KĠMYA ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLĠK MESLEĞĠNE ĠLĠġKĠN TUTUMLARI VE KAYGILARI



Benzer belgeler
Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 19, Sayı 2, 2010, Sayfa Doç. Dr. Songül TÜMKAYA İlknur ÇAVUŞOĞLU

ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNİ TERCİH SEBEPLERİ

İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları 1. İngilizce Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları

Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Öğretmen Adaylarının Bilgi Okuryazarlık Öz-Yeterlik Algılarının Araştırılması

EĞİTİM FAKÜLTESİ ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEK BİLGİSİ DERSLERİNE YÖNELİK TUTUMLARI Filiz ÇETİN 1

Hasan GÜRBÜZ * Mustafa KIŞOĞLU **

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FİZİK LABORATUVARINA YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ

ISSN : ceke@akdeniz.edu.tr Antalya-Turkey VELİLERİN BAKIŞIYLA OKUL ORTAMININ DEĞERLENDİRİLMESİ

Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi ISSN: Güz C.5 S.18( ) TEACHİNG TECHNİQUE

KAMU PERSONELÝ SEÇME SINAVI PUANLARI ÝLE LÝSANS DÝPLOMA NOTU ARASINDAKÝ ÝLÝÞKÝLERÝN ÇEÞÝTLÝ DEÐÝÞKENLERE GÖRE ÝNCELENMESÝ *

ÖĞRETMEN ADAYLARININ MESLEK BİLGİSİ DERSLERİ ÜZERİNE BAKIŞ AÇILARI

MATEMATİK ÖĞRETMENİ ADAYLARININ BİLİMSEL ARAŞTIRMALARA YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ

N.E.Ü. A.K.E.F. MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Dönem I Öğrencilerinin Başarı Durumu: Altı Yıllık Deneyim

Necat Toprak 1, Leyla Saraç 1.

Okullarda bulunan kütüphanelerin fiziki koşulları nelerdir? Sorusuna tarama yöntemi kullanarak yanıt aranabilir. Araştırmacı, okul kütüphanelerindeki

Mustafa Kahyaoğlu Accepted: July ISSN : mustafa.kahyaoglu56@gmail.com Siirt-Turkey

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ NEWTON UN HAREKET KANUNLARI İLE İLGİLİ KAVRAMSAL ANLAMALARININ KARŞILAŞTIRILMASI

SAKARYA ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ DÖRDÜNCÜ SINIF ÖĞRENCİLERİNİN ÖĞRETMENLİK MESLEĞİNE KARŞI TUTUMLARI

The Study of Relationship Between the Variables Influencing The Success of the Students of Music Educational Department

BAŞVURULARDA HATA YAPILMAMASI İÇİN İLANIMIZI SON SAYFAYA KADAR LÜTFEN DİKKATLİCE İNCELEYİNİZ

ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN ÖĞRETİMİNE YÖNELİK TUTUMLARININ VE ÖZYETERLİK İNANÇ DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ

EĞİTİM ÖĞRETİM YILI I. DÖNEM ORTAK SINAVI TEST VE MADDE İSTATİSTİKLERİ

Holland ın Kariyer Teorisine Göre Müzik Öğretmeni Adaylarının Kişiliği

Çocuklarımızın etraflarındaki dünyayı keşfedebilmeleri için eğitim ortamımızı, canlı, renkli ve bütün ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tasarladık.

Nicel veri toplama araçlarından anket, test ve ölçek kavramlarının birbiri yerine kullanıldığı görülmektedir. Bu 3ü farklı araçlardır.

İLKÖĞRETİM MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ PROGRAMININ ÖĞRENCİLERİN MATEMATİĞE KARŞI ÖZYETERLİK ALGISINA ETKİSİ

Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN YABANCI DİL DERSLERİNE İLİŞKİN TUTUMLARI. The Attitudes of University Students Concerning Foreign Language Courses

ÖZGEÇMİŞ VE ESERLER LİSTESİ. Derece Alan Üniversite Yıl Lisans Sınıf Öğretmenliği Zonguldak Karaelmas Üniversitesi 2001

LİSE ÖĞRENCİLERİNİN BİYOLOJİ DERSLERİNDE EDİNDİKLERİ BİLGİLERİ GÜNLÜK HAYATLA İLİŞKİLENDİREBİLME DÜZEYLERİ

Türkçe Öğretmeni Adaylarının Okumaya İlişkin Tutumları (Ege Üniversitesi Örneği)

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ÖĞRENCİLERİNİN FEN BİLGİSİ LABORATUVARI UYGULAMALARI VE LABORATUVAR ŞARTLARINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİ

ARAŞTIRMA ve BİLİMSEL ARAŞTIRMA TÜRLERİ

daha çok göz önünde bulundurulabilir. Öğrencilerin dile karşı daha olumlu bir tutum geliştirmeleri ve daha homojen gruplar ile dersler yürütülebilir.

