KABLO VE TELLER Hazırlayan Tolga TAYLAN 2006 T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı İhracatı Geliştirme Etüd Merkezi
KABLO ve TELLER GTİP:8544 TÜRKİYE DE ÜRETIM VE DIŞ TİCARET Üretim Kablo ve teller hem sanayi hem de ticari faaliyetler için büyük önem taşımaktadır. Kablo ve teller Türk li makinalar üretimi ve ihracatı içerisinde en yüksek paya sahiptir. Elektrikli makinalar üretiminin %34 ünü ve ihracatının %33 ünü kablo oluşturmaktadır. Türkiye, 374 den fazla imalatçı firma ve 7796 çalışanla önemli bir potansiyele sahiptir. Türkiye kablo sektöründe üretimin yüzde 95'inin yaklaşık 16 firma tarafından gerçekleştirildiği bilinmektedir. Teknik olarak kullanım amaçlarına göre kablolar iki grupta toplanabilir: kabloları ve haberleşme kabloları Elektrik kabloları ve telleri akımını iletmeye yarayan, dışı yalıtkan bir madde ile kaplanmış iletken olarak tanımlanmaktadır. Elektrikli haberleşme sistemlerinde yada gücünün iletiminde bir yada birden fazla iletkenli, izolasyonlu, bazen de koruyucu kılıfı olan kabloları kullanılmaktadır. Otomotiv, uçak ve gemi sanayiinde kablolar yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlara ek olarak kablo ve teller li makinaların önemli bir girdisidir. Özellikle motorlarında, jeneratörlerde ve transformatörlerde kabloları geniş kullanım ağına sahiptir. İzole emaye tel sanayi kabloları sanayinin önemli bir bölümüdür.türkiye de çoğu küçük ölçekli olmak üzere izole emaye tel imal eden 23 firma bulunmaktadır. Bu endüstrinin üretim kapasitesi 25,000 tondur. Avrupa firmalarıyla karşılaştırıldığında tesislerin kapasitesi küçük olmasına rağmen kullanılan teknolojide dünya standartları sağlanmıştır. İlk kablo imalathanesi İstanbul Kauçuk ve Kablo Sanayi askeri amaçlı kablo üretimini gerçekleştirmek için 1932 de kurulmuştur.. Halen kabloları sanayi elektromekanik sanayiinin önemli bir alt dalıdır. Küçük, orta ve büyük ölçekli imalathanelerden oluşan sektör daha çok İstanbul ve civarında yapılanmıştır. Yüksek voltajlı kablolarda teknoloji ve kalite sürekli geliştirilmektedir. Haberleşme Kabloları : Bu gruba koaksiyel kablolar, ve fiber optik kablolar girmektedir. Haberleşme kabloları iletişim sektörünün faaliyetleri açısından önemli bir girdi görevi görmektedir. Telekomünikasyon ve bilgi kabloları sanayi Türkiye ve dünyada hızlı bir gelişim göstermektedir. Hemen hemen bütün haberleşme kabloları türleri Türkiye de üretilmektedir. Telekomünikasyon kabloları üretimi 2004 yılında 741 milyon dolar olarak gerçekleşmiştir. Güçlü bilgi ve deneyim, arge çalışmaları, iletişim altyapısının güçlendirilmesinde önemli rol oynamıştır. Büyük telekomünikasyon kabloları imalatçılarının çoğu İstanbul ve Kayseri dedir. Fiber optik kablolardaki uzmanlaşma giderek önemli olmaktadır.
