Görme engelliler için Sesli Dergi CD niz kapak içindedir biz bir yiz Yıl: 2 Sayı: 6 Ekim-Kasım-Aralık 2013 BİRBİRİMİZİ ANLAMAK İÇİN EMPATİ ZORDU; AMA ONLAR BAŞARDI SADAKA TAŞLARI Biz Bir Aileyiz Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı yayınıdır. Üç ayda bir yayımlanır.
Biz Bir Aileyiz Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı yayınıdır. Üç ayda bir yayımlanır. Derginin Sahibi Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı adına Amber TÜRKMEN Sorumlu Yazıişleri Müdürü Hülya ÖZÜDOĞRU Yayın Kurulu Ayşe KEŞİR Prof. Dr. Zeynep Bengi SEMERCİ Doç. Dr. Mustafa CAN Faruk Nafiz FAZLIOĞLU Emre TÖRE Ali Şefik DENİZ N. Özgün BALTACI Müge TOKER ERDOĞAN Kenan ÖNALAN Bahar UĞURLU Sadık GÜNEŞ İrfan ÇAYBOYLU Mehtap ANTAKYALI Aysun TÜRÜT İdare Adresi Söğütözü Mah. 2177. Sok. A Blok No: 10 Çankaya/Ankara Yapım RIHTIM AJANS www.rihtimajans.com.tr Tel: 0(312) 441 61 31 Görsel Yönetmen Selma KOÇAK Basım Yeri Özel Ofset Tel: 0(312) 395 06 08 Basım Tarihi 15.11.2013 Web Adresi http://eydb.aile.gov.tr/tr/html/197/biz+bir+aileyiz yayınlanmasını isteğiniz yazı, inceleme ve eleştirileriniz için e-posta Merhaba değerli okuyucular, Bireyselleşen dünyada insanın yalnızlaşması Çağımızın en büyük problemi belki. Yalnızlaşarak bencilleşen birey düşünmüyor ötekinin halini, ahvalini ve ötekileştiriyor diğerlerini. Bakmıyor, bakamıyor onun gözleri ile evrene. Dolayısıyla anlayamıyor karşısındakinin acısını, sıkıntısını, derdini. Varsa yoksa kendisi, kendi dünyası Acaba hiç baktık mı korunmaya muhtaç bir çocuğun gözleriyle dünyaya. Karşımızda bizden fiziksel olarak çok daha güçsüz bir kadına el kaldırırken duyduk mu yanağından çok yüreğinde oluşan acıyı. Tekerlekli sandalyeye bağlı olduğu için yolun ortasında kalan insanın durumunu hiç içimizde hissettik mi? Ya da bir yakınımızın büyük bir mutluluğuna kendi mutluluğumuzmuş gibi ortak olduk mu kalbimizin ta derininden? İşte bu halden hareketle biraz zülf-i yâre dokunalım, kanayan yaralara tuz basalım istedik ve en büyük eksiğimize, kazanmamız gereken en büyük erdeme parmak basalım dedik bu sayıda Ve tüm bunlara nokta miktarınca da olsa dikkatleri çekebilmek için dosya konumuzu empati olarak belirledik; kendimizi bir an olsun diğerlerinin, ötekilerin yerine koyabilmek, diğeri ile ben i özdeşleştirebilmek için Farklı disiplinlerden değişik tarzlarda yazılarla empati konusunu farklı açılardan değerlendirdik. Bu konuyu merkeze alarak yazı çeşitliliğimizi arttırmayı da ihmal etmedik. Bu sayımızda dosya konusunun haricinde sosyal kapital kavramı üzerinde durarak gençlere bu kavram sayesinde ışık tutmaya gayret gösterdik. Yurt dışına açıldık, Hollanda ya uzandık ve orada Meryem Yalçın la gerçekleştirdiğimiz röportajı paylaştık sizlerle. Anne olmanın keyfini Sekizinci Renk te sunduk beğenilerinize ve dünyanın en zor mesleğinin anne baba olmak olduğunu anlattık başka bir yazımızda. Her zamanki gibi tarihin derinliklerinde de dolaştık ve Sadaka Taşları nı paylaştık bu kez sizlerle. Bunlarla beraber zoru başaranların hikayelerine yer verdik. Kurumlarda bulunan çocuklarımızın üniversite sınavında gösterdikleri başarılarından bir parçasını sunduk dikkatlerinize. Ve daha pek çok özenle hazırlanış yazı bulunuyor dergimizin içeriğinde. Siz değerli okuyucularımızın ilgisi ve desteğiyle her sayıda bir adım ileri gitmeyi amaçlıyor ve beğenilerinize mazhar olabilmek için büyük bir emek sarf etmeye devam ediyoruz. Sonraki sayılarda buluşmak dileğiyle iyi okumalar diliyoruz Amber TÜRKMEN Eğitim ve Yayın Dairesi Başkanı hulya.ozudogru@aile.gov.tr faruk.fazlioglu@aile.gov.tr
71 Birbirimizi anlamak için EMPATİ Empati, diğer anlamı ile duygudaşlık, Allah tarafından insana doğuştan bahşedilen önemli bir yetenek. 04 18 ZORDU; AMA ONLAR BAŞARDI Bakanlığımıza bağlı kurum ve kuruluşlarda kalan çocuklarımızdan 386 sı 2013 YGS-LYS ye girdi ve 242 si bir yükseköğretim kurumuna yerleşme başarısı gösterdi. Gençler İçin Sosyal Kapitalin Anlamı: LİMANA SIĞINMAK MI, YELKEN AÇMAK MI? BİREY Mİ, AİLE Mİ, TOPLUM MU? Toplum olmak. Dayanışma ve insanların birbirine zarar verme riski ile beraber bir muamma Gözünü dünyaya açan bir insan kendisini bekleyen sıkıntıları görür hemen karşısında ve atlar hayatın içinde bir mücadeleye 80 SADAKA TAŞLARI 92 MUTLU ÇOCUKLAR DERNEĞİ 84
