Faaliyet Raporu 2007
07 FAALİYET RAPORU 2
İçindekiler BÖLÜM I: SUNUŞ Genel Kurula İlişkin Hususlar 5 54. Olağan Genel Kurul Gündemi 7 Genel Kurula Sunulan Özet Yönetim Kurulu Raporu 8 Denetçiler Raporu 10 Banka Hakkında Genel Bilgiler VAKIFBANK Hakkında 14 Vakıfbank'ın Ortaklık Yapısı 15 1954'ten Sonraki 54 Yılda Vakıfbank 16 Özet Finansal Bilgiler 17 Derecelendirme Kuruluşlarının Notları ve İçerikleri 19 Yönetim Kurulu Başkanı nın Mesajı 21 Genel Müdür'ün Mesajı 22 2007 Yılında Ekonomik Ortam 24 2007 Yılı Faaliyetlerimiz 28 BÖLÜM II: YÖNETİM VE KURUMSAL YÖNETİM UYGULAMALARI 43 Yönetim Kurulu Üyeleri ve Denetçiler 44 Yönetim Kurulu Üyeleri 45 Üst Yönetim 46 İç Sistemler Birimleri Yöneticileri 48 Komiteler 49 İnsan Kaynakları Uygulamaları 51 Destek Hizmeti Alınan Kişi ve Kuruluşlar 52 Bankamızın Dahil Olduğu Risk Grubu ile Yaptığı İşlemler 53 Kurumsal Yönetim İlkelerine Uyum Raporu 55 BÖLÜM III: FİNANSAL BİLGİLER VE RİSK YÖNETİMİNE İLİŞKİN DEĞERLENDİRMELER 71 İç Sistemlerin İşleyişine İlişkin Değerlendirmeler ve Dönem İçi Faaliyetleri 72 Risk Türleri İtibarıyle Uygulanan Risk Yönetim Politikaları 74 31 Aralık 2007 Tarihi İtibarıyla Konsolide Olmayan Bağımsız Denetim Raporu 76 31 Aralık 2007 Tarihi İtibarıyla Konsolide Olmayan Mali Tablolar 83 31 Aralık 2007 Tarihi İtibarıyla Konsolide Olmayan Mali Tablolara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar 124 31.12.2007 Tarihi İtibarıyla Konsolide Bağımsız Denetim Raporu 164 31.12.2007 Tarihi İtibarıyla Konsolide Mali Tablolar 171 31.12.2007 Tarihi İtibarıyla Konsolide Mali Tablolara İlişkin Açıklama ve Dipnotlar 216 Mali Durum, Kârlılık ve Borç Ödeme Gücüne İlişkin Değerlendirme 257 Mali Durum, Kârlılık ve Borç Ödeme Gücüne İlişkin Değerlendirme 258 Beş Yıllık Döneme İlişkin Özet Finansal Bilgiler 260 2007 Faaliyet Raporu Onayları 263 21 MART 2008 TARİHLİ 54. OLAĞAN GENEL KURUL TOPLANTISI NDA ALINAN KARARLAR 266 3
NEMRUT DAĞI (ADIYAMAN) Dünya Miras Listesine Alınış Tarihi: 11.12.1987 Liste Sıra No: 448 Niteliği: Kültürel
GENEL KURULA İLİŞKİN HUSUSLAR
07 FAALİYET RAPORU 6
Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. 54. Olağan Genel Kurul Gündemi 1. Açılış ve Başkanlık Divanı'nın teşkili, 2. Genel Kurul Toplantı Tutanağı'nın imzası için Başkan ve oy toplayıcılara yetki verilmesi, 3. 2007 yılı faaliyet ve hesapları hakkında Yönetim Kurulu, Denetçiler ve Yüksek Denetleme Kurulu Raporları'nın okunması ve müzakeresi, 4. Bağımsız denetimden geçmiş 2007 yılı Bilanço ve Kâr/Zarar hesaplarının okunması, müzakeresi ve onaylanması, 5. 2007 yılı faaliyetleri ile ilgili olarak Yönetim Kurulu Üyeleri ile Denetçiler'in ibra edilmesi, 6. 2007 yılı dönem kârının dağıtımı ile ilgili Yönetim Kurulu Teklifi'nin görüşülerek kabulü veya reddi, 7. Bankamızın 2008 ve izleyen yıllara ilişkin kâr dağıtım politikalarının Genel Kurul'un bilgisine sunulması, 8. Yıl içinde boşalan Yönetim Kurulu Üyelikleri'ne kalan süreyi tamamlamak üzere yapılan atamaların onaya sunulması, 9. Yönetim Kurulu Üyelikleri için seçimlerin yenilenmesi, 10. Denetim Kurulu Üyelikleri için seçimlerin yenilenmesi, 11. Yönetim Kurulu Başkan ve Üyeleri ile Denetçiler'in aylık ücretlerinin karara bağlanması, 12. Sermaye Piyasası Kurulu'nun ilgili Yönetmeliği uyarınca Bağımsız Dış Denetim firmasının seçiminin onayı, 13. Yönetim Kurulu'nun Personel Yönetmeliği'nde yapılacak değişikliklere ilişkin kararının Genel Kurul'un onayına sunulması, 14. Yıl içinde yapılan bağışların ortakların bilgisine sunulması, 15. Dilek ve Temenniler, 16. Kapanış. 7
07 FAALİYET RAPORU Genel Kurula Sunulan Özet Yönetim Kurulu Raporu Sayın Hissedarlarımız; Ülkemizde son beş yıllık dönemde mali disiplin ve yapısal reformların etkin şekilde uygulanması sonucu makro ekonomik göstergelerde sağlanan iyileşme, global piyasalarda 2006 yılı Haziran ve Temmuz aylarında ve 2007 yılı son çeyreğinde yaşanan dalgalanmalara rağmen 2007 yılı finansman programının temel dengelerinin korunmasına ve söz konusu dalgalanmalardan Türkiye ekonomisinin asgari düzeyde etkilenmesine katkıda bulunmuştur. 2007 yılında önceki yıllarda olduğu gibi borçlanmanın asgari maliyet ve makul risk seviyesinde gerçekleştirilmesini teminen stratejik ölçütler çerçevesinde uygulanan borçlanma politikalarına devam edilmiştir. 2006 Aralık ayında %21,5 seviyesinde olan YTL cinsi iskontolu borçlanmanın maliyeti 2007 yılında düşüş eğilimini korumuş ve Temmuz 2007 ayında %17,6'ya kadar gerilemiştir. Ancak global piyasalarda sene başından itibaren süregelen büyüme ve enflasyona ilişkin endişelerin artması ve özellikle Ağustos ayından itibaren ABD konut finansmanı piyasasındaki risklerin belirgin hale gelmesinin iç piyasalarda etkisini göstermesiyle YTL cinsi iskontolu boçlanmaların maliyeti, 2007 yılının tamamında ortalama %18,4 olarak gerçekleşmiştir. Para Politikası Kurulu da 2007 yılı Eylül ayında faiz indirimlerine başlayarak 2008 Şubat ayı itibarıyla kısa vadeli borçlanma faizini %15,25'e indirmiştir. Yeni Türk Lirası 2007 yıl sonu itibarıyla ABD Doları karşısında %17,2, Euro karşısında ise %7,6 değerlenmiştir. Sonuç olarak, hem borçlanma maliyetlerinin azalması hem de döviz kurunun gerilemesine bağlı olarak merkezi yönetim toplam borç stokunun GSYİH'ya oranı %60'dan 2007 yılında %53'e kadar gerilemiştir. 2007 yılı başında düşüş eğilimi sergileyen petrol fiyatları yılın ikinci yarısında finans piyasalarındaki karışıklıklar sonucunda ABD Doları'nın değer kaybetmesine paralel olarak 100 ABD Doları'nın üzerine çıkmış, pek çok sektörde önemli bir hammadde olması nedeniyle dünya genelinde enflasyonist baskı yaratmıştır. Altın fiyatları da risk algılamasındaki artışa bağlı olarak tarihi rekor seviyelerinin üzerine çıkmış, Ocak 2008 itibarıylayle 900 ABD Doları'nı aşmıştır. Küresel risk algılamalarındaki bozulma ve likiditedeki daralma ülkemiz enflasyon, faiz ve döviz kuru üzerinde birtakım olumsuzluklara yol açmıştır. 2002 yılının ilk çeyreğinden bu yana kesintisiz ve yüksek oranlarda büyüyen Türkiye ekonomisinin, kuraklığın da etkisiyle büyümesi yavaşlamıştır. Enflasyon gıda fiyatlarında, kuraklık ve küresel konjonktürden kaynaklanan fiyat artışları ile enerji ve vergilerde görülen ayarlamalar nedeniyle hedefin üzerinde kalmıştır. 2007 yılında ihracatın güçlü görünümünü devam ettirmesi ve hizmetler hesabındaki toparlanmaya rağmen ithal ara malı talebindeki artış ve enerji fiyatlarındaki yükseliş ithalatı artırarak cari işlemler açığının kalıcı olarak gerilemesini engellemiştir. 2002 yılı öncesine göre çok daha sağlam bir yapıda olan bankacılık sektörü, 2007 Ağustos ayından itibaren yurt dışı piyasalarda yaşanan dalgalanmaya rağmen 2007 yılında da başarılı bir performans göstermiş ve sektörün aktif büyüklüğü %16,3 artmıştır. 2006 yılının ikinci yarısından itibaren büyüme hızının nisbi olarak yavaşlaması özellikle bireysel krediler tutarlarında kendisini göstermiş ve 2007 yılı başında kredilerin artış oranı yavaşlamıştır. Eylül ayından itibaren özellikle TCMB'nin faiz indirimlerinin banka kredi faiz oranlarına da yansımasıyla kredi artışı hızlansa da yıllık bazda kredi büyümesi 2006 yılındaki %40'lık seviyenin altında %30 olarak gerçekleşmiştir. Hükümetin borçlanma gereksiniminin azalmasıyla menkul değerler portföyünün bankacılık sektörü bilançosu içindeki payı azalmaya 8
