Dijital Fotoǧraf Çekim Kılavuzu
İÇİNDEKİLER Dijital Fotoǧraf Rehberi... 2 1. NETLIǦI DOǦRU AYARLAMAK... 2 2. HAREKETTEN KAYNAKLANAN NETSIZLIǦININ ÖNLENMESI... 4 3. ALAN DERINLIǦI... 5 4. HANGI ÇÖZÜNÜRLÜK VE HANGI RESIM FORMATLARı SEÇILMELI?... 6 5. HANGI FOTOǦRAF MAKINESI KULLANıLMALı?... 7 6. RESIM DÜZENLEMESI... 8 7. ÇEKIM ANı... 9 8. AŞıRı IŞıKLANDıRMA... 10 9. DÜŞÜK IŞıKLANDıRMA... 10 10. FLAŞ TEKNIǦI... 11 1
Dijital Fotoǧraf Rehberi Bu rehberde, dijital fotoǧraf çekiminde dikkat edilmesi gereken bazı temel hususlar ele alınarak tavsiyelerde bulunulmuştur. Bu rehber, öncelikle, hazırladıkları metinlere resimler eklemek isteyen, fakat bu işlem için gerekli bilgiye sahip olmayan gazeticilere yöneliktir. Rehber, gerektiǧinde başvurulabilecek, pratiǧi ön plana alan teknik bir rehber olarak düşünülmüştür. Ancak, buradaki tavsiyelere raǧmen, fotoǧrafta optimal bir kalite elde edebilmek için daima bir profesyonel fotoǧrafçıyla birlikte çalışmanın yolları aranmalıdır. Özellikle, ışıklandırması genelde iyi olmayan toplantı ortamlarında meydana gelen zor şartlardan ötürü fotoǧraf çekimlerinde profesyonel fotoǧrafçılara ihtiyaç vardır. Bu rehber kapsamında temel teknik gereksinimlere ve kalite standartlarına ilişkin bilgilere ancak özetliyici bir şekilde deǧinilebilmiştir. Çünkü konu çok yönlü bir konudur. Fotoǧraf çekilen ortamlardaki şartlar çoǧu kez farklı ve bunun haricinde dökümentasyon çalışmalarındaki mevcut personel ve teknik imkanlar da sürekli deǧişken olabilmektedir. 1. Netliǧi doǧru ayarlamak 2
İlk olarak, çekilecek fotoǧrafın en önemli noktasının neresi olduǧuna karar verilmelidir. Bu nokta daha sonra fotoǧrafta net çıkmalıdır. Portre çekiminde bu nokta gözlerdir. Fotoǧraf makinesinin orta yerindeki otomatik odaklama alanı normalde bu önemli noktaya denk getirilir. Fakat kişinin gözleri yerine, örneǧin burnu hedef alındıǧında, resimde hafif bir netsizlik kendisini belli eder. Bunu önlemek için, çekim yaparken makinedeki otomatik odaklamaya ait ölçüm alanlarından sadece bir tanesini kullanın ve çekilecek fotoǧrafın önemli noktasına en yakın pozisyonda olan ölçüm alanını seçin. Bunu yapmak uzun sürebilir, ancak bu şekilde daha hassas bir sonuç elde edilir. Gerektiǧinde netlik ayrıca elle de ayarlanmalıdır. 3
2. Hareketten kaynaklanan netsizliǧinin önlenmesi Ortamın kötü ışıklandırma şartları sebebiyle makinedeki ışıklandırma süresi uzun ayarlandıǧında, hareket eden motiflerde netsizlik meydana gelebilir. Böylece fotoǧrafların tamamen kullanılmaz hale gelmesi ihtimali bile vardır. Daha kısa bir ışıklandırma süresi seçtiǧinizde ise hızlı hareketler daha keskin bir görünüme sahip olurlar. 4
3. Alan derinliǧi Işık şartları kötü olduǧunda, mevcut olan az ışıǧı yakalayabilmek için objektifteki diyaframı geniş çapta açmanız gerekir. Fakat bunu yaptıǧınızda odakta olmayan kısımlar ister istemez daha da netsizleşecektir. Bu problem, en çok fotoǧraflardaki ön sıraların net, ancak arka sıraların net gözükmediǧi grup fotoǧraflarında göze çarpmaktadır. Bu durumda, fotoǧrafı aynı aydınlıkta daha küçük diyafram ayarıyla çekebilmek için sensörün (ISO) ışık hassasiyeti yükseltilmelidir. 5