SELÇUK ÜNİVERSİTESİ FEN FAKÜLTESİ MATEMATİK BÖLÜMÜ ÖĞRETİM DEĞERLENDİRME ANKETİ

ÖĞRETMEN ADAYLARININ PROBLEM ÇÖZME BECERİLERİ

LİSE 2 BİYOLOJİ DERS KİTAPLARI ÜZERİNE ÖĞRENCİ TUTUMLARININ ANALİZİ THE ANALYSIS OF THE STUDENT ATTITUDES ON THE BIOLOGY LYCEE 2 COURSE BOOK

İLKÖĞRETİM MÜZİK DERSLERİNDE KULLANILAN REPERTUVARIN GELENEKSEL MÜZİK BOYUTU

MATEMATİK DERSİNİN İLKÖĞRETİM PROGRAMLARI VE LİSELERE GİRİŞ SINAVLARI AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

Beden eğitimi öğretmen adaylarının okul deneyimi dersine yönelik tutumlarının incelenmesi

SINIF ÖĞRETMENLİĞİ BÖLÜMÜ ÖĞRENCİLERİNİN RESİM- İŞ EĞİTİMİ DERSİ SONRASI RESME İLİŞKİN TUTUMLARININ İNCELENMESİ

HASAN KALYONCU ÜNİVERSİTESİ EĞİTİM FAKÜLTESİ İLKÖĞRETİM BÖLÜMÜ SINIF ÖĞRETMENLİĞİ ANABİLİM DALI DERSİN TANIMI VE UYGULAMASI

KİMYA ÖĞRETMENLERİNİN ÖĞRETİM YAKLAŞIMLARININ LİSE 1 VE 2. SINIF ÖĞRENCİLERİNİN KİMYA DERSİ BAŞARI VE TUTUMLARINA ETKİSİNİN İNCELENMESİ

COĞRAFYA ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ÖĞRETİM TEKNOLOJİLERİ VE MATERYAL TASARIMI/GELİŞTİRME DERSİNDE ELDE ETTİKLERİ KAZANIMLAR

OKUL ÖNCESİ ÖĞRETMENİ ADAYLARININ FENE YÖNELİK TUTUMLARININ ÇEŞİTLİ DEĞİŞKENLERE GÖRE İNCELENMESİ

Akademik ve Mesleki Özgeçmiş

Fizik Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi 1

T.C. DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ STRATEJİ GELİŞTİRME DAİRE BAŞKANLIĞI Yılı Sunulan Hizmeti Değerlendirme Anket Raporu

SOSYAL BĠLGĠLER ÖĞRETMEN ADAYLARININ DÜġÜNME STĠLLERĠNĠN ÇEġĠTLĠ DEĞĠġKENLERE GÖRE ĠNCELENMESĠ

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Özel Öğretim Yöntemleri 2 YDA

İLAN AKDENİZ ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜNDEN

Examining Preservice Teachers Attitudes towards Teaching Profession in Elementary Education: A Combination of Quantitative and Qualitative Methods

Yard. Doç. Dr. Necmettin ÖZEL Abant İzzet Baysal Üniversitesi Öğr. Grv. İbrahim KARAGÖZ Abant İzzet Baysal Üniversitesi

MARMARA COĞRAFYA DERGİSİ SAYI: 19, OCAK , S İSTANBUL ISSN: Copyright

OKUMA-ANLAMADAKİ BAŞARININ MATEMATİK BAŞARISINA ETKİSİNİN BELİRLENMESİ ÜZERİNE BİR ÇALIŞMA

FEN, MATEMATİK ALANLARINDAN MEZUN VE 2013 KPSS'YE KATILAN ADAYLARIN BAŞARI DURUMLARININ KARŞILAŞTIRILMASI

BEDEN EĞİTİMİ ÖĞRETMENLERİNİN MESLEKİ SORUNLARININ CİNSİYET FAKTÖRÜ AÇIŞINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ

ÖĞRETMEN ADAYLARININ MANTIKSAL DÜŞÜNME BECERİLERİ VE KİMYA DERSİNE YÖNELİK TUTUMLARININ İNCELENMESİ *

TÜRKÇE ÖĞRETMENİ ADAYLARININ KÜTÜPHANELERİ KULLANMA DURUMLARI

Safiye Aslan Yunus Emre Anatolian High School ISSN : Aksaray-Turkey

ISSN : varolebru@gmail.com Nigde-Turkey

İLKÖĞRETİM II. KADEME MÜZİK ÖĞRETMENLERİNİN GELENEKSEL MÜZİKLERİMİZİN ÖĞRETİMİNDE KARŞILAŞTIKLARI SORUNLAR

Kimya Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının Bazı DeğiĢkenlere Göre Ġncelenmesi

SANAT TARİHÇİSİ TANIM. Türkiye de ve dünyada yapılmış sanat eserlerini kronolojik gelişme ve yöresel boyutlarında inceleyen ve değerlendiren kişidir.

SEKÜLER TREND BARıŞ ÖLMEZ. İNSANDA SEKÜLER DEĞİŞİM Türkiye de Seküler Değişim

Yrd. Doç. Dr. Sinan AYDIN YYÜ Eğitim Fakültesi, Zeve Kampusu VAN.

