verilen lenfatik yapılar vardır. Son kısmında ileo-çekal kapak denilen sifinkter (valf) vardır. 25)Besin maddelerinden Karbonhidratların, Proteinlerin ve Yağların sindirimi nerelerde ve hangi enzimler ile gerçekleşir? Karbonhidratların sindirimi: Karbonhidratların sindirimi ağızda başlar. Tükürükte bulunun pityalin enzimi ile ince bağırsakta (Duedenum) pankreas tarafından salınan amilaz enzimi ile tamamlanır. Proteinlerin sindirimi: Proteinlerin sindirimi midede başlar ve ince bağırsaklarda(duedenum) tamamlanır. Protein sindiriminde; pepsin, tripsin, kimotripsin görev alır.
5 Yağların sindirimi: Yağların sindirimi onikiparmak bağırsağında(duedenum) başlar ve ince bağırsaklarda devam eder. Karaciğerin salgısı olan safra tuzları, yağları küçük yağ damlacıkları hâline getirir. Pankreastan salgılanan lipaz enzimi ile safra salgısı yağların sindiriminde rol oynar. 26)Kalın bağırsağın(intestinum crassum)bölümleri nelerdir? C-1-Çekum(Caecum) 2-Colonlar Colon Ascendes: Yükselen colon Colon Transversum: Enine colon Colon Descendens: inen colon Colon Sigmoideum: S şeklindeki colon 3-Rectum: 4-Canalis Analis(anüs) 27) Ostium ileocaecale nedir? Burada yer alan kapağın adı ve görevi nedir? C İleumla çekumun birleştiği yere ostium ileocaecale denir. Bu bölüm çekum tarafında valva ileocaecalis(bauchini kapağı)vardır. Bu kapak ince bağırsaktaki besinlerin yavaş yavaş kalın barsağa geçmesini sağlar,böylece kimus ileumda daha uzun süre kaldığı için emilim daha iyi olur. Kalın bağırsaktaki besinlerin de ince bağırsağa dönmesini engeller. 28) Appendix vermiformis nerede yer alır? Görevi nedir? C Kalın barsağın ince bağırsakla birleştirği kısımda yer alan çekum üzerinde ostium ileocaecalenin 2 cm aşağısında 8 10 cm uzunluğunda bir çıkmaz bulunmaktadır (recessus retrocaecalis). Appendix vermiformis bu çıkıntının içinde yer alır. Bu bölgeye Mc Burney noktası denir.görevi: Apendex lenfoid bir organdır. Bu nedenle vücut savunmasında yeri vardır. 29) Rectum un yerini söyleyiniz. Kalın bağırsağın sigmoid kolondan sonra gelen bölümüdür. Ön yüzünde erkeklerde mesane, kadınlarda ise uterus ve vajina nın arka yüzü vardır. Rektumun alt kısmında dışarı atılacak atık maddelerin toplandığı ampulla recti bulunur Rektumun dışa açılan kısmına anüs denir. 30) hilton çizgisi ve Hemoroid (basur) nedir? Canalis Analisin İç yüzeyin üstünde mukoza tabakaları vardır. Mukoza uçları valvula analisleri meydana getirir. Valvula analislerin altında düzensiz bir çizgi bulunur, buna hilton çizgisi denir. Canalis Analisin venlerindeki genişleme sonucu ortaya çıkan patolojik duruma Hemoroid (basur)denir. 30)Özellikle rektum un anüs kısımlarında sirküler (dairesel) kas tabakası daha da kalınlaşarak oluşturduğu Musculus sphincter ani internus düz kas liflerinden oluşmuş istem dışı çalışır. M.sphincter ani externus çizgili kaslardan oluşmuş ve isteğimiz ile çalışır. 31) Houstra coli nedir? Kalın bağırsakta boğumlardan oluşan bir yapı vardır. Bu boğumlara houstra coli denir. 32) Teniae coli nedir?
