İSTANBUL BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ İTFAİYE DAİRE BAŞKANLIĞI İSTATİSTİKLER 2013 1
İÇİNDEKİLER Sayfa 1. Kaynaklar 5 1.1 Personel 5 1.2 Araç 6 1.3 İstasyon 7 2. Müdahale Çalışmaları 8 2.1 İtfai olaylar 8 2.2 Yangınlar 9 3. Varış Süreleri 13 4. Yangın Sebepleri 14 5. Eğitim 16 6. Yangın Önlem 17 7. Ambülans Hizmeti 18 8. Tanımlar 19 9 Veri Derleme ve Değerlendirme 21 2
TABLOLAR LİSTESİ Sayfa Tablo 1. Çalışan sayısı (2008-2013) 5 Tablo 2. Araç Sayısı (2008-2013) 6 Tablo 3. İstasyon Sayısı (2008-2013) 7 Tablo 4. İtfai Olaylar (2008-2013) 8 Tablo 5. Yangınlar (2008-2013) 9 Tablo 6. 100 bin kişiye düşen Yangın Sayıları (2007-2012) 10 Tablo 7. Saatlere göre yangınların dağılımı. (2012-2013) 11 Tablo 8. Aylara göre yangınların dağılımı. (2012-2013) 12 Tablo 9. Ortalama Varış Süreleri (2008-2013) 13 Tablo 10. Yangın Kaynağı (2008-2013) 14 Tablo 11. Eğitimler (2008-2013) 16 Tablo 12. Yangın Önlem (2008-2013) 17 Tablo 13. Ambülans çıkış nedenleri (2008-2013) 18 3
ŞEKİLLER LİSTESİ Sayfa Şekil 1. Çalışan sayısı (2008-2013) 5 Şekil 2. Araç sayısı (2008-2013) 6 Şekil 3. İstasyon sayısı (2008-2013) 7 Şekil 4. İtfai olaylar (2008-2012) 9 Şekil 5. Yangınlar (2008-2012) 10 Şekil 6. 100 bin kişiye düşen Yangın Sayıları (2007-2012) 11 Şekil 7. Saatlere göre yangınların % dağılımı. (2012) 12 Şekil 8. Aylara göre yangınların % dağılımı. (2012) 13 Şekil 9. Ortalama Varış Süreleri (2008-2013) 14 Şekil 10. Yangın Kaynağı (2008-2012) 15 Şekil 11. Yangın kaynaklarının tüm yangınlar içindeki oranı (2013) 15 Şekil 12. Eğitimler (2008-2013) 16 Şekil 13. Yangın Önlem (2008-2013) 17 Şekil 14. Ambülans çıkış nedenleri (2008-2013) 18 4
1. KAYNAKLAR 1.1 PERSONEL Tablo 1. 2013 Kasım ayı sonu itibariyle İtfaiye Daire Başkanlığı nda üzere 4.254 çalışan görev yapmaktadır. Ayrıca 21 Gönüllü itfaiye istasyonunda 272 Gönüllü İtfaiyeci görev yapmaktadır. TÜİK resmi rakamları referans alınarak yapılan değerlendirmede İstanbul da 100 bin kişiye düşen İtfaiye çalışanı sayısı 2004 yılında yaklaşık 16 iken 2013 yılı kasım ayı sonu itibariyle 32 e ulaşmıştır. Tablo 1. Çalışan sayısı (2008-2013) Yıl Çalışan(Sayı) İtfaiyeci ATT Doktor Gönüllü İtfaiyeci 2008 4.433 100 80 4.613 7 2009 4.623 100 80 4.803 7 2010 4.460 100 40 4.600 18 2011 4.538 108 32 4.678 18 2012 4.183 140 20 4.343 170 2012 Kasım 4.217 138 18 4.373 195 2013 Kasım 4.097 142 20 4.254 272 Oca-Kas 2012-125 4 2-119 77 Oca-Kas 2013 Sayısal Değişim Oca-Ara 2008-341 42-60 -359 265 Oca-Kas 2012-3% 3% 11% -3 39% Oca-Kas 2013 Oransal Değişim Oca-Ara 2008-8% 42% -75% -8% 3786% Not: 2005 yılından itibaren İstanbul plajlarında verilmeye başlanan Plajlarda Cankurtaran hizmetinde bu yıl 411 personel 1 Haziran 15 Eylül tarihleri arasında görev yapmıştır. 5.000 4.500 4.613 Şekil 1. Çalışan sayısı (2008-2013) 4.803 4.600 4.678 4.343 4.254 4.000 3.500 3.000 2.500 2.000 1.500 1.000 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kasım 5
Söndürme ve/veya Kurtarma Merdiven Aracı Su İkmal Tehlikeli Maddelere Müdahale Çok Fonksiyonlu Robotik Müdahale Destek Ambülans 1.2 ARAÇ Tablo 2. 2013 Kasım ayı sonu itibariyle İtfaiye Daire Başkanlığı 33 ü ambulans olmak üzere 635 araç ile hizmet vermektedir. Tablo 2. Araç Sayısı (2008-2013) İtfaiye Araçları (Sayı) Yıl 2008 219 54 93 2 13 171 29 581 2009 237 51 81 2 13 131 30 545 2010 249 51 78 2 13 174 23 590 2011 242 51 87 2 13 185 32 612 2012 228 51 86 2 13 168 30 578 2012 Kasım 221 51 86 2 13 176 30 579 2013 Kasım 220 51 86 2 13 230 33 635 Sayısal Değişim Oransal Değişim Oca-Kas 2012 Oca-Kas 2013 Oca-Ara 2008 Oca-Kas 2012 Oca-Kas 2013 Oca-Ara 2008-1 0 0 0 0 54 3 56 1-3 -7 0 0 59 4 54-0,5% 0% 0% 0% 0% 30,7% 10,0% 9,7% 0,5% -5,6% -7,5% 0% 0% 34,5% 13,8% 9,3% Not: 2005 yılından itibaren İstanbul plajlarında verilmeye başlanan Plajlarda Cankurtaran hizmetinde bu yıl 30 jet-ski, 13 atv aracı, 7 zodyak bot ile 1 Haziran -15 Eylül tarihleri arasında hizmet verilmiştir. Şekil 2. Araç sayısı (2008-2013) 700 600 581 545 590 612 578 635 500 400 300 200 100 0 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kasım 6
