ANTALYA YÖRESİNİN DEPREM RİSKİ AÇISINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ Mustafa Hilmi ACAR*, Gülbahar BUDAK* ve Rıza Evren KILCI* *Akdeniz Üniv., İnşaat Müh. Böl., Antalya ÖZET Bu çalışma, sismik bakımdan 35.50 o -37.50 o K ve 29.00 o -33.00 o D ile sınırlandırılmış bulunan Antalya Bölgesinin depremselliğinin ve deprem riskinin ortaya konulması amacıyla hazırlanmıştır. Çalışma alanı depremselliğinin incelenmesi amacıyla magnitüdfrekans ilişkisi, sismik risk ve tekrarlanma periyodu hesaplamaları yapılmıştır. Çalışma alanında 900-2005 yılları arasında meydana gelen M D 4 olan depremler için, yıllık maksimum depremler esas alınarak Gutenberg ve Richter bağıntısına göre magnitüdfrekans istatistik yöntemi kullanılarak bölgenin deprem riski ortaya konulmuştur. Yapılan analiz sonucuna göre, bölgenin en çok 0 yılda bir kez 5.5 büyüklüklü bir depremle karşılaşma olasılığı % 72 dir. Bu risk dikkate alınarak Antalya ve çevresi için deprem gerçeğinin varlığı unutulmamalı, yöredeki yapılaşmalar mikro bölgeleme çalışmalarıyla desteklenerek yürütülmelidir. Anahtar Kelimeler : Deprem, Deprem Riski, Antalya. ANTALYA S SEISMICITY AND EARTHQUAKE RISKS ABSTRACT The purpose of this study is, to determine Antalya s seismicity and earthquake risks. For investigation of studied area, magnetude-frequency statistic method for ralation, seismic risk and cycling period calculations were done. In te study area, seismic risk of Antalya were found by using the equation of Gutenberg and Richter with magnetude-frequency statistic method for earthquakes which are M D 4. It is proposed that, with % 72 probability, at least one time an earthquake of 5.5 magnetude can occure in 0 years time. Due to seismic risks, the reality of earthquake should not be forgotten in Antalya region and investigations must be supported with mirozonation in Antalya. Key Words : Earthquake, Earthquake Risks, Antalya.
. GİRİŞ Bir bölgenin depremselliğinin ve sismik tehlikesinin araştırılmasında, geçmişte meydana gelen depremlerden yararlanılarak geliştirilen çeşitli istatistiksel yaklaşımlar kullanılmaktadır. Bu çalışmada gelecekte oluşabilecek deprem etkinliğinin ve tekrarlanma periyodunun belirlenmesi amaçlanmaktadır. Öncelikle, çalışmada Antalya bölgesinin tektonik özellikleri dikkatli bir şekilde ele alınmış,bölgenin depremselliğini etkileyen diri faylar ile yine bu yörede bulunan sismik boşluklar harita üzerinde gösterilmiştir. Çalışılan bölgenin deprem etkinliği tarihsel ve aletsel dönem olmak üzere araştırılmış, günümüze kadar olmuş olan orta ve büyük magnitüdlü depremler derlenerek sunulmuştur. Antalya ve çevresinin depremselliğini araştırmak için magnitüd-frekans ilişkisinin belirlenmesinde (Gutenberg ve Richter,954), EKK (En Küçük Kareler Yöntemi) kullanılmıştır. Bu yöntemle Antalya ve çevresi için Log N = 6.86 0.98M bağıntısı bulunmuştur. Bu bağıntı yardımıyla 900-2005 yılları arasında büyüklüğe göre oluş sayıları bulunabilmektedir. Çalışma, yine aynı EKK yöntemi ile 05 yıllık gözlem aralığında 4 M D 7 için hesaplanan tekrarlanma periyodu değerlerini de kapsamaktadır. Son olarak da çeşitli magnitüdlerde depremlerin aşılma olasılıkları sunulmuştur. 