İÇİNDEKİLER 04 Birbirimizi anlamak için DOSYA: EMPATİ 68 SEKİZİNCİ RENK Ayşe DEMİRDAŞ EMPATİ Hazırlayanlar: Aydın SARIKAYA- Didem ERAT Fotoğraflar: Mesut YEŞİL- Şafak YALÇIN 71 ZORDU; AMA ONLAR BAŞARDI Röportaj: Emre TÖRE / Arife KAPLAN 16 MODERN ŞEHRİN DAYATTIĞI YAŞAM ALANLARI YENİ SİTE ŞEHİRLERİ VE ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ Ayşe KEŞİR DİĞER İNİN YERİNE GAMLI Haydar ERGÜLEN 34 İTHAL Mİ YERLİ Mİ: EMPATİ ÜZERİNE Hakan ARSLANBENZER 37 80 84 BİREY Mİ, AİLE Mİ, TOPLUM MU? Aliye ÖZKUL MUTLU ÇOCUKLAR DERNEĞİ 18 Gençler için Sosyal Kapitalin Anlamı: LİMANA SIĞINMAK MI, YELKEN AÇMAK MI? Prof.Dr. Emine ÖZMETE NEYİN NESİ BU EMPATİ? Mehmet AYCI 40 EMPATİ: Sıradan iletişim onun sayesinde MUHABBET e dönüşür Röportaj: Hakan ARSLANBENZER 42 88 Okula Dayalı Sağlıklı Yaşam Programı Projesi Yrd. Doç. Dr. Ebru KILIÇARSLAN TÖRÜNER DÜNYANIN EN ZOR MESLEĞİ 24 REHABİLİTASYON VE ENGELLİLER SPORUNUN HEDEFLERİ EMPATİ MEDENİYETİ Hülya ÖRS 46 BENÜ SEN Aygül FAZLIOĞLU 48 92 ANNE VE BABA OLMAK Nevzat ÖZER SADAKA TAŞLARI Turgay ÇAVUŞOĞLU 29 65 Yrd. Doç. Dr. Ebubekir AKSAY MERYEM YALÇIN LA Röportaj: Pınar ÇAĞLAYAN CAN ÇOPUROĞLU İşitme Engelliler Dünya Taekwando İkincisi GELİN TANIŞ OLALIM DUYGUDAŞ OLALIM Hulusi GÖLPINAR 51 EMPATİ NE DEĞİLDİR? Yrd. Doç. Dr. Yusuf GENÇ 55 KENDİNİ BİLMEYEN BAŞKASINI NE BİLSİN 96 bir birim DESTEK HİZMETLERİ DAİRESİ BAŞKANLIĞI Koruma ve Güvenlik Hizmetleri Şube Müdürlüğü Röportaj: Dursun AYAN, Emine EKİZ Sadık GÜNEŞ 60
4
Birbirimizi anlamak için EMPATİ Empati, diğer anlamı ile duygudaşlık, Allah tarafından insana doğuştan bahşedilen önemli bir yetenek. Empati becerisi gelişmiş insanlar, yaşama karşındakinin gözüyle bakabilen ve onların dünyasını anlamaya çalışan kişilerdir. Akıl vermek değil anlayışlı olmak, kendini karşı tarafın yerine koyabilmek, onun sorunlarına o anlık bile olsa bürünebilmektir empati Bir anne ya da babanın evlâdını, öğretmenin öğrencisini, doktorun hastasını, bir avukatın müvekkilini, esnafın müşterisinin gözüyle bakması, hissetmesidir. Yani empati aslında bizi biz yapan insani değerlerin en önemlisidir. Şehirleşme ile gelen insanın bireyselleşmesi hepimizin bu önemli yeteneğini kaybetme tehlikesini beraberinde getiriyor. Empati becerisi hayatın her döneminde, insanın sorun çözme, iletişim kurabilme becerilerini de güçlendirmektedir. Her alanda; engellilerimizle, çocuklarımızla ilişkilerde, aile içi iletişimde, karşımızdakinin yerine kendimizi koyabilmeli, anlamalı ve o kişiye onu anladığımızı ifade edebilmeliyiz. Yaradılış gereği; dilimiz, rengimiz, mezhebimiz, etnik kökenimiz, düşüncelerimiz birbirimizden farklı. Bu farklılık empati yeteneğini o kadar önemli bir değer kılıyor ki! Empatiyi barış, sevgi ve kardeşlik doğrultusunda; işbirliğini, refahı, üretkenliği ve mutluluğu artırmak için kullanmalı, sevgi diliyle konuşmaktan korkmamalıyız. Hazırlayanlar: Aydın SARIKAYA- Didem ERAT Fotoğraflar: Mesut YEŞİL- Şafak YALÇIN 5
01 3 Temmuz 2013 02 3 Temmuz 2013 03 4 Temmuz 2013 Milli Savunma Bakanlığı ile Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadına Yönelik Şiddetle Mücadele Protokolü İmzalandık. Engelliler Yararına Düzenlenen, Milletvekillerimizin Yarıştığı Sizin İçin Yarışıyoruz Sloganı ile Düzenlenen Otomobil Slalom Yarışlarına Katıldık Şırnaklı Kadınları Misafir Ettik Toplumsal dönüşümün sağlanması, uzun soluklu bir mücadele ile olur. 04 5 Temmuz 2013 Milletvekili milletin aynası, buradaki algı, toplumun dalga dalga bütün kesimlerine yerleşmesinde ve engelli kardeşlerimizin önündeki engelin kaldırılmasında büyük bir açılım olacak. Kadına dokunduğun zaman toplumun hemen her kesimine dokunuyorsun. Onun yaşamını iyileştirdiğin zaman ciddi bir şekilde toplumdaki iyileşmeyi görüyorsun. Konya Akşehir deydik. Nasrettin Hoca Meydanı nda düzenlenen 54. Uluslararası Akşehir Nasreddin Hoca Anma ve Mizah Günleri, Bakan Şahin in de katıldığı programla gerçekleştirildi. Nasreddin Hoca yı iyi anlamak ve geleceğe kendimize yol haritası olarak görmemiz ve istikametimizi, rotamızı hocamızın çizdiği yoldan götürmemiz gerekiyor ki, bizim çocuklarımız bizden daha iyi bir dünyada yaşasın. 6