devam etmiştir. Kaynak kısmında toplam mevduat %16 artarken, YP mevduatın toplam mevduat içindeki payı %35'e düşmüştür. 2007 yılında uluslararası piyasalardan sağlanan sendikasyon ve seküritizasyon kredilerindeki artış hız kesmiştir. 2007 yılında özkaynaklar %27 artarken, net dönem kârındaki artış %31 olarak gerçekleşmiştir. 2005 yılında başlatılan yapılanma programıyla pazarlama ağırlıklı bir yapıyı hedefleyen Vakıfbank da sektöre paralel bir gelişim göstermiş, aktiflerini %15 oranında artırarak 42.4 milyar YTL'ye, kredilerini %30 oranında artırarak 23.5 milyar YTL'ye, mevduatını %16 oranında artırarak 28.9 milyar YTL'ye, özkaynaklarını ise %17 oranında yükselterek 5.2 milyar YTL'ye çıkarmış ve 2007 yılı faaliyetlerinden 1.031 milyon YTL net kâr elde etmiştir. Vakıfbank 2007 yılı için belirlediği hedeflerin toplam aktiflerde %96'sını, özkaynaklarda %100'ünü, mevduatta %98'ini, kredilerde %104'ünü, dönem kârında ise %112'sini gerçekleştirmiştir. Bunun sonucunda Bankanın kredi/mevduat oranı %72,6'dan %81,3'e yükselmiştir. Aktif kârlılığının %2,1'den %2,4'e, özkaynak kârlılığının %17,1'den %19,7'ye yükseldiği 2007 yılında sermaye yeterliliği rasyosu ise yasal sınırın üzerinde, %15,35 oranında gerçekleşmiştir. 2007 yıl sonu itibarıyla 360 yurt içi şube, New York ve Bahreyn'de olmak üzere 2 yurt dışı şube ve 106 bağlı şubesi vasıtasıyla çağdaş bankacılık hizmeti sunan, çeşitli sektörlerde mevcut 26 iştirakiyle ülke ekonomisine ciddi katkılar sağlayan Vakıfbank'ın bundan sonraki faaliyetleri de müşteri memnuniyetini artırmayı ve hissedarlarına en rasyonel kârı aktarmayı hedefleyen politikaları ile en az bu yılki kadar verimli ve etkili olmaya devam edecektir. Saygılarımızla, TÜRKİYE VAKIFLAR BANKASI T.A.O. YÖNETİM KURULU 9
07 FAALİYET RAPORU Denetçiler Raporu Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Pay Sahipleri Genel Kurulu'na; Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O.'nun 2007 yılı faaliyetleri Kuruluş Kanunu, Ana Sözleşmesi, Bankacılık Kanunu ve Türk Ticaret Kanunu hükümleri ve teamüllerine uygun olarak denetlenmiştir. Bankanın ortaklık yapısında 2007 yılı içerisinde herhangi bir değişiklik olmamıştır. 19 Aralık 2006 tarihi itibarıyla Bankanın ödenmiş sermayesi, 5 milyar YTL kayıtlı sermaye tavanı içinde kalmak kaydıyla, tamamı iç kaynaklardan karşılanmak suretiyle 1.221 milyon YTL arttırılarak, 1.279 milyon YTL'den 2.500 milyon YTL'ye ulaşmış ve cari dönemde bir değişiklik olmamıştır. Bankaların Sermaye Yeterliliğinin Ölçülmesine ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmeliğin 24. maddesi uyarınca 1 Haziran 2007 tarihinden itibaren Banka, operasyonel riski de hesaplamaya başlamış, 2007 yılı sonu sermaye yeterlilik oranı %15,35 olarak gerçekleşmiştir. 2007 yılında Bankanın aktif büyüklüğü bir önceki yıla göre %15 oranında artarak 42.408 milyon YTL'ye ulaşmıştır. Bankanın bir önceki yıla göre toplam kredilerde %30,1 oranında, toplam mevduatta ise %16,2 oranında artış kaydettiği, toplam krediler içindeki takipteki krediler oranının ise son beş yılda %13,8'den %4,6'ya düştüğü gözlenmiştir. 2005 yılında başlayan yeniden yapılandırma ve değişim çalışmalarına 2007 yılında da devam edilmiştir. Bu kapsamda bilgi işlem alt yapısının yenilenmesi için de ciddi yatırımlar başlatılmıştır. Bankanın büyüme çalışmaları şube organizasyonlarında da kendini göstermiş, Banka 2007 yılı sonunda 360 yurt içi şube, 2 yurt dışı şube, 106 bağlı şube olmak üzere toplam 468 şube ile faaliyette bulunmuştur. Geliştirilen organizasyon yapılarına paralel olarak 2007 yılı içinde açılan sınavlarla Bankanın çeşitli birim ve şubelerinde görevlendirilmek üzere müfettiş yardımcısı, uzman yardımcısı, mali analist yardımcısı, memur ve farklı unvanlarda toplam 1.385 adet personel alımı gerçekleştirilmiştir. Bu çerçevede Bankanın 2006 yılı sonunda 7.679 olan personel sayısı 2007 yılı sonunda 8.700'e ulaşmıştır. Hizmet içi eğitimlerle personelin kurumu ve hedeflerini daha iyi tanıması ve kaliteli hizmet konusunda gerekli bilgi donanımını almaları konusuna önem verildiği, gerek yurt içinde gerekse yurt dışında düzenlenen kurum dışı eğitim programlarına da azami katılım sağlanarak personelin kalitesinin ve verimliliğinin arttırılması yönünde çalışmalar yapıldığı görülmüştür. Bankada denetim mekanizmaları verimli bir şekilde işlemekte, gerek iç kontrol birimince yerinde yapılan sürekli kontrollerle gerek Teftiş Kurulu Başkanlığı müfettişlerince yerinde ve merkezden yapılan denetimlerle riskli ve usulsüz işlemlerin kontrol altında tutulmasına azami çaba sarf edilmekte olduğu, Uluslararası Ödemeler Bankası Bankacılık Düzenleme ve Denetim Uygulaması Komitesi'nce belirlenen Basel II kriter ve kuralları çerçevesinde piyasa riski, kredi riski ve operasyonel risklerin ölçülmesi, hesaplanması ve izlenmesi, raporlanması konusunda gerekli mekanizmaların oluşturulduğu, bunlara paralel olarak KOBİ değerlendirilmesi ve derecelendirilmesi uygulamalarına geçildiği, iştiraklerden verimli, kârlı olup elde tutulması gerekenler ile tasfiyesi gerekenler belirlenmiş olup, benimsenen bir yol haritası uyarınca çalışmaların sürdürüldüğü, zorunlu olarak Banka aktifine intikal etmiş gayrimenkullerin satış işlemlerine devam olunduğu, pay sahiplerinin, menfaat sahiplerinin ve kamuoyunun 10
bilgilendirilmesi, talep, şikayet ve beklentilerin alınması konusunda ilkeli ve etkin faaliyetler yürütüldüğü gözlemlenmiştir. Bankanın kayıt ve belgeleri yasalara ve yönetmeliklere uygun olarak düzenlenmiş olup, Bağımsız Denetim'den geçmiş 2007 yılı bilanço ve kâr/zarar hesaplarının onaylanmasını ve Yönetim Kurulu'nun ibra edilmesini arz ederiz. Saygılarımızla, Ahmet TANYOLAÇ (A) Grubu Denetçisi Faruk EROĞLU (C) Grubu Denetçisi 11