2. ANTALYA YÖRESİNİN TEKTONİK ÖZELLİKLERİ Yerküre üzerinde oluşan depremlerin büyüklüğü ve neden oldukları zararlar göz önüne alındığında iki ana deprem kuşağı bulunmaktadır. Bunlardan biri Büyük Okyanusu çevreleyen ve özellikle Japonya üzerinde etkili olan Pasifik Deprem Kuşağı, diğeri ise Cebelitarık tan Endonezya adalarına uzanan ve Türkiye nin de içinde bulunduğu Akdeniz- Himalaya deprem kuşağıdır. Ülkemizin içinde bulunduğu Akdeniz- Himalaya deprem kuşağının önemli özelliği, büyük levhalar arasında küçük birçok levhanın bulunmasıdır. Bu sebepten dolayıdır ki Türkiye nin büyük bir bölümü deprem kuşağı içinde yer almaktadır. Türkiye Alp-Himalaya (Akdeniz Çevresi) deprem kuşağında; sığ odaklı, sık ve büyük depremlerin olduğu, yerkabuğunun aktif tektonik kesimlerinden biri üzerinde yer almaktadır. 2. Antalya ve Çevresini Etkileyen Diri Faylar Ülkemiz aktif tektoniğinin ana unsurlarını Kuzey Anadolu Fayı, Doğu Anadolu Fayı, Ege Graben Sistemi, Doğu Anadolu Sıkışma Bölgesi ve Helenik-Kıbrıs Yayı oluşturmaktadır. Antalya ve yakın çevresi de belirtilen bu büyük faylardan Helenik-Kıbrıs Fayının etki alanına girmektedir. Helenik-Kıbrıs yayı, Türkiye nin güney kıyısı yakınlarında, Girit adasının güneyinden geçerek kuzeydoğu yönünde Rodos adasının güneyinden Fethiye Körfezi ne doğru uzanır.
Şekil. Türkiye ve Çevresindeki Levha Tektoniği Modeli (İzmir Deprem Master Planı,2000) Antalya ve çevresi, () Fethiye-Burdur Fay Zonu, (2) Helenik-Kıbrıs Fayının Plini ve Strabo hendekleri ile Antalya Körfezi nde uzanan bölümü (3) Aksu Bindirmesi boyunca uzanan faylarda olan hasar yapıcı depremlerden etkilenmektedir. Depremler, genellikle Helenik-Kıbrıs Yayı nın Plini ve Strabo hendekleri boyunca yoğunlaşmaktadır. Hasar yapıcı ve yıkıcı depremler bu faylar boyunca oluşmaktadır. Diğer yandan Antalya Körfezi içerisinde de yoğun mikro deprem etkinliği gözlenmektedir. Aksu Bindirme Fayı boyunca yüzlerce yıldır herhangi bir hasar yapıcı deprem meydana gelmemiştir. 2.2 Antalya ve Çevresindeki Sismik Boşluklar Helenik-Kıbrıs yayı boyunca 3 ve güneybatı Türkiye de olmak üzere farklı 4 yer sismik boşluk olarak değerlendirilmiştir. Bunlar;. 2. 3. 4. Zafer Sismik Boşluğu [İskenderun Körfezi ile Zafer Burnu (Kıbrıs) arasında] Antalya Sismik Boşluğu [Arnavut Burnu (Kıbrıs) ile Antalya Körfezi arasında] Aksu segmenti [Antalya Körfezinin kuzey kısmı, Aksu bindirme fayı] Gökova Segmenti [Gökova Körfezi boyunca] Şekil 2. Türkiye deki Sismik Boşluklar ile Antalya ve Çevresinde Yer Alan Antalya Körfezi ve Aksu Sismik Boşluklarını Gösteren Harita (Demirtaş, 2000)
