Dersin Adı Alan Meslek/Dal Dersin Okutulacağı Dönem/Sınıf/Yıl Süre Dersin Amacı Dersin Tanımı Dersin Ön Koşulları Ders İle Kazandırılacak Yeterlikler Dersin İçeriği Yöntem ve Teknikler Eğitim Öğretim Ortamı ve Donanım Ölçme ve Değerlendirme Öğretmen/Eğitici İşbirliği Yapılacak Kurum ve Kuruluşlar DERS BİLGİ FORMU Kaynaklı Birleştirmeler ve Şekillendirme Motorlu Araçlar Teknolojisi Otomotiv Gövdeciliği 3. Dönem / 2.Yıl Haftada 4 Ders saati. Toplam 64 Ders saati. Bu ders ile öğrenciye; kaynaklı birleştirme çeşitleri, metal ve sac şekillendirme yeterlikleri kazandırılacaktır. Kaynaklı birleştirme çeşitleri, metal ve sac şekillendirme ile ilgili bilgi ve becerilerin verildiği derstir. Öğrenci bu dersin sonunda; 1. Oksi-gaz kaynak takımlarıyla her konumda oksi-gaz kaynağı 2. Elektrik ark kaynak takımlarıyla her konumda elektrik ark kaynağı 3. Direnç kaynağı ve lehimleme takımlarıyla her konumda direnç kaynağı ve lehimleme 4. Gaz altı kaynak takımlarıyla her konumda gaz altı kaynağı 5. Verilen resme uygun, istenilen basit birleştirmeleri 6. Sac şekillendirme takımlarıyla, dayanımlarını azaltmadan sac şekillendirebilecektir. 1. Oksi-Gaz Kaynağı 2. Elektrik Ark Kaynağı 3. Direnç Kaynağı ve Lehimleme 4. Gaz Altı Kaynağı 5. Metal Birleştirme 6. Sac Şekillendirme Bireysel öğretimi destekleyecek şekilde; gösteri, anlatım, tartışma, beyin fırtınası, uygulama, problem çözme, proje hazırlama, grup çalışması, simülasyon, vb. Gerçek yaşantı ortamlarında gezi, gözlem, görüşme, araştırma, inceleme, vb. Ortam: Otomotiv Gövde Onarım Atölyesi ve işletme Donanım: Kaynak makineleri ve ekipmanları, sac şekillendirme ve birleştirme araç gereçleri, el aletleri, televizyon, VCD, tepegöz, projeksiyon, bilgisayar ve donanımları. Modül ve ders sonunda ölçme araçları kullanılarak ölçme ve değerlendirme yapılacaktır Alan öğretmenleri ile sektör deneyimi olan usta öğretici, teknisyen ve meslek elamanlarından yararlanılabilir. Öğrencinin konuyla ilgili olarak iletişim, araştırma, gözlem, uygulama yapabileceği; araç üretim fabrikaları, araç bakım ve onarım servisleri, tamirhaneler, meslek odaları, sosyal ortaklar, sivil toplum kuruluşları, mesleki eğitim kurumları, üniversiteler vb. 1
MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : Motorlu Araçlar Teknolojisi MESLEK/DAL : Otomotiv Gövdeciliği DERS : Kaynaklı Birleştirmeler ve Şekillendirme MODÜL : Oksi-Gaz Kaynağı KODU : SÜRE : 40/32 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : GENEL AMAÇ : Öğrenci bu modül ile oksi-gaz kaynak takımlarıyla her konumda oksigaz kaynağı AMAÇLAR : Öğrenci; 1. Oksi-gaz kaynağın ile düzgün dikiş formunda yatayda telsiz dikiş çekebilecektir. 2. Oksi-gaz kaynağın ile düzgün dikiş formunda telli dikiş çekebilecektir. 3. Oksi-gaz kaynağın ile malzemeyi delmeden büküntülü kaynak dikişi çekebilecektir. 4. Oksi-gaz kaynağı ile yeterli kaynak derinliğine sahip yatayda küt ek kaynak dikişi çekebilecektir. 5. Oksi-gaz kaynağı ile malzemeyi delmeden yatayda bindirme kaynak dikişi çekebilecektir. 6. Oksi-gaz kaynağı uygun dikiş formunda yatayda köşe kaynak dikişi çekebilecektir. 7. Oksi-gaz kaynağı ile yeterli dayanımda düşeyde yan dikiş çekebilecektir. 8. Oksi-gaz kaynağı ile yeterli dayanımda düşeyde yan küt ek kaynak dikişi çekebilecektir. 