Ferudun KAYA 501 EKLER

Ferudun KAYA 501 EKLER

502 ULUSLARARASI TİCARET İŞLEMLERİ ve MUHASEBESİ

Ferudun KAYA 503 BaĢlıca Ekonomik Göstergeler GAYRĠ SAFĠ YURTĠÇĠ HASILA ( GSYH ) (2) (3) (2010 Q3) Ek:1 YILLIK 2006 2007 2008 2009 (1) 2010 (1) Cari fiyatlarla (Milyon TL) 758.391 843.178 950.534 952.635 298.089 Cari fiyatlarla (Milyon $) 526.429 648.754 742.094 616.753 197.113 1998 fiyatlarıyla (Milyon TL) 96.738 101.255 101.922 97.144 28.762 Fert baģına GSYH ( $ ) 7.214 9.234 10.440 8.578... GSYH - CARĠ FĠYATLARLA BÜYÜME HIZLARI (%) (2010 Q3) 16,9 11,2 12,7 0,2 13,6 GSYH - SABĠT FĠYATLARLA BÜYÜME HIZLARI (%) (2010 Q3) 6,9 4,7 0,7-4,7 5,5 ÜRETĠM Ġmalat Sanayi Üretim Endeksi (2005-2010 yılları, 2005=100) (2011 Ocak) 107,2 114,4 112,7 99,9 114,3 Ġmalat Sanayi Kapasite Kullanım Oranı (Ağır.Ort.) (4) (2011 ġubat) 81,7 81,1 64,7 69,7 75,6 Elektrik üretimi ( GWh) (Hidrolik+Jeotermal+Rüzgar ) (2011 Ocak) 44.465 36.362 34.279 37.890 54.994 Elektrik üretimi (Termik GWh) (2011 Ocak) 131.835 155.196 164.139 156.923 155.292 SABĠT SERMAYE YATIRIMLARI (Milyon TL) (Program 2011) 123.569 186.915 191.815 163.943 207.676 Kamu 30.410 32.534 39.123 39.342 53.933 Özel 93.159 154.381 152.692 124.600 153.743 YURTDIġINDA ÇALIġAN ĠġÇĠ SAYISI 1.205.506 1.465.920 1.408.524 1.400.414... (1) Geçici (2) Yeni seri (3) Ġktisadi faaliyet kollarına göre temel fiyatlarla Kaynak: TÜĠK, Merkez Bankası, DPT, ÇalıĢma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, DTM. DIġ TĠCARET DEĞERLERĠ (ABD $ milyon) 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 ĠHRACAT (FOB) 27.775 31.334 36.059 47.253 63.167 73.476 85.535 107.272 132.003 102.129 113.976 ĠTHALAT (CIF) 54.503 41.399 51.554 69.340 97.540 116.774 139.576 170.063 201.823 140.926 185.535 DIġ TĠCARET 82.278 72.733 87.613 116.593 160.707 190.251 225.111 277.334 333.825 243.055 299.511 HACMĠ DIġ TĠCARET -26.728-10.065-15.495-22.087-34.373-43.298-54.041-62.791-69.820-38.797-71.559 AÇIĞI Ġhracat / Ġthalat (%) 51,0 75,7 69,9 68,1 64,8 62,9 61,3 63,1 65,4 72,5 61,4 ĠHRACAT / GSMH (%) 10,5 15,9 15,6 15,5 16,2 15,3 16,2 16,3 17.8 16,6 15,5 ĠTHALAT / GSMH (%) 20,5 21,0 22,4 22,7 25,0 24,3 26,5 25,8 27.2 22,9 25,2 Kaynak: TUĠK; DTM. Ek:2

504 ULUSLARARASI TİCARET İŞLEMLERİ ve MUHASEBESİ KAMU FĠNANSMANI - MALĠ SEKTÖR Ek:3 KAMU FĠNANSMANI (Milyon TL) 2002 2003 2004 2006 2008 2009 2010 Konsolide Bütçe (2002-2003 Yıllık) Nakit GerçekleĢmeleri (2004-2008) Gelirler 75.592 100.250 106.667 163.472 194.113 202.658 240.402 Giderler 115.682 140.455 136.566 171.157 219.602 259.699 282.078 Denge -40.090-40.204-29.899-7.685-25.489-57.041-41.676 Kamu Dengesi ( Program) -37.776 33.355 20.367-14.977 8.295 60.844 36.972 Ġç Borç Stoku 149.870 194.387 224.483 251.470 274.827 330.005 352.841 Tahvil + Bono + Avans 149.870 194.387 224.483 251.470 274.827 330.005 352.841 DıĢ Borç Stoku (Milyon $) (2008 Q3) 129.532 144.098 160.927 205.727 289.318 271.140 282.281 Orta - Uzun Vade 113.108 121.085 128.712 164.758 233.009 219.110 214.148 Kısa Vade 16.424 23.013 32.215 40.969 56.309 52.030 68.133 MALĠ SEKTÖR (1000 TL) Para - Banka Parasal Taban 20.246.760 23.270.492 23.949.965 55.818.330 52.976.342 45.806.052 65.073.920 Açık Piyasa ĠĢlemleri 9.578.737 8.260.095 3.622.089 14.419.870-2.836.129-18.917.404-10.913.061 Rezerv Para 10.668.023 15.010.397 20.327.876 41.398.460 55.812.471 64.723.456 75.986.981 Emisyon 7.635.622 10.675.528 13.465.237 26.815.151 32.724.754 38.340.278 48.937.560 Kredi Stoku 36.630.250 54.046.123 82.211.975 178.952.169 279.648.498 306.648.612 438.745.334 Mevduat 58.003.435 78.626.813 103.240.239 170.474.497 270.929.219 307.591.359 384.132.360 Sermaye Piyasası (2009 Ocak) ĠĢlem Hacmi (Milyon TL) 106.302 146.645 208.423 325.131 332.605 ĠMKB Ġndeksi (1986=1) 10.370 18.625 24.972 39.117 26.864 Yabancı Sermaye (Milyon $) GerçekleĢme (Net) 939 1.222 2.005 19.261 15.133 6.080 7,154 Kaynak: HM, Merkez Bankası, ĠMKB, DTM. ĠHRACAT Tarım ve Ormancılık Uluslararası Standart Sanayi Sınıflamasına Göre Yıllık Ġhracat (ABD $ Milyon) Ek:4 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 1.659 1.976 1.754 2.121 2.542 3.329 3.481 3.725 3.927 4.834 4.940 Balıkçılık 25 30 51 81 103 140 131 158 240 189 156 Madencilik ve TaĢocakcılığı 400 349 387 469 649 810 1.146 1.661 2.155 1683 2.677 Ġmalat Sanayii 25.518 28.826 33.702 44.378 59.579 68.813 80.246 101.082 125.145 95.471 105.564 Diğerleri 173 153 165 204 294 384 531 646 507 474 639 GENEL TOPLAM 27.775 31.334 36.059 47.253 63.167 73.476 85.535 107.272 131.975 102.165 113.976 Kaynak: TÜĠK, DıĢ Ticaret MüĢteĢarlığı. Ek:5 Uluslararası Standart Sanayi Sınıflamasına Göre Yıllık Ġthalat ĠTHALAT (ABD $ Milyon) 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Tarım, Ormancılık 2.123 1.409 1.703 2.535 2.757 2.801 2.902 4.641 6.392 4.592 6.457 Balıkçılık 2 1 1 2 8 24 33 31 41 31 33 Madencilik ve TaĢocakcılığı 7.097 6.577 7.192 9.021 10.981 16.321 22.034 25.314 35.650 20.642 25.932 Ġmalat Sanayii 44.200 32.686 41.383 55.690 80.448 94.208 110.379 133.938 150.249 110.889 145.360 Diğerleri 1.081 726 1.275 2.092 3.346 3.419 4.229 6.139 9.628 4.639 7.753 GENEL TOPLAM 54.503 41.399 51.554 69.340 97.540 116.774 139.576 170.063 201.960 140.775 185.535 Kaynak: TÜĠK, DıĢ Ticaret MüĢteĢarlığı.