05 6 Temmuz 2013 06 9 Temmuz 2013 07 12 Temmuz 2013 Samsun daydık. Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu ile birlikte Gaziantep teydik. Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun T.B.M.M Genel Kurulu nda kabul edildi. Bakan Şahin, Mavi Işıklar Eğitim ve Dinlenme Rehabilitasyon Tesis ve Kampının açılış törenine katıldı. Engellilerimizi kalkınmanın bir parçası yapamazsak, engellilerimizin potansiyelini, aklını, zekasını kullanamazsak, hedeflere ulaşmamız mümkün değil. Bakan Şahin ile Dışişleri Bakanı Ahmet Davutoğlu, Gaziantep teki temasları kapsamında Suriyeli çocukların eğitim gördüğü Ülger Kepkep İlköğretim Okulunu ziyaret etti. İlk iftarı da Nizip teki konteyner kentte yaşayan Suriyelilerle yaptı. Ramazan sevgidir, şefkattir, paylaşmadır, kardeşliktir. Biz kardeşiz, kardeşlik sorumluluk ister. Çok insani ve vicdani bir bakanlık bünyesinde çalışıyoruz. Meclis in bu konudaki hassasiyeti, Sayın Başbakanımızın, Meclis Başkanımızın, Meclis başkanvekilimizin, Plan ve Bütçe Komisyon Başkanımızın, bütün genel başkanların ve geceyi gündüz yapan değerli milletvekillerimizin çok büyük gayretiyle bugün bunu başardık. 7
08 12 Temmuz 2013 TBMM Başkanı Cemil Çiçek ile birlikte çocuklar, huzur evlerinde kalan yaşlı, engelli, şehit yakınları ve gazilerimizle Saray Sevgi Evi nde iftar yaptık. 09 16 Temmuz 2013 Şehit Yakınları ve Gazilerle İftar Yemeğinde Buluştuk. Türkiye nin en büyük ailesiyiz. Bu ailenin bir mensubu olmaktan büyük bir onur ve şeref duyuyorum. İftara Başbakan Recep Tayyip Erdoğan, Başbakan ın Eşi Emine Erdoğan, Bakan Şahin, İçişleri Bakanı Muammer Güler, Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz ile şehit yakınları ve gaziler katıldı. 10 18 Temmuz 2013 İnternet Kafe Oda Başkanlarını Misafir Ettik. Onlar bizim başımızın tacı, şehadet şerbeti içen kardeşlerimiz, aziz milletin evlatlarıdır. Talep neyse, ihtiyaç neyse, mağduriyet neyse derhal yerine getirilsin. Talimatı üzerine bir yıl içinde 2 güçlü paketi parlamentodan geçirmeyi başardık. Sayın Başbakanımız ve hükümetimiz bir taraftan çözüm süreciyle başka canlar yanmasın, başka evlere ateş düşmesin, başka acılar yaşanmasın, başka gözyaşı olmasın diye büyük bir samimiyetle büyük bir kararlılıkla büyük bir azim ve gayretle çözüm sürecini başlatmıştır. Ama can yerine gelmiyor. Geriye kalanın mağduriyetini İnternet kafelerin daha iyi internet kafelere dönüştürüleceği, markalaşacağı bir sistemi ve özellikle yaş gruplarına göre oyunların eşleştirildiği, sertifikasyon ve barkod sistemine gidermek, sosyal adaleti, sosyal barışı sağlamak bizim boynumuzun borcudur. Şehadet şerbeti içmiş kardeşlerimizin emaneti bizim emanetimizdir. geçilen bir sistemi hayata geçireceğiz. 8
11 24 Temmuz 2013 LYS İngilizce Dil Alanında Türkiye 459 uncusu Olan Akgül Akar ı Koruyucu Ailesi İle Misafir Ettik 12 26 Temmuz 2013 Gaziantep teyiz. 13 29 Temmuz 2013 Adalet Bakanı Sadullah Ergin İle Birlikte Hatay daydık. Çocuklarımızın mutlu, huzurlu, öz güveni yüksek evlatlar olarak yetişmesi için mutlaka bir yuva sıcaklığı gerekiyor. Bu ailelerin sayısını çoğaltmamız lazım. 14 4 Ağustos 2013 Bakan Şahin, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından, Gaziantep te, kamu kurum ve kuruluşları ile sivil toplum kuruluşları temsilcilerine verilen iftar yemeğine katıldı. temsilcisiyiz. Sosyal devlet anlayışının Bakan Fatma Şahin, Müstakil Sanayici ve İşadamları Derneği (MÜSİAD) Gaziantep Şubesi tarafından verilen iftara katıldı. Bakan Şahin ile Adalet Bakanı Sadullah Ergin, Hatay daki temasları kapsamında Engelliler Koordinasyon Merkezi nin açılışını gerçekleştirdi ve İskenderun ilçesindeki Hacı Pervin Tosyalı Sevgi Evleri Çocuk Yuvasının açılışını gerçekleştirdi. Güçlenen bir Türkiye nin, aslında dönüp baktığımızda bölgenin ve dünyanın huzur ve barışa çok ciddi ihtiyacı var. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde 10 yıldan beri ülke ve insanlık için gece gündüz çalışan bir takımın elemanlarıyız. 9
