Hindistan Doğal Taş Sektörü Ülke Raporu Nisa Özdemir
Hindistan Genel Bilgiler Hindistan güney Asya'da yer alan, güneyinde Hint Okyanusu, batısında Pakistan, kuzeyinde Çin, Bhutan ve Nepal, doğusunda ise Bangladeş ve Myanmar ile komşu olan; 1,20 milyar nüfusa sahip, yüz ölçümü bakımından dünyanın yedinci büyük devletidir. 1947 yılında İngiltere'den bağımsızlığını kazanan Hindistan Cumhuriyeti'nin yönetim şekli federal cumhuriyettir. Hindistan 28 eyalet ve 7 birlik bölgesinden oluşur. Eyaletleri; Andhra Pradesh, Arunachal Pradesh, Assam, Bihar, Chhattisgarh, Goa, Gujarat, Haryana, Himachal Pradesh, Jammu ve Kashmir, Jharkhand, Karnataka, Kerala, Madhya Pradesh, Maharashtra, Manipur, Meghalaya, Mizoram, Nagaland, Orissa, Punjab, Rajasthan, Sikkim, Tamil Nadu, Tripura, Uttar Pradesh, Uttarakhand, West Bengal dir. Birlik bölgeleri ise Andaman ve Nicobar Adaları, Chandigarh, Dadra and Nagar Haveli, Daman and Diu, Delhi, Lakshadweep ve Puducherry dir. Doğal kaynaklar bakımından zengin bir ülke olmayan Hindistan'daki en önemli maddeler; kömür, demir ve boksittir. Hindistan'da her yıl 10 milyon kişi iş gücüne katılmaktadır. Bölgeler arasında gelir dağılımı ve ekonomik gelişmişlik bakımından farklılıklar vardır. Hindistan; kırsal kesimde yoksulluk sınırının altında yaşayan nüfusunun yanı sıra; yüksek eğitimli ve nitelikli iş gücüne de sahip bir ülkedir. Çalışan nüfusun % 60'ı tarım sektöründe istihdam edilmiştir. Hindistan, bilişim özellikle de iletişim sektöründe büyük ilerleme kaydetmiştir. Tablo 1. Hindistan Genel Bilgiler Resmi adı Yönetim Şekli Nüfus Yüzölçümü Başkent Resmi diller Dinler Hindistan Cumhuriyeti, Bharat Ganrajya Parlementer sistemle yönetilen Demokratik Cumhuriyet 1,220 milyon (2012 tahmini) 3.287.263 km2 Yeni Delhi (21,8 milyon) Hintçe en çok kullanılan resmi dildir. 14 tane daha resmi dil daha vardır Hinduizm (%80,5), İslam (%13,4), Hristiyanlık (2,3), Sih (%1,9), Budizm (%0,8), Jain (%0,4) Başlıca Şehirleri Mumbai, Kolkata, Delhi, Chennai, Bangalore, Hyderabad İklim Yarı Tropikal ve Tropikal. Haziran ve Eylül ayları arası muson mevsimidir. Telefon Kodu 91 The Economist Intelligence Unit (EIU), India Country Report, January 2013 2
Genel Ekonomik Durum Hindistan ekonomisi hizmetler sektörü ve tarım sektörünü içeren iki farklı yapıdan oluşmaktadır. 2011 yılına göre; Hindistan hizmetler sektörünün GSYİH içindeki payı % 56,4 olarak gerçekleşirken; tarım sektörünün payı % 17,2; sanayinin payı ise % 26,4 olmuştur. Yıllar içinde tarım sektörünün GSYİH içindeki payının azalması beklense de; muson yağmurları hala GSYİH dalgalanmalarına sebep olabilmektedir. Hindistan 1990'lı yılların başında son ekonomik reformları başlatmış ve bu tarihten itibaren ekonomik büyüme sürekli hale gelmiştir. Hindistan; ciddi bir satın alma gücüne sahip 200-300 milyon tüketicinin yaşadığı, gümrük vergilerinin ve miktar kısıtlamalarının yıllar içinde azaldığı bir ülkedir. Ve 2020 yılında GSYİH açısından dünyanın en büyük 10 ekonomisinden birisi olması beklenmektedir. Tablo 2. Hindistan Temel Ekonomik Göstergeler GSYİH (milyar $) 2011 a 2012 b 2013 b 2014 b 2015 b 2016 b 1858 1882 2183 2583 3044 3577 Reel Büyüme (%) 6,9 5,4 6,5 7,3 7,3 7,6 Kişi Başına Düşen Gelir ($, Satın Alma Gücü Paritesine Göre) 3.750 b 3.965 4.250 4.589 4.950 5.360 Tüketici Fiyatları Enflasyonu (%, Yıl Sonu) 8,9 9,2 8,2 8 7,4 7,2 İhracat (fob, milyar $) 307,2 297,1 342,8 408,3 480,3 565,3 İthalat (fob, milyar $) 475,3 493,8 557,4 646,5 740,9 830,5 Cari İşlemler Dengesi (milyar $) -46,9-86,5-84,1-86,4-82,9-91,2 Döviz Kuru (Rs:US$, ortalama) 46,67 53,32 52,64 51,28 49,78 48,31 EIU, India Country Report, January 2013 a)gerçekleşme b) EIU tahmini c) EIU projeksiyonu Tablo 3. Hindistan - Sektörler İtibariyle Ekonomik Büyüme (% Değişim) Sektör 2011 a 2012 b 2013 b 2014 b 2015 b 2016 b Tarım 2,8 2,6 3 3,2 3,4 3 Sanayi 3,4 4 6,5 7,4 8,2 8,3 Hizmetler 8,9 9 9,2 9,5 9,7 9,6 EIU, India Country Report, September 2012 (a) Gerçekleşme (b) EIU tahmini 3