Grup Müfreze Gönüllü 1.3 İSTASYON Tablo 3. 2013 Kasım ayı sonu itibariyle İtfaiye Daire Başkanlığı 87 itfaiye istasyonu, 21 gönüllü itfaiye istasyonuyla hizmet vermektedir. On yedisi itfaiye istasyonları içinde 3 ü istasyon haricinde olmak üzere 20 ambülâns bekleme noktası bulunmaktadır. Tablo 3. İstasyon Sayısı (2008-2013) İtfaiye İstasyonları(Sayı) Yıl 2008 28 35 1 64 2009 28 41 1 70 2010 28 47 2 77 2011 30 50 2 82 2012 30 55 9 94 2012 Kasım 30 56 9 95 2013 Kasım 31 56 21 108 Sayısal Değişim Oransal Değişim Oca-Kas 2012 Oca-Kas 2013 Oca-Ara 2008 Oca-Kas 2012 Oca-Kas 2013 Oca-Ara 2008 1 0 12 13 3 21 20 44 3,3% 0,0% 133,3% 13,7% 10,7% 60,0% 2000% 68,8% Şekil 3. İstasyon sayısı (2008-2013) 120 100 80 64 70 77 82 94 108 60 40 20 0 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Kasım Grup Müfreze Gönüllü 7
2008 2009 2010 2011 2012 Ocak-Kasım Ocak-Kasım Oc-Kas 2012 Oc-Kas 2013 Oc-Kas 2012 Oc-Kas 2013 Oc-Kas 2012 Oc-Kas 2013 Oc-Kas 2012 2012 2013 2. MÜDAHALE ÇALIŞMALARI 2.1 İTFAİ OLAYLAR Tablo 4.2013 Ocak-Kasım döneminde İstanbul da 25.687 yangın, 1.333 sıkışmalı trafik kazası, 273 sel/su baskını, 3.150 güvenlik tedbirleri, 9.981 can kurtarma, 4.701 itfai olay zannı, 1.569 diğer itfaiye olayı, 42.894 acil ambülans çıkış olmak üzere toplam 89.588 olaya müdahale edilmiştir. Tablo 4. de görüldüğü üzere bir önceki yılın aynı dönemine göre %4,2 ve 2012 yılı sonu itibariyle 2008 yılına göre %23,4 lük bir artış meydana gelmiştir. Bu artışın İstanbul un gelişimi ve nüfus artışıyla ilişkili olduğu söylenebilir. Tablo 4. İtfai Olaylar (2008-2013) Yıl / Sayı Sayısal Değişim Oransal Değişim Olay Oc-Kas 2013 1 Yangınlar 1.1 Yapısal yangınlar 1.1.1 Konut yangını 4.453 4.311 4.445 4.982 4.714 4.240 3.964-276 261-6,51% 5,86% 1.1.2 Diğer bina yangını 6.285 6.097 5.852 6.577 6.760 6.047 6.535 488 475 8,07% 7,56% 1.1.3 Araç yangını 1.378 1.503 1.396 1.541 1.524 1.402 1.456 54 146 3,85% 10,60% 12.116 11.911 11.693 13.100 12.998 11.689 11.955 266 882 2,28% 7,28% 1.2 Yapısal olmayan yangınlar 12.773 18.178 8.353 13.344 12.471 12.119 13.732 1.613-302 13,31% -2,36% Yangınların toplamı (1) 24.889 30.089 20.046 26.444 25.469 23.808 25.687 1.879 580 7,89% 2,33% 2 Yangın olmayan diğer acil olaylar 2.1 Sıkışmalı trafik kazası 961 1.054 1.030 1.330 1.505 1.364 1.333-31 544-2,3% 56,6% 2.2 Sel / Su baskını 526 949 889 286 889 841 273-568 363-67,5% 69,0% 2.3 Güvenlik tedbirleri 4.525 3.261 3.765 3.053 4.173 3.737 3.150-587 -352-15,7% -7,8% 2.4 Can kurtarma 4.026 5.277 6.200 7.175 9.097 8.528 9.981 1.453 5.071 17,0% 126% 2.5 İtfai olay zannı ile çıkış 2.418 3.269 2.959 3.633 4.320 3.988 4.701 713 1.902 17,9% 78,7% Yangın olmayan diğer acil olayların toplamı (2) 12.456 13.810 14.843 15.477 19.984 18.458 19.438 980 7528 5,3% 60,4% 3 Diğer itfaiye çıkışları (3) 1.007 1.153 982 1.622 1.632 1.508 1.569 61 625 4,0% 62,1% İtfai olayların toplamı (1+2+3) 38.352 45.052 35.871 43.543 47.085 43.774 46.694 2.920 8.733 6,7 22,8% 4 Ambülans (4) 37.105 42.564 34.013 32.118 46.018 42.175 42.894 917 8.913 1,7% 24,0% Genel (1+2+3+4) 75.457 87.616 69.884 75.661 93.103 85.949 89.588 3.639 17.646 4,2% 23,4% İtfai olay: Yangın, can kurtarma, su tahliyesi ve sıkışmalı trafik kazası gibi acil yardım olayları ile tedbir amaçlı çıkşlar genel olarak İtfai olay olarak adlandırılmaktadır. Yapısal yangınlar:genel olarak konut, bina, araç(karayolu, denizyolu, havayolu), trafo gibi mülk-eşya niteliği taşıyan, can kaybı riski olan kurtarma işinin olabileceği yangınlardır. Yapısal olmayan yangınlar: Ot, çöp, çöp konteynırı, ormanlık, metruk alan vb. daha çok mülk-eşya niteliği taşımayan yangınları kapsar. Sıkışmalı trafik kazası: Araç