Kıbrıs Yayı nın doğuda kalan kısmında soluna göre oldukça fazla deprem olduğu görülmektedir. Dolayısıyla bu belirgin farklılık dikkat çekmektedir ve depremlerin olmadığı sol tarafta sismik boşluk olarak yorumlanabilecek 2 yer gözlenmektedir (Demirtaş ve Yılmaz,996). Son yüzyıl içerisinde herhangi bir hasar yapıcı deprem olmamış olan Helenik-Kıbrıs yayının Antalya Körfezi ile Arnavut Burnu arasında kalan parçası ile Aksu bindirme fayı boyunca önemli sayılabilecek bir sismik etkinlik artışı gözlenmektedir. Ancak, yayın İskenderun Körfezi ile Zafer Burnu arasında kalan parçası, günümüzde oldukça suskun bir görünüm sunmaktadır. Helenik - Kıbrıs yayının Antalya Körfezi ile İskenderun Körfezi arasında yer alan bölümü herhangi bir büyük yıkıcı depreme maruz kalmamıştır. Yine bu bölüm, günümüzde kümülatif olarak sismisite artışları göstermektedir. Bu sebeplerden dolayı bu bölge deprem oluşturma potansiyeline sahiptir. Bu nedenle, bu sismik boşlukların yeteri derecede gözlem altında bulundurulması, deprem tehlike belirleme ve zararlarının azaltılması açısından oldukça büyük önem taşımaktadır. M>6.0 M>5.0 M>4.0 M>3.0 M<3.0 Şekil 3. Karakteristik Deprem Bölgesinde Meydana Gelen Depremlerin Episantr Haritası (Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Merkezi,2005)
3. ANTALYA ve ÇEVRESİNİN DEPREM ETKİNLİĞİ 3. Tarihsel Dönem Depremleri Antalya ve civarında 900 yılı öncesinde oluşmuş tarihsel depremlere ait veriler oldukça az sayıdadır. Çeşitli kataloglardan derlenmiş olan deprem bilgileri aşağıda sunulmuştur: 3 Ocak 74 Rodos Depremi 8-20 Mart 743 Antalya Depremi 8-20 Mart 743 tarihleri arasında Antalya da korkutacak derecede büyük depremler olmuştur. Depremde, limanda bir süre kurumalar meydana gelmiş, çok sayıda ev çökmüş ve Konsolosluk duvarında yıkılmalar meydana gelmiştir. Deprem sonucu birçok köy yok olmuş ve Reşat Adacığının batısında yer alan dağ tamamen suya gömülmüştür ( Ambraseys ve Finkel, 995 ). 3. 2 Aletsel Dönem Depremleri 3 Ekim 94 Burdur Depremi ( M s = 7.0 ) 3 Ağustos 922 Karpathos Depremi ( M s = 7.0 ) 8 Mart 926 Finike Depremi ( M s = 6.8 ) : Kastellorizo yakını da, episantrı kıyıdan uzakta olan bir deprem, oniki adalarda ve Finike ile Fethiye arasındaki kıyı bölgesinde geniş ölçekte hasar ve can kaybına neden olmuştur. Ana şoku Hazirana kadar devam eden çok sayıda artçı deprem izlenmiştir. Deprem Samos Santarin, Girit, Dinar ve Konya da hissedilmiştir. Şok, Kıbrıs ve Suriye de algılanmıştır. Deprem dış merkezinde en büyük şiddet MSK = VIII olarak belirlenmiştir. (Ambraseys 988). 26 Haziran 926 Rodos Depremi ( M s = 7.0 ) 20 Ocak 94 Doğu Kıbrıs Depremi ( M s = 5.9 ) 9 Şubat 948 Karpathos Depremi ( M s = 7.2 ) 0 Eylül 953 Pafos Depremi ( M s = 6. ) 24 Nisan 957 Fethiye Depremi ( M s = 6.8 ) 25 Nisan 957 Fethiye Depremi ( M s = 7.2 ) 25 Nisan 959 Köyceğiz Depremi ( M s = 5.7 ) 22 Kasım 963 Tefenni Depremi ( M s = 4.6 ) 4 Ocak 969 Fethiye Kaş Depremi ( M s = 6.2 ) Fethiye-Kaş depremi, Ege-Akdeniz bölgesi illerinde etkili olan orta şiddette bir depremdir. Bu depremde kaş ilçesi ve Kalkan civarındaki evlerin % 50 si oturulamayacak duruma gelmiştir. 