9. Oksi-gaz kaynağı ile yeterli dayanımda dik kaynak dikişi çekebilecektir. 10. Oksi-gaz kaynağı ile yeterli dayanımda dik küt ek kaynak dikişi çekebilecektir. 11. Oksi-gaz kaynağı ile yeterli dayanımda tavanda küt ek kaynak dikişi çekebilecektir. İÇERİK A. Yatayda telsiz dikiş 1. Kaynağın tanımı, önemi ve sınıflandırılması 2. Malzeme a. Malzemenin tanımı ve sınıflandırılması b. Demirin özellikleri ve kullanım alanları c. Alaşımlar i. Özellikleri ve çeşitleri ii. Kullanım alanları d. Çelik i. Özellikleri ve sınıflandırılması ii. Üretilmesi ve kulanım alanları e. Demir olmayan metallerin özellikleri ve kullanım alanları i. Alüminyum ii. Bakır iii. Kalay iv. Kurşun 3. Oksijen kaynağının tanımı 4. Oksijen kaynağında kullanılan malzemeler a. Karpit b. Asetilen c. Oksijen d. İlave tel 5. Oksijen tüpleri 2
6. Asetilen tüpleri 7. Asetilen kazanları 8. Basınç düşürücüler 9. Sulu ve kuru güvenlikler 10. Kaynak Üfleci 11. Oksijen kaynağı donanımı a. Kaynak gözlüğü b. Kaynak masası c. Valfler d. Hortumlar e. Önlük 12. Oksijen kaynağında kaynak uygulama teknikleri a. Kaynak alevi b. Kaynak yönü c. Kaynak birleştirme çeşitleri 13. Yatayda telsiz dikiş çekme 14. Yatayda telsiz dikiş hataları B. Telli dikiş kaynağı 1. Telli kaynak uygulama teknikleri 2. Telli dikiş kaynak hataları C. Büküntülü kaynak 1. İş parçalarının büküntülü kaynağa hazırlanması 2. Büküntülü kaynak uygulama teknikleri 3. Büküntülü kaynak hataları D. Küt ek kaynağı 1. Küt ek kaynak uygulama teknikleri 2. Küt ek kaynak hataları E. Bindirme kaynağı 1. Bindirme kaynağı uygulama teknikleri 2. Bindirme kaynak hataları F. Köşe kaynağı 1. Köşe kaynağı uygulama teknikleri 2. Köşe kaynağı hataları G. Düşeyde yan dikiş çekme 1. İş parçalarının düşeyde yan kaynağına hazırlanması 2. Düşeyde yan kaynak uygulama teknikleri 3. Düşeyde yan kaynak uygulamaları 4. Düşeyde yan kaynak hataları ve giderilmesi H. Düşeyde yan küt ek kaynağı 1. İş parçalarının düşeyde yan küt ek kaynağına hazırlanması 2. Düşeyde yan küt ek kaynak uygulama teknikleri 3. Düşeyde yan küt ek kaynak uygulamaları 4. Düşeyde yan küt ek kaynak hataları ve giderilmesi İ. Dik kaynak 1. İş parçalarının dik kaynağa hazırlanması 2. Dik kaynak uygulama teknikleri 3. Dik kaynak uygulama 4. Dik kaynak hataları ve giderilmesi J. Dik küt ek kaynağı 1. İş parçalarının dik küt ek kaynağına hazırlanması 2. Dik küt ek kaynak uygulama teknikleri 3. Dik küt ek kaynak uygulamaları 3
4. Dik küt ek kaynak hataları ve giderilmesi K. Düşeyde küt ek kaynağı 1. İş parçalarının düşeyde yan küt ek kaynağına hazırlanması 2. Düşeyde yan küt ek kaynak uygulama teknikleri 3. Düşeyde yan küt ek kaynak uygulamaları 4. Düşeyde yan küt ek kaynak hataları ve giderilmesi 4
MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : Motorlu Araçlar Teknolojisi MESLEK/DAL : Otomotiv Gövdeciliği DERS : Kaynaklı Birleştirmeler ve Şekillendirme MODÜL : Elektrik Ark Kaynağı KODU : SÜRE : 40/32 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : GENEL AMAÇ : Öğrenci bu modül ile elektrik ark kaynak takımlarıyla her konumda elektrik ark kaynağı AMAÇLAR : Öğrenci; 1. Elektrik ark kaynağı ile yeterli dayanımda yatayda sağ dikiş çekebilecektir. 2. Elektrik ark kaynağı ile yeterli dayanımda yatayda sol dikiş çekebilecektir. 3. Elektrik ark kaynağı ile yeterli dayanımda yatayda küt ek kaynak dikişi çekebilecektir. 