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMEN ADAYLARININ FEN BRANŞLARINA KARŞI TUTUMLARININ İNCELENMESİ

Cinsiyet Eşitliği MALTA, PORTEKİZ VE TÜRKİYE DE İSTİHDAM ALANINDA CİNSİYET EŞİTLİĞİ İLE İLGİLİ GÖSTERGELER. Avrupa Birliği

FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENİ

Abdülkadir ÇEKİN (*) EKEV AKADEMİ DERGİSİ Yıl: 17 Sayı: 57 (Güz 2013)

Nicel araştırmalar altında yer alan deneysel olmayan araştırmaların bir alt sınıfında yer alır. Nedensel karşılaştırma, ortaya çıkmış ya da daha

İLKÖĞRETİM ÖĞRENCİLERİNİN MÜZİK DERSİNE İLİŞKİN TUTUMLARI

Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Profillerinin Değişimi: Yılları Arasında Cumhuriyet Üniversitesi Örneği

ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN BAŞARILARI ÜZERİNE ETKİ EDEN BAZI FAKTÖRLERİN ARAŞTIRILMASI (MUĞLA ÜNİVERSİTESİ İ.İ.B.F ÖRNEĞİ) ÖZET ABSTRACT

Avrupa da Öğretmenler ve Okul Liderlerine İlişkin Temel Veriler

İlköğretim Öğretmen Adaylarının Meraklılık Düzeylerinin İncelenmesi

BAŞKENT UNIVERSITY JOURNAL OF EDUCATION

İLKÖĞRETİM ANABİLİM DALI SINIF ÖĞRETMENLİĞİ DOKTORA PROGRAMI

ÖĞRETMEN ADAYLARININ LİSANSÜSTÜ EĞİTİME YÖNELİK GÖRÜŞLERİNİN ANALİZİ

FEN-EDEBİYAT FAKÜLTESİ

EĞİTİM DURUMU. Derece Üniversite Mezuniyet Yılı. Tarih Yer Görev Dumlupınar Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü Arş. Gör.

ÖĞRETMEN ADAYLARININ YARATICILIK DÜZEYLERİ

2013 Gazi Üniversitesi Endüstriyel Sanatlar Eğitim Fakültesi Dergisi Sayı: 32, s.65-81

Prof. Dr. Abdüsselam ULUÇAM Armağanı

The Evaluation of Science Courses According to Constructivist Learning Environment

Orta Doğu Teknik Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Doktora Programı Nicel Karar Yöntemleri Opsiyonu Önerisi

T.C. MİLLİ EĞİTİM BAKANLIĞI OKUL ÖNCESİ, İLKÖĞRETİM VE ORTAÖĞRETİM OKULLARI İÇİN REHBERLİK VE PSİKOLOJİK DANIŞMA HİZMETLERİ YILSONU ÇALIŞMA RAPORU

ANKARA İLİ BASIM SEKTÖRÜ ELEMAN İHTİYACI

Hamit Cihan Accepted: January 2011

LİSANSÜSTÜ EĞİTİM İLANI

TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

Tablo 1 Eğitim Bilimleri Temel Alanı

Nezahat hamiden KARACA Afyon Kocatepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi. Gürbüz OCAK Afyon Kocatepe Üniversitesi

15 SAY Gıda Mühendisliği lisans mezunu olmak.

Öğretmen Adaylarının Kültürel Farklılıklara Yönelik 1. GİRİŞ Türkiye nin gelişmiş ülkeler arasında yer alabilmesi, iyi yetişmiş, nitelikli insan kayna

ÇOKLU ZEKA ALANLARI VE SINIF İÇİ OTURMA DÜZENİNE YÖNELİK BİR ÇALIŞMA

T.C. MUĞLA SITKI KOÇMAN ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜNDEN

Çocuk, Ergen ve Genç Yetişkinler İçin Kariyer Rehberliği Programları Dizisi

Ders Adı Kodu Yarıyılı T+U Saati Ulusal Kredisi AKTS. Öğretmenlik Uygulaması YDA

Transkript:

ISSN:1306-3111 e-journal of New World Sciences Academy 2011, Volume: 6, Number: 1, Article Number: 1C0328 EDUCATION SCIENCES Elif Selcan Kutucu Received: October 2010 Betül Ekiz Accepted: January 2011 Middle East Technical University 1,2 Series : 1C Van Yuzuncu Yil University 1,2 ISSN : 1308-7274 kselcan@metu.edu.tr 2010 www.newwsa.com Ankara-Turkey KĠMYA ÖĞRETMEN ADAYLARININ ÖĞRETMENLĠK MESLEĞĠNE ĠLĠġKĠN TUTUMLARI VE KAYGILARI ÖZET Bu çalışmanın amacı kimya öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ve kaygılarını incelemektir. Çalışmaya Ankara da iki farklı üniversitenin kimya öğretmenliği programına devam eden 30 kimya öğretmen adayı katılmıştır. Çalışmada nicel ve nitel veri toplama yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Veri toplama aracı olarak Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutum Ölçeği ve açık uçlu sorular kullanılmıştır. Verilerin analizi sonucunda, öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının cinsiyet değişkeni açısından farklılık göstermediği tespit edilmiştir. Kimya öğretmen adaylarının, ÖSS puanı, kimyayı sevme, öğretmeyi sevme ve sınav sistemi öğretmenlik mesleğini tercih etme sebeplerinin başında gelmektedir. Ayrıca, kimya öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine karşı genel olarak olumlu tutuma sahip olmalarına rağmen, kadro azlığından kaynaklanan atanma kaygısı ve KPSS ye yönelik kaygılarının olduğu bulunmuştur. Anahtar Kelimeler: Öğretmen Adayları, Öğretmenlik Mesleği, Öğretmen Eğitimi, Tutum, Kaygı PRE-SERVICE CHEMISTRY TEACHERS ATTITUDES AND CONCERNS TOWARDS TEACHING PROFESSION ABSTRACT The aim of this study is to examine attitudes and concerns of preservice chemistry teachers towards teaching profession. The study is conducted with 30 pre-service chemistry teachers from two different universities in Ankara. Both qualitative and quantitative data collection techniques were used to collect data. Data collection tools were open ended questions and Attitude Scale Towards Teaching. The findings indicated that there were no differences between pre-service teachers attitudes in terms of gender. Score of University Entrance Exam (UEE), love for chemistry and love for teaching are the most used reasons for choosing teaching as a profession. Although pre-service chemistry teachers have positive attitude towards teaching profession, they have concerns about becoming a teacher in the future and KPSS. Keywords: Pre-Service Teachers, Teaching Profession, Teacher Education, Attitude, Concern