Hindistan Dış Ticaret 2010 yılı Hindistan ihracat rakamlarına baktığımızda; bir önceki seneye göre % 25 büyümeyle ihracatın artış eğiliminde olduğunu görürüz. 2011 yılında da artış devam etmiş ve % 36,8'lik bir büyümeyle 301,5 milyar dolar tutarında gerçekleşmiştir. Hindistan'ın ihracatındaki başlıca ülkeler; Birleşik Arap Emirlikleri, ABD, Çin, Singapur ve Hong Kong'dur. Başlıca ihracat kalemleri; Petrol yağları, elmaslar, mücevherat, ilaçlar, fener, yangın söndürme, tarak gemileri, yüzer vinçler vb., telefon, telgraf için elektrikli cihazlar ve demir cevherleri ve konsantreleridir. Tablo 4. Hindistan İhracat Değerleri ÜLKELER 2008 2009 2010 2011 2010-2011 Değer Değer Değer Değer Büyüme Değerleri % 1 Birleşik Arap Emirlikleri 19.096.532 25.415.975 27.412.253 37.369.375 36,3 2 ABD 21.407.125 19.128.200 23.587.442 32.919.043 39,6 3 Area Nes 793.252 6.866.168 2.938.171 18.842.078 541,3 4 Çin 10.093.927 10.370.052 17.439.991 16.717.786-4,1 5 Singapur 8.853.900 6.827.539 9.066.230 15.627.481 72,4 6 Hong Kong 6.770.545 7.155.708 9.508.276 12.585.974 32,4 7 Hollanda 6.528.600 6.464.920 6.572.932 9.693.191 47,5 8 Birleşik Krallık 6.597.521 6.528.851 6.436.413 8.879.115 38 9 Almanya 5.915.161 5.848.329 5.989.522 8.260.406 37,9 10 Belçika 4.717.944 3.550.974 5.025.885 7.395.367 47,1 11 Endonezya 2.659.314 3.002.991 4.557.083 6.400.248 40,4 12 Japonya 3.624.209 3.215.709 4.805.077 5.592.608 16,4 13 Brezilya 3.250.050 1.781.931 3.669.558 5.391.310 46,9 14 Suudi Arabistan 5.375.355 3.867.830 4.483.704 5.133.323 14,5 15 İtalya 3.999.858 3.297.539 4.187.700 5.049.009 20,6 16 Fransa 3.086.398 3.305.272 4.903.030 5.045.984 2,9 22 Türkiye 1.618.267 1.278.585 2.321.436 3.618.000 55,9 Diğerleri 67.472.940 58.858.463 77.503.793 96.962.952 Dünya 181.860.898 176.765.036 220.408.496 301.483.250 36,8 www.trademap.org 4
Hindistan ithalatında öne çıkan ülkeler ise; Çin, Birleşik Arap Emirlikleri, İsviçre, Suudi Arabistan, ABD, Irak ve Almanya'dır. Hindistan'ın 2011 yılındaki ithalatı bir önceki yıla göre; %32,1 artarak 462,4 milyar dolar olmuştur. Tablo 5. Hindistan İthalat Değerleri ÜLKELER 2008 2009 2010 2011 2010-2011 Değer Değer Değer Değer Büyüme Oranları % 1 Çin 31.586.024 30.613.371 41.249.116 55.483.025 34,5 2 Birleşik Arap Emirlikleri 19.419.289 19.735.385 30.907.472 35.471.580 14,8 3 İsviçre 12.920.219 10.211.743 22.197.741 31.367.450 41,3 4 Suudi Arabistan 22.982.841 14.494.390 20.374.084 28.423.659 39,5 5 ABD 24.487.130 15.998.423 19.096.287 22.573.883 18,2 6 Irak 9.505.187 5.797.694 7.291.523 17.442.398 139,2 7 Almanya 11.418.568 10.969.452 11.444.687 14.901.182 30,2 8 Kuveyt 10.751.160 7.602.188 9.021.918 14.690.533 62,8 9 Endonezya 6.431.337 7.599.638 9.695.329 13.964.663 44 10 Nijerya 10.124.669 5.645.077 10.257.572 13.604.802 11,2 11 Avustralya 9.568.971 12.017.053 12.061.235 13.416.619 24,6 12 Kore 8.350.677 8.229.752 9.922.318 12.362.469 52 13 Hong Kong 4.998.197 5.293.155 7.772.479 11.815.428 3,7 14 İran 13.791.494 10.591.667 11.078.292 11.488.128 83,3 15 Katar 3.406.565 4.146.324 6.141.784 11.258.453 35,7 16 Japonya 7.784.411 6.688.836 8.265.086 11.218.263 39 Diğerleri 108.185.367 90.767.405 113.252.464 142.920.256 Dünya 315712106 266.401.553 350.029.387 462.402.791 32 www.trademap.org Hindistan-Türkiye Dış Ticaret Hindistan, 2012-2013 döneminde Türkiye için hedef ülkelerden birisi olarak belirlenmiştir. İki ülke arasında en yüksek ticaret hacmine 2011 yılında ulaşılmıştır. Yıllar içinde; Türkiye'nin ithalatındaki artış oranı, ihracatındakinden fazla olduğu için ticaret dengesi Türkiye'nin aleyhine işlemektedir. Türkiye'nin Hindistan'a ihracatında ilk sırada ham, yarı işlenmiş, pudra halinde altın; ikinci sırada, bakır cevherleri ve konsantreleri üçüncü sırada ise 2515 GTİP no'lu mermer, traverten, ekosin, su mermeri, kireçli taşlar gelmektedir. Türkiye'nin 5
Hindistan'dan ithalatında ise başlıca ürünler sırasıyla şöyledir: Petrol ve bitümenli minerallerden üretilen-ham hariç-yağlar; Sentetik lif ipliği( dikiş ipliği hariç) - perakende değil; 87.01-87.05 pozisyonlardaki taşıtların aksam ve parçaları. Tablo 6. Hindistan-Türkiye Dış Ticaret Değerleri Yıllar İhracat İthalat Denge Hacim - 2008 542.730 2.457.908 1.915.205 3.000.612-2009 411.216 1.902.606 1.491.390 2.313.822-2010 606.840 3.409.823 2.802.983 4.016.663-2011 756.412 6.498.671 5.742.259 7.255.083-2012 791.757 5.843.597 5.051.840 6.635.354 Ekonomi Bakanlığı Dünya Doğal Taş Ticareti 2011 yılına göre dünya doğal taş ithalatı 17 milyar dolar olup, başlıca ithalatçı ülkeler; %14,6 lık payıyla Çin; % 14,4 lük payıyla ABD, % 5,1 lik payıyla Japonya, % 4,8 lik payıyla Kore, % 4.6'lık payıyla Almanya ve % 3.8'lik payıyla Fransa'dır. Bu ülkeleri Birleşik Krallık, İtalya ve Suudi Arabistan izler. 2008 yılında yaşanan krizden sonra dünya doğal taş ithalat değerlerinde büyük bir düşüş yaşanmış, 2008'de 17 milyar dolar olan ithalat değeri 2009'da 13,8 milyar dolara inmiştir. Dünya doğal taş ihracatı ise; 2011 yılında toplam 17 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Çin % 30,9 luk payıyla birinci sırada yer alırken; İtalya % 13'lük payıyla ikinci sırada, Türkiye % 9,7 lik payıyla üçüncü sırada yer alır. Bu ülkeleri Hindistan, İspanya, Brezilya, Portekiz ve Yunanistan izlemiştir. ABD, dünya doğal taş ihracatında 2011 verilerine göre, % 0,9 luk payıyla 12. sırada yer alır. Hindistan Doğal Taş Sektörü Hindistan taş kültürüne sahip bir ülkedir ve doğal taş sektörü; ülkedeki en önemli sanayi dallarından biridir. Hindistan'da bulunan doğal taş çeşitleri; granit, mermer, kum taşı, kireç taşı, kayrak taşı ve kuvarsittir. Hindistan'da inşaat sektörü başta olmak üzere; dekorasyon, anıt ve heykeller, süs ve hediyelik eşya imalatı doğal taş tüketim alanlarını oluşturur. Doğal 6
