Skal Antalya. Yaşar DÖNGEL, ICF Airports, Yönetim Kurulu Üyesi 13.04.2016

Skal Antalya Yaşar DÖNGEL, ICF Airports, Yönetim Kurulu Üyesi 13.04.2016

Skal Antalya I. ICF Airports II. Havacılık & Turizm Sektörleri İlişkisi; Antalya Örneği III. ICF Airports Turizme katkıları IV. Dünya Turizmi / Havacılığı Etkileyen Ana Unsurlar V. Antalya Turizmine Genel Bakış ve Yapısal Problemler VI. Rusya Krizi ve Etkileri VII. 2016 Yılı Beklentileri

Antalya Havalimanı Dış Hatlar Terminal Projesi Türkiye de kamu özel sektör işbirliği projesi kapsamında Yap-İşlet-Devret (YİD) özelleştirme modeli ile 1998 yılında özelleştirilen ilk havalimanıdır. Yap-İşlet-Devret (YİD) modelinin sona ermesi sonrasında, ICF Airports 2024 yılına kadar 3,2 milyar dolar bedelle Antalya Havalimanı İç-Dış hatlar ve CIP terminallerinin işletme hakkını kazanmıştır. Kamu Özel sektör işbirliği ile başarılı olan bu proje diğer YID projelerinin başlamasına neden olmuştur.

Antalya Havalimanı 2016-1993 1996 1998 1999 2004 2005 2007 2007 2009 2010 YID ihalesi İnşaat Başlangıcı Terminal 1 Açılışı Fraport Ortaklığı Terminal 2 İnşaat Başlangıcı Terminal 2 Açılışı TİH İhalesi T1 & Dom. Terminalleri Açılışı Terminal 2 Teslim Alınması Yeni İç Hatlar Terminali Açılışı

Şirket Yapısı 50% 50%

Fraport Ve İştiraklari Asya dan Güney Amerikaya Yolcu 2014 ( milyon) Frankfurt 59,6 Delhi 39,8 Xi'an 29,2 Antalya 28,0 Lima 15,7 St. Petersburg 14,3 Hanover 5,3 Bourgas 2,5 Varna 1,4 Ljubljana 1,3 Jeddah (06/2014) 15,4 Riyadh (06/2014) 10,4 Total 222,9 + ex 14 Frankfurt Yunanistan Havalimanı 163,3 Orlando Pittsburgh Orlando Lima Lima St. Petersburg FRANKFURT FRANKFURT Kairo * Cairo Senegal* 1 Dakar Jeddah Riyadh Ljubljana Hanover 1 Greek Regional Malta Delhi Xi an Shanghai Delhi Hong Kong Varna & Burgas Antalya Haval.imanı Diğer İşletme Büyük Ortak Küçük Ortak Yönetim Kontratı (Kontratın Başarıyla Yerine Getirilmesi - CAI, JED, RUH - 2014) 1 Dakar da İşletme ve 14 Yunanistan Havalimanında 2015 de işletmeye başlama

Ic İçtaş IC İçtaş inşaat, enerji, altyapı, turizm, endüstri ve gayrimenkul sektöründe 40 yıllık bir tecrübeye sahiptir. Havalimanları (Türkiye) AYT 2. Pist& apron çalışması, T2 & Yeni İçhatlar Terminali İzmir Havalimanı (ADB) Yeni Dış Hatlar Terminali Or-Gi Havalimanı (OGU), Ordu-Giresun Zafer Bölgesel Havalimanı (KZR), Afyon-Kütahya-Uşak Oteller (Türkiye) IC Green Palace, IC Santai, IC Airport, Antalya Bomonti Hilton Hotel Project, İstanbul Liman, Köprü, Demiryolu, Enerji (Türkiye & Rusya) Güllük Limanı, Bodrum & Karasu Limanı, Sakarya (Türkiye) Çeşme Yat Limanı, Izmir (Türkiye) Ankara-İstanbul Yüksek Hızlı Tren Demiryolu Projesi (Türkiye) İstanbul 3. Köprü (Türkiye) 12 HEPP (Hidroelektrik Güç Santrali Projesi (Türkiye) 2 Termal Güç Santrali, Muğla (Türkiye) Kuzey Otoyolu (Rusya) Gayri Menkul (Türkiye & Azerbaycan) Bilkent Bölge Hastanesi, Ankara (Türkiye) Haydar Aliyev İş Merkezi, Bakü (Azerbaycan) Flame Towers, Bakü (Azerbaycan)