içinde sıkışma ve mahsur kalma nedeniyle yaralanma ve can kaybı riski olan trafik kazalarıdır. Sel / Su baskını: Yoğun yağış sonucu nedeniyle yaşanan su tahliyesi ve kurtarma işi gerektiren sel/su baskınlarıdır. Can kurtarma: Bina-duvar çökmesi, asansör, kuyu vb. yerlerde sıkışan, mahsur kalan insanları kurtarma, intihara teşebbüs olayları, bir yerde sıkışmış hayati tehlikesi bulunan kedi, köpek, kuş büyükbaş ve küçükbaş hayvanları kurtarma olayıdır. Güvenlik tedbirleri: Yaralanma ve can kaybı bakımından tehlike arz eden tabela, ağaç ve direklerin kaldırılması ve tehlikeli madde taşıyan araçların geçişlerinde tedbir amaçlı bulunulmasını kapsar. İtfai olay zannı ile çıkış: Yangın vuku bulduğu sanılarak yapılan acil durum çağrısına mütakip ekiplerin olay yerine sevk edildiği fakat müdahaleni gerçekleşmediği tfai olaylardır. Örnek olarak; duman ve benzeri yangın belirtisi içeren bilgilerle yapılan çağrıya mütakip olay yerine sevk olunmuş fakat yangın olmadığı olay yerine varılınca anlaşılmış bir yangın. Yada olay yerine sevk olunmuş fakat ekip olay yerine varıncaya kadar sonlanmış itfai olaylarda örnek verilebilir. Diğer itfaiye çıkışları:itfai olaylar harici kurum içi araç görevlendirme, eğitim ve tatbikat amaçlı yapılan araç çıkışlarıdır. Ambülans: Trafik kazası, yangın ve diğer kazalarda acil tıbbi müdahale, şehirlerarası hasta nakil ve tedbir amaçlı ambülans çıkışlarıdır. 8
100.000 90.000 80.000 70.000 60.000 50.000 40.000 30.000 20.000 10.000 0 Şekil 4. İtfai olaylar (2008-2012) 87.616 93.103 75.457 69.884 75.661 2008 2009 2010 2011 2012 Yangınlar Yangın olmayan diğer acil olaylar Diğer itfaiye çıkışları Ambülans 2.2 YANGINLAR Tablo 5.2013 Ocak-Kasım döneminde İstanbul da 3.964 konut, 6,535 diğer bina,1.456 araç, 7.952 ot,5.647 çöp ve 133 orman-fundalık yangına müdahale edilmiştir. Tablo 5. de görüldüğü üzere tüm yangınlarda bir önceki yılın aynı dönemine göre %8 ve 2012 yılı sonu itibariyle 2008 yılına göre %2 lik bir artış meydana gelmiştir. Buna rağmen genel olarak yapısal yangınlarda bir önceki yılın aynı dönemine göre %5 artış, konut yangınlarında ise %10 lük bir düşüş gözlemlenmiştir. Aynı dönem için ot yangınlarında %13 artış, çöp yangınlarında ise %25 artış görülmektedir.yine 2008-2012 döneminde meydana gelen yangınların ortalaması göz önüne alındığında her yıl meydana gelen yangınların yaklaşık %18 sini konut, %25 ünü diğer bina, %6 sını araç, %32 sini ot, %18 sini çöp ve %0,5 ni orman-fundalık yangınları oluşturmaktadır. Tablo 5. Yangınlar (2008-2013) Yangın (Sayı) Yıl Konut Yapısal yangınlar Diğer Bina Araç Ot Çöp Yapısal olmayan yangınlar Orman Fundalık Genel 2008 4.453 6.285 1.378 12.116 8.351 4.282 140 12.773 24.889 2009 4.311 6.097 1.503 11.911 13.349 4.680 149 18.178 30.089 2010 4.445 5.852 1.396 11.693 4.333 3.971 49 8.353 20.046 2011 4.982 6.577 1.541 13.100 8.115 5.112 117 13.344 26.444 2012 4.714 6.760 1.524 12.998 7.442 4.893 136 12.471 25.469 2012 Kasım 4.240 6.077 1.402 11.719 7.437 4.516 136 12.089 23.808 2013 Kasım 3.964 6.535 1.456 11.955 7.952 5.647 133 13.732 25.687 Sayısal Değişim Oransal Değişim Oca-Kas 2012 Oca-Kas 2013 Oca-Ara 2008 Oca-Kas 2012 Oca-Kas 2013 Oca-Ara 2008-276 458 54 236 515 1.131-3 1.643 1.879 261 475 146 882-909 611-4 -302 580-7% 8% 4% 2 7% 25% -2 14% 8% 6% 8% 11% 7% -11% 14% -3% -2% 2% 9
