13.3. Kentleşme ve Planlama Komitesi 41. çalışma döneminde sürdürülen kentleşme ve planlama çalışmaları, Çalışma Raporumuzun 9. Kentleşme ve Planlama Sorunlarına Yönelik Çalışmalar başlığı altında yer almakta olup, bu çalışmalardan bir kısmı komite tarafından, bir kısmı ise oluşturulan geçici komisyonlar ya da görevlendirmelerle yürütülmüştür. Dönem içinde bu alanda yürütülen raporumuzun 9. Bölümünde şu alt başlıklarda yer almaktadır: 9.1. Ataşehir 9.2. Kartal Merkez Nâzım İmar Planı 9.3. İETT Garajı Alanı 9.4. İçme Suyu Havzaları (İSKİ Yönetmeliği) 9.5. Üçüncü Köprü 9.6. Karayolu Tüp Geçişi 9.7. Tarihi Yarımada 9.8. Cercle d Orient Binası ve Emek Sineması 9.9. Beyoğlu 1/5000 Ölçekli Koruma Amaçlı Nâzım İmar Planı 9.10. 1/1000 Ölçekli Beyoğlu Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı Uygulama İmar Planı 9.11. Tarlabaşı 1. Etap Yenileme Alanı 9.12. Neslişah ve Hatice Sultan Mahalleleri (Sulukule) Yenileme Alanı 9.13. Fener Balat Ayvansaray Yenileme Alanı 9.14. Galata Kulesi ve Çevresi Koruma Amaçlı Nâzım İmar Planı 9.15. Beyoğlu Perşembepazarı Kentsel Sit Alanı 1/5000 Ölçekli Koruma Amaçlı Nâzım İmar Planı 9.16. Beyoğlu Perşembepazarı Kentsel Sit Alanının Yenileme Alanı İlan Edilmesi 9.17. Park Otel 9.18. Ali Sami Yen Stadı 9.19. Şişli-Dikilitaş Tekel Likör Fabrikası Alanı 9.20. Şişli Bomonti Bira Fabrikası Alanı 9.21. Haydarpaşa Garı ve Liman Alanı Tüm bu çalışmalar hakkında detaylı açıklama, bilgi ve belgeleri raporumuzun ilgili bölümünde bulabilirsiniz.
13.4. Mesleki Uygulama ve Denetim Komitesi TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi, 3 Büyükkent Bölge Temsilciliği, 8 Temsilcilik ve 1 MDG ile mesleki denetim uygulamasına devam etmektedir. İstanbul Büyükkent Şubesi mesleki denetimde şube bünyesinde 3, Bakırköy BKBT de 2, Kadıköy BKBT de 2, Kartal BKBT de 2, Edirne Temsilciliği nde 1, Yalova Temsilciliği nde 1, Çorlu Temsilciliği nde 1 profesyonel mimar çalışanı ile hizmet vermektedir. Bunun dışında, mesleki denetim uygulaması, şube hinterlandındaki diğer temsilciliklerde ve MDG de görevlendirilen mimarlarca dönüşümlü olarak gerçekleştirilmektedir. Serbest mimarlık hizmetleri büro tescil işlemleri ve mesleki denetim uygulamaları, TMMOB Mimarlar Odası Serbest Mimarlık Hizmetlerini Uygulama, Tescil ve Mesleki Denetim Yönetmeliği ile yönetmelik uyarınca çıkarılan şartnameler doğrultusunda gerçekleştirilmektedir. Mesleki denetim uygulamalarına yönelik veriler, şube bünyesinde düzenli olarak tutulmakta ve yıllara göre değişimler izlenerek, periyodik aralıklarla düzenlenen raporlarla, istatistik bilgiler diğer birimler ile paylaşılmaktadır. Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi ve bağlı birimleri tarafından 2010 ve 2011 yıllarında gerçekleştirilen mimari proje, TUS ve şantiye mesleki denetimi sayı ve tüm şubeler toplamına göre oranları tablolarda belirtilmiştir (Tablo 1 ve 2). Tablo 1: TMMOB Mimarlar Odası 1.1.2010-31.12.2010 Arası Mesleki Denetim Şubeler Proje TUS Şantiye Adet m 2 Adet m 2 Adet m 2 İstanbul BK Şb. 18.256 36.395.633,17 3.807 2.539.645,38 4.008 7.290.171,91 Diğer Şubeler 99.835 134.157.087,8 63.726 61.165.974,1 8.788 12.034.966,07 Tüm Şubeler Toplamı 118.091 170.552.720,9 67.533 63.705.619,48 12.796 19.325.137,98 İst./Genel Oranı (%) 15,46 21,34 5,64 3,99 31,32 37,72 Tablo 2: TMMOB Mimarlar Odası 1.1.2011-31.12.2011Arası Mesleki Denetim Şubeler Proje TUS Şantiye Adet m 2 Adet m 2 Adet m 2 İstanbul BK Şb. 19.349 35851945,75 2.066 587.703,28 5.769 10.904.231,07 Diğer Şubeler 86.720 120822649,70 35.123 16.786.562,92 16.884 26.729.757,04 Tüm Şubeler Toplamı 106.069 156674595,40 37.189 17.374.266,20 22.653 37.633.988,11 İst./Genel Oranı (%) 18,24 22,88 5,56 3,38 25,47 28,97
Son beş yıllık veriler incelendiğinde mimari proje mesleki denetimi sayısal olarak 2008 yılının ilk altı aylık dönemine kadar olan periyotta artış gösterirken, ekonomik krizin etkisiyle düşme eğilimi içine girmiş, 2011 yılında ise 2008 yılı sayısı aşılmıştır. 2007 yılında bir önceki döneme göre %3,47 oranında artarak 21.049 adet mimari proje denetimi gerçekleştirilmiştir. 2008 yılında bu sayı 2007 yılına göre %9,22 oranında azalarak 19.109 olmuştur. 2009 yılında gerçekleştirilen mimari proje mesleki denetim sayısı, 2006 yılının da gerisinde kalarak, bir önceki yıla oranla %20 oranında düşüşle 15.263 adet olmuştur. 2010 yılında gerçekleştirilen mimari proje mesleki denetim sayısı 2009 yılına göre %19.96 artarak 18.309 olmuştur. 2011 yılında da bir önceki yıla göre %6,20 oranında artışla 19.445 olarak gerçekleştirilmiştir (Grafik 1 ve 2). Grafik 1: 2007-2011 Proje Mesleki Denetimi (Adet) Grafik 2: 2007-2011 Proje Mesleki Denetimi (Alan) Tablo 3: İstanbul Büyükkent Şube 2010 Yılı Mesleki Denetim Uygulamaları Birimler Proje TUS Şantiye Şefliği Adet Alan (m 2 ) Adet Alan (m 2 ) Adet Alan (m 2 ) İstanbul BK Şb. 2.891 10.544.827,57 257 106.251,89 837 2.863.206,91 Bakırköy BKBT 4.305 7.980.789,65 16 4.896,24 1.137 2.076.953,97 Kadıköy BKBT 2.716 5.948.153,87 18 4.223,05 883 1.780.544,15 Kartal BKBT 2.336 4.275.930,29 11 1.709,69 709 1.888.141,98 Çerkezköy T. 959 1.369.780,33 134 23.068,02 86 131.229,69 Çorlu T. 1.340 1.962.978,50 625 76.603,72 110 199.489,82 Edirne T. 833 1.100.784,21 839 1.244.723,88 0 0,00 Keşan T. 407 262.059,14 475 311.618,11 1 1.650,00 Kırklareli T. 522 582.525,02 533 459.605,10 0 0,00 Lüleburgaz T. 620 707.892,89 591 622.484,05 2 28.138,00 Tekirdağ T. 609 989.573,13 154 73.603,50 108 196.736,74 Yalova T. 771 877.812,86 168 24.211,86 142 170.711,81 TOPLAM 18.309 36.603.107,46 3.821 2.952.999,11 4.015 9.336.803,07
Tablo 4: İstanbul Büyükkent Şube 2011 Yılı Mesleki Denetim Uygulamaları Birimler Proje TUS Şantiye Şefliği Adet Alan (m 2 ) Adet Alan (m 2 ) Adet Alan (m 2 ) İstanbul BK Şb. 3.253 9.292.279,05 189 59.660,99 1.031 3.112.650,44 Bakırköy BKBT 5.279 8.991.540,33 16 5.312,00 1.167 2.988.134,69 Kadıköy BKBT 3.023 5.466.563,02 24 21.737,97 1.261 2.838.576,93 Kartal BKBT 2.450 4.658.402,99 11 1.579,39 1.063 1.987.726,20 Çerkezköy T. 874 1.435.549,66 125 21.054,74 276 545.931,88 Çorlu T. 1.269 1.629.032,60 496 65.260,82 168 469.842,84 Edirne T. 542 339.895,98 347 