PANEL: Sağlık Endüstrisi Yönetimi (16 Nisan 2015) Sağlık Teknolojilerinde AR-GE Yönetimi Prof. Dr. Cengizhan Öztürk Boğaziçi Üniversitesi, Biyomedikal Mühendsliği Enstitüsü İnovita & İSEK
Kısa Özgeçmiş (Cengizhan Öztürk) M.D. (Marmara Üniversitesi) / Ph.D. (BME, Drexel University, ABD) Araştırma: Tıbbi Görüntüleme, MRG, Görüntü Destekli Tedaviler (John Hopkins Üniversitesi 3 sene, NIH 6 sene) Boğaziçi Üniversitesi, Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü (2000 - Kurucu Müdür, Boğaziçi Üniversitesi (BU-LifeSci) Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri UYGAR Merkezi (2009-2013) Koordinatör, İnovita Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri İstanbul İşbirliği Platformu (2011 - Koordinatör, Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri, Teknopark Istanbul ve İSEK İstanbul Sağlık Endüstrisi Kümelenmesi (2014 - www.inovita.org
Tıbbi Cihaz Alanında Mevcut Durum Tespiti - Önemli bir fırsat mı kapımızda? - Battık mı? (Hızla batıyor muyuz?)
Milyon Milyon Sağlık Sektörüne Genel Bir Bakış Sektörün geleceği parlak (?!), çünkü dünya yaşlanıyor... ve ne yazıkki Türkiye de yaşlanıyor! Sağlık harcamalarımız artıyor, ( 2012 de > 600 $ )... ve daha da hızlı artacak! ( 2023 de > 2000 $ ) 6.000 5.000 4.000 3.000 2.000 1.000 0 Dünya Nüfusu ve Projeksiyonu Kişi Başına Düşen Sağlık Harcamaları ($) 1.200 1.000 800 600 400 200 0 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2000 2010 2020 2030 2040 2050 Dünya Türkiye Toplam sağlık harcaması/ GSYIH oranı (%) 0-14 yaş 14-65 yaş 65 üzeri Kaynak: www.worldbank.com, 2012 2012 - TUİK, Sağlık Harcaması, 1999-2012 Kişi Başı Türkiye Hedeflenen Nüfusu ve Sağlık Projeksiyonu Harcaması ($) 612.500 51 2.000 41 1.500 31 211.000 11 500 1 0 2000 2010 2020 2030 2040 2050 2012 2015t 2019t 2023t 0-14 yaş 14-65 yaş 65 üzeri Kaynak: Kaynak: www.worldbank.com, Sağlık Bakanlığı, 2012 2012 t: hedeflenen 6,2 6 5,8 5,6 5,4 5,2 5 4,8
Milyon Milyar USD Milyon USD Sektöre Genel Bakış: Tıbbi Cihaz Tıbbi Cihaz, dünyada pazar payı sürekli gelişen bir sektör Türkiye de Tıbbi Cihaz alanında dinamik bir pazar bulunmakta, ve yakın vadede çok hızlı gelişim göstermesi bekleniyor. 300.000 250.000 200.000 150.000 100.000 50.000 1.383 Dünya Tıbbi Cihaz Sektörü 1.590 1.889 2.098 1.711 1.920 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 ABD Batı Avrupa Asya Pasifik Doğu Avrupa Orta Doğu/Afrika Türkiye Kaynak: Medistat Outlook, 2011 2.500 2.000 1.500 1.000 500 0 Ülkemizde Tıbbi 4.000 Cihaz alanında da: 3.500 Pazar artıyor 3.000 2.500 İhracat artıyor 2.000 İthalat daha 1.500 hızlı artıyor 1.000 Net cari açık artıyor 500 0 Türkiye Tıbbi Türkiye nin Cihaz Sektörü Yıllara Göre Tıbbi Cihaz Sektörü 2008 2009 2010 2011 2012 2013t 2014t 2015t 2016t 2017t 2018t Kaynak: BMI Espicom, t: tahmini Kaynak: Espicom Tahminleri,, 2012 0,5 0,12 0,16 0,18 0,19 0,20 0,25 0,0 2006 2007 2008 2009 2010 2011-0,5-1,32-1,59-1,78-1,70-1,71-1,0-2,02-1,5-1,20-2,0-1,44-1,60-1,51-1,52-1,76-2,5 İhracat (USD) İthalat (USD) Cari Açık (USD)
Sağlık Sektörüne Genel Bir Bakış Ulusal Sağlık Endüstrimiz % 85 (*) dışa bağımlı, ve dış ticaret açığımızın da en önemli 2. sebebi. Ulusal sağlık endüstrimizi, hızla geliştirmek zorundayız. Uluslararası düzeyde rekabetçi ürün hedefli Ar-Ge ve üretim kapasitemizi acil olarak artırmalıyız. 2023 yılı hedeflerimize ulaşmak için; altyapılarımızı verimli kullanmalı, işbirliği/koordinasyon mekanizmalarını hemen kurmalıyız. Sağlık temasına odaklanarak, mevcut güçlü yönlerimizi bir araya getirmeli ve bir arada çalışmalıyız (kümelenme!).