16.000 Şekil 5. Yangınlar (2008-2012) 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 4.000 2.000 0 2008 2009 2010 2011 2012 Konut Diğer Bina Araç Ot Çöp Tablo 6.2007 yılında 100 bin kişi başına 201,6 yangın meydana gelirken bu sayı 2012 yılında 183,8 olarak gerçekleşmiş olup %9 luk bir düşüş sağlanmıştır. Bu düşüş konut yangınlarında %7, diğer bina yangınlarında %4, araç yangınlarında %7, ot yangınlarında %20, orman-fundalık yangınlarında %70 olarak gerçeklemiştir. Çöp yangınlarında ise bunun aksine %71 lik bir artış gözlemlenmiştir. Genel olarak yangın zararlarını azaltmanın en etkili yolu yangını çıkarmamaktır. Bu amaçla çıkan yangınların ana faktörü olan insanın yangın güvenliği konusunda farkındalık ve bilgi düzeyini artırmaya yönelik yapılan çalışmalar önem arz etmektedir. Bu bilgiler ışığında Tablo 6. da görüldüğü üzere 2007-2012 döneminde sağlanan %9 luk bu düşüşte İ.B.B. İtfaiye Daire Başkanlığının üzerinde titizlikle durduğu toplumun her kesimine yönelik düzenlemiş olduğu eğitim programları ve düzenlenen tatbikatları ile şehir genelinde yapılaşmadaki iyileşmesinin etkisi olduğu söylenebilir. Tablo 6. 100 bin kişiye düşen Yangın Sayıları (2007-2012) 1 Yangın Yıl Konut Yapısal yangınlar Diğer Bina Araç Ot Çöp Yapısal olmayan yangınlar Orman Fundalık Genel 2007 37,5 49,8 11,8 99,1 67,5 31,5 3,3 102,3 201,4 2008 37,6 46,9 10,9 95,4 65,8 65,8 1,1 100,6 196,0 2009 36,1 44,5 11,6 92,2 103,4 103,4 1,2 140,7 233,0 2010 36,3 41,4 10,5 88,2 32,7 32,7 0,4 63,0 151,2 2011 39,6 45,3 11,3 96,2 59,6 59,6 0,9 97,9 194,1 2012 34,0 48,8 11,0 93,8 53,7 53,7 1,0 90,0 183,8 Sayısal Değişim Oca-Ara 2007-3,5 1,0-0,8-5,2% -13,8% 22,2-2,3-12,3-17,5 Oransal Değişim Oca-Ara 2007-9% -2% -7% -5% -20% 71% -70% -12% -9% 1Nüfus verileri olarak Türkiye İstatistik Kurumunun (TÜİK) web sitesinde yer alan Adrese Dayalı Kayıt Sisteminden İstanbul İline ait veriler kullanılmıştır. 2007 yılında TÜİK tarafındanadnks e geçildiğinden bu yıla ait oranlara tabloda yer verilmiştir. 10
Tablo 7.2012 yılı verileri göz önüne alındığında Şekil 8. de de görüldüğü üzere meydana gelen yangınların yaklaşık %41,4 ü saat 12:00-17:59 arasında meydana gelirken %32,9 unun ise 18:00-23:59 saatleri arasında meydana geldiği gözlemlenmiştir. Konut yangınlarının en çok meydana geldiği saatler %38,2 ile 12:00-17:59 arasında olduğu görülmektedir. Bu durum araç yangınlarında %34,5 ile 18:00-23:59, ot yangınlarında %49,1 ile 12:00-17:59, çöp yangınlarında %39,5 ile 18:00-23:59 arasındadır. Tablo 7. Saatlere göre yangınların dağılımı. (2012-2013) Yangınlar Yıl Yapısal yangınları Yapısal olmayan yangınlar Konut Diğer Bina Araç Ot Çöp Orman Fundalık Sayı Yüzde Sayı Yüzde Sayı Yüzde Sayı Yüzde Sayı Yüzde Sayı Yüzde Sayı Yüzde 00:00-05:59 06:00-11:59 12:00-17:59 18:00-23:59 2013 Ocak-Kasım 508 2,0% 891 3,5% 301 1,2% 262 1,0% 878 3,4% 12 0,0% 2852 11,1 % 2012 599 2,5% 842 3,5% 302 1,3% 648 2,7% 742 3,1% 8 0,0% 3141 13,2% 2013 Ocak-Kasım 719 2,8% 1192 4,6% 252 1,0% 856 3,3% 714 2,8% 21 0,1% 3754 14,6% 2012 797 3,3% 1189 5,0% 234 1,0% 1164 4,9% 598 2,5% 20 0,1% 4002 16,8% 2013 Ocak-Kasım 1526 5,9% 2024 7,9% 412 1,6% 4792 18,7% 1814 7,1% 64 0,2% 10632 41,4% 2012 1621 6,8% 1924 8,1% 382 1,6% 3652 15,3% 1392 5,8% 69 0,3% 9040 38,0% 2013 Ocak-Kasım 1211 4,7% 2428 9,5% 491 1,9% 2042 7,9% 2241 8,7% 36 0,1% 8449 32,9% 2012 1223 5,1% 2122 8,9% 484 2,0% 1973 8,3% 1784 7,5% 39 0,2% 7625 32,0% 11
Şekil 7. Saatlere göre yangınların % dağılımı. (2012) 32,0% 13,2% 16,8% 38,0% 00:00-05:59 06:00-11:59 12:00-17:59 18:00-23:59 Tablo 8. 2012 yılı verileri göz önüne alındığında Şekil 9. da da görüldüğü üzere 2012 yılında meydana gelen yangınların yaklaşık %14 ü temmuz, %13 ü ağustos ve %10 u haziran ayında meydana gelmiştir. Yaz mevsimi ile sıcaklık artışının ot yangınlarında meydana gelen artışa etkisi olduğu söylenebilir. Haziran-Temmuz-Ağustos döneminde meydana gelen yangınların yaklaşık %55 ini ot yangınları oluşturmaktadır. Yıl içinde meydana gelen konut yangınlarının yaklaşık %35 i Ocak-Şubat-Mart döneminde meydana gelmektedir. Tablo 8. Aylara göre yangınların dağılımı. (%)(2012-2013) Yıl Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık Yapısal yangınları Yangınlar Yapısal olmayan yangınlar Konut Diğer Bina Taşıt Ot Çöp Orman Fundalık Sayı Yüzde Sayı Yüzde Sayı Yüzde Sayı Yüzde Sayı Yüzde Sayı Yüzde Sayı 2013 458 2,4% 680 3,6% 136 0,7% 4 0,0% 387 2,1% 2 0,0% 1.667 6,5% 2012 