4. Hangi çözünürlük ve hangi resim formatları seçilmeli? Baskı için normalde 6 MPʼlik bir çözünürlük yeterli olduǧu halde, fotoǧraf çekiminde en yüksek çözünürlüǧü seçiniz, çünkü ileride fotoǧrafın bir kısmı büyütülmek istenildiǧinde yeterince kalite rezervine sahip olursunuz. Fotoǧraf çekimini Raw ve Tiff formatında yapmanızı öneriyoruz, çünkü bu formatlarda çekilen resimler düşük veya aşırı ışıklandırıldıklarında sonradan düzeltilebilirler. 6
5. Hangi fotoǧraf makinesi kullanılmalı? Günümüzde kullanılan Smartphone, cep telefonları veya kompakt tipli kameralarla, ışık şartları iyi olduǧu sürece, gayet güzel fotoǧraflar çekmek mümkündür. Ancak iyi ışıklandırılmamış mekanlarda ışıǧı algılama kapasitesi kuvvetli olan SLR (singlelens reflex) veya sistem kameraları tercih edilmelidir. Makinenin piksel sayısı burada ana kriter olmamalıdır. Sadece 6 MPʼye sahip oldukları halde bazı 10 MP çözünürlüǧe sahip olanlardan çok daha iyi fotoǧraf çeken makineler vardır! Bu yüzden, aslında dikkate alınması gereken husus, resim sensörüdür. Çünkü sensörün ışıǧı algılama kapasitesi ne kadar hassas ise karanlık ortamda çekilen fotoǧraflar da o kadar daha aydınlık olacaktır ve bu şekilde, hışırdama etkisi de düşürülmüş olur. 7
6. Resim düzenlemesi Çoǧu kez motifi resmin tam ortasına yerleştiririz ve motifin etrafı boşluktan ibaret olur. Böylelikle resmin harmonisi bozuk gözükür. Bu yüzden, fotoǧrafcılıkta, bir resim yatay ve dikey yönde üçte bir parçalara bölünür. Sonra motif, bu çizgilerden veya çizgilerin kesişme noktalarından birisinin üzerinde konumlandırılır. 8
7. Çekim anı Tuhaf yüz ifadelerine özellikle dikkat edilmelidir. Çekim yaparken yanlış anda düǧmeye basmamak için yeterince zaman ayrılmalı, uygun an beklenmelidir. Bununla birlikte birkaç kez düǧmeye basmak da iyi bir poz yakalama şansını artıracaktır. 9
8. Aşırı ışıklandırma Bir fotoǧrafın aşırı ışıklandırılmış olması diyafram ayarı ve ışıklandırma süresinin yanlış kombine edilmesinden kaynaklanmaktadır. Ya diyafram ışıklandırma süresine göre büyük seçilmiş, ya da ışıklandırma süresi diyaframa göre uzun seçilmiştir. Sonuç, her ikisinde de aynıdır. 9. Düşük ışıklandırma 10
Çoǧu kez diyafram ışıklandırma ortamına göre küçük seçilmiştir ve buna göre ışıklandırma süresi de kısa gelmiştir. Sonuçta, ışıklandırması düşük bir fotoǧraf ortaya çıkmıştır. Normalde ışıklandırma süresini uzatarak düşük ışıklandırmanın önüne geçilebilir. 10. Flaş tekniǧi 11
Flaş, sunî ışık kullanılmadıǧında ancak bulanık veya ışıklandırması düşük bir fotoǧrafın çekilmesi mümkün iken, kalitesi yerinde olan bir fotoǧraf çekmeye imkan verir. Flaş ve kamera teknolojisinde büyük gelişmeler olmasına rağmen bir flaş aletinin kullanımı hâlâ problemlidir ve çok kez istenilen sonuç elde edilememektedir. Dijital kameraların devreye girmesi bile flaşlı fotoǧraf çekimindeki temel problemi ortadan kaldıramamıştır. Flaş aleti kullanımında meydana gelen en sık hatalar; kırmızı gözler, sert gölgeler ve fotoǧrafın ön kısmının aşırı ışıklandırılmış arka kısmının ise tamamen karanlık kalmış olması, yani kısımdan kısıma aydınlıǧın aniden ve kuvvetlice düşmesidir. 12