15 7 Ağustos 2013 Ramazan Bayramı nda Çocuklar ve Yaşlılarla Buluştuk 16 16 Ağustos 2013 Uşak tayız. 17 20 Ağustos 2013 Özel Bakım Merkezlerinde Yeni Dönem Başlatıyoruz. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin, Gaziantep te 0-6 yaş çocuk yuvasını ziyaret etti. Onların yaşam mücadelelerinde yanındayız ve hedeflerini gerçekleştirmek için büyük bir gayret içerisindeyiz. Türkiye nin ilk ihtisaslaşmış huzurevi Uşak ta yapılacak. Bu huzurevi herhangi bir huzurevi değil, Uşak a yakışır bir huzurevi olacak. Örnek bir huzurevi olacak. Türkiye de en iyi modellerden oluşan bir huzurevi yapıyoruz. Huzurevlerinde şu anda bir ihtisaslaşmaya gidiyoruz. Hem Alzheimer hastalarının hem huzurevlerinde yaşayan diğer yaşlılarımızın bir arada kalması ve kalmaması gerekenlerin ayrıldığı ve fiziki mekanın da buna göre yapıldığı ihtisaslaşmış huzurevleri. Bu, şu anda bizim 2014 planımızda var. Bu modelin ilk uygulandığı yer de Uşak olacak. Her bakımdan çok örnek bir proje olacak. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı tarafından hazırlanan ve 16 Ağustos 2013 tarih ve 28737 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Bakıma Muhtaç Engelli Bireylere Yönelik Özel Bakım Merkezleri Yönetmeliği ile bakıma muhtaç engelli bireylere yönelik özel bakım merkezlerinin açılışları, çalışma şartları, personel standardı, denetlenmeleri, müeyyideleri, bakım hizmetlerinin kapsamı ve verilecek bakım hizmetinin usul ve esasları yeniden belirlendi. 10
18 22 Ağustos 2013 Ailenin Korunması ve Kadına Yönelik Şiddetin Önlenmesinde Diyanet İşleri Başkanlığı İle, Din Görevlilerinin Katkısının Sağlanması İşbirliği Protokolü İmzaladık. 19 24 Ağustos 2013 İki Bakanla Gaziantep teyiz 20 27 Ağustos 2013 Keçiören Belediyesi Tarafından Yaptırılan Engelsiz Park ın Açılış Törenine Katıldık. Protokol çerçevesinde, Diyanet İşleri Başkanlığı personeline, ailenin güçlendirilmesi, aile içi iletişimin artırılması ve aile bireylerinin sorun çözme kapasitesinin geliştirilmesi, kadının insan hakları ve toplumsal cinsiyet eşitliği, kadına yönelik şiddetle mücadele, çocuğa yönelik şiddet ve istismar, gibi konularda eğitimler verilecek. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin, Gençlik ve Spor Bakanı Suat Kılıç ve Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ile Gaziantep Stadyumu nun temeli atmak için Gaziantep te. Gençleri; fikri hür, irfanı hür, vicdanı hür, aklen, bedenen ve ruhen sağlıklı bir şekilde yetiştirmek zorundayız. O yüzden bütün gücümüzle Sayın Başbakanımızın talimatıyla, değerli bakanlarımın takibiyle bu güzel eseri gazi şehrimize kazandırmanın büyük bir onurunu ve şerefini yaşıyoruz. Sosyal belediyecilik, insan odaklı yerel kalkınma Başbakanımızın İstanbul Büyükşehir Belediyesiyle Türkiye ye, dünyaya gösterdiği çok önemli bir model. Geldiğimiz noktada ileri demokrasiye gideceksek yerel yönetimlerin çok daha güçlü olması gerekiyor. O yüzden hukuki olarak yetkilerini artırdık, kaynaklarını güçlendirdik, sosyal belediyecilik adına ciddi bir işbirliği içindeyiz. 11
21 28 Ağustos 2013 Engellilerin Toplumsal Entegrasyonunun Geliştirilmesi Projesi nin Açılış Toplantısına Katıldık. 22 29 Ağustos 2013 İstanbul daydık. 23 31 Ağustos 2013 Aksaray daydık. Biz, Bakanlık olarak engellinin insan hakkını, akıllı ekonominin, bilgi ve teknoloji çağının bir gereği, bir ihtiyacı olarak görüyoruz. Bakan Şahin, Siirt Valiliği tarafından, Emine Erdoğan ın himayesinde, 3 dilli kardeş şehir Siirt sloganıyla Feshane Uluslararası Fuar Kongre ve Kültür Merkezi nde düzenlenen Siirt Günleri ne katıldı. Siirt, kardeşlik tohumlarının atıldığı, fitne tohumlarına karşı duran bir memleket. Siirt, İbrahim Hakkı Hazretleri, Veysel Karani Hazretleri gibi mübarek isimlere ev sahipliği yapmış bir yer. Bugünlerde küreselleşmeden, tek tip olmaktan yakınıyoruz. Bugün buna, Bir dakika. Siirt var, insanlık, kardeşlik var diyoruz. Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin çeşitli incelemelerde bulunmak ve açılışlara katılmak için Aksaray da. O yüzden garibin gurebanın, fakirin fukaranın, kimsesizlerin kimi olarak yola çıktık. Bu bakımdan son 10 yılda Başbakanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan önderliğinde çok büyük bir değişim, dönüşüm yaşandı. Sosyal hizmet ve sosyal yardım güçlü bir şekilde insanların yaşamına dokunmaya başladı. 12