605 2,4% 680 2,7% 115 0,5% 6 0,0% 379 1,5% 0 0,0% 1.785 7,0% 2013 471 2,5% 548 2,9% 119 0,6% 11 0,1% 401 2,1% 1 0,0% 1.551 6,0% 2012 574 2,3% 598 2,3% 149 0,6% 10 0,0% 355 1,4% 0 0,0% 1.686 6,6% 2013 440 2,3% 589 3,1% 110 0,6% 30 0,2% 602 3,2% 7 0,1% 1.778 6,9% 2012 558 2,1% 633 2,5% 123 0,5% 143 0,6% 464 1,8% 11 0,0% 1.912 7,5% 2013 371 2,0% 545 2,9% 152 0,8% 47 0,3% 511 2,7% 2 0,0% 1.628 6,3% 2012 379 1,5% 511 2,0% 124 0,5% 94 0,4% 378 1,5% 9 0,0% 1.495 5,9% 2013 323 1,7% 601 3,2% 138 0,7% 512 2,7% 567 3,0% 6 0,0% 2.147 8,4% 2012 323 1,3% 444 1,7% 111 0,4% 115 0,5% 393 1,5% 2 0,0% 1.388 5,4% 2013 314 1,7% 723 3,8% 38 0,2% 1.501 8,0% 378 2,0% 9 0,0% 2.963 11,5% 2012 317 1,2% 561 2,2% 143 0,6% 1.189 4,7% 423 1,7% 15 0,1% 2.648 10,4% 2013 297 1,6% 615 3,3% 155 0,8% 1951 10,4% 463 2,5% 31 0,2% 3512 13,7% 2012 305 1,2% 591 2,3% 156 0,6% 2.096 8,2% 391 1,5% 30 0,1% 3.569 14,0% 2013 321 1,7% 666 3,5% 115 0,6% 1957 10,4% 448 2,4% 36 0,2% 3543 13,8% 2012 287 1,1% 547 2,1% 119 0,5% 1.917 7,5% 386 1,5% 21 0,1% 3.277 12,9% 2013 255 1,2% 617 2,8% 157 0,7% 1573 7,1% 625 2,8% 30 0,1% 3.257 12,7% 2012 273 1,1% 545 2,1% 119 0,5% 1.171 4,6% 429 1,7% 32 0,1% 2.569 10,1% 2013 333 1,4% 585 2,4% 127 0,5% 274 1,1% 580 2,4% 2 0,0% 1.901 7,4% 2012 293 1,2% 524 2,1% 111 0,4% 658 2,6% 521 2,0% 15 0,1% 2.122 8,3% 2013 381 1,5% 590 2,3% 115 0,4% 92 0,4% 555 2,2% 7 0,0% 1.740 6,8% 2012 346 1,4% 443 1,7% 132 0,5% 38 0,1% 397 1,6% 1 0,0% 1.357 5,3% 2013 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 0,0% 2012 474 1,9% 685 2,7% 120 0,5% 5 0,0% 377 1,5% 0 0,0% 1.659 6,5% Yıl içi oran (%) 12
2008 2009 2010 2011 2012 2012 Ocak-Kasım 2013 Ocak-Kasım Oca-Kasım 2012 Oca-Kasım 2013 Oca-Ara 2008 Oca-Kasım 2012 Oca-Kasım 2013 Oca-Ara 2008 Şekil 8. Aylara göre yangınların dağılımı. (%) (2012) 8,3% 5,3% 6,5% 7,0% 6,6% 7,5% 5,9% 10,1% 12,9% 10,4% 5,4% 14,0% Ocak Şubat Mart Nisan Mayıs Haziran Temmuz Ağustos Eylül Ekim Kasım Aralık 3. VARIŞ SÜRELERİ Tablo 9.Yangınlara ortalama varış süresi 2008 yılında 06:37 iken 2012 yılında bu değer 06:05 olarak gerçekleşmiştir. Yine aynı şekilde itfai olaylara bakıldığında 2008 yılında 06:39 iken 2012 yılında bu değer 06:14 olarak gerçekleşmiştir. Yeni açılan istasyonlarla birlikte her istasyonun sorumluluk alanının daralması, yeni alınan araçlar, hizmet içi eğitimler ve şehir genelinde trafik akışını iyileştirmeye yönelik alınan tedbirlerin bu düşüşte etkisi olduğu yorumu yapılabilir. Ayrıca 2013 Ocak-Kasım dönemi verileri değerlendirilerek meydana gelen yangınların yaklaşık %90 ına 10 dakikanın altında müdahale edildiği %96 sına ise 12 dakikanın altında müdahale edildiği kaydedilmiştir. Tablo 9. Ortalama Varış Süreleri (dakika:saniye)(2008-2013) Yıl Sayısal Değişim Oransal Değişim Olay 1. Yangınlar 1.1 Yapısal yangınlar 06:14 06:01 05:56 05:46 05:51 05:59 06:56 00:03 00:23-0,84% -6,15% 1.2 Yapısal olmayan yangınlar 06:42 06:27 06:14 06:14 06:20 07:13 06:52 00:21 00:22-4,85% -5,47% Yangınların ortalaması 06:37 06:26 06:11 06:01 06:05 06:06 05:57 00:09 00:32-2,46% -8,06% 2. Yangın olmayan diğer acil olaylar 06:48 06:40 06:25 06:12 06:23 06:16 06:04 00:12 00:25-3,19% -6,13% 3. İtfai olayların ortalaması 06:39 06:26 06:14 06:06 06:14 06:13 06:03 00:10 00:25-2,68% -6,27% 4. Ambülans 07:54 07:46 08:14 07:42 07:14 - - 00:40-8,44% 13