taş tüketimini incelediğimizde, en fazla tüketilen ürünün mermer olduğunu görürüz ve Hindistan; sadece mermer konusunda yaklaşık 10 milyon tüketiciye sahiptir. Özellikle renkli mermerler; hediyelik eşya ve güzel sanatlar alanında tüketilen başlıca doğal taş çeşididir. Hindistan'daki toplam doğal taş tüketicilerinin de 100 milyon civarında olduğu tahmin edilmektedir. Hindistan doğal taş sektöründe; mimarlar, iç mimarlar, büyük oteller doğal taş alıcılarını oluşturur. Doğal taşın kullanılacağı projeye göre alım yapan bu tarz yetkililerin dışında, kendi tüketim ihtiyaçlarına göre büyük mağazalarda/showroomlarda beğeni ve ihtiyaçlarına göre kişisel alım yapan son tüketiciler de vardır. Hindistan doğal taş sektöründe; gelir durumlarına göre farklı kalitede ürün tercih eden; her kesime göre yüksek katma değerli ürün, orta kaliteli ürün ve düşük kaliteli ürünler bulunmaktadır. Gelir seviyesi düşük kesimler için piyasada yerli üretim olan düşük kaliteli ürünler bulunmaktadır. Kalite düzeyi daha yüksek olan orta kaliteli ürünler ise gelir düzeyi daha iyi olan kesime hitap eden yerli ve ithal ürünlerden oluşmaktadır. Yüksek katma değerli ürünler ise ithal ya da kalitesi yüksek yerli Hint doğal taşlarıdır ve özel projeler için kullanılmaktadır. Hindistan inşaat sektörü de doğrudan doğal taş sektörünü etkilemektedir. İnşaat sektörü, ekonomik krizden çok fazla etkilenmemiş ve hızlı büyüyen ekonomisi; inşaat sektöründe de giderek artan inşaat faaliyetleriyle kendini göstermiştir. Hindistan inşat sektöründe yaklaşık olarak 32 milyon kişi istihdam edilmektedir ve GSYİH'nin % 7'sini oluşturmaktadır. Önümüzdeki yıllarda da inşaat sektöründeki talebin % 9 oranında büyümesi ve daha fazla kişiye iş sağlaması beklenmektedir. Özellikle konut talebi başta olmak üzere, ulaştırma, sulama, kentsel gelişim alanlarında önümüzdeki yıllarda bu sektördeki faaliyetlerin giderek artması beklenmektedir. inşaat sektöründeki gelişmeler de doğrudan doğal taş sektörünü de etkilemektedir. Eyaletler Bazında Doğal Taş Sektörü Eyaletler bazında mermer rezervlerinin yoğun olduğu bölgeler; Rajasthan, Gujarat, Madhya Pradesh, Haryana ve Andhra Pradesh eyaletleridir. Bu eyaletlerin içinde Rajasthan eyaleti mermer üretiminin % 90 'ına sahiptir. Toplam mermer rezervinin 2,2 milyar ton olduğu tahmin edilmektedir. Gujarat ve Madyha Pradesh eyaletleri ise ince taneli mermer üretiminde öndedir. Bihar, Jammu- Kaşmir, Maharashtra, Sikkim, Uttar Pradesh ve Bengel eyaletlerinde ise yeni mermer çeşitleri üretilmeye başlanmıştır. 7
Tablo 7. Hindistan Mermer Rezervleri- Eyaletler Bazında Eyalet Rajasthan 1.144 Jammu & Kashmir 405 Madhya Pradesh 400 Gujarat 95 Chhattisgarh 83 Maharashtra 59 Haryana 22 Uttaranchal 6 Sikkim 2 TOPLAM 2.216 www.cdos-india.com Rezerv ( Milyon Ton) Hindistan yaklaşık 43 milyon m3 granit rezervine sahiptir. Bu miktarla dünya granit rezervlerinin % 20'sine sahiptir. Hindistan granit üretimi ve ihracatında da dünya sıralamasında üst sıralardadır. Granit rezervlerinin bulunduğu bölgeler; Karnataka, Andhra Pradesh, Tamil Nadu, Uttar Pradesh, Rajasthan, Bihar, Batı Bengal ve Gujarat tır. Ayrıca; Hindistan kum taşı rezervlerine de sahiptir. Rezervin % 90'lık oranı Rajasthan eyaletindendir. (Bharatpur, Dhoulpur, Jodhpur Kota, HawaiiMadhpour, Bundi, Chittorgarh, Bikaner, Jhalawar, Pali ve Jaisalmer) Kum taşının yanında; Hindistan ayrıca 50 milyon tonluk kayrak taşı rezervlerine de sahiptir. Önemli yataklar; Rajasthan, Haryana, Andhra Pradesh ve Madhya Pradesh eyaletlerinde bulunmaktadır. Tablo 8. Hindistan Granit Rezervleri- Eyaletler Bazında Eyalet Rezerv (Milyon m3) Karnataka 9.740 Jharkhand 8.847 Rajasthan 8.479 Madhya Pradesh 6.271 Andhra Pradesh 2.788 Orissa 2.135 Maharashtra 1.159 Bihar 878 Tamil Nadu 713 Assam 584 Uttar Pradesh 495 Gujarat 420 Meghalaya 286 8