1. GĠRĠġ (INTRODUCTION) Ülkemizde son zamanlarda eğitim sistemiyle ilgili en önemli konuların başında öğretmen yetiştirme ve yetiştirilen öğretmenlerin niteliği gelmektedir. Geleceğin öğretmenlerinin nitelikli olarak yetiştirilmesinde hizmet öncesi dönemde aldıkları alan eğitimi ve meslek bilgisi derslerinin önemi büyüktür [1]. Adayların öğrenimleri boyunca aldıkları eğitim, öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum geliştirmelerinde önemli bir role sahiptir. Ayrıca, öğretmen adaylarının hizmet öncesi süreçte, öğretmenlik mesleğine ilişkin pozitif veya negatif yöndeki tutumlarının ve düşüncelerinin belirlenmesi, mesleğe yönelik kaygılarının tespit edilmesi nitelikli öğretmen yetiştirmede önemli bir yer tutar [2]. Yapılan çalışmalarda, öğretmenlik mesleğini sevmenin ve mesleğe karşı olumlu tutuma sahip olmanın, öğretmen adaylarının ileriki mesleklerinde başarılı olmalarında katkısı olduğu bulunmuştur [3]. Bu sebeple bu tür araştırmaların yapılması nitelikli öğretmenler yetiştirilmesi açısından katkı sağlayacaktır [4]. Nitelikli öğretmen yetiştirmede öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumları, kaygıları ve endişeleri dikkate alınmalıdır [5].Bu sebeple, öğretmen adaylarının mesleğe iliskin tutumlarını [4, 6, 7 ve 8] ve kaygılarını [9 ve 10] belirlemek amacıyla birçok araştırma yürütülmüştür. Oğuz ve Topkaya yaptıkları çalışmada[8] ortaöğretim fen ve matematik alanları eğitimi bölümünde öğrenim gören öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik olumlu tutumlarının olduğu belirtmiştir. Çapri ve Çelikkaleli [4] ise öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumlarını cinsiyet, fakülte ve program değişkenleri açısından incelemiştir. Çalışma sonucunda öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumlarının cinsiyet değişkenine göre farklılaştığını ancak fakülte ve program değişkenine göre farklıklık göstermediğini tespit etmişlerdir. Benzer şekilde, Hacıömeroğlu ve Şahin-Taşkın [7] çalışmalarında öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumlarının cinsiyet, program ve mesleği tercih etme sebebi değişkenleri açısından incelenmiştir. Araştırmadan elde edilen bulgular, öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının cinsiyet, mesleği tercih etme sebepleri ve program değişkenlerine göre farklılaşmadığını göstermektedir. Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutumları cinsiyet değişkeni açısından inceleyen çalışmalara bakıldığında farklı bulgular göze çarpmaktadır. Bazı çalışmalar öğretmen adaylarının mesleğe ilişkin tutumlarının cinsiyete göre farklılaştığını ifade ederken [4, 11 ve 12] bazı çalışmalarda ise öğretmen adaylarının mesleğe karşı tutumlarında cinsiyet değişkeni açısından istatistiksel olarak anlamlı bir fark çıkmamıştır [2 ve 13]. Diğer taraftan, öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin kaygı ve endişelerini araştıran çalışmalarda öğretmen adaylarının kadro azlığı ve atanma konusunda kaygılarının olduğu tespit edilmiştir [9 ve 10]. Öğretmen adaylarının mesleğe yönelik düşüncelerini ve tutumlarını inceleyen çalışmaların yanında, adayların öğretmenlik mesleğini tercih etme sebepleri [14, 7 ve 12] ve meslek bilgisi derslerinin adayların öğretmenlik mesleğine yönelik tutumları üzerine etkisini [2] inceleyen çalışmalar sınırlı sayıda da olsa literatürde yer almaktadır. Boz ve Boz [14] yaptıkları çalışmada öğretmen adaylarının öğretmenliği tercih etmelerinin başlıca sebeplerini; öğretmeyi sevmek, kimya veya matematik alan bilgisini sevmek ve kendi öğretmenlerinden olumlu şekilde etkilenmeleri şeklinde tespit etmişlerdir. Şahin-Taşkın ve Hacıömeroğlu [2] öğretmen adayları ile yaptıkları görüşmeler sonucunda öğretmen adaylarının öğrenimleri sırasında aldıkları meslek bilgisi derslerinin adayların öğretmenlik mesleğindeki gelişimlerinde etkili olduğunu ve mesleğe karşı olumlu tutum geliştirmelerinde yardımcı olduğunu tespit etmişlerdir. Bu çalışmada ise kimya öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumları ve kaygılarını incelemek amaçlanmıştır. Bu çalışma kapsamında: 737