Ferudun KAYA 505 ÖDEMELER DENGESĠ Ek:6 Milyon $ YILLIK ANALĠTĠK SUNUM 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 A. Cari ĠĢlemler Hesabı -626-7.515-14.431-22.088-32.051-38.219-41.959-13.991-48.561 Ġhracat F.O.B.(2) 40.719 52.394 68.535 78.365 93.611 115.364 140.800 109.647 120.923 Ġthalat F.O.B. -47.109-65.883-91.271-111.366-134.573-162.041 - - -193.821 134.497 177.277 Mal Dengesi -6.390-13.489-22.736-33.001-40.962-46.677-53.021-24.850-56.354 Hizmet Gelirleri 14.031 17.952 22.941 26.757 25.407 28.615 35.071 33.466 33.652 Hizmet Giderleri -6.146-7.441-10.144-11.423-11.713-15.292-17.760-16.717-19.407 Mal Ve Hizmet Dengesi 1.495-2.978-9.939-17.667-27.268-33.354-35.710-8.101-42.109 Yatırım Gelirleri 2.486 2.246 2.651 3.608 4.383 6.420 6.889 5.164 3.975 Yatırım Giderleri -7.040-7.803-8.260-9.483-11.074-13.528-15.251-13.353-11.791 Mal, Hizmet Ve Yatırım Geliri Dengesi -3.059-8.535-15.548-23.542-33.959-40.462-44.072-16.290-49.925 Cari Transferler 2.433 1.020 1.117 1.454 1.908 2.243 2.113 2.299 1.364 B. Sermaye Hesabı -60-42 -36 C. Finans Hesabı 1.172 7.162 17.702 42.660 42.689 48.637 34.558 9.758 59.539 YurtdıĢında Doğrudan Yatırım -143-480 -780-1.064-924 -2.106-2.549-1.553-1.777 Yurtiçinde Doğrudan Yatırım 1.082 1.702 2.785 10.031 20.185 22.046 19.504 8.411 8.931 Portföy Hesabı-Varlıklar -2.096-1.386-1.388-1.233-4.029-2.063-1.244-2.711-3.326 Portföy Hesabı-Yükümlülükler 1.503 3.851 9.411 14.670 11.402 2.780-3.770 2.938 19.617 Hisse Senetleri -16 905 1.427 5.669 1.939 5.138 716 2.827 3.468 Borç Senetleri 1.519 2.946 7.984 9.001 9.463-2.358-4.486 111 16.149 Diğer Yatırımlar-Varlıklar -777-986 -6.983-578 -13.437-4.858-12.058 10.985 9.033 Merkez Bankası -30-28 -24-16 0 2 2 2 4 Genel Hükumet 0 0 0 0 0 0-32 -31-39 Bankalar 643 348-5.324-149 -11.018-3.394-10.255 6.400 13.217 Diğer Sektörler -1.390-1.306-1.635-413 -2.419-1.466-1.773 4.614-4.149 Diğer Yatırımlar-Yükümlülükler 1.603 4.461 14.657 20.834 29.492 32.838 34.675-8.312 27.061 Merkez Bankası 1.336 497-209 -787-1.268-1.450-1.791-901 -553 Genel Hükumet -669-2.194-1.163-2.165-712 82 1.742 1.602 3.493 Bankalar -2.016 2.846 6.564 10.524 11.704 3.735 9.457 514 27.597 Diğer Sektörler 2.952 3.312 9.465 13.262 19.768 30.471 25.267-9.527-3.476 Cari,Sermaye Ve Finansal Hesaplar 546-353 3.271 20.572 10.638 10.418-7.461-4.275 10.942 D. Net Hata Ve Noksan -758 4.450 1.071 2.628-13 1.597 4.703 5.066 4.016 Genel Denge -212 4.097 4.342 23.200 10.625 12.015-2.758 791 14.958 E. Rezerv Varlıklar 212-4.097-4.342-23.200-10.625-12.015 2.758-791 -14.958 Rezerv Varlıklar -6.153-4.047-824 -17.847-6.114-8.032 1.057-111 -12.799 Uluslararası Para Fonu Kredileri 6.365-50 -3.518-5.353-4.511-3.983 1.701-680 -2.159 Ödemeler Dengesi Finansmanı - - - - - - - - - (1) Geçici (2) 1996 Yılından itibaren Bavul Ticareti dahildir. Kaynak: Merkez Bankası, DTM.

506 ULUSLARARASI TİCARET İŞLEMLERİ ve MUHASEBESİ GENĠġ EKONOMĠK GRUPLARIN SINIFLAMASINA (GEGS) GÖRE ĠHRACAT (BEC) Ġ H R A C A T Ek:7 YILLIK (Milyon Dolar) 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 YATIRIM MALLARI 2.658 2.790 4.344 6.531 7.998 9.423 13.755 16.697 Yatırım (Sermaye) Malları (TaĢımacılık 1.220 1.338 1.942 2.752 3.407 4.083 5.599 6.886 araçları hariç) Sanayi ile ilgili taģımacılık araç ve gereçleri 1.439 1.452 2.402 3.779 4.591 5.341 8.156 9.812 ARA MALLARI 13.369 14.657 18.494 25.946 30.290 37.788 49.403 67.707 Sanayi için iģlem görmemiģ hammaddeler 941 950 1.198 1.478 1.711 2.269 2.803 3.206 Sanayi için iģlem görmüģ hammaddeler 9.493 10.474 12.879 18.661 20.673 25.706 32.699 47.182 ĠĢlem görmemiģ yakıt ve yağlar 7 5 4 2 15 2 6 82 Yatırım mallarının aksam ve parçaları 653 727 974 1.358 1.734 2.237 3.168 3.712 TaĢımacılık araçlarının aksam ve parçaları 1.557 1.799 2.453 3.093 3.734 4.561 6.162 6.920 Esası yiyecek ve içecek olan iģlenmemiģ 244 140 120 78 180 278 182 138 hammadeler Esası yiyecek ve içecek olan iģlenmiģ hammaddeler 203 237 351 475 738 653 853 1.324 ĠĢlem görmüģ diğer yakıt ve yağlar 271 325 515 800 1.505 2.082 3.530 5.144 TÜKETĠM MALLARI 15.262 18.465 24.125 30.502 34.835 37.790 43.696 47.079 Binek otomobilleri 973 1.298 2.197 3.934 4.373 5.645 6.840 7.474 Dayanıklı tüketim malları 2.195 3.275 4.351 6.003 6.906 7.583 8.556 8.954 Yarı dayanıklı tüketim malları 5.955 7.215 8.843 9.832 10.308 10.507 12.443 12.521 Dayanıksız tüketim malları 2.861 3.403 4.408 5.193 5.837 6.180 6.834 7.137 Esası yiyecek ve içecek olan iģlenmemiģ 1.662 1.649 2.033 2.576 3.239 3.293 3.813 4.217 tüketim malları Esası yiyecek ve içecek olan iģlenmiģ tüketim 1.415 1.227 1.777 2.252 2.929 2.970 3.484 4.211 malları Motor benzini ve diğer hafif yağlar 157 355 450 618 1.098 1.420 1.553 2.253 Sanayii ile ilgili olmayan taģıma araç ve 43 43 66 95 145 191 174 312 gereçleri DĠĞERLERĠ 46 147 289 189 354 533 418 491 TOPLAM 31.334 36.059 47.253 63.167 73.476 85.535 107.272 131.975 Kaynak: TÜĠK, DıĢ Ticaret MüĢteĢarlığı. FĠAT FAĠZ HARAKETLERĠ Ek: 8 YILLIK FĠYAT HAREKETLERĠ (*) 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Üretici Fiyatları Endeksi (%) 2,7 11,6 5,9 8,1 5,9 8,9 Tüketici Fiyatları Endeksi (%) 7,7 9,7 8,4 10,1 6,5 6,4 FAĠZ HAREKETLERĠ (%) Ağırlıklı Ortalama Mevduat Faiz Oranları (%) Vadeli 20,4 23,7 21,0 25,7 15,7 13,0 Vadesiz 6,5 10,7 15,9 19,6 14,2 0,3 Ağırlıklı Kredi Faiz Oranları (%) (1) Kısa ( 0-12 Ay) 20,5 22,1 21,1 25,2 14,8 12,3 Orta ( 12-24 Ay vadeli) 21,9 20,4 20,2 22,5 17,0 11,7 Altın (Külçe-TL/Gr) 19,4337 28,2064 29,1193 36,3323 48,5623 59,5195 TL/Dolar (SatıĢ) 1,34726 1,43801 1,30779 1,29915 1,55453 1,50760 TL/EURO (SatıĢ) 1,67759 1.80868 1,78676 1,90492 2,16089 1,99895 Kaynak: TÜĠK, Merkez Bankası, DTM.