Chhatisgarh 50 Haryana 34 West Bengal 33 Kerala 4 TOPLAM 42.916 www.cdos-india.com Hindistan Doğal Taş İhracatı Hindistan, doğal taş ticaretinde önemli bir tüketici aynı zamanda önemli bir ihracatçı ve üreticidir. Hindistan dünya doğal taş ihracatında; Çin, İtalya, ve Türkiye'den sonra dördüncü sırada yer almaktadır. 2011 yılına göre Çin; dünya doğal taş ihracat değerinde % 30.9 oranındaki payıyla ilk sırada yer alırken; İtalya % 13'lük payıyla ikinci sırada, Türkiye; % 9.7'lik payıyla üçüncü sırada yer alır. Hindistan ise % 9.3 oranındaki payıyla dördüncü sırada yer almaktadır. Ham-blok ve işlenmiş granit, Hindistan'ın ihracatında öne çıkan ürünlerdir. Doğal taş ihracatında Çin, ABD, Birleşik Krallık ve İtalya önde gelen ülkelerdir. 2011 yılına göre ise Türkiye; Hindistan doğal taş ihracat değerinde % 3,9 oranındaki payıyla yedinci sırada yer almaktadır. Ham-blok ürün bazında Hindistan'ın ihracat gerçekleştirdiği başlıca ülkeler; Çin, Birleşik Krallık, Belçika, ABD, İtalya, Birleşik Arap Emirlikleri ve Almanya'dır. Ham-blok ürün ihracatında granit önde gelen ürün grubudur. Hindistan'ın granit-blok ihraç ettiği başlıca ülkeler ise; Çin, Hong Kong, Tayvan, İtalya, ABD, Belçika ve Vietnam'dır. Hindistan'ın ham blok ürün ihracat değerlerinde; 2006 ve 2008 yıllarında bir düşüş yaşanmış, son olarak 2010-2011 yılları arasında % 31.4 oranında bir büyüme görülmüş ve ihracat değeri 259,3 milyon dolar olmuştur. Blok Mermer-Traverten ihracatında ise; Birleşik Krallık, Çin, Belçika, İtalya, Almanya ve Fransa önde gelen ithalatçı ülkelerdir. 2005 yılı hariç, tüm yıllarda bu ürün grubu ihracatında belirgin bir artış görülmüş ve 2011 yılı Hindistan blok mermer- traverten ihracat değeri 197,7 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İşlenmiş ürün ihracatında ise; Hindistan'ın ihracatında öne çıkan ülkeler; ABD, Almanya, Türkiye, Birleşik Krallık, Birleşik Arap Emirlikleri, İtalya, Belçika ve Hollanda'dır. 2011 yılında bir önceki yıla göre % 0,2 oranında bir düşüşle 850,5 milyon dolar olarak gerçekleşen Hindistan işlenmiş doğal taş ihracat değerlerinde 2011 yılına göre; Türkiye'ye % 33,9 oranındaki payıyla 61,3 milyon dolar değerinde işlenmiş doğal taş ihracatı gerçekleştirilmiştir. 9
Tablo 9. Hindistan Doğal Taş İhracatı- Ürün Gruplarına Göre (Değer: Bin Dolar) GTİP ÜRÜN ADI 2009 2010 2011 2515 '251511 2515.12 2515.20 Mermer ve Traverten, Ekosin Su Mermeri,Kireçli Taşlar 24.937 31.957 33.763 Mermer ve Traverten (Ham/Kabaca Yontulmuş 563 335 158 Mermer ve Traverten (Blok, Kalın Dilimler Şeklinde Kesilmiş) 24.165 31.505 32.317 Ekosin ve Yontulmaya/İnşaata Elverişli Diğer Kireçli Taşlar 209 117 1288 2516 Granit, Porfir, Bazalt, Gre ve Yontulmaya/İnşaata Elverişli Diğer Taşlar 474.704 505.578 680.030 2516.11 Granit (Ham/Kabaca Yontulmuş) 320.067 339.799 454.274 2516.12 Granit; Blok, Kalın Dilimler Şeklinde Kesilmiş 46.065 42.744 61.769 2516.20 Gre 87.226 77.415 73.098 2516.90 6802 6802.10 6802.21 Yontulmaya ve İnşaata Elverişli Diğer Taşlar 21.346 45.620 90.889 Yontulmaya, İnşaata Elverişli İşlenmiş Taşlar(Kayağan Hariç) 683.019 842.232 840.277 Karo, Küp vb. Eşya (Suni Olarak Boyanmış Granül ve Küçük Parçalar) 1.092 3.477 6.181 Mermer, Traverten ve Su Mermeri (Yontulmuş/Kesilmiş) 34.198 37.098 44.218 6802.23 Granit; Yontulmaya Elverişli 584.928 754.511 739.809 6802.29 Diğer Taşlar; Yontulmaya Elverişli 14.404 9.344 10.357 6802.91 Mermer, Traverten ve Su Mermeri (İşlenmiş/Yontulmamış) 256 135 509 6802.92 Diğer Kalkerli Taşlar 85 174 350 6802.93 Granit 38.374 28.773 33.048 6802.99 Diğer Taşlar 9.682 8.720 5.805 TOPLAM 1.182.660 1.379.767 1.554.070 www.trademap.org Hindistan Doğal Taş İthalatı 2011 yılına göre; Hindistan doğal taş ithalatında İtalya % 33,5'lık payıyla ilk sırada yer alırken; Çin % 17,9 oranındaki payıyla ikinci, Türkiye ise % 12,6 oranındaki payıyla üçüncü sırada yer almaktadır. İthalat yapılan diğer önemli ülkeler; Umman, Sri Lanka, Vietnam, Mısır, Yunanistan, Norveç ve İspanya'dır. 10
Hindistan doğal taş ithalatı ham blok mermer ve traverten ağırlıklıdır. 2011 yılı ham blok mermer traverten ithalat değerinde % 2,1 oranında bir düşüş yaşanmış ve 145,4 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. İtalya % 51,8'lik oranı ile pazarda ilk sırada yer alırken, Türkiye % 23,1'lik oranıyla ikinci sırada yer almıştır. Dünya doğal taş ithalatında önde gelen ülkeler Çin, ABD, Japonya ve Kore iken; Hindistan ise dünya doğal taş ithalatında 15. sırada yer almaktadır. ÜLKELER Tablo 10. Hindistan Blok Mermer Traverten İthalatı- Ülkeler Bazında MİKTAR ( TON) 2009 2010 2011 DEĞER (1000$) MİKTAR ( TON) DEĞER (1000$) MİKTAR ( TON) İtalya 112.535 37.261 181.327 64.194 212.334 75.334 Türkiye 111.674 36.779 130.507 44.288 100.095 33.581 Vietnam 28.347 8.624 32.946 10.723 31.868 9.707 Umman 6.486 3.095 