İhracat Türkiye kablo ve tel endüstrisi teknolojisiyle, kalitesiyle ve kapasitesiyle dünya pazarlarında gelişmiş ülkelerle rekabet edebilmektedir. Kablo ve tel ihracatı li makinalar sanayi toplam ihracatının %33 ünü oluşturmaktadır. 2005 yılında sektörün toplam ihracatı %26 artarak 714.7 milyon dolara ulaşmıştır. Önemli ihraç ürünleri arasında gerilimi 80 ile arasındaki, gerilimi 80 volt ve 80 volt dan düşük, gerilimi 80 ile arasındaki bağlantı parçalı yer almaktadır. Gerilimi 80 ile arasındaki ihracatı en fazla yapılan üründür. Bu ürün grubunun kablo ihracatı içerisindeki payı %36 ya ulaşmaktadır. Kablo ve tel ihracatı yaklaşık 140 ülkeye yapılmaktadır. İngiltere, Irak, Almanya, İsrail, Bulgaristan, İtalya, Etyopya, Slovakya, Libya ve İrlanda ihracatın yapıldığı önemli ülkelerdir. Kablo ve Tel İhracatı (Değer: 1000 $) GTİP Açıklama 2002 2003 2004 2005 Önemli Pazarların Payı 2005 (%) 854411 Bakır bobin telleri 854419 Diğer bobin telleri 854420 Koaksiyel kablolar ve diğer koaksiyel 854430 Taşıtlarda kullanılan kablo bağlantı takımları 854441 Gerilimi 80volt ve 80 volt dan düşük bağlantı parçalı 854449 Gerilimi 80 volt ve 80 4 981 5 395 15401 34 587 Irak:17, Bulgaristan:16, Romanya:13, S. Arabistan:7, Slovenya:6, Cezayir:6 Almanya:4 2 848 4 006 2779 4 140 Irak:68, Libya:9, Hollanda:4, İngiltere:2 17 808 24 550 24434 30 042 İngiltere:40, Irak:10, Romanya:8, Almanya:6, Türkmenistan:6, Bulgaristan:4 4 487 4 097 12209 16 822 Almanya:51, Slovakya:17, Avusturya:7, Fransa:7, İngiltere:2 165 721 172 838 84574 56 735 Slovakya:31, Bulgaristan:23, Almanya:20, İngiltere:7, İtalya:2 112 052 94 432 98354 121 036 Etyopya:19, İtalya:11, Irak:8,
volt dan düşük diğer 854451 Gerilimi 80 ile arasındaki bağlantı parçalı 854459 Gerilimi 80 ile arasındaki diğer 854460 un üstünde devreler için diğer 854470 Fiber optik kablolar İngiltere:6, Bulgaristan:4 39 559 59 743 96589 91 200 İngiltere:33, İtalya:17, Almanya:9, İspanya:8, Fransa:4, Ukrayna:2 70 445 85 885 154646 257 215 İngiltere:30, Irak:17, İsrail:12, İrlanda:6, Cezayir:3 43 556 33 421 59377 80 547 Irak:30, Libya:19, Almanya:11, Bahreyn:7 28 186 20 716 59377 22 754 Cezayir:11, Romanya:11, Kazakistan:7, Bulgaristan:6, Iran:6, Irak:5, Suriye:4 8544 Toplam 489 644 505 086 568 397 714 721 Dış Ticaret Müsteşarlığı İngiltere:18, Irak:13, Almanya:6, İsrail:5, Bulgaristan:4, İtalya:4, Etyopya:3 2005 yılında AB ülkeleri arasında Türkiye den en fazla kablo ithalatı yapan ülke olarak İngiltere göze çarpmaktadır. Sektör ihracatının çoğu AB ülkelerine yöneldiği için, Türk kablo ve tel ürünleri Avrupa standartlarına ve teknik normlara uymaktadır. 2002 yılından beri CE işareti yurtiçi pazarda zorunludur. Kablo sektöründe faaliyet gösteren firmaların çoğu ISO 9000 belgesine sahiptir.
