ÖNSÖZ Sosyal İşler Başkanlığı

ÖNSÖZ İnsana hizmeti merkezine alan ve tüm çalışmalarında sosyal devlet ilkesini göz önünde bulunduran, tüm vatandaşların refah, huzur ve mutluluğu için çalışmalarını yürüten AK Parti sosyal politika uygulamalarını da bu eksen üzerinde devam ettirmektedir. Belli bir kesimi değil tüm Türkiye yi kapsayacak çalışmalarla hareket eden AK Parti, engelliler, yaşlılar, çocuklar, kadınlar, yoksullar, işsizler, şehit ve gazilere devletin kucaklayıcılığı ile sahip çıkmakta, zor durumdaki hiçbir vatandaşımızın kendisini yalnız bırakılmış, terkedilmiş duygusuyla baş başa kalmaması için siyaset üretmeye devam etmektedir. İnsan onuruna yaraşır bir sahiplenme ile dezavantajlı vatandaşlarımıza sahip çıkan, adil bir refah paylaşımı hedefi ile çalışmalarını ve mücadelesini sürdüren AK Parti sosyal politikalarda dünyaya örnek olacak projelere imza atmıştır. Sosyal politikalarda karar alma mekanizmalarına yerel yönetimleri, STK ları katan AK Parti, gerçek bir sosyal devlet olma yolunda çağın normlarını medeniyetimizin tecrübeleri ile birleştirerek sosyal politika anlayışına yeni bir soluk getirmiştir. Engelli vatandaşlarımız yeni yasal düzenlemelerle her tür ayrımcılığa karşı korunmuş, erişilebilirlikte gelişmiş ülkelerin çizgisi yakalanmıştır. Türkiye özellikle Sosyal Destek Uygulamaları nda dünyada örnek gösterilen ülkeler arasına girmiştir. Gelecek nesillerimizin ülkede oluşturulan her tür kaynaktan adil bir şekilde yararlanması ve güçlü yeni Türkiye nin inşası için sosyal politikalarda güçlü projeler üretmeye devam edecektir. Sosyal Politikalarda Daima Hizmet kitapçığı AK Parti hükümetlerince sosyal politikalarda somut olarak gerçekleştirilen icraatların kısa bir özeti niteliğindedir. Sosyal İşler Başkanlığı

Türkiye de sosyal yardımlar 2002 yılında GSYİH nın %1,19 unu oluştururken 2013 yılında bu oran %1,35 e yükseldi. SOSYAL YARDIMLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2013 65.15% ENGELLİ VE YAŞLI HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2013 17.37% KREDİ VE YURTLAR KURUMU 2013 7.30% MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI 2002 1.16% ÇOCUK HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2013 1.31% VAKIFLAR GENEL MÜDÜRLÜĞÜ 2013 0.23% TÜRKİYE KÖMÜR İŞLETMELERİ 2013 3.75% SOSYAL GÜVENLİK KURUMU 2002 2.73% GIDA TARIM VE HAYVANCILIK BAKANLIĞI 2013 0.99% Dar Gelirli Nüfus Azalıyor Dünyada yoksulluk sınırı olarak kabul edilen kişi başı günlük 4,3 Dolar gelir seviyesinin altında bulunan nüfusumuz 2002 yılında yüzde 30,3 iken 2012 yılı itibarıyla bu oran yüzde 2,27 seviyesine gerilemiştir. Yoksul vatandaş sayımız onda birine yani 20 milyondan 1,7 milyona gerilemiştir. 4

Yoksulluk, İstikrarlı Bir Şekilde Azalıyor Son ekonomik verilere göre Türkiye de zengin - fakir arasındaki uçurum giderek kapanmaya başladı. En zengin yüzde 20 lik kesimin gelirden aldığı payın oranı 9.59 dan 7.96 ya geriledi. Gelir dağılımının adil bir şekilde düzenlenmesi yoksulluğun görece daha hızlı bir şekilde azalmasını sağlamaktadır. Ekonomideki büyüme ile ortaya çıkan refah artışının adil paylaşımı sonucunda yoksulluk hızlı bir şekilde azalmaktadır. 5

Bakanlık verilerine göre kişi başı günlük 4.3 dolar altında yaşayan kişi sayısı son 10 yılda 20 milyondan 1.7 milyona düştü. Gelir dağılımındaki bu iyileşme ile Türkiye de harcaması 1 doların altında tek bir kişi kalmadığı için mutlak yoksulluk araştırması rafa kaldırıldı. Dünya ortalamalarına bakıldığında Türkiye de yoksulluğun giderek azaldığı görülmektedir. Sekiz yıl önce yoksul oranı yüzde 13.3 seviyesindeydi. Önceki yıl bu oran yüzde 2.3 seviyesine gerilemiştir. Yaklaşık 14 milyon nüfusuyla Türkiye nin megakenti İstanbul da yaşayan yoksul sayısı da azaldı. Hükümetin, yoksul kesime yönelik destek programları ile İstanbul da yoksul sayısında son 8 yılda yüzde 2.2 düşüş görüldü. 6