9 Ekim 996 Pafos Depremi, GB Kıbrıs 24 Ocak 2005 Kaş Açıkları Akdeniz Depremi Akdeniz depremi, can ve mal kaybına neden olabilecek bir büyüklüğe sahip değildir. Depremin dış merkezine en yakın yerleşim yeri Kaş ilçesi olup, ilçenin yaklaşık 40 km. güneyindedir. Depremin dış merkezi Akdeniz dir. Depremin odak derinliği yaklaşık 34 km olup, karada olan depremlere nazaran derin odaklı bir depremdir. Bu depremin, büyüklüğü M=4.5 civarında artçılarının olması muhtemeldir. Artçı depremler zaman içerisinde sıklıkları ve büyüklükleri azalarak bir süre daha devam edebilir. Bilindiği gibi bölgede Afrika plakasının kuzeye doğru hareketi ve Ege deki açılma rejimi sonucu, Ege Adalar yayı ve Kıbrıs yayı adını verdiğimiz yitme (dalma) zonları meydana gelmiştir. (Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Merkezi,2005)
4. ANTALYA ve ÇEVRESİNİN DEPREM TEHLİKESİ Deprem tehlikesi, hasar ve can kaybı yaratabilecek büyüklükte bir depremden kaynaklanan yer hareketinin belli bir yerde ve belli bir zaman periyodu içerisinde belirlenmesi olarak tanımlanır. Yine bu tanım deprem nedeni ile hasar, mal ve can kaybı ihtimali olarak tanımlanan, deprem riski kavramının önemli bir öğesini oluşturur. Gelecek depremlerin konumu, oluş zamanı, büyüklüğü ve diğer özellikleri belirsizlik arz ettiği için deprem tehlikesi tayinlerinde olasılık hesaplarına dayalı tahminler önemli karar araçlarıdır. Şekil 4. Antalya ve Yakın Çevresindeki Depremlerin Episantr Haritası (Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Merkezi,2005) 4. Tehlike Hesaplama Yöntemi Bu çalışmada 35.50 o -37.50 o K ve 29.00 o -33.00 o D ile koordinatları ile sınırlanan Antalya yöresinin depremselliğini araştırmak için magnitüd-frekans ilişkisi belirlenmiş, sismik risk değerleri ve tekrarlanma periyodu hesaplanmıştır. Magnitüd-frekans bağıntıları deprem istatistiğinin temelini oluşturur ve günümüzde deprem etkinliğinin bir ölçütü olarak kullanılır. Magnitüdün fonksiyonu olarak depremlerin oluş frekansı incelendiğinde, genellikle doğrusal bir ilişki izlediği görülür ve bu ilişki LogN( M ) = a bm () şeklinde ifade edilir(gutenberg ve Richter,954). Burada N, birikimli (kümülatif) deprem sayısını, M ise magnitüdü göstermektedir. Magnitüd-frekans bağıntılarının hesaplanmasında normal ve yığınsal frekanslar arasında ayrım yapmak gerekir. Yığılma frekansı (Kümülatif frekans) ile sismolojide, verilen bir M magnitüdüne eşit veya daha büyük olan depremlerin sayısı anlaşılabilir.
Gutenberg ve Richter bağıntısı genellikle bütün magnitüdlerde doğrusal değildir. Bu nedenle logn(m) nin doğrusal olduğu magnitüd aralığının (M,M 2 ) belirlenmesi gerekir. Büyük depremlere ait gözlemler az olduğundan bunlar için bağıntı belirsizdir. Küçük depremlerde ise gürültü düzeyinin yüksek olmasının çok duyarlı sismograflar kullanılmasını engellediği için deprem dizisinin tam olduğundan emin olmak gerekir. Magnitüd-frekans bağıntısındaki a ve b sabit parametrelerdir. a parametresi gözlem periyoduna, inceleme alanının büyüklüğüne ve deprem etkinliğinin seviyesine bağlı olarak değişir. Ortalama yıllık sismik aktivite indeksi olarak