Öğretmen adaylarının mesleğe yönelik tutumlarının cinsiyet değişkenine göre değişip değişmediği, Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini tercih etme sebepleri, Öğretmenlik meslek bilgisi derslerinin öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarına etkisi, Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik endişe ve kaygıları, araştırılmıştır. 2. ÇALIġMANIN ÖNEMĠ (RESEARCH SIGNIFICANCE) Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini sevmelerinin, ileride bu mesleği isteyerek yapmalarında ve başarılı olmalarında etkisi büyüktür [15]. Bu yüzden öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine başlamadan önce öğretmenlik mesleğine yönelik tutumlarının ve kaygılarının belirlenmesi, öğretmenlik mesleğine karşı tutumlarının olumlu yönde geliştirilebilmesi için önemlidir. Bu alanda yapılan birçok çalışmada nicel araştırma yöntemlerini kullanılırken, nitel araştırma yöntemlerini kullanan çalışmalar az sayıdadır [14, 16 ve 2]. Bu sebeple, bu araştırmada öğretmen adaylarının mesleğe ilişkin tutumları nicel ve nitel araştırma yöntemleri bir arada kullanılarak incelenmiştir. Böylece öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine yönelik tutum ve kaygılarının farklı araştırma yöntemleri kullanılarak daha detaylı araştırılması amaçlanmıştır. 3. YÖNTEM (METHOD) Nicel ve nitel araştırma yöntemlerini birlikte kullanarak yöntem çeşitlemesi yapılması, elde edilen verilerin ve araştırmanın geçerliliğini ve güvenirliliğini artırmaktadır [17 ve 18]. Bu çalışmada verilerin elde edilmesinde nicel ve nitel araştırma yöntemleri birlikte kullanılarak veri çeşitlemesi yapılmıştır. Araştırmanın verilerini elde etmek amacıyla öğretmen adaylarına öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ölçeği ve 4 açık uçlu soru yöneltilmiştir. Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarını incelemek için Erkuş, Sanlı, Bağlı ve Güven [19] tarafından geliştirilen 22 maddeden oluşan Öğretmenliğe İlişkin Tutum Ölçeği (ÖİTÖ) kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan bu ölçek 10 olumlu, 12 tane de olumsuz ifadeli madde içermektedir. Ölçek maddeleri (5) tamamen katılıyorum ve (1) hiç katılmıyorum biçiminde puanlanmaktadır. Ölçek uygulandıktan sonra olumlu cümleler "Kesinlikle Katılıyorum" kategorisinden başlayarak sırayla 5, 4, 3, 2, 1 olarak, olumsuz cümleler yine aynı kategoriden başlayarak 1, 2, 3, 4, 5 olarak puanlanmıştır. Ölçekten alınabilecek maksimum puan 110, minimum puan ise 22 dir. Ölçeğin Cronbach Alfa iç tutarlık katsayısı Erkuş ve diğerleri [19] tarafından.99 olarak bulunmuştur. Bu çalışmada toplanan verilerin Cronbach Alfa iç tutarlık katsayısı ise.80 bulunmuştur. Öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum ölçeği ile toplanan verileri desteklemek ve bu öğretmenlik mesleği ile ilgili görüşlerini ayrıntılı bir şekilde öğrenebilmek için öğretmen adaylarına açık uçlu sorular yöneltilmiştir. Açık uçlu sorularda öğretmen adaylarına öğretmenlik mesleği tercih sebepleri, öğretmenlik programında almış oldukları derslerin mesleğe yönelik düşüncelerini nasıl etkilediği, mezun olduktan sonra bu mesleği yapmayı düşünüp düşünmedikleri ve öğretmenlik mesleğine ilişkin kaygı ve endişeleri sorulmuştur. Veriler toplanırken öğretmen adaylarına çalışma ile ilgili bilgi verilmiş ve gönüllü olurlarsa çalışmaya katılmaları istenmiştir. 3.1. Örneklem (Sample) Çalışmanın örneklemini 2009-2010 öğretim yılında Ankara daki iki farklı üniversitenin eğitim fakültelerinde kimya öğretmenliği programının 4. ve 5. sınıfına devam eden 30 öğretmen adayı oluşturmaktadır. 738