131.474,13 59 109.440,61 Keşan T. 261 143.698,39 225 46.773,81 37 49.361,06 Kırklareli T. 352 358.854,98 140 62.491,18 92 116.218,74 Lüleburgaz T. 427 376.432,78 187 39.684,44 66 99.009,67 Tekirdağ T. 855 1.416.125,40 199 131.680,26 175 380.392,84 Yalova T. 860 988.239,87 70 9.817,38 229 289.102,05 TOPLAM 19.445 35.096.615,05 2.029 596.527,11 5.624 12.986.387,95 İstanbul Büyükkent Şube ve bağlı birimlerince gerçekleştirilen, 2010-2011 Yıllarına ait proje, fenni mesuliyet ve şantiye şefliği hizmetlerinin mesleki denetim sayı ve alan bilgileri Tablo 3 ve 4 te belirtilmiş, Grafik 3 ve 4 te de gösterilmiştir. Grafik 3: 2010 Yılı Birimler Proje Mesleki Denetim Dağılımı (Adet) Grafik 4: 2011 Yılı Birimler Proje Mesleki Denetim Dağılımı (Adet)
2010 yılına ait proje mesleki denetiminin %66,90 ı İstanbul da (Büyükkent Şube %15,79; Bakırköy BKBT %23,51; Kadıköy BKBT %14,83; Kartal BKBT %12,76), %33,10 ü ise diğer temsilciliklerde gerçekleştirilmiştir. 2011 yılına ait proje mesleki denetiminin %72,02 si İstanbul da (Büyükkent Şube %16,73; Bakırköy BKBT %27,15; Kadıköy BKBT %15,55; Kartal BKBT %12,60), %27,98 i ise diğer temsilciliklerde gerçekleştirilmiştir. 2007 ile 2011 yılları arasında gerçekleştirilen proje mesleki denetiminin aylık dağılımı Grafik 5 ve 6 da adet ve alan olarak gösterilmiştir. Grafik 5: 2007-2011 Proje Mesleki Denetiminin Aylık Dağılımı (Adet) Grafik 6: 2007-2011 Proje Mesleki Denetiminin Aylık Dağılımı (Alan) Mimari proje mesleki denetim uygulamasının, aynı dönemlere ait alansal değişimleri incelendiğinde 2007 yılında bir önceki yıla göre %9,23 oranında düşüşle 26.923.172 m 2 ; 2008 yılında %5,65 artışla 28.443.625 m 2 ; 2009 yılında ise son beş yılın en düşük seviyesinde ve bir önceki yıla göre %17,58 oranında düşüşle 23.443.655,41 m 2 ; 2010 yılında 2009 yılına göre %56.13 oranında artışla 36.603.107,46 m 2 ile son 5 yılın en yüksek seviyesine ulaşan alansal değişim, 2011 yılında %4,12 oranında düşüşle 35.096.615,05 m 2 olarak gerçekleştirilmiştir.
2010 yılına ait proje mesleki denetimi alansal olarak %78,54 ü İstanbul da (Büyükkent Şube %28,81; Bakırköy BKBT %21,80; Kadıköy BKBT %16,25; Kartal BKBT %11,68); %21,46 sı ise diğer temsilciliklerde gerçekleştirilmiştir. 2011 yılında ise proje mesleki denetimi alansal olarak %80,94 ü İstanbul da (Büyükkent Şube %26,48; Bakırköy BKBT %25,62; Kadıköy BKBT %15,58; Kartal BKBT %13,27), %19,06 sı ise diğer temsilciliklerde gerçekleştirilmiştir (Grafik 7-8). Grafik 7: 2010 Yılı Birimler Proje Mesleki Denetim Dağılımı (Alan) Grafik 8: 2011 Yılı Birimler Proje Mesleki Denetim Dağılımı (Alan) 2010 yılında gerçekleştirilen mimari proje mesleki denetiminin sayısal olarak %78,56 sını (16.666 adet; 29.318.221,29 m 2 ) ilk kez mesleki denetim yapılan projeler, %8,90 ını (1.888 adet; 3.835.135,78 m 2 ) tadilat projeleri, %7,06 sını (1.497 adet; 674.729,36 m 2 ) ilave projeler ve %5,49 unu da (1164 adet; 2.775.021,03 m 2 ) daha önce mesleki denetim görmüş olup da sadece sicil durum belgesi almak üzere mesleki denetim gören projeler olduğu görülmektedir (Grafik 9).