24 4 Eylül 2013 Ankara Büyükşehir Belediyesi ve Sosyal Hizmetler Eğitim ve Yardım Vakfı arasında, Ankara da, Sevgi Evi ve Rehabilitasyon Merkezi Yapılması İçin İşbirliği Protokolü İmzaladık. 25 4 Eylül 2013 Ankara Engelsiz Filmler Festivali nin Açılışını Gerçekleştirdik. 26 9 Eylül 2013 Sakarya da Gerçekleşen, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Türkiye Ziraat Odaları Birliği nin Ortaklaşa Düzenlediği Kadın Çiftçi Eğitimi Sertifika Törenine Katıldık. Kadını ve erkeği birbirinin tamamlayıcısı, birbirinin yükünü alan, nimetin ve külfetin eşit paylaşıldığı bir Türkiye için mücadele ediyoruz. Dolayısıyla herkesin birbirinin insan hakkını koruduğu, saygı, sevgi çerçevesinde bir süreci yönetmeye çalışıyoruz. Beyaz perdedeki bir kare bütün zihinlerin değişimini güçlendirebiliyor, önyargıları kırabiliyor, bilinci yükseltebiliyor, farkındalığı artırabiliyor ama sanata ulaşabilmek bu salonlara gelebilmek çok kolay değil. O yüzden engellinin eğitim, sağlık sorununu çözmüş olmanız gerekiyor. Bu anlamda Bugün çok önemli bir şeyi başarıyoruz, beyaz perdenin önünde engelli kardeşlerimizin önündeki engeli kaldırıyoruz. Toprağı bu kadar güçlü kılan şey, kadınlarımız, çiftçilerimiz. Kadınlarımızın bu alanda bilgili olması bizim geleceğe dair aslında duygusal bir talebimiz değil, akıllı bir ekonominin temel felsefesidir. Dolayısıyla bugün Sakarya da yaptığımız, Türkiye nin genelinde imzaladığımız protokolün gereğini yapmak en büyük görevimiz. Biz 10 yıl önce bu eksikliği gördüğümüz için medeniyet yolculuğumuzda kadının ve erkeği kalkınmanın bir parçası yapmamız gerektiğine inandık. 13
27 12 Eylül 2013 Paris te Düzenlenen 33 Ülke Temsilcisinin Katıldığı Akdeniz İçin Birlik (AİB) Yüksek Düzeyli Memurlar Toplantısı na Katıldık. 28 18 Eylül 2013 Kıbrıs Gazileriyle Bir Araya Geldik. 30 24 Eylül 2013 Birleşmiş Milletler (BM) Engelliler ve Gelişme Yüksek Düzeyli Toplantısına Katıldık. Bakan Şahin, cinsiyet eşitliği, kadın hakları ve sosyal politikalar konusunda UNESCO ve Türkiye arasında gündeme gelebilecek işbirliği konuları üzerine bilgi alışverişinde bulundu. Türkiye de tüm mevzuat, kadın erkek eşitliği ilkesini gözeten ve kadına yönelik şiddete sıfır tolerans tanıyan bir yapıya kavuşturulmuştur. 29 19 Eylül 2013 Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ile Birlikte Bingöl deydik. Bingöl her yönüyle büyük değişim ve gelişim içerisinde. Bingöl deki bu gelişim bize büyük mutluluk veriyor. Her zaman için şehitlerimizin varlığını, onların yakınlarını, gazilerimizi başımızın tacı olarak gördük. Yaşam kalitelerini yükseltmeyi bizim kendi görev alanımızda büyük bir emanet olarak gördük. Gazi evleri açmak istiyoruz. Gazilerimizi bir araya getirip onları sosyal hayatın içerisinde bir ve beraber olacağı çalışmaları başlattık. Özellikle bedelliden ayrılan kaynakla onların yaşamıyla alakalı projeleri hayata geçirmek için 2014 planlamasını yaptık. Şehit yakınlarımız ve gazilerimiz ne kadar huzurlu ve mutlu olursa biz de o kadar huzurlu ve mutlu oluruz. BM 68. dönem açılış haftası etkinlikleri için New York ta bulunan Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Fatma Şahin, engelliler için bin yıl kalkınma hedeflerinin ve uluslararası kabul edilen diğer kalkınma hedeflerinin gerçekleştirilmesi konusunda, yapılan toplantıya katıldı. Engellilere yönelik yapılacak hizmetlere batı sosyal gereklilik diyor. Bu konu, bizim inanç ve kültürümüzün de verdiği bir sorumluluktur. Bu bizim için, genetik kültür ve tarih kodlarımızda olan bir gerçektir. 14