6 Kalın bağırsağın kas tabakası düz kas liflerinden oluşmuştur. Kas lifleri her yere eşit olarak dağılmamıştır. Bu kas lifleri 3 yerde toplanarak sağlam yapıda 3 şerit oluşturur. Bu şeritlere teniae coli adı verilir. 33) ) Kalın bağırsağın görevleri nelerdir? Kalın bağırsağın en önemli görevi; suyun geri emilimini sağlamaktır. Bu emilim oldukça önemlidir ve günde 500 1500 litre arasında değişir. Böylece su kaybı önlenir ve dışarıya atılması gereken maddelerin koyulaşması sağlanır. Kalın bağırsakta ayrıca; inorganik tuzlar, bir miktar glikoz ve kısa zincirli yağ asitleri emilir. kimustaki su ve elektrolitlerin geri emiliminin sağlanması, atık maddelerin atılıncaya kadar depo edilmesi ve kalın bağırsaktaki bazı simbiyotik bakteriler tarafından B ve K vitamini gibi vitaminlerin sentezlenmesidir. 34) Kalın bağırsaktaki bazı bakteriler,..gibi vitaminleri sentezler. C Kalın bağırsaktaki bazı bakteriler B ve K vitamini gibi vitaminleri sentezler. 35)Büyük Sindirim Bezlerini (Adenexa Canalis Digestori) yazınız. C Tükrük bezleri, karaciğer, safra kesesi ve pankreas salgıladıkları salgılarla sindirime yardımcı olur. 36) Büyük Tükürük Bezlerini(Glandulae Salıvariae) ve kanallarını yazınız.kabakulak hastalığında hangisinin iltihabı önem arzeder? C 1- Kulak Altı Tükürük Bezi-Parotis Bezi (Glandulae parotidae)=stenon kanalı, kabakulak hastalığında önemli 2- Çene Altı Tükürük Bezi (Glandulae Submandibularis)=Wharton kanalı 3- Dil Altı Tükürük Bezi (Glandulae Sublingualis)=Rivinus ve bartholin kanalları 37) Tükürüğün görevleri nelerdir? Pityalin enzimi sayesinde karbonhidratların sindirimi ağızda başlar. İçinde bulunan lizozim gibi enzimler sayesinde doğal bağışıklamada etkilidir. Ağız boşluğunu ıslak tutarak kurumasını önler. Çok sıcak ve soğuk besinlerin ısısını ayarlayarak sindirim kanalını korur. Besin maddelerini sulandırıp yumuşak hâle getirerek yutmayı kolaylaştırır. Bileşiminde bulunan florur iyonları sayesinde dişlerin çürümesini önler. Miktarı azaldığında susama hissi uyandırır. Tükürük salgısı parasempatik sinirlerin etkisiyle artar, sempatik sistemin etkisiyle azalır. 38-. sindirim sisteminin en büyük bezidir. C- Karaciğer sindirim sisteminin en büyük bezidir. 39) Periton zarının altında karaciğer dokusunu sıkıca saran bir bağ dokusu kapsülü..vardır. C-Periton zarının altında karaciğer dokusunu sıkıca saran bir bağ dokusu kapsülü (glisson kapsülü) vardır. 40-Karaciğerin yerini tarif ediniz. Karaciğerin büyük bir bölümü Karın boşluğunda midenin sağ üst kısmında(r.hipocohondriaca dextra ve r. epigastrium) bulunur. Diyafragmanın altında, mide ve bağırsakların üstünde yer alır. Karaciğerin büyük bir kısmı da arkada, sağda ve önde kaburgaların altındadır. Karaciğerin bir bölümü önde karın duvarı ile temas eder. Diafragmaya değen kısım dışında kalan diğer kısımları peritonla örtülmüştür.