Kablo sektöründeki üretici ihracatçı firmalar uluslararası pazarlarda kapasite, teknoloji, servis ve kalite açısından değerlendirildiğinde rekabetçi konuma ulaşmıştır. 2004 yılı verilerine göre dünya kablo ve tel ihracatında Türkiye 160 ihracatçı ülke arasında %1 paya sahiptir. Uluslararası pazarlardaki yoğun rekabete rağmen, Türk kablo ve tel ihracatının artmaya devam edeceği beklenmektedir. İthalat Kablo ve tel ithalatı 2005 yılı itibariyle 288.7 milyon dolara ulaşmıştır. Taşıtlarda kullanılan kablo bağlantı takımları grubu 72 milyon dolarla en çok ithal edilen üründür. Çin, Almanya, Macaristan, Polonya, Fransa, İngiltere, Bulgaristan ve İtalya ithalatta ilk sıralarda yer almaktadır. GTİP Açıklama 2001 2002 2003 2004 2005 854411 Bakır bobin telleri 11123 12323 11697 16599 22 860 854419 Diğer bobin telleri 523 651 379 833 884 854420 Koaksiyel kablolar 7550 3195 5222 8863 11 942 ve diğer koaksiyel 854430 Taşıtlarda 176000 13301 35826 73042 71 993 kullanılan kablo bağlantı takımları 854441 Gerilimi 80volt ve 10215 22222 21407 28641 33 614 80 volt dan düşük bağlantı parçalı 854449 Gerilimi 80 volt ve 14889 18970 22528 26661 42 813 80 volt dan düşük diğer 854451 Gerilimi 80 ile 10784 18225 22903 43762 70 213 arasındaki bağlantı parçalı 854459 Gerilimi 80 ile 7661 37447 13026 19399 21 970 arasındaki diğer 854460 un 5695 14354 14189 10725 8 228 üstünde devreler için diğer 854470 Fiber optik 3415 2132 2926 5447 4 209 kablolar 8544 Toplam 89461 142824 150108 233981 288 732 Kaynak:DTM
DÜNYA TİCARETİ İhracat 2004 yılı dünya kablo ve tel ihracatı 50.1 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Dünya kablo ve teller ihracatında Meksika %12 payla önde gelmektedir. Meksika yı sırasıyla ABD, Almanya, Çin, Hong Kong, Fransa, Japonya, İtalya ve Polonya izlemektedir. Türkiye nin ise dünya kablo ihracatındaki payı %1 dir. Dünya Kablo ve Teller İhracatında Önde Gelen Ülkeler (Değer:1000 Dolar, GTIP:8544 Ülkeler 2004 Dünya ihracatındaki payı% Meksika 6 479 573 12 ABD 4 762 581 9 Almanya 4 280 065 8 Çin 3 700 670 7 Hong Kong (re exports) 1 723 661 3 Fransa 1 710 079 3 Japonya 1 672 101 3 İtalya 1 665 143 3 Polonya 1 596 573 3 Çek Cum. 1 471 857 2 İspanya 1 198 537 2 Macaristan 1 127 511 2 Kore 1 090 113 2 Romanya 1 078 988 2 İngiltere 1 036 636 2 Filipinler 914 280 1 Avusturya 888 343 1 Portekiz 809 950 1 Slovakya 805 787 1 Türkiye 568 579 1 Dünya Toplam 50 120 507 100 Kaynak:World Trade Organization İthalat 2004 yılı dünya kablo ve tel ithalatı 50.9 milyar dolar olarak gerçekleşmiştir. Dünya kablo tel ithalatında ABD %19 luk payla birinci sıradadır. Almanya, japonya, Meksika, Çin, İngiltere ve Fransa kablo ithalatçısı diğer önemli ülkelerdir.
Dünya Kablo ve Teller İthalatında Önde Gelen Ülkeler (Değer:1000Dolar, GTIP:8544 Ülkeler 2004 Dünya ithalatındaki payı% ABD 9 712 616 19 Almanya 5 104 231 10 Japonya 2 959 909 5 Meksika 2 818 343 5 Çin 2 374 097 4 İngiltere 2 334 172 4 Fransa 2 292 685 4 Kanada 2 039 860 4 Hong Kong (SARC) 1 590 648 3 İspanya 1 546 339 3 Avusturya 1 019 960 2 İtalya 1 012 229 2 Belçika 984 700 1 Çek Cum. 746 153 1 Kore 728 462 1 İsveç 719 736 1 Hollanda 700 361 1 Macaristan 673 315 1 Türkiye 233 984 0 Dünya Toplam 50 962 777 100 Kaynak:World Trade Organization