Kapsam: Sosyal Yardımlar Genel Müdürlüğü (Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu Kaynakları, 2022 Sayılı Kanun kapsamında yapılan yardımlar, Genel Sağlık Sigortası Prim ödemeleri), Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğü (Evde Bakım Yardımı), Kredi ve Yurtlar Kurumu (Burslar), Milli Eğitim Bakanlığı (Burslar), Çocuk Hizmetleri Genel Müdürlüğü (Sosyoekonomik destekler), Vakıflar Genel Müdürlüğü (İmaret hizmetleri, Muhtaç Aylığı, Burslar), Türkiye Kömür İşletmeleri (Yakacak Yardımı), Sosyal Güvenlik Kurumu (Tazminat Niteliğindeki Primsiz Ödemeler), Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı (Okul Sütü Yardımı) 7

AİLE YARDIMLARI GIDA YARDIMLARI İhtiyaç sahibi ailelerin gıda ve giyim gibi temel ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla yapılmaktadır. 2003 2012 2013 AKTARILAN KAYNAK (MİLYON TL) 1,406,43 163,62 KİŞİ SAYISI 2013 681,307 BARINMA YARDIMLARI Oturulamayacak derecede eski, bakımsız ve sağlıksız evlerde yaşayan muhtaç vatandaşlara evlerinin bakımonarımı ve ev eşyası alımı için ayni veya nakdi olarak yapılan yardımlardır. 2006 2012 2013 AKTARILAN KAYNAK (MİLYON TL) 187,89 51,68 KİŞİ SAYISI 2013 20.064 8

SOSYAL KONUT PROJESİ (1+1, 2+1) Sosyal güvencesi olmayan, fakir ve muhtaç durumda bulunan vatandaşlara T.C. Başbakanlık Toplu Konut İdaresi aracılığıyla ev yapımını kapsamaktadır. 2009-2012 2013 AKTARILAN KAYNAK (MİLYON TL) 761 210 YAKACAK YARDIMLARI İhtiyaç sahibi ailelere bedelsiz kömür yardımını içeren yakacak yardımlarıdır. KÖMÜR MİKTARI (TON) 2003-2012 2013 15.484.533 2.331.344 AİLE SAYISI 2003 2.105.957 9

EŞİ VEFAT ETMİŞ KADINLARA NAKDİ SOSYAL YARDIM PROGRAMI Sosyal güvencesi olmayan, fakir ve muhtaç durumda bulunan resmi nikahlı eşini kaybetmiş kadınlara yapılan nakdi yardımlardır. 2012 AKTARILAN KAYNAK (MİLYON TL) 371,5 KİŞİ SAYISI 239.376 2013 752,8 281.141 MUHTAÇ ASKER AİLELERİNE YAPILAN YARDIMLAR Sosyal güvencesi olmayan, fakir ve muhtaç durumda bulunan vatandaşlarımızın askerlik görevini yerine getirmeleri esnasında desteklenmeleri sağlanmaktadır. 2013 AKTARILAN KAYNAK (MİLYON TL) 77,56 KİŞİ SAYISI 50.700 10

EĞİTİM YARDIMLARI EĞİTİM MATERYALİ YARDIMLARI Sosyal güvencesi olmayan, fakir ve muhtaç durumda bulunan ailelere yapılan eğitim materyali yardımlarıdır. 2003 2012 2013 AKTARILAN KAYNAK (MİLYON TL) 800,88 65,69 KİŞİ SAYISI 2013 371.571 ŞARTLI EĞİTİM YARDIMLARI (ŞEY) Sosyal güvencesi olmayan, fakir ve muhtaç durumda bulunan ailelere çocuklarını okula göndermeleri şartıyla yapılan yardımlardır. 2003 2012 2013 AKTARILAN KAYNAK (MİLYON TL) 2.514,97 512,81 ÖĞRENCİ SAYISI 2013 2.415.915 11

ÖĞLE YEMEĞİ YARDIMI MEB ile iş birliği içinde taşımalı eğitim uygulaması kapsamında, okulların bulunduğu merkezlere taşınan yoksul öğrencilere öğle yemeği verilmektedir. 2003-2012 2013 AKTARILAN KAYNAK (MİLYON TL) 1.566,04 250 ÜCRETSİZ DERS KİTABI İlk ve ortaöğrenim öğrencilerinin ders kitapları ücretsiz verilmektedir. 2004-2012 2013 AKTARILAN KAYNAK (MİLYON TL) 1.881,15 275 12