Havacılık ve Turizm Uluslararası turizm de havayolu taşımacılığı ağırlıklı bir seyahat modelidir. Pazar Payı % 1.1 milyar 37 milyon 12 milyon 98% 73% >50% W TR AYT

Milyon / Yıl Antalya Havalimanı Yolcu Gelişimi 45 40 35 30 25 Ortalama Yıllık Büyüme 1999-2015 Int l % 11,7 20 15 10 Dom % 16,3 Total % 12,5 5 0 1999 2002 2005 2008 2011 2014 2017 2020 2023

Antalya Havalimanı Ulaşım Mesafesi

Uçuş Ağı (1993) International route network Domestic route network Route network 1993 Kaynak: DHMI 1992-1993 Yıllık Raporu

Uçuş Ağı (2015) International route network Domestic route network Domestic destinations >500 PAX International destinations >1,000 PAX Kaynak: ICF Airports yaz tarifesi 2015

Avrupanın Büyük Havalimanları Havalimanı 2014 (m yolcu) 1. London Heathrow (LHR) 73.4 2. Paris (CDG) 63.8 3. Frankfurt (FRA) 59.6 4. Istanbul (IST) 56.9 5. Amstersdam (AMS) 54.9 6. Madrid (MAD) 41.8 7. Munich (MUC) 39.7 8. Rome (FCO) 38.5 9. London Gatwick(LGW) 38.1 10. Barcelona (BCN) 37.6 11. Moscow (DME) 33.0 12. Moscow (SVO) 31.6 13. Paris (ORY) 28.9 14. Antalya (AYT) 28.3 Source: ACI Antalya Havalimanı yolcu trafiği açısından 2014 yılında Avrupa nın en büyük 14. havalimanıdır. 14

Dünya nın Büyük Havalimanları Havalimanı 2014 (m yolcu) 1. Atlanta (ATL) 96.2 2. Beijing (PEK) 86.1 3. London Heathrow (LHR) 73.4 4. Tokyo Int. (HND) 72.8 5. Los angeles (LAX) 70.7 6. Dubai (DXB) 70.5 7. Chicago (ORD) 70.1 8. Paris (CDG) 63.8 9. Hong Kong (HKG) 63.4 10. Dallas (DFW) 62.9 11. Frankfurt (FRA) 59.6 13. Istanbul (IST) 56.9... 56. Antalya (AYT) 28.3 Antalya Havalimanı yolcu trafiği açısından 2014 yılında Dünya nın en büyük 56. havalimanıdır. Source: ACI

Destinasyon Yeni Havayolları Mevcut Havayolları +Yeni Destinasyonlar Mevcut Havayolları, Mevcut Destinasyonlar + İlave Frekanslar

Frankfurt Havalimanında reklam kampanyaları Antalyanın Tanıtımı

Antalyanın Tanıtımı - Fuarlar Paris Turizm Fuarı Routes Vancouver WTM Turizm Fuarı Routes Las Vegas

Havacılık ve Turizm Sektörünün Buluşturulması ICF Airports ev sahipliğinde ilk Antalya Routes Akdeniz forum u düzenlendi.