16.793 7.429 9.382 4.318 Çin 2.539 1.018 5.392 2.100 9.348 3.610 Mısır 34.946 9.844 21.226 6.256 10.402 3.150 İspanya 7.313 2.505 11.646 4.174 8.733 3.080 ABD 699 214 394 142 3.410 1.362 İran 4.742 1.608 7.992 2.649 4.275 1.344 Yunanistan 3.401 1.183 3.500 1.335 3.195 1.243 Diğerleri 5.599 2.271 11.114 4.148 21.691 8.245 Dünya 318.281 104.402 422.837 147.438 414.733 144.974 www.trademap.org DEĞER (1000$) Türkiye; Hindistan'ın ham blok mermer traverten ithalatında ikinci sırada yer alır. Hindistan'ın işlenmiş mermer- traverten ithalat verilerine baktığımızda ise; ham blok mermer traverten alımına kıyasla daha az oranda gerçekleştiğini görürüz. Hindistan'ın ülkeler bazında işlenmiş mermer- traverten alımlarına baktığımızda, Türkiye'nin altıncı sırada yer aldığını görürüz. Tablo 11. Hindistan İşlenmiş Mermer-Traverten İthalatı- Ülkeler Bazında ÜLKELER MİKTAR (TON) 2008 2009 2010 2011 DEĞER (1000$) MİKTAR (TON) DEĞER (1000$) 11 MİKTAR (TON) DEĞER (1000$) MİKTAR (TON) DEĞER (1000$) Çin 24.142 16.713 19.784 16.686 33.258 27.065 39.051 38.709 İtalya 15.427 11.118 10.350 10.296 6.595 16.761 23.682 25.851 Umman 11.028 13.454 9.720 8.930 18.741 5.456 23.017 18.852
Sri Lanka 8.426 6.294 4.125 3.520 6.423 5.320 12.814 13.146 Yunanistan 1.143 1.082 986 951 1.240 1.204 5.255 6.153 Türkiye 7.539 6.593 8.582 7.492 4.837 3.984 5.394 5.593 Mısır 9.507 8.141 5.415 3.970 2.374 1.747 6.055 4.493 İspanya 2.315 1.664 1.735 1.596 1.066 981 2.236 2.161 Portekiz 35 43 131 120 749 990 1.553 1.542 Almanya 2 1 2 3 339 379 1.098 968 ABD 114 114 92 128 292 225 677 943 Diğerleri 8.255 5.472 5.566 4.671 4.780 4.426 8.154 7.994 Dünya 87.933 70.689 66.488 58.363 80.694 68.538 128.986 126.405 www.trademap.org Hindistan'ın doğal taş ithalatı ürün grupları bazında incelendiğinde; ham blok mermer- traverten alımının ürün grupları içerisindeki ağırlığı görülür. Tablo 12. Hindistan Doğal Taş İthalatı - Ürün Gruplarına Göre (Değer: Bin Dolar) GTİP ÜRÜN ADI 2009 2010 2011 2515 '251511 2515.12 2515.20 2516 Mermer ve Traverten, Ekosin Su Mermeri,Kireçli Taşlar 104.402 147.438 144.974 Mermer ve Traverten (Ham/Kabaca Yontulmuş 16.600 6.339 0 Mermer ve Traverten (Blok, Kalın Dilimler Şeklinde Kesilmiş) 87.644 140.642 144.589 Ekosin ve Yontulmaya/İnşaata Elverişli Diğer Kireçli Taşlar 158 457 385 Granit, Porfir, Bazalt, Gre ve Yontulmaya/İnşaata Elverişli Diğer Taşlar 14.125 14.404 16.370 2516.11 Granit (Ham/Kabaca Yontulmuş) 11.154 11.619 15.024 2516.12 Granit; Blok, Kalın Dilimler Şeklinde Kesilmiş 2.466 1.690 861 2516.20 Gre 353 124 0 2516.90 6802 6802.10 6802.21 Yontulmaya ve İnşaata Elverişli Diğer Taşlar 152 971 485 Yontulmaya, İnşaata Elverişli İşlenmiş Taşlar(Kayağan Hariç) 73.102 95.697 148.645 Karo, Küp vb. Eşya (Suni Olarak Boyanmış Granül ve Küçük Parçalar) 665 74 45 Mermer, Traverten ve Su Mermeri (Yontulmuş/Kesilmiş) 54.302 65.868 120.838 6802.23 Granit; Yontulmaya Elverişli 6.310 9.823 13.618 12
6802.29 Diğer Taşlar; Yontulmaya Elverişli 2.734 4.169 1.164 Mermer, Traverten ve Su Mermeri 6802.91 (İşlenmiş/Yontulmamış) 4.061 2.670 5.567 6802.92 Diğer Kalkerli Taşlar 7 382 69 6802.93 Granit 189 1.137 1.952 6802.99 Diğer Taşlar 4.834 11.574 5.392 TOPLAM 191.629 95.697 148.645 www.trademap.org Türkiye-Hindistan Doğal Taş Ticareti Türkiye'nin Hindistan'a ihraç ettiği doğal taşın yaklaşık % 90'ı ham blok mermerdir. İşlenmiş ürün ihracatı, ham blok mermer ihracatıyla karşılaştırıldığında önemsenmeyecek kadar azdır. Hindistan'ın doğal taş ithalatında; Türkiye, İtalya'dan sonra ikinci sırada yer alır. Üçüncü sırada ise Çin vardır. Değer ve miktar olarak Türkiye'nin Hindistan'a doğal taş ihracatı 2008 yılında % 125.7 büyüme ile belirgin bir artış yaşamış ve 2011 yılına kadar artış devam etmiştir. 2011 yılında Hindistan'ın Türkiye'den doğal taş ithalatı % 19,5 oranında azalarak 39 milyon dolar olarak gerçekleşmiş ve Türkiye'nin Hindistan doğal taş ithalatındaki payı % 12,6 olmuştur. Hindistan pazarında Türkiye'nin rakipleri olarak görülebilecek diğer ülkeler; İtalya ve Çin'dir. İtalya ve Çin'den sonra İran ve İspanya da diğer önemli rakip ülkelerdir. Türk ürünleri Hindistan pazarında tanınmakta; kalite, renk skalası, ürün çeşitliliği bakımından tercih edilmektedir. Ancak Türk ürünleri fiyat olarak istenen düzeyde ihraç edilememektedir. Örneğin İtalyan ürünleri; tüketiciler arasında kalite ve prestij algısı oluşturduğu ve çok değerli görüldüğü için; fiyat olarak da üst düzeyde ihraç edilmektedir. Hindistan'ın ham blok mermer traverten ithalatını; ülkelere göre birim fiyat bazında incelediğimizde, Türkiye'nin konumunu diğer ülkelerle kıyaslayarak rahatlıkla görebiliriz. 13