ENGELLİ ÖĞRENCİLERİN ÜCRETSİZ TAŞINMASI Özel eğitime gereksinim duyan öğrencilerin okullara erişiminin sağlanması amacıyla MEB ile işbirliği içinde destek sağlanmaktadır. 2005-2012 2013 AKTARILAN KAYNAK (MİLYON TL) 292,9 85 YÜKSEK ÖĞRENİM BURSU Ailesi dar gelirli yükseköğrenim öğrencilerine başarılı olmaları şartıyla, her yıl 9 ay süresince verilir. 2004 yılından itibaren KYK na devredilmiş olup önceki hak sahipleri burslarını almaya devam etmektedir. 2003-2012 AKTARILAN KAYNAK (MİLYON TL) 413,92 13

ŞARTLI SAĞLIK YARDIMLARI ŞARTLI SAĞLIK YARDIMLARI (SAĞLIK VE GEBELİK) (ŞSY) Sosyal güvencesi olmayan, fakir ve muhtaç durumda bulunan ailelere, çocuklarını sağlık kontrolüne göndermeleri şartıyla yapılan yardımlardır. 2005 2012 2013 AKTARILAN KAYNAK (MİLYON TL) 938,23 229,23 ÇOCUK SAYISI(*) 2013 996.658 TÜP BEBEK PROJESİ Özel bir hastane ile iş birliği içinde maddi imkansızlık nedeniyle tüp bebek tedavisine ulaşma imkanı bulunmayan 2500 ailenin ücretsiz tüp bebek tedavisi yapılmıştır. 14

2022 SAYILI KANUNA GÖRE YAPILAN YAŞLILIK AYLIĞI 2022 Sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun gereğince muhtaç olduğu tespit edilen yaşlılara yapılan ödemelerdir. 2012 2013 KİŞİ SAYISI AKTARILAN KAYNAK (MİLYON TL) 668.351 1.046,02 TL 690.106 991,66 TL ENGELLİ AYLIĞI 2022 Sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun gereğince muhtaç olduğu tespit edilen engellilere yapılan ödemelerdir. 2012 2013 KİŞİ SAYISI AKTARILAN KAYNAK (MİLYON TL) 500.287 1.696,03 TL 578.849 2.035,69 TL 15

İlk Engelliler Kanunu nu çıkardık Ülkemizin ilk Engelliler Kanunu nu çıkararak yaklaşık 1.500 maddelik Engelliler Hukuku oluşturduk. Bağlayıcı nitelikteki ilk ve tek uluslararası belge olan ve engellilerin ayrımcılıkla mücadele ana ekseninde hak ve özgürlüklerinden tam ve eşit yararlanmasını ve kolaylaştırıcı tedbirlerin alınmasını öngören BM Engellilerin Haklarına İlişkin Sözleşmeyi 30.03.2007 tarihinde imzalayarak sözleşmeyi ilk imzalayan ülkeler arasında yer aldık. 16

Engellilere Anayasal düzeyde güvence 2010 yılında yapılan Referandumla Anayasa nın 10 uncu maddesinde yapılan değişiklikle, engelliler için alınacak tedbirlerin eşitlik ilkesine aykırı sayılamayacağı hükmünü getirerek engellilere pozitif ayrımcılığı anayasal düzeyde güvence altına aldık. Sakat, özürlü, çürük ibaresi yerine engellilik alanındaki tıbbi bakıştan sosyal bakışa geçişi ifade eden engelli ibaresinin engelli vatandaşlarımızı tanımlamak üzere mevzuatta kullanılması için tüm kanun ve kanun hükmünde kararnameleri tarayarak mevzuatta yer alan bu tip ibareleri engelli ibaresiyle değiştirdik. 17

Engelli Hakları İzleme ve Değerlendirme Kurulu nu oluşturduk Engelli haklarının korunması, kullandırılması ve geliştirilmesine ilişkin konularda çalışmalar yapmak, önerilerde bulunmak, engelli hakları konusunda kurumlar arası iş birliği ve koordinasyonu sağlamak üzere Engelli Hakları İzleme ve Değerlendirme Kurulu oluşturuldu. Engellilere Yapılan Her Türlü Ötekileştirici Uygulamayı Ayrımcılık Suçu Kapsamına Aldık 18

