01/04/1981-23/05/2002-01/06/2002-01/10/1999 TARİHLERİ EMEKLİLİKTE BELİRLEYİCİ ROL OYNAR Okurlarımızdan ilginç sorular geliyor. Bilgimiz doğrultusunda bu ilginç soruları tüm okurlar yararlanması için sizlerle paylaşıyorum. 04/07/1966 doğumlu Ahmet Bey 1/12/1982 tarihinde ilk defa SSK statüsünden sigorta girişi var.askerliğini 540 gün olarak 1986-1988 arasında yapmıştır. 01/12/1982-01/12/1991 arasında SSK ödenen prim gün sayısı 1650 gün bulunmaktadır. 1/12/1993 yılından bugüne kadar kesintisiz Bağ-Kur ödenmektedir. Ahmet Bey Ne Zaman Emekli Olacağını Bilmek İstiyor. ** SSK ŞARTI İLE EMEKLİ OLMA ŞARTI 1 / 8
Ahmet bey ilk defa 15,5 yaşında iken SSK statüsünden prim ödenmeye başlanmıştır. 4759 sayılı Kanunla değişik 506 sayılı Kanunun geçici 81. maddenin (B) bendi ile sigortalıların 23.05.2002 tarihindeki sigortalılık sürelerine göre, aşağıdaki tabloda belirtilen en az sigortalılık süresi, yaş ve prim ödeme gün sayısı koşulunu yerine getirmeleri halinde yaşlılık aylığına hak kazanabilecekleri öngörülmüştür. 5150 4759 sayılı Kanunda yaşlılık aylığı için öngörülen kademeli geçiş süreci 23.05.2002 tarihindeki sigortalılık süresi/sigortalılık süresinin başlangıcı Tahsis talep tarihindeki en az Sigortalılık süresi Yaşı GünSayısı/5150 2 / 8
Erkek Erkek Erkek 18 yıl 6 ay-20 yıl 24.05.1982-23.11.1983 25 47 Ahmet Bey 01/04/1981 öncesi 18 yaş şartı olsa da 23/05/2002 tarihinde 1/12/1982 tarihinde sigortalı olunmuşsa,23/05/2002-01/12/1982=22 gün 05 ay. 19 yıl kısaca 19 yıl 5ay sigortalılık süresi var tabloya göre 47 yaşında 5150 gün ile emekli olacaktır. 15 YIL 3600 GÜN İLE EMEKLİ OLMA ŞARTI 3 / 8
4759 sayılı Kanunla 23.05.2002 tarihinden geçerli olmak üzere 506 sayılı Kanunun geçici 81. maddesinde yapılan değişiklikle anılan bendin (a) alt bendinde yer alan 15 yıl + 50/55 yaş + 3600 gün koşuluna göre yaşlılık aylığına hak kazanma koşulları 08.09.1999 tarihinden 23.05.2002 tarihine kaydırılmış ve bu tarihten sonra emekli olacaklar için 15 yıl, 3600 gün ve 50/55 yaş şartlarını yerine getirecekleri tarihe göre kademeli geçiş süreci öngörülmüştür. 23.05.2002 tarihinde öngörülen şartları yerine getiremeyenler, bu şartları aşağıda belirtilen tarih aralıklarından hangi tarih aralığında yerine getiriyorsa o yaşlarda aylığa hak kazanacaklardır. a.)55 yaş bakılır=04/07/1966+55=2021 yılında gerçekleşeceği için,15 yıl 3600 gün olsa da - 24.05.2014 tarihinden sonra yerine getiren erkekler 60 yaşını doldurmuş olmaları halinde yaşlılık aylığına hak kazanacaklardır. ** BAĞ-KUR ŞARTI İLE EMEKLİ OLMA Ahmet Bey Bağ-Kur şartı ile emekli olması için öncelikle 25 yıl Sigortalılık Süresi Aranacaktır. Ahmet Bey SSK geçen süresi ile Bağ-Kur Süresi değerlendirilecektir. 4 / 8