2010 PROJE Adet Oran (%) İlave proje 1.497 7,06 Tadilat projesi 1.888 8,90 İlk proje 16.666 78,56 Arşiv proje 1.052 4,96 Diğer 112 0,53 TOPLAM 21.215 100,00 Grafik 9: 2010 da Mesleki Denetimi Gerçekleştirilen Projelerin Nitelikleri 2011 yılında gerçekleştirilen mimari proje mesleki denetiminin sayısal olarak %74,25 ini (17044 adet; 5.547.294,32 m 2 ) ilk kez mesleki denetim yapılan projeler, %6,30 unu (1,446 adet; 876.426,37 m 2 ) tadilat projeleri, %4,37 sini (1002 adet; 103.628,68 m 2 ) ilave projeler ve %15,09 unu da (3463 adet; 323.276,09 m 2 ) daha önce mesleki denetim görmüş olup da sadece sicil durum belgesi almak üzere mesleki denetim gören projeler olduğu görülmektedir (Grafik 10). Grafik 10: 2011 de Mesleki Denetimi Gerçekleştirilen Projelerin Nitelikleri 2011 PROJE Adet Oran (%) İlave proje 1.002 4,37 Tadilat projesi 1.446 6,30 İlk proje 17.044 74,25 Arşiv proje 908 3,96 Diğer 2.555 11,13 TOPLAM 22.955 100,00 Son dört yıllık mesleki denetim verilerine göre şube hinterlandında 2007-2009 yılları arasında gerçekleştirilen TUS mesleki denetiminde çok küçük oranlarda sayısal değişim olduğu. 2011 yılında yapı denetim yönetmeliğinin tüm Türkiye de uygulamaya başlaması nedeniyle 2010 yılında TUS mesleki denetimi son 5 yılın en yüksek seviyesine ulaşmıştır. Şube hinterlandındaki mesleki denetim uygulanan TUS sayısı 2007 yılında bir önceki döneme göre %08 oranında artarak 2.523 adet olarak gerçekleş-
Grafik 11: TUS Mesleki Denetimi (2007-2011) tirilmiştir. 2008 yılında 2007 yılına oranla %l lik bir düşüşle 2.495 adet, 2009 yılında 2008 yılına oranla %11,30 oranında artışla 2.777 adet, 2010 yılında 2009 yılına oranla %37,59 artışla 3.821 adet, 2011 yılında bir önceki yıla oranla %46,90 düşüşle 2029 adet olarak gerçekleşmiştir (Grafik 11). Geçmiş yıllarda ilgili belediyenin isteği doğrultusunda düzenlenen Şantiye Şefi Sicil Durum Belgesi, Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliği nde yapılan değişiklik ve Yapı Ruhsatı ve Yapı Kullanma İzin Belgelerinin Kullanılmasına İlişkin Mecburi Standart Tebliği ekinde yapılan açıklamalar sonucunda, 2008 yılından itibaren artan bir oranda düzenlenmeye başlamıştır. Şantiye Şefi Sicil Durum Belgesi düzenlenirken henüz şartname ve yönetmeliklerimizde bu yönde düzenleme olmaması nedeniyle, Bayındırlık ve Grafik 12: Şantiye Mesleki Denetimi (2007-2011)
İskân Bakanlığı nın bu konudaki genelgesi doğrultusunda, alan, mesafe ve ikamet kontrolü ile sicil kontrolü yapılarak belge düzenlenmektedir. Şubemiz hinterlandında 2007 yılında 5 adet Şantiye Şefi Sicil Durum Belgesi düzenlenmiştir. 2008 yılında düzenlenen Şantiye Şefi Sicil Durum Belgesi 1890, 2009 yılında ise %82,38 lik bir artışla 3.447 adet, 2010 yılında 2009 yılına oranla %16,48 lik bir artışla 4015 adet ve 2011 yılında bir önceki yıla oranla %40,07 artışla 5624 adet olarak gerçekleştirilmiştir (Grafik 12).