TRUVA (ÇANAKKALE) Dünya Miras Listesine Alınış Tarihi: 02.12.1998 Liste Sıra No: 849 Niteliği: Kültürel
BANKA HAKKINDA GENEL BİLGİLER
07 FAALİYET RAPORU Vakıfbank Hakkında Faaliyete Geçiş Tarihi : 13 Nisan 1954 Bankanın Merkezi Ödenmiş Sermayesi : Ankara : 2.500.000.000 YTL Personel Sayısı : 8.700 Yurt İçi Şube Sayısı : 466 (360 şube, 106 bağlı şube ) Yurt Dışı Şube Sayısı : 2 (New York Şubesi, Bahreyn Şubesi) İştirak ve Bağlı Ortaklık Sayısı : 26 Bağımsız Denetim Kuruluşu Adres : AKİS BAĞIMSIZ DENETİM VE SERBEST MUHASEBECİ MALİ MÜŞAVİRLİK A.Ş. : Türkiye Vakıflar Bankası T.A.O. Genel Müdürlüğü Atatürk Bulvarı No:207 06683 Kavaklıdere/ANKARA Tel : (0312) 455 75 75 Fax : (0312) 455 76 90-91 - 92 Telex Web-site : 44428 (Vbum-Tr), 44429 (Vkfb-Tr) : http://www.vakifbank.com.tr 14
Vakıfbank'ın Ortaklık Yapısı Bankamızın 2007 yılı itibarıyla ortaklık yapısı ve payları aşağıdaki tabloda gösterilmiş olup, 2007 yılında ana sözleşmemizde herhangi bir değişiklik yapılmamıştır. GRUBU ORTAK ADI SERMAYE YÜZDE % KİŞİ SAYISI A T.C. VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ'NÜN 1.075.058.639,56 43,0023 1 İDARE VE TEMSİL ETTİĞİ MAZBUT VAKIFLAR B MÜLHAK VAKIFLAR 386.224.346,10 15,4490 1 B DİĞER MÜLHAK VAKIFLAR 4.681.491,08 0,1873 484 C VAKIFBANK MEMUR VE HİZMETLİLERİ 402.552.666,42 16,1021 1 EMEKLİ VE SAĞLIK YARDIM SANDIĞI VAKFI C GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLER GENEL TOPLAMI 1.886.448,60 0,0755 463 D HALKA AÇIK 629.596.408,24 25,1839 - TOPLAM 2.500.000.000,00 100,00 950 Bankamızın 1 Kasım 2006 tarihinde yapılan Yönetim Kurulu Toplantısı'nda Bankamızın çıkarılmış sermayesinin 1.279.000.000 YTL'den 2.500.000.000 YTL'ye yükseltilmesi kararlaştırılmıştır. Yönetim Kurulu Kararı'nı takiben konuya ilişkin başvurular yapılmış ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu'nun 18.12.2006 tarih ve BDDK.UY 1.21.1.01.14397 sayılı onayı ile sermaye artırımı işlemleri 19 Aralık 2006 tarihinde yukarıda belirtilen tutarların sermaye hesabına kaydedilmesi ve artırılan sermayeyi temsil eden payların ortakların hesabına intikal ettirilmesi sonucu 30 Ocak 2007 tarihinde tamamlanmıştır. Bankamızın A, B, C ve D grubu ortaklarının artan sermaye tutarları Merkezi Kayıt Kuruluşu ile eş zamanlı olarak 30 Ocak 2007 tarihinde hesaplara kaydedilmiştir. Halka açıldıktan sonra B ve C grubundan 31 Aralık 2007 tarihine kadar toplam 108.809,61 YTL nominal değerli paylar D grubuna dönüştürülmüştür. Yönetim Kurulu Üyesi Hasan Özer'in 0,60 YTL'lik C grubu Bankamız hisse senedi bulunmaktadır. (Pay oranı:0,00000002) Bankamız Genel Müdür Yardımcısı A. Atıf Meydan'ın 0,60 YTL'lik C grubu Bankamız hisse senedi bulunmaktadır. (Pay oranı:0,00000002) 15
07 FAALİYET RAPORU 1954'ten Sonraki 54 Yılda Vakıfbank Vakıfbank, vakıf paraları ile gelirlerinin en iyi şekilde değerlendirilmesi, çağdaş bankacılığın gerektirdiği yönetim ve çalışma anlayışı ile ülkenin tasarruf birikimine katkıda bulunulması ve toplanan tasarrufların korunarak ekonomik kalkınmanın gereklerine göre kullanılması amacıyla 11 Ocak 1954 tarihinde 6219 sayılı Özel Kanun'la kurulmuştur. Kuruluş sermayesi 50 milyon TL olan Vakıfbank, 13 Nisan 1954 tarihinde faaliyete geçmiştir. Bu tarihten itibaren ülke ekonomisinin büyümesine, gelişmesine ve dünya ekonomisiyle bütünleşmesine yönelik çalışmalarını sürdüren Vakıfbank, özel hukuk hükümlerine tabidir. Bankamızın 54 yıllık tarihindeki önemli kilometre taşlarına bakıldığında, kuruluşunu müteakip 2 yıl içerisinde 10 şubeye ulaştığı, şube ağını hızla genişleterek 1984 yılında şube sayısını 269'a çıkardığı görülmektedir. Bankamız, 1992 yılında bireysel bankacılığa yönelik faaliyetlerini artırarak Kredili Bankomat (Bankomat 7/24), Telefon Bankacılığı ve POS uygulamalarını başlatmıştır. Vakıfbank 1995 yılında New York Şubesi'ni açarak ve Visa ve Mastercard ile işbirliğine giderek ülkemizde bankacılığa yeni bir bakış açısı katmıştır. 20 yıla kadar vadeli konut kredisi veren tek banka olarak finans piyasasında 1998 yılında önemli bir yer teşkil eden Vakıfbank, 2001 yılında çağdaş bankacılığın en önemli adımlarından biri olan internet bankacılığını uygulamaya koymuştur. 2003 yılında bireysel tasarruf ürün yelpazesini genişleterek yatırım fonları ve döviz piyasasında alternatif ürünleri hizmete sokan Vakıfbank'ın bu yıl ve 2004 yılında Fitch ve Moody's gibi kredi derecelendirme kuruluşları tarafından kredi notu yükseltilmiştir. 2005 yılında sermayesinin %25,18'ini halka arz etmiş ve halka arz gelirlerini sermayesine ilave ederek sektördeki büyümesini finanse edecek ve reel sektöre daha fazla destek olabilecek sermaye büyüklüğüne ulaşmış ve mali başarılarını yeni ortakları ile paylaşmaya başlamıştır. Türkiye'de ilk defa oluşturulan insansız bankacılık birimini kurmuş olması, Finans Market şubeleri, mobil şubeler, altın emanet hesabı, uzun vadeli konut kredileri, "Havuz Hesabı", "ATM'lerde multi currency" sistemi, her yatırımcıya hitap etmeyi sağlamak üzere geliştirilmiş yatırım fonları, broker kullanmaksızın direkt olarak borsaya bağlanmayı olanaklı kılan Uzaktan Erişim (Ex-api) sistemi ve daha birçok bankacılık enstrümanını ilk uygulayan bankalardan biri olması Bankamızı farklılaştıran özelliklerdir. Geniş bir yelpazede toplumun her kesimine her türlü bankacılık hizmet ve ürününü sunmakta olan Vakıfbank bireysel bankacılıktan kurumsal, ticari ve küçük işletme bankacılığına kadar her sahada sektörün önde gelen bankaları arasındadır. Temel bankacılık ürün ve hizmetlerine ek olarak yatırım bankacılığı ve sermaye piyasası faaliyetlerinde de bulunan Bankamız, finansal iştirakleri aracılığıyla sigortacılıktan, finansal kiralama, factoring ve portföy yönetimi hizmetlerine kadar en geniş yelpazede finansal ürünleri çağın gerektirdiği yüksek teknolojilerle müşterilerine sunmaktadır. 16
Özet Finansal Bilgiler BAŞLICA FİNANSAL GÖSTERGELER 31.12.2007 (Konsolide Olmayan, Milyon YTL) TOPLAM AKTİFLER 42.408 MENKUL KIYMET PORTFÖYÜ 10.952 KREDİLER (NAKDİ) 23.470 MEVDUAT 28.863 ALINAN KREDİLER 4.693 ÖZKAYNAKLAR 5.226 ÖDENMİŞ SERMAYE 2.500 DÖNEM KÂRI 1.031 TOPLAM AKTİF (Milyon YTL) NAKDİ KREDİLER (Milyon YTL) % 14,98 42.408 % 30,08 23.470 36.884 18.043 2006 2007 2006 2007 TOPLAM MEVDUAT (Milyon YTL) NET KAR (Milyon YTL) 24.842 % 16,19 28.863 762 % 35,30 1.031 2006 2007 2006 2007 Aktif Kompozisyonu (%) 4,60 4,80 48,92 55,34 3,28 12,10 17,26 Pasif Kompozisyonu (%) 3,66 12,32 15,96 28,26 25,83 67,35 68,06 18,21 14,04 2006 2007 Nakit Rezervler Menkul Kıymetler Krediler Diğer Diğer 2006 Para Piyasaları ve Alınan Krd. 2007 Özkaynaklar Mevduatlar 17