Tablo 13. Hindistan Blok Mermer Traverten- Birim Fiyat 2008 2009 2010 2011 ÜLKELER Birim Fiyat Birim Fiyat Birim Fiyat Birim Fiyat ($/Ton) ($/Ton) ($/Ton) ($/Ton) İtalya 351 331 354 355 Türkiye 342 329 339 335 Vietnam 343 304 325 305 Umman - 477 442 460 Mısır 313 282 295 303 ispanya 355 343 358 353 İran 307 339 331 314 Çin 368 401 389 386 Yunanistan 373 348 381 389 Diğer 334 422 385 77 Dünya 344 328 349 350 www.trademap.org Tablo 14. Hindistan İşlenmiş Mermer Traverten- Birim Fiyat 2008 2009 2010 2011 ÜLKELER Birim Fiyat Birim Fiyat Birim Fiyat Birim Fiyat ($/Ton) ($/Ton) ($/Ton) ($/Ton) Çin 692 843 814 991 İtalya 1.008 1.059 894 1.123 Umman 872 863 827 796 Sri Lanka 747 853 828 1.026 Türkiye 875 873 824 1.037 Mısır 856 733 736 742 Vietnam 775 682 886 861 Yunanistan 947 965 971 1.171 Portekiz 1.229 916 1.322 993 İspanya 719 920 920 966 Diğer 667 867 954 1.062 Dünya Ortalama 804 878 849 980 www.trademap.org Türkiye'nin Hindistan'a ürün grubu bazında doğal taş ihracat verilerine baktığımızda; % 90'lık kısmının ham ve kabaca yontulmuş veya blok mermer-traverten olduğunu görürüz. Tablodaki 14
verilere göre; inşaata elverişli diğer işlenmiş taşlar ve işlenmiş kayağan taşı en az ihracatı gerçekleştirilen ürün gruplarıdır. Tablo 15. Türkiye'nin Hindistan'a Doğal Taş İhracatı- Ürün Grubu Bazında MAL GRUBU Miktar (Kg) 2009 2010 2011 2012 Değer (USD) Miktar (Kg) Değer (USD) Miktar (Kg) Değer (USD) Miktar (Kg) Değer (USD) HAM VE KABACA YONTULMUŞ VEYA BLOK MERMER- TRAVERTEN 123.008.027 30.090.389 147.999.943 37.753.560 120.853.778 32.435.319 173.085.950 46.796.268 İŞLENMİŞ MERMER 8.646.435 4.986.923 7.562.997 5.571.335 6.083.684 4.383.939 5.177.613 3.216.935 İŞLENMİŞ TRAVERTEN 63.535 42.071 0 0 1.775.359 1.308.022 858.422 526.267 TABİ TAŞLARDAN KARO, RANÜL,PARÇA VE TOZLAR 808.400 52.678 4.124.185 245.655 1.135.350 72.958 432.000 28.944 İNŞAATA ELVERİŞLİ DİĞER İŞLENMİŞ TAŞLAR 950.225 282.418 39.775 44.344 5.977 11.716 4 93 İŞLENMİŞ GRANİT 18.464 6.410 0 0 KAYAĞAN TAŞI - İŞLENMİŞ 1 14 0 0 GENEL TOPLAM 133.476.622 35.454.479 159.726.899 43.614.894 129.872.612 38.218.378 179.553.989 50.568.507 Kaynak: İMMİB Türkiye'nin Hindistan'dan doğal taş ithalat verilerine baktığımızda; işlenmiş granitin miktar ve değer olarak ilk sırada yer aldığını görürüz. Önde gelen diğer ürün grupları ise; işlenmiş mermer-traverten ve kayağan taşıdır. 15
Tablo 16. Türkiye'nin Hindistan'dan Doğal Taş İthalatı- Ürün Grubu Bazında MAL GRUBU Miktar (Kg) 2009 2010 2011 Değer (USD) Miktar (Kg) Değer (USD) Miktar (Kg) Değer (USD) İŞLENMİŞ GRANİT 80.872.092 49.682.922 101.850.271 61.801.372 125.029.694 78.019.165 İŞLENMİŞ MERMER VE TRAVERTEN 32.508 16.859 301.477 119.675 2.096.448 975.442 KAYAĞAN TAŞI - İŞLENMİŞ 463.816 220.212 İNŞAATA ELVERİŞLİ DİĞER İŞLENMİŞ TAŞLAR 411.032 151.102 236.893 92.958 519.318 173.123 GRANİT HAM VEYA KABACA YONTULMUŞ 1.663.605 388.412 1.877.356 476.242 366.760 123.550 MERMER - TRAVERTEN DİKDÖRTGEN VEYA KARE BLOKLAR VEYA KALIN DİLİMLER 1.660 336 23.450 2.462 126.800 46.631 TABİ TAŞLARDAN KARO,RANÜL,PARÇA VE TOZLAR 1.675 12.901 KAYAĞAN TAŞI - HAM VEYA KABACA YONTULMUŞ 147 1.134 4.060 1.323 27.000 10.582 GRANİT DİKDÖRTGEN VEYA KARE BLOKLAR VEYA KALIN DİLİMLER 1.395.883 319.990 TABİİ TAŞLARDAN KALDIRIM VE DÖŞEME TAŞLARI GENEL TOPLAM 82.981.044 50.240.765 105.689.390 62.814.022 128.631.511 79.581.606 Kaynak: İMMİB Hindistan Doğal Taş Sektöründe Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar Hindistan'da doğal taş ürünlerinin marka tasarımı ve stratejisi, diğer ülkelere kıyasla çok önemli değildir. Müşterilerin satın alırken daha çok dikkat ettikleri husus kalitedir. Yine de ürünler için prestijli bir marka yaratmak, İtalyan mermeri örneğini düşünürsek her açıdan fayda sağlayacaktır. İtalyan mermerleri Hint pazarında en değerli, en prestijli ürün olarak algılanmaktadır. Bu yüzden İtalyan ürünleri; Türk ürünleri karşısında daha avantajlı bir konumdadır. Ülke imajı, doğal taş tüketicilerinin satın alma kararlarında önemli bir rol oynamaktadır. Türk ürünleri Hint pazarında tanınmakta, prestijli ve kaliteli bir imaj çizmektedir ancak İtalya menşeli ürünlerin kalite algısı çok yüksek olduğu için fiyat olarak Türk ürünleri daha aşağıdadır. Hindistan doğal taş pazarında yer edinmek isteyen Türk firmalarının; kalite ve fiyattan ödün vermemeleri gerekir. Bunun yanında orta ve üst sınıfa hitap eden ürünlerle Hint pazarını hedeflemek Türk firmaları için avantajlı olacaktır. Hindistan yüksek gümrük vergileri ile yerel sanayisini korumaya çalışan bir ülkedir. Gümrük vergileri yüksektir ve bir çok ürüne ek vergi uygulanmaktadır. Bunun sonucunda ürünün gümrük vergisi iki katına bile çıkabilmektedir. 16