Engeli Olan Memura Kolaylık Sağladık Kendisi, eşi veya birinci derece kan hısımlığı bulunan bakmakla yükümlü olduğu aile fertleri engelli olan memurların engellilik durumundan kaynaklanan yer değiştirme taleplerinin karşılanması için kurumlarınca düzenlemeler yapılması imkanını sağladık. Bakım gerektiren engelli yakını bulunan devlet memuru ebeveyne yıllık izin, mazeret izni dışında 10 gün hastalık izni kullanma imkanını getirdik. Engellilerin Oy Kullanmasında Yaşanan Sorunları Gidermeye Yönelik Düzenlemeler Yaptık 19

Engellileri Bazı Vergilerden Muaf Tuttuk Engellinin sahip olduğu brüt 200 m² yi geçmeyen bir evi Emlak Vergisinden muaf tutuyoruz. % 90 veya daha fazla olan engelliler ve bizzat kullanma amacıyla engelliliğine uygun hareket ettirici özel tertibat yaptıran engelliler tarafından beş yılda bir defaya mahsus olmak üzere ilk iktisabı ÖTV den muaf tutulmasını sağladık. Tekerlekli sandalye kullanan engelli bireylerin motor hacimlerinin 1600 cc nin üstünde olan araçlarının ÖTV den muaf tutulmasını sağladık. 20

Engelli İstihdamını Artırdık Engelli istihdamını geliştirici tedbir ve teşvikler kapsamında kota kapsamında çalıştırılan engellilerle, korumalı iş yerlerinde çalıştırılan engellilerin sigorta primine ait işveren hisselerinin tamamının, kontenjan fazlası isteğe bağlı çalıştırılan engellilerin sigorta primine ait işveren hissesinin yüzde ellisinin Hazine tarafından karşılanmasını sağladık. 21

2002 de Kamuda Çalışan Engelli 5777 Kişi İken, 2013 Yılında Bunu 34 Bin 476 Ya Çıkardık Engellilerin devlet memurluğuna alınmalarına ilişkin sınavların kamu kurum ve kuruluşlarınca ayrı ayrı yapılması yerine, yapılan değişiklik ile ilk defa devlet memuru olarak atanacak engelliler için ayrı ve merkezi bir sınav yapılmasını getirdik (EKPSS). Artık engelliler, engellerini ortadan kaldıran objektif bir sınava giriyorlar. Toplamda Kamu kurumlarında istihdam edilen engelli sayısı 2002 yılında 5777 iken bu sayı 2013 itibariyle 34.476 olmuştur. Özel Sektörde Engelli Çalıştırmakla Yükümlü İş yerlerinde Çalışan Engelli İşçi Sayısı 2008 Yılında 66.393 İken 2013 İtibariyle 90.268 Oldu 22

Korumalı İşyerlerini Teşvik Ettik İş gücü piyasasına kazandırılmaları güç olan zihinsel veya ruhsal engellilerin istihdamını sağlayan korumalı işyerlerine işlerlik kazandırılması, yaygınlaştırılması ve bu suretle engelli istihdamının artırılması için Gelir Vergisi Kanunu, Kurumlar Vergisi Kanunu ve Belediye Gelirleri Kanunu ile İşsizlik Sigortası Kanununda değişiklikler yaparak iş yerlerini teşvik edecek düzenlemeler getirdik. KAMU KURUMLARINDA VE ÖZEL SEKTÖRDE ENGELLİ KOTASINDA İSTİHDAM EDİLEN İŞÇİLERİN YILLARA GÖRE DAĞILIMI Yıllar 2013(Eylül) 2012 2011 2010 2009 2008 2007 2006 2005 2004 2003 2002 Başvuru 27.388 83.955 35.151 36.144 40.519 48.480 36.397 28.236 25.859 38.955 49.218 23.117 İŞE YERLEŞTİRME Kamu 176-468 295 545 427 573 1202 1728 1320 464 657 Özel 27.212-37.982 31.962 25.860 21.540 17.291 22.579 21.589 15.855 12.017 10.226 Toplam 27.388 35.531 38.349 32.257 26.405 21.967 17.864 23.781 23.317 17.175 12.481 10.883 23

Girişimci Engel Tanımaz Girişimci Engel Tanımaz başlıklı bir proje ile engellilerin kendi iş yerlerini kurmalarını kolaylaştırdık. 24

Engelli Memura Erken Emeklilik Engelli memurlara isteği dışında gece nöbeti ve gece vardiyası görevi verilmemesini sağladık. Kendi namına çalışan engellilere isteğe bağlı erken emeklilik hakkı verdik. Ayrıca başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede engelli çocuğu bulunan kadın sigortalılara erken emeklilik imkanı tanıdık. 25