Ferudun KAYA 507 TÜRKĠYE'NĠN SOSYAL GÖSTERGELERĠ Ek: 9 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 YÜZÖLÇÜMÜ (Km 2 ) 769.604 769.604 769.604 769.604 769.604 769.604 769.604 769.604 NÜFUS (Bin kiģi)(adrese Dayalı Nüfus 66.873 67.734 68.582 69.421 70.586 71.517 72.561 73.723 YILLIK NÜFUS ARTIġ HIZI (Binde) 12,9 12,6 12,3 12,1 11,8 13,1 14,5 15,9 NÜFUS YOĞUNLUĞU 86,9 88,0 89,1 90,2 91,7 92,9 94,3 95,8 OKULLAġMA ORANI (Net) (%) (*) (**) (***) 2002/2003 2003/2004 2004/2005 2005/2006 2006/2007 2007/2008 2008/2009 2009/2010 Ġlköğretim 91,0 90,2 89,7 89,8 90,1 97,4 96,5 Ortaöğretim 50,6 53,4 54,9 56,6 56,5 58,6 58,5 Yüksek öğr. 14,7 15,3 16,6 18,9 20,1 21,1 27,7 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 BEBEK ÖLÜM ORANI ( Binde ) 25,6 24,6 23,6 22,6 21,7 21,0 20,5 ORTALAMA ÖMÜR (Yıl) 70,9 71,1 71,3 71,5 71,7 73,6 73,7 Kadın 73,4 73,6 73,8 74,0 74,2 75,8 76,1 Erkek 68,6 68,8 68,9 69,1 69,3 71,4 71,5 DOKTOR BAġINA DÜġEN NÜFUS 718 683 675 637............ KARAYOLU UZUNLUĞU (Km) 61.491 61.814 61.939 61.764 61.912 62.023 62.219... OTOYOL UZUNLUĞU (Km) 1.882 1.741 1.746 1.987 1.987 2.010 2.100... DEMĠRYOLU (Km) 8.697 8.697 8.697 8.697 8.697 8.699 8.686... BĠN KĠġĠYE DÜġEN OTOMOBĠL 66,5 75,9 78,1 84,8 91,7......... BĠN KĠġĠYE DÜġEN TELEFON 267 266 261 258 258......... BĠN KĠġĠYE DÜġEN TELEVĠZYON 498 534 600............... KĠġĠ BAġINA YILLIK ELEKTRĠK TÜKETĠMĠ (Kwh) 1.581 1.687 1.808 1.936 2.198 2.264 2.162... (*) 1 Ekim - 15 Haziran dönemini kapsamaktadır. (**) 2001-2007 yıllarının okullaşma oranları 2000 yılı Genel Nüfus Sayımı sonuçlarına göre yapılan en son nüfus projeksiyonuna göre hesaplanmıştır. (***) 2007-2008 öğretim yılına ait okullaşma oranları Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi 2007 Nüfus Sayımı sonuçlarına göre hesaplanmıştır. Kaynak: TÜĠK, MEB, DTM.

508 ULUSLARARASI TİCARET İŞLEMLERİ ve MUHASEBESİ Ek:10 Türkiye nin 2001-2010 Yılları Arasında Ülkelere Göre Ġhracatı Milyon Dolar ÜLKELER 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 ALMANYA 5.367 5.869 7.485 8.745 9.455 9.686 11.993 12.952 9.783 11.485 ĠNGĠLTERE 2.175 3.025 3.670 5.544 5.917 6.814 8.627 8.159 5.915 7.238 ĠTALYA 2.342 2.376 3.193 4.648 5.617 6.752 7.480 7.819 5.890 6.510 FRANSA 1.895 2.135 2.826 3.668 3.806 4.604 5.974 6.618 6.209 6.055 IRAK 0 0 718 1.821 2.750 2.589 2.845 3.917 5.124 6.042 RUSYA 924 1.172 1.368 1.859 2.377 3.238 4.727 6.483 3.202 4.632 A.B.D. 3.126 3.356 3.752 4.860 4.911 5.061 4.171 4.300 3.223 3.769 ĠSPANYA 950 1.125 1.790 2.620 3.011 3.720 4.580 4.047 2.824 3.565 B.A.E. 380 457 703 1.144 1.675 1.986 3.241 7.975 2.899 3.338 ĠRAN 361 334 534 813 913 1.067 1.441 2.030 2.025 3.043 ROMANYA 392 567 873 1.235 1.785 2.350 3.644 3.987 2.216 2.599 HOLLANDA 892 1.056 1.526 2.138 2.470 2.539 3.019 3.144 2.124 2.461 MISIR 421 326 346 473 687 709 903 1.426 2.618 2.261 ÇĠN 199 268 505 392 550 693 1.040 1.437 1.599 2.260 SUUDĠ ARABĠSTAN 501 555 741 769 962 983 1.487 2.202 1.771 2.219 ĠSRAĠL 805 861 1.083 1.315 1.467 1.529 1.658 1.935 1.528 2.083 ĠSVĠÇRE 243 289 353 446 553 901 935 2.857 3.932 2.057 BELÇĠKA 0 693 886 1.183 1.292 1.381 1.736 2.122 1.796 1.961 LĠBYA 67 165 255 337 384 489 643 1.074 1.799 1.934 SURĠYE 281 267 411 395 552 609 798 1.115 1.425 1.849 AZERBAYCAN 225 231 315 404 528 695 1.048 1.667 1.399 1.551 CEZAYĠR 422 514 573 806 807 1.021 1.232 1.614 1.780 1.507 POLONYA 241 343 486 698 830 1.060 1.436 1.587 1.321 1.505 BULGARĠSTAN 299 380 622 894 1.179 1.568 2.060 2.152 1.389 1.498 YUNANĠSTAN 476 590 920 1.171 1.127 1.603 2.263 2.430 1.634 1.456 UKRAYNA 289 313 445 576 821 1.121 1.481 2.188 1.033 1.261 TÜRKMENĠSTAN 105 110 170 215 181 281 340 663 945 1.139 K.K.TC. 201 222 320 470 754 885 932 1.072 771 978 ĠSVEÇ 214 296 458 561 662 787 883 919 748 947 AVUSTURYA 341 367 473 561 659 710 844 991 807 835 KAZAKĠSTAN 120 160 234 356 460 697 1.080 891 633 820 GÜRCĠSTAN 144 103 155 200 272 408 646 998 766 769 DANĠMARKA 272 365 454 637 733 827 1.009 953 679 766 TUNUS 141 121 220 256 295 325 530 778 647 714 ÇEK CUMHURĠYETĠ 109 130 189 222 290 378 578 701 489 694 FAS 98 138 181 330 371 551 722 958 600 624 LÜBNAN 184 187 148 234 196 241 393 665 686 619 BREZĠLYA 90 49 50 69 103 122 230 318 388 614 HĠNDĠSTAN 74 73 71 136 220 222 348 543 411 607 SĠNGAPUR 105 99 100 76 79 357 390 793 348 598 ÜRDÜN 119 117 150 229 289 322 389 461 456 572 Kaynak: DTM, TÜĠK.