31 27 Eylül 2013 21. Yüzyılda Dünya Çocuk Eğitimi Zirvesi ne Katıldık. 32 27 Eylül 2013 Fenilketonüri ve Fenilketonürili Çocukları Tarama ve Koruma Derneğinin Katkılarıyla Hazırlanan Zekam Senin Elinde adlı Tiyatro Oyununu İzledik. 33 30 Eylül 2013 Uluslararası Küresel Yaşlı Bakımı ve Yaşlı Turizmi Buluşması Toplantının Açılışına Katıldık Tek başına matematik, fizik, coğrafya, bunları çocuklara aşırı bir şekilde yüklemek, çantalarını doldurmak, o küçük bedenlere yükler getirmek, aşırı sorumluluk, aşırı rekabet mutsuz bir neslin oluşmasına neden olur. Her şeyi yerinde, zamanında, doğru bir şekilde, bilimsel şekilde yapmak durumundayız. Fenilketonüri hastalığında bir damla kan erken teşhiste hayat kurtarıyor. Önemli olan bilincin yükseltilmesi, farkındalığın artırılması ve baştan tedbir almak. Bunun maliyeti çok daha düşük. O yüzden biz Sağlık Bakanlığıyla sizin hizmetkarınızız. Bu alan büyük bir sabır istiyor. Her zaman yanınızdayız. Ankara Üniversitesi Yaşlılık Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı, Kültür ve Turizm Bakanlığı, Sağlık Bakanlığı, Başbakanlık Tanıtma Fonu, Medikal Turizm Derneğinin katkıları ile Küresel Yaşlı Bakımı ve Yaşlı Turizmi Buluşması başlıklı uluslararası toplantının açılışı yapıldı. O beyaz saçın getirdiği tecrübeyi yaşamla paylaşmayı istiyoruz. O yüzden mümkünse ailesinin yanında, ailesinin yanında mümkün olmuyorsa yaşamın içinde yaşayacağı yalıtılmış, kendi içinde sürekli birbirine hastalığını anlatan mutsuz yaşlılardan çıkıp, huzurlu mutlu yaşamın son nefesine kadar huzurlu olacağı bir yer hazırlıyoruz. 15
MODERN ŞEHRİN DAYATTIĞI YAŞAM ALANLARI YENİ SİTE ŞEHİRLERİ VE ALIŞVERİŞ MERKEZLERİ Her geçen gün sayısı artarak, bir nevi Ortaçağ şehir devletleri gibi site, tower (hiç istememe rağmen İngilizcesini yazmak zorunda kaldım) kule şehirleri oluşuyor. Reklamlara bakınca, bu mekanlar yaşam merkezleri iddiasıyla öyle büyük bir vaatle çıkıyorlar ki karşımıza, alışveriş, sosyalleşme, spor, okul tüm ihtiyaçlar çevrili duvarların içinde karşılanıyor. Bu sitelerin her biri kendi içinde, yeni birer şehir olma iddiasında aslında Tek bir sosyal sınıfın içine kapandığı, gettolaştığı yeni mekanlar Önce AVM ler Girdi Hayatımıza; Sonra Kuleler, Siteler, Towerlar Şehirleşme, şehir ile hemhal olmaktır. Şehre dokunmak, şehri hissetmek ve yaşamak Yıllar evvel İstanbul un ilk büyük alışveriş merkezi Galeria açıldığında, insanlar sadece gezmek için akın akın gidiyorlardı. Ben, gezmek için alışveriş merkezine gitme fikrine uzun, çok uzun bir süre direndim. Çünkü büyük de olsa, merkez de olsa bir yere sadece alışveriş ihtiyacı için gidilmeliydi. Köprünün altından çok sular aktı. İstanbul Ataköy de tanıştığımız bu merkezler bir bir çoğalmaya başladı. Hatta öyle oldu ki; şimdi yaşadığım şehir Ankara da, açılan merkezlerin adlarını öğrenmeye yetişemiyorum. İlk önce süpermarketlere yenik düştü alışveriş kültürümüz, sonra da alışveriş merkezlerine Kasaba, manava, bakkala, fırına gitmeyi unuttuk önce, sonra da giyim kuşam için alışverişe çıkmayı, pazara gitmeyi, çocukları parka götürmeyi, yemeğe çıkmayı, sahilde yürüyüş yapmayı, sahilde çay içmeyi Aslında sadece alışveriş kültürümüz değil, sosyal hayat anlayışımız değişti. Pizzayla, hamburgerle tanışınca, hasır taburelerde çay içmeyi, Emirgan da kağıt helva yemeği unuttuk. Modernleşmenin ölçüsü oldu mall ler. Pastanede 1 liraya içtiğimiz limonatayı 10 lira ödeyince,..lokantasında yemek yemek yerine hamburgerci de karın doyurunca. Ayşe KEŞİR Aile ve Sosyal Politikalar Bakanı Siyasi Danışmanı akesir@gmail.com 16