26 SOSYAL POLİTİKALARDA DAİMA HİZMET

Eğitim Engel Tanımaz Özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerinde öğrenim gören öğrencilerin sayısı 2006 yılında 82.952 iken 2013 yılında 262.522 olmuştur. Bu kapsamda ödenen tutar 2006 yılı sonunda 263.187.188 TL iken 2012 yılı sonu itibariyle 1.263.384.975 TL ye ulaştı. 2013 yılının ilk beş aylık dönemi itibariyle özel eğitim desteği alan öğrencilere ödenen destek miktarı ise 578.357.095 TL dir. 27

SOSYAL POLİTİKALARDA DAİMA HİZMET Engellileri Hergün Okullarına Taşıdık Özel Eğitime İhtiyaç Duyan Öğrencilerin Okullara Erişiminin Ücretsiz Sağlanması Projesi ile özel eğitime gereksinim duyan öğrencilerin okullarına devamının teşvik edilmesini sağladık.2004-2005 eğitim-öğretim yılında 6.901 öğrenci ile başlayan bu hizmetten 2012-2013 eğitimöğretim yılında 46.095 engelli öğrenci faydalandı. Bu proje ile engelli öğrencilerin okula devam oranında %90 artış sağlandı. 28

Gören Göz Projesi Birçok ilde görme engellilere dağıtılmak üzere navigasyon özellikli Gören Göz cihazlarını dağıttık. Müze ve ören yerlerine milli saraylara, engelliler ile bir refakatçisi ücretsiz olarak girebilmelerini sağladık. Beyaz Baston SGK Kapsamına Alındı Sosyal İşler Başkanlığı nca, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile yapılan görüşmeler ve değerlendirmeler neticesinde; görme engelli vatandaşların kullanımına uygun olan Beyaz Baston un ücretsiz temin edilmesi 30 Ağustos 2014 tarihli resmi gazetede yayımlanarak Sağlık Uygulama Tebliğine alındı. Ülkemizdeki yaklaşık 700 bin görme engelli vatandaşı kapsayacak Beyaz Baston, SGK kapsamına alınarak vatandaşlarımıza ücretsiz hale getirildi. 29

Engelli Öğrenciler Danışma ve Koordinasyon Merkezlerini Kurduk Yükseköğretim kurumları bünyesinde, engellilere uygun araç-gereç ve ders materyallerinin, uygun eğitim, araştırma ve barınma ortamlarının temini ile eğitim süreçlerinde yaşadıkları sorunların çözümü gibi konularda çalışma yapmak üzere Engelli Öğrenciler Danışma ve Koordinasyon Merkezlerini kurduk. Türk İşaret Dili Sistemini Oluşturuyoruz Türk İşaret Dili Tercümanlığı ve Türk İşaret Dili Sisteminin oluşturulmasına ilişkin esaslar belirlenerek Türk İşaret Dili sisteminin oluşturulması çalışmaları başladı. Türk İşaret Dili tercümanı ve öğreticisi sayısının arttırılması amacıyla eğitim programları hazırlandı ve İşaret Dili Tercümanlarının illerde istihdamı arttırıldı. 30

Engelli Aylığını Artırdık Çalışamayacak durumda olan ya da iş bulamayan engellilere bağlanan 2022 sayılı kanun kapsamındaki engelli aylığını %200 ila 300 oranlarında arttırarak, aylık bağlananların kapsamını genişlettik. 2002 Yılında Aylık Bağlanan Engelli Sayısı 262.378 İken 2013 İtibariyle 580.731 Oldu Yapılan düzenleme ile aylıktan yararlanmak için gerekli olan asgari gelir düzeyi asgari ücretin 1/6 sından asgari ücretin 1/3 üne çıkararak gelir düzeyi açısından kapsamı genişlettik. 31

Evde Bakım Hizmeti Ödemesini Artırdık İlk defa bakıma muhtaç tüm engelliler bakım hizmeti kapsamına alarak engellilere evde veya özel bakım merkezlerinde sunulan bakım hizmetinin ücretlerinin ödenmesi sağladık. Çağdaşlığın önemli göstergelerinden olan bu hizmetlere ayrılan bütçede çok önemli artışlar sağladık. Evde bakım ücreti 2014 yılı için aylık bir net asgari ücret olarak 765,67 TL uygulanmakta, özel bakım merkezlerine ise bir engelli için aylık net iki asgari ücret tutarında 1.531,34 TL ödeme yapılmaktadır. Kurumsal bakım hizmeti almak için sıra bekleyen engellimiz bulunmamaktadır. Yaptığımız uygulamalarla ailelerin Biz öldükten sonra engellimize kim bakacak? endişesini ortadan kaldırdık. 32