Ferudun KAYA 509 Türkiye nin 2001-2010 Yılları Arasında Ülkelere Göre Ġthalatı Ek:11 Milyon Dolar ÜLKELER 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 RUSYA 3.436 3.892 5.451 9.033 12.906 17.806 23.508 31.364 19.450 21.600 ALMANYA 5.335 7.042 9.453 12.516 13.634 14.768 17.540 18.687 14.097 17.548 ÇĠN 926 1.368 2.610 4.476 6.885 9.669 13.234 15.658 12.677 17.181 A.B.D. 3.261 3.099 3.496 4.745 5.376 6.261 8.166 11.976 8.576 12.319 ĠTALYA 3.484 4.097 5.472 6.866 7.566 8.663 9.968 11.012 7.673 10.203 FRANSA 2.284 3.053 4.164 6.201 5.888 7.240 7.850 9.022 7.092 8.176 ĠRAN 840 921 1.861 1.962 3.470 5.627 6.615 8.200 3.406 7.645 ĠSPANYA 1.066 1.419 2.004 3.254 3.555 3.833 4.343 4.548 3.777 4.840 GÜNEY KORE 760 900 1.312 2.573 3.485 3.556 4.370 4.092 3.118 4.764 ĠNGĠLTERE 1.914 2.438 3.500 4.317 4.696 5.138 5.477 5.324 3.473 4.681 UKRAYNA 758 991 1.332 2.509 2.651 3.059 4.519 6.106 3.157 3.833 ROMANYA 481 662 956 1.700 2.286 2.669 3.113 3.548 2.258 3.449 HĠNDĠSTAN 355 564 723 1.046 1.280 1.579 2.300 2.458 1.903 3.410 JAPONYA 1.307 1.466 1.927 2.684 3.109 3.217 3.703 4.027 2.782 3.298 BELÇĠKA 0 1.150 1.524 1.992 2.241 2.477 2.869 3.151 2.372 3.214 HOLLANDA 1.042 1.311 1.657 1.908 2.152 2.160 2.655 3.056 2.543 3.156 ĠSVĠÇRE 1.227 2.143 2.968 3.405 4.054 4.015 5.269 5.588 1.999 3.154 POLONYA 168 245 415 996 1.244 1.437 1.646 1.978 1.817 2.621 KAZAKĠSTAN 90 204 267 442 559 994 1.284 2.332 1.349 2.471 SUUDĠ ARABĠSTAN 730 794 969 1.232 1.889 2.252 2.440 3.322 1.687 2.437 CEZAYĠR 1.064 1.126 1.082 1.256 1.695 1.865 2.108 3.262 2.028 2.275 ĠSVEÇ 544 535 822 1.118 1.427 1.488 1.716 1.909 1.891 1.923 TAYVAN 316 522 753 1.206 1.530 1.649 1.884 1.684 1.342 1.843 BULGARĠSTAN 394 508 689 959 1.190 1.663 1.952 1.840 1.117 1.701 YUNANĠSTAN 266 312 428 594 728 1.045 950 1.151 1.131 1.542 ENDONEZYA 202 327 450 623 750 1.031 1.360 1.409 1.018 1.477 AVUSTURYA 418 588 824 1.072 940 1.077 1.351 1.526 1.204 1.439 MACARĠSTAN 187 326 417 705 946 1.286 1.424 1.286 987 1.382 ĠSRAĠL 529 544 459 714 805 782 1.082 1.448 1.075 1.360 IRAK 0 0 84 468 459 376 645 1.321 952 1.355 BREZĠLYA 212 236 402 566 799 935 1.173 1.424 1.106 1.348 ÇEK CUMHUR. 127 317 444 655 699 682 1.169 1.304 1.029 1.328 TAYLAND 152 195 292 501 678 937 1.229 1.473 957 1.281 MALEZYA 239 245 391 647 786 934 1.253 1.512 961 1.124 FĠNLANDĠYA 302 372 480 708 962 1.139 1.208 1.181 796 1.116 SLOVAK CUMHUR. 49 112 206 233 378 437 648 904 814 927 MISIR 92 118 189 255 267 393 680 943 642 926 KANADA 129 321 245 369 447 675 867 1.428 937 915 GÜNEY AFRĠKA CUM 345 211 336 1.007 1.260 1.793 2.172 1.502 1.103 890 ĠRLANDA 378 477 501 700 725 802 862 973 816 874 AZERBAYCAN 78 65 123 136 272 340 330 928 753 865 GİZLİ ÜLKE 0 0 0 0 0 0 0 0 98 862 ÖZBEKĠSTAN 36 75 99 179 261 416 614 581 413 861 BANGLADEġ 22 32 42 84 100 168 246 448 524 845 NORVEÇ 251 366 423 495 374 496 496 623 772 829

510 ULUSLARARASI TİCARET İŞLEMLERİ ve MUHASEBESİ VĠETNAM SOSYAL. 21 38 55 80 110 189 313 443 457 751 PAKĠSTAN 101 118 192 241 315 380 532 586 619 750 B.A.E. 65 101 114 183 205 352 470 691 668 698 DANĠMARKA 196 293 345 343 435 446 656 902 585 679 SURĠYE 463 506 413 358 272 187 377 639 328 663 NĠJERYA 228 182 223 194 234 380 494 522 605 603 PORTEKĠZ 68 101 155 237 398 382 407 480 418 504 MEKSĠKA 31 52 100 120 196 262 352 382 335 495 AVUSTRALYA 211 286 229 283 294 366 635 827 620 445 LĠBYA 848 754 1.073 1.514 1.989 2.297 400 336 403 426 FAS 38 68 77 106 143 174 198 361 235 397 TÜRKMENĠSTAN 72 106 124 176 161 190 397 389 328 386 ġġlġ 73 79 160 176 326 442 534 324 200 312 KOLOMBĠA 1 4 76 96 175 205 207 271 383 297 GÜRCĠSTAN 127 138 274 307 303 345 290 525 285 291 SLOVENYA 49 57 93 203 218 202 232 244 250 291 TACĠKĠSTAN 14 41 57 63 47 118 143 148 107 284 ARJANTĠN 70 112 265 265 261 301 418 790 226 281 TUNUS 73 72 98 100 117 150 230 365 235 280 LÜBNAN 26 42 72 147 145 127 116 179 109 229 PARAGUAY 5 44 4 23 22 12 3 53 72 222 KUVEYT 123 27 16 26 42 56 90 81 184 215 HIRVATĠSTAN 17 9 17 35 86 61 77 106 107 211 SĠNGAPUR 111 132 130 175 217 254 285 241 202 211 MALTA 9 28 73 73 46 21 99 168 135 195 GANA 36 39 95 81 73 57 41 46 102 194 KATAR 6 11 8 18 51 66 30 159 86 177 EGE SERBEST BÖLGE 87 111 129 184 194 325 351 259 140 177 Kaynak: DTM, TÜĠK.