7 41-Karaciğer kaç loba ayrılır? İsimleri nelerdir? C-Karaciğeri dört loba ayrılır: Sağ Lop (Lobus Hepatis Dexter) Sol Lop (Lobus Hepatis Sinister) Dörtgen Lop (Lobus Quatratus) Kuyruk Lop (Lobus Caudatus ) 42-Karaciğer hücreleri nelerdir?görevlerini yazınız. C- Karaciğer kapillerinde bulunan kupffer yıldız hücreleri mikroorganizmaları,hasarlı eritrositleri ve lokositleri, hücre enkazlarını,yabancı partikülleri yok (fagosite) eder. İto hücreleri(lipositler) yağ depo eder. 43- Karaciğerin iki ana damarı kan akımını sağlar. Bunlar hangi ana damarlardır? Açıklayınız. Hepatik Arter (Arteria Hepatica): Oksijen bakımından zengin olan aort kanını karaciğere taşır. Portal Ven (Vena Porta):Karaciğer kanın %75 ini karşılar ve karın içi organların venöz kanını karaciğere getirir. 44) Karaciğere giren ve çıkan bütün oluşumlar karaciğer kapısından(porta hepatis )geçer. Karaciğer kapısından giren oluşumlar kapı toplardamarı (v.portae), karaciğer atardamarı (a.hepatica) ve sinirlerdir (karaciğer sinir ağı). Karaciğer kapısından çıkan oluşumlar ise lenf damarları, vena hepatica ve safra kanallarıdır. Karaciğere giren ve çıkan bütün oluşumlara karaciğer sapı denir. 45) Karaciğerin Görevleri nelerdir? Safra yapımı: Günde yaklaşık 600 1000 cc kadar safra, safra yolları aracılığı ile duodenuma boşaltılır. Yağların sindirim ve emiliminde rol alan safranın büyük bir kısmı, ince bağırsağın son kısmı olan ileumdan geri emilir. Geri kalan kısım ise gaita ile dışarı atılır ve gaitanın rengini verir. Karbonhidrat metabolizması: Karaciğer karbonhidrat ürünü olan glikozu glikojene çevirerek depolar. İhtiyaç olduğunda tekrar glikoza çevirerek kana gönderir. Yağ metabolizması: Karaciğer yağ asitleri ve nötr yağların metabolizması ile kolesterolün metabolizmasında rol alır. Plazma proteinleri sentezi: Karaciğer aminoasitlerden yararlanarak çeşitli proteinleri sentez eder. Albumin, fibrinojen, protrombin ve diğer pıhtılaşma faktörlerinin sentezini yapar. Detoksifikasyon: Zehirsizleştirme anlamına gelen bu işlemde, vücut için zararlı olan maddeler zararsız hâle getirilir. Alkol, nikotin, barbütüratlar vb. Vitamin metabolizması: Bazı mineral ve A, K, D vitaminlerini depolar. K vitamini protrombin sentezi için gereklidir. Bağışıklık ve fagositoz: Retiküloendotelial sistemin % 60 ı karaciğerde bulunur. Karaciğerde bulunan ve fagositoz yapan kupffer hücreleri, kandaki yabancı hücreleri, parazit ve bakterileri fagosite eder. Karaciğerin diğer görevleri 1. Vücut sıcaklığını ayarlar. 2. Kansızlık hâlinde alyuvar üretir. 3. Yaşlı alyuvarları parçalar. Parçalama ile biluribin pigmenti açığa çıkar. 4. Embriyo safhasında kan yapar. 5. Damar içindeki kanın pıhtılaşmasını önleyen heparin hormonunu salgılar. 6. Proteinlerin enerjiye dönüşmesinden oluşan amonyağı (NH3) üre ve ürik asidine çevirir. Ürik asidi parçalar. 7. Glikozu depolar.
8 46- Safra kanalları nelerdir? safra kanalları birleşerek karaciğer kapısında ductus hepaticus dexter ve ductus hepaticus sinister denilen safra kanallarını oluşturur. Kanallar birleşerek 4-6 cm uzunluğundaki ductus hepaticus communis i meydana getirir. Bu da safra kesesinden gelen 3-4 cm uzunluğundaki ductus cysticus ile birleşerek ductus koledekus (koledok kanalı) adını alarak duodenuma açılır. Safra Kesesi(Vesice Fellea) açıklayınız. 47- oddi sfinkteri nedir? 6-8 cm uzunluğundaki koledeok kanalının duodenuma açılan bölümünde düz kas liflerinden oluşan oddi sfinkteri vardır. Oddi sfinkteri safranın duodenuma akışını kontrol eder. 48- Safra Kesesi (Vesica Fellea)nın yerini söyleyiniz. Karaciğerin altında fossa vesica fellea denilen çukura yerleşmiş kas ve zardan yapılı kesedir. Karaciğerin alt kısmındaki çukurluğun içine bağ dokusu yardımıyla yerleşmiştir. 450 500 ml safra depolanır. Karaciğerde üretilen Safranın fazlası burada depolanır. İhtiyaç olduğunda koledok kanalı vasıtası ile safrayı duodenuma boşaltır. 49) Safranın Görevleri nelerdir? Yağların mekanik olarak sindirilmesini sağlar. Yağda eriyen A - D - E - K vitaminlerinin emilimini artırır. Mideden gelen asidik besinleri bazik hâle getirir. Bağırsakta zararlı bakterilerin üremesine engel olur. Bağırsak villuslarının hareketini artırır. 50) Pankreasın yerini yazınız. C- Pankreas karın boşluğunda, 2. lumbal vertebrelar hizasında, midenin alt arka kısmında yaklaşık 15 18 cm uzunluğunda, 60 70 gr ağırlığında retroperitoneal (periton arkası)bir organdır. 51) Pankreasın sindirim enzimlerini taşıyan kaç kanalı vardır yazınız?