Engellilerin Toplumsal Hayata Katılımının Önündeki Engelleri Kaldırdık Engellilerin toplumsal hayata katılımının önündeki engelleri kaldırmak üzere, kamuya açık her türlü yol, kaldırım, yaya geçidi, açık ve yeşil alanlar, spor alanları ve benzeri sosyal ve kültürel alt yapı alanları ile binaların, engellilerin kullanımına uygun hale getirilmesi zorunluluğu getirdik. sarı işrt 33

2002 Yılında 30 Engelliye Bir Bakım Elemanı Düşerken, Şimdi 6 Engelliye 1 Bakım Elemanı Düşmektedir Resmi rehabilitasyon merkezlerinde bakılan engelli sayısı 2002 yılında 3908 iken 2013 yılında 8.892, özel bakım merkezlerinde bakım gören engellilerin sayısı 2007 yılında 351 iken 2013 yılında 10.169 olmuştur. 34

Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonları Kurduk İllerde Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonları kurarak, ulaşılabilirlikle ilgili tüm hizmetlerin etkin biçimde izlenmesini ve denetlenmesini sağladık. Şehirlerarası ulaşım araçlarının 7/7/2018 tarihine kadar erişilebilir hale getirilmesi zorunluluğu getirdik. Şehir içi ulaşımda kullanılan otobüsler ve raylı sistem taşıtları için ise 2014 yılı Temmuz ayına kadar dönüşümün tamamlanması düzenlemesini getirdik. 35

Evde Sağlık Birimleri Evde sağlık hizmetleri kapsamında hastalara muayene ve diğer sağlık hizmetlerini Evde Sağlık Birimleri tarafından vermeye başladık. 502 evde sağlık birimi, 100 ağız ve diş sağlığı evde sağlık birimi ve 133 mobil birimi, 26 entegre hastane birimi ve aile hekimlerince bugüne kadar 380.814 hastaya ulaştık. 36

DiĞER YARDIMLAR Şehitlerimizin Hatırasını Aziz Tutuyoruz Şehit yakınları ve gazilerimizin hayatlarını onurluca idame ettirebilmeleri için her türlü maddi ve manevi desteği sağladık. Bu kapsamda; şehit yakınlarına tanınan istihdam hakkını birden ikiye çıkardık, bu hakkı kullanabileceklerin içerisine şehitlerin eşi, çocuğu ve kardeşinin yanı sıra anne ve babasını da ekledik. Terör eylemlerinin ortaya çıkarılması, etkilerinin azaltılması veya bertaraf edilmesinde etkin rolünden ötürü hayatını kaybettiği veya sakat kaldığı belirlenen sivil vatandaşlarımızı; şehit yakınları ve gazilerle ilgili hakları düzenleyen ilgili kanun kapsamına aldık. 37

Terör Mağduru Sivil Vatandaşlara İstihdam Hakkı Ve Şartsız Aylık Bağlanması Sağlandı 17/7/2004 tarih ve 5233 sayılı Terör ve Terörle Mücadeleden Doğan Zararların Karşılanması Hakkında Kanun çıkartılarak terörden mağdur olan sivil vatandaşlarımıza tazminat hakkı verilmiştir. 38

6495 sayılı Kanun ile; Terör mağduru sivil vatandaşlardan hayatını kaybedenlerin yakınlarına veya engelli hale gelenlere sosyal güvencesinin olup olmadığına bakılmaksızın aylık bağlanabilme imkânı getirilmiştir. Terör mağduru sivil vatandaşlardan terör eylemleri nedeni ile hayatını kaybedenlerin yakınlarına veya engelli hale gelenlere kamuda bir istihdam hakkı sağlandı. Faizsiz Konut Kredisi Kapsamı Genişletildi Vazife ve harp malulü kapsamında olup faizsiz konut kredisinden yararlanamayan şehit yakını ve gazilerimizin de bu haktan yararlandırılması sağlanmıştır. Aylık Miktarının Artırılması Ve Malullerin Çalışması Durumunda Maluliyet Aylığının Kesilmemesi Sağlandı 2330 sayılı Kanun ve harp malulü kapsamındakiler ile tüm er ve erbaşların aylıklarında artış sağlanmıştır. 39