07 FAALİYET RAPORU 400 350 300 250 200 150 100 50 Net Ücret ve Komisyonlar 360 288 5,6 5,5 2006 2007 Net Ücret Komisyon Gelirleri (Milyon YTL) Net Ücr. Kom. Gelirleri/Toplam Gelir (%) 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Mevduatın Krediye Dönüşüm Oranı (%) 72,6 2006 81,3 2007 45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Aktif Toplamı ve Kârlılığı 2,4 36.884 2,1 2006 Toplam Aktifler (Milyon YTL) Aktif Kârlılığı (%) 42.408 2007 2,5 2,4 2,3 2,2 2,1 2,0 1,9 1,8 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 Özkaynaklar ve Kârlılığı 19,7 4.463 17,1 2006 Özkaynaklar (Milyon YTL) Özkaynak Kârlılığı (%) 5.226 2007 20,0 19,5 19,0 18,5 18,0 17,5 17,0 16,5 16,0 15,5 Sermaye Yeterliliği Rasyosu (%) 20,73 15,35 2006 2007 18
Derecelendirme Kuruluşlarının Notları ve İçerikleri Moody's Finansal Güç : D+ Görünüm Uzun Vadeli YTL Mevduat Uzun Vadeli YP Mevduat : Durağan : Baa1 : B1 Kısa Vadeli YTL Mevduat : P-2 Kısa Vadeli YP Mevduat : NP Bankamızı 2001 yılından bu yana derecelendirmekte olan Moody's en son derecelendirmesini Şubat 2007 tarihli raporunda açıklamıştır. Uzun vadeli Baa1 olan YTL mevduat notu düşük bir kredi riskini yansıtmaktadır. B1 olan uzun vadeli yabancı para mevduat notu spekülatif yatırım notunu ifade etmekle birlikte ülke kredi notu limiti nedeniyle alınabilecek en yüksek kredi notudur. Kısa vadeli YTL mevduat notu olan P-2, Vakıfbank'ın kısa vadeli mevduat yükümlülüklerini yerine getirmedeki gücünü belirtmektedir. Bankanın finansal gücünü gösteren D+ notu Nisan 2007'de D- den D+ ya yükseltilmiştir. D+ notu Vakıfbank'ın artan finansal gücünü, sahip olduğu şube ağı ve kredi kartları segmentindeki gücünün yanı sıra, rapor tarihi itibarıyla %7,6 aktif ve %7,9 mevduat pazar payları ile bankacılık sektöründeki güçlü yapısını ifade etmektedir. Fitch Ratings Yabancı Para Uzun Vadeli Kısa Vadeli Görünüm Ulusal Para Uzun Vadeli Kısa Vadeli Görünüm Ulusal Uzun Vadeli Görünüm Bireysel Derecelendirme : BB- : B : Durağan : BB : B : Durağan : AA : Durağan : C/D Destek Notu : 4 Bankamızı 2001 yılından bu yana derecelendirmekte olan kuruluş en son derecelendirmesini Ocak 2007 tarihli raporunda açıklamıştır. 19
07 FAALİYET RAPORU Uzun vadeli yabancı para için BB- olan kredi notu Bankamızın finansal taahhütlerini yerine getirebileceğini ancak zaman içerisinde olumsuz ekonomik şartlardan oluşabilecek bir kredi riskini ifade etmektedir. Uzun vadeli ulusal kredi notu olan AA ülke içerisinde ulaşabilecekleri en yüksek not olan AAA nın bir not altındadır. Bu not Bankamızın ulusal bazda güçlü bir kredibiliteye sahip olduğunu göstermektedir. Standard and Poor's Kredi Notu Görünüm Süreklilik : BB- : Durağan : BBB- Standard and Poor's Bankamızı 2005 yılından bu yana derecelendirmektedir. Standard and Poor's Bankamız kredibilitesi hakkında en son raporunu Temmuz 2007 tarihinde yayınlamıştır. Bu rapordaki BB- olan kredi notu diğer spekülatif yatırım derecesini göstermekte olup, ulusal kredi notu tavanı ile sınırlandırılmıştır. Yerel para cinsinden BBB- olan süreklilik notu yatırım yapılabilir notunu ve yeterli düzeyde kredibiliteyi ifade etmektedir. 20
Yönetim Kurulu Başkanı'nın Mesajı Değerli Hissedarlarımız, Türkiye ekonomisi 2002 yılından beri yakalamış olduğu istikrarlı ve yüksek büyüme performansını 2007 yılında da sürdürmüştür. Önce Amerika Birleşik Devletleri'nde başlayıp, giderek birçok gelişmiş ülkeyi de etkileyen mortgage piyasası kaynaklı krizin gelişmekte olan ülkelere ve Türk ekonomisine olan etkisi sınırlı kalmıştır. Enflasyon tek hanede devam etmiş, kamu maliyesinde sağlanan disiplin sürdürülmüştür. Küreselleşme, artan uluslararası rekabet ve petrol fiyatlarındaki hızlı yükselişin önemli ölçüde etkilediği dış ticaret ve cari işlemler açığı ekonominin kırılganlık yaratabilecek riski olarak gösterilse de yabancı yatırımcıların ülkemize yönelik risk algılamasında herhangi bir olumsuzluğa yol açmamış, sermaye girişlerinde bir gerileme yaşanmamıştır. Türk bankacılık sektörüne baktığımızda ise, yabancı bankaların sektöre olan ilgilerinin devam ettiğini görmekteyiz. Son rakamlara göre, hisse devir süreci Kasım 2007 sonu itibarıyla tamamlanmış bankalar dahil edildiğinde sektördeki yabancı payı (sahiplik) %25,4'e, bu rakama halka açık paylar içindeki %16,4'lük yabancı hisseleri eklendiğinde hisse kontrolü bakımından yabancı payı %41,8'e ulaşmıştır. Yabancı bankaların Türkiye'ye ilgi göstermelerinin sebebi kendi ülkelerindeki büyümenin durmuş olması, kâr marjlarının daralmış olmasıdır. Türkiye büyüme potansiyeli yüksek olan bir ülkedir. Bankacılık sektörü önemli potansiyele sahiptir. Nüfusun yarıya yakını hala bankacılık hizmetlerinden yararlanmamaktadır. Dolayısıyla, orta ve uzun dönemde Türkiye'nin ve sektörün büyüme potansiyelini yakından takip eden yabancı sermaye sektöre yatırım yapmaya devam etmektedir. Kuruluşundan bu yana Vakıfbank'ın gelişimi incelendiğinde eşsiz bir başarı öyküsü ile karşılaşmaktayız. 54 yıldır Vakıfbank'ı hep birlikte bir başarıdan diğer bir başarıya taşıdık. Çok çalıştık. 2007 yılında da çok çalıştık. Bu nedenle, iyi bir yıl geçirmiş, geleceğe aydınlıkla bakabilen Vakıfbank olarak karşınızda bulunmanın gururunu taşımaktayız. İnanıyorum ki 54. faaliyet yılımız hepimizin olduğu kadar, bizden sonra bu görevleri devralacak ve Vakıfbank'ın misyonunu devam ettirecek kuşakların da gururla hatırlayacağı ve örnek alacağı önemli bir yıl olacaktır. 1954 yılından bu güne geçen 54 yılda Türkiye ekonomisi birçok kriz yaşamış, sektördeki banka sayıları bu dönemlerde azalmıştır. Bankalara yabancı ilgisinin arttığı gerek hizmet kalitesi gerek teknolojik olmak üzere sektörde her yönüyle rekabetin yoğun olduğu dönemler yaşandığı 2003 yılından itibaren Vakıfbank uyguladığı doğru politika ve stratejilerle ayakta kalmış, her yönde yaşanan rekabette piyasadan kopmamayı başarmıştır. 2007 yılı ekonomide dalgalanmaların olduğu bir yıl olmasına rağmen Vakıfbank için iyi bir yıl olmuştur. Yıl içerisinde değişim kültürü ile hareket eden Yönetim Kurulumuz rekabet gücümüzü arttıracak önemli kararlara, projelere imza atmış ve olumlu sonuçlarını almıştır. Günümüz bankacılığının gereği olan değişim kararlılığını 2005 yılından itibaren göstererek geleceğin Vakıfbank'ını özellikle 2007 yılı faaliyetlerimiz ile hazırlamış bulunuyoruz. Bu hazırlık döneminde Banka büyümesini sürdürmüş, 2007 yılında aktiflerini 42.4 milyar YTL'ye, kredilerini 23.5 milyar YTL'ye ulaştırmıştır. Bu dönemde net kârını sektörün üzerinde %35,3 arttırarak 1 milyar YTL'nin üzerine çıkarmıştır. 2007 çalışmalarımızı sizlere daha detaylı sunma imkanı sağlayan 2007 Yılı Faaliyet Raporu'nu takdim eder, başarılarımızda emeği geçen, bu mükemmel sonuçların alınmasında gösterdikleri özverili çalışmalarından dolayı tüm çalışanlarımıza, bize güvenen, destek olan, bizi tercih eden her zaman övünç kaynağımız olan müşterilerimize ve hissedarlarımıza teşekkür ederim. Saygılarımla, Yusuf BEYAZIT Yönetim Kurulu Başkanı 21