4. Elektrik ark kaynağı ile yeterli dayanımda yatayda köşe kaynak dikişi çekebilecektir. 5. Elektrik ark kaynağı ile yeterli dayanımda yatayda T kaynak dikişi çekebilecektir. 6. Elektrik ark kaynağı ile yeterli dayanımda yatayda yüzey dolgu kaynağı 7. Elektrik ark kaynağı ile yeterli dayanımda yatayda bindirme kaynağı yapabilecektir 8. Elektrik ark kaynağı ile yeterli dayanımda yatayda boru kaynağı 9. Elektrik ark kaynağı ile yeterli dayanımda yatayda flanş kaynağı 10. Elektrik ark kaynağı ile yeterli dayanımda yatayda profil kaynağı İÇERİK: A. Yatayda sağ dikiş kaynağı 1. Elektrik ark kaynağının tanımı 2. Kaynağın etkisiyle malzemede meydana gelen fiziksel ve kimyasal değişmeler 3. Elektrik ark kaynak makineleri a. Transformatör kaynak makineleri b. Redresör kaynak makineleri c. Jeneratör kaynak makineleri d. Koruyucu gaz kaynak makineleri 4. Donanım a. Kaynak pens ve şasesi b. Kaynak kabloları 5. Kaynak yardımcı elemanları a. Kaynak masası b. Önlük ve eldiven c. Kaynak paravanları d. Kaynak çekici ve tel fırça e. Aspiratör ve vantilatör f. Kaynak maskeleri ve camı 6. Elektrotlar 7. Kaynak uygulama teknikleri a. Kaynak akımı b. Ark türleri c. Ark uygulamasında akım ayarı d. Değişik Konumlarda kaynak yapmak e. Kaynaklı birleştirme çeşitleri 8. Yatayda sağ dikiş çekmek 5
9. Sağ dikiş hataları B. Sol kaynak 1. Sol kaynak uygulama teknikleri 2. Sol kaynak hataları C. Küt ek kaynak 1. Küt ek kaynak uygulama teknikleri 2. Küt ek kaynak hataları D. Köşe Kaynağı 1. İş parçalarını elektrik ark kaynağı ile köşe kaynağına hazırlamak 2. Köşe kaynağı uygulama teknikleri 3. Köşe kaynağı hataları E. T Kaynağı 1. İş parçalarını elektrik ark kaynağı ile T kaynağına hazırlamak 2. T kaynağı uygulama teknikleri 3. T kaynağı hataları F. Yüzey dolgu kaynağı 1. İş parçalarını elektrik ark kaynağı ile yüzey dolgu kaynağına hazırlamak 2. Yüzey dolgu kaynağı uygulama teknikleri 3. Yüzey dolgu kaynak hataları ve giderilmesi G. Bindirme kaynağı 1. İş parçalarını elektrik ark kaynağı ile bindirme kaynağına hazırlamak 2. Bindirme kaynağı uygulama teknikleri 3. Bindirme kaynağı hataları ve giderilmesi H. Boru kaynağı 1. İş parçalarını elektrik ark kaynağı ile boru kaynağına hazırlamak 2. Boru kaynağı uygulama teknikleri 3. Boru kaynak hataları ve giderilmesi İ. Flanş kaynağı 1. İş parçalarını elektrik ark kaynağı ile flanş kaynağına hazırlamak 2. Flanş kaynağı uygulama teknikleri 3. Flanş kaynak hataları ve giderilmesi J. Profil kaynağı 1. Profil malzemeleri elektrik ark kaynağına hazırlamak 2. Profil kaynağı uygulama teknikleri 3. Profil kaynak hataları ve giderilmesi 6
MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : Motorlu Araçlar Teknolojisi MESLEK/DAL : Otomotiv Gövdeciliği DERS : Kaynaklı Birleştirmeler ve Şekillendirme MODÜL : Direnç Kaynağı ve Lehimleme KODU : SÜRE : 40/32 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : GENEL AMAÇ : Öğrenci bu modül ile direnç kaynağı ve lehimleme takımlarıyla her konumda direnç kaynağı ve lehimleme AMAÇLAR: Öğrenci; 1. Punta (nokta) kaynak makinesiyle yeterli dayanımda punta kaynağı 2. Dikiş kaynak makinesiyle yeterli dayanımda dikiş kaynağı 3. Alın (flaş) kaynak makinesiyle yeterli dayanımda alın kaynağı 4. Lehim makinesiyle yeterli dayanımda yumuşak lehimleme 5. Lehim makinesiyle yeterli