Sağlık Endüstrisi Ekosistemi Araştırma Laboratuvarları Teknoloji Transfer Ofisi Kuluçka Merkezi Araştırmacı Programı Tanıtım İletişim Etkinlik Birimi Diğer Destekleyici Birimler (Hukuk, Bilgi İşlem, Finans, Muhasebe) Sanayi ve Risk Yatırımcıları
İSEK - Kümelenme Yapımız 12% Yetkin araştırma merkezleri/labları ile birlikte resmi katılımını tamamlamış bulunan 12 üniversite Teknopark İstanbul proje koordinasyon KÜMELENME YAPISI 12% 1% Firmalar STK Üniversiteler Kamu 75% ÜNİVERSİTELER Tİ STKLAR FİRMALAR İSO PLATFORMLAR İNOVİTA İTAM Sektörün önde gelen Sanayi Kuruluşları ve Ar-Ge Şirketleri (> 80) 17 bini aşan üyesi ve Sağlık Meslek Komitesi aktif desteği ile, İstanbul Sanayi Odası Sektörde aktif 13 Sivil Toplum Kuruluşu
İSEK 2014 Faaliyetlerimizden Örnekler İSEK BİLGİLENDİRME TOPLANTISI EXPOMED FUARI BIO14 FUARI
Temel Yapmamız Gerekenlerde Öne Çıkanlar Kuluçka Faaliyetleri Araştırma Altyapısı Pilot Üretim Tesisleri Ortak Sanayi Labları İşbirliği Etkinlikleri Eğitim Programları Teknoloji Transferi Uluslararası Pazarlama Yeni Güçlendirme Tematik
Giriş Sağlık Teknolojilerinde AR-GE Yönetimi Prof. Dr. Cengizhan Öztürk Boğaziçi Üniversitesi, Biyomedikal Mühendsliği Enstitüsü İnovita & İSEK Biraz hocalık taslamamız lazım...... ne de olsa hocayız!
Türkiye de Sağlığa Özel Noktalar Önemli bir sağlıkta dönüşüm programı devam ediyor (12 yıldır) AB mevzuatına tabiyiz (CE), ama kamu harcamaları esas (> %90) Sağlık Bakanlığı/TİTCK bünyesinde (yeni teknolojik ürün onay için gerekli) ilgili tüm süreçler gelişiyor Sağlığın hizmet tarafı çok hızlı gelişiyor, ama bu durum sağlık teknolojisinde yerli üretimi aynı hızda teşvik edemedi/edemiyor/...