07 FAALİYET RAPORU Genel Müdür'ün Mesajı Vakıfbank için son derece başarılı geçen bir yılı daha geride bırakmış bulunuyoruz. Bankamız 2007 yılında ulusal ve global piyasalarda yaşanan dalgalanmalara rağmen üst düzeyde bir mali performans sergilemekle kalmamış, 2005 yılından bu yana devam ettirdiği yeniden yapılanma çalışmalarında da önemli mesafe kat etmiş ve özellikle yılın son çeyreğinde bu çalışmaların meyvelerini toplamaya başlamıştır. Yeniden yapılanma çalışmalarımızın temel amacı; müşterilerimizin her türlü bankacılık ürünü ihtiyaçlarını önceden belirleyerek bu ihtiyaçları karşılayacak ürünler üretmek ve bunları müşterilerimize kaliteli bir hizmet anlayışıyla sunmak, yani müşteri odaklı bir pazarlama anlayışını Vakıfbank bünyesinde kurumsal bir hale getirmektir. Bu amacımıza ulaşmak için şubelerimizde ilk etapta 1500 personelimizi sadece satış odaklı çalışmak üzere görevlendirdik ve operasyon faaliyetlerimizi fiziki olarak pazarlama bölümlerimizden ayırdık. Genel Müdürlük düzeyinde de bu yapıyı destekleyecek bir organizasyon oluşturduk ve operasyon faaliyetlerinin bir kısmını merkezi hale getirerek şubelerin iş yükünü azalttık ve azaltmaya devam ediyoruz. Yeniden yapılanmamızın tamamlanması ile satış rolü üstlenmiş personel sayımızı, toplam personel sayımızın yarısına getirmeyi hedefliyoruz. Bankamızda kullandığımız bilgi teknolojileri sistemlerini de yeni yapımıza hizmet verecek hale getirmek için gerekli yatırım çalışmalarımıza 2007 yılında başladık ve bu projemiz 2008 yılının ikinci yarısından itibaren adım adım uygulamaya alınacaktır. Vakıfbank çalışanları olarak tüm bu projeleri hayata geçirerek sektörde rekabet avantajı elde edecek bir yapı oluşturmak ve Vakıfbank'ın geleceğini inşa edecek adımları atarken, 2007 yılı için kârlılık ve büyüme hedeflerimizi de yakalayarak sektördeki konumumuzu güçlendirmiş bulunuyoruz. Bu faaliyet döneminde kredilerimizde %30, mevduatta %16 büyüme sağladık. Bankamızın değişen pazarlama anlayışı çerçevesinde uygulamaya konulan yeni bireysel ürünlerin etkisiyle 2007 yılında sadece taksitli ihtiyaç kredilerinde %56, konut kredilerinde %29 oranında bir büyüme gerçekleştirdik. Kredilerde bu büyümeyi sağlarken risk kontrolünü de devam ettirerek sektörde sorunlu kredi oranının arttığı bir dönemde Vakıfbank olarak sorunlu kredilerimizin toplam kredilerdeki payını %5,3'den %4,6'ya düşürmeyi başardık. Kurumsal ve ticari bankacılık alanında da Bankamızın mevcut potansiyelini daha etkili biçimde kullanmak ve yeni müşterilere ulaşmak için gerekli olan yapılanmamızı da tamamladık. Bu yapının, 2008 yılında özellikle müşteri tabanımızı genişleterek vadesiz ticari mevduat tabanımızın büyümesine ve gayrinakdi krediler ile dış ticarette pazar payımızı artırarak ücret komisyon gelirlerimizin artışına çok önemli katkısı olacağına inanıyoruz. Gelişmiş ekonomilerdeki finansal sektörlere baktığımızda bankaların mali performansında aracılık faaliyetleri sonucu oluşan faiz dışı gelirlerin en az faiz gelirleri kadar önemli olduğunu görmekteyiz. Hızla gelişmekte olan Türk bankacılık sektöründe de eğilim bu yöndedir. Satış personelimizin yeni rollerini benimsemesiyle çapraz satış oranlarını artırmaları ve kredilerde sağlanan artış sonucu net ücret komisyon gelirlerimizi 2007 yılında %25 oranında artırdık. Bu artış bizi sevindirmekle birlikte tatmin etmemektedir. Uygulamaya başladığımız pazarlama ve müşteri odaklı yeni hizmet modelinin ve kredi kartlarında yapacağımız işbirliğinin olumlu katkıları ile 2008 yılında bu artışı daha da yukarılara taşımak öncelikli amaçlarımızdan olacaktır. Bahsettiğim çalışmalarımızın sonucunda 2007 yılında vergi sonrası net kârımızı önceki yıla oranla %35 oranında artırarak 1.031 milyon YTL'ye yükselttik. Bu artış sayesinde 2006 yılında 22
%17,1 olan özkaynak kârlılığımız %19,7'ye ulaşmıştır. Halka arzdan bu yana istikrarlı biçimde kârlılığımızı artırarak bize güvenen kurumsal yatırımcılarımızın beklentilerini karşılama yönündeki gayretimiz de devam edecektir. Kârlılığımızın artarak devam etmesi için sektörde ve Türkiye ekonomisindeki büyüme potansiyelini değerlendirmek zorundayız. Büyümemizin sağlıklı finansmanı ve özellikle 2009 yılında uygulamaya geçmesini beklediğimiz Basel II kriterlerine uyum sağlayabilmek için halen %15,35 olan sermaye yeterlilik oranımızın yeterli olacağını düşünüyoruz. Amacımız istikrarlı, sürdürülebilir büyüme ve kârlılıktır. Kısa vadeli başarılar asla amacımız değildir. 2008 yılında en az 50 adet yeni şube açmayı, mevcut şubelerimizden daha küçük ölçekte ve ağırlıklı bireysel bankacılık ürünleri pazarlayan yeni şubelerimiz ile daha fazla noktada daha fazla müşteriye ulaşarak maliyetlerimizi kontrol altında tutarak büyümeyi planlıyoruz. 2007 yılında yeni personel alımlarımız ve açtığımız 49 yeni şubeye rağmen faaliyet giderlerimizin sadece %4,65 oranında artmış olması bizim verimlilik konusundaki başarımızın en önemli göstergesidir. 2008 yılında hissedarlarımızdan ve iş ortaklarımızdan beklentimiz Vakıfbank'a olan güvenlerinin devam etmesi ve önümüzdeki yıl sektöre getireceğimiz yenilikleri ve Bankamızın yapacağı atılımları yakından izlemeleridir. Bize sağladıkları destek için hissedarlarımıza ve iş ortaklarımıza, 2007 yılındaki başarımızı mümkün kılan çalışma arkadaşlarıma ve bizi tercih ettikleri için değerli müşterilerimize şükranlarımı sunarım. Saygılarımla, Bilal KARAMAN Genel Müdür 23