Hindistan'a taşımacılık için kullanılan konteynerlere ağırlık kısıtlaması getirilmiştir. Hindistan ve Türkiye bankaları arasında işbirliği yoktur ve Türk bankalarından alınan teminat mektuplarının kabul edilmemesi ve aracı bankalar ile yapılan işlemlerin pahalı olması iki ülke arasındaki sorunlardan bazılarıdır. Hindistan pazarında Türk ihracatçı firmaların yaşadığı en büyük sorunlardan biri; ithalat kotası ve ithalat lisansıdır. Firmaların yaşadığı diğer zorluklar ise; para transferinin gecikmesi, gümrük prosedürlerinin fazla olması ve bankacılık işlemleri olarak özetlenebilir. 1 Hindistan'a doğal taş ihracatını arttırmak için; firmaların fuarlara katılması çok önemlidir. Hindistan pazarında yer alan Türk firmalarının çoğu var olan müşterilerine fuarlar aracılığıyla ulaştıklarını söylemiştir. Hindistan pazarında Türk ürünlerinin tanındığını, kalite, ürün çeşitliliği ve renk skalası açısından diğer ülke ürünleri arasında ön plana çıktığını söyleyebiliriz. Bunun yanında Türk ürünlerinin daha fazla tanınması ve prestijinin yükseltilmesi için reklam faaliyetlerinin arttırılması ihracatçı firmalar için avantaj yaratacaktır. Hindistan pazarında Türk ürünleri; kalite, renk skalası ve ürün çeşitliliği bakımından fark yaratır. Buna rağmen Türk ihracatçı firmaları arasında fiyat politikası konusunda birlik sağlanamaması sonucu fiyatın düşürülmesi suretiyle; Türk ürünleri hak ettiği düzeydeki fiyattan pazarlanamamaktır. Bu konuda sektördeki firmalar arasında birlik ve beraberlik sağlanması, ortak stratejiler ve politikalar oluşturulması; Türk ürünlerinin daha yüksek fiyatlardan ihraç edilmesini sağlayacaktır. Doğal Taş Sektörü- Dağıtım Kanalları Hindistan doğal taş sektöründeki dağıtım kanalları belli bir sistem içinde yürür. Doğal taş sektöründe ithal ürün için dağıtım zinciri şu şekildedir: 1) İthalatçı 2) Nihai işleyici/ Üretici 3) Distribütör/Toptancı 4) Perakendeci 5) Son Kullanıcı Blok taşların ithalatında, ithalatçının taşı işlemek için gerekli lisanslara sahip olmasına dikkat etmek gerekmektedir. Hindistan çoğunlukla ham blok alımlar yaptığı için ithal edilen ürünler genellikle kesim işlemine tabi tutulmaktadırlar. Lisanslı ithalatçıların ithal ettikleri blokları işledikten sonra dağıtım zincirine dahil ettikleri görülmektedir. Hindistan pazarına girmek isteyen Türk ihracatçı firmaları için en iyi yol; Hindistan'daki belirli bölgelerin talebini karşılayan toptancılarla birlikte çalışan lisanslı ithalatçılara ürün pazarlamalarıdır. Lisanslı ithalatçının dağıtım ağının geniş olmasına özellikle dikkat etmek ihracatçı firma için çok önemli bir etkendir. 1 Hindistan Doğal Taş Sektörü, Yerinde Pazar Araştırması,Ekonomi Bakanlığı,2011 17
Eğer doğal taş tüketicisi projelerinde kullanmak üzere ithal eden bir inşaat firması ise, dağıtım kanallarındaki bazı halkalar atlanıp, ürün doğrudan son kullanıcıya da ulaştırılabilmektedir. İnşaat firmaları yanında; mimarlar, iç dekorasyon tasarımcıları ve dekoratörler de yürüttükleri projeye göre doğrudan ürün alımı yapabilirler. Firmaların doğrudan alım yapan bu tarz son kullanıcılara ulaşmak için fuarlara katılıp, sektörel dergilerde yer alması bağlantı kurmaları açısından fayda sağlayacaktır. Eğer firmalar, ürünlerini büyük hacimlerde ihraç ediyorlarsa, Hindistan'da bir işleme tesisi kurmaları kâr marjını arttırabilir. Hindistan'da son yıllarda inşaat sektörü hızla geliştiği için ihracatçı firmaların doğrudan inşaat şirketleriyle bağlantı kurup ürün pazarlamaları, Hindistan pazarı için avantajlı diğer bir yol olarak görünmektedir. Hindistan pazarının büyüklüğü göz önüne alındığında; yerel bir acente ya da dağıtıcı ile çalışmak pazardaki son kullanıcıya ulaşmak açısından çok önemlidir. Yerel bir ortağın sağlayacağı pazara ilişkin bilgiler, bürokratik işlemlerde sağlayacağı kolaylık, ürünlerin tanıtımı açısından sağlayacağı avantaj; ihracatçı firma için özellikle pazara ilk giriş yapacak firmalar için çok önemlidir. 2 Doğal Taş Sektörü - Ödeme Şekilleri Doğal Taş ithalatıyla ilgili Hindistan pazarında bazı genel kurallar vardır. İthalatçılar siparişlerinde FOB cinsinden çalışırlar. En yaygın ödeme şekli belge karşılığı ( vesaik mukabili ) ödemedir. ( 90-120 gün ) Hindistan'daki firmaların dış ticarette genellikle akreditif kullandığı bilinmektedir. Bu yüzden Türk firmalarının da Hindistan pazarında akreditif ödeme şeklini kullanmaları fayda sağlayacaktır. 3 Doğal Taş Sektörü- Nakliye Deniz yolunun doğal taşlar için temel nakliye seçeneği olduğu bilinmektedir. Hindistan, Türkiye için uzak bir pazar olmasına rağmen Çin'deki durumun aksine navlun bedeli düşüktür. Firmalar, ihracatı gerçekleştirirken "navlun ve sigorta bedelini" de ihraç fiyatına eklemeyi unutmamalıdırlar. Hindistan uzak bir pazar olduğu için; bir konteynerin Hindistan'a ulaşması 15-20 gün sürebilmektedir. İklim şartları ve limanlardaki bekleme süresi ihracatçı firmaların dikkat etmesi gereken en önemli konulardan biridir. 2 Hindistan Doğal Taş Sektörü Yerinde Pazar Araştırması, Ekonomi Bakanlığı, 2011 3 Hindistan Doğal Taş Sektörü Yerinde Pazar Araştırması, Ekonomi Bakanlığı, 2011 18