Bilginin Ürün/Hizmete Dönüşüm Yol Haritası ArGe Dönüşüm Aşaması Teknolojik Kanıt Ref: Prof. Banu Onaral Eylem Planı Temel ve Uygulamalı Araştırma Besleme Prototip Prototip Deneme Endustri Prototipi Mevzuat Planı İmalat, Pazarlama, & Satış Araştırma & Geliştirme Projeleri ÜNİVERSİTE İş Strateji Kanıtı İş Planı Pazar Araştırması Fikri Mülkiyet Onay ve İzin Mevzuat Risk Paylaşımı SANAYİ Ürünler Sermaye Kamu, Yerel ve Bölgesel Kaynaklar, Şirket ArGe, Özel Vakıflar Sanayi Tesvik Fonları, Şirketler, Vakıflar, Şahıslar Ref: Prof. Dr. Banu Onaral
Bilginin Ürün/Hizmete Dönüşüm Yol Haritası ArGe Dönüşüm Aşaması Teknolojik Kanıt Ref: Prof. Banu Onaral Eylem Planı Temel ve Uygulamalı Araştırma Araştırma & Geliştirme Projeleri Prototip ÜNİVERSİTE Besleme Besleme Prototip Deneme Pekiştime Fonu İş Strateji Kanıtı İş Planı Pazar Araştırması Fikri Mülkiyet Onay ve İzin Mevzuat Risk Paylaşımı Endustri Prototipi Mevzuat Planı SANAYİ İmalat, Pazarlama, & Satış Ürünler Sermaye Kamu, Yerel ve Bölgesel Kaynaklar, Şirket ArGe, Özel Vakıflar Sanayi Tesvik Fonları, Şirketler, Vakıflar, Şahıslar Ref: Prof. Dr. Banu Onaral
Akademik Değer Ticari Değer Bilginin Ürün/Hizmete Dönüşüm Yol Haritası Rekabet Rekabet Öncesi Öncesi Ürün/Hizmet Dönüşüm Aşaması Pazara Yayılma Pazara Hakimiyet ArGe Büyüme Sermayesi Pazarda Tutunma Pazara Giriş Pazar İzin ve Mevzuat Tez Yayın Pazarlama/Satış Takımı Mezuniyet Ürün Deneme Rısk Sermayesi Ürün Geliştirme Prototip Deneme Fikir Hakları Prototip İş Strateji Kanıtı Bilimsel Kanıt Teknik Kanıt ÜNİVERSİTE SANAYİ Risk Paylaşımı Ref: Prof. Dr. Banu Onaral
Eksiklikler (Tıbbi Cihazda sizce hangisi eksik?) Ülke ekonomisine katkı için olmazsa olmaz şartlar: Güçlü Disiplinlerarası Araştırmacı Kritik Kütle Esnek Kullanımlı Modern Araştırma Altyapıları Çözüme Odaklı Olma (Uygulamaya Yakınlık) Girişimci Ortam (Bolca Erken Fikirler/Küçük Şirketler) Yatırımcılar ve Onların Sektöre Yakınlığı/İlgisi İlgili Sektördeki Olgunluk, Doğru Rekabet Koşulları Mali Destekler
İhtiyaçlar Ne duyuyoruz herkesten? - Mevzuat eksik... - Destek yok... - Altyapımız yetersiz... Kişisel Görüşüm: Hiçbirisi doğru değil!
Lab Örnekler: Temiz Oda 18
VIVARIUM
Biyo-Küp Islak-Kuru Laboratuvarımızda hücre ve kültür odaları, çeker ocaklar, yıkama odaları, güvenli giriş ve özel havalandırma-gaz altyapıları mevcuttur. Bu ortamda girişimcilerimiz, hem ürünlerini geliştirip ticarileştirme, hem de sektör liderleri ile beraber eğitimlere - fikir toplantılarına katılma imkanı bulacaklardır.
Olumlu Gelişmeler: Proje Destekleri Artıyor Tıbbi Cihaza odaklı destekler: o Tübitak ARDEB (1003...) o Tübitak TEYDEB (1511...) Genel destekler: o SANTEZ, o KOSGEB, o Kalkınma Ajansları, o H2020...
ArGe Yönetiminde Öneriler Niye helva yapamıyoruz? Ne yapmalıyız?