07 FAALİYET RAPORU 2007 Yılında Ekonomik Ortam DÜNYA EKONOMİSİ ABD mortgage piyasasında başlayan krizin dünya piyasalarında yarattığı sarsıntının etkileri 2007 yılında da devam etmiştir. ABD'de varlık fiyatlarındaki değer düşüşü, mali kuruluşların finansal tablolarını olumsuz etkileyerek zarar açıklamalarına neden olmuştur. Piyasalardaki dalgalanmanın giderek artması Merkez Bankası'nın müdahale etmesini gerektirmiştir. Bu çerçevede FED, kısa vadeli faiz oranlarındaki hızlı yükselişi önleyebilmek ve bankaların kısa vadeli finansman sorunlarını çözebilmek amacıyla uyguladığı sıkı para politikasını gevşeterek, borç verme faizlerini 2007 Eylül ayında düşürmeye başlamıştır. Piyasalardaki karışıklıklar devam ederken, ABD'de öncü büyüme göstergeleri olan aktivite endekslerindeki belirgin gerileme, ABD ekonomisinin resesyona gireceği kaygılarını artırırken, FED'in faiz indirimlerini hızlandırmasına neden olmuştur. FED, piyasalardaki karışıklıkların kötüleşmesini önlemek için 2007 Ekim ayından itibaren gösterge faiz oranını indirmeye başlamıştır. FED, Ekim 2007 - Ocak 2008 döneminde yaptığı toplam 225 baz puanlık faiz indirimi ile gösterge faiz oranını %5,25'ten %3'e çekmiştir. Piyasalardaki karışıklıklardan genellikle en olumsuz etkilenen kesim olan gelişmekte olan ülkeler piyasalardaki dalgalanma nedeniyle çok ciddi bir olumsuzlukla karşı karşıya kalmamıştır. Hatta bu ülkelerin gelişmiş ülke piyasalarındaki risk algılamasındaki artış karşısında güvenli liman olarak algılanması söz konusu olmuştur. Son yıllarda sürekli olarak çift haneli büyüme rakamlarına ulaşan Çin, ABD ve Avrupa bankalarının sermaye ihtiyaçlarını karşılayabilecekleri bir kaynak olarak değerlendirilmeye başlamıştır. Ancak gelişmekte olan ülkelerin piyasalarında da hareketlenme yaşanması, bu ülkelerin ABD ekonomisinin resesyona girmesi halinde global büyümedeki yavaşlamayı önleyici bir güç olacakları beklentisini azaltmıştır. 2007 yılında dünya ekonomisi açısından önemli bir gelişme de emtia fiyatlarındaki yükseliş olmuştur. Petrol fiyatlarında büyük ölçüde talep artışına ve kısmen de spekülatif işlemlere bağlı olarak rekor yükselişler yaşanmıştır. Yılbaşında düşüş eğilimi sergileyen petrol fiyatları, yılın ikinci yarısında finans piyasalarındaki karışıklıklar sonucunda ABD Doları'nın değer kaybetmesine paralel olarak 100 ABD Doları'nın üzerine çıkmıştır. Petrolün pek çok sektörde önemli bir hammadde olması nedeniyle fiyat artışı dünya genelinde enflasyonist baskı yaratmıştır. Altın fiyatları da risk algılamasındaki artışa bağlı olarak tarihi rekor seviyelerinin üzerine çıkmıştır. Kasım 2007'de bir ons altının fiyatı uluslararası piyasada 845 ABD Doları seviyesine kadar yükselmiş, Ocak 2008 itibarıyla ise 900 ABD Doları'nın üzerine çıkmıştır. Petrol fiyatlarındaki yükseliş ve küresel ısınmanın gıda fiyatlarını artırması nedeniyle 2007 yılı boyunca tüm dünyada enflasyonist baskıların devam ettiği görülmüştür. Bu durumun 2008 yılında devam etmesi olasılığı bulunmaktadır. TÜRKİYE EKONOMİSİ 24 Ekonomik krizin ardından yeniden büyümeye geçilen 2002 yılının ilk çeyreğinden bu yana kesintisiz ve yüksek oranlarda büyüyen Türkiye ekonomisi, 2007 yılının ilk altı aylık döneminde beklentiler paralelinde %5,3 oranında büyümüştür. Ancak kuraklığın etkisiyle tarımda yaşanan sert düşüşle üçüncü çeyrekte GSYİH %1,5 artışla beklentilerin çok altında bir oranda büyüme kaydetmiştir. Ekonomide sert bir fren etkisi yaratan üçüncü çeyrek büyüme rakamlarıyla, dokuz aylık dönemdeki %3,8'lik GSYİH büyüme oranı, geçtiğimiz yıllara göre
düşük bir oran olmuştur. Yılın son çeyreğinde ise sanayi sektöründeki toparlanma ve iç talepteki canlanma sinyalleri paralelinde GSYİH büyüme oranında hızlanma yaşanması beklenmektedir. 4. çeyrekte genel beklenti olan %5,5 ve %6,0'lık bir büyüme gerçekleştiği takdirde 2007 yılı yıllık büyüme oranının %4 - %4,5 civarında gerçekleşeceği tahmin edilmektedir. Böylece, üst üste beş yıldır büyüyen Türkiye ekonomisi beklentilerin altında da olsa 2007 yılında da büyümeye devam etmiş olacaktır. Dolayısıyla, piyasalardaki ABD mortgage krizi kaynaklı resesyon endişelerinin Türkiye'yi şimdilik etkilemediği görülmektedir. 2007 yılının ilk üç çeyreğinde enflasyon, Merkez Bankası'nın belirlediği belirsizlik aralığı içinde kalmasına rağmen, yılın son çeyreğinde, kuraklık ve küresel konjonktürden kaynaklanan gıda fiyatlarındaki artışlar ile enerji ve vergilerde görülen ayarlamalar nedeniyle 2007 yıl sonu itibarıyla %2 - %6 olarak belirlenen belirsizlik aralığının ve %4 olan hedefin üzerinde %8,39 olarak gerçekleşmiştir. Merkez Bankası, 2006 yılı başında başladığı faiz artırımına yine aynı yıl Temmuz ayında son vermiştir. Para Politikası Kurulu, 2007 yılının son çeyreğinde faiz indirimini açıkça dile getirmesine rağmen daha erken bir sürede 2007 yılı Eylül ayında faiz indirim sürecine girerek, 2007 yılı sonu itibarıyla kısa vadeli borçlanma faizi %15,75'e, borç verme faizi ise %20 seviyelerine gerilemiştir. 2006 yılı Mayıs ve Haziran aylarında yaşanan dalgalanmayla yüksek oranda değer kaybeden ve daha sonra değer kazanmaya başlayan YTL, 2007 yılında da değerlenmeye devam etmiştir. Yurt dışında mortgage sektörü kaynaklı olarak 2007 Ağustos ayında başlayan kredi krizinin etkisiyle YTL'de görülen değer kaybı, ABD Merkez Bankası'nın faiz indirimleri sonrasında yerini yeniden değer artışına bırakmaya başlamıştır. Bunun sonucunda, 2007 yılı sonunda YTL'nin, dolar karşısında %17,2, Euro karşısında ise %7,6 civarında değer kazandığı görülmüştür. 2008 yılında, ABD Merkez Bankası'nın faiz indirimlerine devam etmesine paralel olarak YTL'nin ABD Doları karşısında değer kazanmayı sürdürmesi beklenmektedir. 2007 yılında ihracat bir önceki yıla göre %25,3 oranında artarak 107.2 milyar ABD Doları'na yükselirken, ithalat %21,8'lik artışla 170 milyar ABD Doları'na ulaşmış, dış ticaret açığı ise 2006 yılına göre %16,3 artarak 62.8 milyar ABD Doları'na yükselmiştir. 2007 yılında ihracatın güçlü görünümünü devam ettirmesi ve hizmetler hesabında bir önceki yıla göre görülen toparlanma ile 38 milyar ABD Doları'na ulaşan cari işlemler açığında yavaşlama görülmesine karşın, artan ithal ara malı talebiyle birlikte yükselen enerji fiyatları, ithalatı artırarak cari işlemler açığının kalıcı olarak gerilemesini engellemiştir. Sonuç olarak, 2008 yılında yüksek seyreden enerji fiyatlarının da etkisiyle dış ticaret açığında bir daralma öngörülmezken, buna paralel olarak, cari işlemler açığının da yüksek seviyesini koruması beklenmektedir. 2007 yılında bütçe açığı bütçe harcamalarının bütçe gelirlerinin çok üzerinde artmasından dolayı 2006 yılına göre %200 oranında artarak 13.9 milyar YTL'ye ulaşırken, %0,7 olan bütçe açığının GSYİH'ya oranı %2,2'ye yükselmiş, faiz dışı fazla ise %15,7 gerileyerek 34.9 milyar YTL olarak gerçekleşmiştir. Maliye Bakanlığı tarafından yapılan 2008 yılına ilişkin bütçe öngörüleri değerlendirildiğinde bütçe açığının GSYİH içindeki payının %2,5'e çıkarıldığı, faiz dışı fazla rakamının GSMH içindeki payının ise %5,3'e düşürüldüğü görülmektedir. 2006 yılının Temmuz ayında %20'lerden %17,6'ya kadar gerileyen Hazine iskontolu tahvil ihalelerinin yıllık bileşik faiz oranları, 2007 yılının Ağustos ayında dış piyasalarda yaşanan ABD 25