Hindistan'da doğal taş ithalatında gerekli belgeler şunlardır: Tek İdari Belge (Single Administrative Document- SAD) Ticari Fatura Menşe Şahadetnamesi (İthalatçı tarafından talep edilebilir) Taşıma Belgeleri Kargo Manifestosu Koli/ Ambalaj Listesi ( içerik beyanı) Ahşap ambalaj malzemelerine ilişkin işleme sertifikası (gerekli ise) 4 Doğal Taş Sektörü - Gümrük Vergileri ve Diğer Engeller Hindistan'daki doğal taş sektörü de bazı diğer sanayi kolları gibi tarifeler ve tarife dışı engeller tarafından korunmaktadır. Doğal taş ürünlerinin ithali, "ithal lisansı" olmayan firmalar için yasaktır. İthalat yapabilmek için gereken "ithal lisansı" da Dış Ticaret Genel Müdürlüğü ya da onun atadığı ilgili birimler tarafından verilir. 2515 GTİP no'lu ham-blok mermer ve traverten ithalatı, "İthalatın sınırlı olduğu" grupta yer almaktadır. Hindistan tüm ülkelerden bir yılda ithal edebileceği ham blok mermer miktarını yıllar itibariyle kısıtlamıştır. Yıllar içinde kota konusunda olumlu gelişmeler olsa da; hâlâ istenen düzeyde değildir. 2010 yılında 300 bin ton olan ham blok mermer traverten ithalat kotası; 2011 yılında 500 bin ton olmuş; 2012 yılında ise 600 bin tona çıkarılmıştır. Tablo 17. Hindistan Blok Mermer- Traverten İthalat Kotası Yıllar Kota 2009 180.000 ton 2010 300.000 ton 2011 500.000 ton 2012 600.000 ton Bu kısıtlama nedeniyle "ithal lisansı nın karaborsaya düşmesi suni fiyat artışına sebep olmaktadır. Hindistan doğal taş pazarına girmek isteyen ya da zaten ihracat gerçekleştiren yabancı firmalar için engelleyici olan bu durum, sektördeki bir kaç kartel firmasının kazanç 4 Hindistan Doğal Taş Sektörü, Yerinde Pazar Araştırması, Ekonomi Bakanlığı, 2011 19
sağlamasına sebep olmaktadır. Böylece Hindistan ithalat politikası bu firmalar tarafından desteklenmeye devam edilmektedir. Doğal taş sektöründe uygulanan kotaların yanında; Hintli mermer üreticilerine yurtdışında ocak açtıkları takdirde; 100 bin ton ilave blok mermer ithal etme hakkı verilmiştir. Bu durum da Hint pazarına doğal taş ihraç etmek isteyen yabancı firmalar için büyük bir dezavantajdır. Hindistan pazarına girmek isteyen ya da zaten ihracat gerçekleştirmekte olan Türk firmaları için büyük bir engel teşkil eden Hindistan kota sorununun çözümüne yönelik olarak İstanbul Maden İhracatçıları Birliği çeşitli girişimlerde bulunmuştur. İstanbul Maden İhracatçıları Birliği'nin EUROROC üyeliği kapsamında gerçekleştirdiği, soruna diğer ülkelerin ilgisini çekme amaçlı çalışmaların yanında; StoneMart 2013 fuarına katılım sağlanmış ve Hindistan'da yerleşik PR firmaları ile çalışılmasına karar verilmiştir. Tablo 18. Hindistan Doğal Taş Sektörü Gümrük Vergisi Oranları GTİP ÜRÜN ADI % 2515 Mermer ve Traverten, Ekosin Su Mermeri, Kireçli Taşlar 2515.11 Mermer ve Traverten (Ham/Kabaca Yontulmuş) 10 2515.12 Mermer ve Traverten (Blok, Kalın Dilimler Şeklinde Kesilmiş) 10 2515.20 Ekosin ve Yontulmaya/İnşaata Elverişli Diğer Kireçli Taşlar 10 2516 Granit, Porfir, Bazalt, Gre ve Yontulmaya/İnşaata Elverişli Diğer Taşlar 2516.11 Granit (Ham/Kabaca Yontulmuş) 10 2516.12 Granit; Blok, Kalın Dilimler Şeklinde Kesilmiş 10 2516.20 Gre 10 2516.90 Yontulmaya ve İnşaata Elverişli Diğer Taşlar 10 6802 Yontulmaya, İnşaata Elverişli İşlenmiş Taşlar (Kayağan Hariç) 6802.10 Karo, Küp vb. Eşya (Suni Olarak Boyanmış Granül ve Küçük Parçalar) 10 6802.21 Mermer, Traverten ve Su Mermeri (Yontulmuş/Kesilmiş) 10 6802.23 Granit; Yontulmaya Elverişli 10 6802.29 Diğer Taşlar; Yontulmaya Elverişli 10 6802.91 Mermer, Traverten ve Su Mermeri (İşlenmiş/Yontulmamış) 10 6802.92 Diğer Kalkerli Taşlar 10 6802.93 Granit 10 6802.99 Diğer Taşlar 10 Market Access Database (http://madb.europa.eu/madb/indexpubli.htm) Doğal taş ürünlerinde gümrük vergisinin hesaplanmasında, tabloda belirtilen temel gümrük vergisi oranlarına %1 yükleme-boşaltma vergisi, %4 ilave vergi (SPL) ve %3 eğitim vergisi ilave edilir. Doğal taşlar telafi edici vergiden muaf tutulmuştur. 20