da tanımlanır. Gutenberg ve Richter (954), dünya ölçüsünde istatistik sonuçlara dayanarak, sığ depremler için b=0.9±0.02, orta ve derin depremler için b=.2±0.2 değerlerini bulmuşlardır. Türkiye için ise b=0.9±0.2 değerini vermektedirler. b parametresi depremlerin istatistik analizinde önemli bir parametre olup, doğrusal ilişkinin eğimini vermektedir. Kayaçların deformasyonu ve dolayısıyla deprem oluşumunun fiziği ile ilgili, b parametresinin bölgeye ve zamana göre değişimleri, sismotektonik bölgelendirme ve depremlerin önceden belirlenmesi problemlerinde kullanılmaktadır. Weeks ve diğerleri (978), kayaçlar üzerinde yaptıkları deneyler sonucu, b değerinin depremden önce azaldığını göstermişlerdir. b değeri sismik etkinliğin bir göstergesi olup bölgeden bölgeye değişmektedir. Karnik (969), bu değişimi örneklemiştir. Normal olarak küçük bir b değeri yüksek bir gerilme düşümü ile, büyük bir b değeri ise düşük bir gerilme düşümü ile ilgilidir. İstenen veri grubu için a ve b değerleri değişik yöntemlerle hesaplanabilir. Bu parametreler bölgeye ve zamana bağlı değişimlerinin yanı sıra, hesaplama yöntemine ve kullanılan veri grubuna bağlı olarak da değişmektedirler. Magnitüd-frekans bağıntılarını belirleyen a ve b parametrelerinin hesaplanmasında en yaygın olanı en küçük kareler yöntemidir (EKK). Bu yönteme göre a ve b parametrelerinin bulunmasında aşağıdaki bağıntılar kullanılmaktadır; n İ = LogN i = an b n i= M i n i= n i= n i= 2 M LogN = a M b M (2) i i i i Burada n grup sayısıdır. Diğer parametreler ise () bağıntısında tanımlanmıştır. Bu şekilde hesaplanan a ve b sabitleriyle istenen magnitüdlü bir depremin, istenen bir periyod aralığı içinde olma olasılığı hesaplanabilir. Kümülatif frekans ile normal frekans arasındaki bağıntıdan; a ' = a Log( b ln0) (3) elde edilir. Gutenberg Richter (954) tarafından verilen magnitüd-frekans bağıntısı; N = 0 a bm ( M ) (4) şeklinde yazıla bilinir. Bunun inceleme zaman periyodu T e bölünmesiyle;
N( M ) T a bm 0 = (5) T elde edilir. Her iki tarafın logaritması alınarak; Log[ N( M ) T = a bm LogT (6) n( M > = 0 ) a bm LogT M (7) bulunur. Son ifadeden, a ' ' a LogT = (8) ' a bm n( M ) = 0 (9) elde edilir. Bu bağıntılar yardımıyla verilen bir zamanda magnitüdleri verilen bir M değerinden büyük veya ona eşit depremlerin yıllık ortalama sayısı n(m M ) hesaplanabilir (Tuksal,976). Herhangi bir bölgede, T yıllık bir gözlem aralığı için verilen herhangi bir M magnitüdlü depremin T yıl içinde oluşma riski (Gencoğlu,972; Taban ve Gencoğlu, 975) ; R( M ) n( M ) T = e (0) ve tekrarlanma periyodu; ilişkisiyle tanımlanır. 4.2 Deprem Oluş Sayısı ile Büyüklük Arasındaki İlişki Q = n( M ) () Bu çalışma, 900 2005 arasında 35.50 o -37.50 o K enlemleri ile 29.00 o -33.00 o D boylamlarının sınırladığı Antalya ve yakın çevresinde meydana gelmiş aletsel büyüklüğü M D 4.0 olan depremlerle ilgili bilgileri içermektedir. Bu amaçla Şekil 3 ve Şekil 4 te gösterilmiş bölge için 900 2005 yılları arasında oluşmuş deprem verileri kullanılarak en küçük kareler yöntemine göre a ve b değerleri hesaplanmıştır. Magnitüd gruplandırması 0.5 birim aralıklarla yapılarak depremlerin magnitüdlere göre dağılımı ve birikimli frekans değerleri Çizelge de sunulmuştur. Çizelge. Çalışılan Bölgede Meydana Gelen Depremlerin Magnitüdlere Göre Dağılımı Birikimli Frekans Magnitüd Frekans (N) (Ni) 4.0-4.4 23 432 4.5-4.9 56 29 5.0-5.4 46 63 5.5-5.9 2 7 6.0-6.4 4 5 6.5-6.9 7.0-7.4 0 0