09:36 Şekil 9. Ortalama Varış Süreleri (dakika:saniye) 08:24 07:12 06:00 04:48 03:36 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Ocak-Kasım Yangınlar Yangın olmayan diğer acil olaylar Ambülans 4. YANGIN SEBEPLERİ Tablo 10.2008-2012 beş yıllık dönemin ortalaması göz önüne alındığında ilk üç sıradayangınların yaklaşık %51 nin sigara, %18 inin elektrik kontağı ve %5 inin çocukların ateşle oynamasından kaynaklandığı gözlemlenmiştir. Yine Tablo 11. de görüldüğü üzere 2008-2009 yıllarında sigara kaynaklı yangınlarının sayısının toplam yangınların içindeki oranı % 55-60 bandında iken 2009 sonrası %40-50 seviyesine indiği gözlemlenmektedir. Bu düşüşte Sağlık Bakanlığının ülke çapında yürütmüş olduğu Dumansız hava sahası uygulaması sonucu sigara kullanımındaki düşüş ve İstanbul İtfaiyesinin yürütmüş olduğu bilinçlendirme çalışmalarının etkisi olduğu yorumu yapılabilir. Tablo 10. Yangın Kaynağı (2008-2013) Yıl Kaynak 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Ocak-Kasım Sayı Yüzde Sayı Yüzde Sayı Yüzde Sayı Yüzde Sayı Yüzde Sayı Yüzde Sigara 13.496 54,2% 17.396 57,8% 8.546 42,6% 13.032 49,3% 12.399 48,7% 12.319 50,5% Elektrik kontağı 4.244 17,1% 4.253 14,1% 4.567 22,8% 4.771 18,0% 5.012 19,7% 4.514 18,3% Baca 1.176 4,7% 1.142 3,8% 1.244 6,2% 1.422 5,4% 1.389 5,5% 1.133 4,2% Ütü, ocak (gazlı dahil) elektrikli ev aletleri 894 3,6% 1.026 3,4% 1.090 5,4% 1.130 4,3% 1.144 4,5% 1.109 5,7% Çocukların ateşle oynaması 1.367 5,5% 2.013 6,7% 1.171 5,8% 1.543 5,8% 1.242 4,9% 2.028 5,1% Kasıt(sebebi meçhul) 571 2,3% 987 3,3% 622 3,1% 985 3,7% 932 3,7% 1.373 3,6% Kıvılcım sıçraması 1.110 4,5% 894 3,0% 750 3,7% 860 3,3% 865 3,4% 871 3,2% Kızışma (yüksek ısı ile) 425 1,7% 627 2,1% 561 2,8% 726 2,7% 714 2,8% 633 2,4% Tespit Edilemedi 294 1,2% 409 1,4% 235 1,2% 564 2,1% 542 2,1% 704 1,9% Parlama (yanıcı sıvı, yemek par. v.b.) 525 2,1% 545 1,8% 492 2,5% 440 1,7% 395 1,6% 396 1,6% Trafo 280 1,1% 266 0,9% 245 1,2% 240 0,9% 251 1,0% 169 1,0% Diğer 507 2,0% 531 1,8% 523 2,6% 731 2,8% 584 2,3% 438 2,3% 24.889 100% 30.089 100% 20.046 100% 26.444 100% 25.469 100% 25687 100% 14
Şekil 11. Yangın kaynaklarının tüm yangınlar içindeki oranı (2013) 4,3% 4,4% 1,5% 5,3% 2,5% 3,4% 7,9% 2,7% 0,7% 48,0% 17,6% Sigara Baca Çocukların ateşle oynaması Kıvılcım sıçraması Tespit Edilemedi Trafo Elektrik kontağı Ütü, ocak (gazlı dahil) elektrikli ev aletleri Kasıt(sebebi meçhul) Kızışma (yüksek ısı ile) Parlama (yanıcı sıvı, yemek par. v.b.) 15
2008 2009 2010 2011 2012 2013 Ocak-Kasım 5. EĞİTİM Tablo 11. Eğitimler (2008-2013) Yıl Eğitim Kurum içi Temel İtfaiye er eğitimi 605 348 270 250-53 1.526 Hizmet içi eğitim 4.859 4.009 4.461 4.517 1.781 1.865 21.492 5.464 4.357 4.731 4.767 1.781 1.918 23.018 Kurum dışı İl ve İlçe itfaiyelerine yönelik eğitim 182 62 220 503 484 407 1.858 Kamu ve Özel sektöre yönelik Yangın güvenlik eğitimi 8.629 6.934 8.061 9.958 13.479 13.863 60.924 Gönüllü İtfaiyeci eğitimi - - - - 431 780 1.592 Meslek Lisesi ve Meslek Yüksekokulu öğrencilerine yönelik eğitim - - - - 1.530 1.469 2.999 İlk yardım eğitimi ve semineri(hızır Acil) 15.046 9.423 9.250 8.526 9.829 11.473 63.547 İtfaiye gönüllüsü eğitimi 770 208 9.095 1.670 6.236 5.423 23.402 Anaokulu ve İlköğretim Okulu öğrencilerine verilen eğitimler Okullarda ve Kurumlarda yapılan tatbikatlar ve İstasyonlara yapılan ziyaretler - 681 19.262 1.345 2.456 2.147 25.891 563.838 703.71 8 594.153 742.582 673.835 543.410 3.821.536 Afetlerden korunma eğitimleri (AKOM) 1.479 1.826 9.267 2.186 - - 14.758 589.944 722.852 649.308 766.770 708.280 579.353 4.016.507 Genel 595.408 727.209 654.039 771.537 710.061 581.271 4.039.525 900.000 800.000 700.000 600.000 500.000 400.000 300.000 200.000 100.000 0 Şekil 11. Eğitimler (2008-2012) 771.537 727.209 710.061 654.039 595.408 2008 2009 2010 2011 2012 Genel 16
2008 2009 2010 2011 2012 2013 6. YANGIN ÖNLEM Tablo 12. Yangın Önlem (2008-2013) Yıllar Önlem İşlemi İtfaiye görüş 36.303 31.507 43.468 46.327 49.564 37.369 244.538 Proje ve İskan 7.462 7.866 9.641 11.479 9.818 13.405 59.671 43.765 39.373 53.109 57.806 59.382 50.774 304.209 Şekil 13. Yangın Önlem (2008-2013) 70.000 60.000 53.109 57.806 59.382 50.000 40.000 43.765 39.373 30.000 20.000 10.000 0 2008 2009 2010 2011 2012 İtfaiye görüş Proje ve İskan 17