Çalışmaya devam eden malullerin maluliyet aylığı kesilmeyerek iki aylığı birden alma ve sonraki çalışmalarından dolayı emekli olabilme imkânı getirilmiştir. Vazife Malullerinde Derece Kademe İlerlemesi Yapıldı 2012 yılı öncesi er ve erbaş ile kamu görevlisi vazife malulleri hariç diğer şehit yakını ve gazilerimize uygulanan derece kademe ilerlemesinin kapsamı genişletilerek 2012 yılında er ve erbaşlar dâhil edilmiştir. 6495 sayılı kanun ile; Vazife malulü kamu görevlilerine de derece kademe ilerlemesi yapılarak aylıklarında artış sağlanmış ve uygulama farklılıkları giderilmiştir. Ek Ödeme Ve Eğitim - Öğretim Yardımı Kapsamı Genişletildi Vazife malullüğü kapsamında ek ödeme ile eğitim-öğretim yardımı alamayanların da bu imkândan faydalanması sağlanmıştır. 40

Ayrıca özel eğitim okullarında eğitim görme zorunluluğu olan engelli çocuklarımızın da bu haktan yararlandırılması sağlanmıştır. Ücretsiz Seyahat, Su Ve Elektrik Ücret İndirimi Kapsamı Genişletildi 2012 yılında yapılan düzenleme ile Şehit yakını ve gazilerimize konutlarında tükettikleri elektrik ücretinde % 40, su ücretinde % 50 indirim sağlanmıştır 6495 sayılı kanun ile; Vazife ve harp malullüğü kapsamında su ve elektrik ücretlerinde indirim imkânından yararlanamayanların tamamı bu haktan yararlanma imkânına kavuşmuştur. Ayrıca gazilerimizin 25 yaşından küçük çocukları ile anne ve babalarına da ücretsiz seyahat hakkı getirilmiştir Er Ve Erbaş Ailelerine Yardımlar Başlatıldı Askere giden muhtaç er ve erbaşların geride bıraktıkları eşleri veya anne-babalarına askerlik süresi boyunca yardım yapılması sağlanmıştır. 41

Koruyucu Aile Hizmetleriyle Çocuklarımız Artık Anne Şefkatiyle Büyüyor Koruyucu aile hizmetinden 6.922 çocuk yararlandı. Çocuk yuvasında 2002 yılında 79 kuruluşta toplam 8.302 çocuğumuz bulunmakta iken, gerçekleştirilen hizmet dönüşümü ile bu rakamlar Aralık 2013 itibariyle 23 e, fiilen bakılan çocuk sayısı ise 984 e geriledi. 42

Çocuklarımız İçin Sevgi Dolu Bir Türkiye Hedefliyoruz Çocuklarını ekonomik nedenler ile kurum bakımına vermek isteyen aileler desteklenerek çocukların aileleri yanında kalmaları sağlanmış, aile yanındaki her çocuğa ortalama 2013 Aralık ayı itibariyle 538.02 TL destek verilmektedir. Çocuk hizmetlerinde koğuş sisteminden ev sistemine, kurum bakımından aile yanında bakıma geçilmektedir. 43

Aile Bakımına Dönen Çocuk Sayısını 34 Katına Çıkardık 2002 de kurum bakımından aile bakımına dönen çocuk sayısı 268 iken Aileye Dönüş Projesi kapsamında 2013 Aralık itibariyle kurum bakımından 9.937 çocuk ailesinin yanına döndürüldü. 2002 268 2013 9.937 Sevgi Evlerinin Sayısını 15 Katına Çıkardık Çocukların yaşlarına uygun gelişim ihtiyaçları dikkate alınarak site içerisinde inşa edilen, müstakil evlerden oluşan, en fazla 12 çocuğun üçer kişilik odalarda kaldığı sevgi evlerinin sayısı 2002 yılında 3 iken, bu rakam 2013 Aralık itibariyle 61 olup yararlanan çocuklarımızın sayısı 3.952 dir. 3 61 2002 2013 44

Gönül Elçileri Projesi kapsamında 19 Aralık 2012 tarihinden bugüne kadar 1.613 koruyucu aile yanına 2.038 çocuk yerleştirilmiştir. 2013 yılı Aralık ayı itibariyle 906 Çocuk Evinde fiilen bakılan 4.953 çocuk bulunmaktadır. Evlat Edinme Sayısını Yaklaşık 2 Katına Çıkardık Evlat edinme; 2002 yılında 6.726 evlat edinme sayısı, 2013 Aralık ayı itibariyle 12.822 dir. 2002 6.726 2013 12.822 Çocuklarımıza Sahip Çıkıyoruz Darüşşafaka Cemiyeti hariç özel sosyal hizmet kurumlarının kapasitelerinin yüzde 3 ünden çocuklarımız ücretsiz faydalanacaktır. 45

Sosyal hizmet modellerimizden yararlanan çocuklarımız reşit olduklarında merkezi sınav sonuçlarına göre kamuda işe yerleştirilecektir. Özel sektörde çalışmaları halinde, sigortalı ve işveren payı 5 yıl süreyle Hazine tarafından karşılanacaktır. Özel okulların ücretsiz öğrenci okutma imkanlarından şehit, gazi veya vazife malullerinin çocuklarının faydalanmaları sağlanacaktır. 46