Antalya ve çevresi için Çizelge de verilen deprem istatistiği kullanılarak Log N = 6.86 0.98M bağıntısı bulunmuş ve elde edilen magnitüd-frekans ilişkisine ait grafik Şekil 5 te gösterilmiştir. 3,0 2,5 2,0 log N,5,0 0,5 0,0-0,5 3,5 4,0 4,5 5,0 5,5 6,0 6,5 7,0 7,5 M Şekil 5. EKK Yöntemi Kullanarak Kümülatif Frekanslardan Magnitüd - Frekans Bağıntısı (Log N = 6.86 0.98M) 4.3 Deprem Olasılığı Tahminleri Hesaplanan ve Şekil 5 verilen a ve b değerleri kullanılarak sismik risk ve tekrarlanma periyot değerleri hesaplanmıştır. Risk hesabı için (3), (8), (9) ve (0) bağıntıları ve tekrarlanma periyot hesabı için () bağıntısı kullanılmıştır. 4.0 M D 7.0 aralığında 0.5 birim aralıklar için yapılan bu hesaplar 05 yıllık gözlem aralığını kapsamaktadır. Hesaplamalarda gelecek yüzyıl için 0 ar yıllık periyot aralıkları kullanılmıştır. Sonuçlar ise Çizelge 2 de ve Şekil 6 da sunulmuştur. Çizelge 2. EKK yöntemi ile hesaplanan a ve b değerleri kullanılarak 05 yıllık (900-2005) gözlem aralığında 4.0 M D 7.0 için hesaplanan sismik risk ve tekrarlanma periyodu değerleri Dönem ( yıl ) M 0 20 30 40 50 60 70 80 90 00 Tekrarlanma Periyodu Q(yıl) 4,0 00,00 00,00 00,00 00,00 00,00 00,00 00,00 00,00 00,00 00,00 0,27 4,5 00,00 00,00 00,00 00,00 00,00 00,00 00,00 00,00 00,00 00,00 0,82 5,0 98,07 99,96 00,00 00,00 00,00 00,00 00,00 00,00 00,00 00,00 2,53 5,5 72,20 92,27 97,85 99,40 99,83 99,95 99,99 00,00 00,00 00,00 7,8 6,0 33,98 56,4 7,22 8,00 87,46 9,72 94,53 96,39 97,62 98,43 24,08 6,5 2,60 23,6 33,24 4,65 49,00 55,42 6,04 65,95 70,24 73,99 74,26 7,0 4,27 8,36 2,28 6,03 9,62 23,05 26,34 29,49 32,50 35,39 228,95
OLASILIKLAR(%) 0 00 90 80 70 60 50 40 30 20 0 00 Yıl 80 Yıl 50 Yıl 30 Yıl 20 Yıl 0 0 Yıl 3,5 4,0 4,5 5,0 5,5 6,0 6,5 7,0 7,5 M Şekil 6. Belli Ekonomik Yapı Ömürlerine Göre Çeşitli Magnitüd Büyüklüklerinin Aşılma Olasılıkları. TEKRARLAMA PERİYOD(YIL) 250 228,95 200 50 00 74,26 50 0,27 0,82 2,53 7,8 24,08 0 3,5 4 4,5 5 5,5 6 6,5 7 7,5 M Şekil 7. Çeşitli Magnitüd Büyüklüklerine Ait Dönüş Periyotları
5. SONUÇLAR Bu çalışmada 35.50 o -37.50 o K enlemleri ve 29.00 o -33.00 o D boylamları ile sınırlandırılmış olan alanı kapsayan Antalya ve çevresinin depremselliği araştırılmıştır. Bölgedeki başlıca fayların ve sismik boşlukların (Şekil 2) ve yaklaşık 05 yıllık dönemde oluşmuş depremlerin episantr dağılımlarının (Şekil 3 Şekil 4 ) gösterildiği haritalara bakıldığında bu bölgede sismik aktivitesinin oldukça yüksek olduğu anlaşılmaktadır. 