2008 2009 2010 2011 2012 2013 Ocak-Kasım 7. AMBÜLANS Tablo 13. Ambulans çıkış nedenleri (2008-2013) Yıllar Neden Acil tıbbi müdahale Medikal 22.135 30.465 24.980 23.902 35.926 33.981 171.389 Trafik kazası 3.541 3.513 2.438 2.205 2.954 2.340 16.991 Diğer kazalar 642 623 506 352 754 785 3.662 Yaralanma 755 717 508 506 769 757 4.012 İntihara teşebbüs 207 267 203 169 326 269 1.441 Yangın 2.280 1.841 1.442 1.425 1.266 1.120 9.347 Tedbir ve destek amaçlı ambülans çıkışı Sağlık tedbirleri 4.378 3.553 3.351 3.087 3.482 3.118 20.969 Şehirlerarası nakil 83 124 110 131 101 142 691 Diğerleri 3.084 1.461 475 341 440 382 6.183 37.105 42.564 34.013 32.118 46.018 42.894 234.712 Medikal: Kalp krizi, beyin kanaması, senkop, diyabet, hipertansiyon, solunum sıkıntısı, düşme vb. gibi acil tıbbi müdahale ile hastaneye nakil gerektiren durumlardır. Trafik Kazası: Meydana gelen araç içi veya araç dışı trafik kazalarında olay yerinde bulunan yaralıya acil tıbbi müdahale ile hastaneye nakil gerektiren acil durumlardır. Diğer Kazalar: Boğulma, elektrik çarpması, iş kazası, düşme vb. durumlarda olay yerinde bulunan yaralıya acil tıbbi müdahale ile hastaneye nakil gerektiren acil durumlardır. Yaralanma: Ateşli silahla yaralanmalarında, kesici ve delici alet yaralanmalarında olay yerinde bulunan yaralıya acil tıbbi müdahale ile hastaneye nakil gerektiren acil durumlardır. İntihara Teşebbüs: İlaç ve zehirli madde içilmesi, yüksekten atlama, kendine zarar verme vb. durumlarda olay yerinde bulunan yaralıya acil tıbbi müdahale ile hastaneye nakil gerektiren acil durumlardır. Yangın: Konut, işyeri, araç ve diğer yangınlarda, yangında dumandan zehirlenme, yanma gibi durumlarda olay yerinde bulunan yaralıya acil tıbbi müdahale ile hastaneye nakil gerektiren acil durumlardır. Sağlık Tedbiri: Konser, miting, spor müsabakaları, doğalgaz çalışması vb. durumlarda meydana gelebilecek acil sağlık durumlarında olay yerinde müdahaleyi başlatmak ve nakli gerçekleştirebilmek için tedbir amaçlı ambülans görevlendirilmesidir. Şehirlerarası Nakil: Şehir dışından gelip ilimizde tedavisi tamamlanan veya ambulans ile transferi gerekli olan hastaların memleketlerine ambülansla naklinin gerçekleştirilmesidir. Diğerleri : Ambülans ile transferi gerekli olan ve hastaneye gidip tedavisi tamamlandıktan sonra tekrar evine gelmesi gereken hastaların ambulans ile nakillerinin gerçekleştirilmesidir. 50.000 45.000 40.000 35.000 30.000 25.000 20.000 15.000 10.000 5.000 0 Şekil 13. Ambulans çıkış nedenleri (2008-2013) 46.018 42.564 37.105 34.013 32.118 2008 2009 2010 2011 2012 Acil tıbbi müdahale Tedbir ve destek amaçlı ambülans çıkışı 18
8. Tanımlar İtfai olay: Yangın, can kurtarma, su tahliyesi ve sıkışmalı trafik kazası gibi acil yardım olayları ile tedbir amaçlı çıkşlar genel olarak İtfai olay olarak adlandırılmaktadır. Yapısal yangınlar :Genel olarak konut, bina, araç(karayolu, denizyolu, havayolu), trafo gibi mülk-eşya niteliği taşıyan, can kaybı riski olan kurtarma işinin olabileceği yangınlardır. Yapısal olmayan yangınlar: Ot, çöp, çöp konteynırı, ormanlık, metruk alan vb. daha çok mülkeşya niteliği taşımayan yangınları kapsar. Sıkışmalı trafik kazası: Araç içinde sıkışma ve mahsur kalma nedeniyle yaralanma ve can kaybı riski olan trafik kazalarıdır. Sel / Su baskını: Yoğun yağış sonucu nedeniyle yaşanan su tahliyesi ve kurtarma işi gerektiren sel/su baskınlarıdır. Can kurtarma: Bina-duvar çökmesi, asansör, kuyu vb. yerlerde sıkışan, mahsur kalan insanları kurtarma, intihara teşebbüs olayları, bir yerde sıkışmış hayati tehlikesi bulunan kedi, köpek, kuş büyükbaş ve küçükbaş hayvanları kurtarma olayıdır. Güvenlik tedbirleri: Yaralanma ve can kaybı bakımından tehlike arz eden tabela, ağaç ve direklerin kaldırılması ve tehlikeli madde taşıyan araçların geçişlerinde tedbir amaçlı bulunulmasını kapsar. İtfai olay zannı ile çıkış: Yangın vuku bulduğu sanılarak yapılan acil durum çağrısına mütakip ekiplerin olay yerine sevk edildiği fakat müdahaleni gerçekleşmediği tfai