Çevre Dostu Havalimanı ACI - Airport Carbon Accreditation for Level 3+ (Neutrality) ACI tarafından akredite edilmiş Avrupa daki 20 havalimanından biri Türkiye deki iki havalimanından biri Yeşil Havalimanı Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü Tarafından Sertifikalı

Avrupa nın En İyi Havalimanı

Dünya Turizmi Dünya Turizm Örgütü (WTO), uzun vadeli yolcu sayısı araştırmalarına göre dünyada 2013 yılında 1.0 milyar olan gelen yolcu sayısının 2030 yılında 1.8 milyara ulaşacağını öngörmektedir. Dünya genelinde yıllık yolcu sayısı artışı 2010-2030 yılları arasında ortalama olarak %3,3 olarak tahmin edilirken, bu artış Asya Pasifik ülkeleri için %4,9 olarak öngörülmüştür. 2010 yılında %51 olan Avrupa ülkeleri gelen yolcu payı, 2030 yılında %41 olarak varsayılsa da Avrupa ülkeleri dünya turizminde en çok yolcu çeken ülkeler listesinde en büyük paya sahip olacaklardır. Kaynak: Dünya Turizm Örgütü

Hava Trafiğinin Önümüzdeki 20 Yıl İçerisinde İkiye Katlanması Olası Kaynak: IATA/Tourism Economics Air Passenger Forecast

Çalışma Çağındaki Nüfus Daha Çok Seyahat Ediyor Kaynak: UK CAA

Gelişmekte Olan Pazarların Nüfusu Çok Daha Genç Kaynak: IATA/Tourism Economics Air Passenger Forecast

% Değişim 2014-2034 Nüfus Değişimi Büyük Farklılık Göstermekte Kaynak: IATA/Tourism Economics Air Passenger Forecast

En Hızlı Büyüme Gösterenler Gelişmekte Olan Ekonomiler Kaynak: IATA/Tourism Economics Air Passenger Forecast

AYT Havayolu Yolcu Sayısı 1998-2015 Güçlü büyüme fakat dış etkilere bağımlılık Yolcu Milyon 30,0 Toplam Büyüme 60% 25,0 50% 40% 20,0 30% 15,0 20% 10% 10,0 0% 5,0 Marmara Depremi ve Ekonomik Kriz Irak Savaşı Terörizm Korkusu Dünyada Ekonomik Zayıflama Dünya Kupası Kuş Gribi Terorism Korkusu Dünya Ekonomik Krizi Rekabet Sonrası Azalma Rusya Ekonomik Krizi -10% -20% 0,0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 2014 2015-30% int. pax dom. pax total +/- in %

Yolcu Milyon Sezonsal Trafik Antalya ya gelen yolcunun % 80 i Mayıs Ekim aylarında gelmektedir. 5,0 120% 4,5 4,0 100% 3,5 80% 3,0 2,5 60% 2,0 1,5 40% 1,0 20% 0,5 0,0 Jan Feb Mar Apr May Jun Jul Aug Sep Oct Nov Dec dom. pax 2015 int. pax 2015 handled dom. pax 2015 acc. handled int. pax 2015 acc. 0%

Acc. mn dep. int pax 2011-2015 Son 5 Yıllık Performans (2011-2015) 15,5 15,0 Düşen Pazarlar Gelişmiş Pazarlar Gelişmekte Olan Pazarlar Russian 14,5 14,0 German! 2,5 Dutch 2,0 British Turk 1,5 Norwegian Austrian Swedish Polish Ukranian Belgian Kazakhistani 1,0 0,5 0,0 French Slovenian! Italian -25% -10% -5% 0% Source: AYT Passport Management Danish Swiss Czech Bosnian Finnish Slovak Serbian Belarus Iranian Romanian Hungarian Georgian Estonian Macedonian Lithuanian Moldovian Uzbekistan Kosova Bulgarian Latvian Jordanian Azerbaijani Albanian Northern Cyprian 5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% Ortalama Yıllık Büyüme (CAGR 2011-2015) Israeli! Iraqi 125%