Ferudun KAYA 511 ÜLKE GRUPLARINA GÖRE ĠTHALAT (ABD$ milyon) Ek:12 GENEL ĠTHALAT 1996 1998 2000 2001 2004 2006 2007 2008 2009 2010 TOPLAMI 43.627 45.921 54.503 41.399 97.540 139.576 170.063 201.960 140.928 185.535 A- AB (27) 24.321 25.282 28.527 19.823 48.103 59.401 68.612 74.801 56.588 72.239 B-TÜRKĠYE SERBEST BÖLGELERĠ C-DĠĞER ÜLKELER 297 418 496 303 811 944 1.224 1.334 965 877 19.009 20.221 25.480 21.273 48.626 79.231 100.227 125.825 83.375 112.419 1- Diğer Avrupa 3.974 4.414 6.149 5.738 15.757 25.695 34.254 44.196 25.886 30.311 2- AFRĠKA 1.994 1.758 2.714 2.819 4.820 7.405 6.784 7.770 5.700 6.412 Kuzey Afrika 1.618 1.493 2.257 2.115 3.231 4.878 3.616 5.267 3.542 4.304 Diğer Afrika 376 265 457 704 1.589 2.526 3.168 2.503 2.158 2.108 3- AMERĠKA 4.634 5.016 4.799 3.841 6.595 9.401 12.152 17.224 12.275 16.799 Kuzey Amerika 3.860 4.230 4.167 3.390 5.114 6.936 9.033 13.404 9.513 13.234 Orta Amerika ve Karayipler 240 117 80 41 209 335 448 560 476 623 Güney Amerika 534 669 551 410 1.271 2.131 2.671 3.260 2.286 2.943 4- ASYA 7.951 8.286 10.306 7.901 21.085 36.226 46.300 55.714 38.733 57.513 Yakın ve Orta Doğu 3.315 2.084 3.373 3.016 5.585 10.568 12.641 17.627 9.595 16.091 Diğer Asya 4.636 6.202 6.933 4.884 15.500 25.658 33.658 38.087 29.138 41.421 5- Avustralya ve Yeni Zelanda 6- Diğer Ülke ve Bölgeler SEÇĠLMĠġ ÜLKE GRUPLARI 428 439 305 232 302 399 672 876 29 307 1.208 741 67 105 66 45 648 493 133 891 OECD Ülkeleri 31.116 33.496 35.682 26.011 59.650 77.813 91.857 102.899 75.143 99.375 Avrupa Serbest Ticaret ĠĢbirliği (EFTA) Karadeniz Ekonomik ĠĢb.TeĢkilatı (KEĠ) Ekonomik ĠĢbirliği TeĢkilatı (EĠT) Bağımsız Devletler Topluluğu(BDT) 1.112 1.169 1.155 1.481 3.911 4.522 5.775 6.218 3.897 4.358 6.746 5.553 15.368 27.021 34.809 45.632 1.197 948 1.543 1.238 3.218 8.102 9.972 13.221 3.074 3.724 5.693 4.630 12.927 23.373 31.263 42.613 2.781 4.002 28.299 33.589 7.011 13.298 26.045 30.599 Türk Cumhuriyetleri 304 449 628 283 754 1.967 2.669 4.279 2.874 4.615 Ġslam Konferansı TeĢkilatı (ĠKT) Kaynak: TÜĠK; DıĢ Ticaret MüĢteĢarlığı. 5.587 4.238 6.321 5.540 10.631 19.111 21.524 29.178 17.970 27.948

512 ULUSLARARASI TİCARET İŞLEMLERİ ve MUHASEBESİ ÜLKE GRUPLARINA GÖRE ĠHRACAT (ABD$ milyon) Ek:13 GENEL ĠHRACAT TOPLAMI 1996 1998 2000 2001 2003 2005 2007 2008 2009 2010 23.224 26.974 27.775 31.334 47.253 73.476 107.272 131.975 102.143 113.976 A- AB (27) 12.569 14.813 15.664 17.546 27.394 41.365 60.399 63.375 46.977 52.730 B-TÜRKĠYE SERBEST BÖLGELERĠ 447 831 895 934 1.928 2.973 2.943 3.008 1.957 2.083 C-DĠĞER ÜLKELER 10.208 11.331 11.216 12.854 17.931 29.137 43.930 65.585 53.208 59.162 1-Diğer Avrupa 2.549 2.489 1.855 2.094 3.362 5.855 10.843 15.667 11.359 11.385 2-AFRĠKA 1.159 1.818 1.373 1.521 2.131 3.631 5.976 9.061 10.180 9.298 Kuzey Afrika 986 1.502 1.087 1.150 1.577 2.544 4.030 5.849 7.445 7.040 Diğer Afrika 174 316 285 371 554 1.087 1.947 3.212 2.735 2.258 3-AMERĠKA 1.898 2.657 3.596 3.685 4.269 5.960 5.603 6.521 4.836 6.083 Kuzey Amerika 1.740 2.389 3.309 3.297 3.973 5.276 4.541 4.791 3.561 4.248 Orta Amerika ve Karayipler 72 146 167 201 166 411 549 829 597 598 Güney Amerika 86 122 120 186 131 274 514 901 678 1.237 4-ASYA 4.520 3.984 3.871 4.592 7.813 13.213 20.309 32.490 25.912 31.892 Yakın ve Orta Doğu 2.595 2.681 2.573 3.261 5.465 10.184 15.081 25.417 19.208 23.315 Diğer Asya 1.925 1.304 1.298 1.331 2.348 3.029 5.227 7.074 6.704 8.577 5-Avustralya ve Yeni Zelanda 65 76 135 98 158 271 343 435 360 403 6-Diğer Ülke ve Bölgeler 18 306 385 864 197 208 857 1.410 561 102 SeçilmiĢ ülke grupları OECD Ülkeleri 14.456 17.003 19.006 20.616 30.425 44.355 65.675 70.447 54.217 61.545 EFTA Ülkeleri 336 357 324 316 538 821 1.328 3.262 4.327 2.417 Karadeniz Ekonomik ĠĢbirliği 2.926 3.290 2.467 2.932 5.044 8.620 16.784 20.844 12.338 14.463 Ekonomik ĠĢbirliği TeĢkilatı 1.129 1.125 874 972 1.569 2.670 4.700 6.245 5.945 7.618 Bağımsız Devletler Topluluğu 2.664 2.667 1.649 1.978 2.963 5.057 10.088 13.925 8.763 10.295 Türk Cumhuriyetleri 747 835 572 557 899 1.409 2.874 3.748 3.397 3.922 Ġslam Konferansı TeĢkilatı 4.143 4.391 3.573 4.197 7.205 13.061 20.311 32.583 28.665 32.502 Kaynak: TÜĠK; DıĢ Ticaret MüĢteĢarlığı.

Ferudun KAYA 513 BÖLGELER ĠTĠBARĠYLE FĠRMA SAYISI VE ĠHRACAT DEĞERĠ Ek:14 ADET YILLIK ĠHRACATCI FĠRMA SAYISI 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Akdeniz 1.810 1.699 1.707 1.763 1.680 1.882 2.082 2.327 2.531 2.847 2.989 3.237 3.294 3.392 3.584 Doğu Anadolu 479 409 280 312 322 348 296 397 518 606 638 586 653 789 811 Ege Bölgesi 3.097 2.951 3.131 3.180 3.212 3.803 4.216 4.784 5.277 5.442 5.635 6.199 5.825 5.639 5.876 Güneydoğu Anadolu 544 570 613 621 625 696 719 844 966 1.129 1.203 1.267 1.349 1.522 1.632 Ġç Anadolu 2.217 2.051 2.129 2.150 2.320 2.810 3.080 3.425 3.964 4.378 4.630 5.026 5.318 5.566 5.751 Karadeniz 894 870 848 734 651 707 756 820 792 852 853 1.011 1.109 1.125 1.112 Marmara 14.540 14.731 15.431 16.073 16.221 18.663 20.570 22.990 25.384 26.884 28.211 30.939 30.595 30.558 31.613 Toplam 23.581 23.281 24.139 24.833 25.031 28.909 31.719 35.587 39.432 42.138 44.159 48.265 48.143 48.591 50.379 YILLIK ĠHRACAT DEĞERĠ Milyon Dolar 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Akdeniz 1.141 1.149 1.191 1.171 1.222 1.477 1.486 2.086 2.740 3.037 3.537 4.410 5.558 4.866 5.871 Doğu Anadolu 207 229 153 123 134 123 157 225 348 575 621 835 1.080 1.460 1.505 Ege Bölgesi 3.682 3.841 4.079 3.902 3.769 3.825 4.112 5.193 6.423 7.325 8.560 10.365 12.288 9.620 10.960 Güneydoğu Anadolu 281 455 497 473 500 684 666 943 1.457 1.986 2.205 2.980 3.990 3.833 4.609 Ġç Anadolu 1.332 1.628 2.046 1.989 1.986 2.305 2.254 2.927 3.516 4.191 5.429 6.847 8.444 7.543 8.744 Karadeniz 551 734 643 615 506 642 750 872 1.418 2.086 1.971 2.512 3.332 2.606 2.862 Marmara 16.031 18.225 18.365 18.315 19.658 22.278 26.635 35.007 47.265 54.277 63.212 79.323 97.337 72.214 79.425 Toplam 26.261 26.974 26.587 27.775 27.775 31.334 36.059 47.253 63.167 73.476 85.535 107.272 132.027 102.143 113.976