olaylardır. Örnek olarak; duman ve benzeri yangın belirtisi içeren bilgilerle yapılan çağrıya mütakip olay yerine sevk olunmuş fakat yangın olmadığı olay yerine varılınca anlaşılmış bir yangın. Yada olay yerine sevk olunmuş fakat ekip olay yerine varıncaya kadar sonlanmışitfai olaylarda örnek verilebilir. Diğer itfaiye çıkışları:itfai olaylar harici kurum içi araç görevlendirme, eğitim ve tatbikat amaçlı yapılan araççıkışlarıdır. Medikal: Kalp krizi, beyin kanaması, senkop, diyabet, hipertansiyon, solunum sıkıntısı, düşme vb. gibi acil tıbbi müdahale ile hastaneye nakil gerektiren durumlardır. Trafik Kazası: Meydana gelen araç içi veya araç dışı trafik kazalarında olay yerinde bulunan yaralıya acil tıbbi müdahale ile hastaneye nakil gerektiren acil durumlardır. Diğer Kazalar:Boğulma, elektrik çarpması, iş kazası, düşme vb. gibi durumlarda olay yerinde bulunan yaralıya acil tıbbi müdahale ile hastaneye nakil gerektiren acil durumlardır. Yaralanma: Ateşli silahla yaralanmalarında, kesici ve delici alet yaralanmalarında olay yerinde bulunan yaralıya acil tıbbi müdahale ile hastaneye nakil gerektiren acil durumlardır. İntihara Teşebbüs: İlaç ve zehirli madde içilmesi, yüksekten atlama, kendine zarar verme vb. gibi durumlarda olay yerinde bulunan yaralıya acil tıbbi müdahale ile hastaneye nakil gerektiren acil durumlardır. 19
Yangında Medikal yardım:konut, işyeri, araç ve diğer yangınlarda, yangında dumandan zehirlenme, yanma gibi durumlarda olay yerinde bulunan yaralıya acil tıbbi müdahale ile hastaneye nakil gerektiren acil durumlardır. Sağlık Tedbiri: Konser, miting, spor müsabakaları, doğalgaz çalışması vb. gibi durumlarda meydana gelebilecek acil sağlık durumlarında olay yerinde müdahaleyi başlatmak ve nakli gerçekleştirebilmek için tedbir amaçlı ambulans görevlendirilmesidir. Şehirlerarası Nakil:Şehir dışından gelip ilimizde tedavisi tamamlanan veya ambulans ile transferi gerekli olan hastaların memleketlerine ambulansla naklinin gerçekleştirilmesidir. Diğerleri : Ambulans ile transferi gerekli olan ve hastaneye gidip tedavisi tamamlandıktan sonra tekrar evine gelmesi gereken hastaların ambulans ile nakillerinin gerçekleştirilmesidir. 20
9. Veri Derleme ve Değerlendirme Bu dokümanda Tablo 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 de yer alan bilgiler 2008 yılında kullanılmaya başlanan İ.B.B. Veri Ambarı programında düzenlenen raporlardan derlenmektedir.veri Ambarında derlemesi ve analizi yapılacak veriler İtfaiye Daire Başkanlığı İtfai Olay Rapor programı, Yangın Önlem vb. programından çekilmektedir. Verilerin güncelleme periyodu aylık olupi.b.b. İtfaiye Daire Başkanlığının kullanmış olduğu programlarınagirilen bir olay veya iş kaydının açılması, bilgilerin girilmesi ve kaydın kapatılması olay/iş sürecine bağlı olarak gelen bilgiler ile eş zamanlı yürütüldüğünden bazı olay/işlerde birkaç günü bulabilmektedir.bundan dolayı Veri Ambarından alınan raporlardayer alan olay sayısı devam eden kayıtların durumuna bağlı olarak gerçekleşen sayılarla örtüşmeyebilir. Devam eden birkaç gün içinde gerçekleşen ile programa girilen kayıt sayıları birbiriyle örtüşmektedir. Tablo 1, 2, 3, 11 ve 13 de yer alan bilgiler ise İtfaiye Daire Başkanlığı kayıtlarından derlenmektedir. 21
2013 yılı İstatistikleri İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı Bu yayının bütün hakları İstanbul Büyükşehir Belediyesi ne aittir. Kamu yararına ve eğitim amaçlı çalışmalarda önceden izin almak ve kaynak göstermek şartıyla kısmen veya aynen çoğaltılabilir. Bu yayın ticari amaçla çoğaltılamaz. Ücret karşılığında satılamaz. Bu yayın İstanbul Büyükşehir Belediyesi İtfaiye Daire Başkanlığı tarafından hazırlanmıştır. Bu yayında yer alan veriler bilgilendirme amaçlıdır. İtfaiye Daire Başkanlığı Adres: Zeyrek Mah. İtfaiye Cad. İtfaiye Daire Başkanlığı Tel: 0212 402 84 00-01 www.ibb.gov.tr/itfaiye 22