900-2005 yılları arasında oluşmuş depremlere ait veriler kullanılarak magnitüd-frekans bağıntısı belirlenmiş, sismik risk ve tekrarlanma periyodu hesaplamaları yapılmıştır. Magnitüdfrekans hesabında M D 4.0 olan depremler ele alınmıştır. Sismik risk ve tekrarlanma periyotları ise 4.0 M D 7.0 magnitüd aralığında gelecek yüzyılda onar yıllık zaman periyotları için hesaplanmıştır.deprem verilerinin istatistik analizine göre 6.0, 6,5 ve 7.0 büyüklüklerindeki depremlerin 50 yıllık bir dönemde oluşma ihtimalleri sırası ile 0.88, 0.49 ve 0.20 dir. Yapı ekonomik ömrünü 50 yıl kabul ettiğimizde böyle büyüklükteki bir depremin tekrarlanma olasılığının yüksek olduğu ve birçok yapının olası bir depremde ne kadar tehlike altında olabileceği düşünülmelidir. Bu sonuçlar ışığında bölgede meydana gelebilecek önemli depremler öncesi sürecin iyi takip edilmesi gerekmektedir. Deprem gerçeği, Geoteknik Deprem Mühendisliğince değerlendirildiğinde Antalya ili ve çevresinin zemin durumu değişen şartları ile eski yapıların mevcut durumlarının ele alınması zorunluluğunu ortaya çıkarmaktadır. Yapılar önem sırasına göre depreme dayanıklı olup olmadıkları konusunda incelenmeli, gerekiyorsa yapıların güçlendirilmeleri hatta yıkılmaları yoluna gidilmelidir. KAYNAKÇA [] Ambraseys, N. N. (988). 'Engineering seismology'. Earthq. Engin. Struct. Dın. 7, - 05. [2] Ambraseys, N.N. and Finkel,C.F. (995) The Seismicity of Turkey and Adjacent Areas, a Historical Review, 500-800 Eren Yayıncılık, İstanbul. [3] Boğaziçi Üniversitesi Kandilli Rasathanesi Deprem Araştırma Enstitüsü Veri Bankası, http:// www.koeri.boun.edu.tr. [4] Demirtaş, R. (2004). Antalya nın Depremselliği Antalya nın Jeolojisi ve Doğal Afet Konferansları, Akdeniz Üniversitesi, Antalya. [5] Ergin, K., Güçlü, U. ve Uz, Z. (967). Türkiye ve Civarının Deprem Kataloğu (M.S. -964), İTÜ Maden Fakültesi Arz Fiziği Enstitüsü Yayınları No:24, İstanbul. [6] Eyidoğan, H., Güçlü, U., Utku, Z. ve Değirmenci, E. (99). Türkiye Büyük Depremleri Makrosismik Rehberi (900-988), İTÜ Maden Fakültesi Jeofizik Bölümü., İstanbul. [7] Gencoğlu, S. (972) Kuzey Anadolu Fay Hattının Sismisitesi ve Bu Zon Üzerindeki Sismik Risk Çalışmaları Kuzey Anadolu Fayı ve Deprem Kuşağı Sempozyumu, MTA Enstitüsü, Ankara. [8] Gutenberg, B. and Richter, C.F., (954). Seismicity of the Earth and Related Phenomena, Second Printed, Princeton Universty Pres, Princeton. [9] Karnik, V. (969) Seismicity of the European Area, Part, D.Reidel Publ. Co., Dordreed, Holland. [0] Sayıl, N. ve Osmanşahin, İ., (2003). Doğu Anadolu nun Depremselliğinin İncelenmesi Kocaeli Deprem Sempozyumu, 580
[] Taban, A., Gencoğlu, S., (975) Deprem ve Parametreleri Deprem Araştırma Enstitüsü Bülteni,, 7-83. [2] Tuksal, İ., (976) Seismicity of thenorth Anatolia Fault System in the Domain of Space, Time and Magnitude M.S. Thesis, Saint-Louis Universty, Saint-Louis, Missouri. [3] Şimşek,Ş.M., (998) İşletme Bilimlerine Giriş Nobel Yayın Dağıtım, Ankara. [4] Weeks, J., Lockner,D. And Byerlee, J., (978) Change in B-Values During Movement on Cut Surfaces in Granite, Bull. Seism. Soc.Am., 68, 333-34.