Fırından mis gibi kokan taze ekmeği almak yerine, süpermarketlerin unlu mamullerine gidince, çocuklarımızı parka götürmek yerine, alışveriş merkezinin top havuzuna bırakınca kendimizi daha modern hissetmeye başladık. Sinema salonları, kafeterya katı, çocuk oyun alanları, modern kahvehaneleri ile eski şehir anlayışımızın modern çarşıları. Lakin önemli bir eksiği hala gideremediler. Temiz hava ve damıtılmış şehir kültürü nostaljik oldu? Bir başka açıdan baktığınızda, alışveriş merkezleri insanın modern hayatta en çok ihtiyaç duyduğu şeyi, zamanı sunuyorlar denilebilir. Bütün ihtiyaçları bir mekanın içinde yarım yamalak giderek kazandığımız zaman Gerçi modern hayat sadece bakkalı, süper market, yapmadı. Alışveriş anlayışımız, kültürümüz o kadar çok değişti ki Sadece ihtiyaç için çıkılmıyor artık çarşıya Yeni sezonda neler var? İndirimler nasıl? sorularının cevapları da en önemli alışveriş nedenlerimiz oldu. Modern olma kaygısı, temiz hava almamıza engel olduğu gibi yaşadığımız şehirde iz bırakmamıza, şehir ile hemhal olmamıza da engel oluyor Ama bütün bunlara rağmen; Neden hala insan böyle bir merkeze hafta sonunu geçirmek için gider? sorusunun beni tatmin eden bir cevabını bulamadım. Geçtiğimiz günlerde Ankara da yeni açılan bir alışveriş merkezine daha evvel alınan bir ürünü değiştirmek için gittiğimde kalabalık beni çok şaşırtmıştı. Dün bir bugün iki, bu insanlarda nereden çıktı böyle? Ya da insanlar sürekli alım gücünün düşüklüğünden bahsediyor ama bu kalabalık aksini söylüyor. diye düşünmekten alamıyordum kendimi. Ben bunları düşünürken, bebeğiyle gelen bir çift beni başka düşüncelere sürükledi. Kadın kocasına Bak gördün mü gelenlerin çoğu öğrenci. Bunlar para harcamıyor, gezmeye geliyorlar buraya. dedi. Evet, gelenlerin çoğu gençti İnsanlar yaşamaya ve sosyalleşmeye geliyorlar bu mekanlara. Belki de bazıları hiç görmedikleri bovlingi görmeye, hamburgerin tadına bakmaya; gençler ise arkadaşlarıyla buluşup sinemaya gitmeye, anneler çocuklarını sinemaya götürmeye, çıkışta da indirimlere bakmaya İnsanlar önce Mahmutpaşa yı terk etti, ardından İstanbul Caddesi, Fatih, Nişantaşı, Bağdat ve İstiklal Caddesini; Ankara da ise; Kızılay ve Tunalı yı. Sultanahmet turistlere bırakıldı, Boğaz tekne turlarına... İlk alışveriş merkezimiz sayılabilecek Kapalıçarşı nın boynu bükük, sahil kenarındaki banklar ve oltalar da mahzun. Belki de elimden kayan çocukluğum belki de çocuklarımın çocuk gibi yaşayamacağından koktuğum için yazıyorum. Bilinmez ama aşikar olan bir şey var ki; modern hayat, tüm sosyalleşme ihtiyacımızı bir çatı altında toplayıp bizi alışveriş merkezlerine, sitelere, kulelere hapsolmayı dayatıyor. Böylelikle; modern olma kaygısı, temiz hava almamıza engel olduğu gibi yaşadığımız şehirde iz bırakmamıza, şehir ile hemhal olmamıza da engel oluyor 17
GENÇLER İÇİN SOSYAL KAPİTALİN ANLAMI: Gençlik dönemine ilişkin gelişimsel özelliklerin anlaşılması; her yaştan bireyin yalnızca kendi ilke ve değerleri ile gençlere yaklaşmasının önüne geçerek, gençliğe ve gençlere özgü duruşun algılanmasını kolaylaştırır. Gençler farklı yapılarda sosyal iletişim ağları oluşturarak arkadaşlıklar ve çevrelerindeki diğer insanlarla iletişim kurarlar. Gençlerin bu bireyler ya da gruplar tarafından nasıl anlaşıldıkları önemlidir. Çünkü çoğu zaman farklı normları, inançları ve değerleri olan iletişim ağlarına dahil olmak gençler için bir mücadele alanı olabilir. 18
LİMANA SIĞINMAK MI, YELKEN AÇMAK MI? Prof.Dr. Emine ÖZMETE Ankara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Sosyal Hizmet Bölümü Öğretim Üyesi Ankara Üniversitesi Yaşlılık Çalışmaları Uygulama ve Araştırma Merkezi Müdürü 19
gençler için sosyal kapitalin anlamı Günümüzde sosyal iletişim ağları gençlere yalnızca duygusal destek değil, aynı zamanda yaşamlarına ilişkin birçok olanak, seçenek ve güç sağlamaktadır. Bireylerin sahip oldukları sosyal iletişim ağlarının genişliğini ve iletişimin kalitesini açıklamak için kapsamlı bir yaklaşım olarak sosyal kapital kavramı kullanılmaktadır (Boeck 2010). Sosyal kapital kavramı ilk kez Lyda Judson Hanifan tarafından 1916 yılında Amerika nın Batı Virginia bölgesindeki kırsal alanlarda çocuklar ve gençlere yönelik eğitim hizmetlerinin iyileştirilmesi amacı ile yeni okullar açılması önerisinden hareketle ortaya çıkmış ve tartışılmaya başlanmıştır. Hanifan sosyal kapital kavramını günlük yaşamdaki önemli yaşam gerçekleri ile ortaya konulabilecek, elle tutulur bir kavram olarak tanımlamış ve toplumdaki sosyal birimlerle ilişkileri ve duyguların paylaşılmasını içeren sosyal ağlar bağlamında irdelemiştir (Smith 2007). Tüm yaşam alanlarını içine