07 FAALİYET RAPORU kaynaklı subprime mortgage kredi krizinin etkileriyle %18,6'ya yükselmiş, yıl sonunda ise yeniden gerileyerek %16,5 seviyelerine kadar düşmüştür. Bu durum iç borçlanma maliyetlerinin gerilemesine neden olmuştur. Hem borçlanma maliyetlerinin azalması hem de döviz kurunun gerilemesine bağlı olarak 2006 yılı sonunda 345 milyar YTL olan merkezi yönetim toplam borç stoku 2007 yılında 333.4 milyar YTL'ye düşmüştür. Böylece 2006 yılı sonunda %60 olan merkezi yönetim borç stokunun GSYİH içindeki payı 2007 yılında %53'e kadar gerilemiştir. Kamu net borç stokunun GSYİH'ya oranı ise azalmaya devam etmektedir. 2001 yılında %90,5'e yükselen bu oran 2006 yılı sonunda %45'e gerilemiş olup, 2007 yılı sonunda %41'e gerilemesi beklenmektedir. Yine 2006 yılı başında %11 seviyelerinde olan reel faizler 2007 yılı sonunda %8'lere kadar gerilemiştir. BANKACILIK SEKTÖRÜ Türk bankacılık sektörü, 2007 yılı Ağustos ayında yurt dışı piyasalarda yaşanan dalgalanmaya rağmen 2007 yılında da başarılı bir performans göstermiştir. 2007 yılı yabancı yatırımcıların bankacılık sektörüne olan ilgilerinin 2005 ve 2006 yıllarına göre nispeten yavaşladığı bir yıl olmuştur. 2004 yılında %3,4 olan yabancı payı 2007 yılı sonunda %39,4'lere ulaşmıştır. 46 Bankanın faaliyet gösterdiği bankacılık sektöründe toplam aktifler 2006 yıl sonuna göre %16,4 artış kaydederek 2007 yılı sonunda 581.4 milyar YTL'ye ulaşmıştır. Toplam aktiflerin GSMH'ya oranı 2006 yılında %86,7 iken, bu oranın 2007 yılında %92'ye yükselmesi beklenmektedir. Kredi hacminin toplam aktifler içindeki payı 2007 yılında da artmaya devam etmiştir. Ancak kredi hacmi artış oranı 2006 yılı Mayıs dalgalanmasından sonra 2004 ve 2005 yıllarındaki hızını henüz yakalayamamıştır. Finansal piyasalarda yaşanan dalgalanma ve enflasyon oranının yüksekliği kredi artış hızını sınırlandırmıştır. 2006 yılı sonunda %43,8 olan kredi hacminin toplam aktifler içindeki payı 2007 yılı Aralık ayı itibarıyla %49,1'e yükselmiştir. Sektörün kredi hacmi 2007 yılı Aralık ayında %30,4 oranında artarak 285.7 milyar YTL olarak gerçekleşmiştir. 2006 yılı sonunda %3,8 olan takipteki kredilerin toplam krediler içindeki payı 2007 yıl sonu itibarıyla %3,5'e gerilemiştir. Kamu kesimi borçlanma gereksiniminin azalmaya devam etmesi menkul değerler portföyünün bankacılık sektörü bilançosu içindeki payını azaltmaya devam etmiştir. 2006 yılı sonunda %31,8 olan menkul değerler portföyünün toplam aktifler içindeki payı 2007 yılı itibarıyla %28,3'e gerilemiştir. 2007 yılında toplam mevduat %16 artışla 356.9 milyar YTL'ye ulaşırken, mevduatın menkul değerlere dönüşüm oranı %46,2 olarak gerçekleşmiştir. 2006 yılı Nisan ayı itibarıyla %34,4'e kadar gerileyen YP mevduatın toplam mevduat içindeki payı 2006 yılı Mayıs dalgalanmasından sonra %39'a kadar yükselmiş ve 2007 yılı Aralık ayında %35,4 olarak gerçekleşmiştir. 2007 yılında uluslararası piyasalardan sağlanan sendikasyon ve seküritizasyon kredileri artış oranı, 2006 yılına göre gerileyerek %15,3 olarak gerçekleşmiş ve 2007 yılında yurt dışı piyasalardan 26.4 milyar dolarlık kredi sağlanmıştır. 26 Sektör özkaynakları, 2007 yılı itibarıyla %27,1 oranında artarak 75.7 milyar YTL'ye ulaşmıştır. 2007 yılı Aralık ayında sektörün net dönem kârı geçen yılın aynı dönemine göre %31,3
oranında artarak 14.9 milyar YTL'ye çıkmıştır. Bankacılık sektörünün aktif kârlılığı %2,6, özkaynak kârlılığı ise %19,7 oranında gerçekleşmiştir. 2008 yılında bilançoda büyümeyi sağlayacak en önemli kalem geçmiş yıllarda olduğu gibi kredi hacmindeki artış olacaktır. Ancak artış oranının henüz 2004 ve 2005 yıllarını yakalaması beklenmemektedir. Bireysel krediler ve KOBİ kredileri bankaların 2008 yılında da yine en fazla yöneleceği alanlar olacaktır. Sektörün bankacılık faaliyet kârlılığının ise 2007 yılına göre fazla artması beklenmemektedir. 27
07 FAALİYET RAPORU 2007 Yılı Faaliyetlerimiz HAZİNE YÖNETİMİ Global Gelişmeler ve Likidite Yönetimi 2007'de önceki yıllarda olmayan çok sayıda iç ve dış faktörün etkili olduğu Türkiye ekonomisi, geride bıraktığımız yılı, yurt dışında mortgage piyasasında yaşanan sorunlar, petrol fiyatlarında yaşanan hızlı artış, yurt içinde ise politik gelişmeler, terör olayları ve Irak'ın kuzeyine sınır ötesi operasyon düzenlenmesi gibi gelişmelerin etkisi altında geçirmiştir. Bütün bu olaylar sonucu, inişli çıkışlı bir dönem geçiren başta finans sektörü ve özellikle de yabancı bankaların ilgi gösterdiği bankacılık kesiminde artan maliyetler karşısında zorlaşan rekabet şartları dahilinde Bankamız izlediği proaktif hazine stratejileri, doğru tanımlamış olduğu risk-getiri hedefleri ve likit yapısı sayesinde gelişmesini sürdürmeyi başarmıştır. Bankamız sahip olduğu dinamik yapı sayesinde global piyasalarda yaşanan tüm olumsuz şartlara rağmen yurt içi ve yurt dışı kaynaklı şoklardan yara almadan, üstelik 2007 yılı içinde dışarıdan sağladığı 1.575 milyon ABD dolarlık kaynak göz önüne alındığında, yurt dışı kesimin Bankamıza olan güvenini tazeleyerek çıkmıştır. Piyasa Yapıcılığında Yüksek İşlem Hacmi Bankamız, Türkiye'de bankacılık sektörüne yapılan yabancı yatırımlar ile uluslararası bankacılığın farklı bir boyut kazandığı bu dönemde, Bankamız hazine yönetiminin geliştirdiği ürünler ile geleneksel dış ticaret finansmanı işlemlerinde müşterilerine verdiği desteği sürdürmüş ve değişen piyasa ortamına ayak uyduran alternatif çözümlerle müşterilerinin ihtiyaçlarına yönelik yeni seçenekler oluşturmuştur. Sabit getirili menkul kıymet işlemlerinde Hazine Müsteşarlığı tarafından belirlenen Piyasa Yapıcı Banka unvanının tüm gereklerini tam anlamıyla yerine getiren Bankamız hazine yönetimi konusunda deneyimli kadrosu ve güçlü teknolojik altyapısından aldığı destekle geçmiş yıllarda olduğu gibi piyasalardaki öncülüğünü 2007 yılında da sürdürmüştür. Rekabetçi Kaynak Yönetimi Politikaları Günümüz ekonomik