3.2. Verilerin analizi (Data Analysis) Bu çalışmada elde edilen verilerin analizi için hem nitel hem de nicel yöntemler kullanılmıştır. Böylece yöntem çeşitlemesi yaparak elde edilen verilerin geçerliliğini ve güvenirliliğini artırmak hedeflenmiştir. Öğretmen adaylarından elde edilen verilerin istatistiksel analizi için Statistical Package for Social Sciences (SPSS) 15.0 paket programı kullanılmıştır. Öğretmenliğe İlişkin Tutum Ölçeği (ÖİTÖ) nden elde edilen veriler SPSS programı kullanılarak analiz edilmiştir. Ayrıca, kimya öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının kız ve erkek adaylar yönünden değişip değişmediğini incelemek amacıyla bağımsız gruplar t testi kullanılmıştır. Açık uçlu sorulardan elde edilen veriler ise incelenmiş ve uygun şekilde kategoriler oluşturulmuştur. Açık uçlu sorulardan elde edilen veriler araştırmacılar tarafından ayrı ayrı okunmuş ve analiz edilmiştir. 4. BULGULAR VE TARTIġMA (FINDINGS AND DISCUSSIONS) Verilerden elde edilen bulgular çalışmanın amaçları göz önüne alınarak aşağıda başlıklar halinde açıklanmıştır. 4.1. Öğretmen Adaylarının Mesleğe Yönelik Tutum Puanlarının Cinsiyet DeğiĢkenine Göre Ġncelenmesine ĠliĢkin Bulgular (Findings Related With Pre-Service Chemistry Teachers Attitude Scores Towards the Teaching Profession According to Gender Variable) Öğretmen adaylarının öğretmenliğe ilişkin tutumlarının cinsiyetlerine göre farklılaşıp farklılaşmadığını incelemek amacıyla bağımsız gruplar t testi uygulanmıştır ve bulgular Tablo 1 de verilmiştir. Tablo 1. Öğretmen Adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutum puanlarının cinsiyete göre t testi sonuçları (Table 1. The result of t test regarding the pre-service teachers attitude scores towards the teaching profession according to gender variable) Cinsiyet N X S p t Kız 19 89.79 13.02 0.375 0.903 Erkek 11 85.14 5.76 p < 0.05 Tablo 1 incelendiğinde kimya öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine ilişkin tutumlarının cinsiyetlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği görülmektedir (t(28)=0.903, p< 0.05). Elde edilen bulgular kız öğretmen adaylarının tutum puanları ortalamasının erkek öğretmen adaylarından daha yüksek olduğunu göstermektedir. Buna rağmen kız ve erkek öğretmen adaylarının tutumları arasında istatistiksel olarak bir fark bulunmamaktadır. Bu durum daha önceden yapılan çalışmalarla benzerlik göstermektedir [2 ve 13]. 4.2. Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğini Tercih Etme Sebepleri ile Ġlgili Bulgular (Findings Related With Pre-Service Chemistry Teachers Reasons for Choosing Teaching as a Profession) Kimya öğretmen adaylarının kimya öğretmenliği mesleğini seçme nedenleri ve bu nedenlerin frekans ve yüzdeleri Tablo 2 de verilmiştir. 739

Tablo 2. Kimya öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğini seçme nedenleri (Table 2. Pre-service chemistry teachers reasons for choosing teaching as a profession) Öğretmenliği Seçme Nedenleri CF* CY(%)** ÖSS puanı 12 21.8 Kimyayı sevme 9 16.4 Mecburiyetten/Sınav sistemi 7 12.7 Öğretmeyi sevmek 4 7.3 Öğretmenliğin saygın bir meslek olması 4 7.3 Öğretmenlik mesleğine uygun kişilik 4 7.3 Öğretmen lisesi mezunu olma 3 5.5 Öğretmenliğin sosyal bir meslek olması 3 5.5 Rahat çalışma koşulları 2 3.6 Öğretmenliğin eğlenceli bir meslek olması 2 3.6 Öğretmenliğin yeniliklere açık bir meslek olması 1 1.8 Genç insanlarla çalışmayı sevme 1 1.8 Kimya öğretmenini sevme 1 1.8 Ailenin etkisi 1 1.8 Topluma katkıda bulunmak 1 1.8 *CF=Cevapların Frekansı **CY= Cevapların Yüzdesi Kimya öğretmen adaylarının öğretmenliği seçme nedenleri incelendiğinde ilk sıralarda kimyayı sevmeleri yer almaktadır. Bir öğretmen adayı bu durumu Kimyaya olan özel ilgim beni bu bölüme yönlendirdi. şeklinde ifade ederken bir başka öğretmen adayı ise Kimya öğretmenliği seçmemin sebebi kimyanın ilgi çekici olması ve etrafımızdaki birçok soruya cevap verebilmesidir. diyerek kimya bilimine olan ilgilerinin kimya öğretmenliği mesleğini seçmelerinde etkili olduğunu ifade etmişlerdir. Öğrenci Seçme Sınavı (ÖSS) puanı nedeniyle öğretmenlik mesleğini tercih eden kimya öğretmen adayları en yüksek orana sahiptir. Bir öğretmen adayı ÖSS puanı nedeniyle öğretmenlik mesleğini tercih ettiğini ÖSS puanım beklediğim kadar yüksek gelmediği için tercih ettim. ifadesini kullanarak açıklamıştır. ÖSS puanı nedeniyle öğretmenlik mesleğini tercih etmenin yanı sıra öğretmen adaylarının mecburiyet/sınav sistemi gibi nedenlerle yaptığı tercihlerin oranı da oldukça yüksektir. Yanlış tercih yapma, başka tercih yapma şanslarının çok az olması ve lisede okunulan okul türü gibi durumlar Mecburiyet/sınav sistemi kategorisi içinde incelenmiştir. Bu durumu öğretmen adayları Anadolu öğretmen lisesi çıkışlı olduğum için çok seçeneğim yoktu. veya Puanımın tuttuğu yeri yazdım çünkü tekrar hazırlanmayı göze alamadım. cümleleriyle ifade etmişlerdir. Kimya öğretmen adaylarının büyük bir kısmı öğretmenlik mesleğini yukarıda belirtildiği gibi sadece ÖSS puanı veya mecburiyetten kaynaklanan nedenlerle seçmiş olmalarına rağmen ilerleyen zamanlarda bu mesleğini sevmeye başladıklarını ve bu mesleği yapmak istediklerini ifade etmişlerdir. Bir öğretmen adayı bu durumu Puanıma göre tercih yaptığım için bu bölüme geldim ama zaman ilerledikçe öğretmenliği sevmeye başladım. Aynı zamanda öğretmenlik için gerekli ilgi ve becerileri kazandığımı düşünüyorum. diyerek ifade ederken bir başka öğretmen adayı ise bu durumu Puanım bu bölüme yettiği için öğretmenliği tercih ettim. Aslında bu seneye kadar öğretmen olma fikri bana çok uzaktı ancak mezuniyet yaklaştıkça öğretmen olmayı istediğimi, bu mesleği sevdiğimi fark ettim. sözleriyle ifade etmiştir. Buna göre öğretmen adaylarının mesleklerini ilk başlarla çok da bilinçli olmayan bir şekilde tercih etmiş olmalarına rağmen zaman içinde öğretmenlik mesleğine karşı tutumlarının olumlu yönde değiştiği söylenebilir. Kimya öğretmen adaylarının bir kısmı öğretmenliğin yeniliklere açık bir meslek olması, genç insanlarla çalışmayı sevme, kimya öğretmenini 740