alan ve çok boyutlu bir kavram olan sosyal kapital en genel şekli ile toplumdaki ilişkilerin nitelik ve biçimlerini ifade etmektedir (Whitlock 2003). Pierre Bourdieu (1983) sosyal kapitali sosyal teorilere dayanarak açıklamaktadır. Diğer yandan Putnam (1995) sosyal kapitali; karşılıklı fayda elde etmek üzere bireyler arasında kurulan işbirliğini ve koordinasyonu kolaylaştıran güven, ilişkiler ağı ve normlar gibi sosyal örgütleyiciler bağlamında incelemektedir. Bu dinamiklerden hareketle kurulan bağlar, bireyleri birbirilerine yakınlaştırmaktadır. John Field (2003, 2006) e göre sosyal kapital ilişkilere ve bu ilişkiler ağından ortaya çıkan yararlılık / verimlilik felsefesine dayanmaktadır. Gençler İçin Sosyal Kapitalin Anlamı Sosyal kapital karşılıklı güvene, ortaklığa ve etkileşime dayalı belirli normlar ve değerler ile kuşatılmış bir sosyal sistemdir. Michael Woolcock (2001) sosyal kapitalin güçlendirilmesi için ilişkiler esasına dayanarak sosyal kapitalin üç farklı boyutu arasındaki bağlantıyı şu şekilde açıklamıştır: (i) Bağ kuran sosyal kapital (bonding): Aile üyeleri, yakın arkadaş, komşular ve aynı etnik gruplar gibi bireyler arasındaki daha yakın etkileşimleri sağlayan bağları gösterir. (ii) Köprü kuran sosyal kapital (bridging): Farklı sosyo-ekonomik statü, farklı kuşak ve farklı etnik gruplardan gelen, aralarında mesafe bulunan bireyler, arkadaşlar ve dostlar arasındaki ilişkilere dayalı bağları geliştirmeyi hedefler. (iii) Bağlayan sosyal kapital (linking): Özel alan dışında, yakın çevrenin ötesinde daha geniş formal kurumlardan kaynak, fikir ve bilgi alışverişinde bulunan birey ve toplulukların birbirleriyle iletişim kurmalarını sağlamaktadır. Gençler için bağ kuran sosyal kapital, aile ve arkadaşlık ilişkilerine, bağlanma hissi sağlayan akran gruplarına odaklanır. Köprü kuran ve bağlayan sosyal kapital ise gençlerin yakın çevreleri dışındaki kişilerle iletişim kurması ile ilgilidir. Bu ağlar gençlerin olanaklarını ve ufuklarını genişletmek için çok önemlidir. Putnam bağ ve köprü kuran sosyal kapital arasında açık bir ayrım olduğunu düşünmektedir. Bağ kuran sosyal kapital geçinmek için iyidir. Ancak köprü kuran ve bağlayan sosyal kapital ilerlemek için önemlidir (Putnam 1995; Field 2003). Böylece bağ kuran sosyal kapitalin dar olan benliği desteklediği, köprü kuran ve bağlayan sosyal kapitalin ise daha geniş kimliklerle tanışmaya olanak sağladığı ve karşılıklı etkileşimlerin sayısını artırdığı görülmektedir. Bağlayan sosyal kapital ise nüfuzlu kişilere ve güç yapılarına erişim ile ilgilidir (Woolcock 2001). Bu noktada gençler için sosyal kapital ağının yaşamlarındaki ilerlemelerinde, Sosyal kapital sosyal dayanışmanın varlığı ile oluşur. Böylece yakın çevrede komşuluk ilişkileri çocuklar ve gençler için sosyal kapital sisteminin merkezini oluşturmaktadır. geleceğe ilişkin kararlarında, eğitim hizmetlerine erişimlerinde, meslek seçimlerinde ve işe başlamalarında yardımcı olup olmadığı önemli olmaktadır. Diğer yandan aile bireyleri, arkadaşlar, okul çevresi, boş zaman faaliyetleri gibi bireylerin sosyalizasyon sürecini belirleyen etkenlerin, gençleri geride tutup yeni şeyler denemelerini engelleyen bir sosyal kapital yapısı oluşturması da olası görünmektedir. Gerçekte esas konu, gençlerin ne düzeye kadar sosyal kapitale erişebildikleri ya da sosyal kapitallerini yapılandırabildikleridir. Böylece gençlerin toplumdaki geniş iletişim grupları ile ilişkiler kurmaları gerektiği öngörülmektedir. (Boeck 2010). Çocuklar ve ebeveynler arasındaki etkileşim, anne babanın çocuklar için harcadığı zaman ve enerji, doğrular ve yanlışlar üzerine belirlenen normlar, ailelerde sosyal kapitali yapılandıran faktörlerdir. Ayrıca okul, çocuklar ve gençler için sosyal kapitalin formüle edildiği ve oluşturulduğu çevredir. Okulda öğrenci olmak sosyal kapital oluşturmanın doğal bir nedenidir. Bu anlamda okul, öğrenciler ile öğretmenler arasında; öğretmenler ile ebeveynler arasında ve ebeveynlerin kendi aralarında iletişimin sağlandığı bir alandır. Böylece okul aynı zamanda aile 20