Rusya nın Türk Turizmine Yönelik Yaptırımları ve Yolcu Trafiğine Etkisi Rusya nın yaptırımlarının Türk turizmine etkileri Rusların giriş kapılarına göre dağılımı (2014) Vize 01.01.2016 tarihi itibariyle Türk ve Rus hükümetleri karşılıklı olarak vize muafiyeti konusunu askıya almışlardır. 13,2% 6,7% 2,2% Charter Uçuşlar 01.12.2015 tarihi itibariyle Türkiye Rusya arası tüm charter uçuşları kaldırıldı. Düzenli uçuşlar üzerindeki denetimler artırıldı. 77,9% Tur Paketleri Rusya tur operatörlere Türkiye paketlerini iptal etmelerini tavsiye etti. Antalya Istanbul Ege Diğer Rus hükümetinin yaptırımları, Antalya Havalimanı ndaki Rus trafiğinin bitme seviyelerine gelmesine yol açmıştır. Geçmiş yıllarda, ülkemize gelen toplam Rus yolcusunun yaklaşık %80 i Antalya Havalimanı na gelmiştir.

Rusya Krizi ve Antalya Havalimanı Üzerindeki Etkileri Charter Uçuşlarının ve Paket Turların AYT Rus Trafiğindeki Hakimiyeti Rus yolcuların kullandığı seyehat modeli Rus yolcuların tamamı havayoluyla gelmektedir. Yolcuların %98 i charter uçuşuyla ve %97 si Paket Turlarla Antalya ya gelmekte olup sonuç olarak yaptırımlardan neredeyse tüm Rus yolcular etkilenmektedir.

ITB BERLİN FUARI DEĞERLENDİRMESİ VE 2016 YILINA BAKIŞ Dünya Turizmi %4-4,5 oranında büyüme, Avrupa Pazarı %3-3,5 oranında büyüyecek ki; dünya turizm pazarının %55 i dünya GSMH sının %20 si bu oranın içerisinde yer almakta, Asya-Uzakdoğu Pazarı %6 oranında büyüme, 2016 nın kazananları; İspanya, İtalya ve Yunanistan, Uzak destinasyonlar ve kurvaziyer turizmi de çift haneli büyüme eğiliminde, İzlanda, Norveç ve Danimarka da Alman pazarında yükseliş sağlayan ülkeler arasında,

2016 Yılı Almanya Turizm Eğilimi Almanya Pazar Payları (%) Ülke 2013 2014 2015 İspanya 13 13.5 13.1 İtalya 8.4 7.8 8.2 Türkiye 7.3 7 7.3 Fransa 2.8 3.4 2.9 Hırvatistan* 2.9 3.3 3.2 Yunanistan 1.8 2.9 3 Almanya da 2015 yılında; Toplam seyahat sayısı 70 milyon Seyahat eden kişi sayısı 53 milyon, Toplam harcama 66 milyar

Büyümeyi Tehdit Eden Unsurlar Terör, Göçmen Sorunu, Bölgesel Çatışmalar, Ekonomik Durgunluk Sonuç olarak; Talep daha güvenli algılanan destinasyonlara kayacak, Ülke içerisinde seyahat eğilimi artacak, İmaj ve Algı konumlandırmasını iyi yöneten destinasyonlar, paket tur avantajlarını da sağlayarak talebi katlayarak arttıracak

2016 Yılı Öngörüsü Mart Sonu Antalya Gelen Yolcu (Bin) Gelen Yolcu 2015 2016 Değişim % Almanya 261.1 202.7-22 İran 39.9 38.4-4 İngiltere 30.2 25.6-15 Hollanda 21.9 16.9-23 İsrail 4.8 16.1 +231 Belçika 14.2 13.6-4 Danimarka 12.7 11.7-7 Norveç 12.1 10.3-15 Avusturya 11.9 7.6-36 Rusya 32.3 6.8-79 Diğer 139.6 111-20 Toplam 580.7 460.7-21

Dinlediğiniz için Teşekkürler