514 ULUSLARARASI TİCARET İŞLEMLERİ ve MUHASEBESİ BÖLGELER ĠTĠBARĠYLE FĠRMA SAYISI VE ĠTHALAT DEĞERĠ Ek:15 ADET YILLIK ĠTHALATÇI FĠRMA SAYISI 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Akdeniz 2.084 1.917 1.872 1.677 1.866 1.653 1.857 2.051 2.463 2.805 2.801 3.129 3.145 2.926 3.204 Doğu Anadolu 338 322 317 292 446 288 293 306 375 373 368 386 376 390 569 Ege Bölgesi 4.425 4.063 4.014 3.669 4.019 3.694 3.947 4.372 4.842 5.062 5.418 5.934 5.797 5.609 5.893 Güneydoğu Anadolu 833 788 851 824 1.039 885 965 1.098 1.296 1.269 1.238 1.461 1.395 1.348 1.548 Ġç Anadolu 4.855 4.721 4.756 4.821 5.132 4.538 4.741 5.121 5.937 6.383 6.771 7.391 7.350 7.153 7.799 Karadeniz 952 847 925 877 885 685 706 821 960 1.028 1.005 1.103 1.037 985 1.059 Marmara 26.625 25.503 26.033 25.004 26.219 25.328 26.533 29.561 32.186 34.367 36.164 39.498 38.684 36.690 39.091 Toplam 40.112 38.161 38.768 37.164 39.606 37.071 39.042 43.330 48.059 51.287 53.765 58.902 57.784 55.101 59.163 Milyon Dolar YILLIK ĠTHALAT DEĞERĠ 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 Akdeniz 2.304 2.117 1.889 1.395 2.179 1.138 1.563 2.027 2.867 3.573 4.546 6.497 7.769 6.140 8.182 Doğu Anadolu 116 115 102 72 180 53 70 126 117 173 223 297 235 227 280 Ege Bölgesi 3.708 3.901 3.182 2.739 3.479 2.214 2.999 4.250 5.805 6.459 7.412 9.506 11.262 8.469 11.458 Güneydoğu Anadolu 631 633 540 460 655 553 762 1.152 1.514 1.885 2.128 2.629 3.186 2.438 3.959 Ġç Anadolu 3.794 5.266 5.506 4.751 6.163 6.070 7.248 7.728 8.845 11.985 16.176 19.586 26.365 18.672 22.097 Karadeniz 846 910 1.013 726 1.035 605 783 1.164 1.690 2.317 2.725 2.820 3.988 2.598 3.016 Marmara 32.227 35.617 33.688 30.528 40.811 30.766 38.129 52.894 76.702 90.382 106.364 128.729 149.158 102.384 136.544 Toplam 43.627 48.559 45.921 40.671 54.503 41.399 51.554 69.340 97.540 116.774 139.576 170.063 201.964 140.928 185.535

DIŞ TİCARET VE FİNANSMANI 515 Ek:16 ĠHRAÇ DEĞERĠ YÜKSEK MADDELER (ABD $ milyon) 2005 2006 2007 DeğiĢim (%)* Genel Toplam 73 476 85 535 107 154 25,3 Yenilen Sebzeler 533 707 861 21,8 Yenilen Meyveler 2 501 2 388 2 670-11,8 Sebze ve Meyve. Elde Edilen Müstah. 1 281 1 120 1 313-17,3 Tütün ve Tütün Mamulleri 590 685 644-6,0 Tuz, Kükürt; Topraklar ve TaĢlar 1 124 1 155 1 452 25,7 Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar 2 641 3 567 5 147 44,3 Pamuk, Pamuk Ġpliği, Pam. Mensucat 1 179 1 338 1 611 20,4 Sentetik ve Suni Devamsız Lifler 963 1 034 1 045 1,0 Örme Giyim EĢyası 6 590 6 938 8 021 15,6 ÖrülmemiĢ Giyim EĢyası 4 862 4 711 5 444-15,6 Dokumaya ElveriĢli Madde. Hazır EĢya 1 969 1 920 2 109-9,8 Demir ve Çelik 4 973 6 273 8 352 33,1 Demir veya Çelikten EĢya 2 731 3 336 4 133 23,9 Makinalar, Mekanik Cihazlar 5 246 6 517 8 747 34,2 Elektrikli Makina ve Cihazlar 5 423 6 328 7 421 17,3 Kara TaĢıtları, Bunların Aksam ve Par. 9 566 11 886 15 902 33,8 Gemiler, suda yüzen taģıtlar 1 251 1 399 1 818 30,0 Mobilyalar 958 1 102 1 478 34,1 Kaynak: TÜĠK; DTM. *: DeğiĢim (2006/2007) Ek:17 ĠTHAL DEĞERĠ YÜKSEK MADDELER (ABD $ milyon) 2005 2006 2007 DeğiĢim (%)* Genel Toplam 116 774 139 576 169 987 21,8 Hububat 189 167 973-481,0 Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar 21 255 28 859 33 876 17,4 Organik Kimyasal Ürünler 3 531 3 642 3 994 9,7 Plastik ve Mamulleri 5 795 6 918 8 684 25,5 Ham Postlar ve Deriler 473 566 609 7,6 Kağıt ve Karton 1 766 2 043 2 469 20,8 Pamuk, Pamuk Ġpliği, Pam. Mensucat 2 079 2 090 2 830-35,4 Sentetik ve Suni Devamsız Lifler 1 137 1 349 1 879 39,3 Demir ve Çelik 9 457 11 525 16 171 40,3 Makineler, Mekanik Cihazlar 16 400 18 999 22 581 18,9 Kara TaĢıtları ve Bunların Aksam ve Par. 10 552 11 408 12 397 8,7 Kaynak: TÜĠK; DTM. *: DeğiĢim (2006/2007)