sevme, topluma katkıda bulunmak gibi nedenlerle öğretmenlik meleğini tercih ettiklerini belirtmişlerdir. Fakat bu gibi nedenlerle öğretmenlik mesleğini tercih ettiğini belirten adayların yüzdesi oldukça azdır. 4.3. Öğretmenlik Meslek Bilgisi Derslerinin Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarına Etkisi ile Ġlgili Bulgular (Findings Related With the Effect of Courses in Teacher Education Programs on Pre-Service Teachers Attitudes Towards Teaching Profession) Açık uçlu soruların analizinden öğretmenlik meslek bilgisi ile ilgili derslerin kimya öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine karşı tutumlarının olumlu yönde değişmesinde etkili olduğu söylenebilir. Öğretmen adaylarından bazıları bu durumu şu cümlelerle ifade etmektedir: Öğretmenlik meslek bilgisi dersleri beni daha çok öğretmenliğe yaklaştırdı, daha bilinçli olmamı ne yapıp ne yapamayacağımı görmemi sağladı. Meslek bilgisi dersleriyle öğretmenliğin farkına varmadığım boyutlarını gördüm. Aslında biraz daha sevdim. Öğretmenlik mesleğinin kolay olmadığını öyle herkesin de bu işi yapmaması gerektiğinin farkına vardım. Öğretmenlik mesleğinin görünenden çok daha önemli ve emek isteyen bir iş olduğunu gördüm. Bu ifadelerden öğretmen adaylarının öğretmenlik meslek bilgisi derslerini aldıktan sonra öğretmenlik mesleği ile ilgili daha detaylı bilgi edindikleri ve öğretmenlik mesleğini farklı boyutlarıyla tanıma fırsatı buldukları sonucu çıkarılabilir. Öğretmen adaylarının meslek bilgisi dersleri sayesinde bu mesleğin ciddi ve emek verilmesi gereken bir meslek olduğunun farkına vardıkları ve öğretmenlik mesleğine karşı görüş ve tutumlarının olumlu yönde değiştiği söylenebilir. 4.4. Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Kaygıları ile Ġlgili Bulgular (Findings Related with Pre-Service Chemistry Teachers Concerns about Teaching Profession) Kimya öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine karşı genel olarak olumlu tutuma sahip olmalarına rağmen mesleğe yönelik, KPSS (sınavla atanmak zorunda olma kaygısı, yerleşememe) İş olanaklarının kısıtlılığı Atanamama (kadro azlığı) Öğretmenliği layıkıyla yapamama gibi kaygılarının olduğu tespit edilmiştir. Elde edilen bu bulgular daha önce yapılmış olan çalışmalarla benzerlik göstermektedir [9 ve 10]. 5. SONUÇ VE ÖNERĠLER (CONCLUSION AND RECOMMENDATIONS) Verilerin analizi sonucunda, öğretmen adaylarının büyük birçoğunun kimya öğretmenliğini tercih sebepleri olarak öğretmenlik mesleğini ve öğretmeyi sevme, toplumda saygınlık, aile ve çevre etkisi ve çalışma şartları olarak dile getirmişlerdir. Ayrıca, öğretmen adaylarının kimya öğretmenlik programında bulunmaktan memnun olmadıkları, bu memnuniyetsizliklerinin sebebi olarak da iş olanaklarının kısıtlılığı, öğretmenliğin önemini kaybeden bir meslek olarak görüldüğünü düşünmeleri, KPSS ye yönelik kaygılarının olması ve devlete öğretmen olarak atanma konusunda kadro azlığından kaynaklanması çalışmanın bulguları arasındadır. Araştırmanın nicel boyutunda incelenen, öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine karşı tutumları olumlu olarak belirlenmiştir ve cinsiyete göre öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğine karşı tutumlarında kız öğretmen adayları ile erkek öğretmen adayları arasında anlamlı bir fark görülmemiştir. Çalışmanın sonucunda elde edilen bulgulara dayanarak, YÖK, MEB ve üniversitelerin eğitim fakülteleri iş birliği yaparak öğretmenlik 741