Karşımıza iki farklı görüş çıkmaktadır. a)18 yaş öncesi SSK hizmetleri 2829 göre Bağ-Kur Hizmeti tespitinde dikkate alınmaz. b.)18 yaş öncesi SSK hizmetleri 2829 göre Bağ-Kur Hizmeti tespitinde dikkate alınır. Kanımca bu iş artık çözülmesi gerekirse de çözüme ulaşmamıştır. Bugüne kadar düzenleme yapılmamıştır. Bütün sosyal güvenlik il müdürlükleri, 18 yaşından küçük bir yaşta iken SSK'ya ödenen prim gün sayıları eğer 1 Nisan 1981 tarihinden önceki bir tarihte ise, Bağ-Kur emekliliğinde bunları hem yaş hem de hizmetin tespitinde dikkate almaktadır. Bütün sosyal güvenlik il müdürlükleri arasında bu konuda tam bir uygulama birliği vardır ve bu husus doğru bir şekilde uygulanmaktadır. Ancak, sosyal güvenlik il müdürlükleri arasında uygulama birliği olmayan ve her ilde farklı uygulanan ikinci konu, 18 yaş altı SSK'ya ödenen primler 1 Nisan 1981 tarihinden sonraki bir devrede olduğunda Bağ-Kur emekliliğinde nasıl uygulanacağı ve değerlendirileceğidir. Bağ-Kur şartlarındaki emeklilikte sigortalılık başlangıcının hiçbir önemi olmayıp 15 tam yıl ve 25 tam yıl gibi prim ödeme gün sayılarının tamamlanması önemlidir. Bu nedenle, SSK'ya 18 yaşından önce ödenen primler kişinin Bağ-Kur hizmet sürelerine eklenmeli ve emeklilikte yaş ve hizmet hesabında dikkate alınmalıdır. Çünkü, SSK'ya 18 yaşından küçük iken ödenen primler yasal mevzuata uygun ödenmiş olup, boşu boşuna ve kendi 5 / 8
başına ödenmiş bir prim ödemesi değildir. Sonuçta, o günün şartlarında sosyal güvence için ödenen bir sosyal sigorta primi söz konusudur. Bu tezden yola çıktığımızda; 01/06/2002 tarihine göre; 01/12/1982-01/12/1991 arasında SSK ödenen prim gün sayısı 1650 gün bulunmaktadır. 4 yıl 7ay SSK süresi var. Kesintisiz Bağ-Kur ödendiğinden 01/06/2002-01/12/1993=6 ay+8 yıl+7ay+4yıl SSK=1ay+13 yıl Bunun Karşılığında tabloya baktığımızda 1479 sayılı Kanunun geçici 10. maddesinin ikinci fıkrası Anayasa Mahkemesinin iptal kararından sonra 4759 sayılı Kanunla yeniden düzenlenmiş ve bu defa sigortalıların 23.05.2002 tarihini takip eden aybaşı olan 01.06.2002 tarihi itibariyle, kadın ise 20, erkek ise 25 tam yılını dolduranlar veya doldurmalarına kalan süreye göre kademeli geçiş süreci öngörülmüştür. 11 tam yıldan fazla, 12 yıl 6 ay veya daha az 51 6 / 8
Pratikte; 01/12/1993-7ay-4yıl=01/05/1989 yılına gider SSK tablosuna baktığımızda 51 yaşını görmüş olacağız. Şayet Askerliği öderse 50 yaşında emekli olabilir.(01/06/2002 öncesi Askerlik Hizmeti yaptığından dolayı) 15 YIL İLE EMEKLİ OLMA 1/10/1999 Tarihine göre değerlendirilecektir. a.)1999-1966=33 yaşında b.)55-33=22 yıl var. Bu durumda 58 Yaşında (10 Yıldan Fazla Süre Olduğunda) ** Ahmet bey artık 1260 gün prim ödese de 3 yıl 6 ay olacaktır. 2014-1966 olduğunda 48 yaşındadır. 7 / 8
Zamanında SSK olsaydı 47 yaşında 5150 gün ile emekli olacaktı. Bundan sonra 3,5 yıl prim ödemiş olsa da 51 yaşında emekli olacak,zaten BAĞ-KUR şartı ile de askerliği borçlanmaz ise 51 yaş öderse 50 yaşında emekli olacak. Bize kalırsa askerliğini de borçlanmasına gerek yok. Sadece karşısında 01/04/1981 sonrası 18 yaş küçük süreleri Bağ-Kur gün sayısına sayılmazsa düşünülebilinir.(mahkemeye gitmezse) Ahmet Bey de zamanında emekliliğini planlamayarak 48 aylık maaşını da kaybetmiş oluyor. Hem SSK göre çok prim ödeyecek,hem de emekli aylığı düşük olacaktır. VEDAT İLKİ vedat.uzman@gmail.com 8 / 8