516 ULUSLARARASI TİCARET İŞLEMLERİ ve MUHASEBESİ ÜLKELER ĠTĠBARI ĠLE ĠZĠN VERĠLEN YABANCI SERMAYE (ABD $ milyon) 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003* Almanya 226,47 281,5 329,8 407,31 636,84 319,31 271,99 146,42 Belçika 70,18 7,61 17,82 23,41 161,79 7,98 10,08 0,95 Lüksemburg 0,8 16,07 10,64 4,2 31,85 72,12 45,95 1,32 Finlandiya 2,84 3,05 1,56 0,21 3,13 0,64 10,59 0,00 Danimarka 0,44 13,68 4,15 11,28 10,05 69,86 4,89 0,48 Fransa 2370,35 103,94 135,5 146,72 33,7 137,71 134,06 45,94 Hollanda 338,61 206,35 352,05 234,57 1381,34 635,47 379,27 75,54 Ġngiltere 164,8 122,25 44,43 88,4 98,15 506,53 247,66 12,17 Ġrlanda 0,71 36,23 14,39 1,18 0,4 1,26 2,84 3,88 Ġtalya 43,24 124,5 128,69 95,22 17,86 33,63 243,51 8,24 Yunanistan 1,2 1,99 1,56 2,64 32,7 3,47 4,85 0,66 Ġspanya 10,72 1,74 9,14 30,95 6,31 12,28 42,89 27,43 Avusturya 11,2 8,42 6,1 16,41 27,86 2,31 19,89 2,50 Ġsveç 22,09 7,52 19,42 6,88 8,73 2,06 7,74 0,34 ABD 179,44 174,48 297,2 292,51 291,3 316,06 310,75 86,52 Japonya 21,14 126,68 17,54 13,85 150,78 258,6 128,76 2,19 Ġsviçre 156,84 50,28 101,58 50,89 35,26 86,1 149,3 65,29 Genel Toplam 3836,69 1678,21 1647,44 1700,57 3474,93 2726,14 2242,92 503,26 Kaynak: Hazine MüsteĢarlığı; DTM. *: Ocak-Mart Ek:18 Ek: 19 ĠHRACATIMIZDA ĠLK 20 FASIL 2007 Yılı değer sıralamasına göre (1000 ABD $) F A S I L L A R 2006 2007 % Motorlu Kara TaĢıtları, Traktör, Bisiklet, Motosiklet ve Diğer 11.886.092 15.902.346 33,8 Nükleer Reaktörler, Kazan; Makina ve Cihazlar, Aletler, Parçaları 6.516.726 8.746.983 34,2 Demir ve Çelik 6.273.353 8.351.604 33,1 Örme Giyim EĢyası ve Aksesuarları 6.938.275 8.021.169 15,6 Elektrikli Makina ve Cihazlar, Aksam ve Parçaları 6.327.750 7.420.548 17,3 ÖrülmemiĢ Giyim EĢyası ve Aksesuarları 4.710.984 5.444.234 15,6 Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar ve Müstahsalları, Mumlar 3.567.425 5.147.343 44,3 Demir veya Çelikten EĢya 3.336.371 4.133.181 23,9 Plastik ve Plastikten Mamul EĢya 2.214.266 2.820.930 27,4 Yenilen Meyvalar,Kabuklu YemiĢler,Turunçgil ve Kavun Kabuğu 2.388.333 2.670.404 11,8 Ġnciler, Kıymetli TaĢ ve Metal Mamulleri, Madeni Paralar 1.824.130 2.623.599 43,8 Mensucattan Mamul Diğer EĢya,KullanılmıĢ EĢya, Paçavralar 1.920.431 2.109.226 9,8 Gemiler, Suda Yüzen TaĢıt ve Araçlar 1.398.516 1.817.730 30,0 Aluminyum ve Aluminyum EĢya 1.233.803 1.616.708 31,0 Pamuk 1.338.306 1.611.153 20,4 Kauçuk ve Kauçuktan EĢya 1.192.419 1.588.569 33,2 Mobilyalar, Aydınlatma, Reklam Lambaları, Prefabrik Yapılar 1.101.804 1.477.667 34,1 Tuz,Kükürt,Toprak ve TaĢlar, Alçılar ve Çimento 1.154.984 1.452.031 25,7 Sebze, Meyva, Bitki Parçaları, Sert Kabuklu YemiĢ Konserveleri 1.119.942 1.313.462 17,3 Dokumaya ElveriĢli Suni ve Sentetik Lifler 1.036.892 1.260.069 21,5 TOPLAM 67.480.799 85.528.956 26,7 GENEL ĠHRACAT 85.534.676 107.153.918 25,3 GENEL ĠHRACATIMIZ ĠÇĠNDEKĠ PAYI (%) 78,9 79,8

Ferudun KAYA 517 ĠTHALATIMIZDAKĠ ĠLK 20 FASIL 2007 Yılı değer sıralamasına göre (1000 $) Ek: 20 F A S I L L A R 2006 2007 % Değ. Mineral Yakıtlar, Mineral Yağlar ve Müstahsalları, Mumlar 28.859.098 33.876.331 17,4 Nükleer Reaktörler, Kazan;Makina ve Cihazlar,Aletler,Parçaları 18.998.763 22.581.239 18,9 Demir ve Çelik 11.525.251 16.171.092 40,3 Elektrikli Makina ve Cihazlar, Aksam ve Parçaları 10.881.383 13.285.918 22,1 Motorlu Kara TaĢıtları,Traktör, Bisiklet, Motosiklet ve Diğer 11.408.441 12.397.077 8,7 Plastik ve Plastikten Mamul EĢya 6.918.411 8.684.177 25,5 Ġnciler, Kıymetli TaĢ ve Metal Mamulleri, Madeni Paralar 4.405.612 5.904.461 34,0 Organik Kimyasal Müstahsallar 3.642.180 3.993.884 9,7 Eczacılık Ürünleri 3.035.614 3.522.960 16,1 Bakır Ve Bakırdan EĢya 2.469.276 3.146.484 27,4 Optik, Fotoğraf, Sinema,Ölçü,Kontrol,Ayar Cihazları,Tıbbi Alet 2.722.905 3.010.373 10,6 Pamuk 2.090.189 2.829.538 35,4 Kağıt ve Karton; Kağıt Hamurundan Kağıt ve Kartondan EĢya 2.043.051 2.468.974 20,8 Aluminyum ve Aluminyum EĢya 1.797.133 2.353.027 30,9 Sentetik ve Suni Devamsız Lifler 1.348.999 1.878.988 39,3 Kauçuk ve Kauçuktan EĢya 1.555.337 1.871.978 20,4 Demir veya Çelikten EĢya 1.488.786 1.834.834 23,2 Dokumaya ElveriĢli Suni Ve Sentetik Lifler 1.205.762 1.576.048 30,7 Muhtelif Kimyasal Maddeler 1.299.243 1.536.147 18,2 Debagat ve Boyacılıkta Kullanılan Hülasa,Boya,Macun,Sakızlar 1.288.337 1.528.699 18,7 TOPLAM 118.983.772 144.452.227 21,4 GENEL ĠTHALAT 139.576.174 169.986.851 21,8 GENEL ĠTHALAT ĠÇĠNDEKĠ PAYI (%) 85,2 85,0