koşullarına bağlı olarak gelişen bankacılık sektöründe etkili ve rekabetçi kaynak yönetimi politikaları doğrultusunda Bankamız toplam mevduatı 2007 yılında 2006 yılına göre %16,2 oranında artış göstermiştir. Yurt içi ve yurt dışındaki ekonomik gelişmelerin analizi sonucunda 2007 yılı hedeflerine ulaşılıp, bir önceki yıla göre YTL vadeli mevduatı %35,3, vadeli tasarruf mevduatı %17,6 oranında artırılarak Bankamızın sektördeki etkinliği sürdürülmüştür. Seküritizasyon ve Sendikasyonlarda Uygun Maliyetler 2007 yılı içerisinde Bankamızca yurt dışından gelen havale akımlarına dayalı ortalama vadesi yedi yıl olan 500 milyon ABD Doları tutarında seküritizasyon kredisi alınmıştır. Bu işlem uluslararası piyasalarda meydana gelen ABD mortgage piyasalarındaki bozulma kaynaklı dalgalanmalardan bir ay önce alındığından zamanlaması ve fiyatlaması Bankamız açısından oldukça kazançlı olmuştur. Kredi, uluslararası üç büyük Bankaya ait conduit'lerden (özel amaçlı yatırım şirketleri) alınmıştır. Global dalgalanmalar nedeniyle, önümüzdeki birkaç yıl boyunca benzer kaynaklardan uygun koşullarda borçlanma imkanı ortadan kalkmıştır. Bankamız borçlanmayı dalgalanmadan bir ay önce tamamlayarak bu imkanı iyi değerlendirmiştir. 28
Temmuz 2006'da alınan 700 milyon ABD Doları tutarındaki kredi 12 Temmuz 2007'de yenilenerek, 29 uluslararası Bankanın katılımı ile bir yıl vadeli sendikasyon kredisi alınmıştır. Söz konusu kredi, bugüne kadar Bankamızın almış olduğu en ucuz maliyetteki sendikasyon kredisi olma özelliği taşımaktadır. Ayrıca 2006 Aralık'ta 700 milyon ABD Doları tutarında toplam üç dilim halinde almış olduğumuz sendikasyon kredisinin bir yıl vadeli 375 milyon ABD Doları tutarındaki kredi dilimi uluslararası piyasalarda meydana gelen kriz sebebi ile vadesinden bir ay önce kapatılarak 3 Aralık 2007'de 23 uluslararası bankanın katılımı ile aynı tutarda yenilenmiştir. Kredi, uluslararası piyasaların en sıkıntılı olduğu günlerde gerçekleştirilmesi nedeniyle Bankamıza olan güveni özellikle göstermektedir. DIŞ TİCARET VE MUHABİR İLİŞKİLERİ Vakıfbank, ülke ekonomisine katkı sağlaması beklenen dış ticarete yönelik firmaların desteklenmesini ilke edinerek, ihracatçılarımızın rekabet gücünü artırmalarına, mevcut pazardaki yerlerini korumalarına ve yeni pazarlara girmelerine yardım etmek prensibiyle hareket etmektedir. Dünya genelinde geniş bir muhabir banka ağına sahip olan Bankamız 2007 yılında, Türkiye toplam dış ticaret hacminin %6'sına aracılık etmiş, yabancı yatırımların hızla arttığı bu dönemde hem yabancı firmaların Türkiye'de aldığı ihalelerde, hem de Türk firmalarının yurt dışında aldığı ihalelerde ihtiyaç duydukları garanti mektubu işlemlerini üstlenerek sektörde adından sıkça söz ettirmiştir. Ankara, İstanbul ve İzmir'de mevcut üç Dış Operasyon Merkezi vasıtasıyla Türkiye'nin saygın ve önde gelen firmalarının ihracat ve ithalat işlemlerine aracılık ederek, transfer işlemlerini gerçekleştiren, yabancı para teminat mektuplarına ilişkin hizmet veren, yabancı para üzerinden düzenlenmiş çeklerin iştira ve tahsil işlemlerini gerçekleştiren Bankamız 2007 yılı Active ACADEMY Dış Ticarete Katkı Ödülü ile ödüllendirilmiştir. KURUMSAL VE TİCARİ BANKACILIK Kredi Portföyünde İstikrarlı Gelişim Bankamız kurumsal ve ticari bankacılık uygulamaları kapsamında müşterilerinin kısa vadeli işletme kredisi ihtiyacından dış ticaret finansmanı ve nakit yönetim ihtiyacına kadar pek çok finansal ihtiyacına yönelik çözümler oluşturmaktadır. Kurulduğu yıldan itibaren Türkiye'de sanayici, ihracatçı ve iş adamlarına yönelik kredi desteği ile ülke ekonomisine büyük artılar kazandıran Bankamız, 2007 yılında nakdi kurumsal ve ticari kredilerini %29 oranında artırmıştır. KURUMSAL - TİCARİ KRD. (Milyon YTL) 18.000 16.924 16.000 % 29,03 14.000 13.116 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2006 2007 10,0 9,0 8,0 7,0 6,0 5,0 4,0 KURUMSAL - TİCARİ KRD. PAZAR PAYI (%) 8,7 8,9 2006 2007 29
07 FAALİYET RAPORU Ticari ve Kurumsal Krediler sektör payımız %8,9'a yükseldi 2007 yıl sonu itibarıyla Bankamızın nakdi ticari ve kurumsal kredi pazar payı %8,9'a yükselmiştir. Bu dönemde de Türk sanayiinden hizmet sektörüne, haberleşmeden ticarete kadar tüm sektörlere destek verilmiş ve ekonomik kalkınmaya katkıda bulunulmuştur. Kurumsal ve Ticari Kredilerin Sektörel Dağılımı SEKTÖR TOPLAM İÇERİSİNDEKİ PAYI (%) İMALAT SANAYİ 25,48 TAŞIMACILIK, DEPOLAMA VE HABERLEŞME 14,48 TOPTAN PERAKENDE TİC. 12,92 DİĞER 11,04 İNŞAAT 8,99 KAMU YÖN. VE SAVUNMA ZOR. SOS. GÜV. KUR. 6,49 DİĞER TOPLUMSAL SOSYAL VE KİŞİSEL HİZM. 4,73 FİNANSAL ARACILIK 4,57 MADENCİLİK VE TAŞOCAKÇILIĞI 3,31 OTELLER VE RESTAURANTLAR(TURİZM) 2,23 TARIM AVCILIK ORMANCILIK 1,89 EMLAK KOMİSYON KİRALAMA VE İŞL.FAAL. 1,55 SAĞLIK VE SOSYAL HİZMETLER 1,24 ELEKTRİK, GAZ VE SU KAYNAKLARI 1,09 TOPLAM 100.00 Proje Finansmanında da aktif rol üstlenildi Değişik yabancı bankalar liderliğinde ve/veya Bankamız liderliğinde büyük kamu ihaleleri ve özelleştirmeler kapsamında oluşturulan projeye dayalı (baraj, otoyol, demiryolu, enerji, havaalanı v.b. büyük kamu ihalelerine ve özelleştirmelere konu yatırımlarda) sendikasyon kredilerine de Bankamızca çeşitli miktarlarda katılım yapılmıştır. Bu kapsamda mevcut sendikasyon kredilerine ilaveten 2007 yılı içinde 4 adet sendikasyon kredisi anlaşması Bankamızca akdedilmiştir. Toplam sendikasyon anlaşma tutarı 1.249 milyon ABD Doları ve 585 milyon Euro olup, Bankamızın bu sendikasyonlara katılımı 222 milyon ABD Doları ve 20 milyon Euro'dur. Yabancı Banka Kaynaklı Krediler yatırımcıların kullanımına sunuldu 2007 yılı içerisinde Bankamız kaynaklı kredilerin yanı sıra AYB (Avrupa Yatırım Bankası) KOBİ Kredisi, AKKB (Avrupa Konseyi Kalkınma Bankası ) Kredisi, Union Bank Of Switzerland (UBS AG), Dresdner Bank, Credit Suisse, Banco Bilbao Vizcaya Argentaria, Commerzbank, Deutschebank, Bank Brussels Lambert S. A. (BBL), Bayerische Landesbank gibi yabancı banka kaynaklı krediler yatırımcıların kullanımına sunulmuş ve kullandırılmıştır. Kaynağı Riski AKKB Kaynaklı 139.282.682 YTL Exim Kredileri 52.008.027 YTL AYB Kredileri 573.755.272 YTL KOBİ'ler 2007 yılında da en önemli müşteri kitlelerinden birisi oldu Vakıfbank 2007 yılında da Türkiye ekonomisinin temel taşı olan Küçük ve Orta Ölçekli İşletmelere farklı ürün çeşitleriyle ve geniş ürün yelpazesiyle hizmet sunmaya devam etmiştir. Sektörlere özgü ve işletme ihtiyaçlarına göre özel olarak geliştirilmiş, sektörlerin 30