dayanımda sert lehimleme İÇERİK A. Punta (nokta) kaynağı 1. Punta (nokta) kaynağının endüstrideki yeri ve önemi 2. Punta (nokta) kaynağının kullanım alanları 3. Punta (nokta) kaynak makinesi a. Çalışması b. Akım ayarı c. Soğutma mekanizması d. Elektrotların özellikleri 4. Punta kaynağı uygulama teknikleri 5. Punta kaynağı hataları ve giderilmesi B. Dikiş kaynağı 1. Dikiş kaynağının endüstrideki yeri ve önemi 2. Dikiş kaynağının kullanım alanları 3. Dikiş kaynak makinesi a. Çalışması b. Akım ayarı c. Soğutma mekanizması d. Elektrotların özellikleri 4. Dikiş kaynağı uygulama teknikleri 5. Dikiş kaynağı hataları ve giderilmesi C. Alın (flaş) kaynağı 1. Alın (flaş) kaynağının endüstrideki yeri ve önemi 2. Alın (flaş) kaynağının kullanım alanları 3. Alın (flaş) kaynak makinesi a. Çalışması b. Akım ayarı c. Soğutma mekanizması d. Elektrotların özellikleri 4. Alın (flaş) kaynağı uygulama teknikleri 5. Alın (flaş) kaynağı hataları ve giderilmesi 7
D. Yumuşak lehim 1. Yumuşak lehimin tanımı ve önemi 2. Yumuşak lehim alaşım elemanları 3. Yumuşak lehim temizleme maddeleri a. Kimyasal temizleme maddeleri b. İş parçalarının ve havyanın temizlenmesi 4. Yumuşak lehimle sızdırmazlığın giderilebileceği malzemeler 5. İş parçalarının yumuşak lehimlemeye hazırlamak 6. Yumuşak lehim uygulama teknikleri 7. Yumuşak lehim uygulama hataları ve giderilmesi E. Sert lehim 1. Sert lehimin tanımı ve önemi 2. Sert lehim alaşım elemanları 3. Sert lehim temizleme maddeleri a. Kimyasal temizleme maddeleri b. İş parçalarının ve havyanın temizlenmesi 4. İş parçalarının sert lehimlemeye hazırlamak 5. Sert lehim uygulama teknikleri 6. Sert lehim uygulama hataları ve giderilmesi 8
MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : Motorlu Araçlar Teknolojisi MESLEK/DAL : Otomotiv Gövdeciliği DERS : Kaynaklı Birleştirmeler ve Şekillendirme MODÜL : Gaz Altı Kaynağı KODU : SÜRE : 40/32 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : GENEL AMAÇ : Öğrenci bu modül ile gaz altı kaynak takımlarıyla her konumda gaz altı kaynağı AMAÇLAR : Öğrenci; 1. TİG kaynak makinesiyle yeterli dayanımda ve istenilen konumda kaynak 2. MAG kaynak makinesiyle yeterli dayanımda ve istenilen konumda kaynak 3. MİG kaynak makinesiyle yeterli dayanımda ve istenilen konumda kaynak İÇERİK A. TİG kaynağı 1. TİG kaynağının endüstrideki yeri ve önemi 2. TİG kaynağının kullanım alanları 3. TİG kaynağının özellikleri 4. TİG kaynağında koruyucu gazlar 5. TİG kaynak ekipmanları a. Kaynak makinesi b. Kontrol ünitesi c. Gaz tüpü d. Manometre e. Kaynak (TİG torchu) pensi f. TİG elektrotları 6. TİG kaynak uygulama teknikleri a. Sol Kaynak b. Sağ Kaynak c. Küt ek kaynak d. Düşeyde yan küt ek kaynak e. Dik küt ek kaynak f. Köşe kaynağı g. Tavanda küt ek kaynak 7. TİG kaynak uygulamaları 8. TİG kaynak uygulama hataları ve giderilmesi B. MAG kaynağı 1. MAG kaynağının endüstrideki yeri ve önemi 2. MAG kaynağının kullanım alanları 3. MAG kaynağının özellikleri 4. MAG kaynağında koruyucu gazlar 9