Sosyal Ve Ekonomik Destek Hizmeti Yardımını Yaklaşık 4 Katına Çıkardık Sosyal ve ekonomik destek hizmeti kapsamında 2002 yılında 12.075 kişiye yardım yapılmakta iken Aralık 2013 itibariyle 46.995 kişiye yardım yapılmıştır. 2002 2013 12.075 46.995 Kadınlarımızın İstihdam İmkanlarının Sağlanması Amacıyla Verilen Teşvikten 145.578 Kadın Faydalandı 6111 sayılı Kanun ile kadınlara yeni istihdam imkânlarının sağlanması amacıyla 24 aydan 54 aya kadar sigorta primlerinin işveren hisselerinin İşsizlik Sigortası Fonundan karşılanacağı hususları düzenlenmiştir. 47

Söz konusu teşvikten faydalanan kadın sayısı Haziran 2013 itibariyle 145.578 e ulaşmıştır. 2004 yılında kadın istihdam oranı %20,8 iken, 2013 Eylül itibariyle %27,2 ye yükselmiştir. İstihdam paketleri ve 6111 sayılı Kanun ile getirilen düzenlemelerin yükselişte yaklaşık %7 lik etkili olduğu öngörülmektedir. Bu teşvikler uygulanmaya devam edecektir. 2013 2002 %20.8 %27.2 Kadın İstihdam Oranı 48

11 Eylül 2012 Tarihinde Alo Sosyal Yardım Hattı 144 Hayata Geçirilmiştir Sosyal harcamaların GSYH deki yüzdelik oranı UN DP nin 2012 yılı İnsani Gelişmişlik Raporunda yer alan Ülkelerin İnsani Gelişme Endeksi (İGE) sıralamasında Türkiye 0.722 endeks değeri ile Yüksek İnsani Gelişme sınıfında yer almıştır. 10 yıllık süreç zarfında yoksulluk rakamlarında fark edilir düzeyde bir azalma gerçekleştirilmiş ve Türkiye nin yoksullukla mücadele stratejisi, mutlak yoksullukla mücadeleden birçok OECD ülkesinde olduğu gibi insani gelişim eksenine yöneldi. 49

İletişim Bilgileri AK PARTİ GENEL MERKEZ SOSYAL İŞLER BAŞKANLIĞI 0312 204 50 00 @sosyalisler_bsk facebook.com/soibgm 444 20 44 ekm@akparti.org.tr http://www.akparti.org.tr/ekm/ 444 20 44 ykm@akparti.org.tr http://www.akparti.org.tr/ykm KURUMLAR VE SİVİL TOPLUM ÖRGÜTLERİ ALO150 BİMER (BAŞBAKANLIK İLETİŞİM HATTI) http://www.basbakanlik.gov.tr ALO 184 SABİM (SAĞLIK BAKANLIĞI İLETİŞİM HATTI) www.saglik.gov.tr AİLE VE SOSYAL POLİTİKALAR BAKANLIĞI İLETİŞİM BİLGİLERİ (312) 705 40 00 http://www.aile.gov.tr/tr ALO 183 (Aile, kadın, çocuk, engelli, yaşlı şehit yakınları ve gazilere yönelik hizmetler) ALO 144 ( Sosyal yardımlar ve sosyal yardım projeleri hizmetleri) 50

İletişim Bilgileri ENGELLİ VE YAŞLI HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğünden Bilgi Edinme Kanunu Çerçevesinde bilgi talepleriniz için ; http://www.eyh.gov.tr/tr/8103/bilgi-edinme (312) 705 70 00-01-02-03 http://www.eyh.gov.tr/tr ULAŞTIRMA BAKANLIĞI ÇAĞRI MERKEZİ 444 24 07 MEB ÖZEL EĞİTİM REHBERLİK VE DANIŞMAN HİZMETLERİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (312) 212 76 18 http://orgm.meb.gov.tr/ YÜKSEKÖGRETİM KURULU BAŞKANLIĞI (312) 298 70 00 http://www.yok.gov.tr/ ÖĞRENCİ SEÇME VE YERLEŞTİRME MERKEZİ (ÖSYM) (312) 298 80 50 http://www.osym.gov.tr/ ana-sayfa/1-0/20140313.html KÜLTÜR VARLIKLARI VE MÜZELER GENEL MÜDÜRLÜĞÜ (312) 309 02 60 http://www.kulturvarliklari.gov.tr/ 51

NOTLAR 52