programlarına alım, devlet okullarına atanma ve öğretmen adaylarına iş imkânları sağlanması konusunda iyileştirmelere gidilmesi önerilmektedir. NOT (NOTICE) Bu çalışma 16 18 Ekim 2010 tarihleri arasında Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi nde gerçekleştirilen 19. Eğitim Bilimleri Kurultayı nda sözlü bildiri olarak sunulmuş ve bildiri özet kitabında basılmıştır. KAYNAKLAR (REFERENCES) 1. Gömleksiz, M.N., Kan, A.Ü. ve Biçer, S., (2009). Eğitim fakültesi ve tezsiz yüksek lisans programlarına kayıtlı öğretmen adaylarının öğretmenlik mesleğinden beklentileri (Fırat üniversitesi örneği). XVIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı. İzmir, Bildiri Özetleri Kitabı, ss: 106. 2. Şahin, T.Ç. ve Hacıömeroğlu, G., (2010). İlköğretim Bölümü Öğretmen Adaylarının Mesleğe Yönelik Tutumları: Nicel Ve Nitel Verilere Dayalı Bir İnceleme. İlköğretim Online, Cilt:9, Sayı:3, ss:922-933. 3. Pehlivan, B.K., (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Sosyo-Kültürel Özellikleri ve Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumları Üzerine Bir Çalışma. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:4, Sayi:2, ss:151-168. 4. Çapri, B. ve Çelikkaleli, Ö., (2008). Öğretmen Adaylarının Öğretmenliğe İlişkin Tutum ve Mesleki Yeterlik İnançlarının Cinsiyet, Program ve Fakültelerine Göre İncelenmesi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:9, Sayi:15, ss:33 53. 5. Kaya, A. ve Büyükkasap, E., (2005). Fizik Öğretmenliği Programı Öğrencilerinin Profilleri, Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutum ve Endişeleri: Erzurum Örneği. Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt:13, Sayi:2, ss:367 380. 6. Bedel, E.F., (2008). Okul Öncesi Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları ve Bazı Kisilik Özellikleri Arasındaki İlişkiler. Eğitimde Kuram ve Uygulama Dergisi, Cilt:4, Sayi:1, ss:31 48. 7. Hacıömeroğlu, G. ve Şahin, T.Ç., (2010). Fen Bilgisi Öğretmenliği ve Ortaöğretim Fen ve Matematik Alanları (OFMA) Eğitimi Bölümü Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:11, Sayı:1, ss:77 90. 8. Oğuz, A. ve Topkaya, N., (2008). Ortaöğretim Alan Öğretmenliği Öğrencilerinin Öğretmen Özyeterlik İnançları ile Öğretmenliğe İlişkin Tutumları. Akademik Bakış, Cilt:14, ss:23 36. 9. Aycan, S., Aycan, N. ve Türkoğuz, S., (2005). Fen Edebiyat Fakültesi Öğretmenlerinin Tezsiz Yüksek Lisans Programlarından Beklentileri ve Kaygıları. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:17, ss:17 24. 10. Tural-Dinçer, G. ve Akdeniz, A.R., (2008). Fizik Öğretmen Adaylarının Mesleki Algı ve Kaygıları. VIII. Ulusal Fen ve Matematik Kongresi. Bolu, Özetler Kitabı, ss:105. 11. Oral, B., (2004). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Öğretmenlik Mesleğine İlişkin Tutumları. Eğitim Arastırmaları Dergisi, Cilt:15, ss:88 98. 12. Üstüner, M., Demirtaş, H. ve Cömert, M., (2009). The Attitudes of Prospective Teachers Towards the Profession of Teaching((The Case of Inonu University, Faculty of Education). Education and Science, Volume:34, Number:151, pp:140-155. 13. Bulut, H. ve Doğar, Ç., (2006). Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Karşı Tutumlarının İncelenmesi. Erzincan Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:8, Sayı:1, ss:13 27. 14. Boz, Y. ve Boz, N., (2008). Kimya ve Matematik Öğretmen Adaylarının Öğretmen Olma Nedenleri. Kastamonu Eğitim Dergisi, Cilt:16, Sayi:1, ss:137 144. 742

15. Çapa, Y. ve Çil, N., (2000). Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlarının Farklı Değişkenler Açısından İncelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:18, ss:69 73. 16. Ubuz, B. ve Sarı, S., (2008). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmenlik Mesleğini Seçme Nedenleri. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Cilt:24, Sayi:2, ss:113 119. 17. Creswell, J.W., (2003). Research design: Qualitative, quantitative and mixed methods approaches. Thousand Oaks,CA: Sage Publications, Inc. 18. Yıldırım, A. ve Şimşek, H., (2005). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. 19. Erkus, A., Sanlı, N., Bağlı M. T. ve Güven, K., (2000). Öğretmenliğe İliskin Tutum Ölçeği Geliştirilmesi. Eğitim ve Bilim, Cilt:116, ss:27 33. 743