5. MAG kaynak ekipmanları a. Kaynak makinesi b. Kontrol ünitesi c. Gaz tüpü d. Gaz ısıtıcısı e. Manometre f. Kaynak (TİG torchu) pensi g. MAG elektrotları 6. Kaynak kalitesine etki eden faktörler a. MAG kaynak uygulama teknikleri b. Sol Kaynak c. Sağ Kaynak d. Küt ek kaynak e. Düşeyde yan küt ek kaynak f. Dik küt ek kaynak g. Köşe kaynağı h. Tavanda küt ek kaynak 7. MAG kaynak uygulamaları 8. MAG kaynak uygulama hataları ve giderilmesi C. MİG kaynağı 1. MİG kaynağının endüstrideki yeri ve önemi 2. MİG kaynağının kullanım alanları 3. MİG kaynağının özellikleri 4. MİG kaynağında koruyucu gazlar 5. MİG kaynak ekipmanları a. Kaynak makinesi b. Kontrol ünitesi c. Gaz tüpü d. Manometre e. Kaynak torchu f. Torch kablosu g. Tel sürme makaraları ve ünitesi 6. Kaynak kalitesine etki eden faktörler 7. MİG kaynak uygulama teknikleri a. Sol Kaynak b. Sağ Kaynak c. Küt ek kaynak d. Düşeyde yan küt ek kaynak e. Dik küt ek kaynak f. Köşe kaynağı g. Tavanda küt ek kaynak 8. MİG kaynak uygulamaları 9. MİG kaynak uygulama hataları ve giderilmesi 10
MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : Motorlu Araçlar Teknolojisi MESLEK/DAL : Otomotiv Gövdeciliği DERS : Kaynaklı Birleştirmeler ve Şekillendirme MODÜL : Metal Birleştirmeler KODU : SÜRE : 40/32 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : GENEL AMAÇ : Öğrenci bu modül ile verilen resme uygun, istenilen basit birleştirmeleri AMAÇLAR: Öğrenci; 1. Verilen resme uygun kenetli birleştirme 2. Verilen resme uygun boru birleştirmelerini 3. Verilen resme uygun profil birleştirmelerini İÇERİK A. Kenetli birleştirmeler 1. Kenetli birleştirmenin tanımı 2. Kenet çeşitleri 3. Kenet yapma yöntemleri 4. Kenet makinelerinin tanımı 5. Kenetli birleştirmelerin uygulandığı yerler B. Boru birleştirmeleri 1. Boru üzerinde markalama yapma 2. Boru kesmek ve eğeleme 3. Boru kaynağı yapma 4. Boru kaynağı hataları ve giderilmesi C. Profil birleştirmeleri 1. Profil malzemeler 2. Profil kesme makineleri a. Daire testere b. Spiral taş 3. Profil markalama 4. Profili kaynatma 11
MODÜL BİLGİ SAYFASI ALAN : Motorlu Araçlar Teknolojisi MESLEK/DAL : Otomotiv Gövdeciliği DERS : Kaynaklı Birleştirmeler ve Şekillendirme MODÜL : Sac Şekillendirme KODU : SÜRE : 40/32 ÖN KOŞUL : AÇIKLAMA : GENEL AMAÇ : Öğrenci bu modül ile sac şekillendirme takımlarıyla, dayanımlarını azaltmadan sac şekillendirebilecektir. AMAÇLAR : Öğrenci; 1. Sac şekillendirme ekipmanları ile malzeme dayanımını bozmadan sacları kıvırabilecektir. 2. Sac şekillendirme ekipmanları ile istenilen şekilde sac çukurlaştırabilecektir. 3. Sac şekillendirme ekipmanları ile sacın şeklini bozmadan doğrultabilecektir. İÇERİK A. Sacların bükülmesi 1. Sac malzemelerin özellikleri 2. Gövde de kullanılan çelik saclar a. Genel özellikleri b. Sacların bitirilme derecesi c. Sacların haddelenmesi 3. Sac şekillendirmede kullanılan el takımları 4. Sac şekillendirme makineleri a. Kollu makas b. Giyotin makas c. Dekupaj d. Akbant Pres e. Seyyar zımpara f. Hidrolik Pres g. Silindir h. Caka i. Kordon Makinesi 5. Sac üzerinde markalama yapma esasları 6. Sacların şekillendirilmesi a. Sacların Kesilmesi b. Sacların Eğme ve Bükülmesi i. Oluklama bükme ii. Kenar bükme iii. Katlama ve kenet bükme iv. Kıvırma bükme v. Kabartma bükme işlemleri vi. Bükme B. Saclarda çukurluk oluşturulması 1. Sac çukurlaştırmanın gereği 2. Çukurlaştırılacak sacın hazırlanması 3. Sac çukurlaştırma teknikleri 4. Çukurlaştırma hataları ve giderilmesi 12
C. Sacların doğrultulması 1. Sac doğrultmanın gereği 2. Doğrultulacak sacın hazırlanması 3. Sac doğrultma teknikleri 4. Doğrultma hataları ve giderilmesi 13