İyi Örneklerden Alınan Dersler (Ar-Ge Yönetimi) Üniversite-Sanayi arasında yakın işbirliği Kamu desteklerini akıllı kullanma, ama onların büyüsüne kapılmama (odağı yitirmeme, sabırlı olma!), (Üniversiteler için bu tür destekler şart, başarılı firmaların bazıları hiç kullanmamış ya da çok az kullanmış) Dayanılan güçlü taban nedir? (Düzenli gelir, bilimsel/teknolojik birikim, üretim/piyasa tecrübesi) (Sadece fiyatta rekabete dayalı son hedefler olmamalı) kullanıcının sorununu çözen ama özgün çözümler sunma gayreti, global seviyede bir vizyon, fikri mülkiyet korumada özen (bu konularda zorluklar var)
İhtiyaçlar (gerçek bence bu kadar kısa) Kamuda Öngörülebilirlik... - geri ödemede (SGK) - mevzuatta - stratejik planlamada NOT: Özellikle büyük kamu projelerin (PPP, yap-işletdevret) ve toplu alımların (ofsetli/ofsetsiz) mevzuatının çok iyi belirlenmesi gerekiyor (yerli üretime net zararı olacak şekilde kurgulanma ihtimali var)
İhtiyaçlar (gerçek bence bu kadar kısa) Kamudan Ek Beklentiler - kurumlar arası koordinasyon - gerçek yerli üretimi akıllı(!) teşvik Teşvikte Ana Amaç: ArGe altyapı/araştırma destekleri ile (üniversiteler), klinik/endüstriyel ihtiyaçlar (endüstri) arasındaki kopukluğun kaldırılması
Kamu politikalarının ArGe ye etkisi Ödüllendirme Cezalandırma İyi Örnekler (üniversitelerde, firmalarda) Kötü Örnekler (üniversitelerde, firmalarda) Primum non nocere
Bir Yerli Üretimi (Akıllı) Teşvik Önerisi Ürününü satan yerli üretici faturayı gösterir ve belli bir % ArGe Teşvik Kuponu alır (ödemeyi beklemeden!) Bu kuponu TEYDEB-KOSGEB projelerinde eşfinans olarak, ya da üniversitelerdeki araştırma merkezlerinde hizmet alımı için kullanır Üniversite merkezleri bu kuponları Kalkınma Bakanlığında nakite dönüştürür
Son Sözler Gönülden inanıyorum ki, ülkemizde ve şu anda, Tıbbi Cihaz alanında, ülkemiz için acilen gerekli bir atılımı yapabilecek güçteyiz: - Kamu destekli temel altyapılar ve sanayi yatırımları, zaten kurulmuş durumda, ya da kurulumlarının son fazındalar - Yetişmiş iş gücü potansiyelimiz var ve hızla gelişiyor - Bir süredir değişik platformlar bünyesinde hız kazanmış olan paydaşlararası işbirliğimiz gün geçtikçe artıyor (kümelenme örnekleri) Vites büyütmek zamanı, herkesin katkısına ihtiyacımız var. Kamudan mütevazi (!) beklentimiz: öngörülebilirlik gerçek yerli üretime teşvik (hiç olmazsa cezalandırmama) kendi kurumları arasında koordinasyon (acilen lütfen!)
Dikkatiniz için en içten teşekkürlerimle... Prof. Dr. Cengizhan Öztürk Tel: 216 516 3482, Cep: 533 436 6850 cozturk@boun.edu.tr, cengizhan.ozturk@gmail.com Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Kampüsü, BME, 34684 Çengelköy - İstanbul İSEK, İstanbul Sağlık Endüstrisi Kümelenmesi (http://www.i-sek.org/) İnovita, Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri İstanbul İşbirliği Platformu (www.inovita.org) BU-LifeSci, Yaşam Bilimleri ve Teknolojileri UYGAR Merkezi (lifesci.boun.edu.tr) B.Ü. Biyomedikal Mühendisliği Enstitüsü, (bme.boun.edu.tr)