518 ULUSLARARASI TİCARET İŞLEMLERİ ve MUHASEBESİ Ek: 21 TÜRKĠYE DEN ĠHRACI YASAK MALLAR LĠSTESĠ 1 MADDE YASAL DAYANAK 1 Kültür ve tabiat varlıkları (Eski eserler) 21.7.1983 tarih ve 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu 2 Hint keneviri 24.6.1933 tarih ve 2313 sayılı UyuĢturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun 3 Tütün tohumu ve fidesi 9.5.1969 tarih ve 1177 sayılı Tütün ve Tütün Tekeli Kanunu 4 Tiftik keçisi 7.6.1926 tarih ve 904 sayılı Islahı Hayvanat Kanunu 5 Ġhracı izne bağlı mallar listesinde yer alan türler hariç bütün av ve yaban hayvanları (canlı ve cansız olarak ve tanınabilir en küçük parçaları ile bunlardan mamul konfeksiyon) 6 Ceviz, dut, kiraz, armut, erik, porsuk, diģbudak, karaağaç ve ıhlamur adlı ağaç türlerinin kütük, tomruk, kereste, kalas ve taslak olarak ihracı 13.4.1990 tarih ve 20491 sayılı RG. de yayımlanan 8.3.1990 tarih ve 90/234 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 11.5.1974 tarih ve 14883 sayılı RG de yayımlanan 24.4.1974 tarih ve 7/8186 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı 7 30.12.2004 tarih ve 25686 numaralı Resmi Gazete de yayımlanan 2004/13 sayılı tebliğ ile yürürlükten kaldırılmıģtır 8 Ġhracatı yasak olan doğal çiçek soğanları 22.12.1995 tarih ve 95/7623 sayılı Ġhracat Rejimi Kararı 9 Odun ve odun kömürü (Meyve kabuklarından üretilen mangal kömürü hariç) 22.12.1995 tarih ve 95/7623 sayılı Ġhracat Rejimi Kararı 10 Sığla (liquidambar orientalis) 22.12.1995 tarih ve 95/7623 sayılı Ġhracat Rejimi Kararı 11 Yalankoz (pterocarya carpinifolia) 22.12.1995 tarih ve 95/7623 sayılı Ġhracat Rejimi Kararı 12 Datça hurması (Phoenix the ophrasti crenter) 22.12.1995 tarih ve 95/7623 sayılı Ġhracat Rejimi Kararı 13 13-Zeytin (tescili yapılmıģ ve Milli ÇeĢit Listesi nde yayımlanmıģ olan çeģitlerinin yurt içinde sertifikalandırılmıģ olanları hariç), incir, fındık, antep fıstığı, asma (sultani çekirdeksiz) fidanları (01/04/2009 tarihli ve 27187 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Ġhracat 2009/3 sayılı Tebliğ ile değiģik) 22.12.1995 tarih ve 95/7623 sayılı Ġhracat Rejimi Kararı 14 22 ġubat 2000 tarih ve 23972 numaralı Resmi Gazete de yayımlanan Ġhracat 2000/3 sayılı tebliğ ile yürürlükten kaldırılmıģtır. 15 Salep (toz, tablet ve her türlü formda) 22/12/1995 tarihli ve 95/7623 sayılı Ġhracat Rejimi Kararı 1 Resmi Gazete, 19.09.1996 tarih ve 22726 numara ile yayımlanan Ġhracı Yasak ve Ön Ġzne Bağlı Mallara ĠliĢkinTebliğ Eki

Ferudun KAYA 519 Ek: 22 TÜRKĠYE DEN ĠHRACI ÖN ĠZNE BAĞLI MALLAR LĠSTESĠ 2 NO MADDE ĠZNĠ VEREN KURUM 1 Harp, silah ve mühimmatı (Spor ve av tüfekleri hariç) Milli Savunma Bakanlığı 2 Afyon ve haģhaģ kellesi Sağlık Bakanlığı 3 UyuĢturucu maddeler ve 1972 tarihli Protokolle değiģtirilen 1961 tarihli Sağlık Bakanlığı UyuĢturucu Maddeler Tek SözleĢmesi, 1971 tarihli Psikotrop Maddelere ĠliĢkin SözleĢme ve1988 tarihli UyuĢturucu ve Psikotrop Maddelerin YasadıĢı Trafiğinin Önlenmesine ĠliĢkin BirleĢmiĢ Milletler SözleĢmesi Kapsamındaki mallar 4 Tehlikeli Atıkların Sınırlar ötesi TaĢınımının ve Bertarafının Kontrolüne Çevre ve Orman Bakanlığı ĠliĢkin Basel SözleĢmesi Kapsamındaki mallar 5 Yaban domuzu, kurt, çakal, tilki, sansar, porsuk ile yılanlar, kaplumbağa ve Çevre ve Orman Bakanlığı kertenkelelerin canlı ve cansız halde ve bunların tanınabilir parçaları ile bunlardan mamul konfeksiyon. 6 Gübreler (Kimyevi gübreler hariç) Tarım ve Köy iģleri Bakanlığı 7 Tohumlar (Orman ağacı tohumları hariç) Tarım ve Köy ĠĢleri Bakanlığı 8 Su ürünlerinden su ürünleri avcılığını düzenleyen esaslar çerçevesinde Tarım ve Köy ĠĢleri Bakanlığı avlanması yasak olan cins ve nitelikteki su ürünleri (sülükler dahil) 9 YarıĢ atları Tarım ve Köy iģleri Bakanlığı 10 Yem Kanunu kapsamına giren yemler Tarım ve Köy ĠĢleri Bakanlığı 11 01/04/2009 tarihli ve 27187 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Ġhracat 2009/3 sayılı Tebliğ ile yürürlükten kaldırılmıģtır. 12 Veteriner ilaçları Tarım ve Köy iģleri Bakanlığı 13 Ġhracat amacıyla doğadan elde edilmesi kontenjanla veya baģka herhangi bir Tarım ve Köy ĠĢleri Bakanlığı kayıtla sınırlandırılan doğal çiçek soğanları 14 Damızlık büyük ve küçükbaģ hayvan Tarım ve Köy ĠĢleri Bakanlığı 15 18 Ocak 2005 tarih ve 25704 numaralı Resmi Gazete de yayımlanan Ġhracat 2005/3 sayılı tebliğ ile yürürlükten kaldırılmıģtır. 16 22 ġubat 2000 tarih ve 23972 numaralı Resmi Gazete de yayımlanan Ġhracat 2000/3 sayılı tebliğ ile yürürlükten kaldırılmıģtır. 17 Doğa mantarı (Sadece Avrupa Birliği üyesi ülkelere yönelik ihracat için) Tarım ve Köy ĠĢleri Bakanlığı 18 2 Aralık 2003 tarih ve 25304 numaralı Resmi Gazete de yayımlanan Ġhracat 2003/12 sayılı tebliğ ile yürürlükten kaldırılmıģtır. 19 21 ġubat 2003 tarih ve 25027 numaralı Resmi Gazete de yayımlanan Nesli Tehlike Altında Olan Yabani Hayvan ve Bitki Türlerinin Ġhracatına ĠliĢkin Tebliğ Ġhracat: (2003/1) sayılı tebliğ ile yürürlükten kaldırılmıģtır 20 Mavi yüzgeçli orkinos (Thynus thunnus) (canlı, taze soğutulmuģ, dondurulmuģ veya iģlenmiģ) Tarım ve Köy ĠĢleri Bakanlığı 21 Nükleer Alanda Kullanılan Malzeme, Ekipman ve Ġlgili Teknolojinin Ġhracatına Ġzin Türkiye Atom Enerjisi Verilmesine iliģkin Yönetmelik Kapsamındaki mallar Krm 22 Füze Teknolojisi Kontrol Rejimi (FTKR) kapsamındaki mallar Milli Savunma Bakanlığı 23 ġeker T.C. ġeker Kurumu 24 Orman ağacı tohumları ve diğer yetiģtirme materyalleri Çevre ve Orman Bakanlığı 25 87/12028 Karar sayılı Tekel DıĢı Bırakılan Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve Benzerlerinin Üretimi, Ġthali, TaĢınması, Saklanması, Depolanması, SatıĢı, Kullanılması, Yok Edilmesi, Denetlenmesi Usul ve Esaslarına ĠliĢkin Tüzük kapsamına giren patlayıcı maddeler (harp silah ve mühimmatı hariç) 26 Zeytin fidanı (tescili yapılmıģ ve Milli ÇeĢit Listesi nde yayımlanmıģ olan çeģitlerinin yurt içerisinde sertifikalandırılmıģ olanları) (01/04/2009 tarihli ve 27187 sayılı Resmi Gazete de yayımlanan Ġhracat 2009/3 sayılı Tebliğ ile değiģik) ĠçiĢleri Bakanlığı Tarım ve KöyiĢleri Bakanlığı 2 Resmi Gazete, 19.09.1996 tarih ve 22726 numara ile yayımlanan Ġhracı Yasak ve Ön Ġzne Bağlı Mallara ĠliĢkinTebliğ Eki

520 ULUSLARARASI TİCARET İŞLEMLERİ ve MUHASEBESİ