9 C Bunlar kuyruk kısmında başlayıp duodenumun büyük papillasına açılan wirsung kanalı (ductus pancreaticus)ve küçük kanalına açılan santorini kanalıdır. 52) Pankreas hem endokrin hem ekzokrin salgı yapan bir bezdir. Pankreasın iç salgıları nelerdir? Pankreas iç salgı olarak insülin ve glukagon salgılar ve direkt kana verir. Pankreasta bulunan langerhans adacıklarından beta hücreleri insülin hormonu, alfa hücreleri glukagon salgılar. Her iki hormonda kandaki glikoz düzeyine göre salgılanır. Bu hormonların yetersizliği veya organizmada kullanılamaması diyabete (şeker hastalığı) neden olur. 53)Pankreasın akinus keseciklerinden salgılanan sindirim enzimleri (dış salgı )nelerdir? C-Tripsin-Kemotripsin-Karboksipeptidaz:Protein sindirimi Amilaz:Karbonhidrat sindirimi Lipaz:Yağların sindirimi Ribonükleaz ve Deoksiribonükleaz:Nükleik asitin yıkımını sağlar. 54) Pankreasın sindirim enzimlerini salgılaması için duodenumdan salgılanıp pankreasa gelen. hormonu tarafından uyarılması gerekir. Pankreasın sindirim enzimlerini salgılaması için duodenumdan salgılanıp pankreasa gelen sekretin hormonu tarafından uyarılması gerekir. 55) Periton nedir? Açıklayınız. C- Periton; karın ve leğen boşluğu duvarlarının iç yüzü ve boşlukların içindeki organların etrafını saran seröz bir zardır. Peritonun toplam yüzeyi yaklaşık olarak 1,7 ile 2m kare arasındadır. Karın zarının arasında retroperitoneal boşluk vardır. Periton nun karın boşluğunu saran katına paryetal, karın içi organlarının üzerini saran katına visseral periton denir. periton boşluğunda bulunan Sıvı organların hareketlerini kolaylaştırır. 56-Aşağıdaki terimleri açıklayınız: C-Mesenterium: Peritonun bazı yerlerde katlanıp kalınlaşmasından mezenter denen yapılar oluşur. Organlar mezenter (mezo) denen yapı sayesinde karın duvarına yapışır. Omentum :Bir iç organdan diğer bir organa atlayan periton yapraklarının bir araya gelmesiyle omentum denilen yapı oluşur.ikiye ayrılır. Omentum majus Omentum minus retroperitonial :Parietal periton ile karın duvarı arasındaki boşluğa retroperitonial denir. Bu bölümdeki organlara retroperitonial organlar denir. Böbrekler, pankreas, üreter vb. intra peritonieal :Periton organları sarıyorsa bu organlara intra peritonieal organlar denir. Mide, jejunum, ileum, caecum, apendex, transvers ve sigmoid colon gibi. Mesoperitoneal:Periton bir organın ön yüzünü sarıyorsa bu organlara da mesoperitoneal = sekonder retroperitoneal organlar denir. Pankreas, colon acendens, colon decendes vb. 57)Karın boşluğunu(cavum abdominis) yazınız. C- Karın boşluğu insan vücudundaki en büyük boşluktur. Bu boşluk üstte diyafragma, arkada omurga ve sırt kasları, yanlarda lateral karın kaslarıyla önde ise ön karın kasları ile sınırlanmıştır.
10